79. Ας ερευνήσουμε, αδελφοί μου, να βρούμε ποιός είναι ο λόγος που μερικές φορές ακούει κανείς έναν προσβλητικό λόγο και τον ξεπερνάει χωρίς να ταραχθεί, σαν να μην άκουσε σχεδόν τίποτα, ενώ άλλοτε με τον ίδιο λόγο αμέσως ταράζεται. Ποιά είναι η αιτία μιας τέτοιας διαφοράς; Άραγε, έχει μια μόνο αιτία αυτό το πράγμα ή πολλές; Εγώ βλέπω ότι έχει μεν πολλές αιτίες, μία όμως είναι η μητέρα, θα λέγαμε, που γεννά όλες τις άλλες. Και εξηγώ πως ακριβώς. Πρώτα - πρώτα συμβαίνει πολλές φορές να προσεύχεται κανείς λέγοντας την ευχή ή να κάνει νοερά πνευματική μελέτη και βρίσκεται, θα λέγαμε, σε ειρηνική ψυχική κατάσταση. Έτσι σηκώνει τον αδελφό του και ξεπερνάει τα λόγια του χωρίς ταραχή. Άλλοτε συμβαίνει να έχει κανείς συναισθηματική προσκόλληση σε κάποιον άλλο και γι’ αυτό σηκώνει όλες τις δυσκολίες που του προξενεί χωρίς να θλίβεται. Πάλι συμβαίνει να έχει κανείς πολύ κακή ιδέα για κάποιον, επειδή αυτός εκδηλώνει απορριπτική διάθεση για το πρόσωπό του. Γι’ αυτό τον περιφρονεί και δεν τον υπολογίζει ως άνθρωπο, ούτε καν καταδέχεται να μιλήσει γι’ αυτόν, ούτε γι’ αυτά που λέει και κάνει.

80. Και σας αναφέρω ένα σχετικό γεγονός για να θαυμάσετε. Ζούσε ένας αδελφός στο Κοινόβιο, πριν εγώ φύγω από εκεί. Και τον παρατηρούσα ότι ποτέ δεν ταραζόταν ούτε στενοχωριόταν με κανέναν, αν και είδα πολλούς αδελφούς να τον βρίζουν με διάφορους τρόπους και να τον προκαλούν. Αλλά ο νεότερος εκείνος σήκωνε με τέτοιο τρόπο όσα δεχόταν από τον καθένα τους, σαν να μην τον ενοχλούσε κανείς. Εγώ λοιπόν πάντοτε θαύμαζα την τόσο μεγάλη ανεξικακία του και επιθυμούσα να μάθω πως απέκτησε αυτή την αρετή. Τον παίρνω λοιπόν, μια φορά, ιδιαίτερα και του βάζω μετάνοια, παρακαλώντας τον να μου πει, ποιό λογισμό είχε πάντοτε στην καρδιά του, όταν τον βρίζει κάποιος ή τον κάνει να υποφέρει, και δείχνει τόσο μεγάλη μακροθυμία. Αυτός τότε μου απάντησε με φυσική απλότητα και ανεπιτήδευτο τρόπο και μου είπε: «Συνηθίζω να φυλάγομαι απ’ αυτούς τους βρωμερούς ανθρώπους και δέχομαι όσα μου κάνουν, όπως ακριβώς δέχονται τα δυνατά και γεροδεμένα σκυλιά τα βασανιστήρια από τα τυραννικά αφεντικά τους». Όταν άκουσα αυτή την απάντηση έσκυψα το κεφάλι μου και είπα με το λογισμό μου. Βρήκε το δρόμο του ο αδελφός! Και αφού σταυροκοπήθηκα έφυγα, παρακαλώντας τον Θεό να σκεπάζει και αυτόν και εμένα.

81. Ώστε συμβαίνει, όπως είπα, και από περιφρόνηση να μην ταραχθεί κάποιος. Αυτό όμως είναι φανερή καταστροφή. Το να ταράζεται όμως κάποιος με τον αδελφό του που τον στενοχωρεί συμβαίνει ή γιατί δεν βρίσκεται εκείνη την ώρα σε καλή ψυχική κατάσταση ή γιατί τρέφει γι’ αυτόν κάποια αντιπάθεια. Υπάρχουν βέβαια και πολλές άλλες αιτίες που το προκαλούν αυτό, που έχουν ήδη αναφερθεί με πολλούς τρόπους. Αν όμως θέλουμε να μιλήσουμε με ακρίβεια, η αιτία κάθε ταραχής είναι το ότι δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τις αμαρτίες μας και να κλαίμε γι’ αυτές. Γι’ αυτό νοιώθουμε όλη αυτή την κατάθλιψη. Γι’ αυτό δεν βρίσκουμε ποτέ ανάπαυση. Δεν είναι δε θαυμαστό το ότι ακούμε από όλους τους αγίους ότι δεν υπάρχει άλλη οδός εκτός απ’ αυτήν και βλέπουμε ότι κανένας απ’ όσους ακολούθησαν άλλο δρόμο δεν βρήκαν ανάπαυση, και περιμένουμε εμείς να βρούμε ανάπαυση ή να κρατηθούμε στο σωστό δρόμο, χωρίς να συνηθίσουμε να κατηγορούμε τον εαυτό μας; Πράγματι, ακόμα και αν ο άνθρωπος πετύχει πολλά πνευματικά κατορθώματα, δεν εργαστεί όμως αυτό το έργο της αυτομεμψίας, δεν θα σταματήσει ποτέ να στενοχωρεί και να στενοχωριέται και να χάνει όλους τους κόπους του. Ποιά δε χαρά, ποιά ανάπαυση δεν θα έχει, όπου και αν πάει, όπως ακριβώς είπε ο αββάς Ποιμήν («Είπεν ο Αββάς Ποιμήν, ότι είπε ο Αββάς Αντώνιος, ότι: Η μεγάλη δυναστεία του ανθρώπου εστίν, ίνα επάνω αυτού βάλη το ίδιον σφάλμα ενώπιον Κυρίου, και προσδοκήση πειρασμόν εως εσχάτης αναπνοής») , εκείνος που μέμφεται τον εαυτό του; Γιατί, αν του συμβεί κάποια ζημιά ή κάποια ατίμωση είτε οποιαδήποτε άλλη στενοχώρια, προλαβαίνει και θεωρεί τον εαυτό του ως άξιο του κακού και ποτέ δεν ταράζεται. Υπάρχει μεγαλύτερη ανάπαυση απ’ αυτή;

82. Αλλά μπορεί να πει κάποιος: «Αν με στενοχωρήσει ο αδελφός και ψάξω μέσα μου και βρω ότι δεν του έδωσα καμιά αφορμή, πως μπορώ να κατηγορήσω τον εαυτό μου»; Πραγματικά, αν εξετάσει κανείς τον εαυτό του με φόβο Θεού, θα βρει ότι οπωσδήποτε έδωσε αφορμή είτε με λόγο, είτε με έργο, είτε κάποια κίνηση. Κι αν ακόμα βλέπει, όπως λέει, ότι ο ίδιος δεν έδωσε απολύτως τέτοια αφορμή στη συγκεκριμένη περίπτωση, πιθανόν να τον στενοχώρησε κάποια άλλη φορά ή για το ίδιο θέμα ή για κάτι άλλο. Ή μπορεί κάποιον άλλο αδελφό να στενοχώρησε και έπρεπε γι’ αυτό να υποφέρει ή, πολλές φορές, και για κάποια άλλη αμαρτία. Ώστε αν, όπως είπα, με φόβο Θεού εξετάσει κανείς τον εαυτό του και ψηλαφίσει τη συνείδησή με ακρίβεια, θα βρει οπωσδήποτε ότι είναι ένοχος.

Άλλες φορές πάλι βλέπει κανείς τον εαυτό του να παραμένει ήσυχος και ειρηνικός. Όταν όμως του πει ο αδελφός του κάποιο λυπηρό λόγο, ταράζεται και γι’ αυτό νομίζει ότι δικαιολογημένα στενοχωριέται μαζί του, λέγοντας ότι: «Αν δεν ερχόταν να μου μιλήσει και να με ταράξει, δεν θα έπεφτα στην αμαρτία». Και τούτο δεν είναι μόνο αυταπάτη, αλλά είναι και παραλογισμός. Διότι μήπως αυτός που του είπε τη βαριά φράση του έβαλε στην ψυχή του και το πάθος; Του έδειξε το πάθος που βρισκόταν μέσα του, για να μετανοήσει, αν θέλει, γι’ αυτό. Γιατί αυτός μοιάζει με εκλεκτό ψωμί που εξωτερικά έχει πολύ καλή εμφάνιση, όταν όμως το κόψει κανείς, τότε φαίνεται η μούχλα του. Έτσι και αυτός καθόταν ειρηνικός, καθώς νόμιζε, είχε όμως μέσα του το πάθος και δεν το ήξερε. Μια κουβέντα του είπε ο αδελφός του και έβγαλε τη βρωμιά που βρισκόταν κρυμμένη μέσα του. Αν λοιπόν θέλει να βρει έλεος, πρέπει να μετανοήσει, να καθαριστεί, να προοδεύσει. Να καταλάβει δηλαδή ότι οφείλει να ευχαριστεί μάλλον τον αδελφό, γιατί μ’ αυτό τον τρόπο του προξένησε τόσο μεγάλη ωφέλεια.

83. Διότι κάθε αγωνιστή δεν τον καταβάλλουν και δεν τον επηρεάζουν στο ίδιο μέτρο πάντοτε οι πειρασμοί, αλλά όσο προοδεύει στην πνευματική ζωή, τόσο ελαφρότεροι του φαίνονται. Πραγματικά, όσο προοδεύει η ψυχή, τόσο δυναμώνει και μπορεί να βαστάζει όσα τη βρίσκουν. Όπως ακριβώς, αν ένα ζώο είναι γερό και του φορτώσει κανείς βαρύ φόρτωμα, το σηκώνει εύκολα. Και αν ακόμα τύχει να σκοντάψει, αμέσως σηκώνεται και δεν καταλαβαίνει σχεδόν καθόλου ότι σκόνταψε. Αν όμως είναι ασθενικό και αδύνατο ζώο, τότε και το παραμικρό το γονατίζει. Και αν τύχει να πέσει, έχει ανάγκη από πολλή βοήθεια για να σηκωθεί. Το ίδιο συμβαίνει και με την ψυχή. Όσο αμαρτάνει, ταλαιπωρείται από την ίδια την αμαρτία. Γιατί η αμαρτία έχει την ιδιότητα να ταλαιπωρεί και να φθείρει αυτόν που την διαπράττει. Επομένως, οτιδήποτε και αν συμβεί, τον καταπονεί. Όταν όμως προκόψει ο άνθρωπος, ξεπερνάει διαρκώς ευκολότερα όλα εκείνα που τον κούραζαν κάποτε. Ώστε το να θεωρούμε αίτιο για όσα μας συμβαίνουν τον εαυτό μας και κανέναν άλλο, μας ευεργετεί πάρα πολύ και μας βοηθά να προκόψουμε και μας αναπαύει. Και πολύ περισσότερο μας βοηθά το να πιστεύουμε ότι τίποτα δεν παραχωρείται να μας συμβεί χωρίς να είναι κάτω από τη Θεία Πρόνοια.

84. Αλλά λέει κάποιος: «Πώς είναι δυνατόν να μην στενοχωρηθώ αν έχω ανάγκη από ένα πράγμα και δεν μου το δίνουν; Αφού το έχω ανάγκη»; Ούτε τότε δεν δικαιολογείται να κατηγορεί κανέναν ή να θλίβεται. Αλλά, αν πράγματι έχει ανάγκη από κάτι, καθώς λέει, και δεν του το δίνουν, πρέπει να σκέπτεται: Ο Χριστός ξέρει καλύτερα από μένα αν πρέπει να ανακουφισθώ και Αυτός θα συμπληρώσει την έλλειψη αυτού του πράγματος ή αυτής της τροφής». Οι Ισραηλίτες έφαγαν το μάννα στην έρημο σαράντα χρόνια. Και το μεν μάννα ήταν ένα είδος, γινόταν όμως στον καθένα ό,τι είχε ανάγκη. Σ’ αυτόν που είχε ανάγκη από γλυκό, γινόταν γλυκό. Σ’ αυτόν που είχε ανάγκη από αλμυρό, γινόταν αλμυρό. Και μ’ ένα λόγο, γινόταν για τον καθένα ό,τι ταίριαζε στην ιδιοσυγκρασία του (Σοφ. Σολ. 16, 21). Έτσι λοιπόν, αν έχει κάποιος ανάγκη από αυγό, και δεν του δίνουν παρά λάχανο, πρέπει να πει με το λογισμό του: «Αν ήταν για το συμφέρον μου, οπωσδήποτε θα μου το έστελνε ο Θεός. Πλην όμως και το ίδιο αυτό το λάχανο μπορεί να το κάνει για χάρη μου θρεπτικό σαν αυγό ο Θεός». Και είμαι βέβαιος ότι στα μάτια του Θεού αυτό ισοδυναμεί με μαρτύριο. Γιατί, πραγματικά, αν κάποιος είναι άξιος να αναπαυθεί, ο Θεός φωτίζει και την καρδιά των Σαρακηνών να τον ελεήσουν κατά την ανάγκη του. (Με την θέση αυτή ο αββάς Δωρόθεος με φυσικότητα και απλότητα υποδηλώνει την πίστη του ότι ο Θεός είναι Κύριος της ιστορίας. Επιμαρτυρεί το «ουδέν απρονόητον και εμελημένον παρά Θεώ» του Μ. Βασιλείου (Έξ. 7, 5) και φανερώνει τη θετική πλευρά της παρεμβάσεως της Θείας Πρόνοιας στη ζωή του ανθρώπου. Αντίθετα, μας θυμίζει το Γραφικό «Εάν πλανηθή ο προφήτης, εγώ επλάνησα αυτόν» (Ιεζ. 14, 9), που φανερώνει ότι και τότε ο Θεός κινείται και πάλι παιδαγωγικά και παρεμβαίνει στη ζωή του ανθρώπου με τη μορφή της αποκρύψεως της αλήθειας. Πολλές φορές κάνουμε τον εαυτό μας ανάξιο της αλήθειας και τότε παρεμποδίζονται να μας την αποκαλύψουν ακόμη και όσοι είναι αρμόδιοι να το κάνουν. Όποιος όμως είναι άξιος να τύχει της βοήθειας του Θεού, τότε ακόμη και οι εχθροί του τον εξυπηρετούν.)

Αν όμως δεν είναι άξιος να αναπαυθεί ή δεν είναι για το συμφέρον της ψυχής του, και αν ακόμα δημιουργήσει καινούργιο ουρανό και καινούργια γή, δεν βρίσκει ανάπαυση. Φυσικά, άλλες φορές βρίσκει κανείς περισσότερα απ’ όσα του χρειάζονται, θέλοντας να του δείξει την υπερβολική αγάπη που έχει προς τον άνθρωπο και να τον διδάξει την ευχαριστία. Όταν όμως δεν του δίνει αυτά που του χρειάζονται, καλύπτει με το λόγο Του την ανάγκη που θα κάλυπτε το πράγμα που του λείπει και τον μαθαίνει υπομονή. Ώστε, σε κάθε περίσταση, πρέπει να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στον Θεό. Και είτε ευεργετηθούμε, είτε κακοπάθουμε, να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στον Θεό και να τον ευχαριστούμε για όσα μας συμβαίνουν, προσπαθώντας πάντοτε να διατηρήσουμε την αυτομεμψία. Και να λέμε, όπως έλεγαν και οι Πατέρες, αν μεν συμβεί κάτι καλό, «είναι οικονομία του Θεού», αν δε συμβεί κάτι κακό, «προέρχεται από τις αμαρτίες μας».

Πραγματικά, ό,τι και αν πάθουμε, από τις αμαρτίες μας το παθαίνουμε. Γιατί οι Άγιοι, και όταν ακόμα πάσχουν, υποφέρουν για τη δόξα του Ονόματος του Θεού ή για να φανερωθεί η αρετή τους και να ωφεληθούν πολλοί ή για να πολλαπλασιασθεί η αμοιβή τους από τον Θεό. Για μας όμως τους ταλαίπωρους, πως μπορούμε να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο; Αμαρτάνουμε κάθε μέρα τόσο πολύ και επιδιώκουμε την ικανοποίηση των παθών μας με κάθε τρόπο. Αφήσαμε τον ίσιο δρόμο που χάραξαν οι Πατέρες, δηλαδή την αυτομεμψία, και περπατάμε τους στραβούς δρόμους, κατηγορώντας τον πλησίον. Και ο καθένας ζεί με αμέλεια, τίποτα δεν εφαρμόζει και έχει την απαίτηση από τον πλησίον να τηρεί τις εντολές.

85. Κάποτε με πλησίασαν δύο αδελφοί, που στενοχωρούσε ο ένας τον άλλον, και έλεγε ο μεγαλύτερος για τον μικρότερο: «Του λέω να κάνει κάτι και στενοχωριέται και στενοχωριέμαι κι εγώ, γιατί σκέπτομαι ότι, αν με αγαπούσε και μ’ εμπιστευόταν, θα τον πληροφορούσε ο Θεός να τα δεχθεί». Και ο μικρότερος έλεγε: «Συγχώρεσέ με, Γέροντα, γιατί έχω την εντύπωση ότι δεν μου μιλάει με φόβο Θεού, αλλά σαν να θέλει να με διατάζει. Και νομίζω ότι γι’ αυτό δεν αναπαύεται η καρδιά μου, όπως λένε οι Πατέρες».

(Η αμφιβολία και η αβεβαιότητα, καρπός του μεταπτωτικού ψυχισμού του ανθρώπου, του αφαιρούν κάθε είδους αναπαύσεως της ψυχής του. Τότε μόνο αναπαύεται ο άνθρωπος, όταν πληροφορείται από την συνείδησή του ότι όλα έχουν καλώς και προς τον Θεό, και προς τον πλησίον και προς τον εαυτό του. Ο διάβολος όμως καλλιεργεί ψευδείς πληροφορίες και πλανά τους άπειρους στην πνευματική ζωή. Γι’αυτό και οι αγωνιζόμενοι νηπτικά, την πληροφόρησή τους δεν την δέχονται από τη συνείδησή τους, αλλά μόνο από τον Γέροντά τους ή από τον ίδιο τον Κύριο. «Πληροφορία» είναι η εσωτερική και συνειδητή βεβαιότητα για την ορθότητα πράξεως ή λογισμού ή γνώσεων κλπ. ή για την αποκάλυψη του θελήματος του Θεού σε κάθε περίσταση.)

Προσέξτε, πως ο ένας έριξε το βάρος στον άλλο και κανείς τους δεν κατηγόρησε τον εαυτό του. Άλλοι δύο, που στενοχώρησαν ο ένας τον άλλο, έβαλαν μεν ο ένας στον άλλον μετάνοια, παρέμειναν όμως ανειρήνευτοι. Και ο μεν ένας έλεγε: «Δεν μου έβαλε με την καρδιά του μετάνοια και γι’ αυτό δεν αναπαύθηκα. Γιατί έτσι έχουν πει οι Πατέρες». Ο δέ άλλος έλεγε: «Επειδή δεν είχε προδιατεθεί με αγάπη προς το πρόσωπό μου, πριν εγώ του δείξω τη μετάνοιά μου, γι’ αυτό κι εγώ δεν αναπαύθηκα». Βλέπετε αυταπάτη, αδελφοί μου, βλέπετε πως διαστράφηκε ο λογισμός τους; Ο Θεός γνωρίζει πόσο μεγάλη κατάπληξη μου προξενεί το ότι ακόμα και τους Πατέρες χρησιμοποιούμε, σύμφωνα με τα θελήματά μας τα πονηρά, για να χάσουμε τις ψυχές μας. Έπρεπε να πάρει καθένας επάνω του την ευθύνη, να κατηγορήσει τον εαυτό του και να πεί: «Δεν έβαλα ειλικρινά μετάνοια στον αδελφό μου, γι’ αυτό δεν τον ανέπαυσε ο Θεός». Ο δε άλλος να πεί: «Εγώ δεν είχα την καρδιά μου έτοιμη να συγχωρέσει και να αγαπήσει τον αδελφό μου, πριν αυτός μου εκφράσει τη μετάνοιά του και γι’ αυτό δεν τον ανέπαυσε ο Θεός». Έτσι θα έπρεπε να κάνουν και οι προηγούμενοι. Ο μεν πρώτος έπρεπε να πεί: «Εγώ μιλάω με αυθάδεια, γι’ αυτό δεν αναπαύει ο Θεός τον αδελφό μου». Και ο άλλος έπρεπε να λογίζεται: «Ο αδελφός μου μού δίνει εντολές με ταπείνωση και αγάπη, αλλά εγώ είμαι ανυπότακτος και δεν έχω φόβο Θεού». Αλλ’ όμως κανένας τους δεν βρήκε τον σωστό δρόμο και δεν κατηγόρησε τον εαυτό του. Αντίθετα, καθένας έριξε το βάρος στον άλλον.

86. Να, γι’ αυτό δεν μπορούμε να προκόψουμε, γι’ αυτό δεν βρίσκουμε ωφέλεια σε τίποτε, αλλά περνάμε όλο τον καιρό μας σαπίζοντας από τους λογισμούς που κάνουμε εναντίον των αδελφών μας και κατατσακιζόμαστε, επειδή καθένας δικαιώνει τον εαυτό του. Καθένας αφήνει τον εαυτό του, όπως είπα, χωρίς να εφαρμόζει τίποτα. Και όλοι μας έχουμε την απαίτηση να τηρούν οι άλλοι τις εντολές του Θεού. Γι’αυτό και δεν μπορούμε να συνετισθούμε να κάνουμε το καλό, γιατί αν ποτέ και το ελάχιστο μάθουμε, αμέσως απαιτούμε από τον αδελφό μας να το εφαρμόσει, κατηγορώντας τον και λέγοντας: «Πρέπει να κάνει αυτό» ή «γιατί αυτό δεν το έκανε έτσι»; Γιατί δεν απαιτούμε καλύτερα από τους εαυτούς μας να εφαρμόζουμε τις εντολές και δεν κατηγορούμε τους εαυτούς μας ως παραβάτες;

Που είναι εκείνος ο Γέροντας, που, όταν τον ρώτησαν «τι περισσότερο βρήκες σ’αυτό τον δρόμο, πάτερ;», απάντησε «έμαθα στο καθετί να κατηγορώ τον εαυτό μου»; Πράγμα που έκανε αυτόν που τον ρώτησε να τον επαινέσει και να του πεί: «Άλλος δρόμος εκτός απ’ αυτόν δεν υπάρχει». Όμοια και ο αββάς Ποιμένας είπε αναστενάζοντας: «Όλες οι αρετές μπήκαν σ’ αυτό το σπίτι, εκτός από μία και χωρίς αυτή δύσκολα στέκεται ο άνθρωπος». Και τον ρώτησαν: «Ποιά είναι αυτή»; Και λέει: «Η αυτομεμψία». Και ο Μέγας Αντώνιος είπε: «Αυτή είναι η σπουδαιότερη πνευματική εργασία, που έχει να κάνει ο άνθρωπος μέσα του. Να επωμίζεται τα λάθη του απέναντι στον Θεό και να προετοιμάζεται για τους πειρασμούς μέχρι την τελευταία του αναπνοή». Και παντού βλέπουμε ότι αυτό τηρούσαν οι Πατέρες και αναπαύονταν, αναφέροντας τα πάντα στον Θεό, ακόμα και τα πιο ασήμαντα.

87. Τέτοιος ήταν ο άγιος Γέροντας που, όταν αρρώστησε, του έβαλε ο αδελφός του στο φαγητό αντί για μέλι λιναρόλαδο, πράγμα που είναι βλαπτικότατο. Και όμως δεν είπε τίποτα, αλλά έφαγε σιωπηλός την πρώτη και τη δεύτερη μερίδα που του χρειαζόταν, χωρίς να κατηγορήσει τον αδελφό του, λέγοντας: «Με περιφρόνησε». Και όχι μόνο δεν είπε ότι τον περιφρόνησε, αλλά δεν τον λύπησε ούτε με κανέναν άλλο λυπηρό λόγο. Όταν δέ κατάλαβε ο αδελφός τι είχε κάνει, άρχισε να στενοχωριέται και να λέει: «Σε σκότωσα, Γέροντα, κι εσύ μου φόρτωσες την αμαρτία, γιατί δεν είπες τίποτα». Με πόση πραότητα του απάντησε, λέγοντας: «Μη στενοχωριέσαι, παιδί μου. Αν ήθελε ο Θεός να φάω μέλι, θα έβαζες μέλι». Και αμέσως απέδωσε το γεγονός στο θέλημα του Θεού. «Τι ανακατεύεις τον Θεό, καλόγερε; Ο αδελφός έκανε το λάθος και συ λες αν ήθελε ο Θεός; Τι σημαίνει αυτό»; Και απαντάει: «Ναι, αν ήθελε ο Θεός να φάω μέλι, θα μου ’βαζε μέλι ο αδελφός». Και αυτό συνέβη, ενώ ο Γέροντας αρρώστησε τόσο πολύ, ώστε να μην μπορεί για πολλές ημέρες να φάει τίποτα. Και όμως, παρόλα αυτά, δεν αγανάκτησε εναντίον του αδελφού, αλλά απέδωσε το λάθος στο θέλημα του Θεού και αναπαύθηκε. Πολύ σωστά έλεγε ο Γέροντας. Γιατί ήξερε καλά ότι, αν ήθελε ο Θεός να φάει μέλι, και το βρωμόλαδο θα το έκανε μέλι.

88. Εμείς όμως για κάθε πράγμα θεωρούμε υπεύθυνο τον αδελφό μας, κατηγορώντας τον ότι μας περιφρονεί και ότι ενεργεί χωρίς συνείδηση. Και, αν ακούσουμε ένα λόγο, αποδίδοντάς τον αμέσως σε κακή πρόθεση, λέμε: «Αν δεν ήθελε να με πληγώσει, δεν θα το έλεγε». Που να βρεθεί ο άγιος εκείνος προφήτης Δαυίδ που είπε για τον Σεμέι: «Αφήστε τον να καταρασθεί, γιατί ο Θεός του είπε να καταρασθεί τον Δαυίδ» (Βασ. Α’ 16, 10). Τον φονιά πρόσταξε ο Θεός να καταραστεί τον Προφήτη; Ως σοφός και επειδή ήξερε ότι τίποτε άλλο δεν ελκύει τη Χάρη του Θεού στην ψυχή όπως οι πειρασμοί, και μάλιστα όταν έρχονται επί πλέον σε καιρό δοκιμασίας και δύσκολης περιστάσεως, έλεγε: «Αφήστε τον να καταριέται τον Δαυίδ, γιατί του είπε ο Κύριος να το κάνει». Γιατί; «Μήπως δει ο Θεός την ταπείνωσή μου και μού αποδώσει καλό αντί για την κατάρα του». Βλέπεις με πόση σύνεση ενεργούσε ο Προφήτης; Γι’αυτό και διαφωνούσε με όσους ήθελαν να τον υπερασπισθούν, λέγοντας: «Γιατί ασχολείσθε με μένα, παιδιά της Σαρούιας; Αφήστε τον να καταριέται, γιατί ο Κύριος τον παρακίνησε».

Εμείς όμως δεν ανεχόμαστε να πούμε για τον αδελφό μας: «Ο Κύριος τον παρακίνησε».

Αλλά, αν ακούσουμε ένα λόγο, αμέσως νιώθουμε όπως οι σκύλοι. Ρίχνει κανείς επάνω τους πέτρα και αφήνουν αυτόν που τους πετροβόλησε και δαγκώνουν την πέτρα. Έτσι κάνουμε και εμείς. Εγκαταλείπουμε τον Θεό που επιτρέπει να μας βρούν συμφορές, για να καθαριστούμε από τις αμαρτίες μας, και τα βάζουμε με τον αδελφό μας, λέγοντας: «Γιατί μου το ’πε; Γιατί μου το ‘κανε»; Και ενώ μπορούμε απ’ αυτά να έχουμε μεγάλη ωφέλεια, βλάπτουμε τον εαυτό μας, χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι όλα γίνονται με την Πρόνοια του Θεού για το συμφέρον του καθενός. Ο Θεός να μας χαρίσει σύνεση με τις ευχές των Αγίων. Αμήν

(Από τό βιβλίο ΑΒΒΑ ΔΩΡΟΘΕΟΥ, Ἔργα Ἀσκητικά, Εκδ. ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Ἱ.Μ. Τιμίου Προδρόμου, Καρέας, 2000)

Πηγή:Ι. Μ. Παντροκράτορος

Τὸ ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρος, αὐτὸ ἐπιβεβαιώνεται καθημερινῶς ἀπ᾽ ἀρχῆς ἕως καὶ σήμερα καὶ τοῦτο θὰ ἐπαναλαμβάνεται διά παντός. Δύο βασικὰ εἶναι τὰ θέματα ποὺ στοὺς λίγους αὐτοὺς στίχους ἀναπτύσσει στοὺς Κορινθίους καὶ δι᾽ αὐτῶν σὲ ὅλους τοὺς πιστοὺς μέσῳ τῆς ἀποκαλυπτικῆς διαχρονικότητος.

Πρῶτον τὸ θέμα τοῦ φαγητοῦ καὶ δεύτερον τὸ θέμα τῶν σαρκικῶν ἁμαρτημάτων. Τοῦ φοβεροῦ καὶ θανάσιμου ἁμαρτήματος τῆς πορνείας. Καὶ γιὰ μὲν τὸ πρῶτο θέμα, αὐτὸ δηλαδὴ ποὺ ἔχει σχέση μὲ τὰ “βρώματα” καὶ κατὰ πόσο ὁ πιστὸς ἔχει ἐξουσία καὶ μπορεῖ ἐλευθέρως νὰ γεύεται ὅ,τι ἐπιθυμεῖ, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον διά τοῦ Ἀποστόλου θὰ μᾶς διαφωτίσει ὅτι “πάντα μοι ἔξεστιν ἀλλ᾽ οὐ πάντα συμφέρει”. Ὅλα ὅσα δὲν ἀπαγορεύει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ μπορῶ νὰ τὰ ἔχω. Ὅλα εἶναι στὴν ἐξουσία μου, ἀλλὰ ἐγὼ δὲν θὰ γίνω δοῦλος σὲ τίποτε.

Ἡ “τετραγωνικὴ” θεολογικὴ λογικὴ τοῦ Ἀποστόλου εἶναι καταπληκτική. Γι᾽ αὐτὸ καὶ συνεχίζει: “Τὰ φαγητὰ ἔχουν γίνει γιὰ τὴν κοιλία καὶ ἡ κοιλία διά τὰ φαγητά. Ὅμως ὅλα αὐτὰ ὁ Θεὸς θὰ τὰ καταργήσει στὴν μέλλουσα ζωή ποὺ ἀναμένουμε”. Ἑπομένως μπορεῖ ὁ πιστὸς νὰ γεύεται τῆς τροφῆς (ὅταν ἐπιτρέπεται), ἀρκεῖ νὰ μὴ σκανδαλίζει καὶ φυσικὰ νὰ μὴ ξεχνᾷ ποτὲ πὼς “τρώει γιὰ νὰ ζήσει καὶ δὲν ζεῖ γιὰ νὰ τρώει”. Ὑφίσταται ὅμως καὶ ἕνα ἄλλο, ἄκρως ἐπικίνδυνο ζήτημα τὸ ὁποῖο εἶχε διαταράξει τὴν πνευματικὴ εἰρήνη στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κορίνθου καὶ φαίνεται πὼς στὶς ἡμέρες μας ἔχει ἐπανέλθει στὴν χειροτέρα του μορφή, ἀφοῦ φαίνεται πὼς ὑπάρ- χουν κάποιοι, ἀκόμα καὶ ποιμένες, ποὺ τὸ θέμα τῶν σαρκικῶν ἁμαρτημάτων – πορνείας κ.λπ. - τὸ ἀντιμετωπίζουν ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ.

Ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ στὴν καλυτέρα τῶν περιπτώσεων, γιὰ νὰ μὴ ἰσχυριστοῦμε ὅτι οἱ “φιλελεύθεροι” καὶ “νεορθόδοξοι” μὲ μία μονοκονδυλιὰ τοῦ διαβόλου προσπαθοῦν νὰ διαγράψουν τὶς θεόπνευ- στες ἐντολὲς ἐπ᾽ αὐτῶν τῶν ζητημάτων, ποὺ περιέχονται στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἀνέκαθεν βιώνουν οἱ ἅγιοι καὶ φυσικὰ οἱ ἁπλοὶ πιστοὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

Ἔ, λοιπὸν “τὸ σῶμα μας δὲν ἔχει δημιουργηθεῖ γιὰ τὴν πορνεία, ἀλλὰ γιὰ τὸν Κύριο. Γιὰ ν' ἀνήκει σὲ Αὐτὸν καὶ νὰ κατοικεῖ ἐντός του ὁ Ἴδιος. Δὲν ἔχει σημασία τὸ ὅτι τὸ σῶμα μετὰ τὸν θάνατο θὰ διαλυθεῖ, ἀφοῦ κάποια στιγμὴ θὰ τὸ ἀναστήσει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος μὲ τὴ δύναμή του ἀνέστησε τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό”. Καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὰ τὸ ἀποκορύφωμα μέσῳ ἑνὸς ἐρωτήματος: “Οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν;”.

Καὶ μόνο αὐτὸ τὸ καίριο ἐρώτημα ποὺ θέτει ὁ Ἀποστολικὸς κάλαμος, κονιορτοποιεῖ ὅλα τὰ φληναφήματα τῶν ψευδοθεολόγων, τῶν ξεπεσμένων “νεορθοδόξων” καὶ “μεταπατερικῶν” καὶ ὅσων “ποιμένων περὶ τὴν πίστιν ἠστόχησαν” (Α´ Τιμ. στ´ 21). Οὐδέποτε ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐδέχθη διά τοῦ βαπτίσματος καὶ τῶν ἄλλων μυστηρίων τὴν υἱοθεσίαν ἐπιτρέπεται νὰ ἁμαρτάνει μὲ ὁποι- αδήποτε βεβαίως ἁμαρτία, πολὺ δὲ περισσότερο μὲ αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὰ ἀηδιαστικὰ καὶ βδελυρὰ ἁμαρτήματα, διά τὰ ὁποῖα “αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν”. Καὶ μετὰ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ ποὺ οὐδεμία ἀμφισβήτηση ἐπιδέχονται τίθεται ἀμείλικτο τὸ ἐρώτημα: “Διατὶ ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία ἀρνεῖται νὰ ἀγγίξει καὶ νὰ ἀποκαθάρει τὴν κατάρα τῆς λεγομένης “νεορθοδοξίας” τουτέστιν κακοδοξίας καὶ δαιμονολογίας, ποὺ τὰ τελευταῖα ἔτη ὡς καρκίνωμα πνευματικὸ κατατρώγει ὅ,τι πολυτιμότερο καὶ ἁγιώτερο ὑπάρχει στὸν χῶρο τῆς νεότητος καὶ ὄχι μόνον;”. Ἐννοοῦμε τὴν ὁλοκληρωτικὴ ἁγνότητα ἕως τοῦ γάμου, τὴν πιστότητα ἕως θανάτου καὶ τὴν εὐλογημένη συζυγία. Τὴν συζυγία ὅπως τὴν θέλει ὁ Θεὸς καὶ ὅπως τὴν κηρύσσουν οἱ θεοφόροι πατέρες. Τί εἶναι ἐκεῖνο, ἀλήθεια, ποὺ ἐμποδίζει τὸ ὀρθοτομεῖν στὰ ζητήματα αὐτὰ μὲ ἀποτέλεσμα, σὺν τοῖς ἄλλοις, νὰ ἔχουν λιγοστεύσει ἕως σημείου κρίσεως οἱ νέοι ἄνευ κολλημάτων ἱερωσύνης;

Τί εἶναι αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἐμποδίζει τοὺς ἰθύνοντας νὰ κηρύξουν ἐπιτέλους εὐθαρσῶς στὸ ποίμνιο, ποὺ ἔχουν χρεωθεῖ στὸ πετραχή- λι καὶ στὸ ὠμοφόριό τους, αὐτὰ ποὺ τόσο ξεκάθαρα τονίζει ὁ Ἀπ. Παῦλος; Μήπως ὑπάρχουν ψυχολογικὰ πλέγματα καὶ φόβος ἐναντίον τοῦ μακρὰν τοῦ Θεοῦ κόσμου; Ἢ μήπως ἐνοχὲς περίεργες φράσσουν τὰ στόματα καὶ ρίχνουν σὲ μία δαιμονικὴ “χειμερία νάρκη” τὶς καρδιὲς τῶν “διαδόχων τῶν Ἀποστόλων”, ὅπως ἀρέσκονται νὰ τονίζουν ἑαυτοὺς οἱ ποιμένες; Πολλὰ “μπορεῖ” δύναται κανεὶς νὰ ἐξιχνιάσει καὶ στὸν τομέα αὐτὸ τῆς συγχρόνου ποιμαντικῆς, γιὰ τὴν ὁποία νεώτερος ὅσιος μὲ θλίψη πολλὴ ἐτόνιζε τό: “τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται” (Ματθ. ιε΄14). Ὅπως καὶ νὰ 'χει, τὸ πρᾶγμα εἶναι σὲ πολὺ χειρότερο κατάντημα ἀπ' ὅσο μπορεῖ κανεὶς νὰ φανταστεῖ, δοθέντος ὅτι καὶ αὐτὲς πλέον οἱ θεολογικὲς (γράφε σκοτολογικὲς) σχολὲς κατήντησαν περίγελως ἀκόμα καὶ τῶν μουσουλμάνων. Οἱ δὲ σοφὲς κεφαλὲς τῶν καθηγητῶν τῶν ψηφισάντων τὶς μουσουλμανικὲς σπουδές, τώρα πλέον εἰς ἔνδειξιν “συναδελφικῆς ἀλληλεγγύης” πρὸς τοὺς μουσουλμάνους καθηγητές, θὰ ἔχουν ἕνα ἀκόμα πρόσθετο ἐπιχείρημα ὑπὲρ τῶν “νεορθοδόξων”, τὴν ἀπόλαυση δηλ. τοῦ ἰδιοτύπου μουσουλμανικοῦ παραδείσου μὲ ὅλα τὰ παρελκόμενα...

Ἀδελφοί μου, ὅσοι πιστοί, ὅσοι ἀνεπηρέαστοι ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου καὶ τῆς “νέας ἐποχῆς”, “Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου”! Ἂς ἀγωνιστοῦμε ὁ καθένας μὲ τὶς δυνάμεις του καὶ τὰ χαρίσμα- τά του καὶ ἂς καταρτίζουμε τὶς ὑπάρξεις μας σὲ “ναοὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”, “ἐπιτελοῦντες ἁγιοσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ” καὶ ταυτοχρόνως ὀρθοτομοῦντες ἀποστολικῶς καὶ πατροπαραδότως πρὸς πᾶσαν κατεύθυνσιν, πολεμώντας σθεναρῶς καὶ ἀκαταπαύστως τὶς πλάνες ποὺ παρεισφρέουν στὴν θεολογία μας καὶ στὴν ὀρθοπραξία μας. Ἀμήν.

Ἀρχιμ. Ἰωὴλ Κωνστάνταρος

Mail: ioil.konitsa@gmail.com

Κόνιτσα.

Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 06/02/2015, Ακτίνες

Είναι αλήθεια ότι μέσα στην Αγ. Γραφή εξυμνούνται δύο πολύ βασικά γνωρίσματα του Θεού: Το Κράτος και το Έλεός Του. Δηλαδή η Δύναμη και τη Ευσπλαγχνία Του. Και οι δύο αυτές ιδιότητες του Καλού μας Θεού φαίνονται παντού μέσα στη Δημιουργία, ιδιαιτέρως όμως φαίνονται στη μέριμνά του και στο ενδιαφέρον του για τον άνθρωπο, την κορωνίδα της δημιουργίας, μη του λείψει τίποτε «από τα εγκόσμια και υπερκόσμια αγαθά» Του Δημιουργού Θεού μας.

Ο Κύριος λοιπόν είναι μακρόθυμος και πολυέλεος, παντοδύναμος και οικτίρμων.  Αν όμως όλη αυτή τη δύναμη και την αγάπη την προσφέρει υπέρ του ανθρώπου για τα νόμιμα και ευλογημένα επίγεια αγαθά του, π.χ. υγεία, αυτάρκεια, οικογένεια, εργασία, μόρφωση και επιτυχία, πόσο μάλλον ο Θεός μας εργάζεται φιλάνθρωπα για την σωτηρία μας, “πάντα προς το του πλάσματος συμφέρον οικονομών”. Οι παρεμβάσεις του Θεού και οι επεμβάσεις Του μας οδηγούν στην ζωή, στην ευτυχία κατά Θεόν και στη σωτηρία τελικά.

Είναι αλήθεια τρισμέγιστη: “Ο Θεός θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν”. Μάλιστα λέγεται στην αγία Γραφή ότι “δεν θα θελήσει ο Θεός να πεθάνει ο αμαρτωλός (νοείται ο καλοπροαίρετος) μέχρις ότου επιστρέψει σε μετάνοια και να ζήσει αιώνια”. Γι αυτό ο Θεός, ο Δημιουργός μας, ο Νομοθέτης, ο Σωτήρας και ο Κριτής μας, φέρεται ως Πατέρας και μας παίρνει από το χέρι, ενίοτε και από το αυτί, παιδαγωγικά, και μας οδηγεί στην πίστη, στη μετάνοια, στην Ορθόδοξη Εκκλησία, “εκτός της οποίας δεν υπάρχει σωτηρία”.

Λέγει ο εβδομηκοστός δεύτερος ψαλμός: “Εκράτησας της χειρός της δεξιάς μου”, δηλαδή με στήριξες, με βοήθησες, με οδήγησες. “Και εν τη βουλή σου ωδήγησάς με”: Ό,τι έκανες, τόκανες με τη θέλησή σου, βάσει δικού σου σχεδίου. Δεν με κράτησες προσωρινά, αλλά μέχρι τέλους με οδήγησες στον προορισμό μου. “Μετά δόξης προσελάβου με”: Όχι σαν σκουπίδι, όχι σαν απόπαιδο, όχι σαν κάποιον ανεπιθύμητο, αλλά θαυμαστά και ένδοξα, με πήρες κοντά Σου, όπως και στην Παραβολή του ασώτου ο Πατέρας δέχθηκε και τίμησε τον αποστάτη γυιό του...  (Ψαλμ. οβ΄ 23-24)

Αλήθεια, τί σημαίνει ότι κρατάμε κάποιον από το δεξί χέρι;  Σημαίνει ότι είμαστε δίπλα του, κοντά του, οικείοι και τον βοηθάμε αποτελεσματικά με πατρική φροντίδα και αγάπη. Αυτό ακριβώς κάνει και ο Θεός μας. Το λέμε κάθε φορά στην θεία Λατρεία μας: “Αντιλαβού, σώσον, ελέησον και διαφύλαξον ημάς ο Θεός τη ση χάριτι”.

Ο Θεός επίσης δεν οδηγεί απλώς κρατώντας μας από το χέρι, αλλά πολύ συχνά σηκώνει στα χέρια Του τον αγωνιζόμενο, πάσχοντα, πεσμένο και πληγωμένο άνθρωπο, όπως ακριβώς έκανε ο Καλός Σαμαρείτης. Αυτό γίνεται πάντοτε “εκ  Πατρός, δι΄ Υιού, εν Αγίω Πνεύματι”, δι΄αγίων και αγγέλων, όπως κρίνει κάθε φορά ο Κύριος.

Πρέπει λοιπόν να ξέρουμε ότι ο Καλός Θεός ούτε τώρα μας αφήνει ούτε μετά θάνατον, αν θέλουμε βέβαια και μείς να σωθούμε. Μας κρατάει από το χέρι. Τώρα μεν με τη βοήθεια της θείας χάριτος περπατάμε στους δρόμους της αρετής και της αλήθειας. Στην οδό, την αλήθεια και τη ζωή της Εκκλησίας. Με το λόγο Του, με τον πνευματικό μας και τα παραδείγματα των αγίων. Δεν είναι το ίδιο η πορεία στο φως της Ορθοδοξίας και Ορθοπραξίας με την πορεία στην σκοτεινή αμαρτωλή ζωή. Αν όμως εμείς θέλουμε να περπατάμε στα σκοτάδια της παρανομίας και όχι στα λευκά, αγνά και καθαρά μονοπάτια του Θεού, τότε είμαστε άξιοι της τύχης μας. Όλα θα ΄ρθούν στραβά, κακά κι ανάποδα... Γι΄ αυτό λέγει ο πρώτος ψαλμός: “μακάριος ανήρ ός ουκ επορεύθη εν βουλή ασεβών και εν οδώ αμαρτωλών ουκ έστη...”. Ας προσέξουμε πάρα πολύ το ρεύμα του κακού, τη νοοτροπία του κόσμου, τις κακές παρέες.

Όλη η Καινή Διαθήκη είναι γεμάτη από αυτή τη συμπόρευση του Κυρίου με τους μαθητές και τους ακροατές Του. Με τις ιεραποστολικές περιοδείες του Χριστού, όπου μαθητές και κόσμος, όλοι, ζούσαν μέσα στη δοξολογία και τον αίνο ενθουσιασμένοι από τη χάρη των θείων λόγων και τα άπειρα θαύματα του Χριστού. Επίσης και στην Π. Διαθήκη η συμπόρευση αυτή φαίνεται στις ωραίες πορείες του λαού του Θεού κάτω από τη θεία Σκέπη του Παντοκράτορος Κυρίου με τα αλλεπάλληλα θαύματα της τροφοδοσίας του λαού Του και τις νίκες του επί “τα βάρβαρα έθνη τα τους πολέμους θέλοντα”.

Τέλος, στο αιώνιο μέλλον του Παραδείσου θα περπατήσει μαζί μας ο Κύριος και μείς μαζί Του στα λευκά. “Ιδού η σκηνή μετά των ανθρώπων”, λέγει στην Αποκάλυψη του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Δηλαδή θα έχουμε τότε: α] Ζωή με τον Χριστό αδιατάρακτη και αδιάκοπη β] Ζωή μέσα στο φως και στη χαρά γ] Ικανοποίηση όλων των πόθων και προσδοκιών δ] Συντροφιά με τους αγγέλους και τους αγίους ε] Ζωή αναμάρτητη και ασκίαστη στ] Απεριόριστες αποκαλύψεις της αγιότητας και της δόξης του Θεού με την καθοδήγηση του αγ. Πνεύματος ζ] Δόξα και μισθό ουράνιο σε όσους πέρασαν δια πυρός και σιδήρου μέσα στους διωγμούς και τις θυσίες.

Και όλο αυτό το θαυμάσιο και εξαίσιο γεγονός δε θα τελειώνει ποτέ, αλλά θα αυξάνεται σε ποσότητα και ποιότητα. Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν!

Πέρασαν έξι χρόνια, που έφυγε από κοντά μας ο μακαριστός, Νικόδημος Γρηγοριάτης, Αγιορείτης Μοναχός.

Αγαπητέ αδελφέ, να χαίρεσαι, καθώς οι βιοτικές μέριμνες η σύζυγος και οι δουλειές δεν τελειώνουν..

Θέλω να γράψω για τον αδελφό Νικόδημο, όμως στενοχωριέμαι, όταν τον θυμάμαι. Δεν θέλω να θυμάμαι ότι έφυγε από κοντά μας, γιατί πονώ. Δεν θέλω όμως να πονώ, γιατί πιστεύω ότι με τη χάρη του Θεού, σε καλύτερο μέρος βρίσκεται, εν χορώ αγγέλων εν μέσω παραδείσω, μόνος με μόνο τω Θεώ, όπως συνήθιζε να λέει και αυτός. Τι είναι τούτη τελικά η δύναμη που ενώνει για πάντα αγνώστους  πιότερο από το αίμα των συγγενών; Λες τάχα να’ ναι τούτη η αγάπη μεταξύ των μαθητών, που λέει στο ευαγγέλιο ο Θεός; Ή μήπως είναι τούτη η αγάπη των Αγίων μαρτύρων, προς τον σταυρωθέντα Χριστό ; Αλήθεια σου λέω, στον εν Χριστώ μαραθωνοδρόμο, Νικόδημο, με την σκιά του βοηθό και από την αμαρτία μου χωλός, προσπάθησα ίσα  ίσα, λίγο, κοντά του, κάποτε να βρεθώ. Ειλικρινά σου λέω πάλι, δεν γνωρίζω πως, έγινε τούτο το θαύμα, έναν άγνωστο να υπερ-  αγαπώ !! Είναι μήπως η λήθη παρηγοριά ή είναι τάχα ο χρόνος βάλσαμο μες στην καρδιά ;

Εξίσταμαι και απορώ !! Άσε με αδελφέ μου, δεν με ακούς, πονώ, και να γράψω που μου ζητάς , θέλω, αλλά δεν μπορώ ! Πώς τον Νικόδημο τον Γρηγοριάτη, με λίγες λέξεις, να περιγράψω μου ζητάς; Όταν χιλιάδες κτύποι της καρδιάς του ασκητού, σταυρωθέντα  Χριστό βίωναν καθημερινά !Πώς ο μάρτυρας  λίγο πριν το θάνατο, κουράγιο δίνει σε μας τους θεατές; Ούτε αυτό το μυστήριο γνωρίζω, δε μπορώ να το εξηγήσω, όσο και αν με ρωτάς.

Έφυγε από κοντά μας το κατανοώ, Θεός Κύριος γνωρίζει για όλα αυτά, τ΄ άγια μυστήρια τα απ΄ αιώνως κρυφά! Προσπάθησε, άφησε τον εφήμερο πόνο μακριά και προσήλωσε τα μάτια στον Χριστό. Αυτό είναι το μήνυμα του Νικοδήμου  στα αδέλφια του, σ΄ όλους εμάς.

Συγχώρα με αδελφέ, μα όπου κοιτάζω όπου βρεθώ, βλέπω ανθρώπους, ολούθε τριγύρω να κοιτούν, εκτός από τον δρόμο του Χριστού. Άστα, μη σε βασανίζουν τα γήινα, τα σκιώδη, τα παροδικά, δεν τα κατάλαβες ότι  σαν ατμός, μια μέρα θα εξαφανιστούν όλα αυτά. Μας τα δίδαξε ο αγαπημένος αδελφός, με λόγο, με πράξεις και με φως! Θυμήσου και συ αδελφέ το πράο βλέμμα του που ήταν συνεχώς, καρφωμένο στο σταυρό. Λύσεις σε όλα τα θέματα δεν υπάρχουν όταν  εγωιστικά προσπαθώ να βρω, και  η λίγη ηρεμία μέσα μου φεύγει όταν τους άλλους με πείσμα νουθετώ !

Με τον εγωισμό, τα μαύρα σύννεφα του θυμού και της απιστίας πάνω μας τραβούμε, κι όταν για να φύγουν τα φυσούμε, ακατόρθωτο φαντάζει από δαύτα να απαλλαγούμε.

Με συνείδηση υπνωτισμένη, με ρούχα καθαρά, περπατούμε για την αγρυπνία… Καταλάγηθι  πρώτα με τον αδελφό λέγει ο Κύριος κι ύστερα πήγαινε στην ακολουθία.

Πώς οι ταλαίπωροι ζητούμε πολλάκις το ύψιστο δώρο του Θεού, την Θεία Κοινωνία; Όταν με τις πράξεις μας εκάναμε εχθρούς, όλη την κοινωνία.

Πώς μες τα μάτια την πανάγαθη αγάπη θα ιδούμε ,τον αίροντα, του κόσμου την αμαρτία; Όταν με το στανιό στον συγγενή, στον φίλο ομιλούμε, ενώ θαρρώ εντολή έχουμε απ΄ τον Δεσπότη Χριστό και τον εχθρό να αγαπούμε !

Χριστιανοί κατ’ όνομα και όχι στην ουσία, είναι αδύνατο να κληρονομήσουμε την αιώνια βασιλεία. Σε παρακαλούμε Κύριε μη μας χρεώσεις και αυτήν  την αμαρτία, σαν τους τυφλούς Φαρισαίους, που δεν ήξεραν τι πάει να πει φιλανθρωπία; Διότι ουδείς θα κάτσει εις τα δεξιά σου κατά την φοβερή, Δευτέρα Παρουσία !

Όλοι οι μαθητές και αδελφοί, ας ενώσουμε βλέμματα ελπίδα και προσευχή, προς την Αγάπη την εσταυρωμένη, την ουράνια, την παντοτινή, να μας μάθει  κι εμάς  να συμπονούμε όλον τον κόσμο, με αγάπη σταυρική..

Τούτο μας διδάσκουν  οι Άγιοι πατέρες και Νικόδημος θαρρώ, τα λόγια και τις πράξεις του Κυρίου να ακολουθώ, εάν θέλω στο τέλος να σωθώ .Κάνε με να κλάψω, κάνε με να στενοχωρηθώ, αφού το θέλεις για την σωτηρία μου κάνε με να μπορώ στου Νικοδήμου, τον τρόπο σκέψης και ζωής, να πορευτώ. Πώς τα λόγια του να ξεχάσω τα εκφραστικά; Μες τα αυτιά μου με δύναμη, ρήματα ζωής ηχούν εκκωφαντικά !

Ποιος θα μου δώσει δάκτυλα να γράψω; Ποιος θα μου δώσει φωνή για να φωνάξω; Οι Άγγελοι στους ουρανούς, όταν φεύγουμε από εδώ μας οδηγούν, με υπομονή τα μικρά αδέλφια τους από τα τελώνια περνούν. Προσεύχονται,  ισάγγελοι  κι εμείς να γίνουμε και όχι κτήνη, την άνωθεν ζωή να προτιμήσουμε με τα επουράνια σμήνη..

Χριστό συνεχώς να δοξολογούμε για την μεγάλη τιμή και χάρη, που δεν μας εγκατέλειψε τους ταλαίπωρους, ο διάβολος, αιώνια να πάρει..!! Όλοι εμπρός να τρέξουμε, τον καλόν αγώνα να μην αφήσουμε, για της βιωτής την χάση, που το χώμα θα καταπιεί και ο άνεμος βίαια, κάποια μέρα θα κατασπαράξει.

Ο μυστικός δείπνος στρωμένος απ΄ τα χέρια του Κυρίου, του αφέντη Χριστού, εμάς περιμένει, πλουσιοπάροχος εις πάντας τους διψώντας, εις πάντας τους ταπεινούς.

Χριστός ανέστη εχθές και σήμερον για  πάντα, για όλο τον κόσμο. Δι΄ ευχών του γέροντος δόξα τα μεγαλεία σου Κύριε, αντιλαλούν συνεχώς από τα κουρασμένα χείλη, του ασκητού οι ανάσες της καρδίας ευωδιάζουν, έως στην ουράνια πύλη..

Πώς,  Νικόδημε, στα πολυτάραχα νερά της βιωτής ατάραχος αγρυπνείς και καθεύδεις; Πώς μέρα με την μέρα την πίστη σου στον Χριστό βήμα σταθερό το βήμα οδεύεις; Πώς κι εμάς σε αυτόν τον ευλογημένο τρόπο σκέψης και ζωής, με την πατρική σου αγκαλιά  μας μαζεύεις; Πώς στον δυνατό αγέρα του βίου αλύγιστους και σταθερούς μας θέλεις; Χριστός το πρώτο δίδαξε εάν μαθητής του θέλεις να ΄σαι, μας λες και επιμένεις. Αν στον βασιλιά μας κάνανε άδικα τόσα και τόσα με μανία, τι αντιμετώπιση περιμένουμε εμείς οι απλοί ακόλουθοι του από την κοινωνία;

Γρανιτένια καρδιά να είχες αδελφέ Νικόδημε, θα είχε ραγίσει, θα είχε σπάσει. Μαρτύρα μας κι εμάς τι έχει μέσα και τα βάσανα και τον πόνο έχει ξεπεράσει;  Δι΄ ευχών της υπακοής στον γέροντα Χριστό θαρρώ μέσα έχει. O αχώρητος εν παντί τα πάντα εν Πνεύματι κρατεί, ζωογονεί και συνέχει..  Και φτάνει τούτο το μένος της βιωτής να κάψει;

Mακάριος ο άνθρωπος που διψά, που επιτρέπει, στο Πνεύμα συγκάτοικο να γένει. Αυτός ως άλλος Παύλος εις τρεις ουρανούς θα αρπαγεί,  με το Πνεύμα σε ευλογημένους τόπους να τον οδηγεί. Εις στην ακατάπαυστη κατάπαυση εκεί τελικά, την αληθινή ειρήνη, ως σύντροφο γλυκειά θα χαρεί.

Όποιος τα σημάδια του Πνεύματος μες στην καρδιά δεν έχει, καλά είναι να ψαχτεί μήπως από την μαθητική ιδιότητα έχει ξεφύγει, έχει τελικά ξεπέσει.  Τι λες αδελφέ μου τώρα, μπορεί να συμβαίνει και  αυτό, τώρα που υποτίθεται, ότι είμαστε στον δρόμο τον σωστό;! Θυμήσου αγαπητέ  φίλε, το δαιμόνιο του Ευαγγελίου, αφού τριγύρω γύριζε για χρόνια, στην ιδία οικία ξαναγύρισε την καθαρή, του << καθαρού  πιστού >>, που πίστευε ότι κληρονόμος ήταν, της ζωής της αιωνίας. Εκαυχήθει μυστικά ο ταλαίπωρος ότι από την δική του δύναμη είχε φύγει, ο αιώνιος εχθρός κατά της κοινωνίας. Και σα μαγνήτης η υπερηφάνεια, τράβηξε πάλι, μέσα του, άλλα επτά δαιμόνια της κακίας. Τότε αδύνατο, μου φαίνεται ο άνθρωπος να σωθεί, με πιάνει απελπισία.!! Τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά από τον Θεό της αγάπης ..

Συγχωρείστε με για την πτωχή την γλώσσα και την ομιλία, Χριστό μην ανταλλάξουμε για τα επίγεια, για μας θα είναι, μεγάλη αδικία!! Πώς το μυαλό το άπιστο το τυφλό, πολλές φορές εμπιστευόμαστε για οδηγό; Πως τον Θεό του φωτός προσπαθούμε να επισκιάσουμε με το δύσμοιρο το εγώ;

Απορώ κι εξίσταμαι και όσο το σκέπτομαι, τόσο απορώ, αν τελικά πιστεύουμε, ότι έχουμε επουράνιο Πατέρα στον ουρανό!! Γιατί συνέχεια το κατ΄ εικόνα και τον προορισμό μας τον ξεχνούμε, και με τη θεωρία  του Δαρβίνου, με τα άλογα ζώα θέλουμε να ομοιωθούμε;

Πώς ο τάλας ο ανθρωπάκος ο τόσο μικρός, εξοργίζει με λόγια και με πράξεις τον Δημιουργό. Αυτός που με την ματιά του κάνει την γη να τρέμει, εμάς τα ανθρωπάκια στην αγκαλιά του να επιστρέψουμε περιμένει… Αυτός που από γλυκούς Αγγέλους εξυμνείτε ακαταπαύστως, πώς ανέχεται την δημιουργία του να κάνουμε άνω κάτω;! Πώς την χάρη και την ευλογία του Θεού, στην ζωή μας ζητούμε; Αφού την παράφρων ανυπακοή με την λογική μας εξυμνούμε. Πώς σε βάθρα τελειότητας μόνοι μας τον εαυτό μας τοποθετούμε, όταν  τους γύρω μας αφ΄ υψηλού μυστικά κατηγορούμε.

Ω, Θεέ των Θεών! Ω, Κύριε των Κυρίων! Ευλόγα μας και μη σταματάς, με τις ρανίδες αίματος του τιμίου σώματος σου να μας κοινωνάς. Ατέλειωτο φαίνεται τούτο το ταξίδι της λογικής, που μάταια προσπαθεί, του προ των αιώνων Θεού την πρόνοια με πείσμα δαιμονικά να καταργεί.

Δώσε μας Κύριε την δύναμη για το καλό, δώσε μέσα από την θυσία την  χαρά, μη μείνει η ζωή μας επί της γης ματαία, μη μείνει μια ανάμνηση αισχρά.. Θέλω να κλάψω, θέλω να σιωπώ, να καυτηριάσω το πάθος που με κυβερνά, ο εγωισμός με ακράτητη μανία, εχθρό, με κάνει στον Θεό που με αγαπά. Απορώ πως ξεχνώ, πώς γυρίζω την πλάτη, στου Χριστού την σταυρική αγκαλιά, και με ορμή ως χοίρος στα γήινα στην λάσπη το σώμα με τσαλαβουτά. Δώσε λύση, δώσε Λυτρωτά την χάρη σου σε μας, αιώνιοι πιστοί δούλοι σου, ανάξιοι, να μας έχεις από κοντά.

Εάν τους γύρω μας δεν συμπονούμε, την κακομοίρα την ψυχή μας, ας λυπηθούμε, γιατί με την αναλγησία μας την Εσταυρωμένη Αγάπη, της αφαιρούμε…. .Βοήθει  μοι  Κύριε τα σύνορα του εγωισμού να μικρύνω, μες στην καρδιά, καινούργια, πιο μικρά να χαρτογραφήσω, ειη δυνατόν με την χάρη σου να σβήσω… Βοήθα με Κύριε, βοήθα με τον αμαρτωλό, μην μόνος μου πέσω στον γκρεμό, που με τα ίδια μου τα χέρια, τον έσκαψε το καταραμένο το εγώ…

Με την φωτιά της ταπείνωσης το εγώ που κάθεται ψηλά πάνω εκεί, και σαν σκληρός τύραννος τους πάντες επιτηρεί, τους Αγίους τους βίους τους, να σταματήσει να αμφισβητεί. Τον  παντογνώστη  Θεό να πάψει να εξετάζει με την τόση δα και σκοτισμένη λογική. Βοήθει μη Κύριε να κάψω να φυγαδεύσω μια και καλή, παντελώς στο χάος, να εξοστρακίσω την  τυραννία του εγωισμού, την δαιμονική.. Δίδαξε με Κύριε εσένα, συνεχώς, στην ζωή μου να ζητώ, να μην με παρασύρει η επιθυμία στα αμαρτωλά, στο κακό..

Πατέρα,  Νικόδημε, γλυκέ μου συμπαραστάτη και αδελφέ, αμετάκλητη απόφαση του Θεού στις πέντε Φλεβάρη, από κοντά μας θέλησε για πάντα να σε πάρει. Τον  Θεό για όλα πρέπει οι ταλαίπωροι να ευγνωμονούμε, αγνώμονες και στην πανσοφία του, να μην βρεθούμε. Κοντά σου αιώνιοι φίλοι Χριστό να κοινωνούμε, αυτήν την μεγάλη χάρη από τον Κριτή ζητούμε.

Είθε το νέο έτος φίλοι και εχθροί ευλόγησον να  πούμε, την Θεια Κοινωνία με άγιο φωτισμό στην ψυχή να υποδεχτούμε. Μέγα το τείχος  είπε ο Άγιος της Αγίας φιλοξενίας, που χωρίζει υμάς προς ημάς, το όνομα του αμετανοησία, η πιο απλά, μέγα  αδιαφορία.

Πονώ γονατίζω, την αγάπη σου εκλιπαρώ, άλλαξε την στάση σου σε παρακαλώ. Δεν με μέλει εμένα, λίγο σε ακούω, με αδιαφορία σε κοιτώ…. Μα έτσι αδελφέ αλλοιώνεις την Χριστολογική, το εμείς, για το εγώ. Βγες από την ερημία σου από τα βάσανα των λογισμών, από τον λαβύρινθο τον κακό που δεν έχει ποτέ τελειωμό.. Δεν το λέω εγώ, Θεός Κύριος εκλιπαρεί, με σταυρική θυσία το ζητεί, την μαθητική αγάπη μεταξύ μας, τα έθνη, όλοι, ο Κύριος να ιδεί.

Εγώ φίλε μόνος μου τι μπορώ να κάνω για όλα αυτά ? Αδύναμοι είναι οι καλοί επιμένω, στον  κόσμο που χάλασε, από την γνώμη μου δεν  βγαίνω…. Πώς τότε τολμάς να λες ότι τον Θεό αγαπάς, που δεν έχεις δει, όταν τον αδελφό σου η ψυχή σου περιφρονεί!!! Πως επικαλείσαι την κούραση ως θυσία  περιττή, αφού ο ίδιος ο Δεσπότης από εμάς συνεχώς την ζητεί.. Δεν ανάγνωσες ποτέ ότι ως έκτρωμα λογίζεται η αρετή χωρίς θυσία. Τι λόγο θα δώσουμε στον Δεσπότη Χριστό, για τη δική μας αδιαφορία. Μην κοιτάς μακριά, μην κοιτάς ψηλά, δίπλα την έχεις την ευκαιρία, από την αγάπη στον συνάνθρωπο, την θυσία, θα φτάσεις στην ζωή την αιωνία …..

Ω άνθρωπε, μη πιστέψεις ούτε μια στιγμή, ότι είσαι αυτάρκης κι από τον συνάνθρωπο ή τον Θεό τίποτα δε θα χρειαστείς. Ο Πανταχού παρών που τα πάντα εν σοφία πληροί, την αίτηση σου εκπληρώνει σε όλα τα επίπεδα της ζωής, πριν καν τη σκεφτείς. Ολούθε γύρω όπου να κοιτάξεις, όλη η δημιουργία  Θεού θέλοντος, τον άνθρωπο εξυπηρετεί. Τα άλογα ζώα, ψηλά στον ουρανό, κοιτούν και υμνούν τον Θεό, καθώς πίνουν  το βρόχινο νερό…

Πώς εσύ επικαλείσαι αμνησία εις στην του Θεού την τόση ευλογία; Θυμήσου την πόρνη την μετανοούσα που τελικά έγινε Αγία….  Την προτίμησε ο Κύριος στην δική του συνοδεία, από τον μαθητή που το χρήμα, πάνω από όλους και όλα, η καρδιά του τελικά προτιμά.

Προσοχή !!  Μισητή και μια,  είναι η αχαριστία, όσες μορφές κι αν έχει η απληστία. Δεν μισεί ο Θεός τα άτακτα παιδιά, αφού είναι εκ φύσεως αγαθός.. Τα  παιδιά που αδικούνται  όμως η Παναγιά, τα δείχνει στον Υιό της και Θεό, να τους ρίξει από κοντά, μια γλυκιά, μια επιπλέον στοργική ματιά. Δεν είναι πρέπον με τον δήθεν φωτισμό, να προβάλλουμε το εγώ. Ας κάνουμε το σωστό για όλους, για τον έναν, για τον Χριστό.

Μόδιον του κόσμου και οδηγός, να γίνει ο κάθε Χριστιανός. Αφού πρώτα ιδούμε βαθειά μέσα μας και διορθώσουμε  τον κόσμο τον εσωτερικό, ας αρχίσουμε νέα αρχή, με αγάπη θεμιτή, ιλαρό δότη αγαπά κύριος ο Θεός.

Θαύματα, ζητούμε από τον Θεό, να κατεβάσει από τον ουρανό μεγάλη φωτιά. Ο Κύριος απαντά στον υπερήφανο λαό, ένα θαύμα θα σας δείξω, του προφήτη Ιωνά. Διαλέχτε σε ποια θα είστε μεριά, του κήτους η του μαθητή που την προσευχή προτιμά; Πολλοί θα ειπούν την Ανάσταση του εδώ ο Κύριος εννοά !Κι εγώ θα τους πω διαλέχτε  πλευρά, με τον σταυρωθέντα, ή με τους σταυρωθέντες θα πάμε παιδιά; Εγώ φίλε στο είπα και πριν ο κόσμος χάλασε, από την σκέψη μου δεν το βγάζω…. Πώς, πότε θα βρέξει και πότε θα χιονίσει, ξέρουμε με ακρίβεια οι μωροί, και τον καύσωνα της αποστασίας που έρχεται πάνω μας δεν βλέπουμε οι τυφλοί !!

Δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε ! Δόξα την οικονομία σου Χριστέ ! Δόξα σοι τω δείξαντι το φως ! Δόξα εν υψίστοις Θεώ ! Δόξα σοι μόνε φιλάνθρωπε ! Προσπάθησα κουρασμένος, από τα πολλά, σε ένα δωμάτιο σκοτεινό, να κάτσω να σκεφτώ, να προσευχηθώ, μα το πηχτό σκοτάδι δε με άφηνε τα μέσα μου, τα έξω να αφουγκραστώ. Τούτη τελικά είναι η αχείλλιος φτέρνα μου, ως άνθρωπος να αδυνατώ, να περιγράψω να κατανοήσω, ότι δεν μπορώ να ιδώ…

Την φαντασία μας αδέλφια σε κακοτράχηλα  μονοπάτια με το σκοτάδι οδηγό, μην την αφήσουμε να μας παρασύρει και  χαθούμε για πάντα, σας εκλιπαρώ .Γι αυτό ο Κύριος μας λέει στο Ευαγγέλιο, εγώ ειμί του κόσμου η οδός, εγώ ειμί του κόσμου το Φως !!Λάβετε όλοι από αυτό το Φως, για να έχετε ζωή φωτεινή, καθαρή, ζωή ελπιδοφόρα, ευτυχισμένη, αμόλυντη, ζωή  αιωνία ..Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και θα βρείτε ειρήνη εις στην καρδία, ανάπαυση από την ματαιότητα του κόσμου τούτου και θα νιώσετε πάλι παιδία.

.Από καρδιά τσακισμένη από χείλη λιπαρά, βγάζει η ψυχή ύστατη κραυγή .Χριστός Ανέστη , Αληθώς Ανέστη, επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία !!!   Αυτά τα λόγια τα αδελφικά τα είπαμε μεταξύ μας εν αγάπη εν συντομία, για να βαδίζουμε κατά το παράδειγμα του Νικοδήμου, στου Χριστού την οδό, την μακαρία..

Αν δεν το αφήσεις το Πνεύμα να λυπηθεί, δεν πρόκειται ποτέ από μέσα σου να φύγει. Φως αυτό και οδηγός στη ζωή σου θα γίνει, Αγία Μονή θα στήσει στην ψυχή, αιώνια να μείνει.

Καθόλου μην αμφιβάλεις για αυτά που ακούς, δεν είναι λόγια μοναχά για τους μοναχούς…. Κυρίου τα λόγια αγνά, πιστά, αληθή, υπέρ  ενδοξοτέρα ,αυτά θα κρίνουν την οικουμένη πέρα ως πέρα !!!Εκ της αδελφότητος των Πειραιωτών Χριστιανών Νικοδήμου Μοναχού. 5-2-15                          

Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2015

""Ανέστη Χριστός και νεκρός ουδείς εν τω μνημάτι" (Ιωάννου Χρυσοστόμου)

Ποίημα επί της εξαετούς κοιμήσεως εις μνήμην εν Χριστώ Αδελφού †Νικόδημου Μοναχού Γρηγοριάτου

Μετοίκησε ο Άγγελος! Μη τον ζητείτε πλέον, επί της γής θα εύρητε σωρόν νεκρόν οστέων.

Απήλθε ο Νικόδημος εις πύλας παραδείσου.

Ναι αλλά πόσην εις ημάς κατέλειπεν Αγάπην!

Απεχωρήσθη εξ ήμων ο μηλίτης άωρος οίνος!

Ομόρφων έχων μεθ ‘ ημών μία εν Χριστώ ψυχή εν χείλος, υπαρχων θρέμμα ωεαρόν της αληθούς παιδείας, τον χριστιανικόν δρόμον συνενών μετ ‘ ηθικής σπανίας, την πίστην φέγγος άσβεστον τηρών εν τη ψυχήν του, και δια αυτού μη μολυνθείς εν τη νεότητή του.

Της Πειραϊκής πλειάδος μας εν άστρον απεσβέσθη, εις εκ του στέμματος ημών αδάμας απωλέσθη.

Εις λύχνος είχε ετοιμασθή ελαίου επληρώθη και όταν μόλις εξ αυτού φώς {φίλος ~ αδελφός} διεδόθη, πρίν ή ο λύχνος μας τεθή επί του λυχνοστάτου, ανέτρεψεν αυτόν θεία πνοή καρδιακού θανάτου, – Ώ μάταιοι ημείς θνητοί! – ενώ προσδοκούσαμεν, ενώ ηλπίζαμεν πολλούς, ότι ήθελε φωτίσει.

Ώ, φίλτατε Πατέρα Νικόδημε † Τις δύναται να σε ξεχάση!

Τις δύναται τας σκέψεις του εν εαυτώ να πνίξη;

Όταν ο θάνατος εις ουδέν, την πίστη σου μη πληρούται!

Ως αθλητής δια πολλών γεγυμνασμένος πόνων, ενώ επί το στάδιον κατήλθες των αγώνων, ενώ οι πάντες ήλπιζον ότι ήθελε αποθάνη εις τα όμματα των αδελφών, αλλά αληθών γνησίων, είσαι η εν Χριστώ ζωή και της ζωής γλυκίων.

Νικόδημε· έχεις Θεόν, Χριστώ, εν ουρανοίς πατέρα,

Και την μητέρα του Χριστού μεγάλην σου μητέρα.

Εκεί εν μέσω παμφεγγών αγγελικών θιάσων υμνείται άναξ ο Χριστός του σύμπαντος ανάσσων.

Εκεί θανών και αναστάς αναληφθείς εδρεύει εκεί τους εις αυτόν πιστούς ανακκαλών βραβεύει.

Εκεί πιστοί, Αγγελοφορεμένοι Χριστιανοί Μοναχοί, ως σ΄ύ μύριοι όσοι μετά χαράς της Κρίσεως την ώραν προσδοκώσι.

Εκεί κοσμεί των ουρανών τας υψιδόμους στέγας, πας όστις ηγάπησε μέχρι θανάτου τον Χριστό και ανεδείχθη μέγας.

Λοιπόν για τους Μοναχούς ο θάνατος τι είναι; Ουδέν κακόν.

Πού αι προτού οδύναι του εκείναι;

Παύλα κακών ο θάνατος· τιούτος είναι ήδη·

Είναι αποκατάστασις εν ποθητή πατρίδι μετάστασις εκχείρωνος εις κρείττον· άλλον βίον, συμβίωσις μετά θεού, αγγέλων και αγίων.

Εάν ο Πατήρ Νικόδημος εκείσε ανεκλήθη τις δι’ αυτόν εγόγγυσε; τις άγαν ελυπήθη;

Αν εις τον χούν το χοϊκόν σαρκίον απεδόθη η πτερωθείσα χρυσαλίς εις Ουρανούς υψώθη.

Αν εις την ύλην έδωκε την υλικήν ουσίαν μετέστη ο αθάνατος εις την αθανασίαν.

Αν δε το σώμα εκδυθείς δεν δύνατ’ ήδη φύσει προς σε το εν τω σώματι ως πρίν να κοινωνήση, αλλά και συ μετά μικρόν εκεί θα αποδημήσεις και αν ποθείς και αν άξιος φανείς αυτήν θα συναντήσεις.

Εάν δεν είναι αδύνατον εις έναν Κεραμέα εκ συντριμμάτων παλαιών να πλάση σκεύη νεα, μήπως ο πλάστης του παντός Θεός δεν θα ισχύση τα σώματα εκ της τέφρας των και πάλιν να αναστίση;

Πάσα ζωήν εις παν το ζών αν ούτος έχη δώση δεν θα ισχύση τους νεκρούς εκ νέου να ζωώση;

Με θλίβετε δια τον Νικόδημον, διότι χριστόν εράσθη· άφησε επώδυνον ζωήν, ζωήν χαράς ευρίσκει.

Εις μόνος άξιος ελεϊνών δακρύων ο καταστρέφων εν κακοίς τον εν Χριστώ τον βίον. Αυτός από κακής ζωής εις χείρωνα υπάγει και εις θυρός θα τήκηται αιώνια πελάγη.

Αλλά ο Νικόδημος διά της υπακοής του Γέροντος αυτού, πιστού Μοναχού βιώσας βίον εις τον αθάνατον χώρον ανήλθε των αγίων.

Αν ο αδάμας αφ΄ημών εξαίφνης ηφανίσθη, δεν απωλέσθη ουδαμώς, αλλά εξησφαλίσθη. Το άστρον μας δεν έχασε την λάμψιν την μεγάλην, αν εσιώπησε λαμπρότερον θα ανατείλη πάλιν.

Είναι εργοστάσιον Θεού της γής αυτή η σφαίρα και έχει όργανα το φώς, το ύδωρ, τον αέρα, και είναι μηχαναί αυτού τα ζώντα μας σαρκία, δι ‘ον μορφή ψυχάς θεόν η του Θεού Σοφία.

Κατεργασθείς της ψυχής συνετρίβει το σαρκίον, όπως συντίβει τις ωόν και εξάγει το στρουθίον, και εκ του εργοστασίου της ψυχής μεμορφωμένη υπόπτερος εις τον Θεόν τον οίκον ανεβαίνει.

Εάν λοιπόν και η ψυχή η του πατρός Νικόδημου, πλασθείσα ως ηβούλετο η θέλησις του θείου, εκρίθη ήδη ικανή και ελήφθη εις τα ύψη, τις δύναται κατά Θεού μομφήν να επιρρήψη;

Τις στόμα αύθαδες κινεί τον άμεπτον να ψέξη; τις εις την κρίσην του Θεού τολμά να αντιλέξη;

Νικόδημου, ώ ψυχή, παμπόθητος, φιλτάτη συ χαίρε νύν εν τη ζωή τη μακαριωτάτη, και δέχθητε το άσμα αυτό το ταπεινό εκ φίλων του γνησίων της αρετής σου άμφιτον επί του ουρανού μνημείων.

Αδελφότητα Εν Χριστώ Πειραιωτών                      

5.2 - 23.1 /2015                 

Φως μοναχοίς άγγελοι. Φως δε πάντων ανθρώπων μοναδική Πολιτεία, είναι η ζωή κατά μίμηση των Αγγέλων, αυτή στήριξε και στηρίζει την Οικουμένη και ο άνθρωπος, ο χριστιανός που ενδύεται το Μέγα και Αγγελικό Σχήμα είναι άξιος πολλών επαίνων και μακαρισμών.
Όταν κάποιος, λοιπόν, προσέρχεται για να αφιερώσει τη ζωή του εξ όλης της ψυχής και της διανοίας του στο Νυμφίο Χριστό τότε χαίρεται και αγάλλεται ο ουρανός και πανηγυρίζει ο κόσμος των Αγγέλων γιατί ένας ακόμα άνθρωπος τάχθηκε να μιμηθεί τη ζωή τους. Ο μοναχός και η μοναχή κινούνται μέσα στην ιερή προσμονή του Ουράνιου Νυμφίου τους. Ζουν και κινούνται σε μια πνευματική όαση με το νοσταλγικό λόγο «ελθέτω χάρις και παρελθέτω ο κόσμος ούτος». Και μαζί με τον κόσμο παρέρχεται το όνομα το παλαιό και λαμβάνει νέο όνομα, διότι αφού εγκαταλείπει τον παλαιό άνθρωπο και ενδύεται το νέο άνθρωπο.

Την ώρα της μοναχικής κουράς προσέρχεται ο δόκιμος μοναχός ή μοναχή ανυπόδητος, ασκεπής, φορώντας μόνο έναν απλό λευκό χιτώνα και δηλώνοντας έτσι ότι όλα τα περιττά και κοσμικά τα απέρριψε και είναι έτοιμος να ενδυθεί το τιμημένο ράσο και τα άγια ρούχα του μοναχού.

Κατά τη μοναχική κουρά ο δόκιμος μοναχός ή μοναχή, ενδύεται το λέντιον (ή ζωστικό ή αντερί) το οποίο είναι μαύρου χρώματος, που συμβολίζει το χιτώνα της ευφροσύνης και της αγαλλιάσεως αντί της γυμνώσεως και της καταισχύνης, την οποία φορέσαμε με την παρακοή μας και αντί της φθοράς και του θανάτου που μας προξένησε αυτή η παρακοή και την οποία φθορά αναιρεί το μοναχικό σχήμα με την υπακοή και τον ενάρετο βίο. Ο χιτώνας αυτός ονομάζεται χιτώνας δικαιοσύνης γιατί η λέξη δικαιοσύνη σημαίνει κάθε αρετή και ο μοναχός φορώντας το οφείλει να γίνει πρόθυμος για κάθε αρετή. Μάλιστα το μαύρο χρώμα του σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι πάντοτε οχυρωμένος πίσω από το πένθος για την αμαρτία και την ξενιτεία για τον κόσμο.

Έπειτα ο μοναχός ή η μοναχή ενδύεται τον ανάλαβο (το πολυσταύρι) ο οποίος φοριέται από τους ώμους μπροστά και πίσω σταυροειδώς και σχηματίζει το σημείο του σταυρού, όχι μία, αλλά πολλές φορές. Εικονίζει το σημείο του σταυρού και σημαίνει ότι ο μοναχός αναλαμβάνει το σταυρό του επί των ώμων του και ακολουθεί το Δεσπότη Χριστό. Καθώς το πολυσταύρι περιέχει πολλούς σταυρούς και περιβάλλει μπροστά και πίσω το σώμα του μοναχού και της μοναχής το περιφράσσει και το οχυρώνει απ' τις προσβολές του διαβόλου και από κάθε κακή επιθυμία.
Έπειτα ζώνεται γύρω απ' τη μέση του δερμάτινη ζώνη «εις νέκρωσιν σώματος και ανακαίνισιν πνεύματος». Η ζώνη αποτελεί σημείον σωφροσύνης, καθαρότητας και νεκρώσεως των κινήσεων της σάρκας κι επίσης σημείον ισχύος εναντίον των παθών και παράλληλα στήριξη στις πράξεις των εντολών.

Κατόπιν, ο μοναχός ή η μοναχή φορά τα σανδάλια, που όπως λένε τα λόγια της μοναχικής κουράς, με τα οποία ετοιμάζεται να εφαρμόσει και να διαδώση το ευαγγέλιο της ειρήνης. Επίσης, τα σανδάλια αυτά τον προφυλάσσουν για να μην προσκρούσουν τα πόδια του και να μην δαγκωθεί από το νοητό όφι, αλλά να επιβαίνει πάνω σ' αυτούς και να καταπατεί λέοντα και δράκοντα δηλαδή τα κρυφά και φθονερά θηρία της κακίας. Με τα σανδάλια αυτά θα τρέχει κατευθείαν την οδό του Ευαγγελίου μέχρις ότου φτάσει στους Ουρανούς, εκεί που είναι το πολίτευμα των μοναχών, κατά τον Απόστολο Παύλο.

Κατόπιν ενδύεται το παλλίον (εξώρασο) του μεγάλου και αγγελικού σχήματος και όπως λέγει στη μοναχική κουρά το ενδύεται ως στολή αφθαρσίας και σεμνότητος και ως σημείο της σκέπης του Θεού για την ευλαβή του ζωή αιώνια σε εκείνον ο οποίος θα το λάβει και αποτελεί τη θεία περιβολή που του χαρίζει το Άγιο Πνεύμα.
Κατόπιν ενδύεται το κουκούλιον της ακακίας ως περικεφαλαία ελπίδος για τη σωτηρία μέσω της εκ Θεού επισκιάσεως της χάριτος, αλλά και για την ύψωση του νου του μέσω της ταπεινοφροσύνης και της ακακίας όπως ακριβώς είναι τα άδολα νήπια, αλλά και για τη Θεού φύλαξη και περίθαλψη της κεφαλής με όλα τα αισθητήρια. Το κουκούλιο κρέμεται μπροστά και πίσω, εκεί όπου βρίσκεται το λογιστικό και η καρδιά.

Τελευταία, ενδύεται το μανδύα, ο οποίος θεωρείται το τελειώτατον ένδυμα και το περιεκτικό όλων, σημαίνει δε τη φυλακτική και σκεπαστική δύναμη του Θεού, ταυτόχρονα το συνεσταλμένο ευλαβές και ταπεινό της Μοναχικής ζωής, ενώ το ότι δεν έχει μανίκια σημαίνει ότι καθ' όλη τη ζωή του όλα τα μέλη του είναι νεκρά για κάθε κοσμική εργασία και αμαρτία. Αφήνει μόνο ελεύθερο το κεφάλι το οποίο βλέπει προς το Θεό και φρονεί τα θεία και ανατρέχει μόνο προς το Θεό. Αλλά, όπως είπαμε και πριν, ακόμα και το κεφάλι του μοναχού ή της μοναχής είναι σκεπασμένο με το κουκούλιο για να μη θεωρηθεί ότι έχει ασκεπή και ακάλυπτα τα αισθητήρια.

Στο σύνολό τους, όλα τα ρούχα του μοναχού εικονίζουν τη νέκρωση του Χριστού μας. Ως τάφος εικονίζεται ο μανδύας και ως εντάφια τα υπόλοιπα ρούχα. Ο ανάλαβος και το Μεγάλο Σχήμα δηλώνουν ότι είναι εσταυρωμένος ο μοναχός για τον κόσμο, όπως άλλωστε το υποσχέθηκε. Το κουκούλιο του εικονίζει το σουδάριο κι έτσι όλος ο μοναχός μιμείται με το σχήμα του τον σταυρωθέντα Δεσπότη του, ο oποίος πέθανε και τυλίχτηκε στα σπάργανα και στο σουδάριο.
Σε όλη του τη ζωή πλέον, ό,τι φορά, θα του υπενθυμίζει ότι συνεσταυρώθηκε με το Χριστό και συνεκρώθηκε μαζί Του και οφείλει να αγωνιστεί για να συναναστηθεί και να συνανυψωθεί και να αναφανεί συγκληρονόμος της πατρικής Βασιλείας και των αγαθών των ετοιμασμένων προ καταβολής κόσμου...

Πηγή: ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ τ.115 Συγγραφέας: Μόνικα μοναχή, Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον

Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών καί Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος καί τά Μέλη της Δ.Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος αναγνωρίζοντας τον σπουδαίο ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί στην διαπαιδαγώγηση των μαθητών καθώς καί τήν σπουδαία ευκαιρία των μαθητών να λάβουν γνώσεις καί αγωγή μέσα από τα εκπαιδευτικά έδρανα που θα καθορίσουν την πορεία της ζωής τους, με την ευκαιρία της Εορτής των Τριών Ιεραρχών απευθύνουν μηνύματα αγάπης καί ευχών με την προσδοκία η ζωή καί το έργο των Αγίων Τριών Ιεραρχών να εμπνέουν πάντοτε την πρόοδό τους.

Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 14ης μηνός Ἰανουαρίου ἐ.ἔ., καί κατόπιν τοῦ ὑπ' ἀριθμ. πρωτ. 1/7.1.2015 ἐγγράφου τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος, δι' οὗ ὑποβάλλεται πρότασις διά τήν ἀνάγνωσιν κειμένου Αὐτῆς ἀπευθυνομένου: α. πρός τούς Ἐκπαιδευτικούς ὅλων τῶν βαθμίδων ἐκπαιδεύσεως καί β. πρός τούς μαθητάς καί τάς μαθητρίας ὅλων τῶν Ἑλληνικῶν Σχολείων, τῶν ὑπαγομένων εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος, κατά τήν προσεχῆ Ἑορτήν τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (30.1.2015), γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, ἀπεφάσισεν ὅπως ἐγκρίνῃ καί ἐπευλογήσῃ τήν ἀνωτέρω πρότασιν, ἀποστείλῃ δέ δι’ Ἐγκυκλίου Σημειώματος Αὐτῆς τά σχετικά κείμενα, ἵνα μερίμνῃ τῶν ἑκασταχοῦ Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν σταλοῦν καί ἀναγνωσθοῦν τό πρῶτον ὑπό τῶν Ἐκπαιδευτικῶν καί τό δεύτερον εἰς τά Σχολεῖα κατά τήν ἡμέραν τῆς Ἑορτῆς.

Πρός τούς Μαθητές καί τίς Μαθήτριες ὅλων τῶν ἑλληνικῶν Σχολείων

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Στήν Ἑορτή τῶν Τριῶν Ἁγίων Ἱεραρχῶν τιμοῦμε τούς ἐξαίρετους πνευματικούς Ὁδηγούς, οἱ ὁποῖοι προπορεύονται στήν ἐξερεύνηση καί στήν κατανόηση τῶν πραγμάτων τῆς ζωῆς, μέ ἐφόδια τήν σοφία καί τήν ἁγιότητα.

Οἱ Τρεῖς Ἅγιοι Ἱεράρχες, ὁ Βασίλειος ὁ Μέγας, ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, παραμένουν λαμπρά οἰκουμενικά παραδείγματα εὐσεβῶν Ἐπιστημόνων καί ὑπευθύνων Πνευματικῶν Πατέρων, ἐκπροσωπώντας ὡς μέγιστοι Φωστῆρες τό πάθος, τό δέος, τήν ἔρευνα, τήν μεθοδικότητα καί τήν χαρά τῆς μελέτης, στοιχεῖα τά ὁποῖα συνθέτουν τίς προϋποθέσεις τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς ἀναστάσεως τῆς ψυχῆς.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες, μέ τό κατόρθωμα τῆς ἀρετῆς τῆς ζωῆς τους, εἶναι οἱ Δάσκαλοι πού ἐμπνέουν συμπεριφορές ἀντίστοιχες γιά τήν ἔρευνα καί τήν γνώση, ὥστε μέ πλουσιώτερο ἐσωτερικό κόσμο, νά διεκδικήσετε καί μαζί μέ ἐσᾶς ὅλοι μας, ἀνώτερα νοήματα καί ἀκλόνητες συνθῆκες ὑπάρξεως στήν ζωή, διότι κοινός στηριγμός εἶναι ἡ Ἀλήθεια.

Οἱ τιμώμενοι σήμερα Τρεῖς Ἱεράρχες, στήν κοινή μας συνείδηση, εἶναι οἱ κατ’ ἐξοχήν Προστάτες τῆς Παιδείας καί τῆς Ἐπιστήμης, οἱ ὁποῖοι ἀνέδειξαν τήν πολιτισμική ἀξία τῆς φιλοσοφικῆς γνώσης καί τῆς ἀποκεκαλυμμένης Εὐαγγελικῆς Ἀλήθειας, διότι ὡς δημιουργικοί Παιδαγωγοί μετέβαλαν τίς συνθῆκες πού κλήθηκαν νά ἀντιμετωπίσουν καί μέ τήν ζωήν τους νοηματοδότησαν τό ἐπίπεδο τοῦ νοήματος τῆς Παιδείας.

«Εἶναι ὡραῖος ὁ νοῦς, ὁ γεμάτος ἀπό γνώση, διότι γνώση εἶναι συμπυκνωμένης σοφίας, σκέψεις πολλῶν», οἱ ὁποῖες σέ ὁδηγοῦν στήν Ἀλήθεια ὄχι διότι ἔμαθες πολλά, ἀλλά διότι ἀναγεννήθηκες, ἀπέκτησες ἐσωτερικές βεβαιότητες, ἀγάπησες τήν Ἐλευθερία καί ἔζησες τήν Ἀλήθεια.

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Ἡ Ἐκκλησία μας, ὀρθόδοξα καί ὀρθόπρακτα, τιμᾶ, μελετᾶ, σέβεται, ἐμπνέεται καί προβάλλει τήν κρυστάλλινη χριστιανική πίστη, τήν ἠθική ἀρετή καί τήν ἐπιστημονική καταξίωση τῶν Τριῶν Ἁγίων Ἱεραρχῶν καί εὐχόμαστε ὡς ὑπεύθυνοι πνευματικοί σας Πατέρες, νά ἀκολουθήσετε τά βήματά Τους, ὥστε ὡς γνήσιοι φορεῖς τοῦ Πνεύματος τῆς ἐλεύθερης ἀναζητήσεως τῆς Ἀλήθειας νά γίνετε καί σεῖς, ἡ ἐλπίδα τοῦ Γένους μας, μακριά ἀπό μονομέρειες, συνθέτοντας ἀντιθέσεις, κατά τό παράδειγμά Τους, μέ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, φῶς γιά ὅλη τήν Οἰκουμένη.

Πρός τούς Ἐκπαιδευτικούς ὅλων τῶν βαθμίδων

Ἀγαπητοί μας Ἐκπαιδευτικοί,

Ἡ ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου εἶναι ἑορτή τῆς Ἑλληνορθοδόξου Παιδείας. Εἶναι εὐκαιρία γιά ὅλους νά ἀναλογισθοῦμε τίς εὐθύνες μας ἀπέναντι στούς νέους καί στίς νέες μας.

Εἶναι καλή ἀφορμή γιά νά προβληματισθοῦμε ποιό πρέπει νά εἶναι τό περιεχόμενο τῆς Παιδείας, ὥστε νά μορφώνουμε Ἀνθρώπους, νά δια-μορφώνουμε χαρακτῆρες, νά προσφέρουμε στήν κοινωνία πρόσωπα καί ὄχι ἄτομα, συνειδητούς πολίτες καί ὄχι ἐγωπαθεῖς καί ὑλιστές καταναλωτές.

Οἱ Τρεῖς Μέγιστοι Φωστῆρες τῆς Τρισηλίου Θεότητος ἀσχολήθηκαν συστηματικά μέ τά θέματα τῆς μορφώσεως καί τῆς παιδαγωγίας τῶν νέων.

Ὁ Μέγας Βασίλειος στό κείμενό του «Πρός τούς Νέους, ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων», προτείνει στούς Χριστιανούς νά διδάσκονται ὅ,τι ἀγαθό ὑπάρχει στά ἀρχαιοελληνικά κείμενα, ἀλλά νά ἀποφεύγουν τίς θρησκευτικές δοξασίες πού περιλαμβάνονται σ’ αὐτά.

Ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Καισαρείας μέ τό τεράστιο φιλανθρωπικό ἔργο δείχνει σεβασμό πρός τήν κλασική παιδεία, τῆς ὁποίας ἦταν μέτοχος, ἀλλά παραλλήλως καλεῖ τούς νέους νά εἶναι ἐπιλεκτικοί καί νά ἀπορρίπτουν ὁτιδήποτε τούς ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀρετή.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στόν Ἐπιτάφιο πρός τόν Μέγα Βασίλειο, πνευματικό ἀδελφό του, ἐκφράζει τήν ἀγάπη του καί τήν ἐκτίμησή του πρός τήν «θύραθεν παιδεία», δηλαδή πρός τήν κλασική γραμματεία τῶν προγόνων μας καί τονίζει: «Νομίζω ὅτι ἔχει γίνει παραδεκτό ἀπ’ ὅλους τούς συνετούς ἀνθρώπους ὅτι ἡ παιδεία εἶναι τό πρῶτο ἀπό τά ἀγαθά πού ἔχουμε. Καί ὄχι μόνον ἡ Χριστιανική, πού εἶναι ἡ ἐκλεκτότερη καί ἐπιδιώκει τή σωτηρία καί τό κάλλος τῶν θείων πραγμάτων, τά ὁποῖα μόνον μέ τόν νοῦ συλλαμβάνονται. ... Ἀλλά καί ἡ ἐξωχριστιανική παιδεία. ... Ἀπό αὐτά πού μᾶς προσφέρει ἡ ἐξωχριστιανική παιδεία παραδεχθήκαμε ὅ,τι εἶναι χρήσιμο στήν ἔρευνα καί στίς θεωρητικές ἀναζητήσεις, ἐνῶ ἀποκρούσαμε κάθε τί πού ὁδηγεῖ στήν εἰδωλολατρία, στήν πλάνη καί στό βάθος τῆς καταστροφῆς. Μάλιστα, ἀπό τήν ἐξωχριστιανική παιδεία ἔχουμε ὠφεληθεῖ στήν εὐσέβεια καί στή λατρεία τοῦ Θεοῦ, γιατί γνωρίσαμε καλά τό ἀνώτερο ἀπό τό χειρότερο καί ἔχουμε κάνει δύναμη τῆς διδασκαλίας μας τίς ἀδυναμίες ἐκείνης». (1)

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θεωρεῖται σήμερα ἀπό κορυφαίους καθηγητές Παιδαγωγικῆς ἑλληνικῶν, εὐρωπαϊκῶν καί ἀμερικανικῶν πανεπιστημίων ὡς σπουδαῖος παιδαγωγός καί θεμελιωτής τῆς σύγχρονης παιδαγωγικῆς.

Δίδασκε ὅτι ὁ χαρακτήρας τοῦ παιδιοῦ διαπλάθεται κατά τήν πολύ τρυφερή ἡλικία καί ἀπό τότε πρέπει νά διδάσκουμε σέ κάθε πλάσμα νά σέβεται τόν Θεό καί τούς συνανθρώπους του.

Τά διδάγματα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν εἶναι ἀπαραίτητα ἰδιαιτέρως σέ περίοδο οἰκονομικῆς καί πνευματικῆς κρίσης.

Σήμερα οἱ νέοι μας εἶναι πιό εὔκολο νά παρασυρθοῦν ἀπό φανατισμούς καί ὁλοκληρωτισμούς, ἀπό ἀπάνθρωπες, ἀντικοινωνικές καί ἀντιδημοκρατικές συμπεριφορές.

Πολλά παιδιά γίνονται θύματα τῶν ναρκωτικῶν τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς. Ἄλλα χάνουν κάθε ἐλπίδα, κάθε ἐνδιαφέρον γιά τή ζωή.

Καί ἄλλα μετατρέπονται σέ κυνικούς καί ἐγωπαθεῖς κυνηγούς τῆς ὕλης, χωρίς ἀρχές, χωρίς ἀξίες, χωρίς πρότυπα.

Ἄς δώσουμε στούς νέους μας Χριστό καί Ἑλλάδα. Ἄς τούς προσφέρουμε τήν οὐσιαστική ἑλληνορθόδοξη παιδεία, ἡ ὁποία δέν παραβλέπει τήν ἀνάγκη γιά ἐπαγγελματική καταξίωση οὔτε ἀπορρίπτει τίς θετικές ἐπιστῆμες.

Ἄς ἐνισχύσουμε στά σχολεῖα μας τά Ὀρθόδοξα Θρησκευτικά, τήν Ἑνιαία Ἑλληνική Γλῶσσα καί εὐρύτερα τίς Ἀνθρωπιστικές Ἐπιστῆμες.

Ἄς ἀγωνισθοῦμε νά διαμορφώσουμε Ἀνθρώπους μέ προσανατολισμό πρός τόν Θεάνθρωπο.

Πηγή: Θρησκευτικά

Οι άνθρωποι έχουν στην καρδιά τους μεγάλο φόβο μήπως απομείνουν απροστάτευτοι και φτωχοί στη ζωή τους, και για τούτο, ο νους κι’ ο λογισμός τους είναι στο να μαζέψουν χρήματα η ν’ αποκτήσουν κτήματα κι’ άλλα πλούτη, για να τα ‘χουνε στην ανάγκη τους.

Και καλά για εκείνους που δεν πιστεύουν στον Θεό, και κρεμούνε την ελπίδα τους στα χρήματα και στ’ άλλα πλούτη. Άλλα τι να πει κανένας για εκείνους που λέγονται χριστιανοί, που πάνε στην εκκλησία και παρακαλούνε τον Θεό να τους βοηθήσει στη ζωή και που λένε πώς έχουνε την ελπίδα τους στον Χριστό, στην Παναγία και στους Αγίους, κι’ από την άλλη μεριά είναι φιλάργυροι, δεν δίνουνε τίποτα στ’ αδέλφια τους, τους φτωχούς, κι’ ολοένα μαζεύουνε χρήματα και πλούτη; Στη ζωή μου είδα πώς οι τέτοιοι λεγόμενοι χριστιανοί είναι οι περισσότεροι, κι’ απορεί κανένας πώς μπορούνε να συμβιβάσουν μία ζωή συμφεροντολογική, με τα λόγια του Χριστού, που λέει και ξαναλέει: «Μη φροντίζετε για το τι θα φάτε και για το τι θα πιείτε και για το τι θα ντυθείτε. Κοιτάξετε τα πουλιά, μήτε κοπιάζουν, μήτε μαζεύουν, κι’ όμως ο Πατέρας τους ο ουράνιος τα θρέφει. Κοιτάξετε με πόση μεγαλοπρέπεια είναι ντυμένα τα αγριολούλουδα, που κι’ ο ίδιος ο Σολομώντας δεν στολίσθηκε σαν αυτά τα τιποτένια λουλούδια. Λοιπόν, αν για το χορτάρι του χωραφιού, που σήμερα λουλουδίζει κι’ αύριο το καίγουνε στον φούρνο, φροντίζει ο Πατέρας σας που είναι στον ουρανό, ποσό περισσότερο θα φροντίσει για σάς, ολιγόπιστοι;».

Αυτά είναι λογία καθαρά, απλά, σίγουρα, και δείχνουν πώς πρέπει να είναι η βάση και το θεμέλιο της διδασκαλίας του Χριστού. Γιατί πώς μπορεί να έχει πίστη στον Χριστό ένας άνθρωπος, και μαζί να είναι κολλημένος στα χρήματα και στο συμφέρον, πολλές φορές μάλιστα περισσότερο κι’ από τους άθεους; θα πει πως νομίζει πώς θα ξεγελάσει τον Θεό. Άλλα «Θεός ου μυκτηρίζεται» δηλαδή, ο Θεός δεν περιπαίζεται.

Κι’ όμως, η πονηρή γνώμη του ανθρώπου όλα μπορεί να τα συμβιβάσει: Να είναι γαντζωμένος καλά στο χρήμα, δηλαδή στο διάβολο, που τον λέγει ο Χριστός Μαμωνά, Θεό της φιλαργυρίας, και τον ίδιο καιρό να παρουσιάζεται για χριστιανός, να πηγαίνει στην εκκλησιά, να κάνει σταυρούς και μετάνοιες, να κλαίει πολλές φορές από την αγάπη του για τον Χριστό, άλλα να μην μπορεί να ξεγαντζωθεί από τα λεφτά κι’ από τη μανία του παρά. Λογική δεν χωρά καθόλου σ’ αυτούς. Είναι ολότελα αναίσθητοι και πονηροί, κι’ ό,τι κάνουν το κάνουν για να το έχουν δίπορτο, κι’ ό,τι κερδίσουν. «Βάστα γερά», σου λέει, τα λεφτά, που είναι χειροπιαστά, άναβε και κανένα κερί, κάνε και καμιά μετάνοια, για να ‘χεις το μέσο και με τον Χριστό. Αν βγούνε αληθινά τα λογία του για παράδεισο και για κόλαση, έχουμε κι’ από κει τη σιγουράντζα. Ό,τι και να γίνει, είναι κανένας κερδισμένος».

Ο Απόστολος Παύλος λέει: «Αν, ελπίζουμε στον Χριστό μοναχά για τούτη τη ζωή, είμαστε οι πιο ελεεινοί άνθρωποι». Γιατί οι ψευτοχριστιανοί παρακαλούνε τον Χριστό προπάντων για τις υποθέσεις τούτου του κόσμου, για τις δουλειές τους, για τη σωματική υγεία τους, για τα παιδιά τους, και μόλις σκοτεινιάσει η κατάσταση, αρχίζουν τα παράπονα γιατί ο Χριστός κι’ η Παναγία δεν τρέξανε να τους βοηθήσουν στις δουλειές τους, πολλές φορές σε τέτοιες δουλειές που είναι απάνθρωπες και που τους κάνουν να κακουργούν καταπάνω στ’ αδέλφια τους.

Ο Απόστολος Παύλος λέει πάλι αλλού: «Είναι κάλο να στερεώνετε την καρδιά σας με την ελπίδα στη χάρη του θεού, κι’ όχι με φαγητά (δηλαδή με σαρκικά και υλικά πράγματα), που μ’ αυτά δεν ωφεληθήκαν όσοι αφιερώσανε τη ζωή τους σ’ αυτά, δηλαδή στο να μαζέψουν χρήματα, ξεγελώντας τον εαυτό τους πως μ’ αυτά εξασφαλίζονται». Γιατί «επελθών γαρ ο θάνατος, ταύτα πάντα εξηφάνισται».

Δεν υπάρχει κανένα πράγμα πιο σίγουρο από την ματαιότητα του κόσμου, κανένα. Όλη η ιστορία της ανθρωπότητας φανερώνει αυτή την απελπιστική ματαιότητα. Και όμως, πόσοι άνθρωποι στον κόσμο κάθισαν και σκεφθήκανε πάνω σ’ αυτό το φανερότατο και σιγουρότατο φαινόμενο, στη ματαιότητα, που θα ‘πρεπε ο κάθε άνθρωπος να το ‘χει μέρα – νύχτα μπροστά του; Μα εμείς κάνουμε σαν το καμηλοπούλι (στρουθοκάμηλο), που χώνει το κεφάλι του στον άμμο για να μη βλέπει τον φονιά του, και θαρρεί πώς κρύφτηκε από αυτόν.

Ποσό αξιολύπητοι σ’ αυτό απάνω είναι οι σπουδαίοι άνθρωποι της γης! Ενώ βλέπουν καθαρά πώς το βάραθρο που κατάπιε όλους τους σπουδαίους από καταβολής κόσμου, και πώς τ’ ανοιχτό στόμα του περιμένει να τους καταπιεί κι’ αυτούς, εκείνοι δος του και καταγίνονται με «μάταια και ψευδή», με πολιτικές πονηριές, με πολέμους, με ψευτομεγαλεία παιδιακίσια, και με ανοησίες, που διαλαλώνται σ’ όλη την οικούμενη. Ω ανοησία εκείνων που τους λέει ο κόσμος σοβαρούς, μυαλωμένους, τετραπέρατους, μεγαλοφυείς! Τι φτώχεια αληθινά από κρίση κι’ από γνώση! Κι’ από τέτοιους κυβερνιέται ο κόσμος. Η οι άλλοι που καταγίνονται με μανία στις μάταιες φιλοσοφίες και στις τέχνες, και τούς αποθεώνουν οι άλλοι, οι πολλοί που δεν έχουν κουκούτσι κρίση, ενώ ξέρουν καλά πώς δεν θα περάσει πολύς καιρός πού θα σβήσουν όλοι από τον κόσμο!

Απόσπασμα από το βιβλίο του Φώτη Κόντογλου, Ασάλευτο θεμέλιο, Έκδ. Ακρίτας

Πηγή:Περιοδικό: «Φίλοι φυλακισμένων»
Σύλλογος συμπαραστάσεως κρατουμένων «Ο Ονήσιμος»
Τεύχος 11, Φθινόπωρο Χειμώνας 2010. Σελ. 15-17.

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου , Αβέρωφ

1. Τὴν κοιλίαν μου, τὴν κοιλίαν μου ἀλγῶ, καὶ τὰ αἰσθητήρια τῆς καρδίας μου μαιμάσει, φησί που τῶν ἑαυτοῦ λόγων Ἱερεμίας, ὁ τῶν προφητῶν συμπαθέστατος, ἀποκλαιόμενος τὸν Ἰσραὴλ ἀπειθοῦντα, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίας ἀλλοτριούμενον, κοιλίαν μὲν τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ὀνομάζων, κατὰ τοὺς τῆς τροπῆς νόμους. Οὕτω γὰρ εὑρίσκω πολλαχοῦ τῆς Γραφῆς, εἴτε ὡς ἀπόκρυφον καὶ ἀόρατον (τὸ γὰρ αὐτὸ καὶ ψυχῆς καὶ γαστρὸς τὸ κρύπτεσθα)ι, εἴτε ὡς χωρητικὴν καὶ ἀναδοτικὴν, ἵν᾿ οὕτως εἴπω, τῶν ἐκ τοῦ λόγου τροφῶν· ὃ γάρ ἐστιν ἐν σώματι τροφὴ, τοῦτο ἐν ψυχῇ λόγος. Αἰσθητήρια δὲ τάχα μὲν τὰ τῆς ψυχῆς κινήματα καὶ διανοήματα, καὶ τούτων μάλιστα, ὅσα ἐκ τῆς αἰσθήσεως, οἷς ὁ δίκαιος σπαράσσεται, καὶ θερμαίνεται, καὶ ὁρμητικῶς ἔχει, καὶ οὐδὲ καθεκτός ἐστι διὰ τὴν ζέσιν τοῦ Πνεύματος· τοῦτο γὰρ τὸ μαιμάσσειν, οἷον προθυμία τις θυμῷ σύγκρατος.

Εἰ δὲ καὶ τῶν σωματικῶν ἔστιν ἃ λαμβάνοι τις αἰσθητηρίων, οὐκ ἀπὸ σκοποῦ λήψεται· καὶ ὀφθαλμῶν, καὶ ὤτων, οὐ μόνον ἀχθομένων τοῖς χείροσι καὶ θεάμασι καὶ ἀκούσμασιν, ἀλλὰ καὶ τὰ βελτίω ποθούντων καὶ ἰδεῖν καὶ ἀκοῦσαι διὰ τὸ εὔσπλαγχνον. Πλὴν ὅπως ἂν νοῆται ταῦτα, ὁ δίκαιος ἀλγεῖ καὶ μαιμάσσει, καὶ οὐ μετρίως φέρει τὰ πάθη τοῦ Ἰσραὴλ, ὁποτέρως βούλει ταῦτα νοεῖν· εἴτε τὰ σωματικὰ, καὶ τοῦ σωματικῶς ὁρωμένου, εἴτε τὰ πνευματικὰ, καὶ τοῦ νοουμένου πνευματικῶς. Ἐπεὶ καὶ πηγὴν δακρύων ὁ αὐτὸς προφήτης ἐπιζητεῖ, καὶ σταθμὸν ἔσχατον ἐπιποθεῖ, καὶ ἐρημίαν ἀσπάζεται, ἵνα κενώσῃ τὸ πολὺ τῆς λύπης, καὶ κουφισθῇ πως τῆς ἔνδον πληγῆς, καθ᾿ ἡσυχίαν θρηνήσας τὸν Ἰσραήλ.

2. Τὸ δ᾿ αὐτὸ καὶ ὁ θεῖος Δαβὶδ, οὐ μικρὸν ἔμπροσθεν ἐπὶ τοῖς καθ᾿ ἑαυτὸν δυσχεραίνων, Τίς δώσει μοι, φησὶ, πτέρυγας ὡσεὶ περιστερᾶς, καὶ πετασθήσομαι, καὶ καταπαύσω; Περιστερᾶς ἐπιζητεῖ πτέρυγας, εἴτε ὡς κουφοτέρας καὶ ταχυτέρας· τοιοῦτος γὰρ ἅπας δίκαιος· εἴτε ὡς τὸ Πνεῦμα σκιαγραφούσας, ᾧ μόνῳ τὰ δεινὰ φεύγομεν, ἵν᾿ ὡς ποῤῥωτάτω γένηται ἀπὸ παρόντων κακῶν. Εἶτα τὸ ἐν τοῖς στενοῖς φάρμακον, ἡ ἐλπίς· Προσεδεχόμην, φησὶ, τὸν Θεὸν τὸν σώζοντά με ἀπὸ ὀλιγοψυχίας καὶ ἀπὸ καταιγίδος. Ὅπερ οὖν καὶ ἀλλαχοῦ ποιῶν φαίνεται, τάχιστα τῷ λυποῦντι τὸ ἴαμα προστιθεὶς, καὶ ἀγαθὸν ἡμῖν παρέχων παίδευμα καὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ τῆς πρὸς τὰ δεινὰ μεγαλοψυχίας· Ἀπηνήνατο, φησὶ, παρακληθῆναι ἡ ψυχή μου. Ὁρᾷς ἀκηδίας ῥήματα καὶ ἀπογνώσεως; Ἆρ᾿ οὐκ ἔδεισας ὡς περὶ ἀθεραπεύτου τοῦ Δαβίδ; Τί λέγεις; Οὐ δέχῃ παράκλησιν; ἀπελπίζεις παραμυθίαν; οὐδεὶς θεραπεύσει σε; οὐ λόγος, οὐ φίλος, οὐ συγγενής, οὐ συμβουλεύων, οὐ συναλγῶν, οὐ τὰ καθ᾿ ἑαυτὸν διηγούμενος, οὐ τὰ ἀρχαῖα λέγων, οὐ τὰ νῦν παρατιθεὶς, ὅσοι καὶ ἀπὸ χαλεπωτέρων κακῶν διεσώθησαν; Ἔῤῥιπται πάντα; οἴχεται; περικέκοπται; ἀπόλωλε πᾶσα ἐλπίς; κεῖσθαι δεῖ μόνον, τὸ τέλος ἐκδεχομένους; Ταῦτα ὁ μέγας Δαβὶδ, ὁ ἐν θλίψεσι πλατυνόμενος· ὁ καὶ σκιᾶς θανάτου κυκλούσης μετὰ τοῦ Θεοῦ κατεξανιστάμενος. Τί οὖν ἐγὼ πάθω, ὁ μικρὸς, ὁ ἀσθενής, ὁ γήινος, ὁ μὴ τοσοῦτος τῷ πνεύματι; Δαβὶδ ἰλιγγιᾷ, καὶ τίς σώζεται; Τίνα βοήθειαν εὕροιμι κακοπαθῶν, ἢ τίνα παράκλησιν; πρὸς τίνα καταφύγω στενοχωρούμενος; Ἀποκρίνεταί σοι Δαβὶδ ὁ μέγας θεραπευτής, ὁ καὶ πνευμάτων πονηρῶν κατεπᾴδων διὰ τοῦ ἐν αὐτῷ Πνεύματος. Πρὸς τίνα καταφεύξῃ παρ᾿ ἐμοῦ βούλει μαθεῖν, αὐτὸς δὲ οὐκ ἐπίστασαι; Τίς ὁ τὰς παρειμένας ἐνισχύων χεῖρας, καὶ γόνατα παραλελυμένα παρακαλῶν, καὶ διὰ πυρὸς ἄγων, καὶ σώζων δι᾿ ὕδατος; Οὐδὲν δεῖ σοι παρατάξεως, φησὶν, οὐχ ὅπλων, οὐ τοξοτῶν, οὐχ ἱππέων, οὐ συμβούλων, οὐ φίλων, οὐκ ἐπικουρίας τῆς ἔξωθεν. Ἔχεις ἐν σεαυτῷ τὴν συμμαχίαν, ἣν κἀγὼ καὶ πᾶς ὁ βουλόμενος. Θελῆσαι δεῖ μόνον, ὁρμῆσαι μόνον. Ἐγγὺς ἡ παράκλησις, ἐν τῷ στόματί σου, καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ σου· Ἐμνήσθην τοῦ Θεοῦ, φησὶ, καὶ εὐφράνθην. Τί μνήμης ἑτοιμότερον; Μνήσθητι καὶ σύ, καὶ εὐφράνθητι. Ὢ τοῦ εὐπορίστου τῆς ἰατρεία!ς ὢ τοῦ τάχους τῆς θεραπεία!ς ὢ τοῦ μεγέθους τῆς δωρεᾶ!ς Οὐ κοιμίζει μόνον ὀλιγοψυχίαν καὶ λύπην μνημονευθεὶς ὁ Θεὸς, ἀλλὰ καὶ εὐφροσύνην ἐργάζεται.

3. Βούλει καὶ ἄλλων ἀκοῦσαι φιλανθρωπίας ῥημάτων; Ἐὰν ἐπιστραφεὶς, φησὶ, πρὸς Κύριον στενάξῃς, τότε σωθήσῃ. Ὁρᾶτε τῷ στεναγμῷ τὴν σωτηρίαν συνεζευγμένην; Καὶ ἔτι λαλοῦντός σου, ἐρεῖ· Ἰδοὺ πάρειμι· καὶ φθέγξεται τῇ ψυχῇ σου· Σωτηρία σου εἰμὶ ἐγώ. Οὐδὲν μέσον τῆς αἰτήσεως καὶ τῆς ἐπιτεύξεως· οὐ χρυσὸς, οὐκ ἄργυρος, οὐ λίθοι τῶν διαφανῶν καὶ τιμίων, οὐχ ὅσοις ἄνθρωποι κάμπτονται πρὸς τὸ ἥμερον. Ὅταν εἴπῃ Σοφονίας, ὡς παρὰ τοῦ Θεοῦ λέγων ὠργισμένου καὶ χαλεπαίνοντος· Ἐξερημώσω τὰς ὁδοὺς αὐτῶν τὸ παράπαν, τοῦ μὴ διοδεύειν. Ἐξέλιπον αἱ πόλεις αὐτῶν διὰ τὸ μὴ ὑπάρχειν, μηδὲ κατοικεῖσθαι· ὅταν ἀπειλήσῃ τὰ φρικωδέστατα, ὅταν καταβάλῃ τῇ ἀθυμίᾳ, ὅταν ζόφον ἐργάσηται διὰ τῆς ἀπειλῆς, εὐθὺς ἐπάγει καὶ τὸ τῆς χρηστοτέρας ἐλπίδος φῶς, καὶ ἀνακτᾶταί με τούτοις τοῖς ῥήμασι· Πλὴν εἶπα· Φοβεῖσθέ με, καὶ δέξασθε παιδείαν, καὶ οὐ μὴ ἐξολοθρευθῆτε ἐξ ὀφθαλμῶν αὐτῆς· καὶ ἔτι φαιδροτέροις μικρὸν προιὼν καὶ φιλανθρωποτέροις· Ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐρεῖ Κύριος· Θάρσει, Σιὼν, μὴ παρείσθωσαν αἱ χεῖρές σου. Κύριος ὁ Θεός σου ἐν σοὶ, δυνατὸς σῶσαί σε· καὶ ἐπάξει ἐπὶ σὲ εὐφροσύνην, καὶ καινιεῖ σε ἐν τῇ ἀγαπήσει αὐτοῦ, καὶ συνάξει τοὺς συντετριμμένους, καὶ σώσει τοὺς ἐκπεπιεσμένους, καὶ τοὺς ἀπωσμένους εἰσδέξεται. Ταῦτα καὶ οἱ ἅγιοι καὶ οἱ λογισμοὶ βούλονται, καὶ ὁ ἐμὸς ἀπαιτεῖ λόγος. Ἀλλὰ δέξασθε λόγους φρονήσεως, ὥς φησιν ὁ θεῖος Σολομὼν, ἵνα μὴ ἐμπεσόντες εἰς κακῶν βάθος καταφρονήσητε, μηδὲ ὑπὸ τῆς ἰδίας ἀμαθίας μᾶλλον ἢ τῆς κατεχούσης δυσχερείας καταποθῆτε.

4. Κύκλος τίς ἐστιν, ἀδελφοὶ, τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, καὶ παιδεύει διὰ τῶν ἐναντίων ἡμᾶς ὁ Θεός· ὥσπερ συνεστήσατο τὰ πάντα σοφῶς καὶ συνέδησεν, οὕτω σοφῶς τὸ πᾶν διεξάγων καὶ κυβερνῶν τοῖς ἀνεφίκτοις αὐτοῦ καὶ ἀνεξιχνιάστοις κρίμασιν, ἐν δὲ τοῖς πᾶσι καὶ τὰ ἡμέτερα. Κινεῖται γὰρ, ἵν᾿ οὕτως εἴπω, τὸ πᾶν περὶ τὸν ἀκίνητον, καὶ σαλεύεται, λόγῳ μὲν οὐδαμῶς (ὁ γὰρ αὐτὸς ἐν πᾶσιν ἑστὼς καὶ ἀκίνητος, κἂν διαφεύγῃ τὴν ἡμετέραν ἀσθένειαν, τοῖς δὲ καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν ἀπαντῶσί τε καὶ συμπίπτουσιν. Καὶ τοῦτό ἐστι δόγμα Θεοῦ παλαιόν τε καὶ πάγιον, σκότος εἶναι ἀποκρυφὴν αὐτοῦ πρὸ τῶν ἡμετέρων ὀφθαλμῶν κεχυμένον· καὶ τὰ πολλὰ μὴ καθορᾶσθαι τῆς αὐτοῦ διοικήσεως, πλὴν ὅσον ἐν ἀμυδροῖς αἰνίγμασι καὶ φαντάσμασιν· εἴτε τὸν τῦφον ἡμῶν συστέλλοντος, ἵν᾿ εἰδῶμεν τὸ μηδὲν ὄντες πρὸς τὴν ἀληθινὴν σοφίαν καὶ πρώτην, ἀλλὰ πρὸς αὐτὸν νεύωμεν μόνον, καὶ ζητῶμεν ἀεὶ ταῖς ἐκεῖθεν αὐγαῖς ἐναστράπτεσθαι· εἴτε διὰ τῆς ἀνωμαλίας τῶν ὁρωμένων καὶ περιτρεπομένων μετάγοντος ἡμᾶς ἐπὶ τὰ ἑστῶτα καὶ μένοντα. Πλὴν οὐδὲν ἀκίνητον, ὅπερ ἔφην, οὐδὲ ὁμαλὸν, οὐδὲ αὔταρκες, οὐδὲ εἰς τέλος ὅμοιον, οὔτε τὸ εὐθυμεῖν, οὔτε τὸ ἀθυμεῖν, οὐ πλοῦτος, οὐ πενία, οὐ δύναμις, οὐκ ἀσθένεια, οὐ ταπεινότης, οὐ δυναστεία, οὐ τὸ παρὸν, οὐ τὸ μέλλον, οὐ τὸ ἡμέτερον, οὐ τὸ ἀλλότριον, οὐ μικρὸν, οὐ μεῖζον, οὐχ ὅ τι ἂν εἴποι τις. Καὶ τοῦτο ἴσον ἡ ἀνισότης ἔχει, τὴν περὶ πάντα μεταβολήν. Περιχωρεῖ γὰρ τὰ πάντα ῥᾳδίως, καὶ μεταχωρεῖ, καὶ ἀντικαθίσταται· ὡς αὔραις εἶναι μᾶλλον πιστεύειν καὶ γράμμασι τοῖς καθ᾿ ὕδατος, ἢ ἀνθρώπων εὐημερίᾳ. Καὶ φθόνος μὲν εὐπραξίαν, συμφορὰν δὲ ἔλεος ἵστησιν· καὶ τοῦτο σοφῶς, κατά γε τὸν ἐμὸν λόγον, καὶ θαυμασίως, ἵνα μήτε τὸ ἀλγεῖν ἀπαραμύθητον ᾖ, μήτε τὸ εὖ πράττειν ἀπαιδαγώγητον.

5. Σωφρόνων δὲ ἀνδρῶν, οἵτινες παιδεύονται ταῖς συμφοραῖς, καὶ ὡς χρυσὸς πυρὶ καθαιρόμενοι λέγουσιν· Ἀγαθόν μοι, ὅτι ἐταπείνωσάς με, ὅπως ἂν μάθω τὰ δικαιώματά σου· ὡς τικτούσης τῆς ταπεινώσεως τὸ γινώσκειν τὰ δικαιώματα. Καὶ τὸ τοῦ Πέτρου πάσχουσιν, ἐπικαλεσαμένου τὴν σωτηρίαν ἐν τῷ μέλλειν καταδύεσθαι· καὶ μᾶλλόν τι προσχωροῦσι Θεῷ διὰ τὸ ἀλγεῖν, καὶ τὸν εὐεργέτην οἰκειοῦνται διὰ τῆς θλίψεως. Ἐπειδὴ κάμνουσα ψυχὴ ἐγγύς ἐστι Θεοῦ, καὶ τὸ χρῄζειν ἐπιστρέφει πρὸς τὸν δοῦναι δυνάμενον, τῷ ἀφθόνῳ τῆς δωρεᾶς τυχὸν καὶ καταφρονούμενον. Διὰ τοῦτο ἄνω νεύωμεν, ἀδελφοὶ, ἐν παντὶ καιρῷ καὶ περιστάσει πάσῃ προβαλώμεθα τὴν καλὴν ἐλπίδα, μήτε ἐν ταῖς εὐθυμίαις ἀποβάλωμεν τὸν φόβον, μήτε ἐν τοῖς λυπηροῖς τὸ εὔελπι. Μνησθῶμεν καὶ ἐν εὐδίᾳ τῆς ζάλης, καὶ ἐν χειμῶνι τοῦ κυβερνήτου· ἀλλὰ μὴ ταῖς θλίψεσιν ἐκκακήσωμεν, μηδὲ γενώμεθα δοῦλοι κακοὶ, ἀγαθύνοντι μὲν ἐξομολογούμενοι τῷ Δεσπότῃ, παιδεύοντι δὲ μὴ προστιθέμενοι· καίτοι ποτὲ κρείςσων ὑγιείας πόνος, καὶ ὑπομονὴ ἀνέσεως, καὶ ἐπίσκεψις ἀμελείας, καὶ ἐπιστροφὴ συγχωρήσεως. Εἴπω συντόμως, μήτε διὰ τὰς συμφορὰς πίπτωμεν, μήτε διὰ τὸν κόρον ὑβρίζωμεν.

6. Ὑποτασσώμεθα καὶ Θεῷ καὶ ἀλλήλοις, καὶ τοῖς ἐπὶ γῆς ἄρχουσιν· Θεῷ διὰ πάντα, διὰ τὴν φιλαδελφίαν ἀλλήλοις, δι᾿ εὐταξίαν τοῖς ἄρχουσιν· καὶ τοσούτῳ μᾶλλον, ὅσῳπερ ἂν ὦσιν ἡμερώτεροι καὶ χρηστότεροι. Δεινὸν ἐπιείκειαν δαπανῆσαι τῷ συνεχεῖ τῆς συγγνώμης, ἵνα μὴ καὶ τῆς ἐκείνων τραχύτητος αὐτοὶ δίκας ἀπαιτηθῶμεν, γαλήνην πνεύματι λύσαντες, καὶ φωτὶ ζόφον ἐπάγοντες, καὶ μέλιτι καταμιγνύντες ἀψίνθιον. Ἔστι καὶ οὗτος εἷς τῶν ἡμετέρων νόμων, καὶ οὗτος τῶν ἐπαινουμένων, καὶ κάλλιστα διατεταγμένων τῷ Πνεύματι, τὸ δυνατὸν μετὰ τοῦ καλοῦ δοκιμάσαντι, καὶ νομοθετήσαντι, ὥσπερ δούλους ὑπακούειν δεσπόταις, καὶ γυναῖκας ἀνδράσι, καὶ Κυρίῳ τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ μαθητὰς ποιμέσι καὶ διδασκάλοις· οὕτω δὲ καὶ πάσαις ἐξουσίαις ὑπερεχούσαις ὑποτάσσεσθαι, οὐ μόνον διὰ τὴν ὀργὴν, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν συνείδησιν, ὡς ὑποτελεῖς φόρου τυγχάνοντας· καὶ μὴ κακοποιοῦντας μισεῖν τὸν νόμον, μηδὲ ἀναμένειν τὴν μάχαιραν, ἀλλὰ τῷ φόβῳ καθαιρομένους ἐπαινεῖσθαι ὑπὸ τῆς ἐξουσίας.

7. Μία καὶ ἡ αὐτὴ στάθμη· ἀλλὰ φείδεται μὲν τοῦ ὀρθοῦ, περικόπτει δὲ τὸ περιττόν. Εἷς ἥλιος· ἀλλὰ φωτίζει μὲν τὴν ὑγιαίνουσαν ὄψιν, ἀμαυροῖ δὲ τὴν ἀσθενοῦσαν. Βούλει τι καὶ τῶν ἡμετέρων εἴπω θαῤῥήσας; Εἷς Χριστός· ἀλλ᾿ εἰς πτῶσιν κεῖται καὶ ἀνάστασιν· πτῶσιν μὲν τοῖς ἀπίστοις, ἀνάστασιν δὲ τοῖς πιστεύουσι· καὶ τοῖς μὲν ἔστι πέτρα προςκόμματος, καὶ πέτρα σκανδάλου, ὅσοι μὴ ἔγνωσαν, οὐδὲ συνῆκαν, ἀλλ᾿ ἐν σκότει διαπορεύονται, εἴτε εἰδώλοις θρησκεύοντες, εἴτε μέχρι τοῦ γράμματος διαβλέποντες, καὶ ὑπὲρ τοῦτο αὐγασθῆναι μήτε θέλοντες, μήτε ἰσχύοντες· τοῖς δὲ λίθος ἀκρογωνιαῖος, καὶ πέτρα ἐπαινουμένη, ὅσοι συνδεσμοῦνται τῷ λόγῳ, καὶ ἐπ᾿ αὐτῆς βεβήκασιν· εἰ βούλει δὲ, ὁ μαργαρίτης ἐκεῖνος, ὃν πάντων ὧν ἔχει ὠνεῖται ὁ καλὸς ἔμπορος. Ἡμεῖς δὲ τοιοῦτόν τι πάσχομεν, ἀδελφοὶ, μὴ τὰ ἑαυτῶν κατορθοῦντες, ἀλλὰ πρὸς τὴν ἐξουσίαν δυσχεραίνοντες· ὥσπερ ἂν εἴ τις αἰτιῷτο τὸν ἀγωνοθέτην ὡς μοχθηρὸν, αὐτὸς ἐκπαλαίων· ἢ τὸν ἰατρὸν ὡς ἀμαθῆ καὶ θρασὺν ταῖς τομαῖς καὶ ταῖς καύσεσι κεχρημένον, αὐτὸς πονήρως διακείμενος, καὶ τῶν αὐστηροτέρων δεόμενος φαρμάκων. Ταῦτά μοι πρὸς τοὺς ἀρχομένους παραμυθία τε ἅμα καὶ νουθεσία· ταῦτα ὁ πενιχρὸς ποιμὴν καταρτίζων τὸ μικρὸν ποίμνιον, ᾧ χαίροντι συνευθυμεῖν, καὶ σκυθρωπάζοντι συστενάζειν, τῆς ἐμῆς ποιμαντικῆς ὁ νόμος.

8. Τί δὲ ὑμεῖς, οἱ δυνάσται καὶ ἄρχοντες; Ἤδη γὰρ πρὸς ὑμᾶς ὁ λόγος μέτεισιν, ἵνα μὴ δόξωμεν πάντη τυγχάνειν ἄνισοι, καὶ τοῖς μὲν τὰ εἰκότα παραινεῖν, ὑμῶν δὲ τῇ δυναστείᾳ παραχωρεῖν, ὥσπερ αἰδοῖ τὴν κατὰ Χριστὸν ἡμῶν ἐλευθερίαν, ἢ δέει ἐκκλίνοντες· ἢ τῶν μὲν κήδεσθαι μᾶλλον, ὑμῶν δ᾿ ἀμελεῖν, ὧν καὶ μᾶλλον φροντίζειν ἄξιον, ὅσῳ καὶ εἰς μείζω φέρουσα ἡ ῥοπὴ ὁποτέρως ἂν ἔχῃ, καὶ πλεῖον τὸ κατορθούμενον· τὸ γὰρ ἐναντίον ἀπείη, καὶ ἡμῶν, καὶ τοῦ λόγου. Τί οὖν φατε; καὶ τί διομολογούμεθα πρὸς ἀλλήλους; Ἆρα δέξεσθε σὺν παῤῥησίᾳ τὸν λόγον; Καὶ ὁ τοῦ Χριστοῦ νόμος ὑποτίθησιν ὑμᾶς τῇ ἐμῇ δυναστείᾳ καὶ τῷ ἐμῷ βήματι. Ἄρχομεν γὰρ καὶ αὐτοί· προσθήσω δὲ, ὅτι καὶ τὴν μείζονα καὶ τελεωτέραν ἀρχήν· ἢ δεῖ τὸ πνεῦμα ὑποχωρῆσαι τῇ σαρκὶ, καὶ τοῖς γηίνοις τὰ ἐπουράνια. Δέξῃ τὴν παῤῥησίαν, οἶδ᾿, ὅτι πρόβατον εἶ τῆς ἐμῆς ποίμνης, τῆς ἱερᾶς ἱερὸν, καὶ θρέμμα τοῦ μεγάλου Ποιμένος, καὶ καλῶς ἄνωθεν ἠγμένον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος, καὶ τῷ φωτὶ τῆς ἁγίας καὶ μακαρίας Τριάδος ὁμοίως ἡμῖν ἐλλαμπόμενον. Διὰ τοῦτό μοι καὶ βραχὺς ὁ πρὸς σὲ λόγος καὶ σύντομος.

9. Χριστῷ συνάρχεις, Χριστῷ καὶ συνδιοικεῖς· παρ᾿ ἐκείνου σοι τὸ ξίφος, οὐκ εἰς ἔργον, ἀλλ᾿ εἰς ἀπειλήν· ὃ καθαρὸν ἀνάθημα τῷ δεδωκότι φυλάσσοιτο. Εἰκὼν εἶ τοῦ Θεοῦ· καὶ εἰκόνα διὰ χειρὸς ἄγεις, ἐνταῦθα οἰκονομουμένην, καὶ πρὸς βίον ἄλλον μεθισταμένην, εἰς ὃν πάντες μεταβησόμεθα, μικρὰ παίξαντες ἐν τῷ τῆς ζωῆς τούτῳ, εἴτε δεσμωτηρίῳ, εἴτε σταδίῳ, εἴτε προχαράγματι, εἴτε σκιάσματι. Τίμησον τὴν συμφυΐαν· αἰδέσθητι τὸ ἀρχέτυπον· γενοῦ μετὰ τοῦ Θεοῦ, μὴ τοῦ κοσμοκράτορος· μετὰ τοῦ χρηστοῦ Δεσπότου, μὴ τοῦ πικροῦ τυράννου. Ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς· ἐκεῖνος καὶ τὸν πρῶτον ἄνθρωπον διὰ τῆς παρακοῆς ἔπληξε, καὶ τὴν ἐπίμοχθον ζωὴν ἐπεισήγαγε, καὶ τὸ κολάζειν, καὶ τὸ κολάζεσθαι διὰ τὴν ἁμαρτίαν ἐνομοθέτησε. Σὺ δὲ, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, μνήσθητι τίνος εἶ ποίημα, καὶ ποῦ καλῇ, καὶ πόσα ἔχεις, καὶ πόσον ὀφείλεις, παρὰ τίνος σοι λόγος, νόμος, προφῆται, αὐτὸ τὸ εἰδέναι Θεὸν, τὸ μὴ ἀπελπίζειν τὰ προσδοκώμενα. Μίμησαι διὰ ταῦτα Θεοῦ φιλανθρωπίαν. Τοῦτο ἔχει μάλιστα θεῖον ἄνθρωπος, τὸ εὖ ποιεῖν. Ἔξεστί σοι Θεὸν γενέσθαι μηδὲν πονήσαντι· μὴ πρόῃ τὸν καιρὸν τῆς θεώσεως.

10. Ἄλλοι χρήματα κενοῦσιν, ἄλλοι σάρκας τῷ πνεύματι, καὶ νεκροῦνται Χριστῷ, καὶ κόσμου παντελῶς ἀπανίστανται· ἄλλοι καθιεροῦσι Θεῷ τὰ φίλτατα. Καὶ τὴν Ἀβραὰμ θυσίαν πάντως ἀκήκοας· ὃς προθυμότερον ἔδωκε τῷ Θεῷ τὸν μονογενῆ, τὸν ἐκ τῆς ἐπαγγελίας, καὶ εἰς ὃν ἡ ἐπαγγελία, ἢ παρὰ Θεοῦ τὸ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐκομίσατο. Σὲ δὲ τούτων οὐδὲν αἰτοῦμεν· ἑν ἀντὶ πάντων εἰσένεγκε, τὴν φιλανθρωπίαν· ᾗ χαίρει Θεὸς μᾶλλον, ἢ πᾶσιν ὁμοῦ τοῖς ἄλλοις· δῶρον ἴδιον, δῶρον ἄμωμον, δῶρον φιλοτιμίαν Θεοῦ προκαλούμενον. Μῖξον τῷ φόβῳ τὴν ἐπιείκειαν· κέρασον τῇ ἀπειλῇ τὴν ἐλπίδα. Πολλὰ καὶ χρηστότητα κατορθοῦσαν οἶδα, δυσωποῦσαν εἰς ὀφειλομένην ἀντίδοσιν, ὅταν βιάζεσθαι παρὸν συγχωρήσαντες, δυσωπήσωμεν εὐνοίᾳ τὸν ἐλεούμενον. Μηδὲν εἶναί σε πειθέτω τῆς ἀρχῆς ἀνάξιον· μηδὲν ἀποκλειέτω τὸν οἶκτον καὶ τὴν ἡμερότητα, μὴ καιρὸς, μὴ δυνάστης, μὴ φόβος, μὴ μειζόνων ἀρχῶν ἐλπὶς, μὴ θρασύτης τὸ πλέον ἔχουσα. Κτῆσαι τὴν εὔνοιαν ἐν τοῖς ἀναγκαίοις καιροῖς, τὴν ἄνω· χρῆσον Θεῷ τὸν ἔλεον. Οὐδεὶς μετέγνω τῶν Θεῷ τι προεισενεγκάντων. Πολύς ἐστιν εἰς ἀντίδοσιν, μάλιστα μὲν τοῖς ἐκεῖθεν ἀγαθοῖς ἀμειβόμενος τοὺς προκαταβαλόντας τι, καὶ προχρήσαντας· ἔστι δὲ ὅτε καὶ τοῖς ἐνταῦθα πρὸς πίστιν τῶν ὕστερον.

11. Ἔτι μικρὸν, καὶ ὁ κόσμος παρέρχεται, καὶ ἡ σκηνὴ καταλύεται. Πραγματευσώμεθα τὸν καιρόν· τοῖς οὐχ ἑστῶσι τὰ μένοντα ὠνησώμεθα. Ἕκαστος ἡμῶν ἐστιν ἐν ἐπιτιμίοις· καὶ ὁ χοῦς πολλὰ φέρει τὰ ὀφλήματα. Συγχωρήσωμεν, ἵνα συγχωρηθῶμεν· ἀφῶμεν, ἵνα αἰτήσωμεν ἄφεσιν. Ὁρᾷς ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ· Χρεωφειλέτης εἰσάγεταί τις πολλῶν ταλάντων, καὶ ἀφίεται τοῦ χρέους· προσάγεται γὰρ ἀγαθῷ δεσπότῃ. Καὶ συγχωρεῖται μὲν, οὐ συγχωρεῖ δέ· δοῦλος γάρ ἐστι καὶ τὴν προαίρεσιν· ἀλλ᾿ ἧς ἔτυχε φιλανθρωπίας περὶ τὸ πλεῖον, ταύτης οὐ μεταδίδωσι τῷ ὁμοδούλῳ περὶ τὸ ἔλαττον, οὐδὲ, εἰ μή τινι ἄλλῳ, τῷ τῆς μεγαλοψυχίας ἑπόμενος ὑποδείγματι περὶ τὸ ἀλλότριον· καὶ ὁ δεσπότης ἀγανακτεῖ. Καὶ τὸ ἑξῆς σιωπήσομαι· πλὴν ἄμεινον τῷ παντὶ, προεισφέρειν τοῦ ἐκεῖσε λόγου τὴν ἐντεῦθεν χρηστότητα.

12. Τί φῄς; Ἔχομέν σε τοῖς λόγοις τούτοις, ὧν ἐραστὴς εἶναι πολλάκις καθωμολόγησας, ὦ κάλλιστε ἀρχόντων, εἴη δὲ προσθεῖναι, καὶ ἡμερώτατε; Ἢ δεῖ, καὶ τὴν πολιάν σοι ταύτην ἀνθ᾿ ἱκετηρίας προσαγαγεῖν, καὶ τὸν τῶν ἐτῶν ἀριθμὸν, καὶ τὴν μακρὰν ἱερωσύνην καὶ ἄσπιλον ταύτην, ἣν αἰδοῦνται τυχὸν καὶ ἄγγελοι, καθαρῶς τῷ καθαρωτάτῳ λατρεύοντες, ὡς τῆς ἑαυτῶν λατρείας ἀξίαν. Πείθει ταῦτα; ἤ τι τολμήσω μεῖζον; τολμηρὸν δέ με ποιεῖ τὸ ἀλγεῖν. Χριστὸν προσάγω σοι, καὶ τὴν Χριστοῦ κένωσιν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ τὰ τοῦ ἀπαθοῦς πάθη. καὶ τὸν σταυρὸν, καὶ τοὺς ἥλους, οἷς ἐλύθην ἐγὼ τῆς ἁμαρτίας· καὶ τὸ αἷμα, καὶ τὴν ταφὴν, καὶ τὴν ἀνάστασιν, καὶ τὴν ἄνοδον, ἢ καὶ τὴν τράπεζαν ταύτην, ᾗ κοινῇ πρόσιμεν· καὶ τοὺς τύπους τῆς ἐμῆς σωτηρίας, οὓς ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ τελῶ στόματος, ἀφ᾿ οὗ ταῦτα πρὸς σὲ πρεσβεύω, τὴν ἱερὰν καὶ ἄνω φέρουσαν ἡμᾶς μυσταγωγίαν.

13. Εἰ καὶ μὴ δι᾿ ἑν τούτοιν, ἀλλ᾿ οὖν διὰ πάντα, δὸς καὶ ἡμῖν καὶ σεαυτῷ τὴν χάριν, καὶ τῇ κατ᾿ οἶκόν σου Ἐκκλησίᾳ, καὶ τῷ καλῷ τούτῳ Χριστοῦ πληρώματι· ὃ νόμισον ἡμῖν συμπρεσβεύειν, εἰ καὶ ἡμῖν παραχωρεῖ τῆς πρεσβείας, ὡς αἰδεσιμωτέροις διὰ τὸν τιμήσαντα, καὶ ἅμα τῷ τῆς ἀρχῆς νόμῳ κατείργεται. Ἓν τοῦτο καλῶς ἡττήθητι· νίκησον ἡμᾶς φιλανθρωπίᾳ. Ἰδοὺ προσάγω σοι τοὺς ἐμοὺς ἱκέτας ἐναντίον Θεοῦ, καὶ ἀγγέλων, καὶ βασιλείας οὐρανῶν, καὶ τῆς ἐκεῖθεν ἀνταποδόσεως. Τίμησον τὴν ἐμὴν πίστιν, ἣν ἐπιστεύθην τε καὶ ἐπίστευσα· ὡς ἂν καὶ ἡ σὴ τιμηθείη περὶ τὰ μείζω καὶ τελεώτερα. Κεφάλαιον δὲ τοῦ λόγου, ἔχεις καὶ αὐτὸς ἐν οὐρανῷ Κύριον· τοιούτου τύχοις περὶ σεαυτὸν τοῦ κριτοῦ, οἷόσπερ ἂν αὐτὸς γένῃ τοῖς ἀρχομένοις. Τύχοιμεν δὲ πάντες, καὶ τῶν ἐντεῦθεν χρηστῶν, καὶ τῶν ἐκεῖθεν ἀνεκτοτέρων, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, ᾧ τιμὴ καὶ βασιλεία, σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, ὥσπερ ἦν, καὶ προῆν, καὶ ἔσται, καὶ νῦν, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Πηγή: users.uoa.gr/~nektar, Θρησκευτικά 

Καθώς η πατρίδα μας διέρχεται βαθιά οικονομική, πνευματική αλλά και πολιτική κρίση, όλο και περισσότερο ακούγονται απορριπτικές αντιλήψεις για τους πολιτικούς ηγέτες μας. Μάλιστα πολλοί αγανακτισμένοι πολίτες, εκφράζουν συχνά απόψεις τελείως απορριπτικές για το θεσμό των πολιτικών ηγετών. Ποιοι όμως πρέπει να είναι οι πολιτικοί ηγέτες; Πως οφείλουν να επιτελούν το έργο τους; Είναι αναγκαία η ύπαρξή τους; Σ’ αυτά τα ερωτήματα θα αντλήσουμε απαντήσεις μέσα από τη σοφία των Πατέρων της Εκκλησίας μας.

1. Η αναγκαιότητα των πολιτικών ηγετών και οι κίνδυνοι της εξουσίας Μπορεί να υπάρξει οργανωμένο κράτος χωρίς πολιτικούς ηγέτες; Ο ιερός Χρυσόστομος απαντά: «Πρέπει να υπάρχουν οι άρχοντες, για να μην τρώμε ο ένας τον άλλο, σαν τα ψάρια» (PG 54, 596). «Ο Θεός μας χάρισε τους άρχοντες, για να έχουμε ευταξία και να μη συμπεριφερόμαστε πιο παράλογα από τα άλογα θηρία. Η εξουσία του άρχοντα είναι παρόμοια με την τέχνη του ηνίοχου και του κυβερνήτη του πλοίου» (PG 55, 491). Ταυτόχρονα όμως υπογραμμίζει: «Είναι προτιμότερο να μη διοικείται ένας λαός από κανέναν, παρά να διοικείται από έναν κακό ηγέτη» (PG 63, 231). Δυστυχώς όμως, τονίζει αλλού, «οι άρχοντες συνήθως είναι διεφθαρμένοι» (PG 59, 274).

Ας προσέξουμε τώρα τη φωνή του Μεγάλου Βασιλείου: «Οι άρχοντες υπάρχουν όχι για να καυχώνται για τη σπουδαία θέση την οποία κατέχουν, αλλά για να τιμούν οι ίδιοι τη θέση αυτή» (PG 32, 497). Γι’ αυτό «όσοι επιδιώκουν την αρετή, δεν αναλαμβάνουν με ευχαρίστηση δημόσια αξιώματα. Αντίθετα, όσοι αποβλέπουν σε χρήματα και δόξα, θεωρούν μέγιστο αγαθό την κατάκτηση κάποιας εξουσίας, για να μπορούν να αποκτούν όσα επιθυμούν» (PG 32, 1041). «Έργο των αρχόντων είναι: να αναχαιτίζουν τις αταξίες του λαού, να τον κατευθύνουν στο σωστό. Όταν όμως αυτοί πρώτοι παραβαίνουν το νόμο, πώς μπορούν να καθοδηγούν τους άλλους;» (PG 56, 24). Γι’ αυτό «πολλοί ηγέτες, όταν κλέβουν, αναγκάζονται να είναι επιεικείς στους αλλους, επειδή έχουν χάσει την παρρησία τους» (PG 51, 309).

Για το ίδιο ζήτημα ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει: «Πολλοί άρχοντες σπαταλούν αμέτρητα χρήματα για να κατασκευάσουν πολυτελή έπιπλα, και άλλοι βάζουν τα ακριβότερα αρώματα και ευφραίνονται με τη μουσική των οργάνων, αντί να συμπάσχουν και να υποφέρουν για τη συντριβή του λαού» (PG 35, 961). Γι’ αυτό, ο ιερός Πατήρ απευθύνεται σ’ αυτούς και τους λέει: «Να σέβεστε το αξίωμά σας. Γνωρίζετε πόσο σπουδαίο είναι το έργο σας και τι μεγάλο μυστήριο βρίσκεται γύρω από σας. Κόσμος ολόκληρος βρίσκεται κάτω από την εξουσία σας. Γίνεστε ‘‘θεοί’’ στους υπηκόους σας» (PG 36, 277).

2. Ποιό έργο πρέπει να επιτελούν οι πολιτικοί ηγέτες; Λέει επιγραμματικά γι’ αυτό το θέμα ο Μέγας Βασίλειος: «Οι άρχοντες πρέπει να υπερασπίζονται τα δικαιώματα του Θεού, να τιμωρούν τους παραβάτες» (ΒΕΠΕΣ 53, 125). Και ο ιερός Χρυσόστομος συμπληρώνει: «Δεν πρέπει να επιζητούν τη δική τους τιμή αλλά το κοινό συμφέρον» (PG 62, 671). «Δεν ξεχωρίζουν από τη χλαμύδα, αλλά από το ότι προστατεύουν όσους υποφέρουν, διορθώνουν τα κακώς έχοντα, τιμωρούν την αδικία, δεν επιτρέπουν να καταπατείται το δίκαιο» (PG 52, 678).

3. Ποιά όμως πρέπει να είναι τα προσόντα των πολιτικών ηγετών; Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος τα επισημαίνει: «Οι άρχοντες πρέπει να ξεπερνούν κατά πολύ τους άλλους, να γίνονται καθημερινά ανώτεροι, να έχουν αξία και αρετή ανάλογη με το αξίωμά τους» (PG 36, 547). Και ο ιερός Χρυσόστομος: «Ο πολιτικός ηγέτης πρέπει να έχει βίο ακηλίδωτο, ώστε να τον έχουν όλοι ως παράδειγμα» (PG 62, 547). «Εκείνος που ασκεί την πολιτική εξουσία δεν θα μπορέσει να τη διαχειρισθεί δίκαια, αν προηγουμένως δεν κυβερνήσει τον εαυτό του όπως πρέπει, και αν δεν τηρήσει με μεγάλη ακρίβεια και τους πολιτικούς και τους θρησκευτικούς νόμους» (PG 61, 508). «Εκείνος που είναι σε θέση να άρχει και να άρχεται, αυτός θα μπορέσει να κυβερνήσει και την οικογένειά του. Εκείνος που μπορεί να κυβερνήσει το σπίτι του, θα μπορέσει να κυβερνήσει και μια πόλη, θα μπορέσει να κυβερνήσει όλη την οικουμένη. Αν όμως δεν είναι σε θέση να ρυθμίσει τον ψυχικό του κόσμο, πώς θα μπορέσει να κυβερνήσει την οικουμένη; Πώς θα ωφελήσει άλλους αυτός που δεν μπόρεσε να ωφελήσει τον εαυτό του;» (PG 60, 366). Και αλλού σημειώνει: «Ο άρχοντας σ’ αυτό κυρίως πρέπει να άρχει, στο να νικάει με την αρετή του. Αν όμως νικιέται, δεν είναι πλέον άρχοντας» (PG 62, 99). Γι’ αυτό «ο άριστος άρχοντας πρέπει να είναι αδυσώπητος στον εαυτό του και στις πράξεις του» (PG 58, 668).

Και επιλέγει ο ιερός Χρυσόστομος: «Οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει να έχουν υψηλή νοημοσύνη, να μιλούν με παρρησία, να περιφρονούν τα βιοτικά, να μισούν την πονηρία, να είναι ήπιοι και φιλάνθρωποι» (PG 52, 678). Έχουν χρέος «να παραβλέπουν τα δικά τους συμφέροντα και να φροντίζουν για τα προβλήματα του λαού τους» (PG 55, 306).

Τέτοιοι λοιπόν πρέπει να είναι οι πολιτικοί άρχοντες: ικανοί, αδιάφθοροι, ακέραιοι. Φιλάνθρωποι, φιλοπάτριδες και φιλόθεοι. Ανώτεροι σε αρετές και σε ικανότητες από το λαό. Τέτοιους πολιτικούς έχει ανάγκη ιδιαιτέρως σήμερα και η πατρίδα μας. Τέτοιους πολιτικούς έχει χρέος να εκλέγει και ο λαός.

Πηγή: Από το Περιοδικό: «Ο ΣΩΤΗΡ», Ενωμένη Ρωμηοσύνη