Σε κάθε περίπτωση, μέσα σε 20 μόλις χρόνια από τον θάνατο του Μιχαήλ Η’ οι μικρασιατικές κτήσεις, στο μεγαλύτερο μέρος τους, είχαν χαθεί για την Αυτοκρατορία, με εξαίρεση της οχυρωμένες πόλεις, οι οποίες όμως είχαν αποκλειστεί από τους Τούρκους και υφίσταντο ένα είδος χαλαρής πολιορκίας.

Ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός υπήρξε ένας μεγάλος αυτοκράτορας. Ανέλαβε το τιμόνι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε πολύ χαλεπούς καιρούς αλλά κατάφερε, εκμεταλλευόμενος κάθε μέθοδο και συγκυρία, να την αναστήσει, κυριολεκτικά.

Το 555 μ.Χ. Βυζαντινή και Σασσανιδική αυτοκρατορία πολεμούσα και πάλι με αφορμή την κατοχή της Λαζικής στον Εύξεινο Πόντο. Ύστερα από μια σειρά μαχών μια ισχυρή περσική στρατιά υπό τον στρατηγό Ναχοραγκάν πολιόρκησε τις μικρές βυζαντινές δυνάμεις στην πόλη Φάσι, γνωστή από την Κάθοδο των Μυρίων.

Λίγα πράγματα είναι γνωστά για τον Λικάριο ή Ικάριο, κατά τα βυζαντινά χρονικά, τον Ιταλό ιππότη που έφτασε να γίνει αρχιναύαρχος του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μιχαήλ Η Παλαιολόγου, σκορπώντας τον τρόμο στους Λατίνους γενικότερα.

Από το 1204 όταν οι άθλιοι «Σταυροφόροι» της Δ’ Σταυροφορίας κατέλαβαν την πόλη και ως άλλοι σταυρωτές διαμοίρασαν τα ιμάτια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, δεν υπήρξε στιγμή ειρήνης στην ελληνική χερσόνησο.

Την ημέρα των Χριστουγέννων του έτους 1400 ο βασιλιάς της Αγγλίας Ερρίκος Δ’ παρέθεσε ένα συμπόσιο στο παλάτι του στο Έλταμ. Πρόθεση του δεν ήταν μόνο να εορτάσει την άγια εορτή. Ήθελε παράλληλα να τιμήσει ένα διακεκριμένο φιλοξενούμενο. Αυτός ήταν ο Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος, αυτοκράτορας των Ελλήνων, όπως τον αποκαλούσαν οι περισσότεροι Δυτικοί, αν και μερικοί θυμούνταν ότι ήταν ο πραγματικός αυτοκράτορας των Ρωμαίων.

Το 1040 η Βουλγαρία αποτελούσε επαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, μετά την υποταγή της από τον Βασίλειο Βουλγαροκτόνο. Ωστόσο το έτος αυτό ο ευγενής Πέτρος Δελεάνος που είχε, θεωρητικά, εξελληνιστεί, έφυγε από την Κωνσταντινούπολη και κατέφυγε στο Βελιγράδι από όπου κήρυξε επανάσταση κατά της αυτοκρατορίας διακηρύσσοντας εαυτόν εγγονός του τσάρου Σαμουήλ.

Ο ιστορικός τόπος των Θερμοπυλών κατέστη πεδίο μάχης όχι μόνο στη διάσημη σύγκρουση του 480 π.Χ. αλλά αρκετές ακόμα φορές στην ιστορία. Το 996 μ.Χ. οι Βούλγαροι, υπό τον τσάρο Σαμουήλ, εκμεταλλευόμενοι την εμπλοκή του αυτοκράτορα Βασιλείου Βουλγαροκτόνου με τους Άραβες,

Τον 9ο αι. μ.Χ. οι πόλεμοι Βυζαντίου – Αράβων συνεχίζονταν με αμείωτη ένταση. Γενικά ήταν μια περίοδος που οι Άραβες είχαν εν πολλοίς το πάνω χέρι, κατά το κοινώς λεγόμενο. Αυτός ήταν και ο λόγος που οι Βυζαντινοί σχεδίασαν και εκτέλεσαν μια «καταδρομική» επιχείρηση, στην καρδιά του εχθρικού εδάφους, στην Δαμιέτη της Αιγύπτου.

Ο Μανουήλ Παλαιολόγος γεννήθηκε το 1350, όταν ήδη η αυτοκρατορία βρισκόταν υπό κατάρρευση. Οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι που προηγήθηκαν μεταξύ Ανδρόνικου Β΄ και Ανδρόνικου Γ΄, ακόμα χειρότερα, μεταξύ του πατέρα του Ιωάννη Παλαιολόγου και του Ιωάννη Καντακουζηνού, είχαν αφαιρέσει και την τελευταία ικμάδα ζωής από τη θνήσκουσα αυτοκρατορία.