Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Ως τις αρχές του Θ' (ένατου) αιώνα είχαν περάσει ήδη περισσότερα από χίλια εκατό χρόνια, αφ' ότου ιδρύθηκε η πόλη της Θεσσαλονίκης (315 π.Χ.)· κατά το χρονικό αυτό διάστημα η πόλη είχε δει μέρες λαμπρής δόξας και δεινών συμφορών, αλλά έμενε πάντοτε φημισμένη και υπερήφανη. Ως πρωτεύουσα του Ιλλυρικού κατά τη βυζαντινή εποχή χρειάστηκε να κάνει μεγαλειώδεις αγώνες για να προφυλάξει τον Ελληνισμό και τον Χριστιανισμό από τους βαρβάρους που έρχονταν αδιάκοπα από τον βορρά· τους Γότθους, τους Ούννους, τους Αβάρους, τους Σλάβους.
Αφιέρωμα στον Νεομάρτυρα Άγιο Αργύριο τον Πολιούχο και Προστάτη της Επανομής
Ο Βίος του Νεομάρτυρος Αγίου Αργυρίου του Επανομίτου
Ὁ νέος αὐτός ἀθλητής τοῦ Χριστοῦ, Ἀργύριος ἤ Ἀργυρός, καταγόταν ἀπό τήν Ἐπανομή. Σύμφωνα μέ μαρτυρίες γεροντοτέρων, οἱ γονεῖς του ἦταν ὁ Ἀστέριος καί ἡ Βασιλική τό γένος Ντουγιούδη. Ὅπως διηγήθηκαν πολλοί Θεσσαλονικεῖς, οἱ ὁποῖοι τόν γνώρισαν ἀπό κοντά, γιατί ἐκεῖ ζοῦσε, ὡς ὑπηρέτης σέ κάποιον ράφτη, ἦταν ἕνας νέος πολύ χαριτωμένος, πολύ εὐλαβής, σεμνός στούς τρόπους καί στολισμένος μέ ἠθικά χαρίσματα. Στήν ἡλικία περίπου δέκα ὀκτώ ἐτῶν.
Κατά τίς ἡμέρες ἐκεῖνες κάποιος χριστιανός ἀπό τόν Σοχό, βρισκόταν κλεισμένος στήν φυλακή τοῦ πασᾶ τῆς Θεσσαλονίκης γιά κάποιο ἔγκλημα πού εἶχε διαπράξει. Μή ἔχοντας νά πληρώσει τά χρήματα πού τοῦ ζήτησε ὁ πασᾶς, τόν ἀπειλοῦσε ὅτι θά τόν κρεμάσει.
Μπροστά στήν ἀπειλή τοῦ θανάτου ὁ ἄφρων ἐκεῖνος δείλιασε καί προκειμένου νά ἀποφύγει τόν θάνατο ἐξέφρασε τήν ἐπιθυμία νά τουρκέψει. Τό γεγονός αὐτό χαροποίησε τούς Ἀγαρηνούς, οἱ ὁποῖοι ἀμέσως τόν ἔβγαλαν ἀπό τήν φυλακή. Μετά, λοιπόν, τήν ἄρνηση τῆς ἁγιωτάτης πίστης μας καί τήν ὁμολογία τῆς ἀντίχριστης πλάνης τῶν Ἀγαρηνῶν τόν πῆγαν σ᾽ ἕνα καφενεῖο, στήν τοποθεσία Ταχτάκαλα, γιά νά τόν συμβουλέψουν!
Παρακολουθώντας τά γενόμενα, ὁ νεαρός Ἐπανομίτης Ἀργύριος, θερμάνθηκε ἡ ψυχή καί ἡ καρδιά του ἀπό θεῖο ζῆλο, γέμισε ἀπό ἐνθουσιασμό καί ἀφοῦ ἔδιωξε κάθε φόβο ἀπό μέσα του, περιφρονώντας ἀκόμα καί τήν ζωή του, ὅρμησε μέ μεγάλη γενναιότητα καί θαυμαστή ἀνδρεία μέσα στό καφενεῖο, ὅπου βρισκόταν ἐκεῖνος ὁ ἐλεεινός ἀρνησίχριστος, τριγυρισμένος ἀπό πλῆθος ἀγρίων καί μοχθηρῶν γενιτσάρων, καί ἀφοῦ στάθηκε μπροστά στόν ἀρνητή τοῦ λέγει, μέ πολλή παρρησία, μπροστά σέ ὅλους, χωρίς νά φοβηθεῖ κανέναν:
› Ἀδελφέ ἔκαμες, μεγάλο κακό μέ τό νά ἀρνηθεῖς τόν Χριστό καί Σωτήρα μας. Μπορεῖ νά ἀποφύγεις αὐτόν τόν πρόσκαιρο θάνατο, ἀλλά νά ξέρεις ὅτι θά παραδώσεις τήν ψυχή σου στήν κόλαση, ἡ ὁποία εἶναι θάνατος αἰώνιος καί ἀτέλειωτος. Σύνελθε καί μετανόησε, ὡμολόγησε καί πάλι τόν Χριστό. Ἄς σέ θανατώσουν. Ἀξίζει νά προσφέρουμε τό αἷμα μας γιά τόν Χριστό, νά πεθάνουμε γιά τήν ἀγάπη Του, γιατί κι Ἐκεῖνος θυσιάστηκε γιά τήν δική μας ἀγάπη.
Αὐτά μόνον τά ἱερά καί χριστιανικά λόγια πρόφθασε νά πεῖ, ὁ μακάριος Ἀργυρός. Κατόπιν ἀκολούθησε ἐκεῖνο πού ὁ καθένας μπορεῖ νά φανταστεῖ. Ἀμέσως ὥρμησε ἐναντίον τοῦ Ἁγίου ὅλο ἐκεῖνο τό πλῆθος τῶν φοβερῶν γενιτσάρων δέρνοντάς τον ἄγρια, μέ ἀλαλαγμούς καί βαρβαρικές ἰαχές. Σίγουρα θά τόν εἶχαν θανατώσει τόν Ἅγιο ἄν δέν περνοῦσε ὁ λογισμός ἀπό τόν νοῦ τους, ὅτι, ἴσως μπορέσουν νά τόν ἀλλαξοπιστήσουν. Ἡ σκέψη αὐτή τούς ἔκανε νά συγκρατήσουν τά χέρια τους σταματώντας συγχρόνως καί τό μαρτύριο. Ἀλλά μέ γυμνά τά μαχαίρια, μέ σηκωμένα τά χέρια καί ἔξαλλοι ἀπό φανατισμό ἀπευθύνονται στόν νεαρό Ἀργύριο:
› Πές μας ὅτι τουρκεύεις, διαφορετικά αὐτή τήν στιγμή σέ θανατώνουμε.
Σάν βροντή ἔπεσε ἡ ἀδύναμη φωνή τοῦ μάρτυρα:
› Εἶμαι χριστιανός καί δέν ἀρνιέμαι τήν πίστη μου, ὁτιδήποτε καί ἄν μοῦ κάνετε. Δόξα καί τιμή μου ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Ἐπιθυμία μου νά πεθάνω γιά τήν πίστη καί τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.
Οἱ Ἀγαρηνοί μέ πολλή μανία καί ἀγριότητα ὡδήγησαν τόν Ἀργυρό στόν Κατή καταγγέλοντάς του γιά τήν πράξη του αὐτή. Τόν ἔδειραν ἀλύπητα, προσπαθώντας μέ κάθε τρόπο νά τόν πιέσουν, ὥστε νά ἀρνηθεῖ τήν πίστη του καί νά ὀμολογήσει τήν δική τους θρησκεία. Βλέποντας ὅμως ὅτι ἄδικα πασχίζουν, γιατίὁ Ἅγιος ἔμεινε σταθερός καί ἀκλόνητος, σταμάτησαν τά βασανιστήρια καί ἄρχισαν μέ κολακείες νά ὑπόσχονται δῶρα καί ἀξιώματα, ἐλπίζοντας πώς ἔτσι θά μπορέσουν νά τόν ἐξαπατήσουν, ὥστε νά ἀλλάξει γνώμη. Ἐπειδή ὅμως οὔτε μ᾽ αὐτόν τόν τρόπο κατάφεραν νά πετύχουν τόν σκοπό τους, τόν ἔριξαν στήν φυλακή, καταπληγωμένο, προκειμένου νά τόν ἀνακρίνουν γιά δεύτερη φορά.
Ὑστερα ἀπό δύο ἡμέρες τόν ἔβγαλαν ἀπό τήν φυλακή. Βλέποντας ὅτι καί πάλι παραμένει σταθερός καί ἀκλόνητος στήν πίστη του, ζήτησαν ἀπό τόν Κατή νά ἐκδώσει ἀπόφαση γιά νά κρεμάσουν τόν μάρτυρα.
Ὁ Κατής ὅμως δυσκολευόταν νά ἐκδώσει τέτοια ἀπόφαση, γιατί ἔβλεπε ὅτι τό «ἔγκλημά του» δέν ἦταν γιά θάνατο, ἀναγνωρίζοντας ὅτι ὁ καθένας πρέπει νά εἶναι ζηλωτής καί ὑπέρμαχος τῆς πίστης του, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ Ἀργύριος. Συγχρόνως παρακίνησε καί τούς ὁμοθρήσκους του νά μιμηθοῦν τό παράδειγμα τοῦ νεαροῦ Ἀργυροῦ καί ἄν θέλουν ἄς προσπαθήσουν νά τόν μεταπείσουν.
Αὐτά εἶπε ὁ Κατής. Ἐκεῖνοι ὅμως ταράχθηκαν καί ἐξαγριώθηκαν ἐναντίον του σάν θηρία, λέγοντας:
› Τί εἶναι αὐτά πού λές; Εἶναι δυνατόν νά δικαιώνεις τόν ἐχθρό τῆς πίστης μας; Πῶς ἀνέχεσαι κάποιον νά βρίζει καί νά βλαστημάει τήν πίστη μας καί ἐσύ νά τόν ἐπαινεῖς; Δέν τόν κρίνεις, λοιπόν, ἄξιο θανάτου;
Ἀφοῦ ἄκουσε ὅλα αὐτά, σκέφθηκε γιά λίγο, ἴσως καί νά φοβήθηκε τούς μανιώδεις Ἀγαρηνούς, καί ἔπειτα εἶπε:
› Ἐπειδή βλασφήμησε τήν πίστη μας εἶναι ἔνοχος θανάτου καί δίνω τήν ἄδεια νά κρεμαστεῖ.
Χωρίς καθυστέρηση οἱ αἱμοβόροι γενίτσαροι παρέλαβαν τόν Ἅγιο καί τόν κρέμασαν στόν τόπο πού λέγεται Καμπάν.
Ἔτσι ὁ καλλίνικος τοῦ Χριστοῦ ἀθλητής Ἀργύριος ἔλαβε τό ἀκήρατο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου στίς 11 Μαΐου 1806, ἡμέρα Παρασκευή καί σέ ἡλικία περίπου 18 ἐτῶν.
Τώρα συναγάλλεται μαζί μέ τούς ἄλλους μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδή ἐπικύρωσε τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεό καί τόν πλησίον μέ τήν μαρτυρική του θυσία.
Πολλοί ἀπό τούς παρευρισκομένους, ὅπως λέγεται, παρατήρησαν ὅτι στό νεκρό σῶμα τοῦ εὐλογημένου Ἀργυροῦ δέν ὑπῆρχε κανένασημάδι ἀπαγχονισμοῦ, καί ἀκόμα ὅτι φαινόταν σάν ζωντανός πού κοιμᾶται.
Ἐπίσης ἀνεξήγητο παραμένει καί τό πῶς ἐπέτρεψαν ἀμέσως τήν ἄλλη ἥμερα νά τόν ξεκρεμάσουν, ἐνῶ σύμφωνα μέ τήν συνήθεια πού ἐπικρατοῦσε ἔπρεπε νά παραμείνει κρεμασμένος ἐπί τρεῖς ἡμέρες.
Αὐτῷ γὰρ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις σὺν τῷ ἀνάρχῳ αὐτοῦ Πατρὶ καὶ τῷ Παναγίῳ Πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμὴν.
Τεμάχια Ιερού Λειψάνου του Αγίου Αργυρίου υπάρχουν και στην Επανομή
1) Ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος, Κελί τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου τῶν Σκουρταίων.
Ἡ καρδιά εἶναι πλημμυρισμένη ἀπό ἄρρητη χαρά. Ἡ συγκίνηση διαχέει ὅλο μου τό εἶναι. Τά μάτια βουρκωμένα.
Εἶναι ἀδιανόητο, ἀπρόσμενο. Ἡ εὐλογία τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου στήν προσωπική μου ζωή ὁλοκληρώνεται. Κυριακή 25 Ἀπριλίου 2004, ὥρα 13:00 μ.μ., ἀξιώνομαι νά προσκυνήσω τεμάχιο ἀπό τά ἱερά Λείψανά του.
Ἀπό τό 1985 πού διορίστηκα Ἐφημέριος στόν ἱερό Ναό Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, μέχρι καί σήμερα, ἄκουσα πολλά σενάρια καί δοξασίες περί ὑπάρξεως Λειψάνων τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου. Ἀπό τήν Ἀθήνα μέχρι καί τήν Ἀστόρια τῆς Νέας Ὑόρκης. Κι ὅμως ἦταν πολύ κοντά μας!
Ἐπισκέφθηκα γι' αὐτόν τόν λόγο τήν ἀδελφή Ματρώνα στό Μοναστήρι τοῦ ἁγίου Μηνᾶ στήν Ἀνθοῦσα Ἀθηνῶν. Ἡ εὐλάβεια καί ἡ ἀγάπη της γιά τόν ἅγιο Ἀργύριο ἀξιολάτρευτη.
› Γερόντισσα πληροφορήθηκα ἀπό Ἐπανομίτες ὅτι ἔχετε ἱερά Λείψανα τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου.
Ἡ ἀπάντησή της ἀρνητική.
› Μήπως ὑπάρχουν στήν Ἀστόρια, γιατί στό περιοδικό πού ἔχω στά χέρια μου, εἰκονίζεται ἡ κάρα τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου;
› Δέν γνωρίζω πάτερ μου.
Καί ξαφνικά ἡ εἴδηση ἔρχεται ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος. Ὁ ἐπίτροπος τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ ἁγίου Ἀργυρίου κ. Ἀγρίμης Μόσχος, ἐμπιστευτικά μέ πληροφορεῖ ὅτι ἐπισκέφθηκε τό Κελί τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τῶν Σκουρταίων, στίς Καρυές τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί μεταξύ τῶν ἄλλων ἱερῶν Λειψάνων, προσκύνησε καί τεμάχιο ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου.
Ἡ πληροφορία αὐτή μοῦ δημιουργεῖ ἀναστάτωση, ἀγωνία καί σφοδρή ἐπιθυμία γιά τήν ἐπιβεβαίωση τῆς πληροφορίας. Βέβαια τά πράγματα εἶναι δύσκολα. Ἡ προσέγγιση προβληματική καί δυσχερής. Δύο προσπάθειες μετάβασής μας ἀπέτυχαν. Ἡ ὑπόθεση ἐκκρεμοῦσε. Καί νά, ἡ εὐκαιρία ἦρθε ἀπρόσμενη!
Παρασκευή 23 Ἀπριλίου 2004 πρίν τό μεσημέρι, βρίσκομαι στό γραφεῖο τοῦ κ. Ἀγρίμη. Ἡ συζήτησή μας περιστρέφεται γύρω ἀπό τό θέμα αὐτό.
› Καί δέν πᾶμε στό Ὄρος;
Ἡ ἀπόφαση γρήγορη. Ποιός ὅμως θά λειτουργοῦσε τήν Κυριακή στόν Ναό τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου;
Κατεβαίνοντας ἀπό τό Δημαρχεῖο σταματάει μέ τό αὐτοκίνητό του ὁ π. Ἀγάπιος Παπαδόπουλος.
› Πάτερ Ἀθανάσιε, τήν Κυριακή εἶμαι εὔκαιρος, ἄν θέλεις μπορῶ νά λειτουργήσω στόν ἅγιο Ἀργύριο.
Ὁ Ἅγιος ἔδωσε ἄμεση ἀπάντηση στό ἐρώτημά μας καί λύση στό πρόβλημά μας. Ἀπό δῶ καί πέρα ἀρχίζει ἡ μαρτυρική ἀγωνία, ἡ προσευχή καί ἡ δέηση πρός τόν Ἅγιό μας γιά τήν πραγμάτωση τοῦ ὀνείρου καί τήν ἐπίτευξη τοῦ πόθου μας.
Κυριακή πρωί τῆς 25ης Ἀπριλίου 2004 μέ τό αὐτοκίνητο τοῦ κ. Ἀγρίμη ὁδεύουμε πρός Οὐρανούπολη, τόν πυλώνα τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Σέ ὅλη τήν διαδρομή ἡ σκέψη γύρω ἀπό τόν σκοπό τοῦ προσκυνήματός μας, γύρω ἀπό τόν Ἅγιό μας. Κι ὅταν μιλᾶμε κι ὅταν ἐπικρατεῖ σιωπή δεσπόζει ἡ μορφή τοῦ Ἁγίου μας.Ἡ ἀγωνία κορυφώνεται καθώς μπαίνουμε στό λεωφορεῖο ἀπό τήν Δάφνη μέ κατεύθυνση τίς Καρυές. Ὅλο καί πλησιάζουμε. Ποιό ὅμως θά εἶναι τό ἀποτέλεσμα; Ἡ σκέψη ὅτι «ὁ Ἅγιος θά κάνει τό θαῦμα τοῦ», μᾶς παρηγορεῖ. Σέ λίγο ξεπροβάλλουν οἱ Καρυές. Πρίν φτάσουμε στήν πρωτεύουσα τοῦ Ἁγίου Ὄρους παρακαλεῖται ὁ ὁδηγός τοῦ λεωφορείου νά σταματήσει στό μονοπάτι πού ὁδηγεῖ δεξιά πρός τό Κελί τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τῶν Σκουρταίων.
Ἡ καρδιά ἀρχίζει νά χτυπᾶ ἔντονα. Κατηφορίζοντας τό μονοπάτι πρός τό κελί τό μυαλό θολώνει, δέν μπορεῖ νά σκεφθεῖ οὔτε γιά κλάσματα τοῦ δευτερολέπτου, ὅτι ὑπάρχει ἡ περίπτωση νά μήν μᾶς δοθεῖ τεμάχιο ἱεροῦ Λειψάνου. Ποιοί ἄραγε νά εἶναι οἱ ἀδελφοί τοῦ Κελιοῦ; Τά ὀνόματά τους ναί μέν γνωστά, ἀλλά ποιοί εἶναι; Τό δεξί χέρι σηκώνεται καί χτυπᾶ τήν πόρτα τοῦ Κελιοῦ.
› Δι᾽ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων.
› Ἀμήν, ἡ ἀπάντηση.
Οἱ χτύποι τῆς καρδιᾶς πιό ἰσχυροί ἀπό τούς χτύπους στήν πόρτα τοῦ Κελιοῦ. Ἡ πόρτα ἀνοίγει καί ἐμφανίζεται ἡ γλυκιά καί ἀσκητική μορφή τοῦ π. Νήφωνα.
› Καλῶς ὁρίσατε, περάστε.
Ἡ ἐπίσκεψή μας ἦταν ἀπροειδοποίητη. Τά βήματά μας πατοῦν τόν χῶρο ὅπου φυλάσσεται τεμάχιο ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου, τί εὐλογία! Ἀφοῦ ἀποθέσαμε τίς ἀποσκευές, τό πρῶτο πού ἐπιβάλλονταν ἦταν νά προσκυνήσουμε στό παρεκκλήσι τοῦ Κελιοῦ. Καί τώρα ἔφτασε ἡ μεγάλη ἡ στιγμή. Ἡ ἐκπλήρωση τοῦ διακαῆ πόθου. Καθώς προσκυνοῦμε τά ἱερά λείψανα ἄλλων Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τά μάτια φτερουγίζουν ψάχνοντας γιά τόν δικό μας Ἅγιο. Ναί, ἀλλά θά πρέπει νά εἴμαστε διακριτικοί, ὥστε νά μήν ἀντιληφθεῖ ὁ μοναχός τήν ἀναζήτηση. Σέ μιά ἄκρη τῆς Λειψανοθήκης τά μάτια πέφτουν στήν ἐπιγραφή «Ἱερά Λείψανα ἁγίου Ἀργυρίου». Τά χείλη κολλᾶνε στό σῶμα τοῦ Ἁγίου προσπαθώντας νά ρουφήξουν ἀχόρταγα τήν ἁγιαστική του χάρη. Τό σῶμα ταυτίζεται, ἑνώνεται καί γίνεται ἕνα μέ τό ἱερό Λείψανο τοῦ Ἁγίου. Ἡ καρδιά χτυπᾶ σάν ταμποῦρλο χωρίς νά ἀκούγεται στούς γύρω. «Δοξασμένο τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ» γιά τήν ἱερή αὐτή ἀποκάλυψη. Τό χέρι τρεμάμενο σχηματίζει τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ. Τά γόνατα λυγίζουν ἀπό τό βάρος τῆς συγκίνησης. Τά χείλη ἀναφωνοῦν μέ ἐσωτερικό ἀναστεναγμό:
› Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς Ἁγίοις αὐτοῦ. Μεγάλη ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου μας.
Με τήν ψυχή πλημμυρισμένη ἀπό χαρά, συγκίνηση καί δοξολογία πρός τόν Θεό, γευματίζουμε στό λιτό, ἀλλά πλούσιο ἀπό ἁγιορείτικη φιλοξενία τραπέζι, περιμένοντας τόν ἐρχομό τοῦ Γέροντα π. Θεωνᾶ. Ἡ ἀναμονή τοῦ ἐρχομοῦ του λές καί διαρκεῖ αἰῶνες. Κάποτε ὅμως τό μαρτύριο αὐτό τῆς ἀναμονῆς πῆρε τέλος καθώς ἀκούγεται ὁ θόρυβος τῆς μηχανῆς τοῦ αὐτοκινήτου. Ὁ π. Θεωνᾶς προβάλει στό ἄνοιγμα τῆς πόρτας. Μένω ἔκπληκτος καθώς τόν ἀντικρίζω γιατί μοῦ εἶναι πολύ γνωστός. Κάτι πού δέν τό περίμενα! Κάτι πού ἀναπτερώνει τίς ἐλπίδες μου γιά αἴσιο ἀποτέλεσμα τῆς ἐπίσκεψης.
Μετά τίς τυπικές διαδικασίες, τήν ἀναφορά μας σέ περασμένα γεγονότα καί σέ πρόσωπα κοινοῦ ἐνδιαφέροντος, ἡ συζήτηση ἔρχεται στό φλέγον θέμα τῆς ἐπίσκεψής μας. Τό θέμα τέθηκε, ἀλλά ἀπάντηση δέν δόθηκε. Ἀκολουθεῖ ὁ Ἑσπερινός. Τά μάτια εἶναι βουρκωμένα, ἡ προσευχή ἔνθερμη νά φωτίσει ὁ Θεός, ὥστε ἡ ἀπάντηση νά εἶναι θετική. Μετά τό λιτό δεῖπνο, βγαίνουμε στόν ἐξώστη, μέ φόντο τίς Καρυές, περιμένοντας τήν ἀπόφαση τοῦ Γέροντα. Πρίν ἀκόμα ἀρχίσει νά μιλάει, τά μάτια μας εἶναι βουρκωμένα, ἡ ἀγωνία καί ἡ συγκίνηση εἶναι ἔκδηλη.
› Πάτερ Ἀθανάσιε, εἶχα πάρει τήν ἀπόφαση νά μήν σᾶς δώσω τεμάχιο ἀπό τό ἱερό Λείψανο τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου, ἀλλά αὐτή τήν στιγμή δέν μπορῶ νά σᾶς ἀρνηθῶ, δέν μπορῶ νά ἐξηγήσω αὐτό πού μοῦ συμβαίνει, αὐτό πού βλέπω στά πρόσωπά σας.
Γιά μᾶς ἡ θετική ἀπάντηση εἶναι ἕνα θαῦμα! Ὁ Ἅγιός μας μίλησε στήν καρδιά καί φώτισε τήν σκέψη τοῦ Γέροντα.
› Ἀλλά, συνεχίζει, θά σᾶς παρακαλέσω πρός τό παρόν νά κρατήσετε σέ ἄκρα μυστικότητα τό γεγονός.
Φυσική ἡ ἀπορία μας:
› Μά γιατί; Γιά ποιό λόγο;
Ἡ ἀπάντηση:
› Γιά ὅσο χρονικό διάστημα θά εἶναι Μητροπολίτης Καλαμαριᾶς ὁ Προκόπιος.
Ἔστω καί μέ αὐτή τήν προϋπόθεση, τόν περιορισμό, μετά τήν τέλεση τῆς πρωινῆς θείας Λειτουργίας, παραλάβαμε τό τεμάχιο τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου προκειμένου νά τό μεταφέρουμε στόν φυσικό του χῶρο, στό σπίτι τοῦ Ἁγίου, στόν ἱερό Ναό του.
Τώρα τί νά σᾶς πῶ καί πῶς νά ἐξηγήσω τήν ψυχοπνευματική μας κατάσταση σ' ὅλη τήν χρονική διάρκεια τῆς ἐπιστροφῆς. Μέσα σ' αὐτήν τήν ἀνείπωτη χαρά, μιά σκιά πλανιέται στήν ψυχή καί στήν σκέψη μας.Φανταζόμασταν ἕναν ἄλλον τρόπο ὑποδοχῆς τοῦ Ἁγίου στήν γενέτειρά του, ὄχι αὐτή τήν μυστικότητα. Ἡ σκέψη ὅμως ὅτι αὐτό εἶναι τό θέλημα τοῦ Ἁγίου, ἀφήνοντας τά ὑπόλοιπα στόν Ἅγιο, μᾶς παρηγοροῦσε.
Καί ἦταν παρόν ὁ Ἅγιος, γιά πρώτη φορά, στήν πανηγυρική θεία Λειτουργία στίς 11 Μαΐου 2004. Εἶναι ἀδιανόητο νά τελεῖται ἡ θεία Λειτουργία καί ὁ Ἅγιός μας ἐν σώματι νά βρίσκεται κρυφά σέ κάποιο σημεῖο τοῦ ἱεροῦ βήματος, χωρίς νά μποροῦμε νά τό βροντοφωνάξουμε στούς εὐλαβεῖς πιστούς.
Ἀπό ἐδῶ καί στό ἑξῆς ὁ Ἅγιος εἶναι ἐκεῖνος πού γνωρίζει μέ ποιόν τρόπο θά ἐπιστρέψει ὥστε τό ἱερό τοῦ Λείψανο νά τεθεῖ πρός προσκύνηση τῶν κατοίκων τῆς Ἐπανομῆς καί ὅλων τῶν εὐλαβῶν πιστῶν.
11 Μαΐου 2006: Συμπληρώνονται 200 χρόνια ἀπό τό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου. Πρό παραμονή τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου καί ὥρα περίπου 10:30 πρωινή μέ εἰδοποιεῖ ἡ κ. Χάιδω Ντόκα ὅτι χτύπησε ἡ μεγάλη καμπάνα τοῦ Ναοῦ. Δέν δίνω καί μεγάλη σημασία στό γεγονός αὐτό γιατί ὑπέθεσα ὅτι θά ἦρθε πάλι ὁ ἠλεκτρολόγος γιά τήν ἐπισκευή τοῦ συστήματος κωδωνοκρουσίας.
Μερικές ἡμέρες μετά τήν πανήγυρη καί πάλι μέ εἰδοποιεῖ ἡ κ. Χάιδω Ντόκα ὅτι χαράματα περίπου 5:30 χτύπησε ἡ μεγάλη καμπάνα τοῦ Ναοῦ. Προβληματίστηκα καί ἀφοῦ διαπίστωσα ὅτι ὁ Ναός ἦταν κλειδωμένος καί τό σύστημα κωδωνοκρουσίας ἀπενεργοποιημένο, ἐπικοινώνησα μέ τόν ἠλεκτρολόγο προκειμένου νά τόν ἐνημερώσω καί νά μοῦ ἐξηγήσει γιά τό τί συμβαίνει. Ἡ ἀπάντηση ἦταν ὅτι ἦταν ἀδύνατο νά χτυπήσει ἡ καμπάνα ἀπό μόνη της ἐφόσον εἶναι κλειστός ὁ διακόπτης καί τό πρόγραμμα ἀπενεργοποιημένο. Ἡ μόνη περίπτωση κάποιος νά ἔθεσε σέ λειτουργία τό χειροκίνητο σύστημα κωδωνοκρουσίας, πράγμα ἀδύνατο, λόγω ἀκαταλληλότητας τῆς ὥρας καί λειτουργίας τοῦ συστήματος συναγερμοῦ. Πέρασαν καί πάλι μερικές μέρες. Ἡ ὥρα ἦταν 10 πρωινή ὅταν μοῦ τηλεφωνεῖ ἡ κ. Χάιδω Ντόκα στό σχολεῖο καί μοῦ λέει πώς ἀκούστηκε καί πάλι ἡ μεγάλη καμπάνα τοῦ Ναοῦ. Ἐπισκέπτομαι τόν Ναό καί διαπιστώνω ὅτι πράγματι ὁ διακόπτης εἶναι κλειστός καί τό πρόγραμμα ἀπενεργοποιημένο. Ἐπικοινωνῶ ἀμέσως μέ τόν κ. Δρυμώνη Δημήτριο, (εἶναι αὐτός πού τοποθέτησε τό σύστημα κωδωνοκρουσίας) ὁ ὁποῖος μέ τήν σειρά του ἀποκλείει κάθε ἐνδεχόμενο νά χτύπησε ἡ καμπάνα μόνη της γιά τούς προαναφερθέντες λόγους. Ὁ ἴδιος ὡς τεχνίτης προβληματίζεται, ἐμεῖς πού ἔχουμε καί ἄλλες παρόμοιες ἐνδείξεις αἰσθανόμαστε μιά ἐσωτερική γαλήνη καί συγκρατημένη χαρά καί ἀγωνία γιά τό τί θέλει νά δείξει ὁ Ἅγιός μας.
Καί ἡ ἀπάντηση ἔρχεται! Δευτέρα 26 Ἰουνίου 2006. Βρισκόμαστε στήν Οὐρανούπολη ἕνα λεωφορεῖο (50 ἄτομα) Ἐπανομίτες καί ἑτοιμαζόμαστε νά ἐπιβιβαστοῦμε σέ ἕνα πλοιάριο μέ προορισμό τόν κατάπλου κατά μῆκος τῆς χερσονήσου τοῦ Ἁγίου Ὄρους μέχρι καί τά Κατουνάκια, γιά ἕνα ἐκ τοῦ μακρόθεν πνευματικό προσκύνημα στό περιβόλι τῆς Παναγίας. Ἡ ὑπεύθυνη τοῦ γραφείου (Ροδοκαλάκη) μέ πληροφορεῖ ὅτι θά προσκυνήσουμε καί ἱερά λείψανα ἀπό τήν σκήτη τῶν Σκουρταίων, τοῦ ἁγίου Νικοδήμου. Ἡ καρδιά μου χτυπάει γιά τό ἀναπάντεχο αὐτό γεγονός. Μετά τήν Δάφνη ἐπιβιβάζονται στό πλοιάριό μας ὁ π. Θεωνᾶς καί ὁ π. Νήφων. Νιώθω ἕνα χαρούμενο σφίξιμο στήν καρδιά μου καθώς βλέπω ἀνάμεσα στά ἱερά Λείψανα πού μᾶς παραθέτουν βρίσκεται καί τό ὑπόλοιπο τμῆμα τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου. Δέν μπορῶ νά μιλήσω! Ξαφνιάζομαι ὅμως ὅταν ἀκούω ἀπό τά χείλη τοῦ π. Θεωνᾶ νά ἀνακοινώνεται ὅτι:
› Ἀνάμεσα στά ἱερά Λείψανα πού θά προσκυνήσετε εἶναι καί τεμάχιο ἀπό τό ἱερό Λείψανο τοῦ πατριώτη σας ἁγίου Ἀργυρίου!
Πάγωσα! Οἱ Ἐπανομίτες μένουν ἄφωνοι, χωρίς νά μποροῦν νά συνειδητοποιήσουν τί ἄκουσαν. Δέν μποροῦσα νά φανταστῶ ὅτι ἐνῶ ὁ π. Θεωνᾶς μέ δέσμευε νά μήν ἀνακοινώσω σέ κανέναν περί ὑπάρξεως ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τώρα ὁ ἴδιος μετά δύο χρόνια γνωστοποιεῖ δημόσια τήν ὕπαρξή του στούς Ἐπανομίτες. Κατά τήν διάρκεια τῆς δέησης ψάλαμε τό τροπάριο τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου, προσκυνήσαμε τό τεμάχιο τοῦ ἱεροῦ λειψάνου του, κι ὅμως ἀκόμα νομίζουν οἱ προσκυνητές ὅτι εἶναι ὄνειρο! Πήραμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς. Συναισθήματα ἀνάμεικτα καί ἀνεξήγητα.
Τήν ἑπόμενη ἡμέρα ἐπισκέπτομαι τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Καλαμαριᾶς Προκόπιο καί τόν ἐνημερώνω γιά τό περιστατικό. Ἡ ἀπάντηση; Πλήρως ἀπογοητευτική!!!
› Δέν ὑπάρχουν Λείψανα τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου!!! Αὐτά εἶναι κοκαλάκια κότας βρασμένα!!! Δέν σᾶς χρειάζονται Λείψανα, ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου σᾶς φτάνει!!!
Ὁ προβληματισμός καί ἡ ἀμφιβολία πού μοῦ δημιουργηθήκαν ὁδήγησαν τά βήματά μου στό γυναικεῖο ἱερό Ἡσυχαστήριο τοῦ τιμίου Προδρόμου, στήν Μεταμόρφωση Χαλκιδικῆς. Πρότεινα στόν Γέροντα π. Γρηγόριο νά πάρουν τήν ἱερή Λειψανοθήκη νά τήν κρατήσουν στό Ἡσυχαστήριο, ὥστε μέ τίς προσευχές τῶν μοναζουσῶν ἀδελφῶν ὁ ἅγιος Ἀργύριος νά φανερώσει κάποιο σημάδι σχετικά μέ τήν γνησιότητα τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου. Ἡ ἀπάντηση:
› Δέν χρειάζεται νά γίνει κάτι τέτοιο, γιατί τό τεμάχιο αὐτό τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου ἀνήκει στόν ἅγιο Ἀργύριο.
Ἀκόμα καί τήν πρώτη Ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου, πού ἐκδόθηκε τό ἔτος 1933 (πληροφορίες ἀναφέρουν ὅτι συντάχθηκε ἀπό τόν ὅσιο Νικηφόρο, Μητροπολίτη Χίου) καί βρισκόταν σέ χρήση, τήν ἀπέρριψε καί τήν ἔθεσε σέ ἀχριστεία θεωρώντας τήν:
«... ποίημα εὐλαβοῦς μέν, ἀλλ' ἀδοκίμου, περὶ τὴν Ἐκκλησιαστικὴν ποίησιν ὑμνογράφου, δι᾽ ὃ ἐνεφάνιζεν ἀτελείας καὶ παραλήψεις καὶ μὴ συνᾴδουσα εἰς τὴν κρατοῦσαν τοπικὴν παράδοσιν καὶ συνήθειαν» τῆς Ἐπανομῆς.
Γι᾽αὐτό καί ἀνέθεσε στόν Ὑμνογράφο τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, Ἁγιορείτη μοναχό Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη, νά συντάξει νέα πλήρη Ἀκολουθία. Θά μποροῦσε ὅμως ἀντί νά τήν καταργήσει νά τήν διορθώσει καί νά τήν βελτιώσει.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι, ὅτι ποτέ δέν ἔδειξε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τόν Ναό τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου καί αὐτό φαίνεται ἀπό τό γεγονός ὅτι ἐξ ἀρχῆς ἦταν ἀντίθετος καί γιά τό σημεῖο στό ὁποῖο θεμελιώθηκε ὁ Ναός, ἀλλά καί γιά τό μέγεθος τοῦ Ναοῦ. Τόν ἤθελε ὄχι τόσο μεγάλο, ἀλλά μικρότερο, σέ μέγεθος Παρεκκλησίου. Πέρα ἀπό τήν θεία Λειτουργία πού τελοῦσε κάθε χρόνο στήν μνήμη τοῦ Ἁγίου, ποτέ δέν συμμετεῖχε στην Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ καί στήν περιφορά τῆς Εἰκόνας, ἄλλωστε ἦταν αἰσθητή καί ἡ παντελής ἀπουσία τῶν Ἱερέων τῆς Μητροπόλεώς μας κατά τήν Πανήγυρι, ἐνῶ γιά τήν Πανήγυρι τῆς Μηχανιώνας ὄχι μόνο ὑποχρέωνε ὅλους τούς Ἱερεῖς νά συμμετάσχουν, ἀλλά μᾶς ἀπαγόρευε τήν περίοδο ἐκείνη νά πάρουμε καί τήν κανονική μας ἄδεια. Ποτέ δέν ἐπισκέφθηκε τόν Ναό κατά τήν διάρκεια τοῦ ἔτους καί δέν νοιάστηκε γιά τό τί γινόταν στόν Ναό. Τό 1999 πρίν κυκλοφορήσει τό βιβλίο-ἀφιέρωμα στόν ἅγιο Ἀργύριο τοῦ προτάθηκε, ὅπως ὄφειλε μέ τήν ἰδιότητα τοῦ οἰκείου Μητροπολίτου, νά γράψει δυό λόγια, νά τό προλογήσει κι ὅμως ἀρνήθηκε. Ἡ προσωπική του ἐπιθυμία, ὅπως καί κάποιων ἄλλων ἀπό τό στενό του περιβάλλον, ἦταν ὁ Ναός νά μήν λειτουργεῖ κάθε Κυριακή, ἀλλά μόνο στήν μνήμη τοῦ Ἁγίου. Γι᾽ αὐτό καί ἀντιδροῦσε ἀρνητικά κάθε φορά πού τοῦ προτείναμε νά τοποθετήσει ὑπεύθυνα κάποιον Ἱερέα, ὥστε νά εἶναι ὁ Ναός πάντα ἀνοιχτός καί νά λειτουργεῖται. Τό πρόσχημα; Ὁ Ναός εἶναι Προσκυνηματικός καί δέν προβλέπεται θέση μόνιμου Ἱερέα (γιατί ὅμως ὄχι μέ προσωρινή ἀπόσπαση;). Βέβαια ὁ Κανονισμός τοῦ Ναοῦ προβλέπει τήν ἐκ περιτροπῆς τέλεση τῆς θεία Λειτουργίας ἀπό τούς Ἱερεῖς τῶν δύο Ἐνοριῶν τῆς Ἐπανομῆς, ἀλλά αὐτό τηρήθηκε ἐλάχιστες φορές. Ἡ πίεση πού δέχθηκε στήν πορεία καί ἡ ἀπαίτηση τῶν Ἐπανομιτῶν τόν ἀνάγκασαν νά στέλνει κάθε Κυριακή καί ἀπό ἕναν Ἱερέα προκειμένου νά τελεῖ τήν θεία Λειτουργία, τούς ὁποίους ἡ ἐπιτροπή, προκειμένου νά τούς δίνει κίνητρο, τούς πλήρωνε ἐπί πλέον.
Τώρα ἐναπόκειται στόν ἅγιο Ἀργύριο μέ τόν τρόπο πού ἐκεῖνος γνωρίζει, νά δώσει τήν δική του ἀπάντηση, τήν χάρη, τήν εὐλογία καί τήν πανηγυρική ἐγκατάσταση τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου του στόν φυσικό του χῶρο, πού εἶναι ὁ Ναός τοῦ Ἁγίου.
2) Ἀπό τήν Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν τῶν Γ.Ο.Χ.
«Λουτράκι, 22-09-2009,
Αἰδεσιμολογιώτατε πάτερ Ἀθανάσιε, κατ' ἀρχήν τήν εὐχή σας. Ὀνομάζομαι Πετρᾶς Ἰωάννης, εἶμαι καθηγητής καί διαμένω στό Λουτράκι Κορινθίας (Μ. Μπότσαρη 17 – Τ.Κ. 203 00).
Γέροντα μέ αὐτή τήν ἐπιστολή θέλω νά ὑπεισέλθω στό ζήτημα τῆς προσκόμισης πρός τό πρόσωπό σας καί κατ' ἐπέκταση πρός τόν προσκυνηματικό ἱερό Ναό ἁγίου Ἀργυρίου Ἐπανομῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ν. Κρήνης καί Καλαμαριᾶς, ἑνός (1) τεμαχίου (ἀποτμήματος ἐκ τῶν πλευρῶν) ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τοῦ Ἐπανομίτου (+11 Μαΐου).
Ἀρχίζοντας, λοιπόν, θέλω νά ἀναφέρω, ὅτι τήν τιμία κάρα τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τήν κατέχει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γ.Ο.Χ. Ἀμερικῆς κ. Παῦλος, κληροδότημα τοῦ ὁποίου διά διαθήκης ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Τριφυλίας καί Ὀλυμπίας κ. Χρυσόστομο Δημητρίου τοῦ ἀπό Ζακύνθου, τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Σεβασμιώτατος κατ' ἔτος κόμιζε καί κομίζει τήν ἁγία Κάρα τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου στήν ἐτήσια πανήγυρη τῆς Ι.Μ. ἁγίου Μηνᾶ Ἀνθούσας Ν. Ἀττικῆς. Ὅταν ἐπισκέφθηκα τήν ἐν λόγω Ἱερά Μονή μιά φορά ἐκτός πανηγύρεως καί ζήτησα νά προσκυνήσω τήν ἁγία Κάρα τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου, τόσο οἱ ἀδελφές ὅσο καί ἡ Γερόντισσα μέ διαβεβαίωσαν ὅτι αὐτήν (ἁγία Κάρα) τήν κατέχει ὁ ἅγιος Ἀμερικῆς (μέ τό παλιό ἡμερολόγιο) κ. Παῦλος καί εἶναι στήν Ἀμερική.
Γνωρίζοντας ὅμως, ὅτι ἐκεῖ στήν Ἐπανομή ὑπάρχει ἕνας ταπεινός περικαλλέστατος Ναός τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου – καθώς ἐπίσης καί ὁ διακαής πόθος σας, γιά τήν ἀπόκτηση τοῦ ἐν λόγω Ι. Ναοῦ ἑνός (1) τεμαχίου ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου – πῆρα τήν ἀπόφαση ν' ἀπευθυνθῶ στόν ἅγιο Ἀμερικῆς (κατά τό παλιό ἡμερολόγιο) κ. Παῦλο καί νά τοῦ ζητήσω ἕνα (1) τεμάχιο ἀπό τό Λείψανο τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου. Ὁ ἴδιος ἄν καί πολύ ἐπιφυλακτικός στήν ἀρχή – στήν συνέχεια κατεύνασε καί εὐόδωσε στήν ἐπιθυμία μου – μέ παρέπεμψε στόν μακαριστό Ἀρχιεπίσκοπο Γ.Ο.Χ. Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Χρυσόστομο, ὁ ὁποῖος ἄν καί αὐτός πολύ διστακτικός στήν ἀρχή, στήν συνέχεια δέ ἐνέσκηψε, ἀφουγκράστηκε καί μέ πολύ ἀγάπη μοῦ παρέδωσε ἕνα (1) τεμάχιο ἐκ τῶν ἁγίων Πλευρῶν τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τοῦ Ἐπανομίτου.
Διά τήν ἱστορία θέλω δέ νά ἐπισυνάψω ὅτι ἐνῶ ὁ ἴδιος μέ τά μάτια μου προσκύνησα τήν ἱερή Λειψανοθήκη μέ τά πλευρά τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τοῦ Ἐπανομίτου - τέσσερα (4) στό σύνολο – τήν ὁποία Λειψανοθήκη ὁ μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Γ.Ο.Χ. Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Χρυσόστομος κατέχει διά διαθήκης ἀπό τόν μακαριστό μητροπολίτη Τριφυλίας καί Ὀλυμπίας κ. Χρυσόστομος Δημητρίου τοῦ ἀπό Ζακύνθου.
Συνεχίζοντας θέλω νά ἀναφέρω ὅτι ἐγώ ὁ ἴδιος μέ τά μάτια μου εἶδα τήν ἀποκοπή ἑνός (-01-) τεμαχίου τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τοῦ Ἐπανομίτου (ἑνός τεμαχίου (-01-) ἐκ τῶν πλευρῶν τοῦ Ἁγίου Ἀργυρίου), τό ὁποῖο τεμάχιο μοῦ παραδόθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν Ἀρχιεπίσκοπο Γ.Ο.Χ. Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Χρυσόστομο καί ἐγώ μέ τήν σειρά μου τό παρέδωσα πρός αἰώνιον μνημόσυνον τῆς οἰκογενείας μου στόν πατέρα Ἀθανάσιο Κατζιγκᾶ, Ἐφημέριο καί προϊστάμενο τοῦ Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἐπανομής καί κτίτορα τοῦ (...) Ἱ. Ναοῦ τοῦ ἁγίου Ἀργυρίου τοῦ Ἐπανομίτου στήν Ἐπανομή Θεσσαλονίκης.
Κλείνοντας, ἀσπάζομαι τήν δεξιά σας πάτερ Ἀθανάσιε καί μάρτυς μου ὁ Θεός, όσέ ὅ,τι ἀναφέρω σέ αὐτήν τήν ἐπιστολή.
«Ἀργύριε πολύαθλε, ὑποκλίνομαι στό ἅγιο Μαρτύριό σου, πρέσβευε σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.»
ΠΕΤΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ»
Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ´. Θείας πίστεως.
Χαίρει ἔχουσα, Ἐπανομή σε, θεῖον βλάστημα, καὶ πολιοῦχον, Νεομάρτυς τοῦ Σωτῆρος Ἀργύριε, καὶ τὴν ἁγίαν σου ἄθλησιν μέλπουσα, τῇ σῇ πρεσβείᾳ προστρέχει κραυγάζουσα. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον Ἦχος δ´. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς ἀθλήσας Ἅγιε ἐσχάτοις χρόνοις τὸν Χριστὸν ἐδόξασας, θανατωθεὶς ὑπὲρ αὐτοῦ διὸ πιστῶς σε γεραίρομεν ὡς ἀθλοφόρων Ἀργύριε σύσκηνον.
Κάθισμα Ἦχος πλ. α'. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Εὐσεβείας τοῖς τρόποις κόσμων τὸν βίον σου, Μαρτυρικῆς εὐκληρίας λαμπρῶς ἠξίωσαι, ἐναθλήσας ἀνδρικῶς Μάρτυς Ἀργύριε· καὶ νῦν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς, ἀπολαύων νοερῶς, ἱκέτευε σὺν Ἀγγέλοις, διδόναι λύσιν πταισμάτων, τοῖς ἑορτάζουσι τὴν μνήμην σου.
Ὁ Οἶκος
Ὡς κρῖνον ἔφυς τοῦ ἀγροῦ, λειμῶνι εὐσεβείας, καὶ εὐωδίαν μυστικήν, τῇ σῇ ἀθλήσει τῇ στεῤῥᾷ, διέπνευσας τῷ κόσμῳ, Νεομάρτυς τοῦ Χριστοῦ παναοίδιμε σὺ γὰρ νεότητος ἄνθος, καὶ τὰ ἐν κόσμῳ τερπνὰ καὶ ἡδέα, θεόφρονι πάρειδες λογισμῷ, οἷα σφαλλόμενα πάντα· καὶ πίστει στρατευθεὶς τῷ Χριστῷ, τῆς ἀληθείας τοῖς ὅπλοις κατηκόντισας, τῶν ἀντικειμένων τὴν παράταξιν τῇ τελεία γὰρ πυρπολούμενος ἀγάπη, ἐξαγαγεῖν τοῦ βυθοῦ τῆς ἀπωλείας ἠβουλήθης, τὸν οἰκτρῶς ἐξολισθήσαντα, καὶ μαρτυρίου ὑπεισῆλθες τὸ στάδιον, μεγαλοφώνως βοῶν: Χριστιανός εἰμι ὦ ἄνομοι. Καὶ μαστίγων πεῖραν ἐνέγκας, καὶ ἀλγηδόνας ὑποστάς, τῷ δι’ ἀγχόνης θανάτῳ, ταῖς οὐρανίαις συνήφθης τάξεσι· διὰ πιστῶς σε γεραίρομεν, ὡς Ἀθλοφόρων Ἀργύριε σύσκηνον.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις εὐσεβείας νέον φυτόν, Ἀργύριε Μάρτυς, Ὀρθοδόξων ἡ καλλονὴ, χαίροις τῶν Μαρτύρων, ἰσότιμος ἐν δόξῃ, Ἐπανομῆς τὸ ἄνθος, τὸ εὐωδέστατον.
Οι Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη συγκαταλέγονται στη χορεία των Νεοφανών Αγίων και μάλιστα εκείνων που μαρτύρησαν σχεδόν αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Σχετικά με τον βίο τους γνωρίζουμε λίγα πράγματα.
Ἡ πανύμνητος ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρός μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡ ἐπὶ γῆς παρουσία καὶ βασιλεία Του ἔλαμπε ἤδη σὲ ὅλη τὴν οἰκουμένη, τὴν ἐποχὴ τῆς πανίσχυρης ρωμαϊκῆς κυριαρχίας . Ἠ κυριαρχία της ἁπλωνόνταν σὲ ὅλο σχεδὸν τὸν τότε γνωστὸ κόσμο. Τὸ θεῖο ὅμως καὶ σωτήριο κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου γιὰ μὲν τοὺς Ἰουδαίους ἦταν σκάνδαλο, γιὰ δὲ τοὺς ἐθνικοὺς μωρία. Γι᾿ αὐτό, τυφλωμένοι ἀπὸ τὴν πλάνην καὶ τὴν ἀσέβειαν, ἐδίωξαν, μὲ μῖσος καὶ μανία, τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ. Σκληροὶ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες αἱματοκύλησαν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Στὰ μαρτυρικὰ καὶ ματωμένα αὐτὰ χρόνια βασίλευσε ὁ ἄγριος καὶ αἱμοβόρος Διοκλητιανός (284-305). Σκληροί, ἐπίσης, ἦταν καὶ οἱ συνάρχοντές του Αὔγουστος, Μαξιμιανὸς Αὐρήλιος (293-305), καθὼς καὶ ὁ γαμπρός του Καῖσαρ Γαλέριος Μαξιμιανός. Ἀκόμα ὁ Μαξέντιος καὶ ὁ Μαξιμίνος. Ἡ βασιλεία τοῦ Διοκλητιανοῦ ἔμεινε στὴν ἱστορία, γιὰ τοὺς φοβεροὺς διωγμούς της ὡς ἡ «ἐποχὴ τῶν Μαρτύρων».
Εἰρήνη, ἡ Ἁγία αὕτη Μεγαλομάρτυς, ἧτο μονογενὴς θυγάτηρ Λικινίου καὶ Λικινίας, καταγομένη ἐκ τῆς πόλεως Μαγεδὼν καὶ ἀκμάσασα κατὰ τὸ ἔτος 315, ὠνομάσθη δὲ πρότερον ὑπὸ τῶν γονέων της Πηνελόπη. Ἐπειδὴ δὲ ἦτο ὡραία καὶ ὑπερέβαλλε κατὰ τὸ κάλλος ὅλας τὰς συγχρόνους της κόρας, διὰ τοῦτο διέμενεν ἐπὶ ὑψηλοῦ τινος πύργου, κτισθέντος παρὰ τοῦ πατρός της, μετὰ δεκατριῶν ὡραίων θεραπαινῶν, διάγουσα ἐν μέσῳ πλούτου πολλοῦ καὶ ἔχουσα θρόνον, τράπεζαν καὶ λυχνίαν κατεσκευασμένα ἐκ χρυσοῦ. Ὅταν δὲ ὡρίσθη παρὰ τοῦ πατρός της νὰ μένῃ ἐν τῷ πύργῳ, ἧτο ἑξαετὴς καὶ ἐπαιδαγωγεῖτο καὶ ἐδιδάσκετο ὑπό τινος γέροντος, Ἀπελλιανοῦ ὀνομαζομένου, τὸν ὁποῖον διώρισεν ὁ πατήρ της Λικίνιος, ἵνα ἐπιτηρῇ ταύτην.
Περίπου 32 χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα, στη «καρδιά» της Νέας Μάκρης, στο όρος Αμώμων («των καθαρών»), βρίσκεται το Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Εκεί ασκήτεψε, είκοσι οκτώ ολόκληρα χρόνια, ο Άγιος Εφραίμ και αργότερα μαρτύρησε «κατόπιν βασάνων υπό ατάκτων μουσουλμάνων, Τούρκων στρατιωτών».
Στον περίβολο της μονής υπάρχει έως σήμερα η μουριά στην οποία λέγεται ότι προσευχόταν ο νεοφανής άγιος κατά τα βασανιστήριά του από τους Τούρκους: «Δεν φοβάμαι ούτε τα μαρτύρια ούτε τον θάνατο. Καμιά δύναμη δεν θα με κάνει να αρνηθώ την πίστη μου στον Πανάγαθο Θεό». Επί πεντέμισι αιώνες η γη εκεί «έκρυβε» το σκήνωμά του, για να αποκαλυφθεί, το 1950, από τη μοναχή Μακαρία και να γίνει, λίγο αργότερα, ένα από τα μεγαλύτερα ορθόδοξα προσκυνήματα.
Το Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου υπάγεται στη Μητρόπολη Κηφισίας και είναι από τα παλαιότερα, αλλά και «πλουσιότερα» σε ιστορία, της Αττικής. Η ιερότητα του χώρου, η απόλυτη ηρεμία, οι ευωδιές από το λιβάνι αλλά και οι μοναχές, οι οποίες με τόση προσήλωση εξιστορούν τον βίο και τα θαύματα του αγίου, καθημερινά οδηγούν εκεί χιλιάδες πιστούς.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Πατριαρχική Στραυροπηγιακή Μονή. Λεηλατήθηκε δύο φορές και οι μοναχοί του σφαγιάστηκαν, όπως και ο Εφραίμ (σε ηλικία 42 χρόνων). Τα λεπτομερή βιογραφικά στοιχεία του αγίου αποκαλύφθηκαν στη μοναχή Μακαρία Δεσύπρη σε μια σειρά από οράματα που είχε το 1950. Σύμφωνα με όλα όσα έχει περιγράψει η ηγουμένη, το 1945 πήγε στη μονή για να ανάψει ένα καντήλι. «Επληροφορήθην εσωτερικώς ότι ο τόπος ούτος άγιος εστί», για αυτό και επέλεξε να μείνει. Έφτιαξε ένα μικρό κελί και άρχισε σιγά σιγά να δίνει ζωή στον ερειπωμένο χώρο. Έως το θάνατό της, το 1999, η ηγουμένη δεν εγκατέλειψε ποτέ το μοναστήρι. Με κόπο, στερήσεις και σοβαρά προβλήματα υγείας το έκανε γνωστό στον Ορθόδοξο κόσμο, διαδίδοντας τα θαύματα του Εφραίμ.
«Σκάψε και θα βρεις…»
Σε μια από τις περιγραφές όσων οραματίστηκε, η γερόντισσα αναφέρει: «Καθισμένη πάνω στα ερείπια του παλιού μοναστηριού, όπου η Θεία Πρόνοια οδήγησε τα βήματά μου, έφερνα τον στοχασμό μου σε χρόνια περασμένα, σε παλιούς καιρούς, όταν σκορπισμένα ήταν παντού τα κόκκαλα των αγίων μαρτύρων. Και, καθώς καταγινόμουν στο καθάρισμα των χαλασμάτων, αναλογιζόμουνα ότι βρισκόμουνα σε τόπο ιερό και έλεγα: “Θεέ μου, αξίωσέ με, την ανάξια, να ιδώ κι εγώ έναν από τους παλιούς πατέρες που εδώ έζησαν”».
Ήταν 3 Ιανουαρίου του 1950, όταν άκουσε μια φωνή να την προτρέπει: «Σκάψε και θα βρεις αυτό που επιθυμείς». Τότε εκείνη ζήτησε από έναν εργάτη να αρχίσει το σκάψιμο στη μέση του ναού. «Από το τζάκι, τις τρεις θυρίδες, τον μισογκρεμισμένο τοίχο, όλα αυτά μαρτυρούσαν πως ο τόπος εκείνος κάποτε υπήρξε κελί κάποιου μοναχού και έμειναν τα ερείπια αυτά για να μας πουν το δράμα που κάποτε συνέβη εκεί».
Η μοναχή διηγείται: «Καθαρίσαμε τον τόπο από τις πέτρες και άρχισε ο εργάτης εκείνος να σκάβει κάπως νευρικά, κάπως θυμωμένα και, επειδή φοβόμουνα να μη μου κάνει ζημιά, του είπα: “Μη βιάζεσαι, μην κουράζεσαι, κάνε πιο σιγά”. Αλλ’ επειδή δεν με άκουγε και έσκαβε με τον ίδιο ρυθμό, του είπα: “Μήπως είναι και κανείς θαμμένος και κάνεις ζημιά! Σε παρακαλώ, πρόσεχε”. Και τότε κατάλαβε και μου είπε: “Νομίζεις ότι θα είναι αλήθεια αυτό που έχεις στον νου σου;”». Φτάνοντας σε βάθος, βρέθηκε το κεφάλι του Αγίου Εφραίμ. Ευωδιές πλημμύρισαν ξαφνικά την ατμόσφαιρα. Η Μακαρία έσκυψε και έβγαλε το σκήνωμά του, το οποίο και τοποθέτησε στη συνέχεια σε μια θυρίδα πάνω από τον τάφο.
«Χαρακτηριστικό ότι επρόκειτο για κληρικό είναι το ότι, παίρνοντας το χώμα εις την θέσιν όπου ήσαν τα άγια του χέρια, είδα το στρίφωμα του μανικιού του ράσου, όπου δεν υπήρχε ούτε ή ελάχιστη σκόνη, ολοκάθαρο, χονδροϋφασμένο από αργαλειό του παλαιού καιρού, το πάχος της κλωστής ήταν πάνω από χιλιοστό. Και προχωρώντας κάτω εις τα πόδια και πάλι, να, το στρίφωμα του ράσου του, όπως και εις τα χέρια του, ολοκάθαρο και τα πέλματα του είχαν αποτυπωθεί στο χώμα. Δεν ήξευρα τι πρώτα να κάνω, να χαρώ ή να τον κλάψω, πώς βρέθηκε εκεί θαμμένος ο του Θεού άνθρωπος; Τι να είχε συμβεί; Τι να είδαν τα μάτια του; Έλεγα, κάποιο δράμα θα συνέβη. Και, προσπαθώντας να καθαρίσω τα οστά από τη λάσπη των δακτύλων του, εθρυμματίζονταν, διότι η βροχή είχε ποτίσει μέχρι κάτω το βάθος του τάφου του, γι’ αυτό και τα τοποθέτησα, όπως ήταν, στη θυρίδα που ήταν πάνω από τον τάφο του».
Η Μακαρία γονάτισε με ευλάβεια και ασπάστηκε το σκήνωμά του. «Αισθάνθηκα βαθιά την έκταση του μαρτυρίου του. Η ψυχή μου γέμισε από αγαλλίαση, απέκτησα μεγάλο θησαυρό και, παίρνοντας το χώμα με προσοχή, έβλεπα την αρμονία του σκηνώματός του, που, αν και τόσους αιώνες μέσα στη γη, δεν είχε αλλοιωθεί».
Ένα βράδυ είδε μπροστά της τον άγιο. Ψηλός, με μακριά μαύρα μαλλιά και γένια, κρατούσε στο ένα του χέρι μια φλόγα και με το άλλο ευλογούσε. «Μέχρι πότε θα με αφήσεις εκεί πέρα; Και ποιος μου έβαλε το κεφάλι έτσι;». Εκείνη του απάντησε: «Συγχώρησέ με. Μόλις ξημερώσει, με το καλό, θα τα φροντίσω όλα». Με το πρώτο φως της ημέρας πήρε και καθάρισε τα οστά από το χώμα και τα τοποθέτησε σε μια θυρίδα στο ιερό της εκκλησίας. Ο άγιος λέγεται ότι εμφανίστηκε τη νύχτα στο όνειρό της, κρατώντας μια εικόνα του και ένα μανουάλι. Η μοναχή πλησίασε και άναψε μια λαμπάδα: «Σε ευχαριστώ πολύ. Το όνομά μου είναι Εφραίμ», της είπε.
«Πέρασε αρκετός καιρός. Από τότε, είχα μέσα μου μια απορία για αυτό το περιστατικό. Μια άλλη μέρα, αφού τελείωσα τον Εσπερινό, καθώς έκλεινα την πόρτα της Εκκλησίας, ακούω τρία γλυκόηχα κτυπήματα σαν κομπολόι κεχριμπαρένιο. Κατάλαβα. Ήταν ο Άγιος. Γυρίζοντας, μπήκα στο ιερό, άναψα ένα κεράκι και προσκύνησα τα άγια λείψανα. Ευωδία άρρητη πλημμύρισε ολόκληρο το είναι μου. Αισθάνθηκα εντός μου τον Παράδεισο, μα και την ταπεινότητά μου, μπροστά σ’ αυτό το μεγαλείο».
Η ηγουμένη αφιέρωσε τη ζωή της στο Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Έως το 1980, χωρίς οικονομικούς πόρους, συντηρούσε στη μονή και ορφανοτροφείο με περισσότερα από 70 παιδιά.
Ο βίος του Αγίου
Ο Άγιος Εφραίμ (κατά κόσμον, Κωνσταντίνος Μόρφης) γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1384 στα Τρίκαλα, ανήμερα της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Υπήρξε παιδί πολύτεκνης οικογένειας και έχασε νωρίς τον πατέρά του.
Σε ηλικία 14 ετών εγκατέλειψε την οικογένειά του, έπειτα από προτροπή της μητέρας του, για να αποφύγει, όπως αναφέρεται στο ημερολόγιο της μονής, «τη βίαιην στρατολογίαν διά την επάνδρωσιν των γενιτσαρικών σωμάτων, και προσήλθε διά να μονάσει εις την Σταυροπηγιακήν Μονήν του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, την ακμάζουσαν επί του Όρους των Αμώμων της Αττικής».
Στην περιοχή από τον 10ο αιώνα υπήρχαν κελιά, καλύβες και ασκητήρια, στα οποία κατέφευγαν χιλιάδες χριστιανοί. Το 1402 έλαβε το όνομα Εφραίμ και από τότε ασκήτεψε με υπακοή και πίστη στον Θεό. Όλες τις ημέρες τις περνούσε με προσευχή, απομονωμένος σε μια σπηλιά πάνω στο βουνό.
Όμως, το μοναστήρι γνώρισε δύο μεγάλες καταστροφές. Την πρώτη φορά, το 1424, οι Τούρκοι έφτασαν στη Νέα Μάκρη. Ανέβηκαν στο Όρος των Αμώμων, πιστεύοντας ότι οι Χριστιανοί κρύβουν πολύτιμους θησαυρούς στα μοναστήρια. Αφού λεηλάτησαν όλα τα κελιά και τα ασκητήρια, μπήκαν στη Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όλοι οι μοναχοί σφαγιάστηκαν.
Ο Εφραίμ εκείνη την ημέρα έτυχε και βρίσκονταν απομονωμένος στη σπηλιά του. Όταν επέστρεψε στη μονή, αντίκρισε την απόλυτη καταστροφή. Αφού προσευχήθηκε για τους μοναχούς, τους έθαψε και έπειτα γύρισε στο κελί του. Λέγεται ότι την περίοδο εκείνη ζούσε κάτω από άθλιες συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, δεν εγκατέλειψε την πίστη του. Ακόμα και με την απειλή των Τούρκων, εκείνος κατέβαινε στο μοναστήρι στις μεγάλες γιορτές και τελούσε τη Θεία Λειτουργία. Έναν χρόνο αργότερα οι Τούρκοι πήγαν και πάλι στο μοναστήρι, τον βρήκαν να προσεύχεται και τον συνέλαβαν. «Δεν φοβάμαι ούτε τα μαρτύρια, ούτε τον θάνατο. Καμιά δύναμη δε θα με κάνει να αρνηθώ την πίστη μου στον Πανάγαθο Θεό», έλεγε ο Εφραίμ.
Ανήμερα των γενεθλίων του, έκλεινε τα 42 του χρόνια, υπέστη μαρτυρικά βασανιστήρια, τα οποία διήρκησαν οκτώμισι μήνες. Λέγεται ότι οι Τούρκοι τον κρέμασαν ανάποδα σε μια μουριά, (υπάρχει σήμερα στο προαύλιο της μονής) και συνέχιζαν να τον βασανίζουν. Διαπέρασαν την κοιλιακή του χώρα με ένα αναμμένο χοντρό ξύλο και ύστερα τον κάρφωσαν στο δέντρο. «Ο όσιος Εφραίμ έπεσε θύμα της σκληρότητας ατάκτων Τούρκων στρατιωτών επί τελευταίας Φραγκοκρατίας της Αττικής, και μάλιστα επί της Φλωρεντινής οικογενείας Ατζαγιόλι (1381-1456), τους οποίους διαδέχθηκαν οι Τούρκοι μόλις το 1456, μετά από ενδιάμεσους αμφίρροπους αγώνας μεταξύ των δύο κατακτητών».
Το μαρτύριό του τελείωσε στις 5 Μαΐου του 1426. Η γιορτή του τιμάται κάθε 5 Μαΐου, ενώ στις 3 Ιανουαρίου γιορτάζεται η ημερομηνία ευρέσεως των ιερών του λειψάνων. Στα Τρίκαλα πανηγυρίζεται, κατά παράδοση, από τον Ναό Αγίου Στεφάνου, απέναντι από τον οποίον βρισκόταν το πατρικό του σπίτι.
Στον περίβολο της μονής υπάρχει έως σήμερα η μουριά στην οποία λέγεται ότι προσευχόταν ο νεοφανής άγιος κατά τα βασανιστήριά του από τους Τούρκους
Μαρτυρίες για τον Εφραίμ
Είναι αναρίθμητες οι μαρτυρίες για τις εμφανίσεις και τα θαύματα του Αγίου Εφραίμ. Ένα από αυτά αφορά την εκκλησία του. Λέγεται ότι, όταν έφτασε η στιγμή να χτιστεί ο ναός του αγίου, βρέθηκε παλιά πέτρα που στόλιζε άλλοτε ένα οικοδόμημα στην Αθήνα. Η ηγουμένη Μακαρία αναρωτιόταν πού ακριβώς θα ήθελε ο άγιος να χτιστεί η εκκλησία. Έφτασε τότε μια προσκυνήτρια στο μοναστήρι και της είπε: «Είδα στο όνειρό μου τον Άγιο Εφραίμ και μου είπε: “Να πας να πεις στη γερόντισσα ότι τον τάφο μου τον θέλω μέσα στην εκκλησία μου”».
Σύμφωνα με μια άλλη μαρτυρία, ένα κορίτσι το οποίο ζούσε στο ίδρυμα της μονής μαζί με τη γιαγιά του ένα βράδυ είδε τον άγιο να το πλησιάζει. «Μη με φοβάσαι, παιδί μου. Είμαι ο Άγιος Εφραίμ». Η γιαγιά του κοριτσιού ένα βράδυ αργά άκουσε κάποιον να στέκεται έξω από την πόρτα του θαλάμου. Κατά την παράδοση, μια λάμψη φώτισε όλη την περιοχή του μοναστηριού και εμφανίστηκε ο άγιος. Κρατούσε στα χέρια του μια μικρή βυζαντινή εκκλησία που είχε τέσσερις τρούλους στις άκρες κι έναν μεγάλο στο κέντρο, με έναν φωτεινό σταυρό. «Είμαι ο Μεγαλομάρτυρας Εφραίμ. Γεννήθηκα 14 Σεπτεμβρίου, ανήμερα του Σταυρού, και πάλι 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Σταυρού, άρχισε το μαρτύριό μου. Να πεις στην αδελφή Μακαρία πως θέλω να μου φτιάξει ένα τέτοιο προσκυνητάρι, στη στροφή του δρόμου, εκεί όπου καθόμουν και ξεκουραζόμουν», λέγεται ότι είπε στη γυναίκα. Πράγματι, οι μοναχές έφτιαξαν το προσκυνητάρι, μικρογραφία βυζαντινής εκκλησίας.
Το όραμα ενός πιστού
Ένα από τα οράματα πιστών που έχουν καταχωρηθεί στο επίσημο βιβλίο της μονής είναι το ακόλουθο: «Είδα ότι βρισκόμουν ντυμένος σαν παπαδάκι στο μοναστήρι και βοηθούσα τον Άγιο στην Εκκλησία. Ξαφνικά, βλέπω να μπαίνουν μέσα κάτι αγριάνθρωποι με σαρίκια στο κεφάλι τους, κρατώντας ρόπαλα, ξύλα και σπαθιά. Από τον τρόμο μου έτρεξα και κρύφτηκα κοιτώντας με αγωνία τι θα γίνει… Όλοι αυτοί, φωνάζοντας δυνατά, έπιασαν τον Άγιο και, αφού τον έδεσαν στο δέντρο, άρχισαν να τον κτυπάνε, να τον τρυπάνε με τα σπαθιά τους και το αίμα να τρέχει στη γη. Του έκαναν μαρτύρια ανήκουστα, κόβοντας κομματάκια από το κορμί του, ενώ με γυρισμένα τα μάτια στον ουρανό ο Άγιος προσευχόταν (…)».
Η γραφή συνεχίζει: «Δεν έβλεπα τώρα τους τυράννους, αλλά μόνο τον Άγιο δεμένο πάνω στο δένδρο που και σήμερα υπάρχει, κατακόκκινο μέσα στο αίμα του, χαρακωμένο από παντού, αλλά δεν ζούσε πια, είχε πεθάνει… Και ξαφνικά βλέπω να μπαίνουν βιαστικά εκεί μερικοί άνθρωποι, να ξεκρεμάνε τον Άγιο και να τον μεταφέρουν σε έναν λάκκο πιο πέρα, βάζοντάς τον μέσα. Έβλεπα, ακόμη, ένα μικρόσωμο σκυλάκι με ένα κομμάτι κρέας στο στόμα να κατευθύνεται στον λάκκο και ρίχνοντάς το μέσα να απομακρύνεται ουρλιάζοντας πένθιμα». Ήταν ακριβώς το ίδιο σκυλάκι για το οποίο σε ένα άλλο όραμα είχε πάλι αναφερθεί ο άγιος, λέγοντας ότι «ήταν το μόνο πλάσμα που μου συμπαραστάθηκε τότε, γλείφοντας τις πληγές μου…».
Ο Φώτης Κόντογλου για το μοναστήρι
Για το Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στη Νέα Μάκρη και τη γερόντισσα Μακαρία έχει γράψει και ο αγιογράφος-συγγραφέας Φώτης Κόντογλου. Ο ίδιος έχει φιλοτεχνήσει αγιογραφία του Οσίου Εφραίµ.
«Αγιασμένος είναι όλος εκείνος ο τόπος. Βγαίνει να μας καλωσορίσει η ηγουμένη Μακαρία, μορφή Οσία. Το σεμνό πρόσωπό της ακτινοβολά μέσα στο μαύρο ράσο. Αληθινή και άξια νύμφη του Χριστού, λάμπει από τη χαρά που χαρίζει ο Κύριος σε κείνους που τον αγαπήσανε περισσότερο από γονείς και αδελφούς. Η πίστη και η προσευχή της έκανε να ανθήσει η ξερή έρημο σαν κρίνο. Νεότατη κι ολομόναχη ήρθε πριν από χρόνια σε τούτο το έρημο και άγριο μέρος και κάθισε μέσα στα ερείπια όπου φωλιάζανε τα τσακάλια. Επί μήνες δεν έβλεπε άνθρωπο». Και συνεχίζει: «Η γλυκιά κι ήσυχη Μακαρία τράβηξε κοντά της κάμποσες νέες μοναχές που αφοσιωθήκανε σ’ αυτήν. Κι όχι μονάχα αυτό, αλλά μέσα στη φτωχή φωλιά τους βρήκανε καταφύγιο και άλλα πουλάκια του Θεού, 15 ορφανά, από 1 εως 18 χρόνων. Ω, πλούσια φτώχεια, που ντροπιάζεις τον φτωχό πλούτο που έχουνε οι πλούσιοι!…».
Αγιοκατάταξη
Το 2011 το Οικουμενικό Πατριαρχείο κατέταξε τον Όσιο Εφραίμ στο επίσημο Ορθόδοξο εορτολόγιο. Είχαν προηγηθεί πολλά σχετικά αιτήματα της Ελλαδικής Εκκλησίας προς το Φανάρι. Ήταν η πρώτη προσπάθεια του Αρχιεπισκόπου -από την ημέρα της εκλογής του- να αναγνωριστεί και να ενταχθεί ένα πρόσωπο στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Η επιστολή της Ιεράς Συνόδου στο Φανάρι επικαλούνταν την αποδοχή που βρίσκει μεταξύ των πιστών ο Οσίος Εφραίμ. «Η προσέλευσις των προσκυνητών είναι αθρόα, σχεδόν καθημερινώς, κατά δε τας Κυριακάς και εορτάς κατακλύζεται η Ι. Μονή υπό προσκυνητών εξ όλης της Ελλάδος (…). Η τιμή προς τον Όσιον Εφραίμ τον Νέον είναι σαφώς διαδεδομένη ανά την Ελλάδα και το εξωτερικόν. (…) Υπάρχουν Ναοί προς τιμή του. Οι εικόνες του Οσίου προσκυνώνται σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο».
Προσπάθειες για την ένταξη του Οσίου είχαν καταβληθεί και επί εποχής μακαριστού Χριστοδούλου. Σε μια από τις επιστολές του (1997), ο τότε Μητροπολίτης Αττικής Παντελεήμων Μπεζενίτης, σημείωνε: «Κατά την τάξιν και την παράδοσιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τους Αγίους ανακηρύσσει και καθιερώνει η συνείδησις του εκκλησιαστικού πληρώματος, η δε διοικητική Αρχή της Εκκλησίας επικυρώνει απλώς την πίστιν του ευσεβούς λαού και η απόφασις αυτής έχει διαπιστωτικόν χαρακτήρα».
Οι προσπάθειες για την αναγνώρισή του συνεχίστηκαν και έπειτα από έναν χρόνο. Το θέμα, ωστόσο, μπήκε στο αρχείο, εξαιτίας της σύγκρουσης μεταξύ του Μητροπολίτη Αττικής και του μοναστηριού.
Ποια ήταν η Μοναχή Μακαρία
Η Μακαρία (κατά κόσμον Μαργαρίτα Δεσύπρη) γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου του 1911 στο χωριό Φαλάταδο στη Τήνο. Στα δεκαεννέα της χρόνια έγινε μοναχή. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής πήγαινε στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ και φρόντιζε τα παιδιά των κρατουμένων. Αργότερα, το 1945, επισκέφθηκε την τότε σταυροπηγιακή ανδρική μονή στο Όρος Αμώμων (σήμερα Μονή Ευαγγελισμού Νέας Μάκρης) και για χρόνια έζησε κάτω από άσχημες συνθήκες. Η υγεία της δοκιμάστηκε πολλές φορές. Κοιμόταν στα ερείπια του μοναστηριού, χωρίς παράθυρα και σκεπάσματα.
Σύμφωνα με όλα όσα έχει αφηγηθεί η ίδια, τη νύχτα έπλεκε κάλτσες «διά να προσπορίζεται τα προς το ζην» και την ημέρα «ξέθαβε» τα ερείπια του μικρού Ναού του Ευαγγελισμού για να βρει τα κελιά των μοναχών.
Η «μάνα των πονεμένων», όπως την αποκαλούσαν οι πιστοί, παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε, δεν εγκατέλειψε ποτέ της το μοναστήρι. Χωρίς να έχει ιδιαίτερη μόρφωση, εξέδωσε πατρικά κείμενα («Λόγοι ασκητικοί του Μεγάλου Βασιλείου») και κατέγραψε σταδιακά σε δεκαέξι τόμους τα θαύματα του Εφραίμ.
Πληροφορίες για τη μονή
Η Ιερά Κοινοβιακή Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπου βρίσκεται το σκήνωμα του Αγίου Εφραίμ, είναι στη Νέα Μάκρη, στο Όρος Αμώμων Αττικής. Μπορείτε να πάτε είτε με αυτοκίνητο (επί της πλατείας της Ν. Μάκρης, καθ’ οδόν της Λ. Μαραθώνος), είτε με λεωφορείο του ΚΤΕΛ από το Πεδίο του Άρεως, και να κατεβείτε στην πλατεία της Νέας Μάκρης. Από εκεί το μοναστήρι απέχει περίπου 3 χιλιόμετρα.
•Καθηγουμένη: Μοναχή Θεοδοσία Μαθιουδάκη
•Μοναχές: 7
•Τηλ.: 22940 91202
•Fax: 22940 50128
•Ταχυδρομική διεύθυνση: Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, 190 05, Νέα Μάκρη
Πηγή:ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ , Αβέρωφ
Σχετικά άρθρα:
1. Ο Άγιος και Οσιομάρτυς Εφραίμ [14 Σεπτεμβρίου 1384 – Κοιμήθηκε στις 5 Μαίου 1426, ώρα 9 το πρωί]
Ἡ πλάνη πάντα αὐτοκαταστρέφεται καί, παρόλο ποὺ δὲν τὸ θέλει, στηρίζει σὲ ὅλα τὴν ἀλήθεια.
Λαμπρά, ἀγαπητοί μου, λαμπρὰ εἶνε ἡ σημερινὴ ἡμέρα· «Πάσχα Κυρίου»,«ἑορτὴ ἑορτῶν καὶ πανήγυρις πανηγύρεων» (καν. Πάσχ. ᾠδ. α΄ καὶη΄).
Επί τη εορτή του Πάσχα εκατοντάδας χιλιάδες άνθρωποι, ιδίως των μεγάλων αστικών κέντρων, εξέρχονται και πορεύονται στην ύπαιθρο, για να αναπνεύσουν καθαρό αέρα.
1. Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ ἡ ἀρχὴ δεξιά, καὶ λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει, καὶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα· εἴπωμεν, ἀδελφοὶ, καὶ τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς, μὴ ὅτι τοῖς δι᾿ ἀγάπην τι πεποιηκόσιν, ἢ πεπονθόσι· συγχωρήσωμεν πάντα τῇ ἀναστάσει· δῶμεν συγγνώμην ἀλλήλοις, ἐγώ τε ὁ τυραννηθεὶς τὴν καλὴν τυραννίδα, τοῦτο γὰρ νῦν προστίθημι, καὶ ὑμεῖς οἱ καλῶς τυραννήσαντες, εἴ τί μοι μέμφοισθε τῆς βραδύτητος, ὡς τάχα γε κρείττων αὕτη καὶ τιμιωτέρα Θεῷ τῆς ἑτέρων ταχύτητος· ἀγαθὸν γὰρ καὶ ὑποχωρῆσαι Θεῷ τι μικρὸν, ὡς Μωϋσῆς ἐκεῖνος τὸ παλαιὸν, καὶ Ἱερεμίας ὕστερον, καὶ προσδραμεῖν ἑτοίμως καλοῦντι, ὡς Ἀαρών τε καὶ Ἡσαΐας, μόνον εὐσεβῶς ἀμφότερα, τὸ μὲν διὰ τὴν οἰκείαν ἀσθένειαν, τὸ δὲ διὰ τὴν τοῦ καλοῦντος δύναμιν.
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...