Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Από το 1453 μέχρι το 1821 πραγματοποιήθηκαν πάνω από 100 κατά τόπους επαναστατικά κινήματα και τουλάχιστο 6 οργανωμένες επαναστάσεις.
Το 1462 επαναστατεί η Λέσβος.
Το 1481 ξεσηκώνεται η Ήπειρος.
Το 1571 επαναστατούν Ρούμελη και Ήπειρος μαζί.
Το 1585 επαναστατεί η Ακαρνανία.
Το 1617, με επικεφαλής τον Επίσκοπο Σταγών Διονύσιο, απελευθερώνονται τα Τρίκαλα.
Το 1678 επαναστατεί η Πιερία με αρχηγό τον Επίσκοπο Κίτρους Νικόλαο. κ.ο.κ.
Λένε μερικοί, ότι τάχα η Επανάσταση του ’21 είναι απότοκος του λεγόμενου Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.
Αλήθεια , στα 1462 και στα 1481 τί επικρατούσε στην Ευρώπη; Επικρατούσε Διαφωτισμός ή μήπως μεσουρανούσε μαύρος και απάνθρωπος Μεσαίωνας; Ασφαλώς, Μεσαίωνας, απολυταρχικός, φεουδαρχικός και προπάντων φράγκικος στα μέτρα του Καρλομάγνου και των αιρετικών απογόνων του. Από πού κι ως πού, λοιπόν, το Απελευθερωτικό Κίνημα των Ελλήνων κατά των Τούρκων είναι ''πνευματικό τέκνο του διαφωτισμού'';
Εδώ είναι, που ο Λόγος του Μεγάλου Στρατηλάτη Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ακυρώνει εντελώς κάθε παρόμοια αντίληψη: ’’ Όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος ’’. Επανάσταση για την Ορθοδοξία και την Ελλάδα. Πού τον βρήκαμε τον Διαφωτισμό στα λόγια του Κολοκοτρώνη;
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης , στα Απομνημονεύματά του, μας παραδίδει επίσης πειστικότατο δείγμα για τα κίνητρα και τους σκοπούς της Επανάστασης. Κίνητρα και σκοπούς, που ανάγονται στο Πνεύμα και τα κατορθώματα των Αρχαίων προγόνων μας και όχι στις ταξικές διεκδικήσεις του ’’Ευρωπαϊκού σκοταδισμού’’.
Διηγείται: ’’Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι’ ένα βασιλόπουλο, ατόφια – φαίνονταν οι φλέβες· τόση εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρον, τα ’χαν πάρη κάτι στρατιώτες και εις τ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων· χίλια τάλλαρα γύρευαν. Άντεσε κ’ εγώ εκεί, πέρναγα· πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα· «Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλλαρα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτήτε να βγουν από την πατρίδα μας. Δι’ αυτά πολεμήσαμεν».
Για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, για την Δωδώνη, για τους Δελφούς, για την Αμφίπολη και την Μαρώνεια πολεμήσαμε, δηλώνει ξεκάθαρα ο μεγάλος μας Στρατηγός Μακρυγιάννης. Υπάρχουν ακόμη αμφιβολίες;
Φτάνει πια τόση παραχάραξη και τόση διαστρέβλωση της Ιστορικής μας Αλήθειας εν ονόματι της όποιας ιδεολογικής ''προκρούστειας κλίνης''. Ας διαβάσουμε, επιτέλους, και λίγη Ιστορία κατευθείαν από τις Πηγές και όχι από τα ράφια των κομματικών μας γραφείων. Και τούτο για έναν και μόνο λόγο: Την διακονία της Αλήθειας και της Ενότητας του Λαού μας, που, την περίοδο αυτή, την χρειαζόμαστε τόσο πολύ…
27 Μαρτίου 2015
Πηγή: Θρησκευτικά
Η ταπείνωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι ένα γεγονός τόσο αξιοθαύμαστο, όσο είναι τα θαύματα κι η Ανάστασή Του. Είναι το θαύμα των θαυμάτων. Φόρεσε το στενόχωρο ανθρώπινο σώμα σαν σκλάβος κι έγινε Δούλος των δούλων Του.
Γιατί οι άνθρωποι προσπαθούν να φαίνονται πιο σπουδαίοι και πιο καλοί απ’ ό,τι πραγματικά είναι; Τα χόρτα του αγρού δεν το επιδιώκουν αυτό, ούτε τα ψάρια στο νερό ή τα πουλιά στον αέρα. Γιατί τότε οι άνθρωποι το θέλουν τόσο πολύ και το προσπαθούν; Επειδή έναν καιρό ήταν πραγματικά πιο σπουδαίοι και πιο καλοί απ’ ό,τι είναι σήμερα κι η σκιά της μνήμης αυτής τους πιέζει να υπερβάλουν σε μεγαλοσύνη και καλοσύνη. Κινούνται πάνω σ’ ένα νήμα που πότε τεντώνουν και πότε χαλαρώνουν οι δαίμονες.
Απ’ όλα τα πράγματα που έχουν να μάθουν οι άνθρωποι, η ταπείνωση είναι το πιο δύσκολο. Ο Κύριος Ιησούς επομένως διατύπωσε τη διδασκαλία Του για την ταπείνωση με τον καλλίτερο δυνατό τρόπο, τόσο με το λόγο όσο και με το έργο, με το παράδειγμά Του. Έτσι κανένας δε θα μπορούσε ν’ αμφισβητήσει την ανυπολόγιστη κι αναπόδραστη σπουδαιότητα της ταπείνωσης στο έργο της σωτηρίας του ανθρώπου. Αυτός είναι ο λόγος που εμφανίστηκε μ’ ένα θνητό ανθρώπινο σώμα, όπως εκείνο που είχε ο Αδάμ μετά την τιμωρία του για την αμαρτία και την πτώση του. Ο αναμάρτητος Κύριος και Δημιουργός των φωτεινών και αστραπόμορφων χερουβίμ, ενδύθηκε τη βαριά και τραχιά στολή ενός καταδικασμένου αμαρτωλού. Δεν είναι από μόνο του αυτό ένα μέγιστο και σαφές μάθημα ταπείνωσης, που πρέπει να μάθει κάθε αμαρτωλός; Ο Κύριος επανέλαβε το μάθημα αυτό με το να γεννηθεί σ’ ένα ποιμενικό σπήλαιο κι όχι σε βασιλικό παλάτι· με το να κάνει συντροφιά με τους φτωχούς και τους περιφρονημένους αμαρτωλούς· με το να πλύνει τα πόδια των μαθητών Του· με το να υποστεί θεληματικά τα πάθη και τελικά να σταυρωθεί· με το να πιει το πικρότερο ποτήρι των βασάνων ως την τελευταία σταγόνα.
Οι άνθρωποι βρήκαν πως το μάθημα της ταπείνωσης είναι το δυσκολότερο που θα μπορούσαν να μάθουν και να εγκολπωθούν. Ακόμα κι οι ίδιοι οι μαθητές του Χριστού, που ζούσαν με τον πράο και ταπεινό Κύριο καθημερινά, αδυνατούσαν να κατανοήσουν την πραότητά Του και να μιμηθούν την ταπείνωσή Του. Η αποκλειστική ενασχόλησή τους με τον εαυτό τους και την κατάστασή τους, με τη δόξα και την αναμενόμενη ανταμοιβή τους, αποκαλύφτηκε ακόμα και στις πιο κρίσιμες στιγμές, όταν τέτοια πράγματα δεν έπρεπε ούτε καν να τα σκέφτονται. Οι αδυναμίες τους αυτές όμως φάνηκαν τέτοιες στιγμές με την πρόνοια του Θεού, ώστε οι επερχόμενες γενιές να δουν όλες αυτές τις ανεπάρκειες, καθώς και τις αμαρτωλές πτώσεις και τη μηδαμινότητα της ανθρώπινης φύσης. Έτσι, όταν για παράδειγμα ο Κύριος είπε τα σκληρά λόγια για τους πλουσίους, πως: «ευκοπώτερόν εστι κάμηλον διά τρυπήματος ραφίδος διελθείν ή πλούσιον εις την βασιλείαν του Θεού εισελθείν», ο Πέτρος ρώτησε τον Κύριο για την ανταμοιβή που περίμενε τον καθένα από τους αποστόλους: «τι άρα έσται ημίν;» (Ματθ. ιθ'24, 27).
Σε άλλη περίπτωση που ο Κύριος μιλούσε στους μαθητές Του για την προδοσία, το πάθος και το θάνατο του Υιού του Θεού, οι μαθητές που τον ακολουθούσαν, διαφωνούσαν μεταξύ τους, ποιος θα ήταν ο μείζων ανάμεσά τους. Ο Κύριος που γνώριζε τις σκέψεις τους και διάβαζε τις κρυφές διαφωνίες τους, πήρε σ’ αυτήν την περίπτωση ένα παιδί, το έβαλε στη μέση, το αγκάλιασε και τους επιτίμησε για τη διαφωνία που είχαν σχετικά με την πρωτοκαθεδρία, φέρνοντας σαν παράδειγμα την απλότητα και την αθωότητα του παιδιού (βλ. Μάρκ. θ' 31-37). Αλλά και στο τελευταίο ταξίδι Του στην Ιερουσαλήμ, που ο Κύριος τους μιλούσε πιό καθαρά και με λεπτομέρειες για το πάθος Του και προείπε πως ο Υιός του Ανθρώπου θα παραδοθεί στα χέρια των ανόμων, «και εμπαίξουσιν αυτώ και μαστιγώσουσιν αυτόν και εμπτύσουσιν αυτώ και αποκτενούσιν αυτόν, και τη τρίτη ημέρα αναστήσεται» (Μάρκ. ι' 34), την Ιερή και φοβερή αυτή στιγμή που ο Κύριος της Δόξης προφήτευε την τελική ταπείνωσή Του, το φίδι της υπερηφάνειας σήκωσε για μια ακόμα φορά το κεφάλι του και οδήγησε δυό από τους κορυφαίους μαθητές Του να διατυπώσουν μια φιλοφρονητική ερώτηση, που έμοιαζε περισσότερο με εμπαιγμό στα μέγιστα και φοβερά πάθη του Κυρίου. Το σημερινό ευαγγέλιο μας μιλάει για το τελευταίο αυτό γεγονός.
***
«Και παραλαβών τους δώδεκα ήρξατο αυτοίς λέγειν τα μέλλοντα αυτώ συμβαίνειν» (Μάρκ. ι’ 32). Αυτή δεν ήταν η πρώτη ούτε η δεύτερη ούτε κι η τελευταία φορά που ο Σωτήρας μας θα τους μιλούσε για το επικείμενο πάθος Του. Ταξιδεύοντας για τελευταία φορά ως άνθρωπος από τη Γαλιλαία προς τα Ιεροσόλυμα, ο Κύριος τους μίλησε ξανά για πράγματα που τους είχε ξαναπεί αρκετές φορές. Γιατί επανελάμβανε τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά; Για να ξεριζώσει και το τελευταίο μικρόβιο υπερηφάνειας που διέκρινε μέσα τους και που αποκαλύφτηκε την ίδια αυτή στιγμή. Ήθελε επίσης να μην τους βρουν απροετοίμαστους τα φοβερά γεγονότα που θ’ ακολουθούσαν, να μην τους οδηγήσουν σε απόγνωση, να μην χάσουν κάθε ελπίδα που διατηρούσαν στην καρδιά τους. Έτσι η σαφής διόρασή Του να τους προμηνύσει όλα όσα επρόκειτο να γίνουν, θα τους άγγιζε σαν μια παράξενη και μυστηριώδης ακτίνα, θα φώτιζε και θα θέρμαινε τις ψυχές τους τις σκοτεινές στιγμές της σύντομης νίκης που θα κατήγαγαν οι αμαρτωλοί εναντίον του Δίκαιου. Και τελικά ήθελε να τους προετοιμάσει για ν’ αντιμετωπίσουν τις δικές τους δοκιμασίες και το σταυρό. Τους είχε προειδοποιήσει γι’ αυτό σε άλλες περιπτώσεις. «Ότι ει εν τω υγρώ ξύλω ταύτα ποιούσιν, εν τω ξηρώ τί γένηται;» (Λουκ. κγ' 31). «Ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν» (Ιωάν. ιε' 20).
Εκείνος ήταν ο πρώτος που θα έπασχε, δίνοντας το παράδειγμα σε όλους. Στο τελευταίο Του ταξίδι στα Ιεροσόλυμα ο Κύριος το έδειξε αυτό στους αποστόλους τόσο με λόγια όσο και με έργα. Ο ευαγγελιστής Μάρκος στην αρχή του σημερινού ευαγγελίου κάνει το περίεργο αυτό σχόλιο: «Ήσαν δε εν τη οδώ, αναβαίνοντες εις Ιεροσόλυμα· και ην προάγων αυτούς ο Ιησούς, και εθαμβούντο, και ακολουθούντες εφοβούντο» (Μάρκ. ι' 32). Βάδιζαν το δρόμο που οδηγεί στα Ιεροσόλυμα. Ο Ιησούς πήγαινε μπροστά. Κι εκείνοι καθώς τον έβλεπαν να προχωρεί ήταν ανήσυχοι, τους είχε πιάσει δέος, τον ακολουθούσαν αλλά φοβόντουσαν.
Φαίνεται πως αντίθετα με ό,τι συνήθιζε, βάδιζε πιο μπροστά απ’ αυτούς. Ήθελε έτσι να τους δείξει πως επειγόταν να φτάσει στο πάθος Του θεληματικά, να τους διδάξει την υποταγή Του στο θέλημα του Πατέρα Του, αλλά κι ότι ήταν ο πρώτος που θα έπασχε. Οι μαθητές Του έπρεπε έπειτα ν’ ακολουθήσουν το θείο Διδάσκαλό τους, τον Πρώτο που θα έπασχε με τη θέλησή Του, να οδεύσουν κι αυτοί προς το μαρτυρικό τέλος τους. Οι μαθητές του όμως εθαμβούντο, είχαν μείνει κατάπληκτοι, τους είχε πιάσει δέος. Δεν είχαν κατανοήσει την ταπείνωση και το θάνατο Εκείνου, που τόσες φορές είχε δείξει μπροστά στα μάτια τους πως ήταν πιο δυνατός από τους ανθρώπους, από τη φύση κι από τις λεγεώνες των δαιμόνων. Γι’ αυτό τον ακολουθούσαν και εφοβούντο, γιατί μπορεί μεν να μην κατανοούσαν, είχαν όμως το προαίσθημα πως όλ’ αυτά τα τρομερά κι ακατανόητα πράγματα που τους είχε πει τόσες φορές, θα γίνονταν.
«Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται τοις αρχιερεύσι και γραμματεύσι, και κατακρινούσιν αυτόν θανάτω και παραδώσουσιν αυτόν τοις έθνεσι, και εμπαίξουσιν αυτώ και μαστιγώσουσιν αυτόν, και εμπτύσουσιν αυτώ και αποκτενούσιν αυτόν, και τη τρίτη ημέρα αναστήσεται» (Μάρκ. ι' 33-34). Αναβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα, τους είπε. Εκεί ο Υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί στους αρχιερείς και τους γραμματείς κι αυτοί αφού τον καταδικάσουν σε θάνατο, θα τον παραδώσουν στους ειδωλολάτρες (Ρωμαίους). Αυτοί θα τον περιπαίξουν, θα τον μαστιγώσουν, θα τον φτύσουν και θα τον θανατώσουν, αλλ’ αυτός την τρίτη μέρα θ’ αναστηθεί.
Όλ’ αυτά έγιναν λέξη προς λέξη, φράση προς φράση, λίγες μόνο μέρες αργότερα. Τέτοια ακριβής πρόβλεψη μπορούσε να κάνει μόνο Εκείνος, που στα μάτια Του δεν υπήρχε κάποιο παραπέτασμα να χωρίζει το παρόν από το μέλλον, που βλέπει όσα πρόκειται να γίνουν τόσο καθαρά, σα να γίνονται εκείνη τη στιγμή. Ο Κύριος βρισκόταν ψηλότερα από τα υλικά στοιχεία, όπως κι από το χρόνο. Όποτε κι αν λάβαιναν χώρα τα γεγονότα, στα μάτια Του αποκαλύπτονταν με τον ίδιο τρόπο που βλέπει ο άνθρωπος αυτά που γίνονται μπροστά του στο δρόμο. Μπορούσε να δει όλο το παρελθόν της Σαμαρείτιδας, το μέλλον του κόσμου ως το τέλος του χρόνου. Από την ημέρα εκείνη που όδευε για τελευταία φορά προς την Ιερουσαλήμ, περπατώντας στους λόφους της Ιουδαίας, έβλεπε άνετα και καθαρά αυτά που θα συνέβαιναν στον ίδιο λίγες μέρες αργότερα. Οι μαθητές Του, με την ανθρώπινη λογική τους, περίμεναν να δουν απ’ Αυτόν όλο και μεγαλύτερα θαύματα, όλο και περισσότερη δόξα, ο ίδιος όμως έβλεπε την ίδια ακριβώς στιγμή τον Εαυτό Του ανάμεσα σε μεγάλο πλήθος να προπηλακίζεται, να εμπαίζεται, να τον φτύνουν, να χύνει το αίμα Του και να σταυρώνεται. Προτού φτάσει στο τελευταίο και μέγιστο θαύμα Του, έπρεπε να γίνει αποδιοπομπαίος για τον κόσμο, ένα άθυρμα για να τον φτύνουν οι πιο αποκρουστικοί και απαίσιοι αμαρτωλοί που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Πριν από την Ανάληψή Του στους ουρανούς, έπρεπε να κατεβεί κάτω από τη γη, κάτω από τα μνήματα, να φτάσει στα βάθη του Αδη. Προτού δοξαστεί και λάβει τη θέση Του στο θρόνο ως Κριτής ουρανού και γης, έπρεπε να υποστεί μάστιγες και ονειδισμούς. «Εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει εάν δε αποθάνη, πολύν καρπόν φέρει» (Ιωάν. ιβ' 24). Χωρίς πάθος, δεν υπάρχει ανάσταση. Χωρίς ταπείνωση, δεν υπάρχει παραμυθία. Τα εξηγούσε αυτά στους μαθητές Του τρία ολόκληρα χρόνια. Τώρα όμως, λίγο προτού χωριστεί απ’ αυτούς, είναι φανερό πως δεν τον είχαν καταλάβει. Γιατί τώρα βλέπουμε δυό από τους κορυφαίους μαθητές Του να τον πλησιάζουν και να τον ρωτούν:
«Και προσπορεύονται αυτώ Ιάκωβος και Ιωάννης υιοί Ζεβεδαίου λέγοντες· διδάσκαλε, θέλομεν ίνα ο εάν αιτήσωμεν ποιήσης ημίν. ο δε είπεν αυτοίς· τι θέλετε ποιήσαί με υμίν; οι δε είπον αυτώ· δος ημίν ίνα εις εκ δεξιών σου και εις εξ ευωνύμων σου καθίσωμεν εν τη δόξη σου». (Μαρκ. ι´ 35-37). Θέλουµε, όταν δοξαστείς, να µας βάλεις και τους δύο, ένα στα δεξιά και τον άλλον στ᾽ αριστερά Σου. Αυτές οι σκέψεις κι αυτές οι επιθυµίες βασάνιζαν τους δυό µαθητές την παραµονή της µέρας που ο Διδάσκαλός τους επρόκειτο να υποστεί το µεγαλύτερο µαρτύριο! Αυτή είναι η σκληρυµένη και τραχιά ανθρώπινη φύση. Αυτήν ήθελε ο Κύριος και Θεραπευτής να µαλακώσει, να θεοποιήσει. Μετά από τόση έµφαση που ο Ίδιος έδινε στο «έσονται οι έσχατοι πρώτοι και οι πρώτοι έσχατοι», µετά από τόσες και τόσες επανειληµµένες διδαχές ότι πρέπει ν’ αποφεύγουν την κοσµική δόξα και την πρωτοκαθεδρία, µετά από τόσο µεγάλο παράδειγµα υποταγής στο θέληµα του Θεού και µετά την πρόσφατη τροµερή προφητεία Toυ για την τελική Toυ ταπείνωση και το άδικο πάθος Toυ, οι δυο αυτοί µαθητές Toυ, και µάλιστα από τους πρωτοκορυφαίους, εκτέθηκαν ζητώντας από τον Κύριο την προσωπική τους ανταµοιβή και δόξα.
Η σκέψη τους δεν ήταν συγκεντρωµένη στο πάθος του Κυρίoυ που τους είχε προφητέψει, αλλά στην προαναγγελµένη δόξα. Από την δόξα αυτή ζητούν για τον εαυτό τους την µερίδα του λέοντος: να καθίσουν ο ένας στα δεξιά κι ο άλλος στ᾽ αριστερά του Κυρίoυ, όταν θα έρθει στην βασιλεία Toυ! Τι σόι φίλοι είναι αυτοί που δεν υποφέρουν στην σκέψη του επικειµένου πάθους του φίλου τους; «Υµεις φίλοι µού εστε» (Ιωάν. ιε´ 14), τους είχε πει ο Κύριος. Κι εκείνοι συµπεριφέρονταν εντελώς απερίσκεπτα µπροστά στα πάθη Toυ. Ζητούν το µερίδιό τους -και µάλιστα µεγάλο µερίδιο- στην δόξα που θα γίνει δική Toυ, αφού πρώτα θα έχει υποστεί ταπεινώσεις, θα έχει χύσει ιδρώτα και αίµα και θά ᾽χoυv τελειώσει τα πάθη Toυ. Δεν ζητάνε να συµµετάσχουν στα πάθη Toυ, αλλά µόνο στην δόξα Toυ.
Γιατί όµως, σε ποιά βάση κατηγορούµε τους δυό αυτούς αδελφούς; Όλ᾽ αυτά έγιναν για ν᾽ αποκαλύψουν την βαθιά φθορά της ανθρώπινης φύσης. Αυτό που έκαναν ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος, να ζητήσουν να συµµετάσχουν δηλαδή στην δόξα χωρίς να υποφέρουν, χωρίς να πάθoυν, το κάνουν κι όλοι οι απόγονοι του Αδάµ. Πάντα όλοι ζητούν να δοξαστούν χωρίς να υποφέρουν. Όσες φορές µίλησε ο Κύριος για την µέλλουσα δόξα Toυ, µίλησε και για τα πάθη που θα προηγηθούν. Οι απόστολοι όµως, όπως κι όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι, ήθελαν να υπερπηδήσουν τα πάθη και να φτάσουν κατ᾽ ευθείαν στην δόξα. Σ᾽ εκείνους τους ανθρώπους που δεν έχoυν µυηθεί στα µυστήρια των παθών του Χριστού, η σύνδεση του πάθους µε την ζωή, του πόνου µε την δόξα, δεν είναι ξεκάθαρη. Κι αυτό κρατάει µέχρι σήµερα. Αυτοί θα ήθελαν κατά κάποιο τρόπο να χωρίσουν την ζωή και την δόξα από τα πάθη και τον πόνο, να ευλογήσουν τα πρώτα και να τα κάνουν δικά τους, αλλά να καταραστούν και ν᾽ απορρίψουν τα δεύτερα.
Αυτό προσπάθησαν να κάνουν σ᾽ αυτήν την περίπτωση ο Ιωάννης κι ο Ιάκωβος. Κι έτσι, µε τον τρόπο τους, αποκάλυψαν πως η αδυναµία αυτή δεν ήταν µόνο δική τους, µα και ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους. Κι ο Κύριος ήθελε να µη µείνει κρυφή καµιά αδυναµία των µαθητών Toυ, για να βοηθηθούν έτσι όλοι οι άνθρωποι. Ήρθε σαν θεραπευτής, σαν πηγή κάθε θεραπείας. Η αδυναµία του ανθρώπου φανερώνεται µέσω των αποστόλων, όπως απ᾽ αυτούς αποκαλύπτεται κι η θεραπεία, καθώς κι η δύναµη του Χριστού. Στην περίπτωση αυτή ο Κύριος παρουσίασε για µια ακόµα φορά στους αποστόλους εικόνες των παθών και της δόξας Toυ. Για τους γιους του Ζεβεδαίου αυτός ήταν ένας πειρασµός, στον οποίο υπέκυψαν. Διάλεξαν την δόξα κι απέρριψαν τα πάθη. Ο Κύριος ήθελε ν᾽ απαλείψει κάθε κηλίδα από τις ψυχές των µαθητών Toυ πριν από την σταύρωση. Τα λόγια Toυ για τα πάθη και την δόξα Toυ άσκησαν µεγάλη πίεση στους δυό αυτούς µαθητές. Κι από την πίεση αυτή αναγκάστηκαν να βγουν βίαια από την ψυχή τους και τα τελευταία υπολείµµατα υπερηφανείας. Ο Κύριος έκανε αυτή την πνευµατική χειρουργική επέµβαση στις ψυχές των αγαπηµένων Toυ µαθητών τόσο για την δική τους θεραπεία όσο και για την δική µας.
Κανένας µας ας µη σκεφτεί πως έχει ήδη θεραπευτεί από τις αµαρτωλές του τάσεις, ακόµα κι αν γι᾽ αρκετό διάστηµα κατόρθωσε να αποφύγει το κακό , να νηστέψει, να δώσει ελεηµοσύνες και να επικαλείται τον Κύριο για βοήθεια. Οι δυό αυτοί απόστολοι είχαν περάσει τρία χρόνια συντροφιά µε τον σαρκωµένο Σωτήρα. Είδαν το πρόσωπό Toυ, άκουσαν τις διδαχές Του από τα ίδια Toυ τα χείλη, βρέθηκαν µάρτυρες στα θαύµατά Του, έφαγαν κι ήπιαν µαζί Toυ. Κι ύστερα απ᾽ όλ᾽ αυτά φανέρωσαν τις αγιάτρευτες ακόµα πληγές της µαταιότητας, της φιλαυτίας, του εγκοσµίου προσανατολισµού και του πνευµατικού παραλογισµού τους. Σκέφτονταν ακόµα σαν Ιουδαίοι, όχι σαν χριστιανοί. Πίστευαν ακόµα σε µια επίγεια βασιλεία του Μεσσία, που θα κυριαρχούσε πάνω στους επιγείους εχθρούς Toυ µε την κοσµική δύναµη και δόξα Toυ, µια δύναµη και δόξα σαν κι αυτήν που είχαν περιβληθεί ο Δαβίδ κι ο Σολοµών.
Χριστιανοί µου! Σκεφτείτε κι αποφασίστε. Πώς θα γιατρέψετε τις πληγές σας, πώς θ᾽ αποκτήσετε την τελειότητα της ταπεινοφροσύνης και της υποταγής στο θέληµα του Θεού, όταν αυτά τα δυό υπέροχα αδέρφια δεν κατόρθωσαν να το επιτύχουν µετά από τρία χρόνια που έζησαν κοντά στον Κύριο, σε αδιάσπαστη προσωπική επαφή µαζί Toυ; Αυτό το κατόρθωσαν αργότερα, τότε που το Πνεύµα του Θεού κατέβηκε εν είδει πυρίνων γλωσσών στις καρδιές τους και τους «κατέκαυσε» µε το πυρ της αγάπης για τον Χριστό. Τότε δεν εκλιπάρησαν για δόξα χωρίς πάθη, αλλά µε συστολή για την προηγούµενη µαταιοδοξία τους συµµετείχαν θεληµατικά στα πάθη του Κυρίου τους και σταύρωσαν τις καρδιές τους στον Σταυρό του Φίλου τους.
Ας ακούσουµε όµως την απάντηση που έδωσε ο Κύριος στο αίτηµα των δυo µαθητών: «ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· ουκ οίδατε τι αιτείσθε. δύνασθε πιείν το ποτήριον ο εγώ πίνω, και το βάπτισμα ο εγώ βαπτίζομαι βαπτισθήναι; οι δε είπον αυτώ· δυνάμεθα. ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· το μεν ποτήριον ο εγώ πίνω πίεσθε, και το βάπτισμα ο εγώ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· το δε καθίσαι εκ δεξιών μου και εξ ευωνύμων ουκ έστιν εμόν δούναι, αλλ᾽ οις ητοίμασται». (Μαρκ. ι´ 38-40).
Πόσο ευγενικός και πόσο ταπεινός είναι ο Κύριος! Οποιοσδήποτε θνητός δάσκαλος θα είχε εξοργιστεί με τέτοιους µαθητές, θα τους διαπόµπευε: «Φύγετε µακριά από µένα. Δεν είστε άξιοι να διδάσκεστε πνευµατικά θέµατα! Σας διδάσκω και σας εξηγώ για τρία συνεχή χρόνια και σεις µιλάτε ακόµα σαν να µη καταλάβατε τίποτα!» Ο Κύριος όµως τους µίλησε καθαρά, µα ευγενικά και ταπεινά. «Δεν ξέρετε τι ζητάτε», τους είπε. Οι σκέψεις σας για Μένα είναι κοσµικές, όχι πνευµατικές. Δεν ζητάτε την δόξα του Θεού, µα την δική σας. Δεν έχετε συνειδητοποιήσει ακόµα ποιος είµαι και ποια είναι η βασιλεία Μου. Με βλέπετε ακόµα σαν Μεσσία του Ισραηλιτικού λαού, την βασιλεία Μου ως βασιλεία του Ισραήλ. Μα Εγώ είµαι Μεσσίας όλων των εθνών, Σωτήρας ζώντων και νεκρών, βασιλιάς της αόρατης Βασιλείας, όπου όλα τα έθνη κι όλοι οι λαοί θα είναι σαν ένας. Οι αναρίθµητοι άγγελοι χαίρονται κι αγάλλονται και ονοµάζονται υπηρέτες της βασιλείας αυτής. Όποιος είναι έσχατος εδώ, στην Βασιλεία Moυ θα είναι πρώτος και ενδοξότερος από τον πιο ένδοξο των βασιλιάδων αυτού του κόσµου. Γι᾽ αυτό δεν ξέρετε τι ζητάτε. Αν γνωρίζατε την βασιλεία Moυ, δεν θα σκεφτόσασταν καθόλου τι θέση θα παίρνατε σ᾽ αυτήν. Το µόνο που θ᾽ αναζητούσατε, θα ήταν ο δρόµος που οδηγεί σ᾽ αυτήν. Κι αυτός είναι ο δρόµος των παθών και του πόνου, για τα οποία σας µιλάω κάθε φορά που σας κάνω λόγο για την βασιλεία Moυ. Αυτό που σας ζητάω εποµένως είναι πιο σπουδαίο και πιο χρήσιµο από τις δικές σας µάταιες επιδιώξεις κι επιθυµίες: Δύνασθε πιείν το ποτήριοv ο εγώ πίνω, και το βάπτισµα ο εγώ βαπτίζοµαι βαπτισθήναι;
Ο Κύριος εδώ µιλάει για το ποτήριο του θανάτου Του και το βάπτισµα του Αίµατός Toυ, για τον µαρτυρικό Toυ θάνατο δηλαδή. Αυτό είναι το τρίτο βάπτισµα. Το πρώτο βάπτισµα ήταν του Ιωάννη, µε νερό· το δεύτερο είναι του Χριστού, εν ύδατι και Πνεύµατι· κι είναι μερικοί που δέχτηκαν και το τρίτο βάπτισμα, που είναι του αίματος, το μαρτυρικό στεφάνι.
Αναμφισβήτητα το βάπτισμα του αίματος συνδέεται µε την µεγίστη θυσία, αλλά και µε την µεγίστη δόξα. Οι απόστολοι του Χριστού θα βαπτίζονταν µ᾽ αυτό το βάπτισµα. Γι᾽ αυτό κι ο Κύριος αφιέρωσε τόσο χρόνο σ᾽ αυτό το στάδιο, ώστε να τους προετοιµάσει για το µελλοντικό µαρτύριό τους. Δεν υπάρχει πιο ολέθριο και ψυχοφθόρο πράγµα από το να υποχωρήσει κανείς στα βάσανα και ν᾽ αρνηθεί τον Χριστό. Ο Ιούδας, µε το που είδε πως πλησίαζε η ταπείνωση και το πάθος του Διδασκάλου Toυ, τον αρνήθηκε και χάθηκε για πάντα. Ήταν ένας απ᾽ αυτούς που περίµεναν µάταια να δουν τον Χριστό βασιλιά στην Ιερουσαλήµ, να συµµετάσχουν στην δόξα Toυ. Όταν όµως διαπίστωσε πως αντί για βασιλικό στέµµα ο Χριστός θα φορούσε ακάνθινο στεφάνι, υποχώρησε. Συµµάχησε µ᾽ εκείνους που εµφανίστηκαν πιο πλούσιοι και πιο δοξασµένοι από τον Σωτήρα σ᾽ αυτόν τον κόσµο.
Ο Ιάκωβος κι ο Ιωάννης απάντησαν στην ερώτηση του Χριστού χωρίς δισταγµό: Δυνάµεθα. Η απάντηση αυτή δείχνει οπωσδήποτε την µεγάλη τους αγάπη για τον Κύριο. Είναι ξεκάθαρο πως η φοβερή ερώτηση του Χριστού για το ποτήριο και το βάπτισµα έκανε µεγάλη εντύπωση στα δυό αδέρφια. Ήταν όπως το πικρό φάρµακο σ᾽ έναν άρρωστο. Σύντοµα συνήλθαν, κατάλαβαν το σφάλµα τους, ντράπηκαν που σκέφτηκαν την δόξα, την στιγµή που έπρεπε να τους απασχολεί το πάθος. Ο Κύριος όµως είναι απαράµιλλος στην ικανότητα να οδηγεί την ψυχή του ανθρώπου. Σε µια στιγµή άλλαξε τον προσανατολισµό τους στο ακριβώς αντίθετο από την επιθυµία της δόξας, σε ετοιµότητα για το µαρτύριο και τον θάνατο.
Πόσο όµορφη, πόσο υπέροχη είναι η διδαχή αυτή για όλους εµάς τους χριστιανούς! Όταν φανταζόµαστε τον εαυτό µας στην αθάνατη βασιλεία του Χριστού και περιπλανιόµαστε μέσα σ᾽ αυτήν, αναζητώντας την θέση μας, ο Κύριός μας θέτει το ίδιο ερώτηµα που έθεσε στους γιους του Ζεβεδαίου: Μπορείτε να πιείτε το ποτήριό Μου και να λάβετε το δικό Moυ βάπτισµα; Μας οδηγεί πάντα σε µιά σοβαρή θεώρηση και σκέψη, όχι της ουράνιας πόλης, όπου δεν φτάσαµε ακόµα, αλλά του δρόµου που οδηγεί σ᾽ αυτήν και που δεν κατορθώσαµε ακόµα να βαδίσουµε. Πρώτα πρέπει να υποµείνουµε το πάθος κι έπειτα θα φτάσουµε στην δόξα. Τα όνειρά μας για δόξα είναι μάταια, αν το πάθος μας βρει απροετοίµαστους κι αρνηθούµε τον Χριστό. Και τότε αντί για δόξα θα μας περιµένει ντροπή, αντί για ζωή, αιώνιος όλεθρος. Ευλογηµένοι είναι εκείνοι αναµεσά μας που, στην ερώτηση του Κυρίου κατά πόσο µπορούν να πιουν το ποτήριο του πάθους Toυ, είναι έτοιµοι ν᾽ απαντήσουν κάθε στιγµή: Δυνάµεθα. Ναι, Κύριε, µπορούµε. Το ποιος όµως θα καθίσει δεξιά Του και ποιος αριστερά Toυ, δεν έχει αξία να το γνωρίζουµε. Ο Κύριος απάντησε ταπεινά: Ουκ έστιν εµόν δoύναι. Μόνο μετά την Ανάσταση και την Ανάληψή Toυ θα γίνει, ως Θεός, Κριτής ζώντων και νεκρών. Τώρα φοράει ακόµα σάρκα, είναι θνητός, δεν ήρθε η ώρα Του να δοξαστεί, κατέχει ακόµα την εσχάτη θέση του δούλου ολοκλήρου του κόσµου. Και την στιγµή που φτάνει στην μεγαλύτερη δοκιµασία της ταπεινώσεως και της τελειώσεως της υποταγής Του στο θέληµα του Πατέρα Του, πριν από τα φρικτά πάθη και τις ταπεινώσεις Του, δεν θ᾽ αποφασίσει για τις θέσεις και τις τιµές στην μέλλουσα βασιλεία Του. Σαν άνθρωπος δεν θα σφετεριστεί εκείνα που θα έχει ως Θεός. Μόνο αφού πιει το πικρό ποτήριο και βαπτιστεί µε το αίµα Του, κατά την σταύρωση, θα τολµήσει να υποσχεθεί παράδεισο στον μετανιωµένο ληστή. Ήθελε µε την συµπεριφορά Του αυτή να διδάξει στους ανθρώπους την ταπείνωση, µόνο την ταπείνωση, χωρίς την οποία ολόκληρο το οικοδόµηµα της σωτηρίας θα χτιζόταν χωρίς θεµέλιο. Το σχόλιο του Χριστού ουκ έστιν εµόν δούναι δεν πρέπει σε καµιά περίπτωση να ερµηνευθεί πως ο Υιός του Θεού είναι λιγότερο Θεός από τον Πατέρα στην ουράνια βασιλεία, όπως το ερµήνευσαν κάποιοι αιρετικοί. Εκείνος που είπε, «εγώ και ο πατήρ έν εσµεν» (Ιωάν. ι´ 30), δεν θα µπορούσε ν᾽ αρνηθεί τον Εαυτό Του. Τα λόγια ουκ έστιν εµόν δoύναι µπορούν να κατανοηθούν σωστά µόνο όταν τα ερµηνεύσουµε µε πρόσκαιρους, όχι µε αιώνιους όρους. Με όρους που αφορούν στην ζωή του Χριστού εν χρόνω, στην ταπεινή κατάσταση που ζούσε σωµατικά ως άνθρωπος.
Λίγο προτού υποστεί τις μεγάλες Του ταπεινώσεις ο Κύριος Ιησούς, µε την ελεύθερη βούλησή Του και για την ωφέλεια και την σωτηρία μας, δεν θα διεκδικούσε όλα τα δικαιώµατα και την δύναµη που θά ᾽ταν δικά Του μετά την ένδοξη Ανάστασή Του. Μόνο αφού αναστήθηκε και δοξάστηκε σωµατικά, όταν νίκησε τον σατανά, τον κόσµο και τον θάνατο, δήλωσε στους μαθητές Του ο Κύριος: «Εδόθη µοι πάσα εξουσία εν oυρανώ και επί γης» (Ματθ. κη´ l8).
Για νά ᾽χουµε µια ολοκληρωµένη ερµηνεία όµως πρέπει να προσθέσουµε κάτι ακόµα, κάτι που δείχνει την πανσοφία και παντογνωσία Του στην διαχείριση της σωτηρίας του ανθρώπου. Ο Κύριος επιθυµεί να δείξει πως δεν υπάρχει προκατάληψη εδώ, δεν υπάρχει μεροληψία. «Ου γαρ έστι προσωποληψία παρά τω Θεώ» (Ρωµ. β´ 11). Ο Κύριος θέλει να πει πως οι απόστολοι δεν πρέπει να εµπιστεύονται την σωτηρία και την δόξα τους στον εαυτό τους, µόνο επειδή είχαν ονοµαστεί απόστολοί Του. Γιατί ακόµα κι ανάµεσα στους αποστόλους Του υπήρχε κάποιος που χάθηκε. Η Βασιλεία Του προετοιµάστηκε για όλους εκείνους που δείχνουν σ᾽ αυτήν την ζωή πως είναι άξιοι γι᾽ αυτήν. Δεν υπάρχει διάκριση στην κλήση, δεν μετράει η εξωτερική προσέγγισή τους στον Χριστό ή η τυχόν συγγένεια αίµατος μαζί Του, όπως γινόταν µε τα δυό αδέρφια, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο. Τα δυό μαθήµατα που ήθελε ο Κύριος να εµφυτεύσει στις καρδιές των μαθητών Του, ήταν η μέχρι αυτοεξευτελισµού ταπείνωση κι η μέχρι θανάτου αγάπη Του. Να ξεριζώσει απ᾽ αυτές τους σπόρους της υπερηφανείας, της φιλαυτίας και της αλαζονικής ματαιοδοξίας.
«Και ακούσαντες οι δέκα ήρξαντο αγανακτείν περί Ιακώβου και Ιωάννου» (Μαρκ. ι´ 41). Αγανάκτησαν οι δέκα µόλις άκουσαν την απαίτηση του Ιακώβου και του Ιωάννου. Ο θυµός τους δεν προήλθε από το γεγονός ότι αυτοί κατανόησαν καλύτερα και πιο πνευµατικά την Βασιλεία του Χριστού από τα δυό αδέρφια. Ήταν απλά η ανθρώπινη ζήλεια τους. Μπορεί η περικοπή αυτή να μας οδηγήσει να σκεφτούµε πως η αντίληψη του Ιούδα για τον Χριστό και την Βασιλεία Του ήταν πιο πνευµατική από εκείνην του Ιακώβου και του Ιωάννου; «Γιατί έπρεπε ο Ιάκωβος κι ο Ιωάννης να τοποθετηθούν ψηλότερα από μας τους άλλους;» Αυτή ήταν η κρυφή ερώτηση που ήθελαν να κάνουν, η κύρια πηγή της αγανακτήσεως και της διαµαρτυρίας των δέκα εναντίον των δύο.
Με τον θυµό της ζήλειας τους οι δέκα φανέρωσαν αθέλητα πως είχαν την ίδια αντίληψη µε τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, ή μάλλον πως δεν είχαν καταλάβει ούτε αυτοί την πνευµατική Βασιλεία του Χριστού και την ουράνια δόξα Του. Γνωρίζουµε όµως πως ο Κύριος Ιησούς δεν διάλεξε για μαθητές Του τους σοφότερους από τους σοφούς αυτού του κόσµου, αλλ᾽ αντίθετα τους απλοϊκότερους από τους απλούς. Διάλεξε τους έσχατους, για να τους κάνει πρώτους. Διάλεξε τους πιο απλούς, για να τους μετατρέψει στους πιο σοφούς. Διάλεξε τους πιο αδύνατους, για ν᾽ αναδείξει απ᾽ αυτούς τους πιο ισχυρούς. Διάλεξε τους περιφρονηµένους, για να τους κάνει τους πιο ένδοξους. Κι ο Κύριος πέτυχε στο δύσκολο αυτό έργο τόσο καλά, όπως και σε κάθε άλλο έργο. Η θαυµατουργική δύναµή Του δεν φάνηκε λιγότερο εδώ απ᾽ ό,τι όταν γαλήνευε την θάλασσα ή όταν πολλαπλασίαζε τους άρτους. Όταν οι θεόπνευστοι ευαγγελιστές μας αποκαλύπτουν τις αδυναµίες των μαθητών, πετυχαίνουν δυό στόχους: πρώτα μας δείχνουν µ᾽ αυτόν τον τρόπο και τις δικές μας αδυναµίες και δεύτερον δείχνουν την μεγαλωσύνη και την δύναµη του Θεού, την σοφία των μεθόδων που χρησιµοποιεί για την θεραπεία και την σωτηρία των ανθρώπων.
Τώρα, που οι άλλοι δέκα μαθητές φανέρωσαν την αγνωσία τους για την δόξα του Χριστού και ταυτόχρονα έδειξαν πως υπέφεραν κι αυτοί από την συνηθισµένη ανθρώπινη ζήλεια, ο Κύριος άδραξε την ευκαιρία να τους δώσει ένα ακόµα μάθηµα για την ταπείνωση.
«Ο δε Ιησούς προσκαλεσάμενος αυτούς λέγει αυτοίς· οίδατε ότι οι δοκούντες άρχειν των εθνών κατακυριεύουσιν αυτών και οι μεγάλοι αυτών κατεξουσιάζουσιν αυτών· ουχ ούτω δε έστω υμίν, αλλ᾽ ός εάν θέλη γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος, και ος εάν θέλη υμών γενέσθαι πρώτος, έσται πάντων δούλος». (Μαρκ. ι´ 42-44).
Εδώ έχουµε µια καινούργια κατάσταση πραγµάτων. Εδώ έχουµε µια καινούργια κοινωνική συνταγή, άγνωστη κι ανήκουστη στον προ Χριστού ειδωλολατρικό κόσµο. Στους ειδωλολάτρες οι άρχοντες έδειχναν την κυριαρχία τους µε την δύναµη, µε την βία. Οι κυβερνώντες κυβερνούσαν µε την αυθεντία της εξουσίας και της δύναµης, της κληρονοµιάς ή του πλούτου. Κυβερνούσαν κι εξουσίαζαν. Οι άλλοι υποτάσσονταν από φόβο και τους υπηρετούσαν µε τρόµο. Αυτοί τον εαυτό τους λογάριαζαν πρώτο, ανώτερο και καλλίτερο, μόνο και μόνο επειδή βρίσκονταν στην εξουσία λόγω κοινωνικής θέσεως, δυνάμεως και τιμής. Η κοινωνική θέση, η δύναμη κι ο πλούτος ήταν ο τρόπος που μετρούσαν την υπεροχή των ανθρώπων.
Ο Κύριος Ιησούς απορρίπτει την µέθοδο αυτή και θεσµοθετεί την διακονία ως µέτρο υπεροχής σ᾽ εκείνους που τον πιστεύουν. Πρώτος δεν είναι εκείνος που τα µάτια των ανθρώπων τον βλέπουν ανεβασµένο ψηλά, αλλ᾽ αυτός που οι καρδιές των ανθρώπων νιώθουν ότι είναι καλός. Σε µια χριστιανική κοινωνία το στέµµα δεν προσφέρει την πρώτη θέση αυτοδίκαια, τα πλούτη κι η δύναµη δεν απονέµουν ανωτερότητα. Η κλήση κι η κοινωνική θέση είναι κενά σχήµατα, αν δεν συµπληρώνονται µε την υπηρεσία των άλλων στο όνοµα του Χριστού. Όλα τ᾽ άλλα εξωτερικά σηµάδια και σύµβολα υπεροχής είναι ένα απλό καλειδοσκόπιο, αν η υπεροχή δεν έχει αποκτηθεί και δικαιωθεί µε την υπηρεσία των άλλων. Εκείνος που παραµένει στην κορυφή µε τη βία, βρίσκεται εκεί µε µεγάλη ανασφάλεια. Κι όταν πέσει, θα λάβει σίγουρα την κατώτερη θέση. Εκείνος που αγοράζει την ανωτερότητά του, θα λάβει την ανταπόδοσή του από τα χείλη και τα χέρια των ανθρώπων, αλλά θα περιφρονηθεί από τις καρδιές τους. Εκείνος που στέκεται πάνω από τους ανθρώπους µε την βία, είναι σαν να στέκεται πάνω σε ηφαίστειο φθόνου και µίσους, ωσότου το ηφαίστειο εκραγεί και χαθεί µες στην λάβα.
«Ουχ ούτω δε έσται εν υµίν», είναι η εντολή του Κυρίου. Τέτοια κοινωνική πρακτική προέρχεται από τον πονηρό, όχι από τον αγαθό. Έτσι ζουν τα τέκνα του σκότους, όχι τα τέκνα του φωτός. Κι εσείς είστε τέκνα του φωτός. Ανάµεσά σας αφήστε να βασιλεύει η υπεροχή της αγάπης, η ανωτερότητα της αγάπης ας κυριαρχήσει της εξουσίας. Εκείνος από σας που προσφέρει την µεγαλύτερη υπηρεσία στους αδελφούς του από αγάπη, θα είναι πρώτος στα µάτια του Θεού. Η υπεροχή του θ᾽ αντέξει τόσο στην πρόσκαιρη ζωή όσο και στην µέλλουσα. Ο θάνατος δεν έχει εξουσία στην αγάπη, ούτε σ᾽ ό,τι έχει δηµιουργήσει η αγάπη. Εκείνος που αποκτά υπεροχή σ᾽ αυτόν τον κόσµο λόγω της αγάπης του, θα την κρατήσει και στην µέλλουσα ζωή. Δεν θα του αφαιρεθεί, αλλά αυξάνεται και βεβαιώνεται αιώνια.
Όποιος γνωρίζει πόσο κακό έχει συσσωρευτεί και συσσωρεύεται στον κόσµο µε τον αγώνα για την απόκτηση υπεροχής, θα καταλάβει πως η διδαχή αυτή του Χριστού είναι πρόξενος ειρήνης . Μ᾽ αυτήν ξεκίνησε η µεγαλύτερη και πιο ευλογηµένη επανάσταση στην κοινωνία των ανθρώπων – από τότε που εµφανίστηκε στον κόσµο η κοινωνία αυτή. Αναλογίσου τι θα σήµαινε για τον κόσµο αν η ισότητα κι η κοινωνική θέση εξαρτιώνταν από την παροχή υπηρεσίας και την αγάπη, αντί της βίας, του πλούτου, της πολυτέλειας ή της υποτιθέµενης γνώσης. Αλήθεια, πόσοι απ᾽ αυτούς που νοµίζουν ότι είναι πρώτοι, θα βρίσκονταν στην τελευταία θέση! Πόσοι απ᾽ αυτούς που θα πίστευαν πως ήταν τελευταίοι, θα βρίσκονταν πρώτοι! Αλήθεια, πόση χαρά θα γέµιζε τις καρδιές των ανθρώπων, πόση ευταξία, ειρήνη κι αρµονία θα βασίλευε! Θα συναγωνίζονταν όλοι ποιος θα υπηρετήσει τον άλλον, όχι ποιος θα τον κυβερνήσει. Όλοι θα βιάζονταν να δώσουν και να βοηθήσουν, παρά να πάρουν και να εµποδίσουν. Κάθε καρδιά θα γέµιζε µε χαρά και φως, όχι με κακία και σκότος. Τότε ο διάβολος θά ᾽παιρνε ένα φανάρι και θα ᾽ψαχνε όλον τον κόσμο για να βρει έναν άπιστο, αλλά δεν θα ᾽βρισκε κανέναν.
Όπου βασιλεύει η αγάπη, ο Θεός είναι φανερός και ορατός απ’ όλους . Αυτό δεν είναι ουτοπία, δεν είναι απραγματοποίητο όνειρο. Η αλήθεια του φανερώνεται στα τελευταία λόγια του Χριστού στο σημερινό ευαγγέλιο: «Ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών» (Μάρκ. ι' 45). Ο Υιός του ανθρώπου δεν ήρθε στη γη για να τον διακονήσουν οι άλλοι, αλλά να τους διακονήσει ο ίδιος. Ήρθε για να δώσει τη ζωή Του ως λύτρο και αντάλλαγμα για τις αμαρτίες πολλών.
***
Ο Κύριός μας δεν έδωσε στους ανθρώπους ούτε μια εντολή που δεν την τήρησε πρώτα ο ίδιος και μάλιστα σε τέλειο βαθμό . Άφησε έτσι το παράδειγμά Του σε όλους μας. Ο Κύριος τήρησε την εντολή της διακονίας των ανθρώπων σ’ όλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής Του, ακόμα και με τον τρόπο που ήρθε στη γη, με το θάνατό Του και τελικά με την ακατάπαυστη αγαπητική δραστηριότητά Του για το ανθρώπινο γένος και μετά το θάνατό Του, με την εκ νεκρών ανάστασή Του και με την αποστολή του Αγίου Πνεύματος. Με το θάνατό Του έδωσε τη ζωή Του λύτρον αντί πολλών. Δε λέει για όλους, αλλά για πολλούς. Αυτό σημαίνει πως θα βρεθούν και μερικοί που δε θα δεχτούν την αγάπη Του, δε θα εκτιμήσουν τη θυσία Του. Η διακονία της αγάπης Τον οδήγησε στο πάθος και το θάνατο. Εκείνος που διακονεί από αγάπη κι όχι από αίσθηση καθήκοντος, δε θα υποχωρήσει μπροστά στο θάνατο.
Η διακονία του Χριστού στους ανθρώπους δεν περιορίζεται από το χρόνο. Το πάθος ή ο θάνατος επομένως έχουν όλα τα σημάδια της τέλειας, της λυτρωτικής θυσίας. Με τη διακονία Του ο Κύριος λύτρωσε το ανθρώπινο γένος από την εξουσία του διαβόλου, από την αμαρτία και το θάνατο. Δε θα μπορούσε ο Κύριος όμως ν’ αναλάβει ή να ολοκληρώσει τέτοια διακονία χωρίς τη μέγιστη κι ανυπέρβλητη ταπείνωσή Του. Ενώ ήταν άναρχος, προαιώνιος, έγινε έσχατος. Εμφανίστηκε στον κόσμο ως δούλος, ως διάκονος, ώστε με τη διακονία Του στους ανθρώπους να φτάσει για μια ακόμα φορά στο ανυπέρβλητο ύψος Του, για να δείξει στους ανθρώπους το δρόμο του πραγματικού ύψους, της αληθινής υπεροχής, της μέγιστης και διαρκούς ανωτερότητας. Υπάρχουν άνθρωποι που δέχτηκαν το παράδειγμα αυτό του Υιού του Θεού στην καρδιά τους, ακολούθησαν το παράδειγμά Του και στο όνομά Του δόθηκαν ολοκληρωτικά στην αγαπητική διακονία των ανθρώπων. Ήταν κι άλλοι όμως που περιφρόνησαν το παράδειγμα και τη διδαχή Του. Ποιά τύχη περίμενε τους πρώτους και ποια τους δεύτερους; Την απάντηση θα τη βρούμε στην ιστορία των αποστόλων του Χριστού:
Ο Ιούδας απόρριψε τόσο το παράδειγμα του Χριστού όσο και τη διδασκαλία Του και τελείωσε την επίγεια ζωή Του μ’ έναν επονείδιστο τρόπο. Κρεμάστηκε. Οι υπόλοιποι έντεκα απόστολοι που έβαλαν στην καρδιά τους τα λόγια του σημερινού ευαγγελίου για την ταπείνωση και στη συνέχεια προσπάθησαν να μιμηθούν το παράδειγμα του Διδασκάλου τους στην αγαπητική διακονία, δοξάζονται στη γη και τον ουρανό, στο χρόνο και την αιωνιότητα. Όλοι εκείνοι που απόρριψαν τη διδασκαλία και το παράδειγμα του Χριστού, ακολούθησαν τα βήματα του Ιούδα. Εκείνοι όμως που έκαναν δική τους τη σωτήρια διδασκαλία Του και μιμήθηκαν το ανυπέρβλητο παράδειγμά Του, ακολούθησαν τα βήματα των έντεκα αποστόλων.
Η Ιστορία αναφέρει χιλιάδες Ιούδες, όπως και χιλιάδες χιλιάδων αληθινούς και πιστούς μαθητές κι ακόλουθους του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού. Όπως βγήκε Νικητής ο Κύριος στο τέλος της σύντομης επίγειας ζωής Του, έτσι θα βγει Νικητής και στο τέλος ολόκληρης της μακράς ιστορίας του κόσμου. Ο στρατός των σεσωσμένων και ένδοξων πιστών Του θα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερος από εκείνον του αντικείμενου, του πονηρού, που αποτελείται από τους φίλους του διαβόλου κι εχθρούς του Θεού.
Εύχομαι να βρεθούμε στο στρατό εκείνο των σεσωσμένων και δοξασμένων. Εύχομαι ο Κύριος Ιησούς να γίνει ίλεως σε μας την Έσχατη Μέρα, όταν θα σκοτιστεί ο αισθητός ήλιος και δε θα ξαναφωτίσει πια. Γλυκύτατε και Ζωοποιέ Κύριε, συγχώρεσε τις αμαρτίες μας προτού φτάσει η μέρα εκείνη! Απόρριψε όλα τα έργα μας ως ανάξια κι ακάθαρτα και σώσε μας με το αμέτρητο έλεός Σου, μ’ αυτό που ήρθες στη γη για να σώσεις εμάς τους ανάξιους. Σε Σένα πρέπει η δόξα, μεγάλε και θαυματουργέ Κύριε, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, την ομοούσια και αδιαίρετη Τριάδα, τώρα και πάντα και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Πηγή: («Καιρός Μετανοίας» Ομιλίες Β’, Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Επιμέλεια – Μετάφραση – Κεντρική διάθεση: Πέτρος Μπότσης), Η άλλη όψη
Η 25η Μαρτίου 1821 μπήκε στην ιστορία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού- αναπόσπαστο μέρος του ελληνικού έθνους-μα και όλου του πανταχού Ελληνισμού ως μία αξιοσημείωτη μέρα.
Την ημέρα αυτή ο Ελληνικός λαός πέρασε σε γενική ένοπλη εξέγερση εναντίων του ξένου κατακτητή, για να αποτινάξει το ζυγό της μακραίωνης σκλαβιάς.Εδώ και 194 χρόνια ο πανταχού Ελληνισμός γιορτάζει με υπερηφάνεια.
Την 194η επέτειο της Μεγάλης Επανάστασης των Ελλήνων, τηνΗμέρα της Εθνικής παλιγγενεσίας γιόρτασε με υπερηφάνεια και ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός.
Χιμάρα και Κορυτσά
Ο εορτασμός της Εθνικής Εορτής άρχισετην 22η Μαρτίου στην ηρωική Χιμάρα και στην πανέμορφη Κορυτσά.
Στην Χιμάρα πάρα πολλοί, αφού παρακολούθησαν την Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό των Αγίων Πάντων κατευθύνθηκαν στην Κεντρική Πλατεία στα Σπήλια όπου οι μαθητές του εννιάχρονου ελληνικού σχολείου, υπό τα βλέμματα δεκάδων Χιμαριωτών, παρέλασαν με την γαλανόλευκη και απήγγειλαν ποιημάτια για την Εθνική Γιορτή.
Και στην Κορυτσά η γιορτή άρχισε με την Δοξολογία στην Παλιά Μητρόπολη. Μετά, υπό την αιγίδα του Παραρτήματος Ομόνοιας Κορυτσάς με πρόεδρο την κ Στέλλα Μπατσίλη, διοργανώθηκε εκδήλωση αφιερωμένη στην 25η Μαρτίου. Συμμετείχαν ο Γ. Πρόξενος κ. Ιωάννης Πεδιώτης, ο Γ. Πρόεδρος της Ομόνοιας Λεωνίδας Παπάς, ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ και βουλευτής Βαγγέλης Ντούλες, ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου κι άλλοι παράγοντες. Οι μαθητές των Εκπαιδευτηρίων «ΟΜΗΡΟΣ» έδωσαν ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με τραγούδια και ποιήματα, ενώ το Συμβούλιο Ομόνοιας Κορυτσάς απένειμε «Τιμητική διάκριση» στην Ερμιόνη Ανδρέου και στον Βασίλη Κολάτση. Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Κορυτσά κ. Ιωάννης Πεδιώτης, παρέθεσε δεξίωση σε κεντρικό ξενοδοχείο της πόλης όπου παρευρέθηκαν απ’ όλα τα κόμματα, τοπικοί άρχοντες και προσωπικότητες της Κορυτσάς.
Άγιοι Σαράντα
Τη Δευτέρα, 23 Μαρτίου το απόγευμα, η αίθουσα του κινηματογράφου της πόλης των Αγ. Σαράντα ήταν ασφυκτικάγεμάτη. Μαθητές, γονείς, δάσκαλοι και εκατοντάδες Έλληνες της πόλης ήρθαν να γιορτάσουν όλοι μαζί. Ανάμεσά τους και ο Γ. Πρόξενος της Ελλάδας στο Αργυρόκαστρο Βασίλειος Τόλιος, ο Γ. Πρόεδρος της Ομόνοιας Λεωνίδας Παπάς, ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ Βαγγέλης Ντούλες, ο Πρόεδρος του ΜΕΓΚΑ Χρ. Κίτσιος, η Υφυπουργός Περιβάλλοντος ΟλιάναΊφτη, ο αντιδήμαρχος Γ. Μήτρος και άλλοι παράγοντεςκομμάτων και τοπικής εξουσίας.
Η εκδήλωση διοργανώθηκεαπό το Παραρτήματος Ομόνοιας Αγ. Σαράντα. Ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Βασίλης Κάγιος μίλησε για την σημασία της ημέρας,ενώ χαιρέτησανμε τη σειρά ο Γ. Πρόξενος Β.Τόλιος, ο Πρόεδρος της Ομόνοιας Λ. Παπάς και ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ Β, Ντούλες.
Την παράσταση έκλεψαν οι απαγγελίες των μικρών ελληνόπουλων του νηπιαγωγείου, των μαθητών του εννιάχρονου ελληνικού σχολείου των Αγ. Σαράντα, τα χορευτικά των σχολείων του Μουρσιοιύ και της Λιβαδειάς, καθώς και το θεατρικό έργο «Το παιδομάζωμα» του Επαγγελματικού Λυκείου «Απόστολος Παύλος» Μεσοποτάμου.
Δέλβινο
Μετά από πολλά χρόνια σιωπής, με την άμεση παρέμβαση του Γενικού Προέδρου της Ομόνοιας Λεωνίδα Παπά, γιορτάστηκε η Εθνική μας Γιορτή και στην πόλη του Δελβίνου.
Η εκδήλωση άρχισε με τον Πανηγυρικό Εσπερινό στον Ιερό Ναό που φέρνει το όνομα «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου». Πλήθος κόσμου γέμισαν τον Ναό και το προαύλιο του. Όλοι μαζί κατευθύνθηκαν προς τοκινηματοθέατρο της πόλης για την καθιερωμένη γιορταστική εκδήλωση υπό την αιγίδα του Παραρτήματος Δελβίνου. Μίλησε ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Μιχάλης Μποζιώρης, ενώ χαιρέτησαν ο Γ. Πρόξενος, ο Γενικός Πρόεδρος της Ομόνοιας, ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ και ο Δήμαρχος της πόλης Ντ. Αλιμάνι. Την παράσταση έκλεψαν κι εδώ οι μαθητές των ελληνικών σχολείων του Δελβίνου, του Φοινικιού και του Μεσοποτάμου με τα ωραία τους ποιήματα και τους παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς.
Δερβιτσιάνη
Όπως κάθε χρόνο κι εφέτος το Κεφαλοχώρι της Δρόπολης η Δερβιτσιάνη έλαμψε. Έγινε η Θεία Λειτουργία και η δοξολογία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η Πλατεία «Γρηγόρης Ντριγκόγιας» ήταν γεμάτη με κόσμο όπου παρακολούθησαν και καμάρωσαν, παρά τις αντίξοες συνθήκες, την μαθητική παρέλαση. Το Πολιτιστικό Κέντρο κατάμεστο, για να χαιρετήσουν ο Γ. Πρόξενος ΒασίλειοςΤόλιος, ο Γ. Πρόεδρος της Ομόνοιας Λεωνίδας Παπάς και ο Πρόεδρος του ΚΕΑΔ Βαγγέλης Ντούλες. Ακολούθησε ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα των ελληνικών σχολείων της περιοχής.
Το βράδυ ο Πρέσβης της Ελλάδος στα Τίρανα κ. Λεωνίδας Ροκανάς και ο ΓενικόςΠρόξενος κ. ΒασίλειοςΤόλιος στο Αργυρόκαστρο παρέθεσαν δεξίωση με την ευκαιρία της Γιορτής.
Πηγή: Σ.Φ.Ε.Β.Α.
Η στους πολλούς σκοτεινούς αιώνες της σκλαβιάς και των εξ αυτής δυσαριθμήτων βασάνων και πάμπολλων θυμάτων διατήρηση της ταυτότητας των Ελλήνων οφείλεται στην καθοριστική παρουσία και την εργώδη και θυσιαστική προσφορά της Ορθοδόξου Εκκλησίας, κλήρου και λαού. Η Εκκλησία ήταν που διατήρησε άσβεστη τη φλόγα της ελληνικής συνείδησης και προετοίμασε την εθνεγερσία. Αν δεν υπήρχε Εκκλησία μετά το 1453 το Έθνος θα είχε εξαλειφθεί και δεν θα αναδεικνυόταν το 1821. Γι’ αυτό και ορθώς ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος τόνιζε πως «Ορθοδοξία και Ελληνισμός είναι όπως το κρέας με το νύχι».
Γράφει σχετικά ο Σπ. Ζαμπέλιος:
«Από της ώρας εκείνης (Σημ. Της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως), διάδοχος της βασιλείας επίδοξος υπό την εξαγνιστικήν του Τούρκου κηδεμονίαν… απομένει ο νεοφανής Λαός. Εις τον οποίον συμμαχούσιν αναποσπάστως ήδη και υπέρ εθνεγερσίας συναγωνίζονται οι λογάδες της Εκκλησίας και οι Γραμματικοί. Τίνι το 1821, πρώτον Ευρωπαϊκοελληνικής πολιτείας δοκίμιον, τίνι οφείλεται; Τη συμφώνω συμπράξει της καινής ιστοριονομικής τριαρχίας. Εις το κέντρον ο Λαός, δεξιόθεν ο λόγιος Ρήγας, αριστερόθεν δε ο αρχιεπίσκοπος Γερμανός!» .
Δύο ήσαν οι θανάσιμοι κίνδυνοι αφανισμού του Γένους. Ο ένας από την Ανατολή και τον Οθωμανό τύραννο, με τους εξισλαμισμούς. Αυτοί συνέβαιναν αφενός μεν με τους συστηματικούς διωγμούς σε βάρος των Χριστιανών, το παιδομάζωμα, την εξαθλίωση, τις ταπεινώσεις, τις σε βάρος τους υπερβολικές φορολογικές επιβαρύνσεις, αφετέρου δε με τα κίνητρα που έδιδε στους εξωμότες. Ο άλλος κίνδυνος από τη Δύση και τον Πάπα, ο οποίος μαζί με τους λατινόφρονες ηγεμόνες, επιδίωκε με κάθε τρόπο τον προσηλυτισμό και τον αφανισμό της ιδιοπροσωπίας των Ελλήνων. Και τους δύο αυτούς κινδύνους αντιμετώπισε με πάρα πολλές θυσίες αλλά τελικώς με επιτυχία η Εκκλησία και, ως νέος Μωυσής, οδήγησε το Έθνος στην ελευθερία Του.
Ειδικά ο Μικρασιατικός Ελληνισμός είχε μια ιδιαίτερη σχέση με την Στρατευόμενη Εκκλησία. Ο Απόστολος Παύλος και άλλοι Απόστολοι εργάσθηκαν ιεραποστολικώς στις πόλεις και στα χωριά της, και οι Επτά πόλεις της Αποκάλυψης του Ευαγγελιστού Ιωάννου είναι στην Ιωνία, οι πρώτοι Μάρτυρες της Πίστεως εκεί αναδείχθηκαν, στα χώματά της έδρασαν οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, σ’ αυτήν συνήλθαν Οικουμενικές Σύνοδοι, που αποφάσισαν περί των Δογμάτων της Πίστεως. Στη Νίκαια κατέφυγε ο Αυτοκράτορας όταν οι Φράγκοι, το 1204, κατέλαβαν τη Βασιλεύουσα, οι Έλληνες της Μικράς Ασίας δέχθηκαν πρώτοι τα κύματα των επιθέσεων των αλλοθρήσκων που διψούσαν για αίμα και κατακτήσεις. Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, στο μεγάλο του μέρος, έμεινε σκλαβωμένος στους Οθωμανούς από τα μέσα του 14ου αιώνα έως το 1918, δηλαδή για πεντέμισι αιώνες περίπου και όχι μόνο επέζησε, αλλά ανέδειξε αρετές, αξίες και ικανότητες, με τις οποίες διεκδίκησε δυναμικά την ελευθερία του.
Η ζωή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας (Σημ. Μικρά Ασία, είναι η περιοχή από την Ιωνία έως την Κιλικία και από την Καππαδοκία και τη Λυκία έως τον Πόντο) ήταν πολύ δύσκολη στα χρόνια της σκλαβιάς. Ζούσαν μέσα στο κέντρο της τυραννίας και ανάμεσα σε πλημμυρίδα αλλοθρήσκων, γι’ αυτό δεν ήταν εύκολο να επιβιώσουν. Το πέτυχαν με τέσσερα συστατικά στοιχεία, που καλλιέργησαν στις ψυχές τους.
Το πρώτο ήταν η ακράδαντη και ζέουσα Πίστη τους στον Σωτήρα τους Ιησού Χριστό. Πίστη που συνοδευόταν με ανάλογη ζωή. Απόρροια αυτής της Πίστης ήταν το δεύτερο στοιχείο, η βίωση της Ελευθερίας ως ζωτικού στοιχείου της ψυχής τους και η επιθυμία τους να την αποκτήσουν και σε εθνικό επίπεδο. Το τρίτο συστατικό στοιχείο ήταν η φιλοπατρία τους. Οι λόγιοι αλλά και οι αγράμματοι αρχιερείς και ιερείς καλλιεργούσαν στον σκλαβωμένο πιστό λαό την αγάπη προς την δεσμία Πατρίδα, του συντηρούσαν τη φλόγα της ελευθερίας και του υπενθυμίζοντας του την καταγωγή του από σημαντικούς προγόνους. Ο Επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων Ηλίας Μηνιάτης (1669-1714) εποίκιλλε τα κηρύγματα του με πλείστες αναφορές σε σοφούς και ήρωες της αρχαιότητας και της Βυζαντινής εποχής και ο Κωνσταντίνος Οικονόμος, ο εξ Οικονόμων, τόνωνε το πατριωτικό φρόνημα. Μιλώντας προς τους νέους των Κυδωνιών, το 1919, είχε τονίσει, μεταξύ άλλων:
« Λέγω πρώτον, ότι χρεωστείς χριστιανέ, καθό χριστιανός, να αγαπάς και να ευεργετής την πατρίδα… Τόσον ιερόν και θείον δώρον είναι η Πατρίς αγαπητοί, ώστε έν των μεγίστων σημείων της κατά των ανθρώπων δικαίας οργής του Θεού γίνεται πολλάκις η στέρησις της Πατρίδος».
Τα τρία προηγούμενα στοιχεία οδηγούν στο τέταρτο, που είναι η θέληση και η διάθεση του Έλληνα να θυσιαστεί παρά να τουρκέψει ή να φραγκέψει. Αυτή η θέληση προϋποθέτει την Πίστη, τη Φιλοπατρία και την αγάπη στην Ελευθερία, που τόσο χαρακτηριστικά περιέγραψε ο Ρήγας: «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Νέφος είναι οι νεομάρτυρες, δηλαδή οι μάρτυρες επί τουρκοκρατίας ή φραγκοκρατίας, που υπέστησαν βάσανα και αυτόν τον θάνατο γιατί δεν αλλαξοπίστησαν. Πολλοί από αυτούς ήσαν από τη Μικρά Ασία. Όλοι τους θεωρούσαν το βόλεμα και τον συμβιβασμό με τον δυνάστη μαγάρισμα της Πίστης και της ελευθερίας τους.
Η Επανάσταση του 1821 ξεκίνησε μακριά από τη Μικρά Ασία. Πρώτα στις παραδουνάβιες περιοχές, όπου θυσιάστηκαν οι υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη αγνοί αγωνιστές και, αμέσως μετά στην Πελοπόννησο, πετυχημένα αυτή τη φορά. Με την έναρξη του Αγώνα εκατοντάδες ήσαν οι Μικρασιάτες που αυτοπροαιρέτως άφησαν πίσω την οικογένειά τους και τις ανέσεις τους και αποδέχθηκαν τους κινδύνους που συνεπαγόταν η συμμετοχή τους σ’ Αυτόν.
Μετά το 1850 και ενώ μικρό μέρος του Ελληνισμού είχε απελευθερωθεί και προσπαθούσε να ορθοποδήσει αυτός της Μικράς Ασίας αναπτυσσόταν μέσα στη σκλαβιά. Αυτό είναι το θαύμα που πραγματοποίησε η Εκκλησία, κλήρος και λαός, σ’ Αυτήν. Στους σκοτεινούς, μετά το 1453, πρώτους αιώνες διατήρησε ζωντανή τη θράκα της εθνικής συνείδησης και όταν οι περιστάσεις το επέτρεψαν αυτή γιγαντώθηκε, παρά τις δυσχερέστατες συνθήκες που υπήρχαν. Άλλος θεσμός, πλην της Εκκλησίας, δεν υπήρχε στη σκλαβωμένη Μικρά Ασία για να βοηθήσει τον Ελληνισμό. Αυτή ένωσε όλους τους Έλληνες, πλούσιους και πτωχούς, αγρότες και εμπόρους, γραμματισμένους και αγράμματους στον κοινό σκοπό. Η Εκκλησία ήταν ταυτόχρονα Υπουργείο Παιδείας, Οικονομικών, Υγείας, Προνοίας, Πολιτισμού…
Όταν, στην αρχή του 20ού αιώνα, άρχισαν οι διωγμοί από τους Νεότουρκους η επιλογή των αρχιερέων και των ιερέων στη Μικρά Ασία ήταν να προστατεύσουν το ποίμνιό τους, αποδεχόμενοι τους κινδύνους, που αυτή συνεπαγόταν. Οι αναφορές του Αγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης, προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, που διασώθηκαν, αποτελούν αψευδές στοιχείο για την αυτοπροαίρετη θυσία τους.
Οι υπηρεσίες της Εκκλησίας στον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας αποδεικνύονται και από το ότι, παρά τις αυθαιρεσίες και τους διωγμούς του οθωμανικού καθεστώτος, στην περιοχή της Ιωνίας, όταν αυτή απελευθερώθηκε, υπήρχαν 698 Σχολές, στις οποίες φοιτούσαν 91.935 μαθητές και μαθήτριες και δίδασκαν 1.805 δάσκαλοι και δασκάλες. Επίσης στις περί τη Σμύρνη εκκλησιαστικές επαρχίες λειτουργούσαν τα ακόλουθα ευαγή ιδρύματα, που όλα τα κατέστρεψαν οι Τούρκοι και που ανάλογα δεν διέθετε η Εκκλησία στην ελεύθερη Ελλάδα:
20 Νοσοκομεία, 2 Βρεφοκομεία, 2 Φρενοκομεία, 3 Γηροκομεία, 1 Άσυλο Ανιάτων, 1 Στέγη Συσσιτίου, 2 Λαϊκά Κέντρα, 19 Θρησκευτικές Αδελφότητες, 18 Γυμναστικοί Σύλλογοι, 88 Οργανώσεις Αμύνης, 21 Φιλαρμονικοί Σύλλογοι, 6 Ορφανοτροφεία, 3 Ιδιωτικά Γυμνάσια, 4 Διδασκαλεία Αρρένων και Θηλέων, 1 Εμπορική Σχολή, 225 Συντεχνίες, 209 Σύλλογοι και Αδελφότητες, 27 Φιλόπτωχα Ταμεία, 19 Βιβλιοθήκες και Μουσεία, 2 Οικοτροφεία, 4 Γεωργικές Ενώσει ς.
Οι συστηματικοί διωγμοί σε βάρος των Ελλήνων αλλά και των Αρμενίων και των Ασσυρίων Χριστιανών της Μικράς Ασίας εξελίχθηκαν σε γενοκτονία από το 1914 έως το 1922. Για τη διατήρηση της μνήμης των θυμάτων της η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος το 1993 αποφάσισε την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού να τιμάται η μνήμη των Μικρασιατών εθνοϊερομαρτύρων Επισκόπων Χρυσοστόμου Σμύρνης, Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου και Ευθυμίου Ζήλων, καθώς και των κληρικών και λαϊκών που μαρτύρησαν μαζί τους κατά τη γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Εξάλλου η Βουλή των Ελλήνων, το 1998, με ομόφωνη απόφαση της, όρισε τις 14 Σεπτεμβρίου κάθε έτους ως ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος. Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι η μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου, για λόγους πολιτικούς και ιδεολογικούς. Ομοίως εξασθενεί η μνήμη των σύγχρονων Ελλήνων ως προς την προσφορά της ποιμαίνουσας Εκκλησίας στον Εληνικό Λαό και ειδικότερα η προσφορά Της στη διατήρηση της ταυτότητας Του και στην απόκτηση της ελευθερίας Του, όπως επίσης και η ολόπλευρη θυσιαστική συμπαράστασή Της κατά τις δοκιμασίες Του.
Οι Έλληνες, από εθνικής πλευράς, την περίοδο αυτή ζούμε κατάσταση που τείνει να καταστεί χειρότερη από αυτές της Αλώσεως του 1453 και της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922. Το 1453 χάσαμε τα εδάφη και την ελευθερία μας, αλλά καταφέραμε να διατηρήσουμε την ιδιοπροσωπία μας, την ταυτότητά μας, τη γη μας. Το 1922 χάσαμε τη γη μας, το βιός μας, τους ιερούς τόπους μας, αλλά διατηρήσαμε την ταυτότητά μας και μεταφέραμε όσα όσια και ιερά μας μπορέσαμε στην ελεύθερη Ελλάδα. Τώρα, στην ελεύθερη Ελλάδα, κινδυνεύουμε να χάσουμε την ταυτότητά μας, δηλαδή το είναι μας, τη ψυχή μας!
Ας έχουμε όμως Πίστη και Ελπίδα. Υπάρχουν ακόμη εστίες πνευματικής αντίστασης, υπάρχουν ακόμη Έλληνες που δεν έχουν προσκυνήσει τον Βάαλ του υλισμού και του κοσμοπολιτισμού
- Βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν για το παρόν άρθρο
- Αρχείο Εθνοϊερομάρτυρος Αγίου Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης, Τόμοι Α, Β΄ και Γ΄. ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2000.
- Μητροπολίτου Εφέσου Χρυσοστόμου Χατζησταύρου (Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος), « Οι κατά της Εκκλησίας και της Εκπαιδεύσεως της Μικράς Ασίας Τελευταίοι Διωγμοί των Τούρκων», Εκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού, Καισαριανή, 2010.
- Βοβολίνη Κωνστ. «Η Εκκλησία εις τον Αγώνα της Ελευθερίας», Εκδότης Παν. Αθ. Κλεισιούνης, Αθήναι, 1952.
- Βρυώνη Σπ., «Η παρακμή του Μεσαιωνικού Ελληνισμού στη Μικρά Ασία και η Διαδικασία εξισλαμισμού», ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1996.
- Γεδεών Ι. Μανουήλ, «Η Πνευματική Κίνησις του Γένους κατά τον ΙΗ΄ και ΙΘ΄ Αιώνα». Εκδ. «Ερμής», Αθήνα, 1976.
- «Η Ζωή των Υποδούλων Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας», Πρακτικά Β΄ Συνεδρίου Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος – Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητας, Αθήνα, 2014.
- Ζακυθηνού Α. Διονυσίου «Μεταβυζαντινά και Νέα Ελληνικά», Αθήναι, 1978.
- Ζαμπελίου Σπ. «Βυζαντιναί Μελέται – Περί Πηγών Νεοελληνικής Εθνότητος», Εκδ. Σ. Ν. Φιλαδελφέως, Εν Αθήναις, 1857.
- Κυριακίδου Επαμ. «Βιογραφίαι των εκ Τραπεζούντος και της περί αυτήν Χώρας από της Αλώσεως μέχρις Ημών Ακμασάντων Λογίων», Τυπογρ. Παρ. Λεώνη, Αθήναι, 1897.
- «Κύριλλος ο Λούκαρις». Αθήναι, 1939.
- Μηνιάτη Ηλία, Επισκόπου Κερνίκης και Καλαβρύτων «Διδαχαί και Λόγοι», Εκδ. «Φως», Αθήναι, 1960.
- Οικονόμου Κωνσταντίνου, του εξ Οικονόμων «Λόγοι», Επιμ. Θεοδ. Σπεράντσα, Αθήναι, 1971.
- Παπαδοπούλου Αρχοντίας «Η Συμβολή των Ελλήνων της καθ΄ Ημάς Ανατολής στην Παλλιγγενεσία του 1821», Εκδ. «Λεξίτυπον», Αθήνα, 2012.
- Περαντώνη Ιωάννου «Λεξικόν των Νεομαρτύρων», Εκδ. Β΄ Ιεράς Συνόδου Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι, 1990.
- Ράνσιμαν Στήβεν «Η Μεγάλη Εκκλησία εν Αιχμαλωσία», Α+Β Τόμοι, Εκδ. Μπεργαδή, Αθήνα, 1979.
- Χατζηνικολάου Ιγνατίου, Αρχιμ. Γυμνασιάρχου « Αγιος Πολύκαρπος», Χανιά 1987.
.
Σχόλιο ID-ont : Τα σχόλια που κατατέθηκαν στη διαβούλευση για την "Κάρτα Πολίτη" των Κατρούγκαλου-Βαρουφάκη-Τσίπρα (http://www.opengov.gr/ypes/?p=2559 ) ξεπέρασαν σε πλήθος τα σχόλια που κατατέθηκαν στη διαβούλευση της "Κάρτας του Πολίτη" των Ραγκούση-Παπανδρέου το 2010 (http://www.opengov.gr/ypes/?p=863 ). Στην τωρινή διαβούλευση κατατέθηκαν 1.661 (1.542 έως 24/3/2015) σχόλια ενώ στη διαβούλευση του 2010 κατατέθηκαν 1.361 σχόλια. Και στις δύο διαβουλεύσεις τα σχόλια στη συντριπτική τους πλεοψηφία ήταν αρνητικά. Όσον αφορά την τωρινή, στα 1.661 σχόλια, τα θετικά δεν είναι περισσότερα από 30! Άρα τα αρνητικά σχόλια είναι το 98% των συνολικών σχολίων!
Εάν δείτε στους συγκεντρωτικούς πίνακες στατιστικών (http://www.opengov.gr/opengov/Totalstats.php ) που δημοσιεύει το opengov.gr, σε 18 διαβουλεύσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια διαφορά άνω των 5.000! σχολίων μεταξύ "Συνολικών Σχολίων" και "Εγκεκριμένων Σχολίων". Τι σημαίνει αυτό άραγε; Πρόκειται για κομμένα σχόλια; Εάν ναι, γιατί; είναι όλα υβριστικά ή κόπηκαν για άλλους λόγους;;; Σε όλα τα άλλα τα Υπουργεία η διαφορά αυτή ανέρχεται σε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες το πολύ! (με εξαίρεση το Υπουργείο Οικονομικών που η διαφορά ανέρχεται σε 1.500). Αναλυτικά στοιχεία εδώ: http://www.opengov.gr/opengov/Totalstats.php
Θέλουμε επίσης να επισημάνουμε ότι η διαβούλευση Ραγκούση διήρκεσε 22 ημέρες, ενώ είχε προηγηθεί ευρεία δημοσιότητα στο θέμα για μήνες, πριν την κατάθεση του σχεδίου νόμου, ενώ η διαβούλευση Κατρούγκαλου διήρκεσε μόνο 6 ημέρες χωρίς να δοθεί ιδιαίτερη δημοσιότητα! Το γεγονός μάλιστα ότι το σχέδιο νόμου ήταν σε διαβούλευση δεν αναδείχθηκε επαρκώς.
Η εναντίωση στην Κάρτα του Πολίτη των Ραγκούση-Παπανδρέου δεν εκφράστηκε μόνο στη διαβούλευση του 2010. Στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν υπογραφές εναντίον της Κάρτας του Πολίτη, οι οποίες σήμερα ανέρχονται περίπου στις 100.000 (http://www.orthros.eu/%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%87%CF%8C%CE%BB%CE%B9%CE%B1/%E1%BC%80%CF%81%CE%BD%CE%BF%E1%BF%A6%CE%BC%CE%B1%CE%B9.html ). Επίσης έγιναν πλήθος ομιλιών, ημερίδων και εκδηλώσεων διαμαρτυρίας.
Φρονούμε, πως η τωρινή διακυβέρνηση του κου Τσίπρα, το μόνο που δεν θα ήθελε να δει, είναι η αναβίωση αυτών των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας των τελευταίων ετών. Η θέρμη υπάρχει και αυτό έγινε σαφές από την τωρινή διαβούλευση. Οι εποχές που διανύουμε είναι δύσκολες και μόνο με ενότητα δυνάμεων θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες. Δεν χρειάζεται η καλλιέργεια αντιθέσεων, η όξυνση των πνευμάτων. Η απλούστερη λύση είναι η απόσυρση του σχετικού άρθρου από το σχέδιο νόμου.
Αναμένουμε την κίνηση καλής θέλησης από τον κο Κατρούγκαλο με την απόσυρση του σχετικού με την Κάρτα του Πολίτη άρθρου. Αλλιώς όλοι όσοι εναντιώνονται στην Κάρτα του Πολίτη θα το θυμούνται αυτό μπροστά στην κάλπη και αυτό αφορά τόσο τον κο Τσίπρα όσο και τις συνεργαζόμενες με αυτόν πολιτικές δυνάμεις...
Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ κ᾽ ἠγαπημένε πάντοτ’ εὐκολόπιστε καί πάντα προδομένε (Διονύσιος Σολωμός)
Λίγο πρίν ἀπό την Ἐπανάσταση ὁ ἀπροσκύνητος Κλέφτης, Θεόδωρος Γρίβας, συλλαμβάνεται ἀπό τό «θηρίο» τῶν Ἰωαννίνων, τόν περιβόητο Ἀλῆ πασᾶ καί καταδικάζεται σέ θάνατο δι᾽ ἀπαγχονισμοῦ. Ὁ σπουδαῖος ἀθηναιογράφος Δημ. Καμπούρογλου, στό Βιογραφικόν Σχεδίασμα (ἐκδ. «Βεργίνα», Ἀθήνα, σ. 18) γιά τόν ἀγωνιστή τοῦ ᾽21 Θ. Γρίβα, διασώζει ἕνα χαρακτηριστικό ἐπεισόδιο: «Ὅταν ὁ δήμιος ἐπλησίασε κρατῶν τό σχοινίον, ὁ Γρίβας ἐκάλυψε τήν κεφαλήν του διά τοῦ ἐνδύματός του. Ὁ σατράπης διέταξε τότε τόν δήμιον νά σταθῇ, τόν δέ Θεόδωρον νά πλησιάσῃ· καί τῷ εἶπε: Γιατί σκέπασες τό κεφάλι σου, φοβήθηκες τόν θάνατον; Δέν ἤξερες ὅτι ἀφοῦ ἀκολούθησες τή δουλειά τοῦ πατέρα σου αὐτή θά ἦταν ἡ τύχη σου;
Δέν φοβήθηκα τόν θάνατο, ἀπεκρίθη ὁ Θεόδωρος, τόν φόβο τόν ἄφησα στήν κοιλιά τῆς μάνας μου, οὔτε θά μείνω χωρίς ἐκδίκησι· καί πατέρα ἔχω καί τέσσερεις ἀδελφούς· μά ντρέπομαι τόν κόσμο πού θά μέ ἰδῇ νά πεθάνω ἔτσι καί ἀπό τά χέρια τέτοιων παληανθρώπων (καί ἔδειξε τούς Γύφτους, οἵτινες συνήθως μετήρχοντο τό ἐπάγγελμα τοῦ δημίου). Ἐζήτησα τόν θάνατο, ὅπου ἔπρεπε, ἀλλ᾽ αὐτός μέ ἀρνήθηκε. Ἡ ἀπάντησις αὕτη τόσην ἐντύπωσιν ἔκαμεν εἰς τόν Ἀλῆ, ὥστε διέταξε νά μήν τόν ἀπαγχονίσωσι, ἀλλά νά τόν ρίψωσιν εἰς τάς φυλακάς».
Αὐτή εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς σημερινῆς Πατρίδας. Ξακουστή, «ὄμορφη, πλούσια, κι ἄπαρτη καί σεβαστή κι ἁγία», στέκεται ἁλυσοδεμένη ἐνώπιον τῶν δημίων της καί κρύβει το πρόσωπό της, ὄχι ἀπό ντροπή -«τιμιωτέρα ἰδιότης στήν οἰκουμένη» δέν ὑπάρχει, Ἑλλάδα- ἀλλά γιά νά μή βλέπει τούς χα-μαίζηλους σατραπίσκους πού τήν «ἀπαγχονίζουν».
Καί τό «ἰκρίωμα», ἡ ἀγχόνη, ἔχει στηθεῖ μές στίς σχολικές τάξεις, ὅπου γιά πρώτη φορά ἀπό ἱδρύσεως τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους κυκλοφοροῦν «βιβλία» -πανέρια μέ ὀχιές- στα ὁποῖα εὐτελίζονται καί γελοιοποιοῦνται τά πολυτίμητα τζιβαϊρικά τοῦ Γένους, ἡ ἀμώμητος Πίστη, ἡ Πατρίδα, οἱ ἐθνικοί ἀγῶνες, ἡ ἐξαίσια Παράδοσή μας! «Γιατί καί κεῖνα πού σεβάστηκεν ὁ Τοῦρκος, τ’ ἄθεα γράμματα τά πατᾶνε καί πᾶνε νά τά ξεριζώσουνε…
Τά ἄθεα γράμματα ὑφαίνουνε τό σάβανο τοῦ Γένους» μοιρολογεῖ ὁ Παπουλάκος (Ἰδιοπροσωπία τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, ἐκδ. «Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Χόρν», Ἀθήνα 1999, σ. 397).
Θά περίμενε κανείς ὅτι τό ᾽21, τά γενέθλια τοῦ κράτους μας, τό ἄφραστον θαῦμα τῆς Θεοτόκου -γιατί θαῦμα τῆς Θεομάνας μας ἦταν ἡ λευτεριά- θά τό προσέγγιζαν «οἱ νάνοι καί οἱ ἀρλεκίνοι, οἱ τροπαιοῦχοι τοῦ ἄδειου λόγου» (Παλαμᾶς), θά τό ἀντιμετώπιζαν μέ τήν πρέπουσα ἱερότητα. Νά, ὅπως τά εὐλογημένα γιαταγάνια καί καριοφίλια τῶν κλεφταρματολῶν: Τοῦ ἀντρειωμένου τ᾽ ἅρματα δέν πρέπει νά πουλιῶνται μόν’ πρέπει τους στήν ἐκκλησιά ἐκεῖ νά λειτουργιῶνται.
Γιατί τό ᾽21 εἶναι τό «ἅγιο Βῆμα» τῆς ἱστορίας μας!! «Ἡ ἑλληνική Ἐπανάσταση εἶναι ἡ πιό πνευματική ἐπανάσταση πού ἔγινε στόν κόσμο. Εἶναι ἁγιασμένη... Ἡ σκλαβιά πού ἔσπρωξε τούς Ἕλληνες νά ξεσηκωθοῦν καταπάνω στόν Τοῦρκο δέν ἤτανε μονάχα ἡ στέρηση κ’ ἡ κακοπάθηση τοῦ κορμιοῦ, ἀλλά, ἀπάνω ἀπ’ ὅλα, τό ὅτι ὁ τύραννος ἤθελε νά χαλάσει τήν πίστη τους, μποδίζοντάς τους ἀπό τά θρησκευτικά χρέη τους, ἀλλαξοπιστίζοντάς τους καί σφάζοντας ἤ κρεμάζοντάς τους, ἐπειδή δέν ἀρνιόντανε τήν πίστη τους γιά νά γίνουνε μωχαμετάνοι. Γιά τοῦτο πίστη καί πατρίδα εἴχανε γίνει ἕνα καί τό ἴδιο πρᾶγμα» (Φώτη Κόντογλου, Ἡ Πονεμένη Ρωμιοσύνη, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθήνα 71989, σ. 275). Γιά κάποιους ὅμως, πού κακῇ τῇ ὥρᾳ, γράφουν καί σχολικά βιβλία Γλώσσας, ἡ Ἐπανάσταση δέν εἶναι «ἁγιασμένη», ἀλλά εὐκαιρία γιά -ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ φράση- «χαβαλέ», γιά σαχλεπίσαχλες ἐπινοήσεις! Εἶναι δυνατόν νά διακωμωδεῖται τό ᾽21; Ἔχουν δικαίωμα κάποιοι νά γελοιοποιοῦν τά ὅσια καί τά ἱερά τοῦ Γένους;
Στήν Νεοελληνική Γλῶσσα Α´ Γυμνασίου (σ. 82-83) περιέχεται κείμενο -ἀφιέρωμα στό ᾽21 μέ τίτλο «Ἡ παράσταση». Ἀντιγράφω ἕνα ἀπόσπασμα: «...τότε ὁ Βαγγελάκης πού ἔκανε τόν Μπότσαρη καί τόν στένευε ἡ στολή του, ἔσκυψε νά πάρει τά τσαρούχια μου νά μοῦ τά δώσει καί φάνηκε τό σώβρακό του καί τά κορίτσια ἔβαλαν τά γέλια κι ἐκεῖνος τά κλάματα...
Καί ὁ κύριος διευθυντής... ἄρχισε νά φωνάζει:
- Ζήτω ἡ 25η Μαρτίου! καί εἶπε «καί τοῦ χρόνου» κι ὅλοι σηκώσαμε τά χέρια μπροστά καί εἴπαμε καί ζήτω κι ἡ κυρία Οὐρανία φώναξε πάλι προσοχή! καί σταθήκαμε ὅλοι προσοχή καί τραγουδήσαμε τόν ἐθνικό ὕμνο καί γιατί χαίρεται ὁ κόσμος καί χαμογελάει πατέρα; καί φύγαμε νά πᾶμε σπίτι μας νά φᾶμε σκορδαλιά γιά τό καλό τῆς ἡμέρας, νά κοιμηθοῦμε, νά ξυπνήσουμε, νά βάλουμε τά καλά μας καί νά πᾶμε νά ποῦμε χρόνια πολλά τοῦ Βαγγελάκη πού εἶχε τήν ἐθνική ἑορτή του».
(Σέ τέτοια ἀξιοθρήνητη γλῶσσα γραμμένο τό κείμενο - «σπασμένα ἑλληνικά»!! Και στήν ἴδια σελίδα, ἀντί νά μπεῖ μιά εἰκόνα τοῦ ᾽21, ὅπως γιά παράδειγμα ἡ «Ἔξοδος», παρεισέφρησε διαφήμιση γιά το ἐρεβοειδές κινηματογραφικό ἔργο «Ὁ ἄρχοντας τῶν δαχτυλιδιῶν»!!).
Τό ἴδιο χλευαστικό καί ἀνίερο ὕφος συναντοῦμε καί στό «Τετράδιο Ἐργασιῶν» Νεοελληνικῆς Γλώσσας τῆς Β´ Γυμνασίου (σ. 35). Κείμενο μέ τίτλο «Ἀρχίζουμε πρόβες γιά τήν ἐθνική γιορτή». Ἀντιγράφω καί ἀπό αὐτό τό κουρελούργημα ἕνα ἀπόσπασμα (τά ἀποσπάσματα ἐνίοτε εἶναι καί... ἐκτελεστικά! «Ἐκτελοῦν» καί μαγαρίζουν ἀνυποψίαστες, ἀθῶες παιδικές ψυχές!).
«Τέλεια! Σήμερα στό μάθημα τῆς μουσικῆς ἦταν τέλεια! Γιατί ἀπό αὔριο ἀρχίζουμε πρόβες γιά τή γιορτή τῆς 25ης Μαρτίου. Θά κάνουμε πρόβες μέ τή χορωδία, θά χάνουμε μαθήματα! Ἔχουμε μιά κάπως μικρή χορωδία στό σχολεῖο, καμιά τριανταριά ἄτομα καί ἔχει πλάκα. Τό ρεπερτόριο θά 'ναι τό συνηθισμένο: Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι καί δῶσ᾽του... Ἀπό τώρα ὀνειρεύομαι τίς ὧρες μαθημάτων πού θά χαθοῦν στίς πρόβες. Καί ἡ καλλιτεχνικοῦ, ἡ Βαφιώτη, μᾶς λέει ὅτι θέλει μιά ὁμάδα νά σχεδιάσει κάτι σκηνικά καί κάτι Κολοκοτρώνηδες καί κάτι σημαῖες καί δάφνες. Μέσα! Ὑπολογίζω κι ἄλλες χαμένες ὧρες μαθημάτων...».
Ἐρωτῶ: Πῶς θά μάθει ὁ ἄγουρος νέος μαθητής, πῶς θά τοῦ καλλιεργηθεῖ τό σέβας γιά τό ᾽21 καί ἡ ὑπερηφάνεια γιά τόν ἡρωισμό καί τήν αὐτοθυσία τῶν προγόνων του, ὅταν τοῦ «διδάσκουμε» τέτοιες ἀθλιότητες; Γιατί ὕστερα νά μήν καίουν τήν σημαία μας; Ποῦ εἶναι τά γραμμένα μέ αἷμα «ἀπομνημονεύματα» τῶν πολέμαρχων τοῦ Εἰκοσιένα; Τί ἀπέγιναν οἱ Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι τοῦ Σολωμοῦ, πού τιτλοφόρησε κατ᾽ ἀρχάς τό ἀριστούργημά του μέ τή λέξη Χρέος; Ὁ μεγάλος ἐθνικός ποιητής μας, τό 1842, στίς 25 Μαρτίου μάλιστα, σέ μιά ἐπιστολή του στόν Γ. Τερτσέτη γράφει τοῦτα τά ἐπικαιρότατα λόγια: «...Τί νά εἴπω διά τό παρόν; Ἡ διαφθορά εἶναι τόσον γενική καί ἔχει τόσας βαθείας ρίζας, ὥστε προξενεῖ κατάπληξιν. Ὅταν οἱ αἴτιοι αὐτῆς παταχθοῦν ἐντελῶς εἶναι δυνατή μία ἠθική ἀναγέννησις. Τότε τό μέλλον μας θά εἶναι μεγάλο, ἄν ὅλα στηριχθοῦν εἰς τήν ἠθικήν, ἄν ἡ δικαιοσύνη θριαμβεύσῃ, ἄν τά γράμματα καλλιεργηθοῦν, ὄχι πρός ματαίαν ἐπίδειξιν, ἀλλά πρός ὠφέλειαν τοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀνάγκην ἀπό ἀνατροφήν καί ἀπό μόρφωσιν ὄχι σχολαστικήν. Θά ἔχωμεν -ἤ μᾶλλον θά ἔχουν τά παιδιά μας- μίαν ἠθικήν ἀναγέννησιν τότε καί τό μέλλον θά εἶναι μεγάλο» (Δ. Σολωμοῦ, Ἅπαντα, ἐκδ. «Μέρμηγκας», σ. 168). Γιά νά ἀνθίσουν τοῦτοι οἱ τόποι, μᾶς κανοναρχεῖ ὁ ποιητής, πρέπει νά «παταχθοῦν» οἱ αἴτιοι καί νά καλλιεργηθοῦν τά γράμματα «πού διαβάζουνε οἱ ἀγράμματοι κι ἁγιάζουνε» (Ἐλύτης). Μόνο ἡ Παιδεία, πού ἀρδεύεται ἀπό τήν Παράδοση τοῦ Γένους, μπορεῖ νά μᾶς σώσει!! Αὐτή ἡ Παιδεία θά ὁδηγήσει στον Ἐπαναγνισμό μας!! Νά ξαναγίνουμε ἁγνοί, ζώντας μέ τά δικά μας ἤθη καί ἔθιμα, μέ τά ρωμαίικα πλούτη καί ὄχι μέ τίς γουρουνοτροφές, τά ξυλοκέρατα τῶν Φράγκων καί τῶν ἡμετέρων Γραικύλων τῆς σήμερον!!
Παραπέμπω καί σ᾽ ἕνα ἀκόμη πονήρευμά τους, στήν Στ´ Δημοτικοῦ αὐτή τήν φορά, στήν Γλῶσσα (β´ τεῦχος, σ. 105). Ἐδῶ λογοκρίθηκε ὁ περίφημος λόγος τοῦ Κολοκοτρώνη στήν Πνύκα. Λέει σέ μιά ἀποστροφή τοῦ λόγου ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ: «Οἱ παλαιοί Ἕλληνες, οἱ πρόγονοί μας, ἔπεσαν εἰς τήν διχόνοιαν καί ἐτρώγονταν μεταξύ τους, καί ἔτσι ἔλαβαν καιρό πρῶτα οἱ Ρωμαῖοι, ἔπειτα ἄλλοι βάρβαροι καί τούς ὑπόταξαν. Ὕστερα ἦλθαν οἱ Μουσουλμάνοι. Οἱ ἔμποροι καί οἱ προκομμένοι...». Μετά τήν λέξη «Μουσουλμάνοι», ὁ ἥρωας εἶπε καί κάποια ἄλλα πράγματα: «Καί ἔκαμαν ὅ,τι ἠμποροῦσαν διά νά ἀλλάξῃ ὁ λαός την πίστιν του. Ἔκοψαν γλῶσσες εἰς πολλούς ἀνθρώπους, ἀλλ᾽ ἐστάθη ἀδύνατο νά το κατορθώσουν. Τόν ἕνα ἔκοπταν, ὁ ἄλλος τόν σταυρό του ἔκαμνε». Ἀλλά τό κομμάτι αὐτό λογοκρίθηκε, διότι θά πικραθεῖ ὁ ἀπέναντι «φίλος»...
Στά δέ «Κείμενα Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας» τῆς Γ´ Γυμνασίου, στίς σ. 46-48, συμπεριέλαβαν καί ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τά Ἀπομνημονεύματα τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη. Λές «δόξα σοι ὁ Θεός»! Ὅμως... ἀπό τό ἀκατέργαστο αὐτό διαμάντι, ἐντόπισαν -οἱ τυμπανιαῖοι ἀποφορᾶς πατριδομάχοι- τό σημεῖο ὅπου ὁ Μακρυγιάννης γράφει κάτι ἐναντίον τοῦ Κολοκοτρώνη: «Οἱ ἄρχοντές μας, οἱ ἀρχηγοί μας ἔγιναν “Ἐκλαμπρότατοι”... ἔγινε ὁ Κολοκοτρώνης καί οἱ ἄλλοι συγγενεῖς καί φίλοι, πλούσιοι ἀπό γές (χωράφια), ἀργαστήρια, μύλους... Ὅταν ὁ Κολοκοτρώνης καί οἱ σύντροφοί του ἦρθαν ἀπό τή Ζάκυνθο, δέν εἶχαν οὔτε πιθαμή γῆς...». Ὁ Μακρυγιάννης σέ ἄλλα πενήντα σημεῖα ἐπαινεῖ τόν Κολοκοτρώνη, ἀλλά αὐτό ἔπρεπε νά μπεῖ! Γιατί; Γιά νά μειώσουν τούς ἥρωες, νά τούς εὐτελίσουν! Ὁ ἥρωας, ὅπως καί ὁ ἅγιος, πού πολλές φορές στήν ἱστορία μας ταυτίζονται, εἶναι «ἐπικίνδυνα» πρότυπα γιά τούς νέους!! Ὁ δειλός καί πειθήνιος νεοραγιάς τῶν Μνημονίων εἶναι προτιμότερος. Μιλᾶμε σήμερα ὅλοι μας γιά Κρίση. Ὅμως ἡ πραγματική κρίση, αὐτή πού θά κρίνει καί τό μέλλον μας, ὡς λαοῦ ἱστορικοῦ, σοβεῖ μές στίς σχολικές αἴθουσες!! Ἄν συνεχιστεῖ τό κακό θά χαθεῖ μιά ὁλόκληρη γενιά!! Ἡ νέα Τουρκοκρατία, μέσῳ τῆς Ἐκπαίδευσης καί τῶν ἀδιάφορων δασκάλων καί καθηγητῶν -ὑπάρχει πάντοτε ἡ «μαγιά» τοῦ Μακρυγιάννη- ἀνδρεῖ τούς Γενίτσαρους τοῦ μέλλοντος, τοῦ πολύ κοντινοῦ μας!! Ἐσχάτη ὥρα ἐστί, «νά μιλήσουμε, νά ’νεργήσουμε κι ὅ,τι θέλουν ἄς μᾶς κάμουν».
«Ἄν ἡ παροῦσα γενεά δέν ἐνδυναμωθεῖ ἀπό ἀνθρώπους μορφωμένους ἐν καλῇ διδασκαλίᾳ καί μάλιστα πρός τόν κανόνα τῆς ἁγίας ἡμῶν πίστεως καί τῶν ἠθῶν μας, θά εἶναι δυσοίωνο τό μέλλον τῆς Ἑλλάδος καί ἡ διακυβέρνησίς της ἀδύνατη» ἔγραφε σέ ἐπιστολή του πρός τόν Μισαήλ Ἀποστολίδη ὁ πρῶτος καί τελευταῖος Ὀρθόδοξος Ρωμιός Κυβερνήτης τῆς πατρίδας μας, Ἰωάννης Καποδίστριας (Ἰω. Τσάγκα, Ἡ ὀρθόδοξη χριστιανική ἀγωγή στό ἐκπαιδευτικό ἔργο τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια, ἐκδ. «Κυριακίδη», σ. 174). Καί μιά καί σήμερα τό ἔνδοξο τοῦτο ἁλωνάκι, ἡ κατασυκοφαντημένη πατρίδα μας, εἶναι ζωσμένη ἀπό τίς «ἀλώπεκες τοῦ σκότους» (Εὐ. Βούλγαρης), τούς Φράγκους, καί τό ἐξ ἀνατολῶν θηρίο πάλιν μαίνεται, νά κλείσω μέ τό ἡρωικότερο ἐπεισόδιο τοῦ Ἀγώνα, τήν Ἔξοδο τοῦ Μεσολογγίου, πού μᾶς διδάσκει πῶς σώζονται τά ἔθνη (τό κείμενο δημοσιεύτηκε στό θαυμάσιο περιοδικό «Χριστιανική Βιβλιογραφία», τοῦ πολυσέβαστου Στυλιανοῦ Λαγουροῦ. Εἶναι ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ν. Βούλγαρη Τό Μεσολόγγι τῶν Ἰδεῶν, ἑρμηνεία τῆς ἀπόφασης τῆς Ἐξόδου):
«Ἦταν πρωί, Σάββατο τοῦ Λαζάρου 10 Ἀπριλίου τοῦ 1826, ὅταν συγκροτήθηκε τό νεκροδόξαστο ἐκεῖνο συμβούλιο ἀποφάσεως. Ἦταν ἕνα συμβούλιο θανάτου. Οἱ καπεταναῖοι εἶχαν ἀναλάβει νά διερευνήσουν μέ ἀνιχνευτές τήν ὕπαρξη μυστικοῦ δρόμου - διόδου γιά ἀκίνδυνο πέρασμα τῶν Ἐλεύθερων Πολιορκημένων στήν ἐλευθερία. Κανένας ὅμως δέν ἔφερε ἐλπιδοφόρα πληροφορία. Οἱ λόχμες καί οἱ στενωποί φυλάγονταν ἄγρυπνα ἀπό τούς πολιορκητές σέ βάθος χώρου καί τόπου. Γενική ἦταν ἡ κατήφεια καί ἡ σιωπηλή θλίψη. Τή σιωπή τῆς στιγμῆς ἔσπασε ἡ βροντώδης καί σταθερή ἔκρηξη τοῦ τρανοδύναμου ἀρχηγοῦ τῆς Φρουρᾶς, τοῦ Θανάση ΡαζηΚότσικα:
- Ὑπάρχει δρόμος ὠρέ!
- Ποιός εἶναι, στρατηγέ, καί δέν τόν λές τόση ὥρα; διαμαρτυρήθηκαν ὅλοι οἱ παριστάμενοι.
- Εἶναι ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ, φωνάζει».
Μόνο ἄν ἀνεβοῦμε τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, τόν Γολγοθᾶ, θά ἀντισταθοῦμε ὡς λαός καί ὡς κράτος.
Πηγή: Ακτίνες
Η Επανάσταση του ΄21 δεν ήταν σαν τους άλλους πολέμους, δηλαδή πόλεμος συμφερόντων, μίσους, εκδικήσεως, πολιτικής και επιρροών ή συμμαχιών. Δεν ήταν ταξική επανάσταση και πάλη των τάξεων. Ήταν απελευθερωτικός αγώνας ενός λαού εναντίον ξένου δυνάστη.
Η Επανάσταση του ΄21 έγινε “για του Χριστού την Πίστη την αγία και της Πατρίδος την ελευθερία”. “Πρώτα υπέρ πίστεως και ύστερα υπέρ Πατρίδος”, πήραμε τα όπλα. Ήταν ελληνορθόδοξη Επανάσταση.
Η Επανάσταση του ΄21 δεν ήταν ανθρώπινο κατασκεύασμα, αλλά θέλημα Θεού. Όπως λέγει ο Κολοκοτρώνης “σαν βροχή από τον ουρανό έπεσε η επιθυμία της ελευθερίας σε όλους” και “ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την ελευθερία της Ελλάδος και δεν την παίρνει πίσω”.
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν πνευματική επανάσταση, νίκη του πνεύματος κατά της ύλης. Οι αγωνιστές πίστευαν, νήστευαν, προσκυνούσαν τον Χριστό και την Παναγία, προσεύχονταν, εξομολογούνταν και κοινωνούσαν και μέσα στις Εκκλησιές και στα μοναστήρια από μικρά παιδιά με το κρυφό σχολειό μάθαιναν “τι είχαν, τι έχασαν και τι τους πρέπει” και ορκίζονταν να αποτινάξουν τη σκλαβιά.
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν χριστιανική ανάσταση πίστεως και ευσεβείας. Δεν υπήρχαν άθεοι στην Επανάσταση του ΄21. Εμπνέονταν όλοι από τους ήρωες της φυλής μας, τους μάρτυρες της Πίστεως και τους Πατέρες της Εκκλησίας μας και γινόντουσαν και οι ίδιοι θυσία και ολοκαύτωμα για την Πατρίδα και την Εκκλησία.
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν εθνική και συνολικά λαϊκή υπόθεση με πρωτοστάτες τον κλήρο και τον λαό. Λέει το δημοτικό τραγούδι: “Χαρά που τόχουν τα βουνά, οι κάμποι περηφάνια...να βλέπουν διάκους με σπαθιά, παπάδες με ντουφέκια, να βλέπουν και το Γερμανό της Πάτρας το Δεσπότη, να ευλογάει τ΄άρματα να φχιέται στους λεβέντες...”
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν μαρτυρική υπόθεση. Είχε μέσα της το μαρτυρικό φρόνημα, γιατί οι Τούρκοι ζήταγαν με χίλιους δυό τρόπους από τους υπόδουλους χριστιανούς να αλλαξοπιστήσουν: “Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου την πίστη σου ν΄ αλλάξεις, να προσκυνήσεις στο τζαμί, την εκκλησιά ν΄ αφήσεις;”
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν ομολογία Χριστού, διότι όλοι αποκρίνονταν με ένα στόμα: “Πάτε κι εσείς κι η πίστη σας μουρτάτες να χαθείτε, εγώ γραικός γεννήθηκα, γραικός και θα πεθάνω”.
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν εκκλησιαστική και αιματηρή εξέγερση. Η Μάνα Εκκλησία πλήρωσε μεγάλο φόρο αίματος και πνεύματος: είχαμε 11 Πατριάρχες κρεμασμένους ή σφαγμένους, 100 επισκόπους, το ίδιο, 6000 κληρικούς, 2000 Νεομάρτυρες, πλήθος σκοτωμένων Χριστιανών, χαμένων παιδιών, αγοριών και κοριτσιών, με το παιδομάζωμα, στα σκλαβοπάζαρα, στους γενιτσάρους και στα χαρέμια. Όλοι όμως ξεκινούσαν και τέλειωναν τη ζωή τους με την πίστη: κλέφτες, αρματωλοί, Φιλική Εταιρεία, Γρηγόριος ο Ε΄, Διάκος και Παπαφλέσσας...
Η Επανάσταση του ΄21 ήταν μορφωτική αναγέννηση. Μεγάλο ρόλο έπαιξαν και οι διδάσκαλοι του Γένους με πρώτο και κορυφαίο τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, που γλύτωσε από τον εξισλαμισμό και την απαιδευσία το γένος των Ελλήνων και προετοίμασε πνευματικά την Επανάσταση.
ΓΙ΄ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΜΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ , ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ:
Να φοβόμαστε. Ζούμε και για μια αξιοπρέπεια. Αλλοίμονο αν χάσουμε τη λεβεντιά μας και αρχίσουμε να υποχωρούμε και να λέμε “ναί σε όλα” και να ξεπουλάμε την εθνική μας κυριαρχία, την εθνική μας αξιοπρέπεια, την περιουσία του λαού μας και την εδαφική μας ακεραιότητα. Από φόβο μη πεθάνουμε. Οι παλιοί έλεγαν: “καλύτερα ένας τίμιος θάνατος, παρά μια άτιμη και ντροπιασμένη ζωή”. Έχουμε και ιδανικά και αρχές, συνείδηση και φόβο Θεού. Αλλοίμονο αν γίνουμε αρνητές της πίστεως και προδότες της πατρίδος για λίγα χρόνια ζωής ακόμη εδώ στη γη.
ΑΛΛΑ ΠΡΕΠΕΙ:
Να εμπνεόμαστε από τους ήρωες και τους μάρτυρες. Να ζούμε και να πεθαίνουμε για τον Χριστό και την Ελλάδα. “Είμαστε απόγονοι μαρτύρων, μέσα μας τρέχει ηρώων αίμα”. Βαδίζουμε στα ίχνη τους και μας εμπνέει η θυσία τους. Είναι μπροστάρηδες οι πρόγονοί μας και σήμερα και πάντοτε στον αγώνα μας. “Τα έθνη δεν μετριούνται με το στρέμμα. Με της καρδιάς το πύρωμα μετριούνται και το αίμα”. “Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία” (Ανδρέας Κάλβος)
Πηγή: Χριστιανική Εστία Λαμίας
Σε μια αναμέτρηση λοιπόν και αντιπαράταξη θυσιαστικά δύο θρησκειών και δυό κόσμων οι Ορθόδοξοι Έλληνες κληρικοί και μάλιστα οι αρχιερείς όχι μόνο δεν αντέδρασαν ούτε χλεύασαν τον αγώνα, αλλ' όπως είναι φυσικό και αυτονόητο, υπήρξαν οι φυσικοί ταγοί και ηγέτες, του αγωνιζομένου λαού. Πραγματικοί μπροστάρηδες , που, σαν άλλοι Μωυσείς ανέλαβαν να οδηγήσουν το λαό από τη σκλαβιά στην ελευθερία με κάθε προσωπική τους θυσία.
Το ράσο όλων των κληρικών, από του ασημότερου καλόγερου μέχρι του πολιουσεβάσμιου και άγιου Πατριάρχη, μεταβλήθηκε σε φλάμπουρο, που ηλέκτριζε και πύρωνε τα πνεύματα των αγωνιζομένων Ελλήνων. Η συμμετοχή των κληρικών, και μάλιστα των αρχιερέων, ήταν τόσο φυσική και τόσο αυτονόητη και απαραίτητη, ώστε όχι μόνο να συμπαρίστανται σε κάθε αγωνιστική προσπάθεια αλλά να θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ, μια και οι Έλληνες δεν επιχειρούσαν τίποτε, εάν προηγουμένως δεν έβλεπαν τους ρασοφόρους να τους ευλογούν, με τους σταυρούς και τα ιερά τους άμφια, και να τους οδηγούν στο καθήκον.
Ενδεικτικό του πόσο πολύ υπολόγιζαν όλοι οι Έλληνες (διοικούντες και λαός) τότε την παρουσία των αρχιερέων στις πολεμικές συρράξεις είναι και ένα έγγραφο της προσωρινής Ελληνικής κυβερνήσεως κατά το Μάιο του 1825, με το οποίο, μπροστά στον κίνδυνο της προελάσεως του Ιμπραήμ, έδωσε εντολή στους αρχιερείς, που βρισκόταν στο Μωριά: Κομάνων Αγαθάγγελο, Παροναξίας Ιερόθεο, Φαρσάλων Γεράσιμο, Τριπόλεως Δανιήλ και Ρέοντος και Πραστού Διονύσιο, να κινηθώσι όσον τάχος για να περιέρχονται τις επαρχίες Άργους, Τριπολιτζάς, Βοστίτζης (Αιγίου), Πατρών, Λεονταρίου και Μεσσήνης και να κηρύσσουν το της εθνεγερσίας σάλπισμα, προτρέποντας τους χριστιανούς σε γενική εξέγερση κατά του τυράννου κατακτητού δια να συντρέξουν εις την ταχείαν ξεκίνησιν των στρατευμάτων.
Κατά συνέπεια δεν πρέπει να θεωρείται υπερβολική η κρίση ότι άνευ της συμμετοχής, της συμπαραστάσεως και της συμπράξεως του ιερού κλήρου δεν θα ευωδούντο τα του ιερού αγώνος.
Ο Φωτάκος , δίδοντας το μέτρο της εκτιμήσεως και του σεβασμού των τότε Ελλήνων στους ρασοφόρους, χαρακτηρίζει τον κλήρο θεόπεμπτο και σεβάσμιο και επιλέγει εις την επανάστασιν πρώτος ο κλήρος εφάνη εις τον αγώνα με τον σταυρόν και με τη σπάθην εις τας χείρας.
Σε άλλο πάλι σημείο των απομνημονευμάτων του (ως να διαισθάνθηκε ότι θα εγερθούν άνδρες, που θα ισχυρισθούν ότι οι αρχιερείς δια της βίας σύρθηκαν στον αγώνα) τονίζει εμφαντικά και απερίφραστα: Οι αρχιερείς της και άπας ο λοιπός κλήρος...αυθόρμητος εκινήθη. . .και πρώτος έλαβε τα όπλα.
Αναγνωρίζοντας δε την αμέριστη συμμετοχή και συνδρομή των κληρικών στους αγώνες του 1821 αναφωνεί:
Ευτυχισμένη ήταν η ημέρα της επαναστάσεως της ελληνικής φυλής, διότι και τότε και προ χρόνων ακόμη το έθνος είχε και τον θεόπεμπτον και σεβάσμιον κλήρον ως οδηγόν του... Ο Κλήρος παρουσιάσθη εμπρός με τον σταυρόν και με το όπλον εις τας χείρας, έβαλε την φωνήν εκ μέρους της θρησκείας και έδωκε το σύνθημα πατρίς και θρησκεία.. .εσυμβούλευσε, ευλόγησε, αγίασε τα όπλα, ύψωσε την σημαίαν του σταυρού... Έκαστος δε κληρικός επήρε πλέον ως έργον του πολέμου να παρευρίσκεται παντού εις τα στρατόπεδα και εις τα φροντιστήρια δια να ετοιμάζη τα πολεμοφόδια και τας τροφάς, όχι μόνον δι ιδίων εξόδων και θυσιών αλλά και με τα ιδία του τα χέρια, άλλοι δε εξ αυτών να πολεμούν τον εχθρόν της πίστεως και της πατρίδος, μαζί με τους στρατιώτας και άλλοι πάλιν να στέκωνται έμπροσθεν του Υψίστου και να επικαλούνται την εξ ύψους βοήθειαν. . .
Ούτως δε ενεργείται η Ελληνική επανάστασις από όλας τας τάξεις των κληρικών, των αρχιερέων δηλαδή, των ιερέων και των μοναχών των μοναζόντων εις τα ιερά καταγώγια, τα οποία έγιναν κοινά δια την ελευθερίαν την εθνικήν.
Τέλος η επιτροπή που συστήθηκε (1833) από τον Όθωνα (μεταξύ των οποίων ο Σπ. Τρικούπης, ο Π. Νοταράς και ο Σκαρλ. Βυζάντιος) για τα Εκκλησιαστικά πράγματα της Ελλάδος, έγραψε στην έκθεσή της:
Πρώτοι οι ιερείς του Υψίστου έκλιναν ους ευήκοον εις την φωνήν της ελευθερίας και περιζωσάμενοι μετά της νοητής ρομφαίας του Ευαγγελικού λόγου το ξίφος του Άρεως, διέπρεψαν πολλαχώς εις τον Ελληνικόν αγώνα. Και τα ονόματα των εν Κωνσταντινουπόλει αθλησάντων Αρχιερέων θέλουν στολίζει δια παντός τας πρώτας σελίδας της νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας.
Και μόνο με τα παραπάνω κείμενα θα έπρεπε να σιγήσει κάθε αντίρρηση και αντίλογος για τη συμπεριφορά του κλήρου και μάλιστα των αρχιερέων κατά το 1821. Επειδή όμως πιθανώς να υπάρχουν έστω μερικοί που θα επιμένουν να αμφισβητούν τις μαρτυρίες εκείνων των αυτοπτών και συναγωνιστών των ιεραρχών και επειδή είναι γεγονός ότι δεν φωτίσθηκε ακόμα επαρκώς η πτυχή της συνεισφοράς των αρχιερέων στην παλιγγενεσία του 1821 θα καταβληθεί προσπάθεια να έλθουν στο φως ορισμένες τουλάχιστον ενέργειες και δραστηριότητες των τότε αρχιερέων, όσες δηλ. η σμίλη της ιστορίας κατόρθωσε να περισώσει μέσα από το χαλασμό και την ερήμωση εκείνων των χρόνων, μια και είναι αδύνατον να περιγραφεί αναλυτικά η όλη προσφορά αυτών λόγω ποικιλίας και πυκνότητος μαχητικής αλλά και εξειδικευμένης προσφοράς.
ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821
Είναι γνωστόν αλήθεια ότι οι μύδροι των επικριτών δε στρέφονται γενικά κατά του κλήρου αλλά κυρίως κατά των αρχιερέων η γενικά κατά του ανωτέρου κλήρου. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις γίνεται αντιδιαστολή ότι ενώ ο κατώτερος κλήρος (εννοώντας τους ιερείς) συμμετέσχε και συνέπραξε σύξυλος στον αγώνα, ο ανώτερος κλήρος και μάλιστα οι αρχιερείς ήταν εκείνοι που αντέδρασαν και αντιτάχθηκαν σ' αυτόν.
Για να υποστηρίξουν δε τις απόψεις και ισχυρισμούς τους οι επικριτές επικαλούνται πραγματικά περιστατικά και λόγους των ιδίων των ιεραρχών, που μαρτυρούν ότι μεμονωμένα ό α ή β ιεράρχης, ή μερικοί τουλάχιστον από αυτούς, έδειχναν να δυσπιστούν και να αμφιβάλλουν για τη δυνατότητα επιτυχίας ενός τέτοιου εγχειρήματος, όπως ο γενικός ξεσηκωμός του γένους, ενώ για άλλους ότι έφθαναν να αντιδρούν και να φαίνονται ότι τάσσονται στο πλευρό των Τούρκων. Αναφέρονται ακόμα και ορισμένες αδυναμίες ή και πάθη των ιεραρχών, που τα προβάλλουν ως βδεληρά και αποτρόπαια, ξεχνώντας ότι και οι αρχιερείς είχαν σώμα και ήταν άνθρωποι σαν όλους τους άλλους συγχρόνους τους ή και σαν και εμάς σήμερα με τις μικροεπιθυμίες, φιλοδοξίες, όνειρα, εγωισμούς κ.λπ. και επομένως θα πρέπει να τους βλέπουμε όσο κι αν ήταν οι κατά τόπους κεφαλές της Εκκλησίας και εις τύπον Θεού ως ανθρώπους και όχι ως αγγέλους.
Ξεπερνώντας λοιπόν τις ενδεχόμενες και αναγνωριζόμενες ανθρώπινες αδυναμίες, που τους καταμαρτυρούν, θα πρέπει να αναζητήσουμε να δούμε εάν τελικά κατόρθωσαν να αρθούν στο ύψος των τότε περιστάσεων και να προσφέρουν θετικό έργο στην υπόθεση του 1821.
Επιχειρώντας μάλιστα να διερευνήσουμε τα μύχια των ανθρώπων εκείνων και να τους ηθογραφήσουμε καλό είναι να μη μένουμε στα λόγια ή τις ενέργειες κάποιας οποιασδήποτε στιγμής τους αλλά να αναζητούμε τις οριακές στιγμές της πολιτείας τους, και μάλιστα του τέλους τους, γιατί, όπως έγραψε και ο Θουκυδίδης, προς το τελευταίον εκβάν έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται, και ανάλογα να τους μακαρίσουμε ή να τους κατακρίνουμε, κατά το απόφθεγμα του Σόλωνος μηδένα προ του τέλους μακάριζε (αλλά και κατάκρινε).
Πόσο κοντά λοιπόν στην αλήθεια είναι ο ισχυρισμός των επικριτών ότι αντέδρασαν οι αρχιερείς στο 1821; Ήταν στα αλήθεια εναντίον της αποτινάξεως του τουρκικού ζυγού ή όχι; Αλλά και εάν δεν αντέδρασαν ποια η συμμετοχή τους στο έπος του 1821; Ποια η θετική και αδιαμφισβήτητη συνεισφορά τους στην παλιγγενεσία των Ελλήνων;
Το ερώτημα αυτό θα επιχειρηθεί να διερευνηθεί και να απαντηθεί. Ποιο συγκεκριμένα θα αναζητηθούν στοιχεία και μαρτυρίες για το πόσοι και ποιοι από τους αρχιερείς συμμετέσχαν, αυτόβουλοι και απρόσκλητοι, ενεργά και δραστήρια στον αγώνα. Πόσοι και ποιοι πήραν στο ένα χέρι το Σταυρό και στο άλλο το γιαταγάνι. Πόσοι εγκατέλειψαν τις πατερίτσες για τα καρυοφύλλια, τους θρόνους για τα μετερίζια και τα ταμπούρια, την επισκοπή για την ελευθερία.
Ποιοι πάλι δοκιμάσθηκαν σαν αληθινοί ποιμένες χάρη του λαού στα ανήλια, υγρά, θεοσκότεινα, δυσώδη και φοβερά μπουντρούμια των τουρκικών φυλακών όπου επί μέρες και μήνες ή χρόνια καθημερινά δοκίμαζαν τα πάνδεινα βασανιστήρια και φρικτές στερήσεις.
Τέλος ποιοι έδωσαν και την τελευταία τους πνοή, ώστε το όραμα τόσων γενεών να θεμελιωθεί και στοιχειωθεί επάνω στα λιπόσαρκα, αιμάσσοντα και ασπαίροντα κορμιά σκέλεθρά τους, ώστε από τα κατ εξοχήν ιερά τους κόκκαλα να εξανθίσει ο κάλλιστος σπόρος και καρπός της ελευθερίας.
Έτσι π.χ. ο Σκαρίμπας, αν και ισχυρίζεται ότι όλοι οι ιεράρχες χλεύασαν και αντέδρασαν στο 21, τελικά φθάνει να παραδεχθεί ότι, έστω, μόνον οι αρχιερείς Σαλώνων Ησαΐας, Μεθώνης Γρηγόριος και Ρωγών Ιωσήφ υπήρξαν εκείνοι, που με τη θέληση τους συμμετέσχαν στον αγώνα και έδωσαν και τη ζωή τους σ' αυτόν.
Άλλοι όμως ερευνητές δέχονται ότι ο αριθμός των αρχιερέων που συμετέσχαν με τον α ή β τρόπο στους αγώνες του 1821 και πρόσφεραν και τη ζωή τους ή βασανίσθηκαν και δοκιμάσθηκαν από τους δυνάστες σ' αυτόν τον ιερό πόλεμο είναι πολλαπλάσιοι.
Αλλά και αυτοί που υπεραμύνονται της προσφοράς των αρχιερέων δυστυχώς δεν αναφέρουν επώνυμα και συγκεκριμένα παρά μόνο ελάχιστα ονόματα αρχιερέων, συνήθως τα ίδια και τα ίδια, που επαναλαμβάνονται από όλους τους μελετητές και συγγραφείς, ως απόδειξη της συμπράξεως των αρχιερέων στην παλιγγενεσία.
Έτσι συνήθως αναφέρονται τα ονόματα του Πατριάρχου Γρηγορίου και των αρχιερέων Αδριανουπόλεως Δωροθέου, Εφέσου Διονυσίου, Δέρκων Γρηγορίου, Αγχιάλου Ευγενίου, Π. Πατρών Γερμανού, Χριστιανουπόλεως Γερμανού, Δημητσάνης Φιλοθέου, Σαλώνων Ησαία, Ρωγών Ιωσήφ, Μεθώνης Γρηγορίου, Κορώνης Γρηγορίου, Κύπρου Κυπριανού, Κρήτης Γερασίμου, Έλους Ανθίμου, Ταλαντίου Νεοφύτου, και, κατά περίπτωση, μερικών άλλων, ωσάν μόνον αυτοί να ήταν οι αρχιερείς που πήραν μέρος στους αγώνες του Έθνους.
Αλλ' όπως είναι ευνόητο, εάν πραγματικά μόνον οι παραπάνω αρχιερείς ήταν εκείνοι που πήραν μέρος στον αγώνα, όσο κι αν, συγκρινόμενοι με τους 23 του Σκαρίμπα, θεωρούνται πολλαπλάσιοι, εν τούτοις αν ήθελαν συγκριθεί με τους 190 ή έστω 200 αρχιερείς που υπήρχαν σ' ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατορία θα πρέπει να ομολογηθεί ότι αποτελούν περιορισμένη μειοψηφία, και φαίνεται να δικαιώνονται σε αρκετά υψηλό βαθμό οι επικριτές των.
Φαίνεται όμως ότι ο αριθμός των αρχιερέων που έλαβε μέρος στην Επανάσταση και θυσιάσθηκε σ' αυτήν πρέπει να είναι μεγαλύτερος , γιατί διαφορετικά δε θα μπορούσε η επί των εκκλησιαστικών επιτροπή του Όθωνα να γράψει το 1833, οπόταν δηλ. ακόμα ήταν νωπές οι μνήμες, ότι: Εν διαστήματι της επαναστάσεως, πολλαί των επαρχιών της Ελλάδος εστερήθησαν τους Αρχιερείς τους, θυσιασθέντας τους περισσοτέρους εις τους υπέρ της πατρίδος αγώνας. Όπως δε συνάγεται και από άλλα σημεία της ίδιας εκθέσεως από τους 49 αρχιερείς, που ποίμαιναν επί Τουρκοκρατίας τας ήδη συγκροτούσας το Βασίλειον της Ελλάδος επαρχίας μόνον 22 αρχιερείς επέζησαν εις τας άχρι τούδε πολιτικάς μεταβολάς αυτού του τόπου, πράγμα βέβαια που σημαίνει ότι οι άλλοι 27, που πραγματικά ήταν και οι περισσότεροι, θυσιάσθηκαν κατά τη διάρκεια του ιερού αγώνα.
Για το λόγο αυτό θα επιχειρηθεί μια ενδελεχέστερη διερεύνηση του όλου θέματος για τη στάση και συμπεριφορά αν όχι του συνόλου των αρχιερέων (γιατί, δυστυχώς, δεν υπάρχουν στοιχεία για όλους) οπωσδήποτε όμως της συντριπτικής πλειονότητας αυτών. Να διαπιστωθεί επί τέλους εάν οι αρχιερείς έλαβαν θετική η αρνητική στάση στην επανάσταση, κατά πόσο δηλ. την χλεύασαν ή την καταπολέμησαν, όπως διατείνονται οι επικριτές τους, ή την υπερασπίσθηκαν και την υπηρέτησαν με λόγια, έργα, όπλα, μαρτύρια ή και τη ζωή τους.
Για το λόγο αυτό και προκειμένου να είναι πιο συστηματική και μεθοδική η διερεύνηση της στάσεως και προσφοράς των αρχιερέων στο 21 θα επιχειρηθεί η παρουσίαση αυτών ταξινομημένη κατά την εξής σειρά:
α) Αγωνιστές Ιεράρχες 1) της Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδος και των νησιών του Αιγαίου Πελάγους και 2) των υπολοίπων περιοχών του Ελληνισμού, οι οποίοι εγκατέλειψαν τις επαρχίες και θέσεις τους, για να συμπράξουν και αυτοί στους αγώνες του Έθνους.
β) Αρχιερείς που φυλακίσθηκαν, βασανίσθηκαν, εξορίσθηκαν και γενικά κακοπάθησαν η αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τις επαρχίες τους επειδή θεωρήθηκαν ότι συνεργούσαν στην παλιγγενεσία του Γένους και
γ) Αρχιερείς που θυσιάσθηκαν, ως ολοκαυτώματα, στο βωμό της ελευθερίας του Γένους.
Α' ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
Όπως τονίσθηκε και προηγουμένως οι Έλληνες Ορθόδοξοι κληρικοί και μάλιστα οι κατά τόπους αρχιερείς στη συντριπτική τους πλειονότητα δέχθηκαν με νεανική αδημονία το μεσσιανικό μήνυμα της απολυτρώσεως του δούλου γένους, που, ως άγγελοι της σωτηρίας του Έθνους, ευαγγελίζονταν οι Φιλικοί και με Συμεωνική εγκαρτέρηση και ελπίδα προσδοκούσαν την ευλογημένη ώρα. Βέβαια ως υπεύθυνοι ταγοί του γένους έπρεπε να είναι μέχρι παρεξηγήσεως αυτοσυγκρατημένοι και προσεκτικοί, φρόνιμοι και επιφυλακτικοί, προσποιητοί κόλακες με ευλύγιστη μέση και απλόχερη γενναιοδωρία προς τους κρατούντας, προς δε ελεγκτικοί και επιτιμητικοί προς τυχόν θερμοαίμους και ανυπόμονους πατριώτες και ταυτόχρονα ειδήμονες, δραστήριοι και άγρυπνοι φιλογενείς
Όταν όμως ήχησαν οι σάλπιγγες της ελευθερίας και σήμαναν της ανάστασης οι καμπάνες, οι αρχιερείς εγκατέλειψαν τα προσχήματα και τα κατά συνθήκη μειδιάματα ή προσκυνήματα προς τους αλλοθρήσκους και αλλογενείς δυνάστες του γένους και έδειξαν τον πραγματικό τους εαυτό οπουδήποτε και αν υπηρετούσαν. Τα σκουλήκια μεταμορφώθηκαν σε σταυραετούς.
Ως ένας άνθρωπος συνεγέρθηκαν χωρίς αμφιταλαντεύσεις και αμφιγνωμίες και όχι απλώς συντάχθηκαν αλλά προτάχθηκαν των αγωνιζομένων Ελλήνων. Έτσι μαρτυρούνται να συμμετέχουν από την πρώτη στιγμή του ένοπλου πλέον αγώνα ενεργά και δραστήρια σχεδόν όλοι τους. Άλλοτε μέσα στις εκκλησιές με το λόγο, το κήρυγμα, τις ευχές, τις παροτρύνσεις η τις απειλές για να ενθαρρύνουν και ξεσηκώσουν τους δειλούς και αμφιταλαντευομένους και άλλοτε στα στρατοπεδα και τα πεδία των μαχών με τις συνταλαιπωρίες, τις πείνες, τις αγρύπνιες, τις συγκατακλείσεις στα ταμπούρια και την κοινή τύχη στις πολεμικές συρράξεις. Κοντά σ αυτά αναδείχθηκαν οι ένθερμοι και ειλικρινείς προασπιστές του λαού στις εθνοσυνελεύσεις ή οι κατ έξοχή άξιοι αντιπρόσωποι του έθνους στις διάφορες Ευρωπαϊκές συσκέψεις η κυβερνήσεις.
Πιο συγκεκριμένα αναφέρονται να έλαβαν ενεργό μέρος στον αγώνα:
Α' Από τους αρχιερείς της Πελοποννήσου οι:
1) Παλ. Πατρών Γερμανός
2) Ρέοντος και Πραστού Διονύσιος
3) Δαμαλών Ιωνάς
4) Έλους Άνθιμος
5) Κερνίτσης Προκόπιος
6) Κορίνθου Κύριλλος
7) Ανδρούσης Ιωσήφ
8) Τριπολιτζάς Δανιήλ
9) Βρεσθένης Θεοδώρητος
10) Λακεδαιμονίας Χρύσανθος
11) πρ. Τριπολιτζάς Διονύσιος
12) Μαΐνης Νεόφυτος
13) Μαΐνης Ιωσήφ
14) Μαλτζίνης Ιωακείμ
15) Χαριουπόλεως Βησσαρίων
16) Ζαρνάτας Γαβριήλ
17) Ανδρουβίτσας Θεόκλητος
18) Πλάτζης Ιερεμίας
19) Καρυουπόλεως Κύριλλος
20) Μηλέας Ιωσήφ
Β' Από τους αρχιερείς της Στερεάς Ελλάδος οι:
21) Αθηνών Διονύσιος
22) Ταλαντίου Νεόφυτος
23) Λιτζάς και Αγράφων Δοσίθεος
24) Θηβών Παίσιος
25) Λοιδωρικίου Ιωαννίκιος
26) Μενδενίστης Γρηγόριος
27) Μενδενίτσης Διονύσιος
Γ' Από τους αρχιερείς των Νήσων Αιγαίου Πελάγους οι:
28) Καρύστου Νεόφυτος
29) Παροναξίας Ιερόθεος
30) Σάμου Κύριλλος
31) Χίου Δανιήλ
32) Σκιάθου και Σκοπέλου Ευγένιος
33) Σκύρου Γρηγόριος
34) Αιγίνης, Πόρου και Ύδρας Γεράσιμος
35) Άνδρου Διονύσιος
36) Τζιάς και Θερμίων Νικόδημος
Για όλους του παραπάνω αρχιερείς όμως ο δύσπιστος επικριτής θα μπορούσε να αντιτείνει ότι όλοι αυτοί, ή, έστω οι περισσότεροι από αυτούς, ξεσηκώθηκαν στην επανάσταση κάτω από το ζορμπαλίκι των ελληνικών γιαταγανιών. Αν είναι δυνατόν! Αλλά και εάν υποτεθεί ότι αυτή είναι η αλήθεια, τι θα μπορούσε να ισχυρισθεί για ένα άλλο νέφος αρχιερέων, που επειδή στις επαρχίες τους δεν είχε εκδηλωθεί ή δε μπόρεσε να ευδοκιμήσει η επανάσταση, δε δίστασαν να εγκαταλείψουν τους θρόνους και τις τιμές για να σπεύσουν αυτόκλητοι, όπου υπήρχαν επαναστατικές εστίες και μάλιστα προς την αγωνιζομένη νότια Ελλάδα για να συμμετάσχουν στον αγώνα προς αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού;
Έτσι βλέπουμε να σπεύδουν προς τις επαναστατημένες περιοχές αρχιερείς από διάφορα μέρη και με τον α ή β τρόπο να συμπράττουν και αυτοί για τον κοινό σκοπό.
Πιο συγκεκριμένα:
Α' Από τη Θεσσαλία σπεύδουν οι:
37) Πρ. Λαρίσης Κύριλλος
38) Δημητριάδος Αθανάσιος
39) Δημητριάδος Παρθένιος
40) Σταγών Αμβρόσιος
41) Φαναριοφαρσάλων Γεράσιμος
Β' Από την Ήπειρο οι:
42) πρ. Άρτης και Ναυπάκτου Πορφύριος
43) πρ. Παραμυθιάς Προκόπιος
44) πρ. Παραμυθιάς Αμβρόσιος
45) Περιστεράς Λεόντιος
46) πρ. Ρωγών Μακάριος
Γ' Από την Μακεδονία οι:
47) Αρδαμερίου Ιγνάτιος
48) Ειρηνουπόλεως και Βατοπεδίου Γρηγόριος
49) Σιατίστης Ιωαννίκιος
Δ' Από τη Θράκη οι:
50) Μετρών Μελέτιος
51) Σηλυβρίας Μακάριος
52) Παμφίλου Κύριλλος
53) Θεοδωρουπόλεως Άνθιμος
Ε' Από τη Μικρά Ασία οι:
54) Μοσχονησίων Βαρθολομαίος
55) Ηλιουπόλεως Άνθιμος
56) πρ. Αγκύρας Αγαθάγγελος
57) Μυρρίνης Σωφρόνιος
58) Ελαίας Παΐσιος
59) Κομάνων Αγαθάγγελος
Τέλος για να κλείσει όλο αυτό το νέφος των γνωστών αγωνιστών ιεραρχών, θα πρέπει να συγκαταριθμηθούν ακόμα και οι:
60) Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος και
61) Μολδοβλαχίας Βενιαμίν.
Για τους παραπάνω αρχιερείς που εγκατέλειψαν τις επαρχίες και τις τιμές για να λάβουν μέρος, όπου τους είχε ανάγκη η πατρίδα, δεν είναι εύκολο στον οποιονδήποτε επικριτή να ισχυρισθεί ότι το έκαμαν κάτω από τη βία των επαναστημένων Ελλήνων.
Αντίθετα, θέλω να πιστεύω πως όλοι συμφωνούν ότι, οι αρχιερείς αυτοί εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και το γάμο για τα πουρνάρια, γιατί ένιωθαν μέσα τους πύρωμα ψυχής για ελευθερία, σεβασμό, αξιοπρέπεια, τιμή και πάνω απ όλα ΠΑΤΡΙΔΑ και ΘΡΗΣΚΕΙΑ.
Κοντά όμως σ' όλους αυτούς τους αγωνιστές ιεράρχες θα πρέπει αναντίλεκτα να προστεθούν και οι:
62) Μεθώνης Γρηγόριος
63) Σαλώνων Ησαΐας
64) Ρωγών Ιωσήφ
65) Ιερισσού και Αγίου Όρους Ιγνάτιος
66) Πλαταμώνος Γεράσιμος
67) Μαρωνείας Κωνστάντιος και
68) Σωζοπόλεως Παΐσιος
οι οποίοι, όπως θα αναφερθεί και πιο κάτω, πέρα από την αγωνιστική τους προσφορά, θυσιάσθηκαν στον υπέρ όλων αγώνα και για τούτο γι' αυτούς γίνεται λόγος και σε άλλη συνάφεια.
Τέλος θα πρέπει ακόμα να συγκαταριθμηθούν στους αγωνιστές ιεράρχες και οι:
69) Αδριανουπόλεως Γεράσιμος
70) Βιζύης Ιωάσαφ
71) Αγαθουπόλεως Ιωσήφ
72) Βάρνας Φιλόθεος και
73) Ευδοκιάδος Γρηγόριος
οι οποίοι, πέρα από την αγωνιστική τους παρουσία, δοκιμάσθηκαν, βασανίσθηκαν ή αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τις επαρχίες τους όπως θα γίνει αναλυτικώτερα λόγος πιο κάτω για τον καθένα από αυτούς.
Αθροιστικά λοιπόν ένα σύνολο 73 επωνύμων αρχιερέων μαρτυρούνται να έλαβαν ενεργό μέρος στις διάφορες φάσεις του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων από όλα τα διαμερίσματα της Ελλάδος.
Και να ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότεροι από αυτούς μπήκαν στη τιτανομαχία παρά την κάποια προχωρημένη ηλικία, που οπωσδήποτε έφερναν στους ώμους τους και τις συμπαρομαρτούσες προς αυτά καχεκτικότητες και ασθένειες, που αναμφίβολα καθιστούσαν αν όχι προβληματική πάντως δυσχερή τη διακίνηση και καθόλου δραστηριότητά τους, μέσα στις μύριες κακουχίες και δοκιμασίες, που συνεπαγόταν η απόφαση για την ανάσταση του Γένους ή όπως λέγει ένας δόκιμος μελετητής εν ιδρώτι πολλώ και πόνοις και κακουχίαις, στερήσεσί τε και συμφοραίς. . . .εν λιμώ, λοιμώ και δίψη, εν αυχμώ και κρυμώ.
Παρ' όλα αυτά όμως οι αγωνιστές ιεράρχες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία η τάξη αγωνιστών αποδείχθηκαν αεί παίδες στο φρόνημα και την ψυχή.
Β' ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Ο αριθμός όμως των αρχιερέων, που συνέδραμαν, συνέπραξαν και συναγωνίσθηκαν μαζί με όλους τους άλλους Έλληνες στο έπος της παλιγγενεσίας του 1821 δεν εξαντλείται μόνο με τον παραπάνω κατάλογο, των αγωνιστών ιεραρχών.
Υπάρχει και μια δεύτερη κατηγορία αρχιερέων, οι οποίοι έδωσαν το παρόν τους, τη μαρτυρία και τη συνεισφορά τους στον αγώνα με πιο επώδυνο γι' αυτούς τρόπο.
Πρόκειται για το νέφος εκείνο των αρχιερέων, που με ποικίλους, ασύλληπτους από ανθρώπινο νου και απερίγραπτους από ανθρώπινα χείλη η χέρια, τρόπους, δοκιμάσθηκαν, ταπεινώθηκαν, διαπομπεύθηκαν και εξευτελίσθηκαν από τους κρατούντες με φυλακίσεις, φοβερά βασανιστήρια, εξορίες, εκθρονίσεις, περιορισμούς, χλευασμούς και ταπεινώσεις για τον απλό και μόνο λόγο ότι ήταν Έλληνες Ορθόδοξοι χριστιανοί αρχιερείς. Μιλιέτ μπασήδες (=εθνάρχες) των ρωμιών και κύριοι υπόλογοι απέναντι στο σουλτάνο και τους επάρχους του για ό,τι ήθελε συμβεί στην επαρχία τους ή ακόμα και για απλή υπόνοια συνεργείας ή ανοχής, αν μη συμμετοχής, στον αγώνα των απίστων.
Έτσι ουσιαστικά οι κατά τόπους αρχιερείς των Ελλήνων ήταν στην κυριολεξία οι κυριώτεροι και πλέον υπεύθυνοι όμηροι στα χέρια του σουλτάνου, που μ' αυτό τον τρόπο προσπαθούσε να κρατά υποχείριους και καταδυναστευόμενους τους Έλληνες κάθε περιοχής.
Αλλά παρά τα φρικτά βασανιστήρια που κατά καιρούς δοκίμαζαν οι αρχιερείς στις διάφορες τουρκικές ειρκτές, φούρνους, λουτρά και μπουντρούμια, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακοχούμενοι και υφιστάμενοι τα πάνδεινα, αυτοί δεν λύγισαν. Προτιμούσαν όλες τις ταπεινώσεις, εξαθλιώσεις, εξορίες και στερήσεις και υπέμειναν, όσο άντεχαν, πιο αγόγγυστα τα ποικίλα βασανιστήρια των δημίων τους, παρά να προδώσουν το Έθνος και τους οραματισμούς του.
Αν και δεν είναι γνωστά όλα όσα υπέμειναν οι αρχιερείς από τους δυνάστες τους στα δύσκολα εκείνα χρόνια της νεώτερης Ελληνικής τιτανομαχίας και για τους περισσότερους από αυτούς ελάχιστες μόνο πληροφορίες ή απλώς νύξεις και ενδείξεις έχουμε, ενώ για τη συντριπτική πλειονότητα αυτών δε γνωρίζουμε απολύτως τίποτα, θα καταβληθεί προσπάθεια να εκδιπλωθεί και η πτυχή αυτή της προσφοράς των αρχιερέων στο 1821. Και τούτο, διότι κι αν ακόμα αυτοί δεν έφθασαν να γευθούν την τελευταία σταγόνα της ολοκληρωτικής δοκιμασίας και θυσίας τους, το θάνατο, εν τούτοις, με τα καθημερινά βασανιστήρια και εκροές των αιμάτων τους, ήταν σα να έδιναν τη ζωή τους κάθε μέρα, επιβεβαιώνοντας το Γραφικό: ένεκά σου θανατούμεθα όλη την ημέραν (Ρωμ.8,36)
Έτσι η σιωπηλή και σεμνή αυτή στρατιά των βασανισμένων και μαρτυρικών αρχιερέων, κι αν δεν έλαβε από τους ανθρώπους το φωτοστέφανο του εθνομάρτυρα και νεομάρτυρα, αναμφίβολα και αναμφισβήτητα αποτελεί την εκλεκτή μερίδα των ιδανικών εκείνων ποιμένων, που αυταπαρνούμενοι θέσεις, αίγλη, ανέσεις, τιμές, πολυχρόνια, φήμες, χειροφιλήματα αλλά και ελευθερία κινήσεως, σωματική ακεραιότητα κ.λπ μέχρι και τη ζωή τους, έθεσαν τον εαυτό τους υπέρ του λαού του Θεού, που τους εμπιστεύθηκε το γένος και η Εκκλησία, και αναδείχθηκαν πραγματικοί μ ά ρ τ υ ρ ε ς , που με όλες τις δοκιμασίες και τα βασανιστήρια τους φανέρωσαν, μαρτύρησαν και διακήρυξαν μπροστά στους αλλοπίστους τι σημαίνει Ορθόδοξος επίσκοπος.
Η στάση τους λοιπόν μπροστά στις δοκιμασίες αναδεικνύεται από τις ουσιαστικώτερες εκδουλεύσεις των αρχιερέων προς το Έθνος μια και η δική τους δοκιμασία αποδείχθηκε ακατάβλητος κυματοθραύστης όπου εκτονώνονταν το μένος, η αντεκδικητικότητα και ο θρησκευτικός φανατισμός των Μουσουλμάνων Τούρκων αφ ετέρου δε σωτήριο κρηπίδωμα για τους αγωνιζομένους Έλληνες, γιατί αντλούσαν δύναμη και κουράγιο να υπομένουν και αυτοί τους δικούς τους κατατρεγμούς και δοκιμασίες.
Αναδιφώντας λοιπόν τις πηγές της ιστορίας εκείνων των χρόνων, τις γνωστές και άγνωστες μαρτυρίες, ενθυμήσεις, απομνημονεύματα, επιστολές, κώδικες και λοιπά κείμενα με έκπληξη ανακαλύπτουμε ένα αρκετά μεγάλο αριθμό αρχιερέων να έχει δεχθεί ποικίλες δοκιμασίες, φυλακίσεις και βασανιστήρια. Το πιο ίσως αξιοθαύμαστο είναι ότι όλοι αυτοί, σεμνοί από τη φύση ή τη θέση τους, βάσταζαν, με υπερηφάνεια μεν αλλά χωρίς κομπορρημοσύνες, τα στίγματα των βασάνων ως εύσημα της συνεισφοράς των στην κοινή υπόθεση της ελευθερίας του γένους.
Ποιος όμως ο ακριβής αριθμός των δοκιμασθέντων αρχιερέων παραμένει άγνωστος. Από τα λίγα στοιχεία που μπόρεσαν να συλλεγούν προκύπτει ο παρακάτω κατάλογος, που δεν νομίζω να είναι ευκαταφρόνητος:
Α Οι Πατριάρχες
1) Ευγένιος
2) Άνθιμος
3) Χρύσανθος
4) Αγαθάγγελος
Β Οι Αρχιερείς
5) Χαλκηδόνος Άνθιμος
6) Νικομηδείας Πανάρετος
7) Δέρκων Ιερεμίας
8) Θεσσαλονίκης Ματθαίος
9) Μυτιλήνης Καλλίνικος
10) Σμύρνης Παΐσιος
11) Εφέσου Μακάριος
12) Δέρκων Νικηφόρος
13) Προύσης Νικόδημος
14) Σβορνικίου Γαβριήλ
15) Αδριανουπόλεως Γεράσιμος
16) Ηρακλείας Ιγνάτιος
17) Τορνόβου Ιλαρίων
18) Ρασκοπρεσρένης Ζαχαρίας
19) Βιζύης Ιωάσαφ
20) Φιλιππουπόλεως Σαμουήλ
21) Χαλκηδόνος Αγαθάγγελος
22) Αγαθουπόλεως Ιωσήφ
23) Βάρνας Φιλόθεος
24) Ρόδου Αγάπιος
25) Ιωαννίνων Γαβριήλ
26) Άρτης Άνθιμος
27) Ευδοκιάδος Γρηγόριος
28) πρ. Ελασσώνος Σαμουήλ
29) Ρέοντος και Πραστού Διονύσιος
30) Βρεσθένης Θεοδώρητος
31) Ευρίπου Γρηγόριος
32) Σερρών Χρύσανθος
33) Τριπολιτζάς Δανιήλ
34) Ανδρούσης Ιωσήφ
35) Κορίνθου Κύριλλος
36) Βιδύνης Γερμανός
37) Λαρίσης Μελέτιος
38) Αρκαδίας (Κρήτης) Νεόφυτος
39) Διδυμοτείχου Καλλίνικος
40) Μυριοφύτου Σεραφείμ.
41) Νύσσης Ιωσήφ
42) πρ. Μήλου Διονύσιος
Γ' ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΘΥΜΑΤΑ
Τρίτη μερίδα, ασφαλώς η εκλεκτότερη και ηρωικότερη των αρχιερέων που συνέπραξαν και συνέπαθαν μαζί μ όλους τους άλλους Έλληνες για τον κοινό σκοπό, την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού και την απόλαυση της θρησκευτικής και εθνικής ελευθερίας, είναι αναμφίβολα όλες εκείνες οι σεπτές και άγιες μορφές των ανωτάτων κληρικών, οι οποίες, ως εθελόθυτα εξιλαστήρια θύματα, πορεύθηκαν το δρόμο του μαρτυρίου και της θυσίας.
Όλοι αυτοί αδιαμφισβήτητα αποτελούν τον κατ' έξοχή σεβάσμιο χορό, που πήρε επάνω του, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εκλεκτή μερίδα των Ελλήνων, την οργή, το μίσος, το πάθος, τη θρησκευτική υστερία και φανατισμό του μουσουλμανικού όχλου και της εξουσίας. Ταυτόχρονα όμως όλοι αυτοί με την αυτοθυσία και το αίμα τους θεμελίωσαν ασάλευτα και στερέωσαν αταλάντευτα το οικοδόμημα της ελευθερίας των Ελλήνων, σφυρηλάτησαν, χαλύβδωσαν και γαλβάνισαν τη θέληση κάθε ελληνικής ψυχής, ώστε να πληρωθεί με ιδανικά και οραματισμούς για ιερή εκδίκηση και την επίτευξη του επιδιωκόμενου με κάθε τρόπο, και να αναζητεί πλέον η τη νίκη η τη θανή, όπως θα τραγουδήσει ο εθνικός μας ποιητής, χωρίς πισωγυρίσματα.
Παράλληλα η θυσία όλων αυτών γέννησε και γιγάντωσε την απαίτηση και των άλλων Ορθοδόξων λαών, και μάλιστα των Ρώσων, για θρησκευτική ικανοποίηση και αντάξια τιμωρία των υβριστών της θρησκείας του Χριστού, αλλά και συνετέλεσε όσο τίποτε άλλο στη μεταστροφή των εχθρικών αισθημάτων των Ευρωπαίων, στον αγώνα των Ελλήνων, σε κατανόηση, συμπάθεια, συνδρομή και τέλος συμπαράσταση και συμπαράταξη
Δυστυχώς όμως παρά την τόσο υψηλή και ουσιαστική συμβολή της θυσίας των αρχιερέων για τη θεμελίωση και επίτευξη της ελευθερίας των νεοελλήνων, ο χορός αυτός στην πλειονότητά του είναι αφανής και άγνωστος. Και το ακόμα πιο ειρωνικό είναι ότι αυτή η άγνοια υπάρχει και σ' αυτή την επίσημη Εκκλησία, ώστε και αυτή να σιωπά ή να αναμασά και να προβάλλει μόνο 510 ονόματα αρχιερέων, που θυσιάσθηκαν για την ελευθερία, ωσάν μόνον αυτοί να ήσαν. Οι πολέμιοι δε και αρνητές της προσφοράς των αρχιερέων τους περιορίζουν σε 23 με συνέπεια να εκμηδενίζεται και να καταντά ανύπαρκτη η αιματηρή συνεισφορά των Ιεραρχών στον αγώνα και να διατείνονται ότι οι αρχιερείς χλεύασαν, αφόρισαν και πολέμησαν τον αγώνα του 1821.
Και όμως η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Οι αρχιερείς που έπεσαν θύματα της οργής και του φανατισμού των Τούρκων αποτελούν επιβλητικό χορό δεκάδων ιεραρχών. Αν και δεν μπορούμε να έχουμε υπόψη μας το σύνολο των ιεραρχών που θυσιάσθηκαν για την ελευθερία, τα στοιχεία που κατέστη δυνατόν να συλλεγούν προκύπτει ο εξής εντυπωσιακός κατάλογος των αρχιερέων που αναδείχθηκαν εθελόθυτα εξιλαστήρια θύματα:
Α Οι Πατριάρχες
1) Γρηγόριος Ε
2) Κύριλλος ΣΤ
Β Οι Αρχιερείς
3) Εφέσου Διονύσιος
4) Αγχιάλου Ευγένιος
5) Νικομηδείας Αθανάσιος
6) Τορνόβου Ιωαννίκιος
7) Αδριανουπόλεως Δωρόθεος
8) Θεσσαλονίκης Ιωσήφ
9) Δέρκων Γρηγόριος
10) Σωζοπόλεως Παΐσιος
17) Μαρωνείας Κωνστάντιος
12) Γάνου και Χώρας Γεράσιμος
13) Μυριοφύτου και Περιστάσεως Νεόφυτος
14) Σαμμακοβίου Ιγνάτιος
15) Μονεμβασίας Χρύσανθος
16) Χριστιανουπόλεως Γερμανός
17) Άργους και Ναυπλίου Γρηγόριος
18) Ωλένης Φιλάρετος
19) Δημητσάνης Φιλόθεος
20) Κορώνης Γρηγόριος
21) Μεθώνης Γρηγόριος
22) Σαλώνων Ησαΐας
23) Ρωγών Ιωσήφ
24) Λαρίσης Πολύκαρπος
25) Λαρίσης Κύριλλος
26) Γηρομερίου Αγαθάγγελος
27) Κίτρους Μελέτιος
28 Ιερισσού και Αγ. Όρους Ιγνάτιος
29) Πλαταμώνος Γεράσιμος
30) Χίου Πλάτων
31) Κύπρου Κυπριανός
32) Πάψου Χρύσανθος
33) Κιτίου Μελέτιος
34) Κυρηνείας Λαυρέντιος
35) Κρήτης Γεράσιμος
36) Κνωσού Νεόφυτος
37) Χερσονήσου Ιωακείμ
38) Ρεθύμνης Γεράσιμος
39) Κυδωνίας Καλλίνικος
40) Λάμπης Ιερόθεος
41) Πέτρας Ιωακείμ
42) Σητείας Ζαχαρίας
43) Κισάμου Μελχισεδέκ
44) Διουπόλεως Καλλίνικος
45) Νύσσης Μελέτιος
Για την ιστορική αλήθεια θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι οι αναφερόμενοι από άλλους ως εθνομάρτυρες αρχιερείς Άρτας, Ιωαννίνων και Γρεβενών, δε μαρτυρούνται να θυσιάσθηκαν και γι' αυτό δε τους συμπεριλαμβάνω στην παραπάνω λίστα των θυμάτων αρχιερέων.
Απολογιστικό συμπέρασμα
Μετά τα παραπάνω νομίζω ότι είναι καιρός πλέον να επιχειρήσουμε να κάνουμε έναν απολογιστικό συγκριτικό πίνακα για να δούμε με αριθμούς και ποσοστά τη συμμετοχή των αρχιερέων στον εθνικό μας αγώνα.
Έτσι με βάση την αψεγάδιαστη και ανελέητη γυμνή αλήθεια των αριθμών θα μπορούμε πλέον να μιλούμε για μικρή η μεγάλη συμμετοχή αυτών στην παλιγγενεσία και να παύσουν επί τέλους οι μεγαλοστομίες για αόριστες εκατόμβες θυμάτων αλλά και οι γκρίνιες και μεμψιμοιρίες των επικριτών ότι μόνο 23 ήταν οι αρχιερείς που έλαβαν μέρος στον αγώνα.
Από τους 200 λοιπόν αρχιερείς, που, όπως είδαμε πιο μπροστά, υπήρχαν σ' ολόκληρη την Οθωμανική αυτοκρατορία, μαρτυρούνται να:
α) Έλαβαν ενεργό μέρος, στον αγώνα επώνυμα και αδιαμφισβήτητα, 73 Ιεράρχες, δηλ. ποσοστό 36,5%.
β) Είναι γνωστοί ότι δοκιμάσθηκαν, φυλακίσθηκαν, βασανίσθηκαν κ.λπ. 42 αρχιερείς, δηλ. ποσοστό 21,0% και
γ) Μαρτυρείτε ότι θυσιάσθηκαν για την ελευθερία, είτε από βασανιστήρια και θανατώσεις των Τούρκων είτε στις πολεμικές συρράξεις, 45 αρχιερείς, δηλ. ποσοστό 22,5%.
Αν όμως ληφθεί υπόψη ότι οι πλείστοι αρχιερείς της Μ. Ασίας, της Συρίας, της Σερβίας ή Βουλγαρίας λόγω αδιαφορίας ή αδυναμίας των χριστιανών των περιοχών αυτών, δεν έλαβαν μέρος στους αγώνες, τότε το ποσοστό των αρχιερέων της Ελληνικής χερσονήσου, δηλ. από τη Θράκη, τη Μακεδονία και τα δυτ. παράλια της Μ. Ασίας και κάτω είναι ασφαλώς πολύ υψηλότερο, που φθάνει οπωσδήποτε γύρω στα 90% του συνολικού αριθμού των αρχιερέων.
Σε τελική ανάλυση λοιπόν δε θα πρέπει να αναζητούμε ποιοι αρχιερείς και πως έλαβαν μέρος στον αγώνα αλλά ποιοι είναι αυτοί οι ελάχιστοι αρχιερείς, δηλ. το υπόλοιπο 10% που δεν έλαβαν μέρος στην εθνεγερσία του 1821 και γιατί.
1. Πάλι σήμερα ἔχουμε χαρμόσυνες εἰδήσεις, πάλι ἔχουμε μηνύματα ἐλευθερίας, πάλι ἔχουμε μία ἀνάκληση ἀπὸ τὴν πτώση καὶ μία ἐπάνοδο στὴ ζωή, μία ὑπόσχεση εὐφροσύνης καὶ μία ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὴ δουλεία. Ἕνας ἄγγελος συνομιλεῖ μὲ τὴν Παρθένο, γιὰ νὰ μὴν ξαναμιλήσει ὁ διάβολος μὲ γυναίκα. Λέει ἡ Γραφή· «Τὸν ἕκτο μήνα τῆς ἐγκυμοσύνης τῆς Ἐλισάβετ στάλθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ σὲ μία παρθένο, ποὺ ἦταν μνηστευμένη μὲ ἕναν ἄνδρα». Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ ἀποκαλύψει τὴν παγκόσμια σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, νὰ φέρει στὸν Ἀδὰμ τὴ βέβαιη ἀποκατάστασή του. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, στὴν παρθένο, γιὰ νὰ μεταβάλει τὴν ἀτιμία τοῦ γυναικείου φίλου σὲ τιμή. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ προετοιμάσει τὸν νυμφικὸ θάλαμο, ὥστε νὰ εἶναι ἀντάξιος γιὰ τὸν ἀμόλυντο Νυμφίο. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ συντελέσει νὰ νυμφευθεῖ τὸ πλάσμα μὲ τὸν πλάστη.
Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, στὸ ἔμψυχο παλάτι τοῦ βασιλιᾶ τῶν ἀγγέλων. Στάλθηκε ὁ Γαβριὴλ στὴν παρθένο ποὺ ἦταν ἀρραβωνιασμένη μὲ τὸν Ἰωσήφ, ἀλλὰ ποὺ προοριζόταν γιὰ τὸν Ἰησοῦ, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Στάλθηκε ὁ ἀσώματος δοῦλος σὲ ἀμόλυντη παρθένο. Στάλθηκε ὁ χωρὶς ἁμαρτίες σ’ αὐτὴν ποὺ δὲν θὰ γνώριζε τὴ φθορά. Στάλθηκε ὁ λύχνος, γιὰ νὰ ἀναγγείλει τὸν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης. Στάλθηκε ὁ ὄρθρος, ποὺ ἔρχεται πρὶν ἀπὸ τὸ φῶς τῆς ἡμέρας. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ διαλαλήσει αὐτὸν ποὺ βρίσκεται στοὺς κόλπους τοῦ Πατέρα καὶ στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μητέρας. Στάλθηκε ὁ Γαβριήλ, γιὰ νὰ δείξει αὐτὸν ποὺ κάθεται σὲ θρόνο ἀλλὰ καὶ σὲ σπηλιά. Στάλθηκε ἕνας στρατιώτης, γιὰ νὰ διατυμπανίσει τὸ μυστήριο τοῦ μεγάλου βασιλιᾶ. Χαρακτηρίζω μυστήριο αὐτὸ ποὺ γίνεται κατανοητὸ μὲ τὴν πίστη καὶ δὲν ἐξερευνᾶται μὲ τὴ φιλομάθεια, πρόκειται γιὰ μυστήριο ποὺ εἶναι ἄξιο προσκυνήσεως καὶ ὄχι σχολαστικῆς ἐξετάσεως, δηλαδὴ γιὰ μυστήριο ποὺ εἶναι ἀντικείμενο θεολογικῆς ἔρευνας καὶ ὄχι γιὰ κάτι ποὺ ὑπόκειται σὲ ἀκριβῆ μέτρηση.
2. « Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ Γαβριὴλ στὴν παρθένο». Ποιὸν ἕκτο μήνα; Ποιόν; Ἀπὸ τότε ποὺ ἡ Ἐλισάβετ δέχθηκε τὸ χαρμόσυνο μήνυμα, ἀπὸ τότε ποὺ συνέλαβε τὸν Ἰωάννη. Ἀπὸ ποῦ τὸ συμπεραίνουμε αὐτό; Τὸ ἀποκαλύπτει ὁ ἴδιος ὁ ἀρχάγγελος ὅταν λέει στὴν Παρθένο· « νά, ἡ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου καὶ αὐτὴ συνέλαβε γιὸ στὰ γεράματά της. Κι αὐτὸς εἶναι ὁ ἕκτος μήνας τῆς ἐγκυμοσύνης της, αὐτῆς ποὺ θεωροῦνταν στείρα». Ὁ ἕκτος μήνας λοιπὸν εἶναι ὁ ἕκτος μήνας ἀπὸ τὴ σύλληψη τοῦ Ἰωάννη. Ἔπρεπε λοιπὸν ὁ στρατιώτης νὰ φθάσει πρῶτος, ἔπρεπε ὁ ἀκόλουθος νὰ προηγηθεῖ, ἔπρεπε νὰ προπορευθεῖ αὐτὸς ποὺ θὰ ἀποκάλυπτε τὴ δεσποτικὴ παρουσία.
«Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ στὴν Παρθένο, ποὺ ἦταν ἀρραβωνιασμένη μὲ ἕναν ἄνδρα», ἀρραβωνιασμένη ὄχι παντρεμένη· ἀρραβωνιασμένη, ἀλλὰ ἄθικτη. Γιατί ἦταν ἀρραβωνιασμένη; Γιὰ νὰ μὴ μάθει πολὺ γρήγορα ὁ διάβολος τὸ μυστήριο. Γιὰ τὸ ὅτι ἐπρόκειτο διὰ μέσου Παρθένου νὰ ἔλθει ὁ Βασιλιάς, αὐτὸ τὸ γνώριζε ὁ πονηρός, γιατί εἶχε ἀκούσει τὶς προφητεῖες τοῦ Ἠσαΐα ποὺ ἔλεγαν· « Νά, θὰ συλλάβει ἡ παρθένος καὶ θὰ γεννήσει γιό». Κάθε φορά λοιπόν, ὅπως εἶναι φυσικό, ἐξέταζε ὅ,τι ἀναφερόταν στὴν παρθένο, ὥστε ὅταν ἀντιληφθεῖ ὅτι ὁλοκληρώνεται αὐτὸ τὸ μυστήριο, νὰ προετοιμάσει τὶς κατηγορίες του. Γιʼ αὐτὸ ὁ Δεσπότης ἦλθε στὴ γῆ διὰ μέσου ἀρραβωνιασμένης, γιὰ νὰ ξεγελάσει δηλαδὴ τὸν πονηρό, ἀφοῦ αὐτὴ ὄντας ἀρραβωνιασμένη ἐξασφάλιζε αὐτό.
3. «Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ σὲ μία Παρθένο, ποὺ ἦταν ἀρραβωνιασμένη μὲ κάποιον ποὺ λεγόταν Ἰωσήφ». Ἄκουσε, ἀκροατή, τί λέει ὁ προφήτης γιʼ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο καὶ γιʼ αὐτὴν τὴν παρθένο. «Θὰ δοθεῖ αὐτὸ τὸ κλειστὸ βιβλίο σὲ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ γνωρίζει γράμματα». Τί σημαίνει κλειστὸ βιβλίο, ἢ τί σημαίνει γενικὰ ἡ ἀμόλυντη παρθένος; Ἀπὸ ποιοὺς θὰ δοθεῖ; Εἶναι φανερὸ πὼς θὰ δοθεῖ ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς. Σὲ ποιόν; Στὸν Ἰωσὴφ τὸν μαραγκό. Οἱ ἱερεῖς λοιπὸν ἀρραβώνιασαν τὴ Μαρία μὲ τὸν Ἰωσήφ, ἐπειδὴ ἦταν σώφρονας, καὶ τὴν ἔδωσαν σ’ αὐτὸν περιμένοντας τὸν καιρὸ τοῦ γάμου καὶ αὐτὸς βέβαια ἐπρόκειτο παίρνοντας τὴν νὰ φυλάξει ἀμόλυντη τὴν Παρθένο. Αὐτὸ πρὶν ἀπὸ πολλὰ χρόνια ὁ προφήτης τὸ προφήτεψε· «Θὰ δοθεῖ αὐτὸ τὸ κλειστὸ βιβλίο σὲ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ γνωρίζει γράμματα» καὶ ὁ ὁποῖος θὰ πεῖ· «δὲν μπορῶ νὰ τὸ διαβάσω». Γιατί Ἰωσὴφ δὲν μπορεῖς; Αὐτὸς θὰ ἀπαντήσει· «Δὲν μπορῶ νὰ τὸ διαβάσω, γιατί τὸ βιβλίο εἶναι κλειστό». Γιὰ ποιὸν φυλάγεται; «Φυλάγεται γιὰ κατοικία τοῦ Δημιουργοῦ τοῦ σύμπαντος».
4. Ἀλλὰ ἂς ξαναγυρίσουμε στὸ θέμα μας. «Τὸν ἕκτο μήνα στάλθηκε ὁ Γαβριὴλ στὴ Παρθένο» καὶ εἶχε πάρει περίπου τέτοιες ἐντολὲς ἀπὸ τὸν Θεό. «Ἔλα λοιπόν, ἀρχάγγελε, γίνε ὑπηρέτης τοῦ φοβεροῦ καὶ κρυμμένου μυστηρίου, ἐξυπηρέτησε τὸ θαῦμα. Βιάζομαι ἐξαιτίας τῆς εὐσπαχνίας μου νὰ κατέβω ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ νὰ ἀναζητήσω τὸν πλανεμένο Ἀδάμ. Ἡ ἁμαρτία ἐξασθένησε τὸν ἄνθρωπο, ποὺ πλάσθηκε σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα μου, σάπισε τὸ δημιούργημα τῶν χεριῶν μου καὶ θάμπωσε τὴν ὀμορφιὰ πού ἔπλασα. Ὁ λύκος κατατρώει τὸ δημιούργημά μου, εἶναι ἔρημη ἡ θέση του στὸν παράδεισο, τὸ δένδρο τῆς ζωῆς φυλάγεται ἀπὸ τὴν πύρινη ρομφαία, ἔχει κλείσει πιὰ ὁ τόπος τῆς τρυφῆς. Ἐπιθυμῶ νὰ ἐλεήσω τὸν κατατρεγμένο ἄνθρωπο καὶ νὰ συλλάβω τὸν ἐχθρὸ διάβολο. Ἐπιθυμῶ αὐτὸ τὸ μυστήριο νὰ μὴν τὸ μάθουν ὅλες οἱ οὐράνιες δυνάμεις, σὲ σένα μόνο τὸν ἐμπιστεύομαι. Πήγαινε λοιπὸν στὴν παρθένο Μαρία. Πήγαινε στὴ ζωντανὴ πόλη, γιὰ τὴν ὁποία ὁ προφήτης ἔλεγε· «Πόλη τοῦ Θεοῦ, δοξασμένα καὶ ἐξαίσια εἰπώθηκαν γιὰ σένα». Πήγαινε στὸν λογικό μου παράδεισο, πήγαινε πρὸς τὴν πύλη τῆς ἀνατολῆς, πήγαινε στὸ ἄξιο κατοικητήριο τοῦ Λόγου μου, πήγαινε στὸν δεύτερο οὐρανὸ ποὺ βρίσκεται πάνω στὴ γῆ, πήγαινε στὸ ἐλαφρὸ καὶ ταχυκίνητο σύννεφο, πληροφόρησε τὴν γιὰ τὴ βροχὴ τῆς παρουσίας μου, πήγαινε στὸ ἁγίασμα ποὺ ἑτοιμάστηκε γιὰ μένα, πήγαινε στὸν νυμφικὸ κοιτώνα τῆς ἐνανθρωπήσεως, πήγαινε στὸν ἀμόλυντο νυμφικὸ κοιτώνα τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεώς μου. Μίλησε στὰ αὐτιὰ τῆς λογικῆς κιβωτοῦ, προετοίμασέ τα νὰ μ’ ἀκούσουν χωρὶς νὰ τὰ τρομάξεις, οὔτε νὰ ταράξεις τὴν ψυχὴ τῆς Παρθένου. Κόσμια ἐμφανίσου στὸν ἔμψυχο ναό μου, πὲς σ’ αὐτὴν πρῶτα τὴ χαρούμενη εἴδηση. Ἐσὺ πὲς στὴ Μαριὰμ τὸ «Χαῖρε Κεχαριτωμένη», ὥστε ἐγὼ νὰ ἐλεήσω τὴν ἐξουθενωμένη Εὔα».
5. Τ’ ἄκουσε αὐτὰ ὁ ἀρχάγγελος καὶ ὅπως ἦταν φυσικὸ μονολογοῦσε· «Παράξενη εἶναι αὐτὴ ἡ ὑπόθεση, ξεπερνάει κάθε σκέψη αὐτὸ ποὺ εἰπώθηκε. Ὁ φοβερὸς στὰ Χερουβίμ, ὁ ἀθέατος στὰ Σεραφίμ, ὁ ἀκατάληπτος σ’ ὅλες τὶς οὐράνιες ἀγγελικὲς δυνάμεις, ὑπόσχεται μία ξεχωριστὴ ἐπικοινωνία στὴν κόρη, προμηνύει μία αὐτοπρόσωπη παρουσία του, μᾶλλον ὑπόσχεται μία εἴσοδο διὰ μέσου τῆς ἀκοῆς καὶ βιάζεται αὐτὸς πού καταδίκασε τὴν Εὔα νὰ δοξάσει τόσο πολὺ τὴ θυγατέρα της; Λέει “ἂς ἑτοιμαστεῖ ἡ εἴσοδός μου διὰ μέσου τῆς ἀκοῆς”. Ὅμως εἶναι δυνατὸν ἀνθρώπινη κοιλιὰ νὰ χωρέσει τὸν ἀχώρητο; Πραγματικὰ αὐτὸ τὸ μυστήριο εἶναι φοβερό».
Ἐνῶ αὐτὰ εἶχε στὸ νοῦ του ὁ ἄγγελος, ὁ Δεσπότης τοῦ λέει· «Γιατί ταράζεσαι καὶ παραξενεύεσαι Γαβριήλ; Δὲν σ’ ἔστειλα προηγουμένως στὸν ἱερέα Ζαχαρία; Δὲν τοῦ μετέφερες τὴ χαρμόσυνη εἴδηση τῆς γεννήσεως τοῦ Ἰωάννη; Δὲν ἐπέβαλες τὴν τιμωρία τῆς σιωπῆς στὸν ἱερέα πού δὲν σὲ πίστεψε; Δὲν καταδίκασες τὸν γέροντα σὲ ἀφωνία; Ἐσὺ δὲν τὸ ἀνακοίνωσες κι ἐγὼ τὸ ἐπικύρωσα; Δὲν ἀκολούθησε τὴ χαρμόσυνη εἴδησή σου ἡ πράξη; Δὲν συνέλαβε ἡ στείρα γυναίκα; Δὲν ὑπάκουσε ἡ μήτρα της; Δὲν ἐξαφανίστηκε ἡ ἀρρώστια τῆς ἀτεκνίας; Δὲν ὑποχώρησε ἡ ἀπραξία τῆς φύσης; Τώρα δὲν κυοφορεῖ αὐτὴ πού προηγουμένως ἦταν στείρα; Μήπως γιὰ μένα τὸν Δημιουργὸ ὑπάρχει κάτι πού εἶναι ἀκατόρθωτο; Πῶς λοιπὸν σὲ κυρίεψε ἡ ἀμφιβολία;».
6. Τί ἀπάντησε ὁ ἄγγελος; « Δέσποτα, τὸ νὰ θεραπεύσεις τὰ σφάλματα τῆς φύσης, τὸ νὰ ἠρεμήσεις τὴν τρικυμία τῶν παθῶν τῶν ἀνθρώπων, τὸ νὰ ἀνακαλέσεις στὴ ζωὴ νεκρωθέντα ἀνθρώπινα μέλη, τὸ νὰ διατάξεις τὴ φύση ὥστε νὰ γεννήσει μία στείρα γυναίκα, τὸ νὰ θεραπεύσεις τὴ στείρωση σὲ γερασμένα μέλη, τὸ νὰ μετασχηματίσεις ἕνα γερασμένο ξερὸ καλάμι σὲ χλοερό, τὸ νὰ κάνεις τὴν ἄγονη γῆ ξαφνικὰ πηγὴ σπαρτῶν, εἶναι πράγματα ποὺ γίνονται πάντοτε μὲ τὴ δική σου δύναμη. Μάρτυρες ποὺ ἀποδεικνύουν ὅλα τὰ παραπάνω εἶναι ἡ Σάρρα, ἡ Ρεβέκκα καὶ ἡ Ἄννα, οἱ ὁποῖες, ἐνῶ ἦταν ὑποδουλωμένες στὴ φοβερὴ ἀσθένεια τῆς στειρώσεως, ἀπελευθερώθηκαν ἀπὸ σένα. Τὸ νὰ γεννήσει ὅμως παρθένος χωρὶς τὴ συμμετοχὴ ἄνδρα, αὐτὸ ξεπερνάει ὅλους τούς νόμους τῆς φύσης, ἀλλὰ καὶ προαναγγέλει τὴ δική σου παρουσία στὴν κόρη. Ἐσένα δὲν σὲ χωροῦν τὰ πέρατα τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, πῶς θὰ σὲ χωρέσει μία παρθενικὴ μήτρα;». Ὁ Δεσπότης ἀπάντησε· «Πῶς μὲ χώρεσε ἡ σκηνὴ τοῦ Ἀβραάμ;». Ὁ ἄγγελος εἶπε· « Ἐπειδή, Δέσποτα, ὑπῆρχε ἕνα πέλαγος φιλοξενίας, ἐκεῖ ἐμφανίστηκες στὸν Ἀβραάμ, δηλαδὴ στὴ σκηνή του, ποὺ ἦταν δίπλα στὸ δρόμο καὶ τὴ ξεπέρασες, ἐπειδὴ τὰ πάντα γεμίζει ἡ παρουσία σου. Πῶς θὰ φέρεις τὸ πῦρ τῆς θεότητος στὴ Μαριάμ; Ὁ θρόνος σου φλέγεται ἀκτινοβολώντας ἀπὸ τὴν αἴγλη σου καὶ θὰ μπορέσει ἡ εὐκολόκαυστη παρθένος νὰ σὲ δεχτεῖ;».
Ὁ Δεσπότης λέει· «Πράγματι, ἂν ἡ φωτιὰ στὴν ἔρημο ἔβλαψε τὴ βάτο, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἡ παρουσία μου θὰ βλέψει τὴ Μαρία. Ἂν ἐκείνη ἡ φωτιά, ἡ ὁποία σκιαγραφοῦσε τὴν παρουσία ἀπὸ τὸν οὐρανὸ τῆς θεϊκῆς φωτιᾶς πότιζε τὴ βάτο καὶ δὲν τὴν ἔκαιγε, τί θὰ ἔλεγες γιὰ τὴν ἀλήθεια πού κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ὄχι σὰν πύρινη φλόγα, ἀλλὰ σὰν βροχή;».
Τότε πλέον ὁ ἄγγελος ἐκτέλεσε τὴ διαταγὴ ποὺ πῆρε καὶ ἀφοῦ παρουσιάστηκε στὴν Παρθένο τῆς εἶπε πανηγυρικά· «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος εἶναι μαζὶ σου». Ποτὲ πιὰ ὁ διάβολος δὲν θὰ εἶναι ἐναντίον σου, γιατί τὸ σημεῖο ποὺ πλήγωσε ὁ ἐχθρός σου προηγουμένως, σ’ αὐτὸ πρῶτα–πρῶτα τώρα ὁ ἰατρὸς τῆς σωτηρίας ἐπιθέτει τὸ ἔμπλαστρο. Ἀπὸ ἐκεῖ ὅπου ἐμφανίστηκε ὁ θάνατος, ἀπὸ ἐκεῖ μπῆκε ἡ ζωή. Ἀπὸ τὴ γυναίκα προέρχονται ὅλες οἱ συμφορές, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴ γυναίκα πηγάζουν ὅλα τὰ καλά. Χαῖρε Κεχαριτωμένη, μὴ ντρέπεσαι σὰν νὰ εἶσαι αἰτία καταδίκης. Θὰ γίνεις μητέρα αὐτοῦ ποὺ καταδίκασε καὶ λύτρωσε τὸν ἄνθρωπο. Χαῖρε, ἀμίαντη μητέρα τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ στὴν ὀρφανὴ ἀνθρωπότητα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ καταπόντησες στὴ μήτρα σου τὸν θάνατο τῆς μητέρας τῆς ἀνθρωπότητας Εὔας. Χαῖρε, ὁ ζωντανὸς ναὸς τοῦ Θεοῦ. Χαῖρε, σὺ ποὺ εἶσαι ἐξίσου κατοικία οὐρανοῦ καὶ γῆς. Χαῖρε, εὐρύχωρε τόπε τῆς ἀπόρρητης φύσης». Ἀφοῦ ὅλα αὐτὰ ἔτσι ἔχουν, ἐξαιτίας της ἦλθε ὁ γιατρὸς γιὰ τοὺς ἀρρώστους, «ὁ ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, γιὰ νὰ φωτίσει αὐτοὺς ποὺ ζοῦν στὸ σκοτάδι», ἡ ἄγκυρα γιὰ ὅλους τούς ταλαιπωρημένους καὶ τὸ ἀσφαλισμένο λιμάνι. Γεννήθηκε ὁ Δεσπότης τῶν δούλων ποὺ μισοῦνται ἀδιάλλαχτα, ὁ σύνδεσμος τῆς εἰρήνης, ἐμφανίσθηκε ὁ λυτρωτὴς τῶν αἰχμαλώτων δούλων, ἡ εἰρήνη αὐτῶν ποὺ βρίσκονται σὲ πόλεμο. «Αὐτὸς βέβαια εἶναι ἡ εἰρήνη μας», τὴν ὁποία εἰρήνη μακάρι νὰ ἀπολαύσουμε ὅλοι μας μὲ τὴ χάρη καὶ τὴ φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν Ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα, τιμὴ καὶ δύναμη τώρα καὶ πάντοτε καὶ σ’ ὅλους τούς αἰῶνες. Ἀμήν.
Πηγή: (Ἀπό τό βιβλίο: «ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΟΝ», τ. β΄, Ἔκδ. ΛΥΔΙΑ),Η άλλη όψη
Ἡ |
ἱστορία, ὡς γνωστόν, εἶναι ἡ μελέτη καί ἡ γνώση τοῦ παρελθόντος. Ἡ γνώση, ὅμως, αὐτή ἀποκτᾶ νόημα καί ἀξία μόνον ὅταν λειτουργεῖ ὡς ἀσφαλής ὁδηγός τῶν σύγχρονων λαῶν καί ἀνθρώπων. Ὅταν, δηλαδή, λειτουργεῖ ὡς φάρος πνευματικός, πού μᾶς ὁδηγεῖ μέ ἀσφάλεια στή μίμηση τῶν ἀγαθῶν ἔργων τῶν προγόνων μας ἤ, κατά ἀντίστροφη ἔννοια, στήν ἀποφυγή τῶν ὅποιων ἑκούσιων καί ἀκούσιων σφαλμάτων τους. Μία ἱστορία πού δέν λειτουργεῖ ὡς ἀσφαλής ὁδηγός τοῦ ἀνθρώπου στήν πορεία του ἀπό τό παρόν πρός τό μέλλον δέν εἶναι μόνο μία νεκρή καί ἄχρηστη ἱστορία, ἀλλά, πολύ περισσότερο, εἶναι μία ἀνόητη καί ἐπικίνδυνη ἱστορία, μία ἱστορία πού μπορεῖ, νά ὁδηγήσει λαούς καί ἀνθρώπους στό γκρεμό καί τήν τέλεια καταστροφή. Συνεπῶς, ἡ ὀρθή καταγραφή, γνώση καί ἑρμηνεία τῆς ἱστορίας ἀποτελεῖ τήν ἀπαραίτητη προϋπόθεση κάθε μορφῆς προόδου καί σέ συλλογικό καί σέ προσωπικό ἐπίπεδο.
Μ |
έ βάση, λοιπόν, τή θεμελιώδη αὐτή ἀντίληψη γιά τήν ἱστορία καί τό ρόλο της μέσα στό σύγχρονο κόσμο, θά προσπαθήσουμε, τό κατά δύναμιν, νά προσεγγίσουμε τό ἐπίκαιρο θέμα τῆς παιδείας τοῦ ὑπόδουλου ἑλληνισμοῦ στά χρόνια της τουρκοκρατίας. Χαρακτηρίζουμε, μάλιστα, τό θέμα μας ὡς ἐπίκαιρο, γιατί σχετίζεται ἄμεσα τόσο μέ τήν ἐθνική ἑορτή τῆς 25ης Μαρτίου ὅσο καί μέ τό ζήτημα τοῦ περιεχομένου τῶν νέων σχολικῶν βιβλίων τοῦ μαθήματος τῆς ἱστορίας (καί, κυρίως, αὐτοῦ τῆς ΣΤ΄ τάξης τοῦ δημοτικοῦ). Γνωρίζουμε ὅτι δέν εἴμαστε οἱ καθ’ ὕλην ἁρμόδιοι, νά ἀποφανθοῦμε γιά ἕνα τόσο σημαντικό ζήτημα καί ὅτι οἱ ἀπόψεις μας δέν εἶναι οὔτε οἱ μοναδικές πού διατυπώθηκαν οὔτε, πολύ περισσότερο, οἱ καλύτερες ἤ οἱ ὀρθότερες. Παρά ταῦτα, δέν θά διστάσουμε, νά τίς διατυπώσουμε ἀφήνοντας τήν ἀποτίμησή τους στήν κρίση τοῦ λαοῦ μας, τήν ὀρθότητα τῆς ὁποίας ἀναγνωρίζουμε καί, ἐκ τῶν προτέρων, ἀποδεχόμεθα.
Τ |
ό 1453 ἡ Κωνσταντινούπολη –ἡ Βασιλεύουσα Πόλις τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας– ἔπεσε στά χέρια τῶν Ὀθωμανῶν. Ἡ ἅλωσή της ὑπῆρξε ἕνα τρομερό ἱστορικό γεγονός, πού σφράγισε ἀνεξίτηλα τήν ἱστορική πορεία τῆς Ρωμιοσύνης. Ὁ ἀπαράκλητος θρῆνος τοῦ γένους μας γιά τήν καταστροφή τῆς ἔνδοξης αὐτοκρατορίας του, πού μεγαλούργησε πολιτικά καί πολιτιστικά γιά περισσότερο ἀπό 15 αἰῶνες, καταγράφηκε στή δημοτική ποίηση τῆς ἐποχῆς: «...Ἡ Ρωμανία ἐπεσεν, ἡ Ρωμανία πάρθεν...». Μαζί, ὅμως, μέ τό θρῆνο τῆς καταστροφῆς καταγράφηκε στή δημοτική μας ποίηση καί ἡ ἐλπίδα τῆς ἀνάστασης τοῦ γένους μας, ἡ ἐλπίδα πού ἄναψε στίς καρδιές τῶν ὑπόδουλων Ρωμιῶν μέσα ἀπό τίς στάχτες τῆς ὁλοκληρωτικῆς τους καταστροφῆς: «...Σώπασε Κυρά-Δέσποινα, καί μήν πολυδακρύζεις, πάλι μέ χρόνια μέ καιρούς, πάλι δικά μας θά ΄ναί...».
Τ |
ά «χρόνια», ὅμως, καί οἱ «καιροί» ἀργοῦσαν νά ἔρθουν. Μέχρι τότε τό γένος μας ἔπρεπε νά ἐπιβιώσει μέσα σέ ἱστορικά δύσκολες συνθῆκες. Ἀπό τή μία μεριά κινδύνευε νά ἀφομοιωθεῖ ἐθνικά, θρησκευτικά, καί πολιτιστικά ἀπό τόν κατακτητή του, ἐνῶ, ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἔπρεπε νά ἀντιμετωπίσει τόν κίνδυνο τοῦ ἀναλφαβητισμοῦ, πού ἀπό μόνος του ἦταν ἱκανός νά τό ὁδηγήσει σέ τέλειο ἀφανισμό. Στά δύσκολα αὐτά, ἀπό κάθε ἄποψη, χρόνια ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἦταν ἡ μόνη δύναμη πού μποροῦσε νά ἀναλάβει τό βαρύ χρέος τῆς ἐθνικῆς, θρησκευτικῆς καί πολιτιστικῆς ἐπιβίωσης τοῦ γένους μας. Ἡ πρόνοια, μάλιστα, τοῦ Θεοῦ φρόντισε ὥστε νά παραχωρήσει ἡ ἴδια ἡ Ὀθωμανική ἐξουσία στήν Ἐκκλησία τή διοίκηση τοῦ ὑπόδουλου γένους τῶν Ρωμιῶν, ὀργανώνοντας τό λαό μας ὡς ἕνα ἀνεξάρτητο καί ἐπίσημα ἀναγνωρισμένο «θρησκευτικό ἔθνος» (μιλιέτ), πού θά ζοῦσε εἰρηνικά μέσα στήν ἐπικράτεια τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας μέ ἀρχηγό του τόν ἑκάστοτε Οἰκουμενικό Πατριάρχη, στόν ὁποῖο οἱ Ὀθωμανοί παραχώρησαν τόν τίτλο τοῦ «Μιλιέτ Μπασί» (= ἡ κεφαλή τοῦ ἔθνους), τοῦ ἀρχηγοῦ, δηλαδή, τοῦ γένους τῶν Ρωμιῶν. Αὐτό τό σύστημα αὐτοδιοίκησης τῶν ὑπόδουλων Ρωμιῶν, πού, γενικά, χαρακτηρίζεται ὡς «Ἐθναρχία», σέ συνδυασμό μέ τήν πολιτική τους ὀργάνωση σέ ἀνεξάρτητες καί αὐτοδιοικούμενες «κοινότητες», ἀποτέλεσε τό θεμέλιο λίθο, πάνω στόν ὁποῖο οἰκοδομήθηκε ἡ ἐθνική, θρησκευτική καί πολιτιστική ἐπιβίωση τοῦ ἑλληνισμοῦ κατά τήν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας. Μέσα στό εὐρύτερο πλαίσιο αὐτοῦ τοῦ ἱστορικοῦ ὁρίζοντα ἡ Ἐκκλησία ἀνέλαβε καί τό ἔργο τῆς παιδείας τῶν ὑπόδουλων χριστιανῶν.
Τ |
όν πρῶτο μόλις χρόνο μετά ἀπό τήν ἅλωση τῆς Πόλης ὁ πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος ἵδρυσε στήν Κωνσταντινούπολη τήν «Πατριαρχική Ἀκαδημία», πού ἔγινε εὐρύτερα γνωστή μέ τό ὄνομα «Ἡ Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή», καί ὑπῆρξε ἡ μοναδική ἀνώτατη ἑλληνική σχολή τῶν χρόνων τῆς τουρκοκρατίας, ἀπό τήν ὁποία ἀποφοίτησε πλῆθος Ἑλλήνων λογίων καί ἐπιστημόνων, καθώς καί οἱ περισσότεροι διδάσκαλοι πού στελέχωσαν τά ἑλληνικά σχολεῖα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἰδιαίτερα σημαντική, ἐπίσης, σέ ἐπίπεδο κεντρικῆς διοίκησης ὑπῆρξε καί ἡ δημιουργία τοῦ πρώτου ἑλληνικοῦ τυπογραφείου ἀπό τόν πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρη, πού λειτούργησε στήν Κωνσταντινούπολη ἀπό τό 1624. Παράλληλα, ἡ Ἐκκλησία –μέ τή βοήθεια, φυσικά, καί τήν οἰκονομική ὑποστήριξη τῶν «κοινοτήτων»– κατάφερε νά ἐξασφαλίσει τήν ἄδεια τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους γιά τήν ἵδρυση ὀργανωμένων, αὐτοδιοικούμενων καί αὐτοχρηματοδοτούμενων ἑλληνικῶν σχολείων στίς μεγαλύτερες, τουλάχιστον, πόλεις τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας.
Ἀ |
ξιοσημείωτη στό θέμα τῆς ἵδρυσης σχολείων ὑπῆρξε καί ἡ τεράστια προσφορά τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ (1714-1779), ὁ ὁποῖος παρακινοῦσε συνεχῶς τούς ὑπόδουλους χριστιανούς, νά ἱδρύουν σχολεῖα σέ κάθε πόλη καί χωριό. Ρωτοῦσε χαρακτηριστικά ὁ Πατροκοσμᾶς: «...Ἔχετε σχολεῖον ἐδῶ εἰς τήν χώραν σας, νά διαβάζουν τά παιδιά; - Δέν ἔχομεν, Ἅγιε τοῦ Θεοῦ. Νά μαζευθῆτε ὅλοι, νά κάμετε ἕνα σχολεῖον καλόν, νά βάλετε καί ἐπιτρόπους, νά τό κυβερνοῦν, νά βάνουν διδάσκαλον, νά μανθάνουν ὅλα τά παιδιά γράμματα, πλούσια καί πτωχά. Διότι ἀπό τό σχολεῖον μανθάνωμεν τί εἶναι Θεός, τί εἶναι Ἁγία Τριάς, τί εἶναι παράδεισος, κόλασις, ἀρετή, κακία. Ἄν δέν ἦτο σχολεῖον, ποῦ ἤθελα μάθει ἐγώ νά σᾶς διδάσκω;... Καλύτερον, ἀδελφέ μου, νά ἔχης σχολεῖον ἑλληνικόν εἰς τήν χώραν σου, παρά νά ἔχης βρύσες καί ποτάμια, καί ὡσάν τό παιδί σου μάθη γράμματα, τότε λέγεται ἄνθρωπος...». Μέ τό κηρυκτικό του ἔργο ὁ Πατροκοσμᾶς ἵδρυσε ἑκατοντάδες ἑλληνικά σχολεῖα καί συνέβαλε καθοριστικά στή διατήρηση τῆς ἐθνικῆς μας αὐτοσυνειδησίας, πληρώνοντας, τελικά, τήν προσφορά του μέ τήν ἴδια του τή ζωή, ὅπως καί ὁ ἴδιος εἶχε προφητικά ἀναγγείλει, λέγοντας: «...Ἐγώ, μέ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ, μήτε σακούλα ἔχω, μήτε κασέλα, μήτε σπίτι, μήτε ράσο ἄλλο ἀπό αὐτό πού φοράω. Καί τό σκαμνί ὅπου ἔχω δέν εἶναι ἐδικόν μου, διά λόγου σας τό ἔχω. Ἄλλοι τό λέγουν σκαμνί καί ἄλλοι θρόνον. Δέν εἶναι καθώς τό λέγετε. Ἀμή θέλετε νά μάθετε τί εἶναι; Εἶναι ὁ τάφος μου, καί ἐγώ εἶμαι μέσα ὁ νεκρός ὅπου σας ὁμιλῶ. Ἐτοῦτος ὁ τάφος ἔχει τήν ἐξουσίαν νά διδάσκει βασιλεῖς καί πατριάρχας, ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς, ἄνδρας καί γυναίκας, παιδιά καί κορίτσια, νέους καί γέροντας, καί ὅλον τόν κόσμον...».
Ἐ |
νῶ, ὅμως, στίς μεγάλες πόλεις ὑπῆρχε –ἔστω καί ὑπό ἀντίξοες συνθήκες– ἡ δυνατότητα ἵδρυσης, ὀργάνωσης καί χρηματοδότησης ἑλληνικῶν σχολείων, ὁ μεγαλύτερος ὄγκος τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ, πού κατοικοῦσε σέ ὀρεινές, ἄγονες, φτωχές καί ἀπομονωμένες περιοχές, κινδύνευε νά βυθιστεῖ στό σκοτάδι τοῦ ἀναλφαβητισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἀποτελοῦσε τό προοίμιο τῆς γλωσσικῆς του ἀφομοίωσης ἀπό τούς Ὀθωμανούς καί ὁδηγοῦσε μέ μαθηματική ἀκρίβεια στήν ἐθνική, θρησκευτική καί πολιτιστική του ἀφομοίωση. Ἐπειδή, λοιπόν, στίς περιπτώσεις αὐτές ἦταν ἀδύνατη ἡ ἐξοικονόμηση τῶν ἀναγκαίων χρηματικῶν πόρων γιά τήν ἵδρυση καί λειτουργία ὀργανωμένων σχολείων, ἡ στοιχειώδης παιδεία τῶν ὑπόδουλων Ρωμιῶν ἀνατέθηκε στούς ὀλιγογράμματους ἱερεῖς καί μοναχούς τῶν περιοχῶν αὐτῶν. Ἔτσι, οἱ ταπεινοί καί, κατά κανόνα, ὀλιγογράμματοι παπάδες καί καλόγεροι ὀργάνωναν στά ὀρεινά καί ἀπομονωμένα ἑλληνικά χωριά ἀνεπίσημα σχολεῖα, πού ἀναλάμβαναν τήν εὐθύνη νά διδάξουν στά παιδιά τῶν ὑπόδουλων χριστιανῶν τή στοιχειώδη γραφή καί ἀνάγνωση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, χρησιμοποιώντας ὡς γλωσσικά ἐγχειρίδια τά λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ αὐτά ἦταν τά μοναδικά βιβλία πού ὑπῆρχαν σέ αὐτές τίς ὀρεινές καί ἀπομονωμένες περιοχές. Ἡ στοιχειώδης αὐτή διδασκαλία τῶν ὑπόδουλων χριστιανῶν γινόταν, συνήθως, τό ἀπόγευμα καί τό βράδυ, ἀφοῦ τίς πρωινές ὧρες τά παιδιά ἦταν ὑποχρεωμένα νά ἐργάζονται στίς κτηνοτροφικές καί γεωργικές ἐργασίες τῆς οἰκογένειάς τους καί ὄχι γιατί οἱ Ὀθωμανοί ἀγνοοῦσαν ἤ ἀπαγόρευαν τή λειτουργία τῶν ἀνεπίσημων αὐτῶν σχολείων, ὅπως λανθασμένα ὑποστηρίχθηκε παλαιότερα. Ἐπειδή τά σχολεῖα αὐτά ἦταν ἀνεπίσημα, δέν χρειαζόταν ἡ ἔκδοση εἰδικῆς ἄδειας τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους γιά τήν ἵδρυση καί τή λειτουργία τους. Παράλληλα, οἱ ἱερεῖς καί οἱ μοναχοί πού δίδασκαν σέ αὐτά δέν χορηγοῦσαν στούς μαθητές τούς ἐπίσημα ἀναγνωρισμένα σχολικά ἀπολυτήρια, ἀφοῦ ἡ ἐπιτυχία τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ τους ἔργου ἦταν δεδομένη, ἄν τά παιδιά μάθαιναν τά γράμματα τοῦ ἑλληνικοῦ ἀλφάβητου, καθώς καί τή στοιχειώδη ἑλληνική γραφή καί ἀνάγνωση. Ἐξ’ αἰτίας, μάλιστα, τοῦ ἀνεπίσημου χαρακτήρα τους τά σχολεῖα αὐτά μνημονεύονται, πράγματι, ἐλάχιστα στίς ἱστορικές πηγές καί τά ὅσα γνωρίζουμε γιά αὐτά προέρχονται περισσότερο ἀπό τούς θρύλους καί τίς λαϊκές δοξασίες τοῦ λαοῦ μας καί λιγότερο ἀπό τίς μαρτυρίες τῆς ἐπίσημης ἱστορικῆς ἔρευνας. Τά ἀνεπίσημα αὐτά σχολεῖα, πού ἔσωσαν ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ ὑπόδουλου ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἀπό τόν ἐξισλαμισμό, καί συνέβαλαν καθοριστικά στήν ἐπιβίωση τοῦ ἑλληνισμοῦ στά χρόνια της τουρκοκρατίας, ἔμειναν γνωστά στήν παράδοσή μας μέ τό ὄνομα «τό κρυφό σχολειό». Φυσικά, μέ τό χαρακτηρισμό αὐτό, κατά τή γνώμη μας, δηλώνεται ὁ ἀνεπίσημος χαρακτήρας τῶν σχολείων αὐτῶν καί ὄχι ὁ μυστικός τρόπος τῆς λειτουργίας τους. Ὁ ὄρος, δηλαδή, «το κρυφό σχολειό» δηλώνει τό ταπεινό, τό ἀνεπίσημο σχολειό και ὄχι τό μυστικό ἤ τό ἀπαγορευμένο σχολειό.
Π |
ράγματι, ἐλάχιστα μνημονεύεται ἡ ὕπαρξη τοῦ «κρυφοῦ σχολειοῦ» στίς ἐπίσημες ἱστορικές πηγές τῶν χρόνων τῆς τουρκοκρατίας. Αὐτό, ὅμως, δέν σημαίνει, ὅτι τό «κρυφό σχολειό», ὅπως τό περιγράψαμε προηγουμένως, δέν ὑπῆρξε ποτέ. Οἱ ἥρωες τοῦ «κρυφοῦ σχολειοῦ» δέν ἦταν ἐπώνυμοι ἡγέτες, ἀλλά ἀνώνυμοι, ἁπλοί καί ταπεινοί ἄνθρωποι, πού πέρασαν ὁλόκληρη τή ζωή τους μέσα στήν ἀφάνεια καί τόν καθημερινό μόχθο τῆς ἐπιβίωσης. Ἦταν ἁπλοί ἄνθρωποι, πού δέν κατεῖχαν θέσεις ἐξουσίας, δέν διαμόρφωσαν μέ τίς πράξεις καί τίς ἀποφάσεις τους τήν ἱστορική πορεία τῆς ἐποχῆς τους, δέν ἄφησαν πουθενά κανένα ἐπίσημο γραπτό κείμενό τους, δέν κατέγραψαν οὔτε τό μικρό ὄνομά τους. Γι’ αὐτό, καί οἱ ἱστορικές πηγές δέν εἶχαν κανένα λόγο νά ἀσχοληθοῦν μαζί τους, ὅπως, ἄλλωστε, δέν ἀσχολήθηκαν ποτέ μέ τήν καταγραφή τῶν ἔργων καί τῶν ὀνομάτων ὅλων ἐκείνων τῶν ἀνώνυμων ἀγωνιστῶν πού πλήρωσαν μέ τή ζωή ἤ μέ τή σωματική τους ἀκεραιότητα τόν ἀγώνα τῆς ἀποτίναξης τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ. Τό ἔργο, ὅμως, τῶν ἄγνωστων ἀγωνιστῶν τοῦ «κρυφοῦ σχολειοῦ» μνημονεύεται μέσα στούς θρύλους καί τίς δοξασίες τοῦ λαοῦ μας, στούς ὁποίους διασώζεται ἡ αὐθεντικότερη, ἴσως, ἔκφραση τῆς ἱστορικῆς μνήμης, τῆς ἱστορικῆς μνήμης πού δέν ὑπόκειται σέ ἰδεολογικές προκαταλήψεις καί ἰδιοτελεῖς σκοπιμότητες, τῆς ἱστορικῆς μνήμης πού εἶναι πάντα ἀληθινή, γιατί ἀποτελεῖ τήν ἱστορική ἔκφραση τῆς λαϊκῆς μας συνείδησης. Ναί, σέ αὐτή τήν αὐθεντική λαϊκή ἱστορική μνήμη μαρτυρεῖται τό ἔργο τῶν ταπεινῶν καί ὀλιγογράμματων ἀγωνιστῶν τοῦ «κρυφοῦ σχολειοῦ», τά ὀνόματα τῶν ὁποίων εἶναι ἄγνωστα στούς ἀνθρώπους, ἀλλά γνωστά στό Θεό, τά ὀνόματα τῶν ὁποίων δέν εἶναι γραμμένα στά βιβλία τῆς ἱστορίας, ἀλλά στό βιβλίο τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, μαζί μέ τά ἑκατομμύρια ὀνόματα τῶν ἄγνωστων μαρτύρων καί ὁσίων τῆς πίστης μας, μαζί μέ τά ὀνόματα ὅλων αὐτῶν, πού θυσιάστηκαν, γιά νά εἴμαστε ἐμεῖς σήμερα ἐλεύθεροι.
Ὁ |
λοκληρώνοντας τό λόγο μας, θά ἔπρεπε, ἴσως, νά ἀναφερθοῦμε –ἔστω καί συνοπτικά– στόν κοινωνικό χαρακτήρα τῆς ἑλληνικῆς παιδείας κατά τήν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας. Εἴδαμε, γιά παράδειγμα, προηγουμένως στίς διδαχές τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ νά τονίζεται ἰδιαίτερα ὅτι τά ἑλληνικά σχολεῖα πρέπει νά ἱδρύονται καί νά συντηροῦνται ἀπό τήν κοινότητα, ὥστε νά προσφέρουν τά ἀγαθά τῆς παιδείας σέ ὅλους ἀνεξαιρέτως τούς ἀνθρώπους, καί, ἔτσι, «...νά μανθάνουν ὅλα τά παιδιά γράμματα, πλούσια καί πτωχά...». Εἶναι φανερό ὅτι ἡ παράδοση τοῦ ἑλληνισμοῦ ἀντιλαμβάνεται τήν παιδεία ὡς ἕνα κοινωνικό ἀγαθό, τή διαχείριση τοῦ ὁποίου πρέπει, νά ἔχει ἡ κοινότητα καί ὄχι κάποια ἀνεξάρτητα ἤ ἀποκομμένα ἀπό τό συλλογικό σῶμα τῆς κοινότητας πρόσωπα. Συνεπῶς, τό πρωτεῦον στήν ὀργάνωση καί τή λειτουργία τῆς παιδείας, σύμφωνα μέ τήν παράδοσή μας, πρέπει νά εἶναι ἡ ἐξασφάλιση τοῦ κοινωνικοῦ της χαρακτήρα, ὁ ὁποῖος ἐγγυᾶται τήν ὁλοκληρωμένη ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας τοῦ ἀνθρώπου καί τήν προσφορά ἴσων εὐκαιριῶν σέ ὅλους.
Μ |
ία παιδεία πού δέν ἐλέγχεται ἀπό τήν κοινότητα, ἀλλά ἀπό κάποια οἰκονομική καί κοινωνική ὀλιγαρχία, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἑλληνική παιδεία. Μία παιδεία πού δέν παρέχεται ἐξίσου σέ ὅλα τά μέλη τῆς κοινότητας, ἀλλά προορίζεται μόνο γιά τούς πλούσιους ἤ γιά τούς διανοητικά ἰσχυρούς, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἑλληνική παιδεία. Μία παιδεία πού δέν ὑπηρετεῖ τήν ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἄγνοια καί τή συγκρότησή του σέ ὁλοκληρωμένη προσωπικότητα, ἀλλά τή δημιουργία τυποποιημένων ἀνθρώπων, πού εἶναι σχεδιασμένοι, γιά νά λειτουργοῦν ὡς ἔμψυχα γρανάζια μιᾶς μηχανῆς, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἑλληνική παιδεία. Σέ τελική ἀνάλυση, ἡ παιδεία πού δέν σέβεται καί δέν ἀναδεικνύει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἑλληνική παιδεία.
Ἄ |
ς ἐλπίσουμε, ὅτι τό γένος μας δέν θά λησμονήσει ποτέ τήν τεράστια προσφορά τῆς Ἐκκλησίας στή διατήρηση τῆς ἐθνικῆς καί πολιτιστικῆς μας ταυτότητας στά δύσκολα καί σκοτεινά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας.
Μπερκουτάκης Μιχαήλ
Θεολόγος – Ἐκπαιδευτικός
Πύργος Ἠλείας 10/03/2007
Τό κείμενο αὐτό δημοσιεύθηκε στήν τοπική ἐφημερίδα τοῦ Πύργου «Πατρίς» στίς 15/03/2007 (σελ. 12) καί ἐκφωνήθηκε ὡς πανηγυρικός λόγος στήν Καλλιθέα Ὀλυμπίας κατά τόν ἑορτασμό τῆς ἐθνικῆς ἑορτῆς τῆς 25ης Μαρτίου στις 25/03/2007.
Πηγή: Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον
«Γεννήθηκα τὸ 1887 στὸν Πειραιά, οἱ γονεῖς μου κατάγονταν ἀπὸ τὴ Χίο. Ἡ μητέρα τοῦ ἀείμνηστου Πορφύρα καὶ ἡ δικιά μου ἦταν ἀδελφάδες, τὸ γένος Συριώτη. Τὶς ἐγκύκλιες σπουδὲς τὶς πέρασα στὸν Πειραιά. Κι ὅποιος ξέρεις τί σημασία ἔχει γιὰ τὸν νέο ἡ παρουσία στὴν κριτικὴ τούτη ἡλικία ἑνὸς προσώπου, σὰν τὸν λαμπρὸν ἐκεῖνο παιδαγωγό, ποὺ θύμιζε ἀρχαῖον Ἕλληνα, τὸν ἀείμνηστο Ἰάκωβο Δραγάτση, νιώθει γιατί οἱ μαθητὲς του φυλάγουν σ’ ὅλη τους τὴ ζωή, μέσα στὴν... καρδιά τους, τὴ μνήμη τῆς μορφῆς του». (Δ. Πικιώνη «Κείμενα», ἐκδ. «Μορφωτικὸ ἵδρυμα Ἐθνικῆς Τράπεζας», σελ. 23). Ξεκίνησα νὰ διαβάζω κάποια αὐτοβιογραφικὰ σημειώματα τοῦ Π. Πικιώνη, τοῦ μεγάλου Ἕλληνα. Κοντοστάθηκα, «φιλοσόφησα» λίγο τὴν τελευταία πρόταση τοῦ προοιμίου του. Κράτησε στὰ φυλλοκάρδια του, ὁλοζωῆς, τὴν μνήμη τῆς μορφῆς τοῦ δασκάλου του. Μεγάλη κουβέντα. Πόσες φορὲς σὲ βιογραφίες σπουδαίων, «πάνυ ἀκριβῶν» ἀνθρώπων, δὲν διαβάζουμε παρόμοιες φράσεις. «Εὐτύχησε νὰ μαθητεύσει κοντὰ στὸν...». «Ὁ μεγάλος Δάσκαλος τοῦ Γένους... τὸν ἐνέπνευσε τὴν ἀγάπη γιὰ τὰ γράμματα». Ὅσο κρατοῦσε ἡ Παιδεία σ’ αὐτὸν τὸν τόπο, σχολεῖο καὶ παίδευση σήμαινε δάσκαλος. Τὰ πάντα δορυφοροῦσαν τὸν δάσκαλο. «Καλῶν τῶν διδασκάλων καλοὶ καὶ οἱ μαθηταί», ἀπροσπέλαστος ὁ λόγος τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ θεολόγου. Χαρακτηριστικὸ τὸ ἀκόλουθο παράδειγμα, ποὺ δείχνει τὸ πόσο σημαντικὸ καὶ οὐσιαστικὸ θεωροῦσαν οἱ Ρωμηοὶ (Βυζαντινοὶ) πρόγονοί μας τὸ ἀξίωμα τοῦ δασκάλου.
Στὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Θεόφιλου (829-842 μ.Χ.) διδάσκει στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ περίφημος Λέων ὁ μαθηματικὸς ἢ φιλόσοφος. Ἡ φήμη τοῦ Λέοντος εἶχε ἐξαπλωθεῖ «ἐπὶ πτερύγων ἀνέμων», εἶχε φτάσει ὡς τὸ χαλιφάτο τῆς Βαγδάτης. Ὁ χαλίφης Μαμοῦν τὸν ζήτησε ἐπίσημα ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Λέοντα, ἔστω καὶ ὡς μετακλητό, προσφέροντας ἕνα τεράστιο ποσό. Ὁ Θεόφιλος ἀποβλέποντας στὸ γόητρο τῆς αὐτοκρατορίας, ἀλλὰ καὶ ἐκτιμώντας τὴν ἀξία τοῦ δασκάλου, ἀρνήθηκε. Ἀξίζει νὰ παραθέσουμε ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸν ἐπιστολικὸ διάλογο τῶν δύο ἡγετῶν, ὅπως τὸν διέσωσε ὁ «Συνεχιστὴς Θεοφάνους». Γράφει ὁ χαλίφης: «Ἀξιῶ τὸ ὂν ἔχεις ἐπὶ φιλοσοφία καὶ ταῖς ἄλλαις ἐπιστήμαις περιβόητον ἄνδρα βραχὺν τινὰ χρόνον ἑξαποστεῖλαι...». Ἀπαντᾶ ὁ Θεόφιλος: «...ἄλογον τὸ οἰκεῖον δοῦναι ἐτέροις καλὸν καὶ τὴν τῶν ὄντων γνῶσιν ἔκδοτον ποιῆσαι τοῖς ἔθνεσι, δὶ’ ἢς τὸ τῶν Ρωμαίων γένος θαυμάζεται τὲ καὶ τιμᾶται παρὰ πάσι». Μὲ λίγα λόγια, εἶναι ἀνοησία νὰ ξεπουλήσεις στὰ ἔθνη, αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο θαυμάζεται τὸ γένος σου, δηλαδή, ὁ ἔξοχος διάκονος τῆς ὄντως Παιδείας. (Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Γ. Τσαμπὴ «Ἡ Παιδεία στὸ Βυζάντιο», ἐκδ. Γρηγόρη, σελ. 54). Τὸ παραπάνω, νομίζω, ἐξηγεῖ καὶ τὸ χιλιόχρονον τῆς ἐνδόξου αὐτοκρατορίας μας. «Κάλλιο γνώση, παρὰ γρόσι», ὅπως ἔλεγαν καὶ οἱ ἐν αἰχμαλωσία πρόγονοί μας. Καὶ εἶναι γεγονὸς ἀναντίρρητο πὼς φτάσαμε στὴν ἁγιασμένη Ἐπανάσταση γιατί «ἡ ψυχὴ τοῦ Γένους ἀγρυπνοῦσε. Φτωχοὶ παπάδες καὶ δάσκαλοι, ποὺ ἐτρέφοντο μὲ λίγο ψωμί, εἶχαν τὸ σθένος εἰς τὸ βάθος τῆς ψυχῆς των, σθένος ποιητῶν. Καταλάβαιναν τὴν εὐθύνην ποὺ τοὺς ἐβάρυνε νὰ συνεχίσουν τὴν ἑλληνικὴν παράδοσιν. Διηγοῦντο εἰς τὰ Ἑλληνόπουλα ποιὰ ἦταν ἄλλοτε ἡ πατρίδα τους καὶ τοὺς ἐδίδασκαν δύο ὀνόματα: Ἑλλὰς καὶ ἐλευθερία». (Τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ Σ. Μενάρδου, ποὺ περιέχεται στὸ βιβλίο τοῦ ἀρχιμ. Ἰω. Ἀλεξίου, «Ἡ Παιδεία στὴν Τουρκοκρατία», σελ. 181).
Ὁ ὀξυδερκὴς καὶ διορατικὸς Ἰωάννης Καποδίστριας εἶχε συλλάβει ἐναργέστατα τὴν σημασία τῆς ἀποστολῆς τοῦ δασκάλου, ἀλλὰ καὶ τὶς ὀλέθριες συνέπειες τῆς ἀποκοπῆς τοῦ λειτουργήματος ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ παράδοση. Γράφει σὲ ἐπιστολή του πρὸς τὸν Μισαὴλ Ἀποστολίδη, λίγο πρὶν ἀναλάβει τὴν μαρτυρικὴ διακυβέρνηση τῆς νεκραστημένης πατρίδας: «...ἂν ἡ παροῦσα γενεὰ δὲν ἐνδυναμωθεῖ ἀπὸ ἀνθρώπους μορφωμένους ἐν καλὴ διδασκαλία καὶ μάλιστα πρὸς τὸν κανόνα τῆς ἁγίας ἠμῶν πίστεως καὶ τῶν ἠθῶν μας, θὰ εἶναι δυσοίωνο τὸ μέλλον τῆς Ἑλλάδας καὶ ἡ διακυβέρνησίς της ἀδύνατη». (Ἰω. Τσάγκα, «Ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ Ἀγωγὴ στὸ ἐκπαιδευτικὸ ἔργο τοῦ Ἰω. Καποδίστρια», ἐκδ. «Κυριακίδη», σελ. 151).
Εἶναι γεγονὸς ὅτι αὐτὸς ὁ τύπος τοῦ δασκάλου, ποὺ ἔβλεπε τὸν ἑαυτὸ του θεματοφύλακα τῆς παράδοσης καὶ μετέδιδε τὴν φλόγα τῆς ψυχῆς του -ἴσως μὲ πολλὴ ρητορικὴ- ἀλλὰ μὲ ἐντιμότητα καὶ εὐθύνη, ἐπιβίωσε ὡς τὰ χρόνια περίπου τῆς μεταπολίτευσης. Μέχρι τότε ὁ δάσκαλος δίδασκε καὶ μιλοῦσε γιὰ πίστη, γλώσσα καὶ πατρίδα, βουτοῦσε στὸ κελάρι τοῦ πατρογονικοῦ μας σπιτιοῦ καὶ μόρφωνε γενιὲς Ἑλλήνων μὲ τὰ «καλούδια», τὰ τιμαλφῆ τοῦ Γένους. Αὐτὸν ὅμως τὸν λόγιο δάσκαλο τὸν εἰρωνεύτηκε, τὸν πολέμησε καὶ τὸν κλόνισε στὴν ψυχὴ τοῦ ἔθνους ἡ λεγόμενη προοδευτικὴ διανόηση ποὺ ἢ μᾶς ἦρθε ἀπὸ τὰ «φωτισμένα ἔθνη τῆς Ἑσπερίας» ἢ ξεπήδησε ἀπὸ τὰ ἀποκαΐδια τοῦ Πολυτεχνείου. (Ἡ γενιὰ τοῦ Πολυτεχνείου).
Περιφρονώντας πλήρως τὴν παράδοση τοῦ τόπου μας, τὴν ὁποία ταύτισαν μὲ τὰ «ἑλληνοχριστιανικὰ» ἰδεολογήματα τῆς δικτατορίας, ἄγευστοι τοῦ μεγαλείου της καὶ ἀνίκανοι νὰ ἀντιληφθοῦν τὴν στρέβλωση ποὺ προηγήθηκε, ἐπέπεσαν, ὡς ὄρνεα, καὶ τὴν κατασυκοφάντησαν. Φρόντισαν βεβαίως νὰ ἀναρριχηθοῦν σὲ ἀκαδημαϊκὲς ἕδρες, γιὰ νὰ ροκανίζουν τὰ προγράμματα τῆς ΕΟΚ, ἀνεμίζοντας τὸ ἀκαταγώνιστο διαπιστευτήριο τοῦ δῆθεν προοδευτισμοῦ τους: παράδοση, πίστη, πατρίδα, γλώσσα-στὴν ἀρτιμελῆ μορφή της, τὸ λεγόμενο πολυτονικὸ-ἴσον συντήρηση, σκοταδισμός, χουντικὰ κατάλοιπα, τὸ ὅλον καρυκευμένο μὲ τὴν εὔηχη, τὴν «εὐγενῆ τύφλωσιν», ποὺ βαφτίστηκε ἐκπαιδευτικὴ μεταρρύθμιση. Ἀποτέλεσμα στὶς σχολές, ποὺ φοιτοῦν οἱ αὐριανοὶ δάσκαλοι καὶ καθηγητές, νὰ κυριαρχεῖ ὅλος αὐτὸς ὁ ἐθνομηδενιστικὸς ἑσμός, πράγμα ποὺ ἴσως δὲν ἔχουμε ἀντιληφθεῖ ἀκόμη τὶς καταστρεπτικές του συνέπειες. Οἱ δάσκαλοι ποὺ ἀποφοιτοῦν τὰ τελευταία χρόνια ἀπὸ τὰ παιδαγωγικὰ τμήματα, ὄχι μόνο δὲν «μορφώθηκαν ἐν καλὴ διδασκαλία καὶ μάλιστα πρὸς τὸν κανόνα τῆς ἁγίας ἠμῶν πίστεως καὶ τῶν ἠθῶν μας», ἀλλὰ αὐτὸ τὸ ἦθος καὶ αὐτὸν τὸν «χρυσὸ» κανόνα, φρόντισαν καὶ φροντίζουν οἱ Γραικύλοι τῆς σήμερον καθηγητές τους νὰ δυσφημίζουν. Πολὺ ἁπλὰ τὰ νέα αὐτὰ παιδιὰ-πλὴν τῶν ἐλαχίστων ποὺ ταράζει τὰ σπλάχνα τοὺς ὁ πόνος τῆς πατρίδας-ἔχασαν τὴν ἰθαγένειά τους, υἱοθετοῦν ἀβασάνιστα καὶ ἐπικροτοῦν ὅλες τὶς νεοταξικὲς μαγαρισιές, γιατί εἶναι μπουκωμένα ἀπό, ὅπως προεῖπα, ἐθνομηδενισμό. Τοὺς μιλᾶς γιὰ πίστη καὶ πατρίδα, γιὰ τὸ χρέος τοῦ δασκάλου νὰ μεταλαμπαδεύσει στὰ παιδιὰ τὶς ἀλήθειες ποὺ συγκλόνισαν τοὺς Πατέρες καὶ τοὺς Μάρτυρες, τοῦ ἀγωνιστὲς καὶ τοὺς ἥρωες, ποὺ διέσωσαν τὸ Γένος καὶ σοὺ προσάπτουν γραφικότητα, ἐθνικισμό, τὰ χαρακτηρίζουν, φροῦτο τῆς ἀριστεροσύνης αὐτό, «στερεότυπα». Ἔχει εἰπωθεῖ πολὺ εὔστοχα ὅτι ἡ ἔνταξη τῶν νέων στὸ παρεθλὸν συνιστᾶ τὴν οὐσιωδέστερη λειτουργία τῆς ἐκπαίδευσης καὶ ἴσως εἴμαστε, ὅσοι δάσκαλοι προλάβαμε τὶς Παιδαγωγικὲς Ἀκαδημίες, ἡ τελευταία γενιὰ ποὺ ἐπιτελεῖ αὐτὴν τὴν λειτουργία, ποὺ ἀντιστέκεται στὴν ἐπέλαση τοῦ μηδενισμοῦ καὶ τῆς ἀσημαντοκρατίας.
Ἄρα, «γιὰ νὰ σωθεῖ ἡ Ἑλλάδα στοὺς καιροὺς τοὺς ὕστατους», ὀφείλουμε νὰ μορφώσουμε ἕναν νέο τύπο ἐθνικοῦ δασκάλου, «διακεκριμένου ἐπὶ φιλοθρησκεία καὶ ἔρωτι πρὸς τὴν ἐθνικὴν γλώσσαν καὶ φιλολογίαν» γιὰ νὰ θυμηθοῦμε καὶ πάλι τὸν Κυβερνήτη. Οἱ ἐπίβουλοι τῆς πατρίδας, ἔχοντας ἄφθονο χρῆμα καὶ μέσα, ὀργανώνουν πλῆθος σεμιναρίων γιὰ ἐκπαιδευτικοὺς στὰ ὁποῖα ξερνοῦν τὰ δηλητήριά τους.
Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο μποροῦμε, ἐξασφαλίζοντας χώρους καὶ χρηματοδότηση ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ ἀγωνιοῦν γιὰ τὴν πατρίδα μας ἢ μὲ τὴν συμβολὴ τῶν γνωστῶν, γιὰ τὸ ἀδούλωτο ἦθος, Μητροπολιτῶν μας, νὰ συσταθοῦν φροντιστήρια γιὰ νέους δασκάλους. Σὲ τακτὰ χρονικὰ διαστήματα, σὲ 5-6 μεγάλες πόλεις τῆς Ἑλλάδας, νὰ συγκεντρώνονται νέοι ἐκπαιδευτικοὶ -μὲ τὰ ἔξοδα πληρωμένα- ὅπου οἱ παλιοί μας οἱ δάσκαλοι (Γανωτής, Καργάκος, Ζουράρις, παπα-Γιώργης, Μεταλληνός, παπα-Θόδωρος Ζήσης, π.Σαράντος καὶ ὅσοι πνευματικοί, πανεπιστημιακοί, συγγραφεῖς παλεύουν γιὰ ψυχὴ καὶ Χριστὸ -καὶ ὑπάρχουν ἀρκετοὶ- οἱ ὁποῖοι θὰ βγάλουν τὰ σκουπίδια ἀπὸ τὶς ψυχὲς τῶν νέων δασκάλων, θὰ ξεριζώσουν τὰ φαρμακερὰ βρωμοχόρταρα τῆς ἐκκλησιομαχίας καὶ ἀφιλοπατρίας ποὺ τοὺς ἔσπειραν στὶς σχολές τους καὶ θὰ τοὺς μεταγγίζουν τὰ πνευματικὰ ἀντισώματα τοῦ Γένους. Ἔτσι, θὰ περισωθεῖ μία γενιὰ δασκάλων ποὺ «ὅταν τοὺς πειράζουν πατρίδαν καὶ θρησκεία, θὰ μιλοῦν, θὰ ἐνεργοῦν καὶ ὅ,τι θέλουν ἂς τοὺς κάμουν» κατὰ τὸν ἀείχλωρο λόγο τοῦ Μακρυγιάννη.
Δυστυχῶς φαίνεται νά ἐπιβεβαιώνεται ἡ ἄποψη, πού ἔχει ὁ ἁπλός πολίτης, ὅτι ἡ «κωλοτούμπα» ἀποτελεῖ τήν πιό συνηθισμένη πρακτική τῶν ἐπαγγελματιῶν τῆς πολιτικῆς.
Ὁ νέος πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας σέ ἐρώτησή του στή Βουλή τό 2010 κατήγγελλε τήν «κάρτα τοῦ πολίτη», πού τότε μᾶς ἔφερνε ὁ ἀλήστου μνήμης Γιῶργος Παπανδρέου (Βλ. τήν ἐρώτηση Τσίπρα στή σσ. 14-15 τῆς Παρακαταθήκης).
Τώρα, πού ἔγινε πρωθυπουργός, κάνει στροφή 180 μοιρῶν (κοινῶς κωλοτούμπα) καί δηλώνει ἐπίσημα ὅτι ἡ «κάρτα τοῦ πολίτη» θά μᾶς λύσει ὅλα τά προβλήματα, ἀπό τή γραφειοκρατία μέχρι τήν πείνα, πού μαστίζει τόν φτωχοποιημένο ἑλληνικό λαό, λές καί δέν ὑπάρχουν ἄλλοι ἀποτελεσματικοί καί ἀκίνδυνοι τρόποι γιά τήν ἀντιμετώπιση καί τῶν δύο.
Ἐπειδή τή λογική, πού μᾶς χάρισε ὁ Θεός, πρέπει νά τή χρησιμοποιοῦμε, ἐρωτοῦμε τά ἑξῆς ἁπλά:
1. Τί ἄλλαξε καί ἡ «κακή» κάρτα τοῦ 2010 ἔγινε τώρα «καλή»;
2. Γιατί ὅλη αὐτή ἡ βιασύνη γιά τήν ἐπιβολή τῆς κάρτας; Γιατί πᾶνε νά τήν περάσουν σέ ἄσχετο νομοσχέδιο;
Μάλιστα ἔβαλαν τόν ὑφυπουργό Kατρούγκαλο, πανεπιστημιακό καί συνταγματολόγο, νά φέρει τό νομοσχέδιο στή Βουλή. Αὐτόν πού μιλοῦσε στούς ἀγανακτισμένους Ἕλληνες στήν πλατεία Συντάγματος ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας καί τῶν δικαιωμάτων τοῦ πολίτη, τά ὁποῖα ἡ πολιτεία ἐγγυᾶται διά τοῦ Συντάγματος.
3. Γιατί ξέχασαν τόσο γρήγορα τίς «ἀριστερές» τους εὐαισθησίες; Ἤ μήπως τίς θυμοῦνται ἐπιλεκτικά μόνον γιά τούς ὁμοφυλόφιλους καί γιά τούς λαθρομετανάστες;
4. Τόσο εὔκολα καί γρήγορα ξέχασε ἡ ἀριστερά, ἡ ὁποία τώρα ἔγινε κυβέρνηση, τήν ὀδυνηρή ἐμπειρία ἀπό τά φακελώματα τοῦ παρελθόντος; Σέ σχέση μέ τά σύγχρονα φακελώματα τοῦ Big Brother, τά παλιά φαντάζουν ἱστορίες γιά παιδιά.
5. Μήπως ἐπιβεβαιώνεται αὐτό πού ἐφαρμόζει διεθνῶς τό «σύστημα», ὅτι δηλαδή πιό εὔκολα περνoῦν ἀντιλαϊκά μέτρα μέ μιά «ἀριστερή» κυβέρνηση καί ἀντεθνικά μέ μιά «δεξιά»; Οἱ ἐτικέτες, «δεξιά» καί «ἀριστερά» ἔχουν χάσει ἐν πολλοῖς τό νόημά τους. Σήμερα τό κεντρικό ζήτημα δέν εἶναι πῶς ὀνομάζεσαι, ἀλλ ̓ ἐάν ἀντιμάχεσαι ἤ ἄν προωθεῖς τήν ἰσοπεδωτική παγκοσμιοποίηση. Ἄν ἀπορρίπτεις ἤ ἄν εὐθυγραμμίζεσαι μέ τίς ντιρεκτίβες Λεσχῶν τύπου Μπίλντερμπεργκ, μέσῳ τῶν ὁποίων οἱ ἀδίστακτοι ὀλιγάρχες μεγαλοτραπεζίτες τοκογλύφοι οἰκοδομοῦν τή διαβόητη Νέα Τάξη Πραγμάτων.
Καί στό «Διά ταῦτα»: Ἐπειδή δέν ἔχει ἀλλάξει τίποτε σέ σχέση μέ τό παρελθόν, ἐμεῖς λέμε καί σήμερα «ΟΧΙ στήν κάρτα φακελώματος τοῦ πολίτη».
Μάλιστα σήμερα τό λέμε πιό δυνατά, ἐπειδή καί οἱ δυνατότητες τοῦ Big Brother γιά τό κακό ἔχουν αὐξηθεῖ καί θεριέψει.
Ἰσχύουν καί σήμερα ὅλες οἱ ἀποφάσεις καί τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί τοῦ Ἁγίου Ὄρους γι ̓ αὐτό τό θέμα καί τά θοδηγητικά κείμενα τοῦ Ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου καί τῶν ἄλλων Πατέρων. Διαβάστε καί τήν μόλις ἐκδοθεῖσα νέα Ἀνακοίνωση τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πού ἐπαναβεβαιώνει ἐκείνη τοῦ 2011 ἐναντίον τῆς κάρτας (σσ. 11-12 Παρακαταθήκης).
Τί ἄλλο περιμένουμε νά ἀκούσουμε γιά νά καταλάβουμε «ποῦ τό πᾶνε»; Βγῆκε τίς προάλλες ὁ γνωστός δισεκατομμυριοῦχος Μπίλυ Γκέιτς τῆς Microsoft καί ἐπανέλαβε αὐτό, πού ἔλεγε καί ὁ Γιωργάκης Παπανδρέου, ὅτι «χρειαζόμαστε ἐπειγόντως μιά παγκόσμια κυβέρνηση». Τί ἄλλο περιμένουμε; Στήν τελετή ἐπίδοσης τῶν μουσικῶν βραβείων Grammy’s (κάτι σάν τά Oscar στόν κινηματογράφο) ἔδωσαν ἐφέτος σέ ὅλους νά φορέσουν κέρατα (!). Θυμηθήκαμε αὐτό πού γράφει ὁ Ἅγιος Παΐσιος. Ἄν κάποιοι, λέγει, ἀντιληφθοῦν τά κέρατα, πού κουβαλάει στό ταγάρι του τό ταγκαλάκι, τούς καθησυχάζει λέγοντας ὅτι δέν εἶναι κέρατα ἀλλά μελιτζάνες!
Τό ὅτι δέν θέλουν ἐλεύθερους καί ὑπεύθυνους πολίτες εἶναι δεδομένο. Ἀλλιῶς πῶς θά οἰκοδομήσουν τή Νέα Τάξη τοῦ Big Brother;
Τό ὅτι ὁ Χριστός καί ἡ ἀληθινή Του Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθοδοξία, τούς προξενοῦν φόβο καί ἀλλεργία εἶναι ἐπίσης δεδομένο. Τό ἴδιο ἀπεχθάνονται καί φοβοῦνται καί τήν παράδοση ἀγώνων αὐτῆς τῆς γωνιᾶς τῆς γῆς, πού λέγεται Ἑλλάδα.
Ἄς μή διαψεύσουμε, λοιπόν, τούς φόβους τους.
Ἄς χρησιμοποιήσουμε ὅλα τά μέσα πού ἔχουμε, καί τά πνευματικά καί τά νομικά καί τά πολιτικά, γιά νά πέσει καί πάλι στό κενό αὐτό, πού ἐδῶ καί τριάντα χρόνια (ἀπό τό 1986, μέ τόν Ἑνιαῖο Κωδικό Ἀριθμό Μητρώου, Ε.Κ.Α.Μ.) προσπαθοῦν νά περάσουν. Καί πάλι θά ἀποτύχουν!
Πηγή: Παρακαταθήκη, τεύχος 100, Φεβρουάριος 2015
Εγίνετο μεγάλη ενέργεια και η Πελοπόννησος όλη υπόκωφα εσείετο.
Αυτοί εσκέπτοντο αρχιερείς , άρχοντες και καπεταναίοι και λοιποί αδελφοί περί των μέσων, τα οποία ημπορούσαν να μεταχειρισθούν δια τον μέλλοντα αγώνα.
Από δε τας αρχάς του Ιανουαρίου του 1821, αφού τα πάντα ωρίμασαν, άρχισαν οι Έλληνες και ήρχοντο εις τα σπήτια τους από τα ξένα, από την Ρωσσίαν, Βλαχίαν, Μολδαυίαν, Κωνσταντινούπολιν, Σμύρνην και από τα άλλα μέρη δια να λάβουν μέρος κατά την αποφασισθείσαν από τους αποστόλους της Εταιρίας ημέραν δια τον αγώνα υπέρ της πατρίδος.
Ευθύς καθώς ήρχοντο εις τα χωρία τους ή εις τας πόλεις των, διεδίδετο η ιδέα της επαναστάσεως εις όλους τους συγγενείς και γείτονάς των.
Oι αρχιερείς εσυγχωρούσαν εις τους ιερείς να διαβάζουν εις τας εκκλησίας παρακλήσεις νύκτα και ημέραν προς τον Θεόν δια να ενισχύση τους Έλληνας εις τον μέλλοντα αγώνα˙ και εις τους πνευματικούς δε και εις τους άλλους κληρικούς εσυγχώρησαν να παρακινούν κατά την εξομολόγησίν των τους Έλληνας εις την επανάστασιν, και να την θεωρούν ως συγχωρημένην θρησκευτικώς˙ διότι ο Θεός όλους τους ανθρώπους έπλασεν ελευθέρους. Πολλοί δε μάλιστα των αρχιερέων ως ο Έλους Άνθιμος, έκαμαν επίτηδες καί ευχάς, τας οποίας έδιδαν εις τους ιερείς των επαρχιών των και τας εδιάβαζαν μετά την παράκλησιν.
Ιδού και η ευχή του Έλους Ανθίμου προς τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν˙ και το εξαποστειλάριον και το στιχηρόν προς τήν Θεοτόκον, ευρισκόμενα παρά τω προέδρω του Εφετείου Ναυπλίας Ν. Φλογαίτη.
Θεέ παντοδύναμε, αόρατε, ακατάληπτε, ακατανόητε, ο ενισχύσας τον προφήτην σου Μωϋσήν τω τύπω του σταυρού κατατροπώσαι τον τύραννον του παλαιού Ισραήλ, τον αλαζόνα καί άκαμπτον Φαραώ εν τη Ερυθρά Θαλασσή, και σώσας δι' αυτού τον λαόν σου, επάκουσον της δεήσεως και ημών των ευτελών δούλων σου, των χρισθέντων τω ονόματι του αγαπητού σου υιού, κυρίου δε ημών Ιησού Χριστού, και απάλλαξον ημάς, τον νέον Ισραήλ, το βασίλειον ιεράτευμα της Ισμαηλίτιδος τυραννίδος˙ ενίσχυσον και ενδυνάμωσον ημάς, και τούς ευσεβάστους και θεοφύλακτους ημών Πρίγκιπας και Ηγεμόνας (εννοεί τους Υψηλάντας) και τον φιλόχριστον Στρατόν τη δυνάμει του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού, κατατροπώσαι τούς εχθρούς της αγίας σου εκκλησίας, και αναφανήναι νικητάς και τροπαιούχους εναντίον των απογόνων της Άγαρ.
Επί σοί τας ελπίδας ανατιθέμεθα, Κραταιέ εν πολέμοις, ορθώς λατρεύοντες σε τον μόνον Θεόν, και σωτήρα ημών˙ φώτισον ημάς μιμητάς γενέσθαι και οπαδούς του αληθούς θεράποντός σου ευσεβούς βασιλέως Κωνσταντίνου, και αξίωσον ακούσαι της ουρανίου εκείνης φωνής «εν τούτω νικάτε, απόγονοι Ελλήνων οι χριστώνυμοι, και της ορθοδόξου εκκλησίας ευσεβή τέκνα, και καταβάλλετε τους άθεους Αγαρηνούς», όπως και ημείς οι τεταπεινωμένοι αξιωθώμεν της ποθητής ημών ελευθερίας, δοξάζοντες τo παντοδύναμον όνομά σου του Πατρός και του Υιού, και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΟΝ
Ο Ουρανόν τοις Άστροις
Τους μη την σην εικόνα, Παρθένε, ασπαζομένους, και του υιού σου και Θεού, εκ πίστεως ειλικρινούς, κατάβαλε άθεους και τη γεέννη παράδος.
Στιχηρόν ήχος πλ. ά.
Χαίροις ασκητικώς αληθώς.
Δεύρο, μήτερ Χριστού, προς ημάς, σου δεομένους, συμπαθούς επισκέψεως, και ρύσαι κεκακουμένους, τυραννικαίς απειλαίς, και δεινή μανία των Αγαρηνών˙ δι' ους ως αιχμάλωτοι, και γυμνοί διωκόμεθα, τόπον εκ τόπου συνεχώς διαμείβοντες και πλανώμενοι, εν σπηλαίοις και όρεσιν˙ οίκτειρον ούν Πανύμνητε, και δος ημίν άνεσιν, παύσον την ζάλην και σβέσον την καθ' ημών αγανάκτησιν, Χριστόν δυσωπούσα, τον παρέχοντα τώ κόσμω το μέγα έλεος.
[…] Πολλοί μάλιστα Τούρκοι εσοφίζοντο διάφορα πράγματα, αλλά ένα από τα περιεργότερα είναι το ακόλουθον. Έστειλαν μίαν ημέραν εις τον Δεσπότην Έλους Άνθιμον ένα Τούρκον, ο οποίος εγνώριζε καλά και την γλώσσαν μας και τας θρησκευτικάς μας τελετάς. Αυτός, καθώς επήγεν εις την Μητρόπολιν εζήτησε να προσκυνήση τον Δεσπότην, και ο Έλους διέταξε και τόν έμβασαν εις την κάμαράν του, όπου έκαμνε τον άρρωστον δια να μην υπάγη με τους άλλους αρχιερείς εις την Τριπολιτσάν. Ευθύς καθώς εμβήκεν έπεσε και τον επροσκύνησε και του είπε, Δεσπότη μου, θέλω να εξομολογηθώ εις την Πανιερότητά σου ως χριστιανός ταις αμαρτίαις μου.
Ο Έλους του έδωσε την άδειαν, και ευθύς άρχισε και έλεγε ταις αμαρτίαις του με κλαύματα και με πολλήν προσποιητικήν κατάνυξιν, και τέλος του είπε «πότε θά έλθη, Δεσπότη μου, η αγία εκείνη ώρα να πάρωμε τα άρματα, δια να σκοτώσωμεν τους απίστους τυράννους μας και να ρουφήξω από το αίμα τους »;
Ο Δεσπότης έκαμε τότε σημεία της Εταιρίας, αλλά καθώς είδεν ότι δεν εννόησε τίποτε, εκατάλαβεν ότι είναι Τούρκος και άρχισε να τον συμβουλεύη και να του λέγη «τέκνον τι λόγια είναι αυτά˙ μη πιστεύεις τα λόγια όπου λέγονται. Ο Θεός έβαλεν εις το κεφάλι μας τον Σουλτάνον δια το καλόν μας, αυτόν τον έβαλεν να μας εξουσιάζη και να ήμεθα πιστοί ραγιάδες του και ευπειθείς, διότι αυτός φροντίζει δια εμάς, επειδή αλλοιώτικα μας κολάζει ο Θεός ·» έπειτα του εδιάβασε την συνειθισμένην ευχήν και τον έστειλεν εις το καλόν.
Ο Μεταμορφωμένος αυτός Τούρκος τα είπεν όλα όσα ήκουσεν από τον Έλους εις τούς Αγάδες, και δια τούτο εκείνοι δεν τον υπωπτεύοντο πλέον και τον άφησαν ως άρρωστον να μην πάη εις την Τριπολιτσάν. Τοιαύτα πολλά εγίνοντο μέχρις ότου αρχίση η επανάστασις.
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
ΥΠΟ ΦΩΤΑΚΟΥ - ΑΘΗΝΑ 1858 (σελ. 7-8-9, 11-12)
Πηγή: Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον
Μιλώντας για την 25η Μαρτίου και την Επανάσταση του 1821, μας αρέσει, συνήθως, να λέμε λόγια φανταχτερά, γεμάτα θριαμβολογίες και επαίνους. Σπάνια ακούγεται λόγος, που να ελέγχει και να προβληματίζει. Η επέτειος, όμως, της 25ης Μαρτίου δεν είναι μόνον μια επέτειος ηρωϊκών αγώνων και πολεμικών κατορθωμάτων. Είναι ταυτόχρονα και μια πολύ καλή αφορμή, να κάνουμε όλοι μας μιαν άσκηση αυτοκριτικής και να αναρωτηθούμε:
Τι είναι αυτό, που μετράει περισσότερο για τους ήρωες του ’21; Είναι τα λόγια μας τα μεγάλα, οι παρελάσεις και η κατάθεση στεφάνων; Ή μήπως οι ψυχές τους λαχταράνε από εμάς άλλα πράγματα και κυρίως να τους μιμηθούμε στην πράξη, και η ζωή μας να είναι σύμφωνη με τα πιστεύω τους και τα ιδανικά τους;
Στα χρόνια μας, έχουμε κάνει, δυστυχώς, την Πατρίδα μας ένα απέραντο εργαστήριο αυτοκαταστροφής. Οι αλήθειες του ’21 παραποιούνται, τα πρόσωπα των ηρώων σπιλώνονται, η Πίστη και τα Ιδανικά των προγόνων μας θάβονται.
Τα παιδιά μας μεγαλώνουν μέσα σε μια σύγχυση δαιμονική. Μπερδεύουν την φιλοπατρία με τον φασισμό. Βάζουν φωτιά στην τιμημένη και ένδοξη Ελληνική Σημαία, λες και πρόκειται για ένα οποιοδήποτε πανί.
Τρέφονται με τα δηλητήρια της αθεΐας και της παγκοσμιοποίησης και ντρέπονται να πουν, ότι γεννήθηκαν Έλληνες και Ορθόδοξοι.
Τις θυσίες των ηρώων του ’21, τα οράματα, τις αξίες και την πίστη τους, φτάσαμε να τα θεωρούμε παρακατιανά και παλιομοδίτικα. Αφ’ ότου λευτερωθήκαμε από τον τούρκικο ζυγό, πετάξαμε στα άχρηστα τον δοκιμασμένο δικό μας Τρόπο και λιμπιστήκαμε την κάλπικη γυαλάδα των ξένων.
Ειρωνευτήκαμε την φιλοκαλία των πατέρων μας και προτιμήσαμε τα ξυλοκέρατα του πάπα και των προτεσταντών. Τυφλωθήκαμε από τα ψεύτικα και πλάνα ’’φώτα’’ των δήθεν πολιτισμένων της εσπερίας, και στο τέλος παγιδευτήκαμε για τα καλά.
Με δική μας, βεβαίως, υπαιτιότητα δώσαμε δικαιώματα στους Ευρωπαίους ’’σωτήρες’’ μας(*), να μας εμπαίζουν, να μας υποτιμούν και να μας εκμεταλλεύονται. Μέχρι πότε, όμως;
Την απάντηση την έδωσε, πριν από λίγες ημέρες, σχολιάζοντας συκοφαντικό για την Ελλάδα μας δημοσίευμα του γερμανικού τύπου, ο γηραιός και πολύπειρος Μίκης Θεοδωράκης με τα παρακάτω λόγια, λόγια που ταιριάζουν στην επέτειο της 25ης Μαρτίου και που δικαιώνουν απόλυτα τους Αγώνες και τις Θυσίες όλων των Ηρώων του ‘21:
’’ Όχι! Δεν θέλουμε να σωθούμε! Το μόνο που θέλουμε, είναι, να μας αφήσουν μόνους και ήσυχους. Και να είστε βέβαιοι, ότι τα καταφέρνουμε καλά. Γιατί η γη μας είναι καλή. Η θάλασσά μας πλούσια. Κι εμείς εργατικοί, φιλόξενοι, νοικοκυραίοι, αλτρουιστές και πατριώτες’’.
25η Μαρτίου 2015
_____________________________________________
(*) (ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ)
Όλοι οι προκομμένοι άντρες των παλαιών Ελλήνων, οι γοναίγοι όλης της ανθρωπότης, ο Λυκούργος, ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Αριστείδης, ο Θεμιστοκλής, ο Λεωνίδας, ο Θρασύβουλος, ο Δημοστένης και οι επίλοιποι πατέρες γενικώς της ανθρωπότης κοπίαζαν και βασανίζονταν νύχτα και ημέρα μ' αρετή, με 'λικρίνειαν, με καθαρόν ενθουσιασμόν να φωτίσουνε την ανθρωπότη και να την αναστήσουν να 'χει αρετή και φώτα, γενναιότητα και πατριωτισμόν. Όλοι αυτείνοι οι μεγάλοι άντρες του κόσμου έντυναν τους ανθρώπους αρετή, τους γύμνωναν από την κακή διαγωή και γένονταν δάσκαλοι της αλήθειας.
Κάνουν και οι μαθηταί τους οι Ευρωπαίοι την ανταμοιβή εις τους απογόνους εμάς -γύμναση της κακίας και παραλυσίας.
Τέτοι' αρετή έχουν, τέτοια φώτα μας δίνουν.
Τα μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου που έχουν εντοπισθεί στα νερά της Ανατολικής Μεσογείου μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά το ενεργειακό, οικονομικό και γεωπολιτικό μέλλον των χωρών της περιοχής. Ωστόσο μια σειρά από διενέξεις γύρω από τα χωρικά ύδατα δυσχεραίνουν την εκμετάλλευσή τους, ιδιαιτέρως όταν υπάρχουν παγιωμένες περιφερειακές διενέξεις.
Στη διαπίστωση αυτή καταλήγει μελέτη που εκπόνησαν οι Sarah Vogler και Eric V. Thompson για λογαριασμό του German Mashall Fund of the United States, με θέμα τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και τις επιπτώσεις στην ασφάλεια της τοπικής ναυτιλίας.
Στις διενέξεις συγκαταλέγονται η εμπόλεμη κατάσταση ανάμεσα στον Λίβανο και το Ισραήλ, η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, το Κυπριακό και οι τεταμένες σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ. Όλες αυτές οι χώρες έχουν, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες, αξιώσεις στα αποθέματα φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα να προβάλλονται νομικά κωλύματα από τις ενδιαφερόμενες πλευρές εις βάρος της ασφάλειας της ναυτιλίας στην περιοχή. Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης, οι ναυτικές δυνάμεις των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου συχνά αναλαμβάνουν να περιφρουρήσουν τα εθνικά συμφέροντα στους ενεργειακούς πόρους και στην αποκλειστική οικονομική ζώνη.
Τα αποθέματα φυσικού αερίου του Ισραήλ πρέπει να καλύψουν τις ενεργειακές του ανάγκες για δεκαετίες και να του δώσουν τη δυνατότητα να εξάγει στο μέλλον φυσικό αέριο αρχικά στις γειτονικές χώρες. Οι εταιρείες Noble και Delek, που δραστηριοποιούνται στα αποθέματα φυσικού αερίου στα ύδατα του Ισραήλ, έχουν συνάψει συμφωνίες με εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και βιομηχανικούς ομίλους σε Ιορδανία, Αίγυπτο και παλαιστινιακά εδάφη. Το Ισραήλ έχει χαράξει ΑΟΖ με την Κύπρο αλλά όχι με τον Λίβανο, με τον οποίο βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Επιπλέον συμπίπτουν οι αξιώσεις χάραξης ΑΟΖ των δύο χωρών σε μια περιοχή 330 τ. μιλίων, πιθανώς πλούσια σε υδρογονάνθρακες. Έχουν, άλλωστε, ανακαλυφθεί αποθέματα φυσικού αερίου στα ύδατα έξω από τις ακτές της Λωρίδας της Γάζας, αλλά έχουν αντιταχθεί στην εκμετάλλευσή τους η κυβέρνηση του Ισραήλ και η Παλαιστινιακή Αρχή, εφόσον κυβερνάει τη Γάζα η ισλαμική Χαμάς. Εξάλλου, το Ισραήλ ανησυχεί όλο και περισσότερο για τους κινδύνους από μια μεταφορά όπλων υψηλής τεχνολογίας από το Ιράν στη Συρία ή στη Χεζμπολάχ.
Αστάθεια
Τον Ιούνιο του 2013 ο υπηρεσιακός υπουργός Ενέργειας του Λιβάνου, Γκεμπράν Μπασίλ, ανακοίνωσε πως η ΑΟΖ της χώρας θα συμπεριλάβει τουλάχιστον 30 και ίσως 80 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου βάσει σεισμικών ερευνών. Με μια οικονομία που παραπαίει, ο Λίβανος θα μπορούσε να επωφεληθεί από την προσφορά προσιτών ενεργειακών πόρων. Η πολιτική αστάθεια όμως, όπως και οι διενέξεις που εμποδίζουν τη λήψη αποφάσεων, υπονομεύει τη δυνατότητα της χώρας να προσελκύσει τις αναγκαίες επενδύσεις. Παράλληλα, η διένεξη με το Ισραήλ για μια έκταση περίπου 330 τ. μιλίων στην οποία αλληλοεπικαλύπτονται οι αξιώσεις ΑΟΖ των δύο χωρών αυξάνει τον κίνδυνο συγκρούσεων στην περιοχή. Οι δύο χώρες έχουν υποβάλει στα Ηνωμένα Εθνη αιτήματα για καθορισμό χωρικών υδάτων. Ενα σχετικά μικρό διασυνοριακό επεισόδιο θα μπορούσε να υποκινήσει ευρύτερη σύγκρουση ανάμεσά τους όπως το καλοκαίρι του 2006.
Ο όγκος του φυσικού αερίου που έχει ανακαλυφθεί μέχρι τώρα στην ΑΟΖ της Κύπρου υπολογίζεται σε 80 έως 140 δισ. κ.μ. και οι έρευνες συνεχίζονται. Οταν θα έχει εξαχθεί το φυσικό αέριο, πιθανώς στα τέλη της δεκαετίας, θα προσφέρει στη χώρα ενέργεια για απεριόριστο χρονικό διάστημα και θα παγιώσει την ανάκαμψη της οικονομίας της. Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι πολλά τα γεωπολιτικά προβλήματα που περιπλέκουν τις δυνατότητες της Κύπρου να αναπτύξει τους ενεργειακούς πόρους και να επωφεληθεί. Η Τουρκία αλλά και το τουρκοκρατούμενο βόρειο τμήμα της νήσου αμφισβητούν την εξουσία τής διεθνώς αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά την εκμετάλλευση των ενεργειακών της πόρων. Από το 2011 έχουν ανακύψει πολλές εντάσεις ανάμεσα στην Τουρκία και την Κύπρο, με την Τουρκία να αποστέλλει πολεμικά πλοία σε περιοχές οι οποίες ερευνώνται για υδρογονάνθρακες από διεθνείς εταιρείες. Κι ενώ η Κύπρος προχώρησε σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με το Ισραήλ στην περιοχή, έχουν κάνει την εμφάνισή τους ρωσικά πολεμικά πλοία στα ανατολικά της νήσου.
Οι επιπτώσεις σε τρίτους
Σύμφωνα με τη μελέτη, η Ρωσία, που διατηρεί στενές σχέσεις με Ισραήλ και Κύπρο, διεκδικεί ένα ρόλο στην ανάπτυξη, μεταφορά και εμπορία του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά δεν έχει βρει τον τρόπο. Την ίδια ώρα, η αμερικανική Noble Energy διαδραματίζει καίριο ρόλο στην εκμετάλλευση και παραγωγή. Οι ΗΠΑ έχουν συμφέρον να υπάρχει ενεργειακή σταθερότητα αλλά και γενικότερη σταθερότητα σε Ισραήλ, Ιορδανία και Αίγυπτο, και πολλώ δε μάλλον τώρα που έχουν επεκταθεί οι συγκρούσεις από τη Συρία και το Ιράκ.
Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει τις εξαγωγές φυσικού αερίου από το Ισραήλ σε Αίγυπτο και Ιορδανία προσβλέποντας σε ενίσχυση των διμερών σχέσεων ανάμεσα στις χώρες αυτές. Οι ΗΠΑ μεσολάβησαν, άλλωστε, προσφάτως για να αναθερμάνουν τις επαφές ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους προσβλέποντας σε λύση του Κυπριακού. Η Ε.Ε. εμπλέκεται στην Ανατολική Μεσόγειο για πολλούς λόγους. Κύπρος και Ελλάδα είναι μέλη της και η Τουρκία υποψήφιο κράτος-μέλος. Η κρίση στην Ουκρανία έχει εντείνει το ενδιαφέρον της για την Ανατολική Μεσόγειο ως δυνητική εναλλακτική πηγή ενέργειας. Παραμένει, ωστόσο, αμφισβητούμενη για το εγγύς μέλλον εξαιτίας της αβεβαιότητας σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις στην απαιτούμενη υποδομή, ενώ αποτελεί λόγο ανησυχίας για την Ε.Ε. και η αβεβαιότητα για τα ζητήματα ασφάλειας που υπάρχουν στην περιοχή.
Πηγή: Καθημερινή, Ινφογνώμων Πολιτικά
«Δεῦτε πρός με πᾶντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι,
κἀγώ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Ματθ. 11, 28).
Ἀντὶ προλόγου
Ὁ θεοχειροτόνητος ἐπίσκοπος Ἰκονίου Ἅγιος Ἀμφιλόχιος, ἐξάδελφος Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, μαθητής καὶ φίλος τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, εἰς τὸν «Περὶ μετανοίας» ἐπιγραφόμενον εἰς αὐτὸν Λόγον του, μεταξὺ ἄλλων περὶ μετανοίας φιλανθρώπων διηγήσεων, ἀναφέρει καὶ τὸ ἀκόλουθον παράδοξον περιστατικόν.
«Βούλομαι δὲ καὶ ἑτέραν ἀφήγησιν, ὦ φίλοι, ὠφέλιμον οὖσαν ὑμῖν διηγήσασθαι, δεικνύουσαν καθαρῶς Θεὸν μηδένα ἀποστρέφεσθαι τῶν προσπελαζόντων αὐτῷ. Καὶ τοῦτο... ἀπὸ τῆς βίβλου τῶν Πατέρων πειράσομαι διηγήσασθαι».
-Θέλω, ὦ φίλοι, λέγει, νὰ σᾶς διηγηθῶ καὶ μίαν ἄλλην ὠφέλιμον διήγησιν ἡ ὁποία φανερώνει πολὺ καθαρὰ ὅτι ὁ Θεὸς δὲν ἀποστρἑφεται κανένα ἀπὸ ὅσους θέλουν διὰ μετανοίας νὰ τὸν πλησιἀσουν, μὲ σκοπὸν νὰ σωθοῦν. Καὶ αὐτὸ θὰ τὸ ἀνασὐρω ἀπὸ τὴν βίβλο τῶν πατερικῶν διηγήσεων.
Διηγεῖται λοιπὸν ὁ Ἅγιος καὶ τὸ ἀπροσδόκητον αὐτὸ γεγονός, ὡς ἔνδειγμα τῆς ἄκρας τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίας πρὸς τοὺς ἁμαρτἀνοντας, ὥστε νὰ μὴ διστάζουν ὡς πρὸς τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἐὰν θελήσουν ἀληθινὰ νὰ μετανοήσουν.
Ἀπὸ τὴν διήγησιν αὐτὴν πληροφορούμεθα ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν πρέπει νὰ ἀφἡνῃ ποτὲ τὸν ἑαυτὸν του εἰς λογισμοὑς ἀπελπισίας καὶ ἀπογνώσεως ὡς πρός τὴν σωτηρίαν του, ἀκόμη καὶ ἐὰν καθ' ὑπόθεσιν ἦτο τόσον ἀμαρτωλός, ὡς νἀ ἧτο δαίμων, καὶ ἤθελε εἰλικρινῶς νὰ μετανοήσῃ.
«Δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἀναβάλλουμε, οὔτε νὰ βραδύνουμε δι' ἐκεῖνον ποὺ πρόκειται νὰ καταπονισθῆ. Διότι ἄν θελήσεις δι' ὁλίγον χρόνον νὰ ἀναβἀλῃς τὴν σωτηρία του, θὰ τὸν ἐγκαταλείψῃς στὴν ἀγριότητα τῆς τρικυμίας. Δι' αὐτὸ σὲ τέτοιες συμφορές χρειάζεται ταχύτης, ταχύτης καὶ προσπάθεια ἐντατικἡ... Ἄς γινὡμεθα, λοιπόν, προνοητικοὶ διὰ τὴν σωτηρία τῶν ἀδελφῶν μας».
(Ἅγ. Ἰωάν. Χρυσόστομος)
Λέγει λοιπόν ἡ ἐκ παραδὁσεως ἐρχομένη αὐτὴ διήγησις ὅτι:
Κάποιος Γέρων ἀσκητὴς μέγας καὶ διορατικός εἶχε φθάσει εἰς μέτρα ἀσκἡσεως ὑπερἀνω τῶν δαιμονικῶν πειρασμῶν, τῶν ὁποίων τὴν ἐπἡρεια εὐθαρσῶς κατεφρόνει. Εἶχαν ἀνοίξει μὲ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ τῆς ψυχῆς του τὰ μάτια καὶ ἔβλεπε ὁφθαλμοφανῶς Ἀγγέλους καὶ δαίμονας, πῶς ὁ καθένας ἀπὸ τὴν ἰδικήν του παράταξιν ἀγωνιζόμενος ἐπηρεἀζει τῶν ἀνθρώπων τὸν βίον. Τόσον μέγας ἦταν ὁ Γέρων αὐτός εἰς τὸ νὰ περιφρονῇ καὶ νὰ περιπαίζῃ ἐμφανῶς τὰ ἀκάθαρτα πνεύματα, ὥστε πολλές φορές τοὺς ἐμέμφετο καὶ τοὺς ἔθλιβε, ὑπενθυμίζων εἰς αὐτούς και τὴν ἔκπτωσίν των ἀπὸ τὸν οὐρανὸν και τοῦ αἰωνίου πυρός τὴν κόλασιν, ἡ ὁποία ὡς ὑποδίκους τούς ἀναμἑνει.
Οἱ δαίμονες, ἕνας μὲ τὸν ἄλλον, κοινολογὡντας τὴν προκοπὴν καὶ τὰ κατορθώματα τοῦ θεοφόρου αὐτοῦ Γέροντος, κατέλιξαν εἰς τὴν γνώμην νὰ μὴν τὸν πλησιάσῃ κανείς πλέον ἀπὸ μέρους των εἰς τὸ ἑξῆς μήτε νὰ τολμήσῃ νὰ παλαίσῃ μαζὶ του μήπως καὶ πληγωθῇ ἀπὸ αὐτόν, διότι μὲ τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔφθασε εἰς μέτρα τελειώσεως ὑπερβαίνοντα τὴν κοινὴν ἀνθρωπίνην φύσιν.
Ἐδῶ περίπου εὑρίσκοντο πνευματικῶς, ἐν σχέσει μὲ τὸν μέγαν Γέροντα τὰ πράγματα, ὅταν μίαν ἡμέραν ἕνας τῶν δαιμόνων λέγει εἰς ἕνα ἄλλον συνταλαίπωρον ὅμοιον του, Ζερέφερ τὸ ὄνομα -ἐὰν ἔχουν οἱ ἀκατονόμαστοι ὄνομα.
-Ζερἑφερ· τοῦ λέγει, ἔχω ἔνα λογισμόν· Ἆραγε, ἐὰν κάποιος ἀπὸ ἡμᾶς τοὺς δαίμονας ἤθελε μεταμεληθῇ - ἀλλάξῃ γνώμην, τὸν δέχεται ἆραγε εἰς μετάνοιαν ὁ Θεός;
Τὶ λέγεις; ναὶ ἢ ὄχι; Καὶ ποιός ἐνδεχομένως θα ἠμποροῦσε νὰ τὸ γνωρίζῃ αὐτό;
Περίεργον ἀπίθανον τὸ ἐρώτημα.
Τοῦ ἀποκρίνεται ὁ Ζερέφερ·
-Θέλεις, τοῦ λέγει· να ὑπάγω εἰς τὸν μέγαν Γέροντα ποὺ μᾶς περιφρονεῖ καὶ μᾶς περιπαίει νὰ τὸν πειράξω μὲ τὸ ἐρώτημα αὐτό, νὰ λάβωμε ἀπάντησι;
Τοῦ λέγει ὁ πρῶτος·
-Πήγαινε, ἀλλὰ πρόσεχε καλά, διότι ὁ Γέροντας εἶναι ἀνεβασμένος πνευματικα, εἶναι διορατικός καὶ θὰ γνωρίσῃ τὸν δόλον· καὶ δὲν θὰ πεισθῇ νὰ ἐρωτήσῃ περὶ τοῦ ζητήματος αὑτοῦ τὸν Θεόν. Ὅμως πήγαινε· καὶ ἢ ἐπιτυγχάνεις τόν σκοπόν σου, ἢ δοκιμὰζεις καὶ φεύγεις.
Ἐπῆγε λοιπὸν πρός τὸν μέγαν Γέροντα ὁ Ζερέφερ, σχηματίζοντας τὸν ἑαυτόν του ὡς ἄνθρωπον παναμαρτωλόν, θρηνοῦντα καὶ ὀδυρόμενον τὴν ἀπὡλειάν του. Ὁ δὲ Θεός, θέλων να δείξῃ ὅτι οὑδένα μετανοημένον ἀποστρέφεται, ἀλλὰ δέχεται τούς πάντας, ἐὰν εἰλικρινῶς εἰς Αὐτὸν ἐπιστρέφουν, δὲν ἐφανέρωσε εἰς τὸν Γέροντα τὰ σχετικὰ μὲ τὴν περἱπτωσιν αὐτὴν τῆς πανουργίας τοῦ δαίμονος, ἀλλ' ὡς ἄνθρωπον ὁ Γέρων ἔβλεπε τὸν πονηρὸν καὶ τίποτε περισσότερον.
Θρηνεῖ λοιπὸν γοερῶς ὁ ἀπατεὡν.
Καὶ τὸν ἐρωτᾶ ὁ Γέρων·
-Τὶ ἔχεις, ᾶνθρωπε, καὶ κλαίεις καὶ ὀλοφὑρεσαι τόσον ἀπὸ καρδίας, συντρίβων μὲ τὸν ὀδυρμόν σου καὶ τὴν ἰδικήν μου καρδίαν;
Ἀποκρίνεται ὁ δαίμων·
-Ἐγώ, Πάτερ ἅγιε, δὲν εἶμαι ἄνθρωπος, ἀλλά διάβολος πονηρός, καθώς συμπεραίνω ἐκ τοῦ ἀπείρου πλήθους τῶν ἀνομιῶν μου.
Τοῦ λέγει ὁ Γέρων·
-Καὶ τὶ θέλεις ἀπὸ ἐμὲ νὰ σοῦ κάμω;
Διότι ἐνόμισεν ὁ Πατήρ ὅτι ἀπὸ πολλῆς ταπεινώσεως ἀπεκάλει ὁ ὁδυρόμενος τὸν ἑαυτόν του δαίμονα· ὁ δὲ Θεός, πρός τὸ παρόν, δὲν ἀποκαλύπτει τὸ γινόμενον.
Λέγει ὁ δαίμων·
-Τίποτε ἄλλο δὲν παρακαλῶ, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, παρὰ νὰ δεηθῇς ἀπὸ καρδίας πρός Κύριον τὸν Θεόν σου νὰ σοῦ φανερὡσῃ, ἐἀν δέχεται τόν διάβολον εἰς μετἀνοιαν· διότι, ἐὰν ἐκεῖνον εἰς μετάνοιαν δεχθῇ, δέχεται καὶ ἐμένα, ὁ ὁποῖος εἰς τίποτε δὲν διαφέρω ἀπὸ ἐκεῖνον.
-Καλά, τοῦ λέγει ὁ Γέρων, ὅπως θέλεις θὰ κάμω· Τώρα πήγαινε στὸ καλό σου, καὶ αὔριον ἔλα πάλι ἐδῶ να σοῦ ἀναγγείλω τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἔφυγε ὁ δαίμων. Καὶ τὴν νύκτα ἐκείνην ἀπλὡνει καρδίαν καὶ χεῖρας εἰς ἱκεσίαν ὁ ὅσιος Γέρων, παρακαλῶν τὸν Πανὰγαθον νὰ τοῦ φανερώσῃ, ἐὰν ἆραγε δέχεται τὸν διάβολον ἐπιστρέφοντα εἰς μετάνοιαν.
Ἀμέσως τότε τοῦ ἐμφανίζεται Ἄγγελος παρὰ Κυρίου ἐξαστράπτων καὶ λέγων·
-Τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεός σου!
-Διατὶ παρεκάλεσες ὑπέρ δαίμονος τὴν ἐξουσίαν μου;
Καὶ τὶ ἦλθε αὐτός ζητῶν, ἐκπειράζων σε μὲ δόλον;
Ὁ Γέρων ἔμεινε ἐκστατικός πρός τὸν Ἄγγελον.
-Καὶ πῶς, λέγει, ὁ Κύριος δὲν μοῦ ἀπεκάλυψε τὸ ἐνεργούμενον, ἀλλὰ μοῦ τὸ ἀπέκρυψε νὰ μὴν τὸ ἐννοήσω;
Καθησυχάζων αὐτὸν ὁ Ἄγγελος τοῦ λέγει·
-Μή ταραχθῇς δι' αὐτὸ ὅπου ἔγινε. Διότι κάποιαν θαυμαστἡν οἱκονομίαν μετέρχεται ὁ Θεός εἰς ὡφέλειαν τῶν ἀμαρτωλῶν, ὥστε να μὴν ἀπελπίζωνται. Διότι κανένα ἐκ τῶν προσερχομένων εἰς αὐτὸν ἐν μετανοία δὲν αποστρέφεται ὁ πανυπεράγαθος Κύριος· κἄν καὶ ὁ ἴδιος ὁ Σατανᾶς καὶ Διάβολος ἤθελε δεόντως προσέλθει· ὥστε μέ τὴν δοκιμὴν αὐτὴν νὰ γίνῃ φανερὰ ἡ ἐξ αὐτῶν τῶν ἰδίων δαιμόνων προερχομἐνη σκληρότης καί θανάσιμος αὐτῶν ἀπόγνωσις. Ὅταν λοιπὸν ἔλθη αὔριον ὁ πειρἀζων πρός σέ, μὴν τὸν ἀποπάρῃς ἐξ ἀρχῆς, ἀλλ' εἶπέ του τὰ ἑξῆς·
-Διὰ νὰ γνωρίζῃς ὅτι εἶναι φιλάνθρωπος ὁ Θεός καὶ δὲν ἀποστρέφεται κανένα ἐξ ἐκείνων οἱ ὁποῖοι ἐπιστρέφουν εἰς Αὐτὸν ἐν μετανοίᾳ, καθ'οἰονδἡποτε τρόπον καὶ ἄν εἶχαν προηγουμένως ἁμαρτἡσει, μοῦ ὑπεσχέθῃ ὅτι καὶ ἐσένα θὰ δεχθῇ· ἀλλὰ ἐὰν τηρήσης ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα δι' ἐμοῦ σὲ προστἀζει.
Ὅταν ἐδῶ φθάσουν τὰ πράγματα, καὶ σὲ ἐρωτήσει·
-Καὶ ποῖα ἄραγε εἶναι αὐτὰ ποὺ μοῦ δίνεις ἐντολὴν νὰ τηρἡσω;
Τότε νὰ τοῦ εἰπῇς τὰ ἑξῆς:
-Τάδε λἑγει Κὐριος·
Ἐγώ Κύριος ὁ Θεός σὲ γνωρίζω ποῖος εἶσαι καὶ ἀπὸ ποῦ ἔχεις ἔλθει πειράζων. Σὺ εἶσαι ἀρχαῖον κακόν. Καὶ συνήθισες νὰ πορεύεσαι κατὰ τὴν βέβηλόν σου ὑπερηφἀνειαν. Καὶ πῶς θὰ ἠμπορέσῃς νὰ ἀφιερώσῃς τὸν ἑαυτόν σου εἰς ἀληθινὴν μετάνοιαν; Ὅμως, διὰ νὰ μὴν ἔχῃς πρόφασιν ἀπολογίας τὶς δικαιολογίες αὐτές κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς κρίσεως, ὅτι δῆθεν ἡθέλησα νὰ μετανοήσω καὶ ὁ Θεὸς δὲν μὲ ἐδέχθη, πρόσεχε εἰς αὐτὰ ποὺ σοῦ λέγω, πῶς ὁφείλεις νὰ ἐνεργήσῃς τὸν τρόπον τῆς σωτηρίας σου.
Αὐτή εἶναι ἡ ἐντολή τοῦ Κυρίου τῶν Δυνάμεων·
-Θἀ μείνης ἐπὶ τρία ἔτη εἰς ἕνα τόπον ἀκίνητος. Στραμμἐνος κατὰ ἀνατολἀς. Νύκτα καὶ ἡμέρα θἀ ἱκετεύῃς: «Ὁ Θεός, ἐλέησόν με τὸ ἀρχαῖον κακόν». Σὺ θὰ τὸ λέγῃς αὐτὸ ἑκατὸ φορές. Μὲ φωνή δυνατή.
Καὶ πάλιν ἐκατὁ φορές: «Ὁ Θεός, ἐλέησόν με τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως».
Καὶ πάλιν ἄλλες ἑκατὸ φορές: «Ὁ Θεός, ἐλέησόν με τὴν ἐσκοτισμένην ἀπάτην»!
Αὐτἀ νὰ κρἀζῃς πρός τον Κύριον ἐπὶ τρία ἔτη διαδοχικῶς καὶ ἀδιαλείπτως, τὴν μίαν ἑκατοντἀδα μετὰ τὴν ἄλλην. Καὶ ἐἀν τὰ κάνῃς αὐτὰ καθώς πρέπει μὲ τὴν ταπεινοφροσύνην ποὺ ἁρμόζει, θὰ συναριθμηθῇς μὲ τοὺς Ἀγγέλους Θεοῦ τοῦ Παντοκράτορος.
Αὐτὰ νὰ τοῦ εἰπῇς, λέγει ὁ Ἄγγελος, εἰς τὸν Γέροντα. Ἐἀν λοιπὸν συμφωνἡσῃ νὰ τὰ κάμῃ, δέξου αὐτὸν εἰς μετἀνοιαν.
Ἀλλὰ γνωρίζω, λέγει Κύριος, ὅτι ἀρχαῖον κακὸν νέον καλὸν δὲν γίνεται.
Καὶ ὅσα ἀκολουθήσουν σημείωσέ τα διὰ τὶς ἔσχατες ἡμἐρες, νὰ μὴν ἔρχωνται οἱ ἄνθρωποι εἰς ἀπελπισίαν καὶ ἀπόγνωσιν, ἐφόσον ἀπὸ καρδίας θελήσουν νὰ μετανοἡσουν. Διότι πάρα πολὺ θὰ ὠφεληθοῦν ἀπὸ τὴν διἡγησιν αὐτὴν οἱ βαρέως ἀμαρτήσαντες, πληροφορούμενοι γιὰ τὸ ἄπειρον ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ὥστε νὰ μὴ ἀπελπίζωνται εἰς τὴν προσπἀθειαν τῆς μετανοίας διὰ τὴν σωτηρίαν των.
Αὑτἀ εἶπεν ὁ Ἄγγελος καὶ ἀνέβη εἰς τους οὐρανούς.
Τὴν ἐπομένην ἐνωρίς τὸ πρωΐ ἐμφανίζεται πάλιν κλαίων ὡς ἄνθρωπος ἀπὸ μακρὁθεν ὁ δαίμων, καὶ ἐρχόμενος πρὸς τὸν Γέροντα.
Ὁ Γέρων κατ' ἀρχἀς δὲν ἐθεάτρισε τὴν ἀπἀτην τοῦ προσερχομένου· μόνον ἔλεγε ἀπὸ μέσα του εἰς τὸν λογισμόν του: -Κακῶς ἦλθες, ἀρχαῖον κακόν, κλέπτη διάβολε, σκορπιὲ μὲ τὸ δηλητἡριο, ἀποστάτα τῆς θείας δόξης, ἀντἀρτη κακότροπε, κακοσήμαντε, παραχαραγμἐνε, παραμορφωμένε.
Καὶ ὅταν ἐπλησίασε, τοῦ λέγει·
-Νὰ γνωρίσης ὅτι παρεκἀλεσα τὸν Θεόν, καθώς σοῦ ὑπεσχέθην, καὶ σὲ δέχεται εἰς μετάνοιαν, ἐὰν ὅμως κάμῃς ἔργον αὐτὰ ποὺ σοῦ παραγγέλει δι' ἐμοῦ ὁ κραταιὸς τῶν Δυνάμεων Κύριος.
Λέγει ὁ δαίμων· -Καὶ ποῖα εἶναι αὐτὰ ποὺ Αὐτὸς μοῦ ὥρισε νὰ κάμω;
Καὶ ὁ Γέρων εἶπε·
-Προστάζει ὁ Θεός νὰ σταθῇς εἰς ἕνα τόπον ἀκίνητος ἐπὶ τρία ἔτη βλέπων κατὰ ἀνατολἀς καί κρἀζων ἡμέρα καὶ νύχτα ἀδιαλείπτως ἀνὰ ἑκατὸ φορές: «Ὁ Θεός ἐλἑησὁν με τὸ ἀρχαῖον κακόν»· καὶ πάλιν ἑκατὸ φορές· «Ὁ Θεός, ἐλἑησόν με τό βδἑλυγμα τῆς ἐρημὡσεως»· καὶ πάλιν ἑκατὸ φορές· «Ὁ Θεός, ἐλέησόν με τὴν ἐσκοτισμἑνην ἀπἀτην». Συνεχῶς ἐπαναλαμβανὁμενα αὐτὰ ἀνὰ ἐκατό, τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο, ἐπὶ τρία ἔτη. Ὅταν τά κάμῃς αὐτὰ καθώς πρέπει, θὰ δεχθῇ τὴν μετάνοιάν σου καὶ θὰ συναριθμηθῇς καθὼς ἤσουν ἐξ ἀρχῆς μὲ τούς Ἀγγέλους Αὐτοῦ.
Καθὼς ῆκουσεν αὐτὰ ὁ Ζερέφερ ἀστραπιαίως ἀπἑβαλε τὸ ἐπίπλαστον τοῦ θρἡνου προσωπεῖον του· ἔκαμε ἔνα δαιμονιώδη ἀπαίσιον καγχασμόν εἰς τὸν ἀέρα, καὶ εἶπε εἰς τὸν Γέροντα·
-Ὦ σαπρόγηρε, ἐλεεινὲ καὶ ἄθλιε, τρισάθλιε γέρον! Ἐάν ἐγὼ ἤθελα νὰ ἀποκαλέσω τὸν ἑαυτόν μου βδέλυγμα καὶ ἀρχαῖον κακὸν καὶ ἐσκοτισμένην ἀπἀτην καὶ ἐζοφωμένον καὶ ἀνωφέλητον, ἀπὸ εὺθὐς ἐξ ἀρχῆς θὰ εἶχα διαλέξει νὰ τὸ κάνω αὐτὸ καὶ θὰ ἐσωζόμουν ἀμέσως, ἀπὸ τότε.
Ἀλλἀ, τώρα ἐγώ, ἀρχαῖον κακόν; Μὴ γένοιτο! Καὶ πῶς εἶμαι ἀρχαῖον κακόν; Τώρα μάλιστα ποὺ ἔχω γίνει τόσον θαυμαστός; καὶ ὅλοι μοῦ ὑποτἀσσονται καὶ μὲ φοβοῦνται καὶ μὲ τρέμουν;
Τώρα ἐγώ νὰ ἀποκαλέσω τὸν ἑαυτόν μου βδέλυγμα καὶ ἀπάτην καὶ ἑζοκρωμένον καὶ ἀνωφέλητον; Ὄχι, Γέρον! Ὄχι! Ὄχι!
Τώρα ἰδίως ποὺ δεσπόζω ὅλων τῶν ἁμαρτωλῶν, νἀ γίνω διὰ τῆς μετανοἰας ἐγὼ ἔνα τίποτε, ἔνα παίγνιον, ἔνα ξεπεσμένο ἄβουλο ὄν; ἕνας δοῦλος ταπεινός, ἐλεεινός, εὑτελἡς καὶ ἀχρεῖος; Ὄχι, Γέρον! Ὄχι! Ὄχι! Ποτέ! ποτέ!
Αὐτἀ εἶπε τὸ ἀκἀθαρτον πνεῦμα καὶ μὲ ένα ἀλλόκοτον συριγμὸν καὶ ἀλαλαγμὸν, ἔγινε ἄφαντον ἀπὸ προσώπου τοῦ Γέροντος.
Ὁ δὲ Γέρων, καθώς εἶδε καὶ ἄκουσε αὐτὰ ἐσύναξε τὸν ἑαυτόν του εἰς προσευχἡν, εὐχαριστῶν τῷ Θεῷ ἀπὸ ἐμπειρίας καὶ λέγων·
-Ἀληθῶς εἶπας, Κύριε, ὅτι ἀρχαῖον κακόν νέον ἀγαθὸν δὲν γίνεται!
Ἡ ἐρμηνευτική ἀπόδοση ἔγινε ἀπὸ τὸν ὁσιολ. Μοναχόν Λ.Φ, Ἀγιορείτη, τὸν ὁποῖον καὶ εὐχαριστοῦμε θερμῶς.
Ὡς ἐπίλογος
Αὐτά, ἀγαπητοὶ δὲν τὰ κοινολογῶ ἀπλῶς καί ὡς ἔτυχε, ἀλλὰ γιὰ νὰ γνωρίσετε τοῦ Δεσπότου τὸ πολὺ καὶ ἀνεκδιήγητον ἔλεος καὶ τὴν ἄπειρον Αὐτοῦ ἀγαθότητα. Διότι, ἐὰν καὶ τὸν διἀβολον δέχεται μετανοοῦντα, πολὺ περισσότερον τοὺς ἀνθρώπους, ὑπὲρ τῶν ὁποίων τὸ αἶμα Του ἔχυσε, θὰ δεχθῇ ἐπιστρέφοντας, ἐὰν τὸν ἱκετεύσουν ἀπὸ καρδίας ἐν μετανοίᾳ μὲ ἐξομολόγησιν καὶ διόρθωσιν βίου, καθώς ὁρίζει ἡ Ἁγία μας Ὀρθόδοξος τοῦ Χριστοῦ Καθολική καὶ Ἀποστολική Ἐκκλησία.
ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ἀπὸ τίς ἐκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ» εἰς ψυχικὴ ὡφέλεια, μετάνοια καὶ σωτηρία καλοπροαιρέτων συνανθρώπων μας. Πληροφορίες στὸ τηλ.: 23Ι02Ι2659 (Βιβλιοθήκη Ἑλλήνων Πατέρων, τόμ. 71ος) ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞ0Σ ΚΥΨΕΛΗ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2012
Πηγή: Ορθόδοξοι Πατέρες
ID-ont: Στη διαβούλευση κατατίθενται σχόλια με ευπρέπεια, ευγένεια και με πλήθος επιχειρημάτων, θα συμπληρώναμε εμείς! Συγχαρητήρια σε όλους όσους έχουν γράψει. Ας συνεχίσουμε έτσι. Ας σπάσει κάθε ρεκόρ "αρνητικών" σχολίων αυτή η διαβούλευση...
Ρεκόρ αρνητικών σχολίων στη δημόσια διαβούλευση
Η πιλοτική εφαρμογή της «κάρτας πολίτη» αποτελεί την πιο… αντιδημοφιλή ρύθμιση στο πρώτο σχέδιο νόμου Κατρούγκαλου!
Δεν είναι μόνο ότι η πρόβλεψη για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση του πολίτη συγκεντρώνει, κατά τη δημόσια διαβούλευση, τα περισσότερα σχόλια σε σχέση με τα υπόλοιπα 35 άρθρα του σχεδίου νόμου, το οποίο αφορά κυρίως την επαναπρόσληψη των απολυμένων στο Δημόσιο, την αποκατάσταση των «διαθέσιμων» αλλά και αλλαγές στη δημόσια διοίκηση.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα, όσοι επέλεξαν να σχολιάσουν τη ρύθμιση για την κάρτα του πολίτη τοποθετούνται αρνητικά, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεση με αυτήν. Ξεκινούν από το αίτημα απόσυρσης και φτάνουν ως τη διατύπωση ότι αν «περάσει» και εφαρμοστεί, εκείνοι δεν θα παραλάβουν την κάρτα.
«Προσωπικά δεδομένα» και «φακέλωμα»
Οι παρεμβάσεις στη δημόσια διαβούλευση προέρχονται κυρίως από πολίτες που προτάσσουν τον κίνδυνο ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα να καταστούν αντικείμενο εκμετάλλευσης, μιλούν για ηλεκτρονικό φακέλωμα και οι περισσότεροι αναδεικνύουν το ζήτημα της προσωπικής ελευθερίας σε συνδυασμό με την ορθόδοξη χριστιανική τους πίστη.
Το βράδυ της Παρασκευής, μόλις δύο 24ωρα αφότου δόθηκε σε διαβούλευση το σχέδιο νόμου, τα σχόλια για το άρθρο που αφορά την κάρτα του πολίτη είχαν ξεπεράσει τα 440, ως επί το πλείστον με αρνητική χροιά.
Ήδη από το 2011 υπάρχει ισχύουσα ρύθμιση η οποία ορίζει ότι κάθε φορά που εγγράφεται ένας χρήστης σε μία ηλεκτρονική υπηρεσία προσδιορίζονται τα αναγνωριστικά και τα διαπιστευτήρια που θα απαιτηθούν για την παροχή αυτής της συγκεκριμένης υπηρεσίας.
Αυτή η προσέγγιση έχει αποτέλεσμα κάθε διαδικτυακός τόπος που παρέχει υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης να θέτει διαφορετικές απαιτήσεις, οι οποίες δεν βοηθούν στην ανάπτυξη κοινών υποδομών, όπως της «κάρτας του πολίτη».
Έτσι, με το άρθρο 16 προστίθεται διάταξη με την οποία θεσμοθετείται η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης διαπιστευτηρίων που έχουν εκδοθεί από άλλους φορείς σε διαφορετικές υπηρεσίες ηλεκτρονικές διακυβέρνησης.
Συγκεκριμένα παρέχεται η αναγκαία τεχνική διαλειτουργικότητα της υπηρεσίας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που προβλέπεται στον ν. 3979/2011 με συστήματα φορέων του δημοσίου ή και του ιδιωτικού τομέα, διαμέσου αμοιβαίως αναγνωρισμένων μέσων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης, που σχετίζονται με βασικά μητρώα, όπως ιδίως: α) το μητρώο ταυτοτήτων, β) το μητρώο κοινωνικής ασφάλισης, γ) το φορολογικό μητρώο και δ) το δημοτολόγιο.
Έτσι, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου «Εκδημοκρατισμός της διοίκησης - Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση - Αποκατάσταση Αδικιών και άλλες διατάξεις», παρέχεται κοινή βάση για «ασφαλείς ηλεκτρονικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ πολιτών, επιχειρήσεων και δημοσίων αρχών...».
Επίσης, με τις ρυθμίσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 16 τίθεται σε πιλοτική εφαρμογή η «κάρτα πολίτη» που θα περιλαμβάνει βασικούς αριθμούς μητρώων ως αναγνωριστικούς για την επιβεβαίωση της ταυτότητας του κατόχου της.
Με την πιλοτική εφαρμογή η «κάρτα πολίτη» αποτελεί πλέον την ηλεκτρονική ταυτότητα των δικαιούχων επιδότησης σίτισης και θα περιλαμβάνει βασικά μητρώα, δηλαδή βασικά στοιχεία, π.χ. ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, ως αναγνωριστικά για την επιβεβαίωση της ταυτότητας του κατόχου της.
Γενικά, το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης επισημαίνει ότι η «κάρτα του πολίτη» μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στις καθημερινές συναλλαγές με τη διοίκηση.
Δημοτική Αστυνομία
Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι οι εμβληματικές διατάξεις του σχεδίου νόμου αφορούν την αποκατάσταση αδικιών από ρυθμίσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων στο πλαίσιο μνημονιακών δεσμεύσεων. Περιλαμβάνουν ανάκληση απολύσεων, αποκατάσταση δημοσίων υπαλλήλων που παραμένουν σε διαθεσιμότητα, ανασύσταση ειδικοτήτων και κλάδων που είχαν καταργηθεί. Και ως προς αυτά, «διαθέσιμοι», απολυμένοι και συνδικαλιστικοί φορείς εκτιμούν ότι το σχέδιο νόμου κινείται σε σωστή κατεύθυνση.
Δεν λείπουν όμως οι ενστάσεις για εξειδικευμένα ζητήματα, τα αιτήματα για κάλυψη υπαλλήλων που εξαναγκάστηκαν να αλλάξουν θέση για να μη χάσουν τη δουλειά τους και η διεκδίκηση ταχείας επίλυσης προβλημάτων που για χρόνια παραμένουν εκκρεμή (όπως επιτυχόντες παλαιότερων διαγωνισμών του ΑΣΕΠ που παραμένουν αδιόριστοι).
Αξίζει να σημειωθεί ότι το άρθρο 25 που αφορά την επανασύσταση της Δημοτικής Αστυνομίας συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον για γραπτές τοποθετήσεις.
Καταγράφηκαν τα περισσότερα σχόλια -μετά την «κάρτα του πολίτη»- έχοντας αγγίξει, το βράδυ της Παρασκευής, τα 331 σχόλια. Αν και είναι θετική η αποτίμηση της προσπάθειας να δοθεί νομοθετική λύση στο πρόβλημα των δημοτικών αστυνομικών, υπάρχουν και… κόκκινες κάρτες.
Σε πλήθος παρεμβάσεων κυριαρχεί το αίτημα επανεξέτασης της ρύθμισης από το υπουργείο, ώστε να είναι εθελοντική η επιστροφή στους δήμους από όλες τις υπηρεσίες όπου έχουν τοποθετηθεί πρώην δημοτικοί αστυνομικοί. Ζητούν να δοθεί το δικαίωμα επιλογής σε όλους τους πρώην δημοτικούς αστυνομικούς -και σε όσους εντάχθηκαν στην ΕΛ.ΑΣ. αλλά και σε όσους έχουν μετακινηθεί σε θέσεις στις φυλακές, στις περιφέρειες κτλ.- είτε να παραμείνουν εκεί είτε να επιστρέψουν στη δημοτική αστυνομία.
Πηγή: Το Βήμα
Στην Αθηναϊκή αγορά του ''Χρυσού αιώνα'' , σαν υψώσει ο ήλιος το μπόϊ του και κάνει τον ιδρώτα ποτάμι, , τα συνάφια παρατάνε για λίγο τις δουλειές τους και πιάνουνε την κουβέντα.
- Περικλή, εσύ που τόσα ξέρεις, πες μας τί είναι ευτυχία;
- Ο παππούς ο Θουκυδίδης έλεγε: ''Το εύδαιμον το ελεύθερον''. Ευτυχία είναι η ελευθερία.
- Και ελευθερία τί είναι;
- ’’Ελευθερία εστί αγαθή συνείδησις’’. Έτσι δίδασκε ο σοφός Περίανδρος από την Κόρινθο. Ελευθερία και βίος ενάρετος πάνε πάντοτε μαζί. Θυμάστε τί έλεγε ο δάσκαλος εκείνος, που τον καταδικάσαμε να πιει το κώνειο; ''Όποιος παρασύρεται από τις απολαύσεις και τις ηδονές του σώματος, καταντάει δούλος. Κανείς δεν μπορεί να είναι ελεύθερος, εάν δεν είναι κύριος του εαυτού του''.
Η ίδια συζήτηση συνεχίζεται, οχτώ αιώνες αργότερα, στην Πόλη των ονείρων μας: Στην Βασιλεύουσα.
Στο κέντρο της λαοσύναξης βρίσκεται ο Μέγας Ιεράρχης Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Το παλάτι και οι άνθρωποι του σκότους δεν αντέχουνε τον χρυσό του λόγο, που στηρίζει τους φτωχούς και ελέγχει τους δυνάστες, γι' αυτό και τον εξορίζουνε τρείς φορές.
- Πάτερ Ιωάννη Χρυσόστομε, τί είναι ελευθερία;
- Ελευθερία είναι η εικόνα του Θεού στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος από τον Θεό αυτεξούσιος και ελεύθερος. Όπου είναι το πνεύμα του Κυρίου , εκεί είναι και η Ελευθερία. Δεν έχετε ακούσει τί λέει επ' αυτού και ο Απόστολος Παύλος; ''Εσείς αδελφοί μου είστε καλεσμένοι για την ελευθερία. Προσοχή μονάχα, μην πάρετε την ελευθερία ως αφορμή για καλλιέργεια των παθών''.
Και από την Πόλη πάμε στα Γιάννενα , χίλια πεντακόσια χρόνια μετά, με πρωταγωνιστές αυτή την φορά τον Αλή πασά και τους ηρωικούς Σουλιώτες.
Παραδοθείτε μωρέ, τους λέει ο Αλή πασάς, κι εγώ θα σας χαρίσω ό, τι λαχταράει η ψυχή σας. Και οι Σουλιώτες του απαντάνε: Η λευτεριά , πασά μου, δεν αγοράζεται ούτε με όλους τους θησαυρούς της γης.
Αφήνουμε τα Γιάννενα και πάμε κατευθείαν στην Τεργέστη . Η κουβέντα για την ελευθερία άναψε για τα καλά. Στο κέντρο της ομήγυρης τον πρώτο λόγο έχει κάποιος από το Βελεστίνο. Ρήγας το όνομά του.
- Αδέλφια μου, μπροστά μας έχουμε δυο ελευθερίες. Την ελευθερία του Γένους και την ελευθερία του ήθους. Για την ελευθερία μας από τους Τούρκους, ένα έχω να πω: Η σκλαβιά πιότερο δεν υποφέρεται. Θα αγωνιστούμε και ό, τι πει ο Θεός. Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.
Όσο για το ηθικό σύνορο της ελευθερίας να θυμάστε τούτο το ρητό: ''Μη κάμεις εις τον άλλον αυτό, που δεν θέλεις να κάμουν εις εσένα''. Συλλογάται καλά, όποιος συλλογάται ελεύθερα
Και φτάνουμε στα χρόνια τα δικά μας. Τα χρόνια των μνημονίων, της ταπείνωσης και του εθνικού μας εξευτελισμού.
Είναι ολοφάνερο, ότι ως έθνος σκλαβωθήκαμε. Και σκλαβωθήκαμε, διότι θεωρήσαμε την ευκολία και την άνεση πιο σημαντικές κατακτήσεις από την θεόσδοτη ελευθερία. Και η ειρωνεία είναι, ότι κοντά στην ελευθερία χάνουμε τώρα και τα ευτελή δολώματα των ευκολιών και των ανέσεων.
Έλεγε εκείνος ο ευλογημένος στρατηγός Μακρυγιάννης: ''Και λευτερωθήκαμεν από τους Τούρκους και σκλαβωθήκαμεν εις ανθρώπους, όπου ήταν η ακαθαρσία της Ευρώπης''.
Οι σημερινοί Έλληνες χάσαμε την λευτεριά μας, όπως χάνουνε την ελευθερία τους και οι πίθηκοι στην Ινδία: Ειδικά δοχεία καλά στηριγμένα, που έχουνε στόμιο μικρής διαμέτρου, τα γεμίζουν με φυστίκια. Οι πίθηκοι βάζουνε το χέρι τους μέσα, γεμίζουν λαίμαργα την χούφτα τους με φυστίκια αλλά έτσι, όπως είναι κλειστή και γεμάτη η παλάμη τους, είναι αδύνατον να χωρέσει και να βγει από το δοχείο...Στο μεταξύ έρχονται οι επιτήδειοι και τους αιχμαλωτίζουν.
Το παράδειγμα φαίνεται απλό, αλλά έχει το νόημά του: Καμμιά εθνική ελευθερία δεν τα καταφέρνει να ζήσει για πολύ, όταν στις ψυχές των ανθρώπων πεθαίνει η ελευθερία του Πνεύματος και του Ήθους.
14 Μαρτίου 2015
(Σαν σήμερα 14 Μαρτίου, το 1957, απαγχονίζεται στην Κύπρο από τους Άγγλους κατακτητές ο γενναίος Αγωνιστής της Ελευθερίας Ευαγόρας Παλληκαρίδης, σε ηλικία μόλις 19 ετών)
Πηγή: Ακτίνες
Γιατί ἡ Ἐκκλησία τοποθετεῖ αὐτόν τόν Ἅγιο στό μέσον τῆς νηστείας, ὡσάν τήν πιό ἅγια εἰκόνα, ὥστε νά ἀτενίζουν ὅλοι σέ Αὐτόν;
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Ποιός εἶναι αὐτός;
Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐβίωσε καί ἔγραψε τήν Κλίμακα τοῦ Παραδείσου, πού ἐβίωσε τήν ἀνάβασι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κόλασι μέχρι τόν Οὐρανό, μέχρι τόν Παράδεισο. Αὐτός ἐβίωσε τήν κλίμακα ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τήν κλίμακα πού ἐκτείνεται ἀπό τόν πυθμένα τῆς κολάσεως τοῦ ἀνθρώπου μέχρι τήν κορυφή τοῦ παραδείσου. Ἐβίωσε καί ἔγραψε. Ἄνθρωπος πολύ μορφωμένος, πολύ σπουδαγμένος.
Ἄνθρωπος πού ὡδήγησε τήν ψυχή του εἰς τάς ὁδούς τοῦ Χριστοῦ, πού τήν ὡδήγησε ὁλόκληρη ἀπό τήν κόλασι στόν παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν ἁμαρτία στήν ἀναμαρτησία, καί πού θεόσοφα μᾶς περιέγραψε ὅλη αὐτή τήν πορεία, τί δηλαδή βιώνει ὁ ἄνθρωπος πολεμώντας μέ τόν κάθε διάβολο πού βρίσκεται πίσω ἀπό τήν ἁμαρτία.
Μέ τήν ἁμαρτία μᾶς πολεμάει ὁ διάβολος, καί μένα καί σένα, ἀδελφέ μου καί ἀδελφή μου. Σέ πολεμάει μέ κάθε ἁμαρτία. Μήν ἀπατᾶσαι, μή νομίζῃς πώς κάποια μικρή καί ἀσθενής δύναμις σοῦ ἐπιτίθεται. Ὄχι! Αὐτός σοῦ ἐπιτίθεται! Ἀκόμη κι’ ἄν εἶναι ἕνας ρυπαρός λογισμός, μόνο λογισμός, γνώριζε ὅτι αὐτός ὁρμᾶ κατεπάνω σου.
Λογισμός ὑπερηφανείας, κακῆς ἐπιθυμίας, φιλαργυρίας,... ἕνα ἀναρίθμητο πλῆθος λογισμῶν ἔρχεται κατεπάνω σου ἀπό ὅλες τίς πλευρές. Καί σύ, τί εἶσαι ἐσύ;
Ὤ, Κλίμακα τοῦ Παραδείσου! Πῶς, πάτερ Ἰωάννη, μπόρεσες νά στήσῃς αὐτή τήν κλίμακα τοῦ Παραδείσου ἀνάμεσα στήν γῆ καί στόν Οὐρανό; Δέν τήν ἔσχισαν οἱ δαίμονες, δέν τήν ἔκοψαν, δέν τήν ἔσπασαν; Ὄχι!... Ἡ νηστεία του ἦταν μιά φλόγα, μιά φωτιά, μιά πυρκαϊά.
Ποιός διάβολος θά τήν ἄντεχε; Ὅλοι ἔφυγαν πανικοβλημένοι, ὅλοι οἱ δαίμονες ἔφυγαν κινηγημένοι ἀπό τήν ἔνδοξη καί θεία του προσευχή, ὅλοι οἱ δαίμονες ἔφυγαν τρομοκρατημένοι ἀπό τήν νηστεία του, ὅλοι οἱ δαίμονες ἐξαφανίσθηκαν ἀπό τήν πύρινη, τήν φλογερή, προσευχή του.
Ἡ Κλίμακα τοῦ Παραδείσου!
Τί εἶναι αὐτή; Εἶναι οἱ ἅγιες ἀρετές, οἱ ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές: ἡ ταπείνωσις, ἡ πίστις, ἡ νηστεία, ἡ πραότης, ἡ ὑπομονή, ἡ ἀγαθότης, ἡ καλωσύνη, ἡ εὐσπλαχνία, ἡ φιλαλήθεια, ἡ ἀγάπη στόν Χριστό, ἡ ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ, τά παθήματα χάριν τοῦ Χριστοῦ.
Αὐτές καί ἄλλες πολλές ἅγιες καινοδιαθηκικές ἀρετές. Κάθε ἐντολή τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου· αὐτό εἶναι ἀρετή. Τήν τηρεῖς; Τήν ἐφαρμόζεις; Π.χ. τήν ἐντολή του περί νηστείας τήν τηρεῖς, τήν ἐφαρμόζεις; Ἡ νηστεία εἶναι ἁγία ἀρετή, εἶναι σκαλοπάτι τῆς κλίμακος ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό. Ἡ νηστεία, ἡ εὐλογημένη νηστεία, ὅπως καί ὅλη ἡ κλίμακα ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό.
Κάθε ἀρετή εἶναι ἕνας μικρός παράδεισος. Κάθε ἀρετή τρέφει τήν ψυχή σου, τήν κάνει μακαρία, κατεβάζει στήν ψυχή σου θεία, οὐράνια ἀνάπαυσι. Κάθε ἀρετή εἶναι ἕνα χρυσό καί διαμαντένιο σκαλοπάτι στήν κλίμακα τῆς σωτηρίας σου, στήν κλίμακα πού ἑνώνει τήν γῆ μέ τόν Οὐρανό, πού ἐκτείνεται ἀπό τήν δική σου κόλασι μέχρι τόν δικό σου παράδεισο. Γι’ αὐτό καμμία ἀπό αὐτές δέν εἶναι ποτέ μόνη της.
Ἡ πίστις στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό δέν εἶναι ποτέ μόνη της. Ἐκδηλώνεται μέ τήν προσευχή, μέ τήν νηστεία, μέ τήν ἐλεημοσύνη, μέ τήν ταπείνωσι, μέ τά παθήματα χάριν τοῦ πλησίον. Ὅχι μόνο ἐκδηλώνεται ἀλλά καί ζῆ κάθε ἀρετή, ἐπειδή ὑπάρχει ἡ ἄλλη ἀρετή.
Ἡ πίστις ζῆ μέ τήν προσευχή, ἡ προσευχή ζῆ μέ τήν νηστεία, ἡ νηστεία τρέφεται μέ τήν προσευχή, ἡ νηστεία τρέφεται μέ τήν ἀγάπη, ἡ ἀγάπη τρέφεται μέ τήν εὐσπλαχνία. Ἔτσι κάθε ἀρετή ζῆ διά τῆς ἄλλης. Καί ὅταν μία ἀρετή κατοικήσῃ στήν ψυχή σου, ὅλες οἱ ἄλλες θά ἀκολουθήσουν, ὅλες σιγά-σιγά ἀπό αὐτήν θά προέλθουν καί θά ἀναπτυχθοῦν δι’ αὐτῆς καί μαζί μέ αὐτήν.
Ναί, ἡ κλίμακα τοῦ Παραδείσου ἐξαρτᾶται ἀπό σένα. Πές ὅτι νηστεύω μέ φόβο Θεοῦ, μέ εὐλάβεια, μέ πένθος, μέ δάκρυα. Μετά ὅμως τά παρατάω. Νά, ἄρχισα νά κτίζω τήν κλίμακα καί ἐγώ ὁ ἴδιος τήν γκρέμισα, τήν ἔσπασα. Ἐσύ πάλι, ἐσύ, νηστεύεις συχνά, ἐγκρατεύεσαι ἀπό κάθε σωματική τροφή. Ἀλλά νά, τόν καιρό τῆς νηστείας ἀφήνεις νά κατοικήσῃ στήν ψυχή σου ἡ ἁμαρτία, νά σπείρωνται στήν ψυχή σου διάφοροι ἀκάθαρτοι λογισμοί, ἐπιθυμίες.
Σέ σένα ἀνήκει νά τούς διώχνῃς ἀμέσως μακρυά σου μέ τήν προσευχή, τό πένθος, τήν ἀνάγνωσι ἤ μέ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἄσκησι. Ἀλλά, ἄν ἐσύ, ἐνῶ νηστεύῃς σωματικῶς, τρέφῃς τήν ψυχή σου μέ κάποια ἁμαρτία ἤ μέ κάποιο κρυφό πάθος, νά! ἐσύ, ἐνῶ ἀρχίζῃς νά χτίζῃς ἕνα-ἕνα τά σκαλοπάτια τῆς νηστείας ἀπό τήν γῆ πρός τόν Οὐρανό, ἐσύ ὁ ἴδιος πάλι τά γκρεμίζεις, τά καταστρέφεις.
Ἡ νηστεία ἀπαιτεῖ εὐσπλαχνία, ταπείνωσι, πραότητα. Ὅλα αὐτά πᾶνε μαζί. Εἶναι σάν ἕνα συνεργεῖο οἰκοδόμων, τῶν ὁποίων ἀρχηγός εἶναι ἡ προσευχή. Αὐτή εἶναι ὁ ἀρχιμάστορας, ὁ ἀρχιτέκτονας, ὁ ἀρχιμηχανικός τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς, τῶν πνευματικῶν μας ἐφέσεων, τῆς κλίμακος πού θά στήσουμε μεταξύ γῆς καί Οὐρανοῦ. Ἡ προσευχή κατέχει τήν πρώτη θέσι.
Ὅταν ἡ προσευχή ἐγκατασταθῇ στήν καρδιά σου καί αὐτή φλέγεται ἀπό ἀδιάλειπτη δίψα γιά τόν Κύριο, ὅταν Αὐτόν συνέχεια βλέπει, Αὐτόν συνέχεια αἰσθάνεται, τότε μέ τήν προσευχή εἰσάγεις στήν ψυχή σου ὅλες τίς ἄλλες ἀρετές. Τότε ὁ μηχανικός (ἡ προσευχή) ἔχει ἄριστους τεχνίτες, κτίζει γρήγορα-γρήγορα θαυμάσιες κλίμακες ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τίς κλίμακες τῶν σταδιακῶν σου ἀναβάσεων πρός τόν Θεό, πρός τήν τελειότητά Του.
Ὅταν ἔχῃς δύναμι, δυνατή προσευχή, τότε καμμία νηστεία δέν θά σοῦ εἶναι δύσκολη, τότε καμμία ἀγάπη δέν θά σοῦ εἶναι ἀδύνατη. Ἁγία εὐαγγελική ἀγάπη!
Ἡ προσευχή ἁγιάζει τά πάντα μέσα σου, τήν κάθε ἄσκησί σου, τόν κάθε λογισμό σου, τήν κάθε αἴσθησί σου, τήν κάθε διάθεσί σου. Προσευχή! Δύναμις θεϊκή, τήν ὁποία μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος γιά νά ἁγιάζουμε ὁ,τιδήποτε ἐναγές μέσα μας, στήν ψυχή μας.
Ἡ προσευχή σέ ἑνώνει μέ τόν Πανεύσπλαχνο Κύριο, καί Αὐτός ἐκχέει μέσα στήν καρδιά σου τήν συμπάθεια γιά κάθε ἄνθρωπο, γιά τόν ἁμαρτωλό, γιά τόν ἀδελφό πού εἶναι ἀδύναμος ὅπως καί σύ, πού πέφτει ὅπως καί σύ, ἀλλά καί πού μπορεῖ νά σηκωθῇ ὅπως καί σύ· πού τοῦ χρειάζεται ὅμως ἡ δική σου βοήθεια, ἡ ἀδελφική σου βοήθεια, ἡ προσευχητική σου βοήθεια, ἡ ἐκκλησιαστική σου βοήθεια.
Τότε, ὅταν δώσῃς βοήθεια, χωρίς ἀμφιβολία θά κτίσῃς τήν δική σου κλίμακα, τήν κλίμακα πού ὁδηγεῖ ἀπό τήν κόλασί σου στόν παράδεισό σου· τότε, μέ βεβαιότητα στήν καρδιά θά ἀνεβαίνῃς ἀπό σκαλοπάτι σέ σκαλοπάτι, ἀπό ἀρετή σέ ἀρετή, καί θά φθάσῃς ἔτσι στήν κορυφή τῆς κλίμακος, στόν Οὐρανό, θά ἀποβιβασθῇς στόν Οὐρανό, θά ἀποβιβασθῇς στόν οὐράνιο Παράδεισο.
Ὅλα τά ἔχουμε, καί σύ καί ἐγώ: ἐννέα Μακαρισμοί, ἐννέα ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές. Αὐτό εἶναι τό εὐαγγέλιο τῆς νηστείας, τό εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος. Ἀρετές, ἀδελφοί, μεγάλες ἀρετές. Τίς δύσκολες ἀσκήσεις τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς, τῆς ταπεινώσεως, ὁ Κύριος τίς παρουσίασε ὡς Μακαρισμούς. Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. ε΄ 3)...
Ἡ ταπείνωσις! Αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς πίστεώς μας, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀρετῆς μας, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀναβάσεώς μας πρός τόν Οὐρανό, αὐτή εἶναι τό θεμέλιο τῆς κλίμακός μας. Κύριε, ἐγώ εἶμαι ἕνα τίποτα,
Ἐσύ εἶσαι τό πᾶν! Ἐγώ τίποτα, Ἐσύ τό πᾶν! Ὁ νοῦς μου εἶναι τίποτα μπροστά στόν δικό Σου Νοῦ, τό πνεῦμα μου εἶναι τίποτα μπροστά στό Πνεῦμα Σου, ἡ καρδιά μου, ἡ γνῶσις μου... ὤ! τίποτα, τίποτα, μπροστά στήν γνῶσι Σου Κύριε! Ἐγώ, ἐγώ, μηδέν, μηδέν... καί πίσω ἀπό αὐτό ἀναρίθμητα ἄλλα μηδενικά. Αὐτό εἶμαι ἐγώ μπροστά Σου, Κύριε.
Ἡ ταπείνωσις! Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη ἁγία ἀρετή, ἡ πρώτη χριστιανική ἀρετή. Ὅλα ἀρχίζουν ἀπό αὐτήν...
Ἀλλά οἱ Χριστιανοί αὐτοῦ τοῦ κόσμου, πού οἰκοδομοῦμε τήν κλίμακα τῆς σωτηρίας μας, πάντοτε κινδυνεύουμε ἀπό τίς ἀκάθαρτες δυνάμεις. Ποιές εἶναι αὐτές; Οἱ ἁμαρτίες, οἱ ἁμαρτίες μας, τά πάθη μας. Καί πίσω ἀπό αὐτές ὁ διάβολος, ... Ὅπως οἱ ἅγιες ἀρετές οἰκοδομοῦν τήν οὐράνια κλίμακα μεταξύ Οὐρανοῦ καί γῆς, ἔτσι καί οἱ ἁμαρτίες μας φτιάχνουν μία σκάλα γιά τήν κόλασι. Κάθε ἁμαρτία. Ἄν ὑπάρχουν ἁμαρτίες στήν ψυχή σου, πρόσεχε!
Ἄν κρατᾶς μῖσος στήν ψυχή σου μιά, δυό, τρεῖς, πενήντα μέρες, πρόσεξε νά δῇς σέ τί κόλασι ἔχει μεταβληθῆ ἡ ψυχή σου. Τό ἴδιο κι ἄν κρατᾶς θυμό, φιλαργυρία, αἰσχρή ἐπιθυμία... Καί σύ, τί κάνεις; Πραγματικά, μόνος σου φτιάχνεις μιά σκάλα γιά τήν κόλασι.
Ἀλλά ὁ Ἀγαθός Κύριος μᾶς δίνει θαυμαστό παράδειγμα. Νά, στό μέσον τῆς νηστείας, προβάλλει τόν μεγαλώνυμο, τόν θαυμάσιο, τόν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος. Ὅλος λάμπει ἀπό τίς ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές. Τόν βλέπουμε πῶς ἀνεβαίνει γρήγορα καί σοφά τήν κλίμακα τοῦ Παραδείσου, τήν ὁποία ἔστησε ἀνάμεσα στήν γῆ καί στόν Οὐρανό. Ὡς διδάσκαλος, ὡς ἅγιος ὁδηγός, μᾶς δίνει τήν Κλίμακά του σέ μᾶς τούς Χριστιανούς ὡς πρότυπο γιά νά ἀνεβοῦμε ἀπό τήν κόλασι στόν Παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό...
Εὔχομαι ὁ ἐλεήμων καί μέγας ἅγιος πατήρ ἡμῶν Ἰωάννης τῆς Κλίμακος... νά μᾶς χειραγωγῇ στούς ἀγῶνες μας ἐναντίον ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν μας μέ στόχο τίς ἅγιες ἀρετές· νά οἰκοδομήσουμε καί ἐμεῖς μέ τήν βοήθειά του τήν δική μας κλίμακα καί ἀκολουθώντας τον νά φθάσωμε στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, στόν Παράδεισο, ὅπου ὑπάρχουν ὅλες οἱ οὐράνιες ἀναπαύσεις, ὅλες οἱ αἰώνιες χαρές, ὅπου μαζί του ἐκεῖ θά δοξάζουμε τόν Βασιλέα ὅλων ἐκείνων τῶν ἀγαθῶν, τόν Αἰώνιο Βασιλέα τῆς Οὐρανίου Βασιλείας, τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ᾯ ἡ δόξα καί ἡ τιμή νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Πηγή: Αναβάσεις
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη» (εφεξής ΚτΠ), όπως ότι θα διευκολυνθούν οι συναλλαγές, θα καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή κ.λπ., αλλά αποσιώπησε τα μειονεκτήματα. Αυτό αντιβαίνει στη θεμελιώδη αρχή που λέγει ότι πριν λάβουμε μία απόφαση για να προβούμε ή όχι σε μία ενέργεια, συγκρίνουμε το αναμενόμενο όφελος από αυτή την ενέργεια με το αναμενόμενο κόστος της. Όταν έχουμε μία ιδέα για το αναμενόμενο όφελος, αλλά όχι και για το κόστος, τότε δεν μπορούμε να εξαγάγουμε λογικά συμπεράσματα και να πάρουμε ορθές αποφάσεις. Ωστόσο, εξ όσων γνωρίζω, η Κυβέρνηση δεν έχει διαψεύσει τα δημοσιεύματα περί «ηλεκτρονικού φακελώματος» που θα πραγματοποιηθεί με την ΚτΠ, περί της δυνατότητας παρακολουθήσεως των πολιτών μέσω του τσιπ που θα φέρει η ΚτΠ, περί της αναγραφής του δυσωνύμου αριθμού 666 στην ΚτΠ κ.λπ. Συνεπώς, συμπεραίνω ότι τα δημοσιεύματα αυτά εκτιμούν με αρκετή ακρίβεια το κόστος που θα προκύψει από την ΚτΠ, οπότε θεωρώ δυνατή την εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων και τη λήψη ορθών αποφάσεων με βάση την πληροφόρηση που υπάρχει αυτή τη στιγμή.
Πρώτον, εφόσον με την ΚτΠ περιορίζονται οι ατομικές ελευθερίες, λόγω του «ηλεκτρονικού φακελώματος», της δυνατότητας παρακολουθήσεως των πολιτών κ.λπ., ουδείς πρέπει να την λάβει. Το πράγμα γίνεται απείρως χειρότερο αν αληθεύει ότι ο πολίτης θα κουβαλά μαζί του τον «φάκελό» του (δηλαδή την ΚτΠ), ο οποίος θα περιλαμβάνει τα πάντα γι αυτόν (ιατρικό ιστορικό, φορολογικές εκκρεμότητες, ποινικό μητρώο κ.λπ.), χωρίς καν να γνωρίζει το περιεχόμενο του «φακέλου»! Έτσι, ανά πάσα στιγμή, εξ αιτίας κάποιας λεπτομέρειας που θ’ αναφέρεται στον «φάκελο», ο πολίτης θα μπορεί ν’ αποκλεισθεί από μία θέση εργασίας ή από ένα ταξίδι που θέλει να κάνει σε ξένη χώρα, να θεωρηθεί ύποπτος ή ακόμη και ένοχος κάποιου εγκλήματος που δεν διέπραξε κ.λπ. Ποιος εχέφρων και αξιοπρεπής άνθρωπος θα αντάλλασσε ένα κομμάτι από το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας του με κάποιες επιπλέον διευκολύνσεις στις συναλλαγές του;
Δεύτερον, εφόσον η ΚτΠ είναι ένα μέσον (ίσως το κυριώτερο) για την υλοποίηση της παγκοσμιοποιήσεως, όπου θα υπάρχει μία παγκόσμια κυβέρνηση, η οποία δεν θα λογοδοτεί στους λαούς, και άρα η ΚτΠ αποσκοπεί στην επιβολή μιας παγκόσμιας δικτατορίας, έπεται και πάλιν ότι ουδείς άνθρωπος που αγαπά τη δημοκρατία πρέπει να λάβει την ΚτΠ. Το ότι η παγκόσμια διακυβέρνηση θα καταργήσει τη δημοκρατία είναι νομίζω φανερό. Κατ’ αρχάς, προωθούν την παγκόσμια κυβέρνηση χωρίς να ρωτήσουν τους λαούς, οι οποίοι σε αρκετά μέρη του κόσμου έχουν ήδη δείξει ότι είναι αντίθετοι. Επιπλέον, η παγκόσμια κυβέρνηση δεν θα φοβάται μη τυχόν και δεν την ψηφίσουν οι Έλληνες στις επόμενες εκλογές, αφού οι Έλληνες δεν θα είναι παρά μόνον μία ισχνή μειοψηφία στο παγκόσμιο συνονθύλευμα. Χάνεται, δηλαδή, το υπόλογο και η ευθύνη (αυτό που στα Αγγλικά ονομάζουμε accountability), που αποτελεί θεμελιώδες γνώρισμα της δημοκρατίας. Συνεπώς, η παγκόσμια κυβέρνηση δεν θα έχει καμία ευαισθησία στα σοβαρά προβλήματα που θ’ ανακύψουν στην Ελλάδα από την πιθανή οικονομική κατάρρευση και από την κατάργηση της εθνικής κυριαρχίας, των ιερών συμβόλων, της ιστορίας, της γλώσσας και γενικά του Ελληνορθοδόξου πολιτισμού. Κάθε αληθινός Έλληνας θα έδινε ευχαρίστως και τη ζωή του υπέρ αυτών των ιδανικών, οπότε δεν πρέπει για κανένα λόγο να συμβάλει στην εγκατάσταση της παγκόσμιας δικτατορίας. Ως πρώτη αντίσταση προς το επερχόμενο αυτό κακό, οφείλει να πει ένα ηχηρό ΟΧΙ στην ΚτΠ.
Τρίτον, το τσιπ της ΚτΠ μπορεί να περιέχει ευθύς εξ αρχής τον δυσώνυμο αριθμό της Αποκαλύψεως 666 ή να επαναφορτισθεί με αυτόν αργότερα. Αυτό θα είναι μία βάναυση προσβολή της Χριστιανικής Πίστεως και της θρησκευτικής ελευθερίας των Χριστιανών και μία σαφής παραβίαση του Συντάγματος της Ελλάδος (Άρθρο 5, παρ. 2). Χάριν ποιών διευκολύνσεων στις συναλλαγές θα ήταν δυνατό ένας αληθινός Χριστιανός να δεχθεί μία τέτοια προσβολή;
Τέταρτον, όποιος δεν λάβει την ΚτΠ απειλείται με αποκλεισμό από την εργασία, τη συνταξιοδότηση, την ιατρική περίθαλψη κ.λπ., όπως ακριβώς έχει προφητευθεί προ 2000 περίπου ετών στην Ιερά Αποκάλυψη του Ιωάννου. Με άλλα λόγια, όποιος αρνείται να θυσιάσει τα ιδεώδη με τα οποία γαλουχήθηκε (Ελευθερία, Δημοκρατία, Χριστιανισμός κ.λπ.) χάριν της υπό ίδρυση παγκόσμιας δικτατορίας απειλείται με τον διά πείνης θάνατο. Ήδη ένας αριθμός εντίμων αστυνομικών, οι οποίοι διώχθηκαν από το Σώμα επειδή αρνήθηκαν να λάβουν την ΚτΠ για λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως και ελευθερίας, γεύεται τους πικρούς καρπούς της εκκολαπτομένης παγκόσμιας δικτατορίας. Το Σύνταγμα της Ελλάδος, το οποίο κατοχυρώνει τα θεμελιώδη αυτά ανθρώπινα δικαιώματα, ποδοπατείται χάριν της επιβολής της παγκόσμιας δικτατορίας. Ουδείς έντιμος άνθρωπος μπορεί να συναινέσει σε αυτό, λαμβάνοντας την ΚτΠ.
Πέμπτον, από οικονομικής απόψεως, δεν μπορεί κανείς λογικός άνθρωπος να ισχυρισθεί ότι η ΚτΠ θα βελτιώσει την ευημερία του συνόλου. Κατ’ αρχάς, υπάρχει το κόστος της εκδόσεως της ΚτΠ εν καιρώ οικονομικής κρίσεως, το οποίο φαίνεται να είναι σημαντικό, δεδομένου ότι σε άλλες χώρες η ιδέα της ΚτΠ έχει απορριφθεί γι αυτόν ακριβώς το λόγο. Ακόμη πιο σημαντικό, όμως, είναι το γεγονός ότι η εισαγωγή της ΚτΠ θα δημιουργήσει μεγάλη κοινωνική αναταραχή, καθώς και πολιτική και οικονομική αστάθεια, εφόσον πολλοί Έλληνες, μεταξύ των οποίων και αρκετοί Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, έχουν ήδη δηλώσει ότι δεν θα την λάβουν. Γιατί να δοθεί ένα ακόμη βαρύ πλήγμα στην ήδη ισχνή οικονομία; Και αν ακόμη υποθέσουμε ότι κάποιοι θα ωφεληθούν από την ΚτΠ, το γεγονός ότι κάποιοι άλλοι έχουν ήδη ζημιωθεί (οι αποταχθέντες αστυνομικοί) και πολλοί ακόμη πρόκειται να ζημιωθούν (όσοι αρνηθούν να λάβουν την ΚτΠ), αποδεικνύει ότι δεν μπορεί κανείς να ισχυρισθεί ότι η ΚτΠ θα βελτιώσει την ευημερία του συνόλου. Διότι, στην Οικονομική Επιστήμη, το πλέον γνωστό κριτήριο ευημερίας είναι το κριτήριο του Pareto, σύμφωνα με το οποίο μία ενέργεια βελτιώνει την οικονομική ευημερία του συνόλου όταν ωφελεί τουλάχιστον ένα άτομο, χωρίς να βλάπτει κανένα άλλο.
Τέλος, όσον αφορά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αυτή δεν πρέπει να γίνει εις βάρος των ελευθεριών του λαού. Ας σοβαρευθεί πρώτα το κράτος, καταργώντας τις σκανδαλώδεις σπατάλες του (προς όφελος πάντα των «ημετέρων») και, αφού ανακτήσει την αξιοπιστία του, τότε ας απαιτήσει με αυστηρό νόμο την καταβολή των φόρων.
Από όλα τα παραπάνω, συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι κάθε τίμιος άνθρωπος, που έχει φροντίσει να ενημερωθεί πάνω σ’ αυτό το κρίσιμο θέμα, οφείλει να πει ΟΧΙ στην ΚτΠ.
Δημητρίος Χατζηνικολάου
Αν. Καθηγητής Οικονομικών του Παν/μίου Ιωαννίνων
Πηγή: (Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα “Ορθόδοξος Τύπος”, την Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010, σελ.3η. http://www.orthodoxostypos.gr/) Μαρία Παπαδοπούλου , Αντίβαρο
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...