Ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, τό τελευταῖο διάστημα παρατηρεῖται μεγάλη ἔξαρση τοῦ φαινομένου τῶν αὐτοκτονιῶν στή χώρα μας. Καθημερινά ἀκοῦμε ἀπό τά μέσα ἐνημερώσεως περιπτώσεις κάποιων, πού ἔφτασαν στά ἔσχατα ὅρια τῆς ἀπελπισίας καί ἀποφάσισαν νά τερματίσουν οἱ ἴδιοι τή ζωή τους! Ἡ τραγική αὐτή κατάσταση ὀφείλεται, βέβαια, κατά ἕνα μεγάλο μέρος στήν πρόσφατη οἰκονομική κρίση, πού μαστίζει τή χώρα μας καί στά προβλήματα πού αὐτή δημιουργεῖ σέ πρόσωπα, οἰκογένειες καί κοινωνίες. Ὅμως, αὐτή δέν εἶναι ἡ μόνη αἰτία τοῦ φαινομένου. Ὁπωσδήποτε εὐθύνονται ἡ ἀπιστία στόν Θεό ἤ ἡ ὀλιγοπιστία, ἡ ἀπουσία ἐλπίδος πού χαρακτηρίζει τήν ἐποχή μας, ἡ κατάρρευση τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν, ἡ ἀπουσία νοήματος ζωῆς, ἡ πνευματική χαλαρότητα καί ἡ ἔλλειψη ψυχικοῦ σθένους, καθώς καί πολλοί ἄλλοι παράγοντες περισσότερο ἤ λιγότερο ἀντιληπτοί. Ἴσως λίγοι γνωρίζουν ὅτι ἕνας ἀπό τούς λόγους, πού ὁδηγοῦν πολλούς συνανθρώπους μας, ἰδιαίτερα νέους, στήν πράξη τῆς αὐτοκτονίας εἶναι ἡ ἐμπλοκή τους σέ σύγχρονες αἱρετικές ἤ παραθρησκευτικές ὁμάδες καί ὀργανώσεις, κάποιες ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι ἰδιαίτερα ἐπικίνδυνες.
Ἡ ἔξαρση τοῦ φαινομένου στήν ἐποχή μας
Ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, τό τελευταῖο διάστημα παρατηρεῖται μεγάλη ἔξαρση τοῦ φαινομένου τῶν αὐτοκτονιῶν στή χώρα μας. Καθημερινά ἀκοῦμε ἀπό τά μέσα ἐνημερώσεως περιπτώσεις κάποιων, πού ἔφτασαν στά ἔσχατα ὅρια τῆς ἀπελπισίας καί ἀποφάσισαν νά τερματίσουν οἱ ἴδιοι τή ζωή τους! Ἡ τραγική αὐτή κατάσταση ὀφείλεται, βέβαια, κατά ἕνα μεγάλο μέρος στήν πρόσφατη οἰκονομική κρίση, πού μαστίζει τή χώρα μας καί στά προβλήματα πού αὐτή δημιουργεῖ σέ πρόσωπα, οἰκογένειες καί κοινωνίες. Ὅμως, αὐτή δέν εἶναι ἡ μόνη αἰτία τοῦ φαινομένου. Ὁπωσδήποτε εὐθύνονται ἡ ἀπιστία στόν Θεό ἤ ἡ ὀλιγοπιστία, ἡ ἀπουσία ἐλπίδος πού χαρακτηρίζει τήν ἐποχή μας, ἡ κατάρρευση τῶν παραδοσιακῶν ἀξιῶν, ἡ ἀπουσία νοήματος ζωῆς, ἡ πνευματική χαλαρότητα καί ἡ ἔλλειψη ψυχικοῦ σθένους, καθώς καί πολλοί ἄλλοι παράγοντες περισσότερο ἤ λιγότερο ἀντιληπτοί. Ἴσως λίγοι γνωρίζουν ὅτι ἕνας ἀπό τούς λόγους, πού ὁδηγοῦν πολλούς συνανθρώπους μας, ἰδιαίτερα νέους, στήν πράξη τῆς αὐτοκτονίας εἶναι ἡ ἐμπλοκή τους σέ σύγχρονες αἱρετικές ἤ παραθρησκευτικές ὁμάδες καί ὀργανώσεις, κάποιες ἀπό τίς ὁποῖες εἶναι ἰδιαίτερα ἐπικίνδυνες.
Ἡ Ἐκκλησία μας ἀνέκαθεν ἐπεσήμαινε καί συνεχίζει νά ἐπισημαίνει τούς κινδύνους, πού ἐνέχει κάθε ἐμπλοκή μέ τό φαινόμενο τῆς αἵρεσης. Οἱ κίνδυνοι αὐτοί εἶναι πνευματικοί καί φυσικοί. Πνευματικοί κίνδυνοι εἶναι ὅσοι ἀναφέρονται στό αἰώνιο μέλλον τοῦ ἄνθρώπου καί στή σωτηρία του. Αὐτοί εἶναι καί οἱ σοβαρότεροι, ἄν καί δέν γίνονται ἄμεσα αἰσθητοί, ἀφοῦ ἡ αἵρεση εἶναι κατάσταση πού ὁδηγεῖ μακριά ἀπό τόν Θεό, μακριά ἀπό τήν ἀλήθεια καί ἀποκλείει ἀπό τή σωτηρία. Ὑπάρχουν, ὅμως, καί οἱ φυσικοί κίνδυνοι, αὐτοί πού ἀναφέρονται στήν παροῦσα κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου καί εἶναι πιό αἰσθητοί. Πρόκειται γιά ἀλλοιώσεις στήν ἀνθρώπινη προσωπικότητα καί ἄλλες ἀρνητικές ἐπιπτώσεις, ἀφοῦ ἔχει διαπιστωθεῖ ὅτι πολλές ἀπό τίς σύγχρονες αἱρέσεις «ἐπιδίδονται σέ παράνομες ἤ ἐγκληματικές δραστηριότητες καί σέ παραβιάσεις τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως σέ κακομεταχείριση, σεξουαλική βία, ἐγκλεισμούς, σωματεμπόριο, ἐνθάρρυνση ἐπιθετικῆς συμπεριφορᾶς, μέχρι καί σέ προπαγάνδα ρατσιστικῶν ἰδεολογιῶν, σέ φορολογικές ἀπάτες, μεταφορές κεφαλαίων, ἐμπόριο ὅπλων, διακίνηση ναρκωτικῶν, παραβίαση τοῦ δικαιώματος τῆς ἐργασίας ἤ σέ παράνομη ἄσκηση τῆς ἰατρικῆς κ.λπ.» (Ψήφισμα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου γιά τίς σέκτες στήν Εὐρώπη τῆς 29/2/1996). Ἡ ἔξαρση τῶν φυσικῶν αὐτῶν κινδύνων στήν ἐποχή μας ὁδήγησε κορυφαῖα ὄργανα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης νά λάβουν ἀποφάσεις γιά τήν ἀντιμετώπισή τους καί νά ἐκδώσουν συγκεκριμένες ὁδηγίες πρός τά κράτη - μέλη (ἀπό τίς ὁποῖες καμμία δέν ἔχει ἐφαρμοστεῖ στή χώρα μας). Στίς ἀκραῖες ἐπιπτώσεις τοῦ φαινομένου τῶν αἱρέσεων ἀνήκει καί ἡ πράξη αὐτοκαταστροφῆς τοῦ προσώπου, δηλ. ἡ αὐτοκτονία. Ἄς σημειωθεῖ ὅτι πολλές φορές τά αἴτιά της δέν εἶναι γνωστά οὔτε στό εὐρύ κοινό οὔτε στό στενό περιβάλλον τοῦ αὐτόχειρα, δηλ. δέν γίνεται πάντα γνωστό ὅτι ἡ αὐτοκτονία ἑνός συνανθρώπου μας ὀφείλεται στήν ἐμπλοκή του σέ κάποια αἱρετική ὁμάδα.
Ἡ αὐτοκτονία στίς σύγχρονες αἱρέσεις
Εἰδικοί ἐπιστήμονες, πού ἐρευνοῦν τόν χῶρο τῶν σύγχρονων αἱρέσεων, προσπάθησαν νά ἐξηγήσουν πού ὀφείλεται τό πλῆθος τῶν αὐτοκτονιῶν, πού προέρχεται ἀπό αὐτό τόν χῶρο, καθώς ἐπίσης νά ἐξηγήσουν τί ὠθεῖ τό μέλος μιᾶς αἵρεσης σέ μιά ἀκραία πράξη, ὅπως ἡ αὐτοκτονία. Εἶναι γνωστό ὅτι ὑπάρχουν δύο κατηγορίες αὐτοκτονιῶν στόν συγκεκριμένο χῶρο: α) οἱ ἀτομικές καί β) οἱ ὁμαδικές αὐτοκτονίες. Διαπιστώθηκε ὅτι καί οἱ δύο περιπτώσεις ὀφείλονται στίς τραγικές ἀλλοιώσεις τῆς προσωπικότητας, πού ὑφίσταται τό μέλος μέσα σέ μιά σύγχρονη καταστροφική αἵρεση. Οἱ ἀτομικές αὐτοκτονίες, δηλ. οἱ περιπτώσεις πού τό μέλος βρίσκεται σέ ἀδιέξοδο καί αὐτοκτονεῖ, ὀφείλονται συνήθως σέ προβλήματα καί ἐμπλοκές, πού ἀκολουθοῦν αὐτές τίς ἀλλοιώσεις, ἐνῶ οἱ ὁμαδικές αὐτοκτονίες, δηλ. ὅσες γίνονται μετά ἀπό ἐντολή τοῦ ἀρχηγοῦ πρός κάποια ἤ πρός ὅλα τά μέλη τῆς αἵρεσης, ὀφείλονται στό ὅτι τά μέλη ἔχουν ὁδηγηθεῖ σέ κατάσταση νά ὑπακούουν τυφλά σέ κάθε ἐντολή τοῦ ἀργηγοῦ - μεσσία ἤ τῆς ἡγεσίας τῆς αἵρεσης. Εἰδικότερα, ἔχει διαπιστωθεῖ ὅτι ἡ ἀλλοίωση τῆς προσωπικότητας γίνεται σταδιακά καί ἀκολουθεῖ συγκεκριμένα βήματα, ὅπως:
α) Ἡ δημιουργία ἐμπιστοσύνης. Στό στάδιο αὐτό ἡ αἵρεση προβάλλει τή «θετική» εἰκόνα της, κάνοντας τό μέλος νά αἰσθανθεῖ εὐχάριστα. Δίνει τήν ἐντύπωση μιᾶς κοινότητας, στήν ὁποία κυριαρχεῖ ἡ ἁπλότητα, ἡ εἰλικρίνεια καί ἡ γνήσια ἐλευθερία. Τό μέλος πρέπει νά πιστέψει πῶς ἐκεῖ θά βρεῖ ὅ,τι μάταια ἀναζητοῦσε ὡς τώρα. Ἡ ὁμάδα ξέρει τί ἀκριβῶς τοῦ λείπει καί δίνει τήν ἐντύπωση ὅτι δέν κινεῖται στό περιθώριο, ἀλλά ἀποτελεῖ τήν ἐλίτ τῆς κοινωνίας, ἀφοῦ ἀπευθύνεται συνήθως σέ ἰδεαλιστές νέους ἀπό σωστό περιβάλλον, μέ ἀνώτερες σπουδές κ.λπ. Ταυτόχρονα, στό στάδιο αὐτό ἀρχίζει ὁ χειρισμός τῆς προσωπικότητας. Στήν ἀρχή δέν καταβάλλεται προσπάθεια νά μεταδοθοῦν νέες ἰδέες, ἀλλά ἐπιχειρεῖται ἡ «κάθαρση» τοῦ ἐγκεφάλου ἀπό κάθε στοιχεῖο ἐνοχλητικό ἤ ἀσυμβίβαστο μέ τήν ἰδεολογία της. Ἀκόμη καί οἱ συναισθηματικές ροπές πρέπει νά ἀποβληθοῦν, ὥστε ὁ ὅλος ἄνθρωπος νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό κάθε προηγούμενη δέσμευσή του, γιά νά δεχθεῖ τίς «σωτήριες ἰδέες» τῆς αἵρεσης. Γιά νά γίνει αὐτό, εἶναι ἀναγκαία ἡ ἀποδέσμευση τῆς προσωπικότητας ἀπό τίς μέχρι τώρα σχέσεις της, δηλ. ἀπό τούς γονεῖς, τούς φίλους καί ἐν μέρει ἀπό τό σχολεῖο, τίς σπουδές καί τήν ἐργασία. Στή διαδικασία αὐτή συμβάλλουν καί πρακτικές τεχνικές, ὅπως ἡ ψαλμωδία, οἱ ἐντατικές προσευχές, τά σεμινάρια, οἱ συνεχεῖς συζητήσεις καί ὁμιλίες κ.ἄ.
β) Ὁ ἐνδογματισμός. Ἀφοῦ ἔχει προηγηθεῖ ἡ προεργασία μέ τήν «κάθαρση» καί τήν ἐξουδετέρωση κάθε ἀντίδρασης, τό μέλος εἶναι ἔτοιμο νά δεχθεῖ τή νέα ἰδεολογία. Πρόκειται γιά μιά ἐντατική διεργασία μεταστροφῆς, στήν ὁποία ἀφομοιώνεται ὁλόκληρη ἡ διδαχή τῆς ὁμάδας βῆμα πρός βῆμα. Ἡ διαδικασία αὐτή συνδυάζεται μέ τή στενή παρακολούθηση καί τόν συστηματικό ἔλεγχο τοῦ μέλους, ἀκόμη καί μέ μή διατυπωμένες ἤ ἐκφρασμένες ἀπειλές. Οἱ νέες «πολύτιμες» πληροφορίες φαντάζουν στό ἀποπροσανατολισμένο μέλος ὡς ἡ μόνη διέξοδος. Ἡ νέα διδασκαλία εἶναι συνήθως ὑπεραπλουστευμένη καί ἐξηγεῖ κάθε πρόβλημα. Ἐμφανίζεται σάν μοναδική αὐθεντία, σάν αἰώνια καί ἀληθινή γνώση, πού ὑπερέχει τῆς ἐπιστήμης καί τῆς ὀρθολογικῆς σκέψης Στό στάδιο αὐτό παρατηρεῖται σοβαρή ἀλλοίωση τῆς γλώσσας. Τό λεξιλόγιο γίνεται πτωχότερο, νέοι ὅροι προσδιορίζουν τή γλώσσα καί ὁ προσωπικός της χαρακτῆρας ἐξαλείφεται καί ἀντικαθίσταται ἀπό τόν στερεότυπο τρόπο ἔκφρασης τῆς ὁμάδας. Παράλληλα, μειώνεται ἤ ἐξαφανίζεται ἡ δυνατότητα ἐπικοινωνίας μέ ὅσους σκέπτονται ἤ πιστεύουν διαφορετικά. Ἀλλοίωση τῆς γλώσσας σημαίνει καί ἀλλοίωση τῆς σκέψης. Τά θύματα παρουσιάζουν δυσκολίες στόν ἀφηρημένο τρόπο σκέψης καί ἐπιχειρηματολογίας καί ἡ σκέψη τους καθίσταται στερότυπη.
γ) Ἡ σταθεροποίηση τῶν νέων δομῶν. Στό στάδιο αὐτό τό μέλος, ἔχοντας χάσει κάθε ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτό του, παραδίδεται ἀπόλυτα σέ ἐκείνους, πού προορίζονται νά τό καθοδηγήσουν. Σ’ αὐτούς ἐμπιστεύεται τά πάντα. Ἡ ὁμάδα πλέον ἐλέγχει κάθε πτυχή τῆς ἰδιωτικῆς του σφαίρας. Ἡ ἐλάχιστη παρέκκλιση ἀπό τή «δέουσα» συμπεριφορά ἐλέγχεται καί ἐξουδετερώνεται. Ἡ ὁμάδα ἀπαιτεῖ νά ἀκολουθεῖ ἐπακριβῶς τούς κανόνες καί τόν «μοναδικό τρόπο σωτηρίας», πού προσφέρει, καί τό μέλος ὀφείλει ἀπόλυτη ὑποταγή στήν κορυφή της, ὅπου ὑπάρχει ὁ ἀρχηγός, ὁ «προφήτης», ὁ γκουρού ἤ ὁ «διδάσκαλος», πού κατέχει ὅλη τήν «ἀλήθεια» καί τή μοναδική συνταγή γιά τή «σωτηρία» τῆς ἀνθρωπότητας. Ἡ ἀντίδραση ἐναντίον τῆς αὐθεντίας του εἶναι σχεδόν ἀδύνατη. Ὑποταγή στήν ὁμάδα σημαίνει καί στράτευση στήν ὑπηρεσία τοῦ «μεγάλου ἰδανικοῦ», πού αὐτή ὑπηρετεῖ, μέ συνέπεια τήν ἄμισθη ἐργασία, ἀλλά καί τήν προσφορά ὁλόκληρης τῆς περιουσίας τοῦ μέλους ἤ μεγάλων χρηματικῶν ποσῶν στήν ὁμάδα.
δ) Ἡ ἰσχυροποίηση τῶν νέων δομῶν. Εἶναι τό τελευταῖο στάδιο τῆς «πλύσης ἐγκεφάλου». Ἐδῶ ἔχει ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἀλλαγή τῆς προσωπικότητας, πού χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ψυχιατρική ὡς «ἀποπροσωποποίηση». Πρόκειται γιά μόνιμη ἐγκατάσταση μιᾶς νέας συνείδησης μέ κάποια στοιχεῖα τῆς παλιᾶς, ἄτακτα συναρμολογημένα. Στό στάδιο αὐτό ἡ λήψη προσωπικῶν ἀποφάσεων καθίσταται ἀδύνατη καί τό μέλος ὑπακούει τυφλά σέ ἐντολές. Ἔτσι ἐξηγοῦνται οἱ περιπτώσεις τῶν ὁμαδικῶν αὐτοκτονιῶν μετά ἀπό ἐντολή τοῦ ἀρχηγοῦ καί πολλές ἄλλες ἀκραῖες ἐνέργειες στόν χῶρο τῶν σύγχρονων αἱρέσεων (γιά τά στάδια ἀλλοίωσης τῆς προσωπικότητας βλ. π. Ἀντ. Ἀλεβιζοπούλου, Νεοφανεῖς αἱρέσεις - Καταστροφικές λατρεῖες στό φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἀθήνα 1995, σ. 25-30).
Εἶναι φανερό, ὅτι μέ τέτοιες ἀλλοιώσεις τό νά καταλήγουν κάποια μέλη στήν αὐτοκτονία εἶναι ἀπό τά πιό πιθανά ἐνδεχόμενα. Σέ πολλές περιπτώσεις αὐτό τό γνωρίζουν οἱ αἱρετικές ὁμάδες καί λαμβάνουν «μέτρα». Ἡ Σαηεντολογία, γιά παράδειγμα, μιά ἀπό τίς σύγχρονες καί ἐπικίνδυνες αἱρέσεις, ὑποχρεώνει τά μέλη της νά ὑπογράψουν δήλωση ὅτι σέ περίπτωση αὐτοκτονίας τους ἡ ὀργάνωση δέν φέρει καμμία εὐθύνη! (π. Β. Γεωργοπούλου, «Σαηεντολογία», ἐφ. Ὀρθόδοξος Τύπος, 12/5/2006). Ἡ διαδικασία τοῦ προσηλυτισμοῦ δέν ἐξελίσσεται πάντα, ὅπως τήν σχεδιάζουν οἱ ὁμάδες. Ὑπάρχουν περιπτώσεις ἐμπλοκῆς καί κρίσεως στά μέλη, ἤ δοκιμασίας ἀπό ἀμφισβητήσεις καί ἀμφιβολίες. Τότε τά μέλη βρίσκονται σέ τρομερό ἀδιέξοδο. Μέ τίς ἀλλοιώσεις, πού ἔχουν ἤδη ὑποστεῖ, δέν μποροῦν νά ἐνταχθοῦν πάλι στήν κοινωνία. Ἤ πρέπει νά παραμείνουν στήν ὁμάδα ἤ, ἄν φύγουν, καταλήγουν συνήθως σέ μιά ἄλλη ὁμάδα μέ παρόμοια δομή. Στίς περιπτώσεις αὐτές τό ἐνδεχόμενο τῆς αὐτοκτονίας προβάλλει ὡς μόνη διέξοδος. Πιό ἐλεγχόμενα εἶναι τά πράγματα, ὅταν ἡ αὐτοκτονία γίνεται μετά ἀπό ἐντολή ἤ ὤθηση τοῦ ἀρχηγοῦ, ὅπως στήν περίπτωση τῶν ὁμαδικῶν αὐτοκτονιῶν. Ἐλεγχόμενα, ὅμως, ὄχι ἀπό τά ἴδια τά μέλη - θύματα, ἀλλά ἀπό τόν ἀρχηγό ἤ τήν ἡγεσία, πού δίνει τήν ἐντολή! Στή συνέχεια ἀναδημοσιεύουμε τόν τραγικό κατάλογο τῶν ὁμαδικῶν αὐτοκτονιῶν ἀπό σύγχρονες αἱρέσεις καί παραθρησκευτικές ὁμάδες (Περιοδικό Διάλογος, τ. 10, 1997, σ. 21). Εὐτυχῶς, τέτοιες δέν ἔχουν συμβεῖ ἀκόμη στή χώρα μας. Ἔχουν συμβεῖ, ὅμως, πάμπολλα περιστατικά ἀτομικῶν αὐτοκτονιῶν, καθώς καί περιστατικά ἀνθρωποθυσιῶν ἀπό ἀκραῖες σατανιστικές ὀργανώσεις!
Ὁ τραγικός κατάλογος τῶν ὁμαδικῶν αὐτοκτονιῶν
α) Γουϊάνα 8 Νοεμβρίου 1978: Ὁμαδική αὐτοκτονία 914 ὁπαδῶν τοῦ παρανοϊκοῦ πάστορα Jim Jones. Τά μέλη ἀναγκάστηκαν νά πιοῦν ἀναψυκτικό μέ κυάνιο, ὑπακούοντας στήν ἐντολή τοῦ ἀρχηγοῦ. Κάποιοι πού ἀρνήθηκαν, ἐκτελέστηκαν ἀμέσως μέ ὅπλο. Πρόκειται γιά τή φοβερότερη καί πιό πολύνεκρη ὁμαδική αὐτοκτονία ἀπό τόν χῶρο τῶν σύγχρονων αἱρέσεων καί παραθρησκευτικῶν ὁμάδων.
β) Μεξικό 13 Δεκεμβρίου 1990: Σέ θρησκευτική τελετή στήν Τυχουάνα θυσιάστηκαν 12 ἄνθρωποι. Πέθαναν, πίνοντας χυμό φρούτων μέ δηλητήριο.
γ) Μεξικό Δεκέμβριος 1991: Θάνατος 29 μελῶν τῆς αἵρεσης τοῦ Μεξικανοῦ Ramon Morales Almaran. Οἱ ὁπαδοί πέθαναν ἀπό ἀσφυξία, ὅταν ξαφνικά ἡ αἴθουσα τῆς «προσευχῆς» γέμισε μέ τοξικά ἀέρια. Δέν ἐπιχείρησαν νά διαφύγουν, γιατί ὁ ἀρχηγός ἔδωσε ἐντολή νά προσεύχονται μέχρι τέλους.
δ) Τέξας 19 Ἀπριλίου 1993: Θάνατος 70 ὁπαδῶν - θυμάτων τοῦ «μεσσία» David Korech στό κρυσφύγετό του στό Waco τοῦ Τέξας. Πυροβολήθηκαν μέσα ἀπ’ αὐτό ἤ κάηκαν στήν πυρκαγιά πού ἀκολούθησε μετά τήν ἔφοδο τοῦ FBI, πού πολυορκοῦσε τό κρυσφύγετο τῆς αἵρεσης γιά 50 μέρες.
ε) Ἐλβετία Ὀκτώβριος 1994: Ἡ αἵρεση «Ναός τοῦ Ἡλίου» τοῦ Ὁμοιοπαθητικοῦ «ἰατροῦ» Λίκ Ζουρέ ὁδήγησε 53 ὁπαδούς της σέ ὁμαδική αὐτοκτονία μέ αὐτοπυρπόληση. Βρέθηκαν ἀπανθρακωμένοι σέ σαλέ – «ναό» τῆς παραθρησκευτικῆς ὀργάνωσης.
στ) Καναδάς Ὀκτώβριος 1994: Πέντε ὁπαδοί τῆς ἴδιας αἵρεσης (μεταξύ τους καί ἕνα βρέφος!) αὐτοκτόνησαν στό Μόντρεαλ τοῦ Καναδᾶ.
ζ) Τόκυο 20 Μαρτίου 1995: Ἡ αἵρεση τῆς «Ὑπέρτατης Ἀλήθειας» τοῦ «μεσσία» Shoko Asahara ἐπιχείρησε ἐπίθεση μέ τό τοξικό ἀέριο σαρίν σέ σταθμό τοῦ μετρό τοῦ Τόκυο. Δώδεκα ἄνθρωποι πέθαναν καί ἄλλοι 6.000 ὑπέστησαν σοβαρά ἀναπνευστικά προβλήματα.
η) Γαλλία Δεκέμβριος 1995: Ἡ αἵρεση «Ναός τοῦ Ἡλίου» τοῦ Λίκ Ζουρέ ὁδήγησε στόν ἴδιο ἀποτρόπαιο θάνατο (αὐτοκτονία μέ αὐτοπυρπόληση) 16 ὁπαδούς της στή Γκρενόμπλ τῶν Γαλλικῶν Ἄλπεων.
θ) Καναδάς 23 Μαρτίου 1997: Ἄλλη ὁμαδική αὐτοκτονία μέ αὐτοπυρπόληση 5 ὁπαδῶν τῆς ἴδιας αἵρεσης στό Κεμπέκ (Σέν Καζιμίρ) τοῦ Καναδᾶ. Πίστευαν, σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τοῦ ἀρχηγοῦ τους, ὅτι ἡ αὐτοκτονία θά τούς ὁδηγοῦσε αὐτόματα σέ ἕνα νέο κόσμο στόν πλανήτη Σείριο.
ι) Σάν Ντιέγκο Καλλιφόρνιας 27 Μαρτίου 1997: Ὁμαδική αὐτοκτονία 39 ὁπαδῶν τῆς αἵρεσης «Οὐράνια Πύλη». Ὁ ἀρχηγός τούς εἶχε πείσει ὅτι μέ τήν αὐτοκτονία τους θά γίνονταν μέλη τῆς οὐράνιας κοινότητας, πού δῆθεν βρισκόταν πίσω ἀπό τόν κομήτη Hale-Bopp, πού περνοῦσε τότε κοντά στή γῆ.
Ἡ αὐτοκτονία στήν ἐκκλησιαστική Παράδοση
Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καταδικάζει τήν αὐτοκτονία ὡς πράξη ἀπελπισίας καί ἔλλειψης ἐμπιστοσύνης στόν Θεό (ἀπιστίας), ἀλλά καί ὡς φόνο χωρίς δυνατότητα μετάνοιας. Ὅμως, ἡ ἀπελπισία εἶναι μιά δαιμονική κατάσταση, καί ἀποτελεῖ ὄργανο, μέ τό ὁποῖο ὁ διάβολος αἰχμαλωτίζει τόν ἄνθρωπο, ὥστε, φεύγοντας ἀπό τόν κόσμο, νά μήν ἔχει δυνατότητα σωτηρίας. Ἀντίθετα, ὁ Θεός πού πιστεύουμε, εἶναι «Θεός τῆς ἐλπίδος» (Ρωμ. 15,13) καί «ἐλπίς πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς» (ἐκκλησιαστική εὐχή), ἐνῶ ἀληθινοί Χριστιανοί εἶναι οἱ «τῇ ἐλπίδι χαίροντες» (Ρωμ. 12,12) καί οἱ ἔχοντες τή βεβαιότητα ὅτι «ἡ ἐλπίς οὐ καταισχύνει» (Ρωμ. 5,35). Πηγή τῆς ἀπελπισίας εἶναι συνήθως ὁ ἀνθρώπινος ἐγωϊσμός, δηλ. ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν ἑαυτό μας, πού προηγεῖται τῆς ἀπελπισίας. Ὅταν ἡ ἐμπιστοσύνη αὐτή καταρρέει ὑπό τό βάρος τῶν περιστάσεων, ὁ ἄνθρωπος δέν ἀνέχεται τήν ταπείνωση καί γίνεται φονευτής τοῦ ἑαυτοῦ του.
Ὅμως, ἡ πράξη αὐτή ἀποτελεῖ ἁμαρτία μεγαλύτερη ἀπό τόν συνήθη φόνο καί ἀσυγχώρητη. Στίς ἄλλες περιπτώσεις μπορεῖ κάποιος νά μετανοήσει, νά συγχωρηθεῖ καί νά σωθεῖ. Στήν αὐτοκτονία, ἀντίθετα, δέν ὑπάρχουν περιθώρια μετάνοιας καί τό ἁμάρτημα μένει ἀσυγχώρητο. Κάποιοι ἐπικαλοῦνται τό δικαίωμα τῆς ἐλευθερίας, ὅτι δηλ., ἀφοῦ πρόκειται γιά τή δική μας ζωή, εἴμαστε ἐλεύθεροι νά τήν χειριζόμεθα, ὅπως θέλουμε. Ὅμως, κατά τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ἡ ἀνθρώπινη ἐλευθερία δέν εἶναι ἀπόλυτη, ὅπως αὐτή τοῦ Θεοῦ, ἀλλά σχετική καί περιορισμένη. Περιορίζεται ἀπό τά ἴδια τά ὅρια τῆς κτιστῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, πού εἶναι ἡ γέννηση καί ὁ θάνατος. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας διακρίνουν τά ἀνθρώπινα πράγματα στά «ἐφ’ ἡμῖν» (ὅσα ἀνήκουν στήν ἐξουσία μας καί εἶναι ἀντικείμενο τῶν ἐπιλογῶν μας) καί στά «οὐκ ἐφ’ ἡμῖν» (ὅσα δέν ἀνήκουν στή δικαιοδοσία μας καί δέν ἐξαρτῶνται ἀπό μᾶς). Ἡ ζωή καί ὁ θάνατος ἀνήκουν στά «οὐκ ἐφ’ ἡμῖν», ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι ὁ Κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου καί μόνο, ὅποιος παρέχει τή ζωή, ἔχει δικαίωμα νά τήν ἀφαιρεῖ ὅποτε θέλει. Ὡστόσο, ὁ θάνατος δέν εἶναι κατάσταση πού θέλει ὁ Θεός, ἀλλά συνέπεια τῆς ἁμαρτίας. Σέ κάποιες αἱρέσεις συναντᾶμε τήν ἀντίληψη ὅτι ὁ θάνατος εἶναι κάτι καλό, πού ὁδηγεῖ σέ ἄλλους πλανῆτες καί σέ καλύτερους κόσμους, καί ὄχι τό ὕψιστο κακό, ὅπως πιστεύει ἡ Ἐκκλησία μας. Ἡ ἀντίληψη αὐτή καταργεῖ τόν πυρήνα τοῦ Εὐαγγελίου, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο ὁ Χριστός ἦλθε στόν κόσμο γιά νά καταργήσει τόν θάνατο («ἵνα διά τοῦ θανάτου καταργήσῃ τόν τό κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ’ ἔστι τόν διάβολον», Ἑβρ. 2,14).
Ἡ Ἐκκλησία, γιά νά δείξει ἀκριβῶς τήν ἔκπτωση ἀπό τή σωτηρία καί νά ἀποτρέψει ἀπό παρόμοιες πράξεις, δέν κηδεύει τούς αὐτόχειρες. Ἡ πράξη αὐτή εἶναι στήν οὐσία φιλάνθρωπη, γιατί ἡ κοινωνική περιφρόνηση τοῦ νεκροῦ ἕλκει σιωπηλά τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ἐξαίρεση ἀποτελεῖ ἡ περίπτωση τῶν ψυχασθενῶν. Γι’ αὐτήν ἀναφέρει χαρακτηριστικά ὁ ιδ' κανόνας τοῦ ἁγ. Τιμόθεου Ἀλεξανδρείας, πού ἔχει ἐπικυρωθεῖ ἀπό τήν ΣΤ' Οἰκουμενική Σύνοδο: «Ὁ κληρικός ὀφείλει νά διακρίνει, ἄν ὁ αὐτόχειρας τό ἔχει κάνει αὐτό, ἐπειδή ἦταν πραγματικά ἐκτός τοῦ ἑαυτοῦ του. Γιατί πολλές φορές οἱ συγγενεῖς, θέλοντας νά ἐπιτύχουν τή Λειτουργία καί τήν εὐχή γι’ αὐτόν, ψεύδονται καί λένε ὅτι δέν εἶχε τά λογικά του. Σέ κάποιες περιπτώσεις αὐτό συνέβη ἐπειδή ἐπηρεάστηκε ἀπό ἀνθρώπους ἤ σέ ἄλλες ἐπειδή λιγοψύχησε καί, ἑπομένως, δέν πρέπει νά γίνεται Λειτουργία γι’ αὐτόν, γιατί εἶναι φονέας τοῦ ἑαυτοῦ του. Πρέπει, λοιπόν, ὁ κληρικός νά ἐξετάσει μέ ἀκρίβεια, γιά νά μήν κατακριθεῖ καί ὁ ἴδιος».
Ὁλοκληρώνουμε τήν ἀναφορά μας στό θέμα μέ τήν ἐλπιδοφόρο ἄποψη ἑνός σύγχρονου Γέροντος, τοῦ π. Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, ὁ ὁποῖος εἶχε πεῖ: «Γι’ αὐτούς πού αὐτοκτονοῦν χωρίς νά εἶναι ψυχοπαθεῖς -καθώς καί γιά τούς αἱρετικούς-, δέν εὔχεται ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά τούς ἀφήνει στήν κρίση καί στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἱερέας δέν μνημονεύει τά ὀνόματά τους στήν Προσκομιδή οὔτε τούς βγάζει μερίδα, γιατί μέ τήν αὐτοκτονία ἀρνοῦνται, περιφρονοῦν τήν ζωή, πού εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Εἶναι σάν νά τά πετοῦν ὅλα στό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ἐμεῖς πρέπει νά κάνουμε πολλή προσευχή γιά ὅσους αὐτοκτονοῦν, γιά νά κάνει κάτι ὁ καλός Θεός καί γι’ αὐτούς, γιατί δέν ξέρουμε πώς ἔγινε καί αὐτοκτόνησαν, οὔτε σέ τί κατάσταση βρέθηκαν τήν τελευταία στιγμή. Μπορεῖ, τήν ὥρα πού ξεψυχοῦσαν, νά μετάνοιωσαν, νά ζήτησαν συγχώρηση ἀπό τόν Θεό καί νά ἔγινε δεκτή ἡ μετάνοιά τους, ὁπότε τήν ψυχή τους νά τήν παρέλαβε Ἄγγελος Κυρίου»
Πηγή: (Κείμενο ἀπό τό ἔντυπο «Ὀρθοδοξία καί αἵρεσις» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας, τεῦχ. 82, Ἰαν. - Μαρτ. 2013), Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Μέχρι και πριν από τρία χρόνια αμφισβητείτο η ύπαρξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα ακόμα και από επιστήμονες που γνώριζαν πολύ καλά ότι υπήρχαν. Σήμερα και αυτοί άλλαξαν πάλι γνώμη, μετά τις κινήσεις που έκανε ο πρώην ΥΠΕΚΑ Μανιάτης. Παραμένει όμως το ερώτημα αν αυτά τα κοιτάσματα στη Δυτική Ελλάδα και το Ιόνιο θα έρθουν στην παραγωγή. Οι αμφιβολίες βασίζονται στην ιστορία. Ένα κοίτασμα που βρέθηκε το 1973 και άρχισε να παράγει το 1982 είναι το μοναδικό εν ενεργεία κοίτασμα μέχρι σήμερα, καίτοι έχουν ανακαλυφθεί εδώ και 20 χρόνια πέντε άλλα κοιτάσματα. Αυτή είναι δυστυχώς η πικρή αλήθεια.
Ας δούμε όμως την ιστορία. Το 1973 ανακαλύπτονται στον κόλπο της Καβάλας αργό πετρέλαιο, αρχικά 68 εκατ. βαρέλια και 35 bcf φυσικό αέριο (μικρότερο κατά 140 φορές από αυτό της Αφροδίτης), εικόνα 1, που τα εκμεταλλεύτηκε η NAPC και λίγο αργότερα ανακαλύπτονται 6 κοιτάσματα αργού πετρελαίου στο Θρακικό Πέλαγος. Οι ανακαλύψεις έγιναν από την Αμερικανική εταιρεία OCEANIC με έδρα το Denver, Colorado. Τα αποθέματα στο Θρακικό πέλαγος εκτιμώνται σε 1.5 δις βαρέλια.
Η εκμετάλλευση άρχισε από τον κόλπο της Καβάλας διότι τα κοιτάσματα ευρίσκοντο σε θαλάσσιο βάθος των 30 μέτρων ενώ αυτά του Θρακικού πελάγους σε βάθος 100 μέτρων που για εκείνη την εποχή ήταν μεγάλο. Το ότι έγιναν γεωτρήσεις στις 6 δομές το γνωρίζουμε από τις παρουσιάσεις που έκανε ο Δρ. Νίκος Λαλεχός, πρώην διευθυντής της ΔΕΠ-ΕΚΥ.
Ο κύριος Λαλεχός παρουσίαζε την αλληλουχία των γεωλογικών στρωμάτων σε κάθε μία από τις 6 δομές. Επίσης αναφέρθηκε το πετρελαϊκό ιώδες (API= American Petroleum Index) που είχε το πετρέλαιο από τις γεωτρήσεις. Άρα οι γεωτρήσεις έγιναν και όχι μόνο γνωρίζαμε την ποιότητα του πετρελαίου αλλά και τη συνολική ποσότητα.
Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης μεταφέρθηκαν από την Καναδική NAPC, 75%, και την ΔEΠ-EKY, 25%, στην Αμερικανική εταιρεία Calfrac, 75%, και στα ΕΛΠΕ με τον Όμιλο Λάτση (μέσω της Paneuropean Holdings που σήμερα ελέγχει το 45,5% των μετοχών), 25%. Μέχρι σήμερα καμία προσπάθεια εκμετάλλευσης αυτών των κοιτασμάτων επ’ ωφελεία του ελληνικού λαού δεν έγινε.
Από το 1980 η δραστηριότητα της ΔΕΠ-ΕΚΥ μεταφέρεται στην Δυτική Ελλάδα. Έτσι το 1982 ανακαλύπτεται το κοίτασμα του Κατάκολου από τον διευθυντή της ΔΕΠ-ΕΚΥ καθηγητή Διονύση Μονόπωλη. Το κοίτασμα έχει εκμεταλλεύσιμο απόθεμα της τάξης των 17 εκατ. βαρελιών. Μπορούσε άνετα να γίνει εκμεταλλεύσιμο όταν η τιμή του αργού ήταν $90/βαρέλι. Δεν έγινε διότι δεν ήθελαν οι ελληνικές κυβερνήσεις.
Σήμερα, δηλαδή μετά από 35 χρόνια, θα το εκμεταλλευτεί η ENERGEAN με τιμές αργού πετρελαίου γύρω στα $50/ βαρέλι. Ο πρώην ΥΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης έδωσε το πράσινο φως γι’ αυτή την εκμετάλλευση. Υπό τη διεύθυνση της νέας προέδρου και τεχνικού διευθυντού Δρ. Τερέζας Φωκιανού προχωρούν οι έρευνες της ΔΕΠ-ΕΚΥ στην Δυτική Ελλάδα και το Ιόνιο με επιτυχίες.
Ανακαλύπτονται, μετά από την εκτέλεση 9.000 χιλιομέτρων δυσδιάστατων γεωφυσικών γραμμών στο Ιόνιο, δυτικά της Κέρκυρας τα κοιτάσματα φυσικού αερίου Πύρος και Αχιλλέας, με πολύ πιθανά αποθέματα 300 δις Μ3, που ισοδυναμούν ενεργειακά με 2 δις βαρέλια αργού πετρελαίου, ανακαλύπτεται το κοίτασμα της Δρακόψας, Ήπειρος, με πολύ πιθανό απόθεμα 60 εκατ. βαρέλια, και το κοίτασμα του Πατραϊκού κόλπου της πιθανής τάξης των 200 εκ. βαρελιών.
Το 1997 συμβαίνει κάτι το απίθανο. Εκδιώκεται από τη θέση της η κυρία Τερέζα Φωκιανού, κλείνουν την ΔΕΠ-ΕΚΥ και δίνουν όλα τα δικαιώματα εκμετάλλευσης μαζί με όλες τις γεωφυσικές μελέτες στα ΕΛΠΕ-Λάτσης και το δικαίωμα έρευνας υδρογονανθράκων σε μία έκταση 52.000 χιλιομέτρων. Προηγουμένως, η κυβέρνηση Σημίτη πουλά -πιστεύω έναντι με $1- τρία διυλιστήρια, αυτό της ΕΚΟ, σημερινά ΕΛΠΕ, της Θεσσαλονίκης και των Σκοπίων. Και βεβαίως όλο το επιστημονικό προσωπικό της ΔΕΠ-ΕΚΥ μεταφέρεται στα ΕΛΠΕ.
Μόλις μεταφέρθηκαν στα ΕΛΠΕ οι επιστήμονες της ΔΕΠ-ΕΚΥ έλαβε χώρα η πρώτη «μεταμόρφωση» των επιστημόνων που ανακάλυψαν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Όλοι τους αρνήθηκαν την ύπαρξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα! ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ! Και όλοι τους εν χορδαίς και οργάνοις, έψαλλαν… πάμε Λιβύη, διότι η Ελλάδα δεν έχει τίποτε! Τελεία συσκότιση στην έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα για 17 χρόνια.
Βεβαίως τότε έμπαινε και το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ελλάδα το οποίο δεν θα χρειαζόταν καν αν αξιοποιούσαμε τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που είναι δυτικά της Κέρκυρας. Με 300 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, καλύπταμε τις ανάγκες για 50 χρόνια.
Τελικά, τα ΕΛΠΕ πάνε στη Λιβύη όπου η κυβέρνηση Καντάφι τους δίνει χερσαία οικόπεδα για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Ανακαλύπτουν υδρογονάνθρακες αλλά δεν τους εκμεταλλεύονται και κάθονται επάνω στα κοιτάσματα μέχρι να βρεθεί μια εταιρεία που θα αγοράσει με ακριβό τίμημα τα οικόπεδα για να προχωρήσει στην εκμετάλλευση. Είναι μια διαδικασία που είναι νόμιμη και γίνεται συχνά.
Η ENERGEAN αγόρασε το δικαίωμα εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου Karish και Tannin που βρίσκονται στην ΑΟΖ του Ισραήλ που έχουν απόθεμα 2,5 τρις κυβικά πόδια. Αυτή η ποσότητα που ισοδυναμεί ενεργειακά σε 450 εκατ. βαρέλια και αντιστοιχεί με τρεις Πρίνους ή δύο φορές το απόθεμα του Πατραϊκού Κόλπου. Τα κοιτάσματα βρίσκονται σε θαλάσσιο βάθος 1.500 μέτρων.
Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι κοιτάσματα πολύ μικρότερα από της Αφροδίτης, είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμα. Αυτά για όσους λέγανε και λένε ότι δεν μπορούμε μικρά κοιτάσματα φυσικού αερίου καίτοι υπήρχε το παράδειγμα του κοιτάσματος South Kavala, το οποίο για 19 χρόνια στήριξε τη βιομηχανία λιπασμάτων.
Μετά από αυτή την πετυχημένη συναλλαγή τα ΕΛΠΕ αφήνουν την Λιβύη και πηγαίνουν στην Αίγυπτο και εκμεταλλεύονται ένα μικρό κοίτασμα πετρελαίου, νομίζω της τάξης των 20 εκατ. βαρελιών, στην Ερυθρά θάλασσα το οποίο σύντομα το πουλούν στον όμιλο Βαρδινογιάννη.
Τελικά επανέρχονται στην Ελλάδα, αλλά επιμένουν ότι υδρογονάνθρακες δεν υπάρχουν ούτε στο Θρακικό πέλαγος ούτε στο Κατάκολο, ούτε στον Πατραϊκό κόλπο, ούτε δυτικά της Κέρκυρας, ούτε στην Ήπειρο. Όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Σαμαρά και στο ΥΠΕΚΑ μπήκε αρχικά ως υφυπουργός και μετά ως υπουργός ο καθηγητής Γιάννης Μανιάτης, αρχίζουν οι γεωφυσικές έρευνες από την Νορβηγική εταιρεία γεωφυσικών ερευνών PGS που έχει κάνει μελέτες στις ΑΟΖ Αιγύπτου, Κύπρου και σε όλη την λεκάνη της Λεβαντίνης.
Γίνονται δυσδιάστατες γεωφυσικές έρευνες σε μια έκταση 220.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και επιπροσθέτως δίνει στην PGS προς εκ νέου επεξεργασία 9.000 χιλιόμετρα δυσδιάστατων γραμμών που είχε κάνει η ΔΕΠ-ΕΚΥ από το 1990 έως το 1997 και τα οποία πέρασαν στα χέρια των ΕΛΠΕ για περισσότερα από 17 χρόνια. Ήταν τα γεωφυσικά με τα οποία ευρέθησαν τα κοιτάσματα δυτικά της Κέρκυρας το κοίτασμα του Πατραϊκού κ.ο.κ. Λόγω φόρτου εργασίας η PGS τα έδωσε μετά από διεθνή μειοδοτικό διαγωνισμό στην εταιρεία Geonergy Corporation του Χιούστον για την πλήρη μελέτη.
Παράλληλα, ο υπουργός ΠΕΚΑ Μανιάτης στέλνει στις 23 Δεκεμβρίου του 2013 την πρόεδρο της ΕΔΕΥ καθηγήτρια Σταματάκη και τον Δρ. Σπύρο Μπέλλα, νυν αντιπρόεδρο της νέας ΕΔΕΥ, στο Χιούστον να πληροφορηθούν από πρώτο χέρι, τον πρόεδρο και διευθυντή της Geonergy Corporation, Δρ. Αντώνη Βασιλείου που επεξεργάστηκε εκ νέου τα 9.000 χιλιόμετρα των δυσδιάστατων γεωφυσικών γραμμών που είχαν στα χέρια τους τα ΕΛΠΕ, επί περίπου 13 χρόνια. Ο κύριος Βασιλείου τους υπέδειξε τις ΕΞΙ (6) μεγάλες δομές υδρογονανθράκων που έδειχναν τα παλιά γεωφυσικά… Μία από αυτές τις περιοχές ήταν δυτικά της Κέρκυρας, δομές Πύρου και Αχιλλέα που γνωρίζαμε από το 1995.
Στις αρχές του 2014 βγαίνουν τα πολύ ευχάριστα νέα τα οποία ανάγκασαν όχι μόνο τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και τον υπουργό ΠΕΚΑ να ανακοινώσουν ότι η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων θα αποφέρει στο Ελληνικό Δημόσιο 150 δις ευρώ σε βάθος 25 έως 30 ετών. Και προσθέτει ο τότε πρωθυπουργός «ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΩ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΜΗ. ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΗ», με βάση την πολυσέλιδη τεχνική έκθεση που υπάρχει στο ΥΠΕΝ.
Αποφασίζει τότε ο υπουργός ΠΕΚΑ σε συνεννόηση με την BEICIP/FRANLAB και την PGS να βγάλουν 20 θαλάσσια οικόπεδα σε Ιόνιο, νότια Πελοπόνησο και Κρήτη σε διαγωνισμό. Προηγουμένως, με την διαδικασία της Ανοιχτής Πόρτας (Open Door Policy) βγήκαν σε διαγωνισμό 5 χερσαία και 2 θαλάσσια οικόπεδα σε διαγωνισμό.
Από αυτά, επί κυβερνήσεως Σαμαρά, η περιοχή της Ηπείρου και το κοίτασμα του Κατακόλου δόθηκαν στην ENERGEAN και ο Πατραϊκός κόλπος στα ΕΛΠΕ, δηλαδή σε αυτούς που έλεγαν ότι δεν υπάρχουν υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα. Τα οικόπεδα της Άρτας, Πρέβεζας, Αιτολωακαρνανίας και ΒΔ Πελοπονήσου δεν κατακυρώθηκαν.
Η κυβέρνηση Τσίπρα κατακύρωσε το οικόπεδο 2 που γνωρίζουμε εδώ και περίπου 20 χρόνια ότι έχει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, Πύρος και Αχιλλέας, με ισοδύναμο 2 δις βαρέλια, στην κοινοπραξία TOTAL-EDISSON ΕΛΠΕ, τα οικόπεδα της Άρτας και Πρέβεζας που γνωρίζουμε πολύ καλά ότι έχουν κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, το οικόπεδο 10 στον Κυπαρισσιακό κόλπο που έχει πολύ μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου, περίπου 500 δις Μ3 που ισοδυναμούν ενεργειακά με 3,22 δις βαρέλια και τα οποία βρίσκονται σε μεγάλα βάθη και υπάρχει η μεγάλη πιθανότητα η κυβέρνηση να δώσει στα ΕΛΠΕ το μπλοκ 2, βόρεια της Κέρκυρας που έχει περίπου 2 δις βαρέλια αργού πετρελαίου.
Αθροιστικά τα ΕΛΠΕ (και φυσικά ο Όμιλος Λάτση που ελέγχει πλέον ποσοστό 45,5% όπως προαναφέρθηκε) πήραν από τις κυβερνήσεις, περιοχές που περιέχουν περίπου άνω των 8 δις βαρελιών αν συμπεριλάβουμε και τα κοιτάσματα στο Θρακικό πέλαγος, τον Πατραϊκό κόλπο, Άρτας και Πρέβεζας ενώ στην ENERGEAN έδωσαν τα χερσαία οικόπεδα της Αιτωλοακαρνανίας και ΒΔ Πελοποννήσου με άγνωστες ποσότητες υδρογονανθράκων.
Και τίθεται το ερώτημα αν αυτές οι περιοχές που έχουν κοιτάσματα υδρογονανθράκων θα αξιοποιηθούν. Η Κύπρος για να βγάλει τόσα έσοδα από τα κοιτάσματά της όσα και η Ελλάδα από τα κοιτάσματα του Ιονίου, δηλαδή 150 δις ευρώ σε βάθος 25-30 ετών, έδωσε άδεια εκμετάλλευσης στους κολοσσούς EXXON-MOBIL,TOTAL, ENI, QATAR και την μεσαίου μεγέθους NOBLE. Εμείς, για να πάρει η Ελλάδα τα 150 δις ευρώ σε 25-30 χρόνια, δώσαμε κατά πλειοψηφία την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στα ΕΛΠΕ.
Για να γίνω ποιο σαφής. Η EXXON-MOBIL που έχει σε όλο τον κόσμο αποθέματα υδρογονανθράκων της τάξης των 40 δις βαρέλια και μια ημερήσια παραγωγή περίπου 4 εκατ. βαρέλια απασχολεί 8.000 προσωπικό. Η κυβέρνηση Τσίπρα παρεχώρησε στα ΕΛΠΕ οικόπεδα που έχουν ισοδύναμο άνω των 8 δις βαρελιών πετρελαίου και με μια αναμενόμενη ημερήσια παραγωγή της τάξης των 800.000 βαρελιών.
Πόσο προσωπικό θα χρειαστούν; Το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό που θα χρειαστεί κατ’ αναλογία είναι 15.000 άτομα. Υπάρχει; Και τι ύψος επενδύσεων θα χρειαστεί για να έρθουν αυτά τα κοιτάσματα στην παραγωγή; Εκτιμώ γύρω στα $7 δις. Υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις; Τις εξέτασε όλες αυτές το ΥΠΕΝ ή ασχολείται με τα αυγά της χελώνας Καρέτα-Καρέτα;
Η ENERGEAN για να εκμεταλλευτεί το κοίτασμα του Πρίνου με απόθεμα 50 εκ. και μια αναμενόμενη ημερήσια παραγωγή των 10.000 ή 12.000 βαρελιών όταν αναπτυχθεί το Κατάκολο θα απασχολεί περίπου 400 άτομα με τεράστια εμπειρία στην έρευνα και ιδιαίτερα στην παραγωγή υδρογονανθράκων.
Εκείνο που με προβληματίζει σαν Έλληνα πολίτη είναι το εξής: Αν αξιοποιούσαμε τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που γνωρίζαμε ότι είχαμε πριν το 1997 θα υπογράφαμε τα τρία επαίσχυντα μνημόνια μετά το 2010;
Σήμερα που γνωρίζουμε τι έχουμε μόνο στο Ιόνιο… «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΜΗ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΗ» (Σαμαράς, Μανιάτης)… και ότι μπορούμε να αξιοποιήσουμε κοιτάσματά μας, μήπως δεν θέλουμε να ξεπληρώσουμε τα χρέη μας και να βγούμε από τα μνημόνια; Να μειώσουμε την ανεργία; Να σταματήσουμε τη μετανάστευση; Να σταματήσουμε τη μείωση μισθών και συντάξεων; ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.
Ή ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΗ ΒΑΡΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΠΩΣ ΠΟΛΛΟΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΝΑ ΛΥΣΕΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ… ΟΠΩΣ ΤΑ “ΕΛΥΣΕ” ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ, ΙΣΠΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ.
Πηγή: Defence-Point.gr
Ο άγιος Αθανάσιος, τον οποίο η Εκκλησία προσονόμασε "Μέγαν" για την ξεχωριστή αρετή του, τον αδαμάντινο χαρακτήρα του και τους σθεναρούς αγώνες που διεξήγαγε προς αντιμετώπιση του κινδύνου της Ορθοδοξίας από την αίρεση του αντίχριστου Αρείου, υπήρξε μεγάλη ιστορική μορφή μιας από τις πλέον σημαντικές περιόδους της ανθρωπότητας. Τότε δηλαδή που η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, διαπιστώνοντας την αδυναμία της να καταπνίξει τον Χριστιανισμό με βάρβαρους διωγμούς, αναγκάστηκε να τον αναγνωρίσει και να στηρίξει σ' αυτόν την παράταση της ζωής της. Οι λεπτομέρειες της ζωής και του έργου του αγίου Αθανασίου δίνουν μια πολύ παραστατική εικόνα της ταραχώδους εκείνης εποχής, κατά την οποία έπνεε τα λοίσθια η αρχαία θρησκεία, η ειδωλολατρία, και θέτονταν τα θεμέλια του κράτους σε νέα θρησκευτική βάση, στη χριστιανική θρησκεία• και επιπλέον διεξάγονταν συζητήσεις και συγκαλούνταν τοπικές και οικουμενικές Σύνοδοι για τη διατύπωση των δογμάτων και τη ρύθμιση θεμάτων αφορώντων στην οργάνωση και διοίκηση της Εκκλησίας.
Ο «Βίος τον Αντωνίου» (Vita Antonii) δεν είναι μόνο μια πλούσια πηγή για τη ζωή του Αγ. Αντωνίου, δεν είναι μόνο μια πλούσια πηγή για τις αρχές του μοναχισμού, αλλά είναι και η αρχαιότερη μοναστική βιογραφία που έχουμε. Κατά την παράδοση η συγγραφή της έχει αποδοθεί στον Αγ. Αθανάσιο. Αυτό είναι ένα αμφισβητούμενο θέμα. Εντούτοις, δεν υπάρχει ακόμα σοβαρός λόγος για να αποκλείσουμε το να έχει γράψει ο Άγ. Αθανάσιος ένα αρχικό σχετικό κείμενο, η ένα μέρος ενός αρχικού κειμένου, στο οποίο άλλοι αργότερα έχουν ίσως κάνει προσθήκες. Οπωσδήποτε, δεν έχει τόση σπουδαιότητα το ποιος έγραψε αυτό το βιβλίο, όσο το περιεχόμενο του. Ο Αγ, Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός έγραψε ότι ο «Βίος του Αντωνίου» μας δίνει την εικόνα, τη μορφή, το χαρακτήρα της πρώτης μοναστικής ζωής. Ο «Βίος» αποκαλύπτει ένα δυναμισμό στην πνευματική ζωή του μοναχισμού, μια μέθοδο που γεννά όλο και πιο βαθιά πνευματική ανάπτυξη η οποία τελικά καταλήγει στη μορφή μιας πνευματικής «πατρότητας».
Ο συγγραφέας γράφει ότι του ζήτησαν να «περιγράψει τον τρόπο ζωής του μακαρίου Αντωνίου». Αυτοί που του ζήτησαν αυτή την περιγραφή ήθελαν να μάθουν «αν αυτά που ειπώθηκαν γι’ αυτόν είναι αληθινά». Υπήρχε μια επιθυμία «να μιμηθούν» τον τρόπο ζωής του αγ. Αντωνίου και ο συγγραφέας συμφωνεί ότι «η ζωή του Αντωνίου είναι ένα επαρκές υπόδειγμα πειθαρχίας (discipline)» -πραγματικά η ελληνική λέξη που χρησιμοποιείται στο «Βίο» για την «πειθαρχία» είναι η λέξη «άσκησις». Ο συγγραφέας τους συμβουλεύει να πιστέψουν αυτά που άκουσαν και τους ενθαρρύνει επιπλέον να ανακαλύψουν περισσότερα για τη ζωή του «αλλά σκεφθείτε μάλλον ότι σας έχουν πει μόνο λίγα πράγματα, γιατί οπωσδήποτε αυτοί δύσκολα μπορούσαν να σας έχουν δώσει λεπτομέρειες για τόσο σπουδαία γεγονότα. Και επειδή Εγώ, με δική σας παράκληση, έχω κληθεί να θυμηθώ μερικά γεγονότα σχετικά με αυτόν, και θα στείλω όσα μπορώ να πω σ' ένα γράμμα, μην αμελήσετε να ρωτήσετε εκείνους που αποπλέουν από εδώ: γιατί πιθανόν, όταν όλοι θα έχουν αφηγηθεί ό,τι γνωρίζουν γι’ αυτόν, η περιγραφή να μην είναι ανάλογη προς τα κατορθώματα του». Ο συγγραφέας γράφει ότι «είχε διακαή πόθο να μάθει οποιαδήποτε νεότερη πληροφορία» όταν έλαβε το αίτημα τους, και ήθελε να στείλει ορισμένους μοναχούς που είχαν γνωρίσει καλά τον Αντώνιο να ρωτήσουν για τη ζωή του. Αλλά η «εποχή για θαλασσινά ταξίδια έφθανε στο τέλος της» και ο συγγραφέας «βιαζόταν να γράψει … ό,τι ο ίδιος γνωρίζει, αφού τον είχε δει πολλές φορές». Ο συγγραφέας βεβαιώνει ότι ήταν «ακόλουθος για πολύν καιρό» του Αντωνίου. Ο συγγραφέας είναι συνετός και συμβουλεύει ότι αυτοί θα έπρεπε να έχουν ως αντικειμενικό τους σκοπό την αλήθεια, «ώστε κανένας τους να μην δυσπιστήσει επειδή θα ακούει περισσότερα, ούτε πάλι να καταφρονήσει του ανδρός επειδή θα ακούει λιγότερα του δέοντος».
Η περιγραφή της πρώτης ζωής του Αντωνίου και ό,τι τον οδήγησε στη «δοκιμασία» του μεταφέρει μια ρεαλιστική εικόνα του ασκητισμού εκείνης της εποχής. «Ο Αντώνιος … ήταν εκ καταγωγής Αιγύπτιος. Οι γονείς του ήταν από καλή οικογένεια και είχαν σημαντική περιουσία (στην Κόμα της Μέσης Αιγύπτου, κατά τον Ιστορικό Σωζόμενον). Αφού οι γονείς του ήταν Χριστιανοί, ο Αντώνιος ανατράφηκε στην ίδια πίστη». Ο συγγραφέας γράφει ότι ο Αντώνιος δεν αγαπούσε το σχολείο «δεν ανεχόταν να μάθει γράμματα». Ο λόγος που δίνεται είναι ασαφής «μη ενδιαφερόμενος να συναναστρέφεται με άλλα παιδιά». Το κείμενο υπονοεί ότι ο Αντώνιος ήταν, τρόπον τινά, από τον χαρακτήρα του, επιρρεπής στη μοναξιά και την απομόνωση. Ο Αντώνιος παρακολουθούσε τις εκκλησιαστικές ακολουθίες κανονικά «με τους γονείς του πήγαινε στον οίκο του Κυρίου, και ούτε σαν παιδί ήταν οκνηρός ούτε όταν μεγάλωσε τις καταφρονούσε». Ήταν «προσεκτικός» στις εκκλησιαστικές ακολουθίες και «φύλαγε ό,τι διαβαζόταν μέσα στην καρδιά του». Τονίζεται ότι ήταν υπάκουος γιος. Ο συγγραφέας έχει άμεσα απεικονίσει τον χαρακτήρα του: είχε τάση προς απομόνωση, ενδιαφερόταν σοβαρά για τη θρησκεία του και ήταν υπάκουος. Η στάση του Αντωνίου έναντι της οικονομικής ανέσεως της οικογενείας του είναι σπουδαία «αν και ως παιδί μεγάλωσε μέσα σε αρκετή οικονομική άνεση, δεν ταλαιπώρησε τους γονείς του ζητώντας τους ποικίλα και πολυτελή φαγητά, ούτε αυτά ήταν γι’ αυτόν πηγή ευχαριστήσεως».
Ύστερα ήρθε ο θάνατος και των δυο γονιών. «Έμεινε μόνος με μια μικρή αδελφή: η ηλικία του ήταν περίπου δεκαοκτώ η είκοσι ετών, και έπεσε πάνω του η φροντίδα του σπιτιού και της αδελφής του. «Έξι μήνες ύστερα από το θάνατο των γονέων του ο Αντώνιος ήταν, ως συνήθως, στον οίκο του Κυρίου «συγκεντρωμένος στον εαυτό του και σκεπτόμενος». Σκεφτόταν «πως οι Απόστολοι άφησαν τα πάντα και ακολούθησαν το Σωτήρα (Ματθαίος 4:20), και πως οι πρώτοι Χριστιανοί πούλησαν τα υπάρχοντα τους και τα έφεραν και τα έθεσαν στα πόδια των Αποστόλων για να διανεμηθούν στους φτωχούς (Πράξεις 4:35)». «Αναλογιζόμενος αυτά τα πράγματα μπήκε στην Εκκλησία και συνέβη να διαβάζεται το ευαγγέλιο και άκουσε τον Κύριο να λέγει στον πλούσιο, αν θέλεις να γίνεις τέλειος, πήγαινε και πούλησε τα υπάρχοντα σου και μοίρασε τα στους φτωχούς, και ακολούθησε με, και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό' (Ματθαίος 19:21). Ο Αντώνιος, σαν να τον είχε βάλει ο Θεός να θυμηθεί τους αγίους, και σαν να είχε διαβαστεί η περικοπή γι’ αυτόν, βγήκε αμέσως από την Εκκλησία και έδωσε όλα τα κτήματα των προγόνων του στους χωρικούς -αυτά ήταν τριακόσια στρέμματα («άρουραι») «παραγωγικής και πολύ καλής γης». Ο συγγραφέας γράφει ότι το έκανε αυτό «ώστε αυτά να μην είναι πια βάρος σ' αυτόν και την αδελφή του». Μερικοί ερμηνεύουν αυτό με μια έννοια που υπάρχει στο γράμμα η στο πνεύμα του κειμένου ότι το έκανε αυτό για να αποφύγει τους φόρους. Ο Αντώνιος ύστερα μάζεψε τα υπόλοιπα «κινητά υπάρχοντα», τα πούλησε, και τα έδωσε στους φτωχούς, «κρατώντας λίγα για την αδελφή του».
Και πάλι στην Εκκλησία, ο Αντώνιος ακούει την ευαγγελική προτροπή «Μη μεριμνάτε λοιπόν για την αυριανή ημέρα» (Ματθαίος 6:34). «Φαίνεται ότι αυτό ήταν εκείνο που τον παρακίνησε να δώσει, ό,τι είχε απομείνει στους φτωχούς και να ξεκινήσει για τη «δοκιμασία» του. Από το κείμενο γίνεται φανερό ότι υπήρχε ήδη ένας καθιερωμένος θεσμός για την άσκηση, ιδιαίτερα για τις παρθένες. «Αφού ανέθεσε την αδελφή του σε γνωστές και πιστές παρθένες, και βάζοντας την σ' ένα σπίτι για παρθένες «εις παρθενώνα» για να την μεγαλώσουν, ο ίδιος αφιερώθηκε εκείνο τον καιρό σε άσκηση έξω από το σπίτι του, αδιαφορώντας για τον εαυτό του και ασκώντας τον με υπομονή». Ο συγγραφέας ύστερα προσθέτει τη σημαντική δήλωση «επειδή δεν υπήρχαν τότε ακόμα τόσο πολλά μοναστήρια στην Αίγυπτο, και κανένας απολύτως μοναχός δεν ήταν γνωστός στην μακρινή έρημο». Το κείμενο καθίστα σαφές ότι υπήρχε ήδη μια ασκητική παράδοση για παρθένες και μια μη συστηματικά οργανωμένη μοναστική ζωή. «Όλοι όσοι ήθελαν να προσέξουν τον εαυτό τους ησκούντο μόνοι τους κοντά στο χωριό τους».
Ο Αντώνιος μιμήθηκε τη ζωή «ενός γέροντος» σ' ένα γειτονικό χωριό. Όποτε ο Αντώνιος άκουγε «για έναν καλό άνθρωπο οπουδήποτε, σαν σοφή μέλισσα, πήγαινε και τον αναζητούσε». Αν και η λέξη «όρκος» δεν χρησιμοποιείται (στο κείμενο) φανερά, είναι φανερό ότι ο Αντώνιος είχε ήδη πάρει αποφάσεις που εμπίπτουν μέσα στο πνεύμα του όρκου. Μια τέτοια απόφαση η ένας τέτοιος «όρκος» είναι ότι «επιβεβαίωσε την απόφαση του να μην γυρίσει στο πατρικό του σπίτι ούτε να θυμάται τους συγγενείς του, αλλά να διαθέσει όλη την επιθυμία και την ενέργεια του στην τελειοποίηση της ασκήσεώς του». Εκείνο που θα ευχαριστούσε το Λούθηρο και τον Καλβίνο, τουλάχιστον μερικώς, είναι ότι ο Αντώνιος «εργαζόταν με τα χέρια του, γιατί είχε ακούσει, αυτός που είναι οκνηρός, να μην τρώει» (Β΄ Θεσ. 3:10). Τα χρήματα που ο Αντώνιος έπαιρνε από την εργασία του τα χρησιμοποιούσε για να αγοράζει ψωμί, και τα υπόλοιπα «τα έδινε στους φτωχούς» (Ματθαίος 5:7). Την ώρα που ο Αντώνιος εργαζόταν, συνέχιζε την πνευματική ζωή της προσευχής: «Προσευχόταν συνεχώς, γιατί ήξερε ότι ο άνθρωπος έπρεπε αδιαλείπτως να προσεύχεται κατ' ιδίαν» (Α' Θεσ. 5:17).
Ύστερα στο κείμενο περιγράφεται το ιδεώδες της εν αγάπη πνευματικής αδελφότητας. Ο Αντώνιος «ηγαπάτο από όλους». Πρόσεχε τις ιδιαίτερες περιοχές «του ζήλου και της ασκήσεως» όπου άλλοι ήταν πιο προχωρημένοι από αυτόν. «Έβλεπε τη φιλανθρωπία του ενός· την ακατάπαυστη προσευχή του άλλου- μάθαινε την απαλλαγή κάποιου από την οργή και την αγαθότητα ενός αλλού. Πρόσεχε κάποιον καθώς αγρυπνούσε, και άλλον καθώς μελετούσε· τον έναν τον θαύμαζε για την υπομονή του, τον άλλον για τη νηστεία του και για το ότι κοιμόταν στο έδαφος· την πραότητα του ενός και τη μακροθυμία του άλλου τις παρατηρούσε με προσοχή, ενώ πρόσεχε την προς τον Χριστό ευσέβεια και την αμοιβαία αγάπη που εμψύχωνε όλους».
Το κείμενο του «Βίου του Αντωνίου» τονίζει επίσης ότι ο Αντώνιος θυμόταν τις Αγιογραφικές περικοπές που διαβάζονταν στην Εκκλησία «κανένα από όσα ήταν γραμμένα δεν άφηνε να πέσει στο έδαφος, αλλά τα θυμόταν όλα, κι ύστερα η μνήμη του, του χρησίμευε ως βιβλίο». Το κείμενο μιλά αλλού για το σεβασμό του προς το διάβασμα. Εκείνο που συχνά παραλείπεται από μερικούς σχολιαστές του Αντωνίου είναι η ζωή της προφορικής παραδόσεως. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι πολύ συχνά σκλάβος του γραπτού κειμένου, ξεχνά πολύ συχνά ότι οι κοινωνίες ήκμαζαν κάποτε στηριζόμενες μόνο στον προφορικό λόγο. Οι άνθρωποι της αρχαιότητας μπορούσαν να απομνημονεύσουν τεράστια τμήματα του παραδοσιακού τους πνευματικού πολιτισμού. Είναι απλώς το φαινόμενο του γραπτού λόγου που επέτρεψε στο σύγχρονο άνθρωπο να υποδουλωθεί, τρόπον τινά, σ' αυτόν, να διαβάζει μάλλον ένα κείμενο παρά να το ακούει και να το απομνημονεύει. Ένας συγγραφέας γράφει ότι «ένας αριθμός Αγιογραφικών χωρίων ήταν γνωστός (στον Αντώνιο), αλλά για μια συνεχόμενη και βαθειά γνώση της Αγίας Γραφής από αυτόν, η από αυτούς γενικά τους αναχωρητές, δεν έχουμε ίχνη». Μια τέτοια εκτίμηση δεν είναι ακριβής και βασίζεται πάνω στη σύγχρονη προσέγγιση της αναλύσεως της Αγίας Γραφής ως γραπτού λόγου. Ο Αντώνιος — και γενικά οι πρώτοι μοναχοί γνώριζε την περισσότερη, αν όχι όλη την Καινή Διαθήκη «από στήθους». Επιπλέον, η γνώση τους, για την Αγία Γραφή επεκτεινόταν και στην Παλιά Διαθήκη, μεγάλα τμήματα της οποίας απομνημόνευαν. Το ότι αυτός δεν ήταν ικανός να «συνδέει λογικά» τα διάφορα τμήματα της Αγίας Γραφής, είναι μια κρίση που δεν ανταποκρίνεται στα γεγονότα και προϋποθέτει ότι ο άνθρωπος είναι ανίκανος να δομεί ή να συνδέει λογικά υλικό που απομνημονεύεται «εν τη καρδία».
Το επόμενο βήμα του Αντωνίου για την οδό της «δοκιμασίας» του ήταν να «αγωνιστεί να ενώσει τις ιδιότητες του καθενός». Το ιδεώδες της ασκητικής αναζητήσεως είναι να προοδεύει χωρίς ζηλοτυπία για τους άλλους και χωρίς να προκαλεί τη ζηλοτυπία των άλλων. Αυτό το ιδεώδες αποτυπώνεται καθαρά μέσα στο «Βίο τον Αντωνίου». «Και αυτό το έκανε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη θίξει τα αισθήματα κανενός, και τους έκανε να χαίρονται γι’ αυτόν. Έτσι όλοι σ' εκείνο το χωριό και οι καλοί άνθρωποι με τους όποιους σχετιζόταν, όταν έβλεπαν ότι ήταν άνθρωπος αυτού του είδους, συνήθιζαν να τον ονομάζουν Αγαπημένο του Θεού ('θεοφιλή'). Και μερικοί τον υποδέχονταν σαν γιο, και άλλοι σαν αδελφό».
Ο «Βίος του Αντωνίου» αποκαλύπτει ότι η αντίθεση προς την ασκητική και μοναστική ζωή αρχίζει από τις εισηγήσεις του διαβόλου, ο οποίος αγωνίζεται πάντα να εμποδίσει αυτήν την οδό, αυτήν τη «δοκιμασία». Τα δαιμονικά μέσα με τα οποία επιχειρείται να εμποδιστεί αυτή η οδός μπορεί να είναι άλλοτε λεπτά και άλλοτε χονδροειδή, και πάντοτε υποβάλλουν στον υποψήφιο ασκητή την αμφιβολία για την ορθότητα της οδού, πάντοτε υποβάλλουν τη σκέψη ότι αυτή μπορεί να μην είναι λογική. Η προσπάθεια του διαβόλου είναι «να του ψιθυρίσει την ανάμνηση του πλούτου του, την φροντίδα για την αδελφή του, τις απαιτήσεις των συγγενών, την αγάπη του χρήματος, την αγάπη της δόξας, τις διάφορες ευχαριστήσεις του τραπεζίου και τις άλλες ανέσεις της ζωής». Και ύστερα έρχονται οι υπομνήσεις «της δυσκολίας της αρετής και των κόπων που αυτή απαιτεί, της αδυναμίας του σώματος, και του μάκρους της ζωής». Αυτό, διακηρύσσει ο «Βίος του Αντωνίου», δεν απέδωσε, ακριβώς εξαιτίας του «καθορισμένου σκοπού» του Αντωνίου.
Ύστερα ακολουθεί η περιγραφή του πνευματικού αγώνα του Αντωνίου κατά της προσπάθειας του διαβόλου να αποτρέψει τον Αντώνιο από την οδό της «δοκιμασίας» του φέρνοντας τον αντιμέτωπο με την αδυναμία της σάρκας, και με τον σεξουαλικό πειρασμό. «Γιατί αυτά είναι η πρώτη παγίδα για τους νέους αυτός επιτίθεται κατά του νέου, (του Αντωνίου), ενοχλώντας τον τη νύχτα και βασανίζοντας τον την ημέρα, έτσι ώστε ακόμα και οι θεατές είδαν τον αγώνα που γινόταν μεταξύ τους. Ο διάβολος του υπέβαλε αχρείες σκέψεις και ο Αντώνιος τις αντιμετώπιζε με προσευχές. Ο διάβολος του άναβε τη λαγνεία και ο Αντώνιος, κοκκινίζοντας από ντροπή, οχύρωνε το σώμα του με πίστη, προσευχές και νηστείες. Και μια νύχτα ο διάβολος … μεταβλήθηκε ακόμα και σε γυναίκα και μιμείτο όλα τα φερσίματα της μόνο και μόνο για να παγιδεύσει τον Αντώνιο. Αλλά ο Αντώνιος, έχοντας γεμάτο το νου του με τον Χριστό και με την ευγένεια που εμπνέεται από το Χριστό, και σεβόμενος την πνευματικότητα της ψυχής του, έσβησε τον αναμμένο άνθρακα της απάτης του διαβόλου. Και πάλι ο εχθρός του υπέβαλε 'το λείον της ηδονής'. Αλλά ο Αντώνιος, γεμάτος θλίψη και οργή, έστρεψε τις σκέψεις του στο απειλούμενο πυρ και τον κατατρώγοντα σκώληκα … και πέρασε μέσα από τον πειρασμό αβλαβής». Το σχόλιο μέσα στο «Βίο του Αντωνίου» γι’ αυτόν τον αγώνα είναι οπωσδήποτε του Αθανασίου. «Γιατί ο Κύριος εργαζόταν μαζί με τον Αντώνιο, ο Κύριος που για μας έγινε σαρξ και έδωσε στο σώμα τη νίκη κατά του διαβόλου, ώστε όλοι όσοι αληθινά πολεμούν να μπορούν να λένε: όχι εγώ, αλλά η χάρη του Θεού που είναι μαζί μου (Α' Κορινθίους 15:10)». Εδώ ο «Βίος του Αντωνίου» όχι μόνο εκφράζει τη συνεργιστική οδό δηλώνοντας ότι «ο Κύριος συνεργούσε με τον Αντώνιο», αλλά το υποστηρίζει καθαρά αυτό από τον Απ. Παύλο, από ένα χωρίο που μίλα για την προτεραιότητα της χάριτος του Θεού. Αυτό το χωρίο δεν πρέπει να λησμονείται όταν κανείς συναντά τον πνευματικό αγώνα στην Ανατολική και Βυζαντινή ασκητική και μοναστική πνευματικότητα. Η ουσία του οράματος, η ουσία του αγώνα, πάντα γνωρίζει για την πρωτοβουλία του Θεού και για την προτεραιότητα της χάριτος, ανεξάρτητα από το πόσο τα κείμενα μπορεί συχνά να τονίζουν την πλευρά της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο «Βίος του Αντωνίου» ύστερα περιγράφει πως παρουσιάστηκε ο διάβολος στον Αντώνιο ως παιδί -παίρνοντας ένα ορατό σχήμα «σύμφωνα με το νου του» και μιλώντας σ' αυτόν «με ανθρώπινη φωνή». «Είμαι ο φίλος της πορνείας και έχω πάρει μαζί μου για τους νέους διεγερτικά που οδηγούν σ’ αυτήν. Ονομάζομαι πνεύμα πορνείας». Οι λέξεις του κειμένου που σχολιάζουν τις προηγούμενες προτάσεις είναι σπουδαίες. Ο Αντώνιος έχει θριαμβεύσει κατά του διαβόλου στην πρώτη συμπλοκή που είχε μαζί του. Εν τούτοις το κείμενο εξηγεί: «Αυτή ήταν η πρώτη πάλη του Αντωνίου κατά του διαβόλου, ή μάλλον αυτή η νίκη ήταν του Σωτήρος εν τω Αντωνίω». Σ’ αυτήν τη δήλωση βρίσκεται η ουσία της βασικής και θεμελιώδους θεολογικής κατανοήσεως της πνευματικής «δοκιμασίας» στην Ανατολική και Βυζαντινή ασκητική και μοναστική σκέψη. Το δεύτερο μέρος του σχολίου προστίθεται σχεδόν παρενθετικά. Πράγματι, σε πολλά κείμενα της ασκητικής και μοναστικής γραμματείας αυτό αργότερα θα παραλείπεται. Αλλά εάν παραλείπεται, παραλείπεται γιατί αυτό αποτελεί προφανή προϋπόθεση ολόκληρης της Χριστιανικής ζωής, ολόκληρης της πνευματικής «δοκιμασίας». Αυτός είναι ο αυθεντικός συνεργισμός της Ανατολικής και Βυζαντινής παραδόσεως και ο Αντώνιος «εργάζεται» και ο Θεός «εργάζεται», όμως είναι σαφές ότι όλα προέρχονται από τον Θεό, ότι ακόμα και στην πνευματική «δοκιμασία» του ανθρώπου το έργο, η ενέργεια, η δύναμη, και η νίκη προέρχονται από τον Κύριο μας, είναι στ' αλήθεια το έργο του Κυρίου μας. Ο συγγραφέας ύστερα παραθέτει το χωρίο Ρωμαίους 8:3-4.
Αλλά η «δοκιμασία» συνεχίζεται. Η πνευματική ζωή δεν σταματά ποτέ, όπως ολοφάνερα διευκρινίζεται από την Καινή Διαθήκη. «Αλλά ούτε ο Αντώνιος, αν και ο πονηρός δαίμονας είχε νικηθεί, σταμάτησε στο εξής την προσπάθεια του … , ούτε ο εχθρός, αν και ηττήθηκε, σταμάτησε να στήνει παγίδες στον Αντώνιου. Και πάλι ο συγγραφέας επικαλείται τη γνώση της Καινής Διαθήκης από τον Αντώνιο. «Αλλά ο Αντώνιος, έχοντας μάθει από τις Γραφές (Εφεσίους 6:11) ότι οι μέθοδοι (αι μεθοδείαι) του διαβόλου είναι πολλές, συνέχιζε με ζήλο την άσκησή του, κατανοώντας ότι, αν και ο διάβολος δεν μπόρεσε να απατήσει την καρδιά του με την ηδονή του σώματος, θα προσπαθούσε να τον δελεάσει με άλλα μέσα». Ο Αντώνιος αποφάσισε να αυξήσει την καταστολή «του σώματος» για να το κρατήσει «σε υποταγή» (Α' Κορινθίους 9:27). «γι’ αυτό σχεδίαζε να συνηθίσει τον εαυτό του σ’ έναν αυστηρότερο τρόπο ζωής». Ο σκοπός αυτής της αυστηρότερης μορφής ασκήσεως είναι να εξασθενίσει το σώμα για να έλθει το αποτέλεσμα των λόγων του Αγ. Παύλου: «όταν ασθενώ, τότε είμαι ισχυρός» (Β΄ Κορινθίους 12:10). Ο Αντώνιος έλεγε ότι «ο τόνος της ψυχής τότε υγιαίνει όταν οι ηδονές του σώματος είναι ασθενείς».
Ο συγγραφέας λέγει ότι ο Αντώνιος είχε φθάσει «σ' αυτόν τον αληθινά θαυμάσιο σκοπό του» «ότι η πρόοδος στην αρετή, και η απάρνηση του κόσμου για χάρη της, δεν θα έπρεπε να μετρείται με το χρόνο, αλλά με τον πόθο και τη σταθερότητα του σκοπού», Ο Αντώνιος, σαν να ήταν στην «αρχή της ασκήσεως του», απέρριπτε σκέψεις του παρελθόντος και «αναλάμβανε μεγαλύτερους πόνους για την προκοπή του, επαναλαμβάνοντας συχνά τους λόγους του Παύλου: «ξεχνώντας τα περασμένα, και προχωρώντας προς τα εμπρός» (Φιλιπ. 3:14). Αν και η δεύτερη άποψη της σκέψεως του Απ. Παύλου στο στίχο 14 δεν περιέχεται στο «Βίο τον Αντωνίου», όμως προϋποτίθεται από το κείμενο: «Τρέχω προς το τέρμα, προς το βραβείο της επουράνιας κλήσεως του Θεού δια Ιησού Χριστού». Ο Απ. Παύλος ύστερα προσθέτει: «Όσοι λοιπόν είμαστε τέλειοι, ας σκεφτόμαστε κατ' αυτόν τον τρόπο» («όσοι ουν τέλειοι, τούτο φρονώμεν»). Είναι σαφές ότι τέτοια κείμενα του Απ. Παύλου εκφράζουν έναν πνευματικό δυναμισμό, μια ανάπτυξη στην πνευματικότητα. Είναι ακόμα φανερό ότι το τέρμα είναι η «άνω κλήσις» — και αυτή η «άνω κλήσις» ή η «κλήσις άνωθεν» συνδέεται με την «τελείωση». Ο Αντώνιος, όπως φαίνεται, εφαρμόζει τη διδασκαλία της Καινής Διαθήκης. Ο συγγραφέας ύστερα παραθέτει το στίχο 18:15 από την Α' Βασιλειών «Ζη ο Κύριος, μπροστά στον οποίο σήμερα στέκομαι». Ο συγγραφέας υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα του «σήμερα» για τη δυναμική πορεία της πνευματικής «δοκιμασίας». «Γιατί ο Αντώνιος παρατήρησε ότι, λέγοντας 'σήμερα' ο προφήτης [Ηλίας], δεν μετρούσε τον χρόνο που πέρασε, αλλά την κάθε μέρα την έπαιρνε ως αρχή, σαν να άρχιζε πάντα από την αρχή». Και πάλι η προτεραιότητα της θελήσεως του Θεού τοποθετείται στη σωστή της προοπτική: «αυτός πρόθυμα προσπαθούσε να κάνει τον εαυτό του να φαίνεται κατάλληλος προ του Θεού, όντας καθαρός στην καρδιά και πάντα έτοιμος να υποταγεί στη βουλή του Θεού και στον Θεό μόνο». Και ο Αντώνιος βρήκε στον Ηλία ένα πρότυπο του ερημίτη: «Και αυτός συνήθιζε να λέγει ότι στη ζωή του μεγάλου Ηλία ο ερημίτης έπρεπε να βλέπει τη δική του ζωή σαν σε καθρέπτη».
Το επόμενο βήμα στο δρόμο της «δοκιμασίας» του Αντωνίου είναι η είσοδος του στα «μνήματα». Ο «εχθρός φοβήθηκε ότι σε λίγο χρόνο ο Αντώνιος θα γέμιζε την έρημο με την άσκησή» του. Το κείμενο ισχυρίζεται ότι ένα πλήθος δαιμόνων επιτέθηκε κατά του σώματος του Αντωνίου μέσα στα μνήματα και «τόσο πολύ τον καταπλήγωσε ώστε αυτός έπεσε στο έδαφος άφωνος από τον υπερβολικό πόνο». Εκείνο που ακολουθεί στο κείμενο είναι και πάλι η «πρόνοια του Θεού» η οποία προστατεύει εκείνους «που ελπίζουν στον Θεό». Να, και πάλι οι δυο θελήσεις, οι δυο δραστηριότητες, του Θεού και του ανθρώπου, που συμμετέχουν στην πορεία. Αυτή τη φορά η γλώσσα είναι η ίδια με εκείνη που θα εύρισκε κανείς στις Γραφές. Αν και καθεαυτήν η γλώσσα θα μπορούσε να υπονοεί ότι η ελπίδα του ανθρώπου προκαλεί τη δραστηριότητα του Θεού, τα συμφραζόμενα όπως τα συμφραζόμενα γενικώς της Γραφής- παραπέμπουν κάποιον στην προϋπόθεση της πρωτοβουλίας του Θεού. Η γλώσσα αντανακλά απλώς τον ανθρώπινο ρεαλισμό.
Ο Αντώνιος μεταφέρεται πίσω στην Εκκλησία σε κατάσταση σχεδόν πτώματος. Αλλά ανέλαβε αρκετά, ώστε να μπορέσει, με βοήθεια, να γυρίσει στα μνήματα για να αντιμετωπίσει πάλι τον εχθρό. Ο Αντώνιος αναφωνεί ότι δεν θα ξαναφύγει από «τα χτυπήματα τους» και παραθέτει από την Προς Ρωμαίους επιστολή 8:35 «τίποτα δεν θα με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού». Ο Αντώνιος ύστερα ψάλλει από τους Ψαλμούς (26:3) «Εάν παραταχθεί εναντίον μου ένα ολόκληρο στρατόπεδο, δεν θα φοβηθεί η καρδιά μου». Ο Αντώνιος προκαλεί τους δαίμονες, οι οποίοι παρουσιάστηκαν με τη μορφή θηρίων και ερπετών», αναφωνώντας: «Γιατί η πίστη στον Κύριο μας είναι για μας σφραγίδα και τείχος ασφαλείας». Το κείμενο παρατηρεί ότι ο «Κύριος ήταν κοντά του». Ο Αντώνιος προκαλεί τον Θεό: «Που ήσουνα; Γιατί δεν εμφανίστηκες στην αρχή να σταματήσεις τους πόνους μου;» Το κείμενο αναφέρει ότι «η φωνή» του Θεού του μίλησε: «Αντώνιε, ήμουνα εδώ, αλλά περίμενα να δω το αγώνισμα σου. Αφού, λοιπόν, έχεις αντέξει… θα είμαι πάντα βοηθός σου, και θα κάνω γνωστό παντού το όνομά σου». Η απάντηση του Αντωνίου ήταν να σηκωθεί και να προσευχηθεί. «Έλαβε τόση δύναμη ώστε να αισθάνεται πως είχε περισσότερη τώρα δύναμη στο σώμα του από όση είχε προηγουμένως».
Το επόμενο βήμα του Αντωνίου στην οδό της «δοκιμασίας» του είναι να φύγει για την έρημο. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Αντώνιος απαντά σχεδόν πάντα στην επίθεση του εχθρού παραθέτοντας χωρία από την Αγία Γραφή. Στην πρώτη του συμπλοκή στην έρημο παραπέμπει στο χωρίο Πράξεις 8:20. Ο Αντώνιος «όλο και πιο σταθερός στο σκοπό του», εγκαταστάθηκε σ’ ένα εγκαταλελειμμένο φρούριο, μέσα στο οποίο «αυτός κατέβηκε σαν σε άσυλο, και έμεινε μόνος μέσα, χωρίς ποτέ να βγαίνει έξω ή να βλέπει κάποιον που ερχόταν. Έτσι πέρασε πολύν καιρό ασκούμενος, και παίρνοντας άρτους, που τους έριχναν από πάνω προς τα κάτω δυο φορές το χρόνο». Όταν έρχονταν γνωστοί του, αντί να τον βρουν νεκρό, τον άκουγαν να ψάλλει από τους ψαλμούς. «Ας εγερθεί ο Θεός και ας διασκορπιστούν οι εχθροί του! Και ας φύγουν από μπροστά του αυτοί που τον μισούν! όπως χάνεται ο καπνός, ας χαθούν αυτοί! όπως το κερί λιώνει μπροστά στη φωτιά, έτσι και οι κακοί ας χαθούν από το πρόσωπο του Θεού!» (Ψαλμοί 67:2-3). Και από τον Ψαλμό 117:10: «όλα τα έθνη με εκύκλωσαν, και με το όνομα του Θεού αμύνθηκα εναντίον τους».
Το αποτέλεσμα της «δοκιμασίας» του Αντωνίου ήταν γόνιμο. Αυτός έγινε «ο άτεκνος πατέρας πολυάριθμων απογόνων». Όπως ένας συγγραφέας έχει σωστά παρατηρήσει: «μετά τη μετάβαση από τη συνήθη ζωή στην κοινοβιακή ζωή, ύστερα από το πέρασμα από αυτήν σε όλο και πληρέστερο αναχωρητισμό, έως ότου αυτός ο ίδιος ο αναχωρητισμός αναπτυχθεί πλήρως σε πνευματική πατρότητα. Δεν υπάρχει τίποτε το στατικό σ’ αυτήν την ιδέα· αντίθετα το κάθε τι τείνει διαρκώς να υπερβεί ό,τι έχει ήδη επιτευχθεί… . [αυτός είναι] ο καθαρά ευαγγελικός χαρακτήρας της κλήσεως του Αντωνίου». Όπως αναφέρει ο «Βίος του Αντωνίου», ο Αντώνιος «συνέχισε την εν απομονώσει άσκησή του επί είκοσι σχεδόν χρόνια». Ήλθε ο καιρός που εκείνοι οι οποίοι ήθελαν να μιμηθούν την άσκησή του και οι γνωστοί του «άρχισαν να γκρεμίζουν και να βγάζουν την πόρτα με τη βία».
Η περιγραφή που ακολουθεί στο «Βίο του Αντωνίου» δείχνει ότι ο Αντώνιος είναι ένα πολύ καλά ισορροπημένο πνευματικό πρόσωπο. «Τότε για πρώτη φορά τον είδαν έξω από το φρούριο εκείνοι που ήλθαν να τον δουν. Και αυτοί, όταν τον είδαν, παραξενεύτηκαν για ό,τι είδαν, γιατί αυτός φορούσε το ίδιο ένδυμα όπως και πριν, και δεν ήταν ούτε παχύς, όπως ένας άνθρωπος που δεν ασκείται, ούτε ισχνός από τη νηστεία και τους αγώνες του με τους δαίμονες, αλλά ήταν όπως ακριβώς τον ήξεραν πριν από την απομόνωση του. Και πάλι, η ψυχή του ήταν απαλλαγμένη από ελαττώματα, γιατί ούτε συστέλλετο σαν να ήταν θλιμμένη, ούτε αναπαυόταν με ευχαρίστηση, ούτε κατεχόταν από γέλιο η κατήφεια, γιατί δεν ενοχλείτο όταν έβλεπε το πλήθος, ούτε υπερευφραινόταν όταν τον χαιρετούσαν τόσο πολλοί. Αλλά ήταν απόλυτα ήρεμος, γιατί οδηγείτο από τη λογική και βρίσκόταν σε μια φυσιολογική κατάσταση. Για μέσου αυτού ο Κύριος θεράπευε τις σωματικές ασθένειες πολλών παρόντων, και καθάριζε άλλους από τα πονηρά πνεύματα. Και ο Θεός έδινε χάρη στον Αντώνιο όταν μιλούσε, ώστε να παρηγορεί πολλούς που ήταν λυπημένοι, και να συμφιλιώνει αμέσως αυτούς που διαφωνούσαν, προτρέποντας όλους να προτιμούν την αγάπη του Χριστού από ό,τιδήποτε μέσα στον κόσμο. Και ενώ τους παρότρυνε και τους συμβούλευε να θυμούνται τα μέλλοντα αγαθά, και την αγάπη και φιλανθρωπία του Θεού προς εμάς, «ο οποίος δεν λυπήθηκε τον δικό του Υιό, αλλά τον παρέδωσε σε θάνατο για χάρη όλων μας» (Ρωμαίους 8:32), έπειθε πολλούς να ακολουθήσουν την ερημική ζωή. Και έτσι συνέβη στο τέλος να εμφανιστούν κελιά ακόμα και στα βουνά, και η έρημος αποικίστηκε από μοναχούς, οι οποίοι απομακρύνθηκαν από τους συγγενείς τους, και κατέγραψαν τους εαυτούς τους στη βασιλεία των ουρανών».
«Όταν ο Αντώνιος μιλούσε κατ' αυτόν τον τρόπο, όλοι χαίρονταν. Σε μερικούς μεγάλωνε η αγάπη της αρετής, σε άλλους απομακρυνόταν η αδιαφορία, και σε άλλους σταματούσε η μεγάλη ιδέα που είχαν για τον εαυτό τους. Και όλοι επείθονταν να καταφρονούν τις επιθέσεις του Πονηρού, και θαύμαζαν για τη χάρη που δινόταν στον Αντώνιο από τον Κύριο για τη διάκριση των πνευμάτων. Έτσι τα κελιά τους ήταν στα βουνά, σαν ιερά σκηνώματα, γεμάτα από ιερούς ομίλους ανδρών οι οποίοι έψαλλαν Ψαλμούς, αγαπούσαν τη μελέτη, νήστευαν, προσεύχονταν, χαίρονταν με την ελπίδα των μελλόντων, ασκούνταν στην ελεημοσύνη, και είχαν αγάπη και αρμονία μεταξύ τους. Και πραγματικά, ήταν δυνατό, τρόπον τινά, να δει κανείς μια ιδιαίτερη χώρα, γεμάτη με ευσέβεια και δικαιοσύνη. Γιατί τότε δεν υπήρχε ούτε ο άδικων ούτε οι αδικούμενοι, ούτε οι επιπλήξεις του φοροσυλλέκτη. Αλλ' αντί αυτών υπήρχε ίνα πλήθος ασκητών, και ο κοινός σκοπός όλων τους ήταν να επιτύχουν την αρετή».
Ο Αντώνιος μιλά πολύ για την εμπειρία του με τους δαίμονες. Εντούτοις, θέτει ακόμα και την εμπειρία του μέσα σε σωστή ισορροπία όταν μιλά γι’ αυτήν στους άλλους. Τους προειδοποιεί να μην φοβούνται τους δαίμονες, για το πως να διακρίνουν αν ένα δράμα η μια εμφάνιση είναι εκ Θεού η είναι έργο των δαιμονικών δυνάμεων, και να μην υποκύπτουν στον πειρασμό να «εκβάλλουν δαιμόνια». «δεν είναι πρέπον να καυχάται κανείς όταν εκβάλει δαιμόνια, ούτε να το παίρνει επάνω του όταν θεραπεύει ασθένειες. Ούτε είναι πρέπον εκείνος μόνο που εκβάλλει δαιμόνια να εκτιμάται πολύ, ενώ αυτός που δεν τα εκβάλλει να μην εκτιμάται καθόλου. Αλλά ο άνθρωπος ας μαθαίνει την άσκησή του καθενός και ή να την μιμείται, ή να την αμιλλάται, ή να την διορθώνει. Γιατί η επιτέλεση «σημείων» δεν είναι δικό μας έργο, αλλά έργο του Σωτήρος. Και αυτός έτσι έλεγε στους μαθητές του: 'Μη χαίρεστε για το ότι σας υποτάσσονται τα πνεύματα, αλλά να χαίρεστε γιατί τα ονόματα σας είναι γραμμένα στους ουρανούς' [Λουκάς 10:20}. Γιατί το γεγονός ότι τα ονόματα μας είναι γραμμένα στον ουρανό είναι μια απόδειξη της ενάρετης ζωής μας, αλλά το να εκβάλλεις δαιμόνια είναι μια χάρη του Σωτήρος που σου δίνεται. Γι’ αυτό σ' αυτούς που καυχώνταν για τα 'σημεία' και όχι για την αρετή, και έλεγαν: 'Κύριε, στο όνομά σου δεν εκβάλαμε δαιμόνια, και στο όνομα σου δεν κάναμε πολλά θαύματα;' [Ματθαίος 7:22], Εκείνος απάντησε, αλήθεια, σας λέγω, δεν σας γνωρίζω', γιατί ο Κύριος δεν γνωρίζει τας οδούς των κακών. Αλλά θα πρέπει πάντα να προσευχόμαστε, όπως σας είπα προηγουμένως, ώστε να λάβουμε τη δωρεά της διακρίσεως των πνευμάτων ώστε να μπορούμε, όπως γράφεται στην Α' Ιωάν. 4:1, να μην πιστεύουμε σε κάθε πνεύμα».
Υπάρχουν εμφανίσεις αγγέλων, κατά τον Αντώνιο, και αυτός συμβουλεύει πως να διακρίνουμε αν ένα δράμα η μια εμφάνιση είναι εκ Θεού η είναι έργο δαιμονικών δυνάμεων. «Η οπτασία των αγίων δεν είναι τεταραγμένη». Ο Αντώνιος παραθέτει από το Κατά Ματθαίον ευαγγέλιο (12:19): «γιατί αυτοί δεν θα φιλονεικούν, ούτε θα φωνάζουν ούτε θα ακούει κανένας τη φωνή τους». «Αλλά αυτή έρχεται τόσο ήσυχα και απαλά ώστε αμέσως χαρά, ευχαρίστηση και θάρρος έρχονται στην ψυχή. Γιατί ο Κύριος, που είναι η χαρά μας, είναι μαζί τους, και η δύναμη του Θεού Πατέρα. Και οι σκέψεις της ψυχής παραμένουν γαλήνιες και ατάραχες, ώστε αυτή, φωτιζόμενη τρόπον τινά από αυτήν με ακτίνες, να βλέπει αυτούς που εμφανίζονται. Γιατί την διακατέχει η αγάπη για ό,τι είναι θεϊκό και για τα μέλλοντα, και θα ήθελε πολύ να ενωθεί πλήρως με αυτά αν μπορούσε να πάει μαζί τους. Αλλά αν, επειδή είναι άνθρωποι, μερικοί φοβούνται την οπτασία των καλών, εκείνοι που εμφανίζονται (στην οπτασία) αφαιρούν αμέσως το φόβο όπως έκανε ο Γαβριήλ στην περίπτωση του Ζαχαρία (Λουκάς 1:13)· και όπως έκανε ο Άγγελος (Ματθαίος 28:5) που εμφανίστηκε στις γυναίκες στο ιερό μνημείο1 και όπως έκανε αυτός που είπε στους ποιμένες στο ευαγγέλιο, «Μη φοβάσθε» (Λουκάς 1:41). Γιατί ο φόβος σ’ αυτούς προξενήθηκε όχι από δειλία, αλλά από την αναγνώριση της παρουσίας ανωτέρων όντων. Τέτοια λοιπόν είναι η φύση των οπτασιών των αγίων».
Ο Αντώνιος έχει πολλά να πει για το φόβο, για το αβλαβές αποτέλεσμα του στον άνθρωπο, για την εκρίζωση του με τη σταθερή πίστη. «Και αυτό ας είναι μια ακόμα απόδειξη για σας: όσες φορές η ψυχή παραμένει φοβισμένη υπάρχει μια παρουσία των εχθρών. Γιατί οι δαίμονες δεν απομακρύνουν το φόβο της παρουσίας τους όπως έκανε ο μεγάλος αρχάγγελος Γαβριήλ για τη Μαρία και τον Ζαχαρία, και όπως έκανε αυτός που εμφανίστηκε στις γυναίκες στο μνημείο. Άλλα μάλλον, όποτε βλέπουν φοβισμένους ανθρώπους, αυξάνουν τα απατηλά τους τεχνάσματα ώστε οι άνθρωποι να φοβηθούν περισσότερο. Και τελικά ορμούν εναντίον τους και τους κοροϊδεύουν λέγοντας, 'πέσετε κάτω και προσκυνείστε μας… '. Αλλά ο Κύριος δεν το ανέχεται να μας απατά ο διάβολος, γιατί τον επιπλήττει όσες φορές σχεδιάζει τέτοια απατηλά τεχνάσματα εναντίον του, λέγοντας, 'Πήγαινε πίσω μου, Σατανά, γιατί είναι γραμμένο, πρέπει να προσκυνήσεις Κύριο, τον Θεόν σου, και αυτόν μόνον να λατρεύσεις' - Ματθαίος 4:10. Γι’ αυτό, καταφρονείτε όλο και περισσότερο τον πανούργο (διάβολο), γιατί ό,τι ο Κύριος έχει πει, το είπε για μας, ώστε οι δαίμονες, ακούγοντας παρόμοια λόγια από μας, να τρέπονται σε φυγή δια του Κυρίου ο οποίος τους επιτίμησε μ' αυτά τα λόγια».
«Αλλά η επιδρομή και η 'τεταραγμένη φαντασία' των πονηρών πνευμάτων είναι φορτωμένες από σύγχυση, από θορύβους, από ήχους και κραυγές τέτοιες όπως η ταραχή που προξενούν οι αγροίκοι νεκροί ή οι ληστές. Από αυτά δημιουργείται φόβος στην καρδιά, ταραχή και σύγχυση σκέψεως, αθυμία, μίσος εναντίον εκείνων που ζουν μια ζωή ασκήσεως, αδιαφορία, θλίψη, ανάμνηση των συγγενών και φόβος θανάτου, και τέλος επιθυμία κακών πραγμάτων, αμέλεια για την αρετή και ακατάστατα ήθη. Γι’ αυτό, όποτε έχετε δει κάτι και είστε φοβισμένοι, αν ο φόβος σας αφαιρείται αμέσως και στη θέση του έρχεται ανείπωτη χαρά, φαιδρότης, θάρρος, ανανεωμένη δύναμη, ηρεμία σκέψεως και όλα εκείνα που πριν ανέφερα, τόλμη και αγάπη προς το Θεό πάρετε θάρρος και προσευχηθείτε. Γιατί η χαρά και η σταθερή κατάσταση της ψυχής δείχνουν την αγιότητα εκείνου που είναι παρών.
Έτσι χάρηκε ο Αβραάμ, όταν είδε τον Κύριο, (Ιωάννης 8:56). Έτσι και ο Ιωάννης εσκίρτησε από χαρά στη φωνή της Μαρίας, της Θεοτόκου (Λουκάς 1:41). Αλλά αν με την εμφάνιση κάποιου υπάρχει σύγχυση, χτυπήματα απέξω, κοσμική επίδειξη, φόβοι θανάτου και άλλα που έχω ήδη μνημονεύσει, γνώριζε τότε ότι αυτό είναι μια επίθεση πονηρών πνευμάτων». Επανειλημμένα ο Αντώνιος τονίζει ότι «ο Κύριος είναι μαζί μας».
Ο «Βίος τον Αντωνίου» περιέχει πολλές διεισδυτικές, γνωστικές και αισθηματικά σταθερές συμβουλές. Αλλά πρέπει να δοθεί προσοχή σε μερικές άλλες πλευρές του «Βίου». Ο συγγραφέας γράφει ότι ο Αντώνιος «ήταν ανεκτικός στη διάθεση και ταπεινός στο πνεύμα» και ότι «τηρούσε τον κανόνα της Εκκλησίας με πολλή αυστηρότητα, και ήθελε όλοι οι κληρικοί να τιμούνται πάνω από αυτόν. Γιατί δεν ντρεπόταν να σκύβει το κεφάλι του σε Επισκόπους και ιερείς, και αν ερχόταν κάποτε σ' αυτόν ένας διάκονος για βοήθεια συζητούσε μαζί του για το τι ήταν ωφέλιμο, αλλά του έδινε το προβάδισμα στην προσευχή, γιατί δεν ντρεπόταν να μαθαίνει από αυτόν … και επιπλέον η όψη του είχε μεγάλη και θαυμάσια χάρη. Αυτό το δώρο το είχε επίσης από τον Κύριο».
Ο «Βίος του Αντωνίου» περιγράφει τη στάση του Αντωνίου έναντι των Αρειανών. «Και κάποτε επίσης αυτός, όταν Οι Αρειανοί ισχυρίστηκαν ψευδώς ότι οι γνώμες του Αντωνίου ήταν ίδιες με τις δικές τους, δυσαρεστήθηκε πολύ και έπνεε μένεα εναντίον τους. Ύστερα, όταν κλήθηκε από τους Επισκόπους και όλους τους αδελφούς, κατέβηκε από το όρος, και μπαίνοντας στην Αλεξάνδρεια, κατήγγειλε τους Αρειανούς, λέγοντας ότι η αίρεση τους ήταν η τελευταία από όλες και πρόδρομος του αντίχριστου. Και δίδαξε στους ανθρώπους ότι ο Υιός του Θεού δεν ήταν ένα δημιούργημα, ούτε είχε έρθει στην ύπαρξη από την ανυπαρξία, αλλά ότι αυτός ήταν ο Αιώνιος Λόγος και η Σοφία της Ουσίας του Πατρός. Και γι’ αυτό είναι ασέβεια να λέμε, ήταν μια εποχή που αυτός δεν υπήρχε, γιατί ο Λόγος συνυπήρχε πάντοτε με τον Πατέρα. Γι’ αυτό να μην έχετε επαφή με τους ασεβέστατους Αρειανούς. Γιατί δεν υπάρχει κοινωνία ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι (Β΄ Κορινθίους 6:14)… Όταν αυτοί λένε ότι ο Υιός του Πατρός, ο Λόγος του Θεού, είναι ένα δημιούργημα, δεν διαφέρουν καθόλου από τους ειδωλολάτρες, αφού αυτοί λατρεύουν αυτό που δημιουργήθηκε μάλλον παρά το Δημιουργό Θεό, τον Κύριο των πάντων».
Ο «Βίος του Αντωνίου» δίνει ενδιαφέρουσες συναντήσεις του Αντωνίου με τους Έλληνες, με τους οποίους συζητούσε με την βοήθεια διερμηνέως. Μια συζήτηση ήταν για την πίστη και τους αποδεικτικούς λόγους. Ο Αντώνιος έρωτα μερικούς «σοφούς» Έλληνες που είχαν έρθει σ' αυτόν ζητώντας «ένα λόγο για την πίστη μας στο Χριστό»: «Επειδή εσείς προτιμάτε να στηρίζεστε στους αποδεικτικούς λόγους, και επειδή εσείς, έχοντας αυτήν την τέχνη, θέλετε και εμείς να μη λατρεύουμε τον Θεό παρά μόνο ύστερα από τέτοια απόδειξη, πέστε μας πρώτα πως ακριβώς γνωρίζονται τα πράγματα γενικά και Ιδιαίτερα η γνώση του Θεού. Με αποδεικτικό λόγο ή με την ενέργεια της πίστεως; Και ποιο είναι καλύτερο, η πίστη που έρχεται δια της ενεργείας του Θεού, ή η δια λόγων απόδειξη; … Σ' αυτούς που έχουν την «δια πίστεως ενέργειαν», ο αποδεικτικός λόγος είναι άχρηστος, η ακόμα και περιττό . Γιατί ό,τι γνωρίζουμε με την πίστη αυτό προσπαθείτε να το αποδείξετε με τα λόγια, και συχνά δεν μπορείτε ούτε να εκφράσετε τι νοούμε. Έτσι η δια πίστεως ενέργεια είναι καλύτερη και ισχυρότερη από τους σοφιστικούς σας συλλογισμού,. Εμείς λοιπόν οι Χριστιανοί έχουμε το μυστήριο όχι με τη σοφία των Ελληνικών λόγων, αλλά με τη δύναμη της πίστεως που μας δίνεται πλούσια από τον Θεό δια του Ιησού Χριστού… Εμείς πείθουμε με την πίστη η οποία ολοφάνερα προηγείται της δια επιχειρημάτων αποδείξεως». Ο Αντώνιος ύστερα τους ζήτα να εκβάλουν τους δαίμονες «ιδού, υπάρχουν εδώ μερικοί που ενοχλούνται από τους δαίμονες». Μόλις ο Αντώνιος καθάρισε τους ανθρώπους από τους δαίμονες, οι φιλόσοφοι «εθαύμαζον». Και η απάντηση του Αντωνίου προς αυτούς είναι ουσιώδης: «Γιατί θαυμάζετε γι’ αυτό; δεν είμαστε εμείς αυτοί που κάνουμε αυτά τα πράγματα, αλλά ο Χριστός που τα κάνει αυτά μέσω εκείνων που πιστεύουν σ' αυτόν … είναι η πίστη δια της αγάπης που ενεργείται μέσα μας προς τον Χριστό». Εδώ για άλλη μια φορά δίνεται η αυθεντική προοπτική, μια προοπτική που είναι πάντα παρούσα, πάντα τόσο σύμφυτα προφανής και γνωστή ώστε να γίνεται απλά μια προϋπόθεση για την ασκητική και μοναστική ζωή.
Ο συγγραφέας θεωρεί το θάνατο του Αντωνίου σπουδαίο. «Αξίζει εγώ να διηγηθώ και σεις να ακούσετε ποιο ήταν το τέλος του. Γιατί αυτό το δικό τον τέλος αξίζει να το μιμηθούμε. Κατά τη συνήθεια του, αυτός επισκέφτηκε τους μοναχούς που βρίσκονταν στο «έξω όρος». Έχοντας μάθει από την πρόνοια ότι το τέλος του πλησιάζει, είπε στους αδελφούς, 'Αυτή είναι η τελευταία μου επίσκεψη σε σας. Και θα εκπλαγώ αν ξαναειδωθούμε σ’ αυτήν τη ζωή'. Και όταν αυτοί το άκουσαν αυτό, έκλαιγαν, αγκάλιαζαν και φιλούσαν τον γέροντα. Αλλά αυτός, σαν να απέπλεε από ξένη πόλη για να γυρίσει στην πατρίδα του, μίλησε χαρούμενα, και τους παρότρυνε «να μην ολιγωρούν στους κόπους, να μην λιποψυχούν στην άσκησή τους, αλλά να ζουν σαν να πεθαίνουν κάθε μέρα». Και όπως τους είχε πριν πει, 'να φυλάγουν την ψυχήν από ρυπαρούς λογισμούς, να μιμούνται πρόθυμα τους αγίους, και να μην προσεγγίζουν τους Μελετιανούς σχισματικούς … ούτε να έχουν καμιά σχέση με τους Αρειανούς… Να τηρούν, τις παραδόσεις των πατέρων, και κυρίως την αγία πίστη στον Κύριο μας Ιησού Χριστό, την οποία μάθατε από τις Γραφές, και την οποία Εγώ σας υπενθύμησα πολλές φορές'. Αλλά όταν οι αδελφοί τον παρακάλεσαν θερμά να μείνει μαζί τους και να πεθάνει εκεί, αυτός δεν το δέχτηκε για πολλούς μεν άλλους λόγους… Αφού αποχαιρέτησε τους μοναχούς στο έξω Όρος, ήρθε στο «μέσα όρος» όπου συνήθιζε να μένει. Και ύστερα από μερικούς μήνες ασθένησε. Και αφού κάλεσε αυτούς που ήταν εκεί…, τους είπε: Εγώ, όπως έχει γραφεί, πορεύομαι την οδόν των πατέρων, γιατί βλέπω να με καλεί ο Κύριος. Προσέχετε και μη χάσετε τη μακρόχρονη άσκησή σας, αλλά σαν να αρχίζετε τώρα, διατηρήσετε με ζήλο την προθυμία σας. Γιατί γνωρίζετε την επιβουλή των δαιμόνων, πόσο άγριοι αυτοί είναι, αλλά πόσο λίγη δύναμη έχουν. Γι’ αυτό μην τους φοβάστε, αλλά μάλλον αναπνέετε πάντοτε τον Χριστό και πιστεύετε σ' αυτόν. Ζήσετε σαν να πεθαίνετε καθημερινά. Προσέχετε τον εαυτό σας και να θυμάστε τις παραινέσεις που ακούσατε από μένα… γι’ αυτό να είστε πάντα όλο και προθυμότεροι να είστε οπαδοί πρώτα του Θεού και ύστερα όλων των αγίων, ώστε, μετά το θάνατο, να σας δεχτούν και αυτοί ως γνωστούς και φίλους 'εις τας αιωνίους σκηνάς' … . Θάψετε, λοιπόν, το σώμα μου και κρύψετε το κάτω από τη γη, και κάνετε αυτό που σας είπα, ώστε να μην γνωρίζει κανείς τον τόπο της ταφής μου παρά μόνον εσείς. Γιατί κατά την ανάσταση των νεκρών θα το ξαναπάρω άφθαρτο από τον Σωτήρα. Μοιράσετε τα ενδύματα μου. Στον Αθανάσιο τον επίσκοπο δώσετε μια μηλωτή (δέρμα προβάτου) και το ιμάτιο πάνω στο οποίο κοιμάμαι, το οποίο ο ίδιος μου το έδωσε καινούριο, αλλά το οποίο πάλιωσε μαζί μου. Στον Σεραπίωνα τον Επίσκοπο δώσετε την άλλη μηλωτή, και σεις κρατείστε το τρίχινο ένδυμα. Λοιπόν, σας αποχαιρετώ, παιδιά μου, γιατί ο Αντώνιος φεύγει, και δεν θα είναι πια μαζί σας'. Η όψη φαινόταν χαρούμενη πέθανε και προστέθηκε στους πατέρες … η φήμη του έφθασε παντού … Γιατί ο Αντώνιος φημίστηκε όχι για τα συγγράμματα, ή για την κοσμική σοφία, ή για καμιά τέχνη, αλλά μόνο για την ευσέβεια του προς τον Θεό. Το ότι αυτό ήταν δώρο Θεού κανένας δεν θα το αρνηθεί… Διάβαζε λοιπόν αυτούς τους λόγους στους υπόλοιπους αδελφούς ώστε να μπορέσουν κι αυτοί να μάθουν ποια έπρεπε να είναι η ζωή των μοναχών και να μπορέσουν να πιστέψουν ότι ο Κύριος και Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός δοξάζει αυτούς που τον δοξάζουν».
Αρνητικές εκτιμήσεις του «Βίου του Αντωνίου»
Ο Harnack φέρνει τον «Βίο του Αντωνίου» ως παράδειγμα κειμένου που στερείται κάθε αξίας. «Αν μου επιτρεπόταν να χρησιμοποιήσω σκληρή γλώσσα, δεν θα δίσταζα να πω ότι κανένα βιβλίο δεν είχε ασκήσει πιο αποβλακωτική –verdummender- επίδραση στην Αίγυπτο, την Δυτική Ασία, και την Ευρώπη από το «Βίο τον Αντωνίου». Θα ήταν αδύνατο να πιστεύει κανείς πιο ειλικρινά στους δαίμονες από τους Χριστιανούς του δεύτερου αιώνα. Αλλά εκείνη η εποχή αγνοούσε ακόμα τα φανταστικά μ' αυτούς τεχνάσματα, που σχεδόν μετέτρεψαν τον Χριστιανικό κόσμο σε μια κοινωνία απατημένων απατεώνων (αυτή η έκφραση χρησιμοποιήθηκε πρώτα για τους Χριστιανούς από τον Πλωτίνο εξηπάτων και αυτοί ηπατημένοι»). Όταν σκεφτόμαστε ότι ο «Βίος του Αντωνίου» γράφτηκε από έναν Αθανάσιο, τίποτε άλλο δεν μπορεί πια να μας εκπλήξει».
Ο Harnack επιβεβαιώνει τη μεγάλη επίδραση του «Βίου τον Αντωνίου», μια επίδραση που αυτός, φυσικά, θεωρεί ότι ήταν άκρως επιζήμια. Το σχόλιο του Nygren για την επίδραση του «Βίου του Αντωνίου» στηρίζεται στα γεγονότα, δεν είναι παράφορο όπως του Harnack. Εντούτοις καταφέρνει να το χρωματίσει αρνητικά. «Ο Αθανάσιος είναι ο μεγάλος συνήγορος της Παρθενίας -βρίσκει μια από τις καλύτερες αποδείξεις της θεότητας του Χριστού στο γεγονός ότι ο Χριστός πέτυχε όσο κανένας άλλος να κερδίσει τους ανθρώπους στην αρετή της Παρθενίας- και της μοναστικής ευσέβειας — ένα γεγονός ιδιαίτερα αποκαλυπτικό της δομής της σκέψεως του. Ως συγγραφέας του «Βίου τον Αντωνίου», ο Αθανάσιος βοήθησε περισσότερο ίσως από κάθε άλλον να διαμορφωθεί το ασκητικό ιδεώδες του Χριστιανισμού. Είναι σημαντικό ότι η ιστορία του ερημίτη Αντωνίου ήταν η αιτία της μεταστροφής του Αυγουστίνου». Ο Nygren βρίσκει στη διήγηση του Αυγουστίνου γι’ αυτήν στο έργο του De Confessione 8, 6, 15 την «τάση του Έρωτος». Ο Nygren συγκρίνει τη ζωή του ερημίτη με την οικοδομή ενός πύργου, ενδεικτικού του Ερωτικού τρόπου σκέψεως, και παραθέτει από το έργο του Holl «Gesammelte Aufsatze zur Kirchengeschichte» (II, σελ. 396), την εξής μαρτυρία: «στον αγώνα του μοναχού να πλησιάσει τον Θεό δίνεται μια αφελής, εξωτερική εξήγηση όταν ο Στυλίτης ανεβαίνει σ' ένα στύλο για να μειώσει την απόσταση ανάμεσα στον εαυτό του και τον ουρανό».
Ο Nygren προχώρησε από την επίδραση του Βίου του Αντωνίου πάνω στον Αγ. Αυγουστίνο στο Στυλίτη για να δηλώσει ότι κατά την εκτίμηση του «Βίου του Αντωνίου» από τον Άγ. Αυγουστίνο υπήρχε μια Ερωτική τάση, μια τάση που φυσικά δεν ήταν αυθεντικά Χριστιανική. Ένας άλλος Προτεστάντης συγγραφέας γράφει ότι ο Άγ. Αντώνιος «είναι ο πιο περίφημος, ο πιο γνήσιος, ο πιο σεβάσμιος εκπρόσωπος αυτής της αφύσικης και εκκεντρικής αγιότητας … Όλη η εποχή της Νικαίας τιμούσε τον Αντώνιο ως πρότυπο αγίου. Αυτό το γεγονός τονίζει πολύ χαρακτηριστικά την τεράστια διαφορά ανάμεσα στην αρχαία και τη σύγχρονη, την παλιά καθολική και την ευαγγελική Προτεσταντική αντίληψη της φύσεως της Χριστιανικής θρησκείας. Το ιδιάζον Χριστιανικό στοιχείο στη ζωή του Αντωνίου, ιδιαίτερα μετρούμενο με τα μέτρα του Παύλου, είναι πολύ μικρό».
Δυστυχώς το μέτρο με το οποίο κρίνουν αυτοί οι συγγραφείς τον Άγ. Αντώνιο και όλον τον αρχαίο Χριστιανισμό είναι ένα μέτρο εντελώς ξένο προς το μέτρο της αρχαίας Εκκλησίας, ένα μέτρο μιας τελείως διαφορετικής κατανοήσεως του Χριστιανισμού, που παρεισέφρυσε για πρώτη φορά μέσα στη ζωή του Χριστιανισμού με το Λούθηρο. Οι ορθολογιστές και οι υλιστές βρίσκουν επίσης το μοναχισμό αποκρουστικό. Τα σχόλια του Γίββωνος είναι πολύ γνωστά. «δεν υπάρχει ίσως καμιά φάση στην ηθική ιστορία της ανθρωπότητας που να έχει βαθύτερο και πιο οδυνηρό ενδιαφέρον από αυτήν την ασκητική επιδημία. Ένας βδελυρός, διεστραμμένος και κάτισχνος μανιακός, χωρίς γνώση, χωρίς πατριωτισμό, χωρίς φυσική στοργή, που ξοδεύει τη ζωή του μέσα σε μια μακροχρόνια ρουτίνα ενός αχρήστου και στυγερού αυτοβασανισμού, και που δειλιάζει μπροστά στα φρικαλέα φαντάσματα του παραληρούντος μυαλού του, είχε γίνει το ιδεώδες των εθνών που είχαν γνωρίσει τα κείμενα του Πλάτωνος και του Κικέρωνος και τις ζωές του Σωκράτη και του Κάτωνος».
Τα κείμενα του Αγίου Αντωνίου
Ο Αντώνιος είχε επίσης αλληλογραφία με μοναχούς, αυτοκράτορες, και ανθρώπους με υψηλά αξιώματα. Κανένα από τα γράμματα που έστειλε σε πολιτικά πρόσωπα, που τα υπαγόρευε στην Κοπτική γλώσσα, δεν σώζονται. Υπάρχουν επτά επιστολές, που απευθύνονται σε Αιγυπτιακά μοναστήρια. Ο Αγ. Ιερώνυμος είναι ο πρώτος που μνημονεύει αυτές τις επιστολές στο έργο του De νiris illustribus (88). Ο Αγ. Ιερώνυμος τις είχε διαβάσει σε Ελληνική μετάφραση. Η συλλογή έχει φθάσει ως εμάς σε μεταγενέστερες Λατινικές μεταφράσεις άλλων μεταφράσεων. Η πρώτη από τις επτά γνήσιες επιστολές επιζεί επίσης στα Συριακά. Στα Κοπτικά επιζεί η έβδομη, καθώς και το πρώτο μέρος της πέμπτης επιστολής και το τέλος της έκτης. Μια μετάφραση στη Γεωργιανή γλώσσα έχει ανακαλυφθεί πρόσφατα.
Αυτό που είναι γνωστό ως ο «Κανόνας του Ayίου Αντωνίου» δεν είναι γνήσιο. Ενώ σώζεται σε δυο Λατινικές μεταφράσεις, η ίδια η φύση του φανερώνει ότι συντέθηκε από αρκετά χέρια. Επίσης πολυάριθμα κηρύγματα έχουν αποδοθεί στον Αντώνιο. Είναι προφανές ότι έκανε κηρύγματα ή ομιλίες. Μια συλλογή είκοσι ομιλιών υπάρχει σε Λατινική μετάφραση, αλλά καμιά από αυτές δεν είναι γνήσια - Sermones ad filios suos monachos. Ένα άλλο κήρυγμα, που διασώζεται επίσης στα Λατινικά, είναι επίσης νόθο - Sermo de vanitate mundi et resurrectione mortuorum (Κήρυγμα Περί της Ματαιότητος του κόσμου και της Αναστάσεως των Νεκρών)
Πηγή: (Απόσπασμα από το βιβλίο: "Οι Βυζαντινοί Ασκητικοί και Πνευματικοί Πατέρες". (Μετάφραση Παναγιώτη Κ. Πάλλη. Εκδόσεις Πουρναρά. Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 166-189)), Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας
Δὲν εἶναι οὔτε τὸ Μοσχάνθη, οὔτε τὸ Ἄνδρος, οὔτε τὸ Δεσποινάκι, οὔτε τὸ Κυκλάδες, οὔτε τὸ Κατερίνη, οὔτε τὸ Παντελῆς. Εἶναι ἡ ἔνδοξη καὶ περιώνυμη Ἑλλάδα! Εἶναι ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ κόσμου, εἶναι ὁ βράχος στὴν ἀκροθαλασσιά, ποὺ τὸν χτυπᾶν αἰῶνες τὰ κύματα, καὶ ὅμως δὲν μετακινήθηκε καὶ κόλλησαν ἀπάνω του ὅλα τὰ στρείδια καὶ μύδια τοῦ πελάγους καὶ διασώθηκαν· δὲν τὰ κατέφαγαν τὰ μαλάκια. Εἶναι τὸ ψηλὸ βουνό, ποὺ ἔδειξε στὸν κόσμο πῶς νὰ σκέπτωνται καὶ νὰ ζοῦνε οἱ ἄνθρωποι. Εἶναι ἡ ἑστία, εἶναι τὸ τζάκι, ποὺ συγκέντρωσε γύρω του ὅλο τὸν κόσμο, γιὰ νὰ ἀπολαύση θαλπωρή. Στὸ τραπέζι της ἤπιαν λιαστὸ κρασὶ ὅλα τὰ ἔθνη.
Ἀπὸ χρόνια εἶναι ὁ συλημένος οἶκος, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ὅλοι οἱ ψευτοπολιτισμένοι ἔκλεψαν ἀκόρεστα ὅ,τι ὁ ὑψηλὸς νοῦς ἔφτιαξε τῶν Ἑλλήνων. Γέμισαν τὰ μουσεῖα τους, τὰ σπίτια τους, μὲ τὰ καμώματα τῆς ὑψηλῆς σκέψης καὶ τῆς ἀριστοτεχνίας τῶν Ἑλλήνων. Ὅπου καὶ νὰ πᾶς στὴν Εὐρώπη, θὰ σκοντάψης στὸν ἑλληνικὸ πολιτισμό, γιὰ νὰ ξυπνήσης. Μὲ τὴν ἴδια ἀριστοτεχνία καὶ ἐπιδεξιότητα συνέχισε τὰ χρόνια τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανισμοῦ ἡ Ρωμιοσύνη. Ὅταν ἀκόμα οἱ πολιτισμένοι Εὐρωπαῖοι ἔτρωγαν μὲ τὰ χέρια, οἱ πρόγονοί μας σκάλιζαν στὰ ξύλα τέμπλα καὶ ζωγράφιζαν ἅγιες εἰκόνες. Καὶ ἡ ἀργυροχοΐα τους ἦταν θαυμαστὴ καὶ ἡ ἀρχιτεκτονικὴ τους ἀξιοθαύμαστη. Μποροῦσες μὲ τὴν πέτρα ποὺ τοποθετοῦσαν στὸν τοῖχο νὰ κουβεντιάσης καὶ μὲ τοῦ ἀργαλειοῦ τὴν τέχνη νὰ ζήσης καὶ νὰ ἀναπνεύσης εὐωδιά.
Ποιός ἀληθινὸς Ἕλληνας θὰ βρεθῆ νὰ καταγράψη τὶ ἡ Εὐρώπη ἔκλεψε ἀπὸ τοῦ Ἕλληνα τὸν νοῦ καὶ τὸ χέρι; Εἶναι μιὰ ἔρευνα ποὺ ἀνεπίτρεπτα λείπει ἀπὸ τοὺς γραμματισμένους Ἕλληνες.
Αὐτὸ τὸ καράβι οἱ πατέρες μας ἔθεσαν μπροστὰ στὰ μάτια ὅλου τοῦ κόσμου. Πολεμήθηκε καὶ σήμερα μπατάρισε. Ἔπεσε τὸ πάθος τῶν δαιμόνων, ἡ ζήλεια καὶ ὁ φθόνος, πάνω σ᾽ αὐτὸ τὸ πανώριο καράβι καὶ σήμερα ἀκοῦμε τὸν καπετάνιο νὰ φωνάζη ἀπὸ τὴν γέφυρα: «Τὸ καράβι παίρνει τὴν τελευταία κλίση του. Ὅσοι εἶστε στὴν γέφυρα τοῦ καραβιοῦ καὶ ξέρετε κολύμπι, κάνετε ἕνα μακροβούτι, νὰ μὴ σᾶς πάρη ἡ δίνη κάτω». Τὸ ναυάγιο ἔγινε μόνον ἀπὸ τὴν θαλασσοταραχὴ τῶν ξένων ἢ καὶ τὴν δικιά μας; Ἐπιτρέψατέ μου νὰ ὁμολογήσω ὅτι ἐμεῖς ναυαγήσαμε τὸ καράβι, γιατὶ τοποθετήσαμε καπεταναίους ἀθέους καὶ ἀντιχρίστους. Οἱ πρόγονοί μας μὲ τὸν σταυρὸ στὸ χέρι ἐπέζησαν καὶ ἐπιζοῦμε καὶ ἐμεῖς. Ὅταν οἱ νέοι μας καῖνε τὴν σημαία ἀτιμωρητί, μὲ ποιά σημαία θὰ ταξιδέψη αὐτὸ τὸ καράβι ποὺ λέγεται Ἑλλάδα; Ὅταν βρίσκεται στὰ πελάγη, ποιός θὰ τὸ ἀναγνωρίζη ἑλληνικὸ καράβι;
Ἐσμικρύνθημεν παρὰ πάντα τὰ ἔθνη. Πετάξτε τὶς ἁλυσίδες καὶ φωνάξτε: «Ἐμεῖς θέλουμε Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα!». Ἕλληνες, σηκῶστε ἱερὸ πόλεμο καὶ διῶξτε ὅποιον κάνει ἔργο διαβόλου σ᾽ αὐτὴν τὴν ματωμένη χώρα. Δὲν σηκώνει ἄλλο. Ἐξεγέρθητε καὶ μὴ ὑπνῆτε, γιατὶ ἐγγὺς τὸ τέλος, ὄχι τοῦ κόσμου, ἀλλὰ τῆς Ἑλλαδίτσας.
Σεβαστοί πατέρες, αξιότιμοι κύριοι καθηγητές, κυρίες και κύριοι σύνεδροι, η παρούσα εισήγηση αφορά τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή αλλιώς μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ), τα γνωστά και ως socialmedia στην αγγλική γλώσσα. Θα ξεκινήσουμε με τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα που παρουσιάζουν ξεκάθαρα την δύναμη των ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων. Στην συνέχεια θα αναφερθούμε στην αλματώδη ανάπτυξη των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες που οδήγησαν στο τρίπτυχο διαδίκτυο, ασύρματα δίκτυα και έξυπνα κινητά τηλέφωνα.
Εισήγηση με θέμα «Ιστοσελίδες Κοινωνικής Δικτύωσης»
57ο Παιδαγωγικό συνέδριο, 4 Ιανουαρίου 2017
Υπό Χρήστου Υφούλη
επικ. Καθηγητού Τμ. Αυτοματισμού, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης.
Εισαγωγή
Σεβαστοί πατέρες, αξιότιμοι κύριοι καθηγητές, κυρίες και κύριοι σύνεδροι,
η παρούσα εισήγηση αφορά τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή αλλιώς μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ), τα γνωστά και ως socialmedia στην αγγλική γλώσσα.
Θα ξεκινήσουμε με τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα που παρουσιάζουν ξεκάθαρα την δύναμη των ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων.
Στην συνέχεια θα αναφερθούμε στην αλματώδη ανάπτυξη των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες που οδήγησαν στο τρίπτυχο διαδίκτυο, ασύρματα δίκτυα και έξυπνα κινητά τηλέφωνα.
Η πρόοδος αυτών των τεχνολογιών οδήγησε και στην εμφάνιση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που έτυχαν μεγάλης αποδοχής και δημοφιλίας κατά τα τελευταία 5-10 χρόνια. Θα κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, θα περιγράψουμε τα βασικά χαρακτηριστικά τους και θα εξηγήσουμε γιατί καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος του χρόνου μας και δημουργούν μια εντελώς νέα πραγματικότητα, εικονική σε μεγάλο βαθμό.
Οι ρυθμοί ανάπτυξης της τεχνολογίας και των νέων ευφυών διαδικτυακών τεχνολογίων είναι ταχύτατοι. Το αποτέλεσμα είναι μια πληθώρα προιόντων και εργαλειών με πολλές δυνατότητες στους τομείς της έρευνας, εκπάιδευσης και καινοτομίας, του εμπορίου και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Θα εστιάσουμε στον τομέα της εκπαίδευσης επισημαίνοντας τα οφέλη από την χρήση των ΜΚΔ.
Στο τελευταίο μέρος της εισήγησης θα αναφερθούμε στους κινδύνους και τις συνέπειες της αλόγιστης χρήσης των ΜΚΔ σε ανήλικους και σε ενήλικους και θα προχωρήσουμε στην διατύπωση χρήσιμων συμπερασμάτων.
Τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα της δύναμης των ΜΚΔ
Στις 3 Νοεμβρίου 2008, ο Μπάρακ Ομπάμα, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, την βραδιά της εκλογής του δήλωσε : «Δεν ήμουν ποτέ ο καταλληλότερος υποψήφιος γι΄αυτό το αξίωμα. Ξεκινήσαμε χωρίς πολλά χρήματα ή μεγάλη υποστήριξη. Η καμπάνια μας υποστηρίχθηκε από εργαζόμενους, οι οποίοι, αν και διέθεταν ελάχιστες οικονομίες, προσέφεραν πέντε, δέκα ή είκοσι δολλάρια γι’ αυτόν τον σκοπό».
Η προεκλογική του εκστρατεία έσπασε κάθε ρεκόρ : κατάφερε να συλλέξει 600 εκ. δολλάρια από περισσότερους από 3 εκατομμύρια Αμερικανούς.
Εκμεταλλεύτηκε τη δύναμη των ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων, με την δημιουργία της ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης myBarackObama.com, η οποία στο αποκορύφωμα της έφθασε τα 1,5 εκατομμύρια μέλη. O Τζόν. Φ. Κένεντι είχε κάνει το ίδιο με την τηλεόραση το 1960.
Εκμεταλλεύθηκε επίσης τα κοινωνικά μέσα επικοινωνίας, οπως το YouTube, για δωρεάν διαφήμιση. Έτσι οι ψηφοφόροι παρακολούθησαν 14,5 εκατομμύρια ώρες επίσημων πολιτικών διαφημίσεων στο διαδίκτυο, χρόνος τεράστιος, που θα είχε στοιχίσει στην τηλεόραση 47 εκατομμύρια δολλάρια!
Οι υποστηρικτές του δημιούργησαν 35.000 διαδικτυακές ομάδες.
Η καμπάνια του Ομπάμα διοργάνωσε περισσότερες από 1.000 εκδηλώσεις.
Ένα δεύτερο παράδειγμα με στοιχεία ακτιβισμού είναι αυτό του Όσκαρ Μοράλες, ενός 33χρονου από την Κολομβία, ο οποίος τον Ιανουάριο του 2008, κινητοποίησε εκατομμύρια ανθρώπους με το κοινωνικό του δίκτυο.
Δημιούργησε στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης Facebook μια ομάδα αποτελούμενη από τον ίδιο και πέντε φίλους του, η οποία διαμαρτυρόταν για την κράτηση αιχμαλώτων από την στρατιωτική οργάνωση FARC (Δύναμη Ενόπλων Επανασταστών της Κολομβίας). Η ομάδα του, που ονομαζόταν «Όχι άλλο πια» έφτασε τα 272.578 μέλη μέσα σε έναν μήνα. Στις 4 Φεβρουαρίου του 2008, 4,8 εκατομμύρια άτομα έλαβαν μέρος σε σχεδόν τετρακόσιες εκδηλώσεις στην Κολομβία, καθώς και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι σε διάφορες χώρες, από τη γειτονική Βενεζουέλα έως τη Σουηδία, την Ισπανία, το Μεξικό, την Αργεντινή, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ.
Το περιστατικό αυτό των διαδηλώσεων καταδεικνύει την εντυπωσιακή δύναμη των ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων να μεγεθύνουν οτιδήποτε κυκλοφορεί στο εσωτερικό τους.
Ένα τρίτο παράδειγμα νέας μορφής κοινωνικής αλληλεπίδρασης με στοιχεία εθελοντισμού στα ΜΚΔ είναι οι ιστοσελίδες ανοικτής πρόσβασης.
Οι ιστοσελίδες λογισμικού ανοικτού πηγαίου κώδικα (opensourcesoftware) επιτρέπουν στον κόσμο να συνεισφέρει κώδικες για την βελτίωση κάποιου υπολογιστικού προγράμματος, γεγονός που οδηγεί στην ανάπτυξη ιστοσελίδων αναζήτησης όπως το Firefox και λειτουργικών συστημάτων όπως το Linux, που ανταγωνίζονται προιόντα της Microsoft και της Apple.
Το πιο διαδεδομένο παράδειγμα αυτής της νέας μορφής κοινωνικής αλληλεπίδρασης είναι τα Wiki (ουίκι). Το καλύτερο παράδειγμα είναι η Wikipedia, μια διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια, που στην τελευταία καταμέτρηση είχε πάνω από 20 εκ. καταχωρήσεις, γραμμένες σε 271 γλώσσες.
Όπως κάθε άλλο wiki, διατηρείται από εθελοντές, που συνεργάζονται μεταξύ τους και δημιουργούν τους δικούς τους κανόνες σχετικά με τον τρόπο αλληλεπίδρασης. Ο λόγος που μια τέτοια ιστοσελίδα ανοικτή πρόσβασης λειτουργεί εντυπωσιακά καλά και δεν αχρηστεύεται από την παραπληροφόρηση και τις κακόβουλες αναρτήσεις, είναι η δημιουργία κοινωνικών δικτύων γύρω από κάθε θέμα.
Κοινωνία της πληροφορίας και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
Οι ριζικές μεταβολές που επήλθαν από την αλματώδη πρόοδο της τεχνολογίας της πληροφορικής, όπως οι διάφορες μορφές Η/Υ και η καταφανής επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη, συνιστούν μια επανάσταση, την λεγόμενη μετα-βιομηχανική εποχή.
Ο όρος «κοινωνία της πληροφορίας» είναι ένας περιεκτικός όρος περιγραφής των ριζικών κοινωνικών αλλαγών που έλαβαν χώρα κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα. Οι απαρχές της «κοινωνίας της πληροφορίας» θα πρέπει να αναζητηθούν στην δεκαετία του 60 στις ΗΠΑ. Τότε εισήλθε η ανθρωπότητα στην εποχή του διαστήματος και χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά συστήματα μετάδοσης σημάτων μέσω δορυφόρου.
Κατά τον 20ο αιώνα οι πλέον ανεπτυγμένες χώρες σταδιακά εισήλθαν στη φάση της κοινωνίας της πληροφορίας και αναμένεται ότι σε λίγες το πολύ δεκαετίες, η πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει και θα εργάζεται σε μια ενιαία, παγκόσμια κοινωνία της πληροφορίας.
Οι ΤΠΕ ενσωματώνουν μερικά εντελώς νέα τεχνολογικά συστήματα (διαδίκτυο, κινητή τηλεφωνία κλπ.), τα οποία αυτοματοποίησαν την καθημερινή μας ζωή. Στις ΤΠΕ ενσωματώνονται επίσης προγενέστερα πληροφοριακά και επικοινωνιακά συστήματα, όπως συμβατική ενσύρματη τηλεφωνία, ραδιοκύματα, τηλεόραση, και οικιακές ηλεκτρονικές συσκευές.
Οι συμβατικές δραστηριότητες της καθημερινής μας ζωής συμπληρώνονται, υποστηρίζονται ή και διευθετούνται από τις ΤΠΕ και επαυξάνονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε να περνούν στη σφαίρα της εικονικής πραγματικότητας. Μιλάμε επομένως για ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce), ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e-administration), ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας, τραπεζική μέσω Διαδικτύου κλπ.
Καινοτομία, έρευνα και ΤΠΕ
Η χρήση των ΤΠΕ ασκεί σημαντική επιρροή στις διαδικασίες της καινοτομίας και στην υποκείμενη επιστημονική έρευνα. Η χρήση των Η/Υ επέφερε νέα αποτελέσματα σε ορισμένους βασικούς επιστημονικούς τομείς. Για παράδειγμα, τα πλέον πρόσφατα αποτελέσματα στην Αστρονομία, στην Αεροπλοΐα και στην Μοριακή Βιολογία, είναι δύσκολο να τα φανταστούμε να πραγματοποιούνται χωρίς την ύπαρξη των τεχνολογιών της Πληροφορικής.
Δεν υπάρχουν πλέον περιοχές και τομείς οι οποίοι να μην έχουν επηρεαστεί, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, από την Πληροφορική. Η σύζευξη της πληροφορικής με τις άλλες επιστήμες, έχει οδηγήσει στην εμφάνιση νέων διαθεματικών και πολυθεματικών Επιστημών (για παράδειγμα η Βιοπληροφορική).
Επιπλέον, οι ΤΠΕ έχουν οδηγήσει στην αναζωπύρωση των σχέσεων στο διεθνές επιστημονικό στερέωμα, από τη στιγμή που ακόμη και γεωγραφικά απομακρυσμένες ερευνητικές ομάδες, οι οποίες ενώ βρίσκονται μακριά η μια από την άλλη, είναι πλέον σε θέση να συνεργάζονται καθημερινά, σε επίπεδο ρουτίνας.
H επανάσταση του Web 2.0
Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση των ΜΚΔ έπαιξε η επανάσταση του Web 2.0, όρος που αναφέρεται στις δικτυακές υπηρεσίες δεύτερης γενιάς. Από τεχνικής απόψεως, οι εφαρμογές του Web 2.0 λειτουργούν με βάση μια απλή, φιλική προς τον χρήστη, αρχή : δεν απαιτούνται κάποιες ιδιαίτερες (προγραμματιστικές) γνώσεις για να μπορέσει καποιος χρήστης να δημιουργήσει κάποιο περιεχόμενο και να το δημοσιεύσει στον Παγκόσμιο Ιστό.
Πριν την εμφάνιση του Web 2.0 ένα από τα χαρακτηριστικά των παρεχόμενων υπηρεσιών ήταν ότι τα περιεχόμενα τα οποία οι χρήστες διάβαζαν, άκουγαν ή παρακολουθούσαν –παρόμοια με τα παραδοσιακά, μονόδρομης επικοινωνίας, μέσα- ήταν προιόντα δημιουργίας λίγων μόνο δημιουργών. Σε αντίθεση με την κατάσταση αυτή, η ουσία του Web 2.0 είναι ότι τα περιεχόμενα δημιουργούνται και διαμοιράζονται από τους ίδιους τους χρήστες.
Το Web 2.0. είναι συμβατό με οποιοδήποτε λειτουργικό σύστημα κι αν χρησιμοποιεί ο εκάστοτε χρήστης, και είναι εκτός από πλούσιο και «ελαφρύ». Τo λογισμικό και το υλικό δεν απασχολούν πλέον τους προγραμματιστές στον ίδιο βαθμό με το παρελθόν, αφού το περιεχόμενο, η διαμόρφωση και η αξιοποίησή του είναι τα θέματα στα οποία επικεντρώνεται κυρίως το ενδιαφέρον. Oι εφαρμογές δεν είναι πια στατικές αλλά δυναμικές, ενώ η εξουσία δεν ανήκει αποκλειστικά στον σχεδιαστή, αφού η νοημοσύνη και η προσφορά του χρήστη αξιοποιείται και συνεισφέρει στη συνολική υλοποίηση μιας υπηρεσίας. Τέλος, όσον αφορά στα δεδομένα, επικρατεί η τάση να δημοσιοποιούνται (open projects), αντί να παραμένουν απαράβατα και κρυφά όπως γινόταν στο παρελθόν.
Smartphones, Tablets & Phablets, χαρακτηριστικά και λειτουργίες
Κομβικότατο ρόλο στην δημιουργία και την ταχύτατη εξάπλωση των ΜΚΔ κατά την τελευταία δεκαετία έπαιξε ασφαλώς και η διάθεση στην αγορά των έξυπνων φορητών συσκευών (κινητών τηλεφώνων και ταμπλετών) με δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης στο διαδικτυο.
Η δημιουργία του λειτουργικού συστήματος Android OS το 2004 από την ομώνυμη εταιρία και η εξαγορά της από τη Google το 2005 έδωσε μεγάλη ώθηση στην επικράτηση των έξυπνων κινητών τηλεφώνων (Smartphones). Το Android υιοθετήθηκε σταδιακά από τις μεγαλύτερες εταιρίες συσκευών, όπως Motorola, Samsung, HTC κ.α. Παράλληλα ξεκίνησε η μόδα των ταμπλετών (tablets) και των υβριδίων Smartphone/Tablet (phablets). Τα υβρίδια έχουν αντίστοιχες λειτουργίες με τα Smartphones αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα λόγω μεγαλύτερων δυνατοτήτων σε οθόνη, μνήμη, επεξεργαστική ισχύ, και περιφερειακές συσκευές. Αλλά και άλλοι τύποι έξυπνων συσκευών έκαναν σύντομα την εμφάνιση τους, όπως ρολόγια, γυαλιά, αυτοκίνητα, τηλεοράσεις, κονσόλες παιχνιδιών κλπ.
Οι έξυπνες κινητές συσκευές σήμερα συνδυάζουν χαρακτηριστικά κινητού τηλεφώνου, προσωπικού βοηθού (PDA, Personal Digital Assistant, όπως ημερολόγιο και οργάνωση των επαφών), βιντεοκάμερας/φωτογραφικής μηχανής, και φορητού υπολογιστή.
Η χρήση της οθόνης αφής έχει επικρατήσει, και όπως και στους υπολογιστές εξειδικευμένο λογισμικό (κινητές εφαρμογές) μπορεί να εγκατασταθεί προκειμένου να προσφέρει προηγμένες λειτουργίες σε σύγκριση με ένα συμβατικό κινητό τηλέφωνο. Παραδείγματα λειτουργιών που μπορούν να προσφερθούν από τις σύγχρονες κινητές συσκευές είναι οι εξής:
– Διαχείριση επαφών
– Ημερολόγιο καθώς και άλλα χρήσιμα εργαλεία, π.χ. αριθμομηχανή
– Διαδικτυακή περιήγηση
– Προβολή video και τηλέοραση
– Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
– Υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης και πλοήγησης
– Βιντεοσκόπηση, μαγνητοφώνηση καθώς και διαχείριση της συσκευής με φωνητικές εντολές
– Πολλές άλλες λειτουργίες...
Τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα και οι δυνατότητες τους
Η κοινωνική δικτύωση είναι μια μορφή συγκέντρωσης ατόμων σε «κοινότητες» κάτι αντίστοιχο με την έννοια της γειτονιάς, με στόχο την διαμόρφωση κοινωνικών σχέσεων ανάμεσα σε άτομα ή ομάδες ατόμων τα οποία μοιράζονται κοινές αντιλήψεις ή έχουν κοινά ενδιαφέροντα.
Τα ηλεκτρονικά κοινωνικά δίκτυα στο διαδίκτυο είναι υπηρεσίες που υποστηρίζουν την κοινωνική δικτύωση και που στην ουσία αποτελούν «προσωπικούς χώρους» για επικοινωνία και διαμοιρασμό περιεχομένου. Χαρακτηρίζονται από ευκολία στη χρήση, διευκολύνουν τη δημιουργία αυθόρμητων σχέσεων, και διευρύνουν την αλληλεπίδραση και την επικοινωνία μεταξύ των χρηστών τους.
Τι μπορεί όμως να κάνει κάποιος χρήστης κοινωνικών δικτύων;
-
δημιουργία και επέκταση προϋπαρχόντων δικτύων φιλίας
-
εύρεση αγνώστων με τους οποίους μοιράζεται ενδιαφέροντα, πολιτικές πεποιθήσεις ή χόμπι.
-
διαφοροποίηση βάσει γλώσσας, θρησκείας, εθνότητας,
-
διαφοροποίηση βάσει υπηρεσιών που παρέχουν, π.χ. διαμοιρασμός video, εικόνας ή φωτογραφιών.
Πιο συγκεκριμένα, ένας χρήστης ηλεκτρονικού κοινωνικού δικτύου μπορεί να δημιουργεί, να διαθέτει και να συντηρεί :
Ένα δημόσιο ή ημι-δημόσιο προφίλ (μια αρχική σελίδα)
-
Nα γράφει προσωπικές πληροφορίες (ενδιαφέροντα, αγαπημένη μουσική, ταινίες, το αγαπημένο moto του κλπ).
-
Nα γράφει πληροφορίες σχετικά με την επαγγελματική του δραστηριότητα.
-
να παρέχει φωτογραφίες.
-
Με απλά λόγια, το προφίλ επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να δουν την προσωπική ατζέντα του χρήστη και να αλληλεπιδράσουν άμεσα με τα στοιχεία που περιέχει.
Πρόσβαση στις λίστες των φίλων.
-
Να έχουν πρόσβαση στις λίστες των φίλων
-
Να βλέπουν και να πλοηγούνται στη λίστα των συνδέσμων τους
-
Να βλέπουν και να πλοηγούνται στη λίστα των δραστηριοτήτων που δημοσιεύουν οι φίλοι τους
-
Να αφήνουν δημόσια μηνύματα στο προφίλ των φίλων τους.
-
Ταυτόχρονα παρέχεται και μηχανισμός ιδιωτικής επικοινωνίας συνήθως με μορφή μηνυμάτων, παραπλήσια αυτής του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Χρήση διαφόρων υπηρεσιών και εργαλείων όπως:
-
Ο διαμοιρασμός περιεχομένου (φωτογραφιών, video, ανακοινώσεων).
-
Η δημιουργία συζητήσεων.
-
Η δημιουργία ομάδων κοινών ενδιαφερόντων.
-
Η παροχή ιστολογίων.
-
Η χρήση σύγχρονης επικοινωνίας (chat).
-
H πρόσβαση μέσω κινητού.
Κατηγορίες μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες ΜΚΔ με βάση την κοινωνική δικτύωση, το περιεχόμενο ή την βασική τους λειτουργία
-
Βασισμένα στην κοινωνική δικτύωση
• Κοινωνικά Δίκτυα (Facebook, MySpace, Linkedin)
• Ιστολόγια (Blogs) (Blogger, WordPress)
• Μικροϊστολόγια-Microblogging (Twitter, Tumblr)
• Wikis(Wikipedia, Wikinews)
-
Βασισμένα στο περιεχόμενο
• Φωτογραφίες και εικόνες (Instagram)
• Βίντεο (YouTube)
• Μουσική (MySpace)
• Παρουσιάσεις και αρχεία κειμένων (SlideShare, Scribd)
-
Βασισμένα σε μία λειτουργία
• Τηλεδιάσκεψη σε ζωντανή μετάδοση- Livebroadcast(Skype)
Επίσης, τα ΜΚΔ διαφοροποιούνται σαφώς και με βάση την χρήση τους
-
Προσωπική Χρήση: Οι χρήστες χρησιμοποιούν τα ΜΚΔ, με σκοπό τη σύναψη διαδικτυακών σχέσεων με άλλους χρήστες, τη δημιουργία, το διαμοιρασμό περιεχομένου, την ενημέρωση και πολλές άλλες δραστηριότητες.
-
Εταιρική χρήση: Οι εταιρείες και οι οργανισμοί δραστηριοποιούνται στα ΜΚΔ, με σκοπό την προώθηση των προϊόντων-θέσεων τους (διαφήμιση), την ενημέρωση των πελατών-ακολούθων τους, την παροχή κατευθύνσεων και οδηγιών και την επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων τους.
-
Επικοινωνία για Πολιτικές Προτεραιότητες: Ο σκοπός είναι η έκδοση επίσημων ανακοινώσεων και δελτίων τύπου.
-
Επικοινωνία με ενδιαφερομένους για διάφορες Εκστρατείες (καμπάνιες): Αποσκοπεί στο να πληροφορήσει τους πολίτες, να μοιρασθεί, να προωθήσει πολιτικές και εμπειρίες και να έρθει σε επαφή με ενδιαφερομένους.
Ακολουθούν κάποια πρόσφατα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τα 8 δημοφιλέστερα κοινωνικά δίκτυα.
Το Facebook που συνδυάζει πολλές μορφές περιεχομένου είναι η ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης με τα περισσότερα μέλη από όλο τον κόσμο. Είναι 1ο με 1,1 δις μοναδικούς μηνιαίους επισκέπτες.
Ακολουθεί 2ο το Youtube που χρησιμοποιείται για την προβολή video με 1 δις μοναδικούς μηνιαίους επισκέπτες.
Έπεται στην 3η θέση το Twitter με 310 εκ. επισκέπτες. Η πιο σημαντική ενέργεια στο δίκτυο αυτό είναι η ανάρτηση δημοσιεύσεων οι οποίες δεν ξεπερνούν τους 120 χαρακτήρες, δηλαδή σύντομων μηνυμάτων. Χρησιμοποιείται ευρύτατα από πολιτικούς, καλλιτέχνες και άλλους διάσημους για να κρατούν επαφή με το κοινό σχολιάζοντας την επικαιρότητα.
Στην 4η θέση βρίσκεται το LinkedIn με 255 εκ. επισκέπτες. Το LinkedIn αποτελεί σήμερα κορυφαίο σημείο συνάντησης στο Web για επαγγελματίες και επιχειρήσεις που επιδιώκουν την προβολή τους σε μία ιστοσελίδα που αξιοποιεί την κοινωνική δικτύωση αλλά με πιο επαγγελματικά και επιχειρηματικά χαρακτηριστικά. Προτείνεται ανεπιφύλακτα σε όσους ασχολούνται, κυρίως, με το εξαγωγικό εμπόριο.
Στις επόμενες θέσεις βρίσκονται τα Pinterest με 250 εκ. και Ιnstagram με 100 εκ. επισκέπτες που εστιάζουν στην επεξεργασία και δημοσίευση φωτογραφιών, ενώ το Google+ συγκεντρώνει αρκετές προτιμήσεις (120 εκ. επισκέπτες) γιατί εμφανίζει διαλειτουργικότητα με τα εργαλεία της Google.
Πληροφορία και ενημέρωση στο διαδίκτυο
Είναι πολύ χαρακτηριστική η ποσότητα δεδομένων που διακινείται κάθε λεπτό στο διαδίκτυο και αφορά την χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης σε σύγκριση και με άλλες υπηρεσίες. Πιο συγκεκριμένα, κάθε λεπτό στο διαδίκτυο
έχουμε 204 εκ μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, 2 εκ αναζητήσεις στην μηχανή αναζήτησης του Google, 6 εκ θεάσεις (views) στο Facebook, 1 εκ 300.000 θεάσεις video στο Utube, 1.300 νέους χρήστες κινητών τηλεφώνων, 6 εκ. Ευρώ εμπορικές συναλλαγές, αλλά και 21 υποκλοπές στοιχείων ταυτότητας, και 135 νέες μολύνσεις από κακόβουλο λογισμικό.
Βασικός πυλώνας πλέον της καθημερινής ενημέρωσης ως μέσο είναι το διαδίκτυο. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία στην Ελλάδα
-
το 68% περίπου του πληθυσμού έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο.
-
Το ποσοστό στους κάτω των 44 ετών είναι 83% και πάνω, σε αντίστροφη αναλογία με την ηλικία.
-
Από αυτούς, το 85% διαβάζει ειδήσεις online.
-
Το 65% (που γίνεται 88% στις μικρές ηλικίες) χρησιμοποιεί ΜΚΔ
Κατά μέσο όρο, ήδη στην Ελλάδα, πάνω από τους μισούς κατοίκους της χώρας ενημερώνονται από το διαδίκτυο. Αν συνυπολογιστεί και η χρήση των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης (που φιλοξενούν ενημερωτικούς συνδέσμους κάθε είδους) το ποσοστό γίνεται τεράστιο, ιδίως στις ενεργές ηλικίες. Η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες στην ΕΕ στις οποίες το διαδίκτυο διαθέτει μεγαλύτερη αξιοπιστία από ό,τι τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και οι εφημερίδες.
Επίσης, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ ως προς τη θετική πρόσληψη της αξιοπιστίας των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Ενώ σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους της Ε.Ε., είμαστε από τους τελευταίους στην χρήση του Internet, στη χρήση του Facebook, είμαστε από τους πρώτους. Δεν εκπλήσσει επομένως το γεγονός ότι κατέχουμε ακόμη μια θλιβερή πρωτιά. Δυστυχώς, μαζί με την Ρουμανία, η Ελλάδα εμφανίζει τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Ευρωπη διαδικτυακού και πραγματικού τζόγου, καθώς και διαδικτυακού εκφοβισμού σε ανήλικους.
Ιστορική αναδρομή και μέλλον των ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων
Η πρώτη αναγνωρίσιμη ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, το SixDegrees.com ξεκίνησε το 1997, προσέλκυσε πολλούς χρήστες, αλλά απέτυχε ως επιχείρηση το 2000, πιθανότατα επειδή η αγορά δεν ήταν έτοιμη για μια τέτοια ιδέα. Το 2002 εμφανίστηκε το Friendster ως ιστοσελίδα εύρεσης συντρόφων και μεγάλωσε ταχύτατα, φθάνοντας τους 300.000 χρήστες έως το 2003. Όταν μάλιστα άρχισε να τραβά την προσοχή των ΜΜΕ, το ενδιαφέρον εκτοξεύτηκε στα ύψη, σε βαθμό που άρχισε να αντιμετωπίζει τεχνικά προβλήματα.
Το MySpace ξεκίνησε το 2003, εκμεταλλευόμενο την δυσαρέσκεια των πρώην χρηστών του Friendster. Ωστόσο, ως μια ιστοσελίδα γενικευμένης κοινωνικής δικτύωσης, σύντομα επισκιάστηκε από έναν ανταγωνιστή, το Facebook.
Το Facebook ξεκίνησε στο πανεπιστήμιο του Harvard το 2004, αλλά η ιστορία του έχει τις ρίζες της στον πραγματικό κόσμο. Αρχικά οι χρήστες έπρεπε να είναι μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, και η ιστοσελίδα καλλιεργούσε μια αίσθηση οικειότητας και εχεμύθειας. Μέσα σε έναν μόλις χρόνο, η δυνατότητα συμμετοχής δόθηκε και σε μαθητές του λυκείου και, στην συνέχεια, σε γεωγραφικά προσδιορισμένες κοινότητες και εταιρικά δίκτυα. Τον Ιούνιο του 2008, το Facebook ξεπέρασε το MySpace στον συνολικό αριθμό χρηστών σε παγκόσμιο επιπεδο και έγινε το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό κοινωνικό δίκτυο. Στις αρχές του 2009 είχαν εγγραφεί και χρησιμοποιούσαν ενεργά την ιστοσελίδα πάνω από 175 εκατομμύρια άτομα. Σήμερα επισκέπτονται το Facebook παγκοσμίως κάθε μήνα πάνω από 1 δις χρήστες. Όλοι αυτοί χρησιμοποιούν τις πολύ δημοφιλείς διαδικτυακές υπηρεσίες Messenger και WhatsΑpp και οι μισοί περίπου το Instagram, που ανήκουν όλες στο Facebook, καθιστώντας το τον κυρίαρχο του παιχνιδιού στα ΜΚΔ.
Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email) είναι το σημαντικότερο και ιστορικά σπουδαιότερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, που χρησιμοποιείται καθημερινά από όλους σχεδόν τους χρήστες του Διαδικτύου εδώ και πολλές δεκαετίες. Η ηλεκτρονική αλληλογραφία εχει πλέον αποκτήσει ισχύ επίσημης αλληλογραφίας σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς. Εξάλλου είναι η βάση για την δημιουργία λογαριασμού σε οποιοδήποτε από τα ΜΚΔ.
Οι σύγχρονες λίστες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα σύγχρονα σχετικά λογισμικά οργάνωσης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας προσφέρουν προηγμένες δυνατότητες, και περιέχουν πολλές πολύτιμες πληροφορίες κοινωνικής δικτύωσης, με τρόπο δυναμικό και από πολλές απόψεις πιο αποτελεσματικό από τις ιστοσελίδες που προορίζονται ρητά για κοινωνική δικτύωση. Οι τελευταίες είναι όμως πολύ περισσότερο ελκυστικές και δημοφιλείς, γιατί είναι απλές στην χρήση και προσθέτουν σήμερα επιλογές επικοινωνίας σε πραγματικό χρόνο, όπως οι υπηρεσίες παρουσίας και μηνυμάτων, ή με περιεχόμενο που δημιουργούν οι ίδιοι οι χρήστες (φωτογραφίες, μουσική, βίντεο κλπ)
Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης θα επιβιώσουν και με ποια μορφή. Ύστερα από μια δεκαετία καινοτομιών, φαίνεται πως τέτοιου είδους ιστοσελίδες, τουλάχιστον υπό ορισμένη μορφή, ήρθαν για να μείνουν. Ακόμα και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας γίνονται μέλη ιστοσελίδων. Αργά, αλλά σταθερά, μεταφέρουμε την ζωή μας στο διαδίκτυο.
Εκπαίδευση και κοινωνικά δίκτυα
Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται ήδη επιτυχώς και προβλεπεται να ενσωματωθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία πολυ περισσότερο στο μέλλον. Φυσικά πρόσωπα (καθηγητές, φοιτητές κ.α.) αλλά και εταιρείες, οργανισμοί, πανεπιστήμια κλπ. συνδέονται μεταξύ τους μέσω των σύγχρονων κοινωνικών δικτύων και αλληλεπιδρούν ενισχύοντας τη συνεργασία μεταξύ των μελών.
Oι ομάδες εργασίας (groups ) είναι ο πυρήνας του εκπαιδευτικού μοντέλου και δημιουργούνται από ανθρώπους που έχουν ως σκοπό να επικοινωνούν μεταξύ τους τακτικά, και να αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλο με αμοιβαία επιρροή, κοινή αίσθηση συναδελφικότητας, και οι οποίοι εργάζονται μαζί για να πετύχουν ένα κοινό σύνολο στόχων. Τέτοιες ομάδες εργασίες μπορούμε να δημιουργήσουμε εύκολα μέσω της Google με τα Google Groups, της Yahoo! με τα Yahoo! Groups, τα groups στο facebook στο LinkedIn και αλλού.
Η ηλεκτρονική συνομιλία (chat) έχει ενσωματωθεί πλέον στις γνωστές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως facebook, myspace και άλλες. Η επικοινωνία καθηγητών-φοιτητών φαίνεται και αυτή να περνάει πλέον απ τις αίθουσες και τους χώρους των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε νέες μορφές επικοινωνίας και δικτύωσης.
Mε την τηλεδιάσκεψη παρέχεται δηλαδή η δυνατότητα στον καθηγητή να ξεκινήσει ένα απομακρυσμένο μάθημα (remote lesson) με τους φοιτητές του, αλλά και άλλους ενδιαφερόμενους που θέλουν να παρακολουθήσουν το μάθημα. Υπάρχουσες δημοφιλείς εφαρμογές για τηλεδιάσκεψη είναι το MS Office Live Meeting και το GoToMeeting. Το πρόγραμμα Skype παρέχει επίσης παρόμοιες υπηρεσίες για ένα online lesson, με αρκετά όμως λιγότερες δυνατότητες.
Καθηγητές και φοιτητές ανταλλάσουν καθημερινά έγγραφα με εργασίες και άλλες αναφορές κυρίως με τη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Με τη χρήση όμως των open documents όπως είναι π.χ. τα Google documents, παρέχεται η δυνατότητα να επεξεργαστούν και να προβάλουν τα έγγραφά τους από οποιοδήποτε υπολογιστή ή smart phone. Με τα Google docs μπορείς να επεξεργαστείς έγγραφα μαζί με άλλους (collaborative edit) και να δεις τις αλλαγές καθώς οι άλλοι πληκτρολογούν.
Κατά τη διάρκεια μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας όπως μίας διάλεξης ή ενός μαθήματος είναι πολύ πιθανό ο καθηγητής να θέλει να την εμπλουτίσει με την παρουσίαση ενός σχετικού video. Εύκολα μπορεί να αναζητήσει και να βρει αυτό που ψάχνει σε ελάχιστο χρόνο με χρήση και πάλι δημοφιλών πλατφορμών όπως είναι το Google video, όπου μπορεί κάποιος να αναζητήσει και να παρακολουθήσει εκατομμύρια videos.
Το twitter μπορεί να χρησιμεύσει για να μπορεί εύκολα ένας καθηγητής να κάνει ανακοινώσεις στους φοιτητές
Τέλος, η χρήση του λεγόμενου νέφους (Cloud) επιτρέπει πρόσβαση στα δεδομένα μας από οποιαδήποτε τοποθεσία που απλά έχει πρόσβαση στο internet, χωρίς να υπάρχει μέριμνα για αποθηκευτικούς χώρους.
Τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει η εκπαιδευτική διαδικασία από την χρήση των ΜΚΔ είναι πολλά και διάφορα λόγω της μαθητοκεντρικής προσέγγισης που εγκαινιάζεται. Η ευκολία χρήσης των κοινωνικών δικτύων και η δυνατότητα άμεσης διάδρασης, υποστηρίζουν την αλληλεπιδραστική μάθηση, την κριτική σκέψη, την επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση των απόψεων των μαθητευόμενων. Επιπρόσθετα, η κοινωνική δικτύωση μπορεί να αξιοποιηθεί και στη δια βίου μάθηση, τόσο στη διευκόλυνση της επικοινωνίας των ενηλίκων στη διδασκαλία, όσο και στην επιτυχή υλοποίηση δραστηριοτήτων συνεργατικής μάθησης από απόσταση. Όπως αποδείχθηκε και με διάφορες πιλοτικές εφαρμογές, η συνδυασμένη χρήση του Facebook και άλλων κοινωνικών δικτύων, μπορεί να προσφέρει τα μέσα που χρειάζονται για να υποστηρίζεται αποτελεσματικά και ποιοτικά η μάθηση.
Σοβαροί κίνδυνοι και συνέπειες από την αλόγιστη χρήση των ΜΚΔ
Δυστυχώς, η χρήση των ΜΚΔ δεν είναι απαλλαγμένη από σοβαρούς κινδύνους. Αναφέρουμε τους κυριότερους:
-
Απατηλοί σύνδεσμοι Ransomware–Cryptolocker, που οδηγούν μέσω κρυπτογράφησης των αρχείων μας σε οικονομική εξαπάτηση.
-
Απατηλό (spam) email
-
Κλοπή Διαδικτυακής Ταυτότητας (IdentityTheft), με σκοπό πάλι την οικονομική εξαπάτηση, τον εξευτελισμό ή την διάδοση φημών
-
Ψεύτικα προφίλ σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
-
Ηλεκτρονική διαπόμπευση (1 στα 5 παιδιά θύμα εκφοβισμού)
-
Πληθώρα αγγελιών που αποστέλλονται μέσω email ή δημοσιεύονται σε ιστοσελίδες π.χ. για εύρεση εργασίας στο εξωτερικό, όπου από τα θύματα είτε αποσπώνται χρηματικά ποσά για προκαταβολή ή άλλο λόγο, είτε ζητείται να μεταφέρουν χρηματικά ποσά κρατώντας ένα ποσοστό. Στην περίπτωση αυτή τα θύματα αυτά λειτουργούν ως «βαποράκια» ή μουλάρια (mules) εν αγνοία τους.
-
Παραπλανητικές δημοσιεύσεις, και διάδοση ψευδών ειδήσεων. Αφού κατηγορήθηκε έντονα ότι επηρέασε το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών πρόσφατα λόγω της διάδοσης ψευδών ειδήσεων μέσα από το κοινωνικό δίκτυο του, το Facebook προσπαθεί να καταπολεμήσει το φαινόμενο και να βρει μεθόδους για να κρατήσει στο περιθώριο τις παραπλανητικές δημοσιεύσεις.
-
Ίσως το σημαντικότερο είναι ότι αν έχεις μετανιώσει για κάτι που έχεις γράψει στα ΜΚΔ είναι σχεδόν αδύνατο να το διαγράψεις. Θα πρέπει να τονιστεί ιδιάιτερα το γεγονός ότι στις δηλώσεις αποποίησης ευθύνης πολλών μέσων κοινωνικής δικτύωσης προβλέπεται η εκχώρηση των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης του περιεχομένου των δεδομένων και πληροφοριών που έχει αναρτήσει ο χρήστης, γεγονός που δυστυχώς η πλειοψηφία των χρηστών αγνοεί.
Πάμπολλες και πολύ σοβαρές είναι επίσης οι συνεπειες από την αλόγιστη χρήση των ΜΚΔ στους ανηλίκους. Τα θέματα εθισμού, εσωστρέφειας, και απομόνωσης θα εξεταστούν σε επόμενες εισηγήσεις, έτσι εδώ εμείς θα επικεντρωθούμε σε κάποιες συνέπειες που σχετιζονται με τα ΜΚΔ.
-
Σε χρήστες μικρότερης ηλικίας αναπτύσσεται ανταγωνισμός για το ποιος θα προσεγγίσει περισσότερους φίλους, ιδιαίτερα του αντίθετου φύλου.
-
Δυστυχώς, από διάφορες μελέτες προκύπτει ότι οι φανατικοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πολύ γρήγορα και αβασάνιστα κάνουν δεκτά αιτήματα φιλίας και "προσθέτουν" φίλους με κριτήριο μία ωραία φωτογραφία του άλλου ατόμου ενώ παράλληλα προτίθενται άμεσα και χωρίς καμία επιφύλαξη να αποκαλύψουν κάθε είδους προσωπική πληροφορία μετά από μία σύντομη διαδικτυακή συνομιλία.
-
Αυτή η αλυσίδα φίλων που έχει πρόσβαση σε πληθώρα προσωπικών δεδομένων και πληροφοριών του χρήστη, μετατρέπει τα δεδομένα του κάθε χρήστη, διαθέσιμα στον οποιονδήποτε.
-
Σημαντική είναι και η απόσπαση προσοχής που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη μάθηση. Από μελέτες διαπιστώθηκε ότι μαθητές γυμνασίου, λυκείου και φοιτητές ελέγχουν τον λογαριασμό τους στο Facebook τουλάχιστον μια φορά ανά 15 λεπτά.
Tο φαινόμενο των Social Media θα μπορούσε να θεωρηθεί περισσότερο θετικό για τους ενήλικους, ωστόσο τείνει να γίνει άκρως ανησυχητικό και για αυτούς… Σύμφωνα με έρευνα της Microsoft, τα Social Media αποσπούν την προσοχή μας από την δουλειά. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι διακόπτουν κατά μέσο όρο 4 φορές την δουλειά τους για να ελέγξουν τί συμβαίνει στο Facebook, Twitter, κ.λ.π. Aυτό σημαίνει πως το 28% της ημέρας δαπανάται στα κοινωνικά δίκτυα, ποσοστό που δείχνει το μέγεθος του προβλήματος της κατάχρησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης!
Αυτή η εξελισσόμενη διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οδηγεί συχνά στη συστηματική παρενόχληση που ασκείται από οργανωτικές δομές εκ μέρους συναδέλφων ή ιεραρχικά ανωτέρων, την κατ΄επανάληψη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής, της τιμής και υπόληψης του ατόμου, με βλαβερές συνέπειες σε επαγγελματικό ή κοινωνικό επίπεδο. Ένας άλλος πολύ σοβαρός κίνδυνος που ενέχεται είναι και αυτός σχετικά με τις ηλεκτρονικές πληρωμές.
Είναι εξάλλου πολύ ανησυχητικό ότι ένα στα τέσσερα άτομα αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα σχετικό με την κατάχρηση των νέων τεχνολογιών σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.
Αυτή η κατάχρηση οδηγεί στην μοναξιά, αλλά και στην χαμηλή απόδοση στην εργασία ή τις σπουδές μας, σε διαταραχές συμπεριφοράς, οικονομικά προβλήματα, καθιστική ζωή και παχυσαρκία. Επίσης, πολλά μπορούν να είναι τα προβλήματα που άπτονται της σωματικής υγείας των χρηστών, όπως η τενοντίτιδα, οι διαταραχές της όρασης, του ύπνου και οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες.
Ευφυείς διαδικτυακές τεχνολογίες και Μεγάλος Αδελφός
Η κοινωνία της πληροφορίας φέρνει σε επαφή σήμερα δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους που αναμένεται να γίνουν ένα δισεκατομμύριο σε μια δεκαετία. Μερικοί υποστηριζουν ότι επειδή δεν πρόκειται για την φωνή ενός μενονωμένου περιοδικού ή τηλεοπτικού σταθμού, και συνεπώς ακούγονται οι φωνές όλων των χρηστών, δεν θα υπάρχει στοιχείο «Μεγάλου Αδελφού».
Ομως, οι νέες ευφυείς τεχνολογίες που αναπτύσσονται παίζουν ακριβώς αυτόν τον ρόλο, μας παρακολουθούν συνεχώς και συγκεντρώνουν στοιχεία που καλύπτουν όλες τις πλευρές της προσωπικής μας ζωής, με σκοπό να υποβοηθήσουν την καθημερινότητα μας. Σαφέστατα, υπάρχει μεγάλο όφελος στην ανάπτυξη τέτοιων τεχνολογιών απο τις διάφορες εταιρίες για διαφημιστικούς σκοπούς, ποιος όμως μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν και για άλλους σκοπούς?
Μέσω των κοινωνικών δικτύων διεξάγεται μια συνεχής παρακολούθηση των συνδέσεων μας και των καθημερινών μας δραστηριοτήτων, και αναπτύσσονται νέα συστήματα τα οποία παράγουν αυτόματα τεράστιες ποσότητες παθητικά συλλεγμένων δεδομένων από το διαδίκτυο.
Πρόσφατη έρευνα της βελγικής αρχής προστασίας δεδομένων με συνδρομή πανεπιστημιακών τμημάτων Ασφάλειας Η/Υ και Κρυπτογραφίας, καθώς και ΜΜΕ, πληροφορίας και τηλεπικοινωνιών, αποκάλυψε ότι το Facebook παρακολουθεί την online δραστηριότητα των Ευρωπαίων χρηστών που επισκέπτονται την σελίδα του, ακόμα και αν δεν εισέλθουν σε αυτήν, ή δεν διαθέτουν λογαριασμό ή και εάν επιλέξουν να μην παρακολουθείται η δραστηριότητα τους για διαφημιστικούς σκοπούς. Αυτή η πολιτική παραβιάζει την σχετική ευρωπακή ντιρεκτίβα. Εντύπωση προκαλεί ότι κάτι αντίστοιχο δεν συμβαίνει με τους αμερικανούς ή καναδούς χρήστες.
Σκέψεις, συμπεράσματα, και επίλογος
Τα δίκτυα έχουν καταστεί τα πλέον βασικά στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού, εφόσον η ζωή σε καθημερινή βάση δεν είναι νοητή σήμερα χωρίς τα σύγχρονα oδικά, κοινής ωφέλειας και επικοινωνιακά δίκτυα.
Εκατοντάδες εκατομμυρίων ανθρώπων χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σε καθημερινή βάση και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ασκεί τόσο σημαντική επίδραση στο σύστημα των κοινωνικών σχέσεων, στις θεσμικές και μη δομές της κοινωνίας, στο κοινωνικό κεφάλαιο και την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης.
Οι ΤΠΕ και το διαδίκτυο παρεχουν σημαντικά εργαλεία όχι μόνον για επικοινωνία, ή διασκέδαση αλλά και στους τομείς της διδασκαλίας και της έρευνας, αλλά συνδυάζονται δυστυχώς από πληθώρα παρενεργειών και κινδύνων.
Κάθε νέα τεχνολογία έχει θετικές συνέπειες αλλά και παρενέργειες. Υπάρχει η πυρηνική ιατρική και η πυρηνική βόμβα, ο ηλεκτρισμός και η ηλεκτρική καρέκλα. Οι άνθρωποι αντιστάθηκαν στα αυτοκίνητα πριν από 100 χρόνια. Τώρα έχουν πλέον ενσωματωθεί στην κουλτούρα μας, και κανείς δεν αμφιβάλει για το αν τα χρειαζόμαστε ή όχι, αν και έχουμε μόλυνση και ατυχήματα. Η ίδια η τεχνολογία δεν είναι από μόνη της καλή ή κακή, οι άνθρωποι με τον τρόπο που την χρησιμοποίουν της δίνουν θετικό ή αρνητικό πρόσημο.
Θα περιμέναμε η σύγχρονη τεχνολογία με τους αυτοματισμούς και τις προηγμένες δυνατότητες επικοινωνίας και μεταφορών να συμβάλει αποφασιστικά στην προσωπική μας βελτίωση, να μας εξασφαλίζει χρόνο και πόρους για δραστηριότητες που θα βοηθήσουν στον πνευματικό μας αγώνα για την απόκτηση αρετών και τον αγιασμό μας σε προσωπικό επίπεδο, αλλά την πρόοδο του ανθρωπίνου γένους, την επικράτηση της ειρήνης, την αλληλεγγύη των λαών κλπ.
Αντιθέτως, ο άνθρωπος κολλάει περισσότερο πανω στην ύλη και στα υλικά αγαθά, όπως τα σύγχρονα προιόντα της τεχνολογίας που γίνονται όλο και πιο σαγηνευτικά και ελκυστικά. Γίνονται τα αντικείμενα μιας σύγχρονης ειδωλολατρίας, γιατί αξιοποιούνται με σκοπό την απόκτηση όλων και περισσότερων υλικών αγαθών που εξασφαλίζουν χρήμα, δόξα και απολαύσεις που δεν μπορούν να γεμίσουν την ανθρώπινη ψυχή. Έτσι η μεγάλη πλειοψηφία του ανθρωπίνου γένους αποτυγχάνει ακόμη περισσότερο να καταλάβει τον πιο πολύτιμο πόρο στη Γή : τους εαυτούς μας, και την βασιλεία του Θεού, που είναι μέσα μας.
Μετά από τρείς επαναστάσεις, 1η την αγροτική που βασιζόταν στο άροτρο, 2η την βιομηχανική, που βασιζόταν στην μηχανή, και τρίτη την επανάσταση της πληροφορίας που βασίζεται στους υπολογιστές, έχει φθάσει ο καιρός για μια νέα επανάσταση που δεν θα βασίζεται στα αντικείμενα, όπου ο θησαυρός της ορθοδοξίας θα λάμψει για να πραγματοποιηθεί ή προφητεία, «…Kαι γενήσεται μία ποίμνη, εις ποιμήν» (Iωάν. 10,16).
Ευχαριστούμε τον κύριο Χρήστο Υφούλη για την παραχώρηση της ομιλίας του.
Το σύγχρονο παιδομάζωμα είναι δυτικό, κρατικό και επιδοτούμενο. Γίνεται σε σκανδιναβικά κράτη και αλλού. Καταλήγει σε βίαιη διάλυση της οικογένειας και στην παιδική κακοποίηση. Τα παιδιά ανήκουν στο κράτος, το οποίο δεν ανήκει στους πολίτες του. Υπουργός παιδείας δηλώνει ότι θέλει να κάνει ομοφυλόφιλα όλα τα παιδιά. Η παιδεία προωθεί την ιδέα επιλογής φύλου, την πρώιμη σεξουαλικότητα και την αποβλάκωση. Οι αντιδρώντες διώκονται ανηλεώς, σύμφωνα με το νόμο. Καλώς ορίσατε στην δημοκρατική κόλαση του 21ου αιώνα.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Όταν πρωτοδιάβασα τη συνέντευξη μιας Ρωσίδας μάνας [Irina Bergseth] που ζούσε στη Νορβηγία δεν πίστευα στα μάτια μου. Κάθε φράση της, κάθε λέξη της ήταν μια δυνατή γροθιά στο στομάχι! Όμως αξίζει να τη δούμε για να αντιληφθούμε πώς θέλουν κάποιοι την Ευρώπη των Εσχάτων. Όταν μάλιστα το μέλλον αυτής της «σύγχρονης κοινωνίας», καθοδηγείται προς διαμόρφωση με τον πιο ύπουλο, τον πιο βρώμικο τρόπο πάνω στις ψυχές των παιδιών και αυτός ο εφιάλτης, βρίσκεται προ των πυλών και για την δική μας Πατρίδα, νομίζω πως επιβάλλεται με κάθε τρόπο να το αποτρέψουμε. Το κείμενο από το οποίο σταχυολογούμε τα βασικά του σημεία, είναι από συνέντευξη της 9ης Μαΐου 2013 μιας μάνας που η “τύχη” την έριξε στην “προηγμένη”, πλούσια και “προοδευτική” αυτή χώρα του Βορρά. Δημοσιογράφος ήταν ο Andrew Fefelov της Ρωσικής Εφημερίδας “ΑΥΡΙΟ”.
Η Ιρίνα παντρεύτηκε το 2005 στην Μόσχα με πολίτη της Νορβηγίας, έχοντάς ήδη έναν γιο τότε 7 ετών. Εγκαταστάθηκαν στη Νορβηγία, στο χωριό Άουρσκογκ του Χιόκλαντ. Εν συνεχεία περιγράφει τη νορβηγική κοινωνία που αποδομείται ηθικά ταχύτατα, αντιγράφοντας αμερικανικές νοοτροπίες. Κατά τη ρωσίδα αυτή μητέρα παρά τον πλούτο της χώρας που οφείλεται στην εξόρυξη πετρελαίου η Νορβηγία δεν έχει αναπτύξει τις επιστήμες, παρά εκμεταλλεύτηκε την ξένη επιστημονική και τεχνολογική συνδρομή. Η Ιρίνα κατόρθωσε να διοριστεί δασκάλα σε μια γειτονική κοινότητα.
Αμέσως μετά στη συνέντευξή της η Ιρίνα περιγράφει τις βασικές δομές του νορβηγικού σχολείου που το χαρακτηρίζει: “φτιαγμένο για διανοητικά καθυστερημένους”. Έτσι, σύμφωνα με τη Ρωσίδα αυτή δασκάλα, το έργο του κρατικού σχολικού προγράμματος για το δημοτικό σχολείο συμπεριλαμβάνει οι δάσκαλοι να διδάξουν στα παιδιά το αλφάβητο, έως 13 ετών να μάθουν να μετράνε και να διαβάζουν τις ετικέτες των τιμών στα καταστήματα. Το διάβασμα μεγαλόφωνα στην τάξη δεν επιτρέπεται, επειδή το παιδί αισθάνεται «ντροπή» [εδώ να δείτε προσοχή στη “διαφορετικότητα”!]. Μάλιστα ειδικός δάσκαλος βγάζει το παιδί στον διάδρομο και μόνο εκεί ακούει το παιδί να διαβάζει, έτσι ώστε να μην ντροπιάσει το «μικρό»!
Ακόμη, ο δάσκαλος έχει το δικαίωμα να κάνει στα παιδιά μέσα στην ημέρα δύο ασκήσεις μαθηματικών! Αν τα παιδιά δεν μάθουν το μάθημα, τρεις ημέρες αργότερα, πάλι προσπαθεί να τους εξηγήσει την ύλη του περασμένου μαθήματος. Εργασία για το σπίτι για την εβδομάδα το πολύ 5-8 λέξεις στα αγγλικά, κατά την διακριτική ευχέρεια του παιδιού! Ουσιαστικά το διαφημιζόμενο από πολλούς εγχωρίους “παιδαγωγούς” ως κορυφαίο, είναι απλώς παράδειγμα της πλήρους υποβάθμισης της εκπαίδευσης. Άλλωστε, δεν υπάρχουν μαθήματα λογοτεχνίας, ιστορίας, φυσικής, χημείας, φυσικής επιστήμης. Υπάρχει μόνο μια μορφή “μελέτης περιβάλλοντος”, που ονομάζεται «αναθεώρηση», όπου τα παιδιά μαθαίνουν τον κόσμο σε γενικές γραμμές. Ξέρουν απλώς ότι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε. Όλα τα άλλα στοιχεία, σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, είναι «κακοποίηση του παιδιού και της ψυχής του»! Μάλιστα, η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο δεν ταΐζει τα παιδιά στα σχολεία και στα νηπιαγωγεία. Μόνο τρέφουν τα παιδιά, άπαξ εβδομαδιαίως, με κάποια «αηδιαστική σούπα», που ονομάζεται «ντοματόσουπα» από έτοιμη συσκευασία!
Ο μεγαλύτερος γιος της Ιρίνας, έχοντας κάνει μαθήματα για δύο χρόνια σε ρωσικό σχολείο της Νορβηγίας ήταν σαν ένα παιδί θαύμα. Έως την 7η τάξη, δε διάβαζε τίποτα, μιας και δεν υπήρχε καμία ανάγκη για να διδαχτεί. Στους τοίχους των σχολείων, άλλωστε υπάρχουν κατατοπιστικές απίστευτες ανακοινώσεις, όπως: “Εάν οι γονείς σας επιβάλουν να κάνετε τα μαθήματα, καλέστε στο [τάδε] τηλέφωνο. Εμείς θα σας βοηθήσουμε να ελευθερωθείτε από τέτοιους γονείς.»!!! Για την Ιρίνα μόνος τρόπος ασκήσεως της μνήμης του γιου της ήταν το πιάνο. Μάλιστα του έλεγε συχνά: “Μην τολμήσεις και πεις κάπου ότι έχεις μια τέτοια απαιτητική μητέρα.»
Μετά από έξι χρόνια παραμονής της Ιρίνα στη Νορβηγία ήρθε η ώρα να μάθει για το περιβόητο σύστημα παιδικής πρόνοιας “Barnevernet ”. Πριν γνωρίσει όμως αυτό το “σύστημα”, η Ιρίνα μετά τη γέννηση του δεύτερού της παιδιού, χώρισε από τον άνδρα της. Τότε, πήρε δάνειο, αγόρασε διαμέρισμα και είχε μια φυσιολογική ζωή, χωρίς ποτέ να απασχολήσει τις αρχές του κράτους. Τα παιδιά έμειναν μαζί της, δεδομένου ότι ο μπαμπάς στεναχωρούσε τον γιο της (από τον πρώτο γάμο), και έθεσε θέμα να μην υπάρξουν συναντήσεις με αυτόν τουλάχιστον τον γιο.
Η Ιρίνα προσπάθησε τουλάχιστον ώστε ο πατέρας του παιδιού να μην μείνει μαζί του το βράδυ, διότι υπήρχε απειλή ξυλοδαρμού. Το νηπιαγωγείο κι άλλες κρατικές υπηρεσίες την πίεζαν να δίνει το παιδί στον πατέρα του. Έτσι ο μικρός γιος παρέμεινε με τον πατέρα του στην αρχή από δύο ώρες το Σάββατο ή την Κυριακή. Αλλά την τελευταία φορά, όταν έκλεισε τα τέσσερα του χρόνια, πέρασε με τον πατέρα του σχεδόν μια εβδομάδα. Στις 7/3/2011 η Ιρίνα πήγε στην αστυνομία του χωριού «Bjorlelangen», επειδή το μικρό αγόρι της είπε, ότι η θεία και ο θείος του, συγγενείς του πατέρα του, τον πόνεσαν στο στόμα και στον ποπό! Της μίλησε για πράγματα, που εκείνη δεν μπορούσε στην αρχή να τα πιστέψει. Τότε αναλογίστηκε στα σοβαρά μια νορβηγική λαϊκή παράδοση, συνδεδεμένη με το να σχετίζονται οι συγγενείς εξ αίματος στενά με παιδιά: αγόρια και κορίτσια! Αρχικά, η Ρωσίδα μητέρα δεν μπορούσε να πιστέψει σ΄ αυτή την τρέλα ή ανοησία ή κόλαση. Πάντως, πήγε στην αστυνομία και έκανε καταγγελία.
Την 8η Μαρτίου κλήθηκα στην υπηρεσία της επιμέλειας των παιδιών «Barnevernet». Η ανάκριση διήρκεσε έξι ώρες. Εκεί ήταν μόνο η Ιρίνα και τα παιδιά της. Υποτίθεται ότι στη Νορβηγία υπάρχει ένα «υποδειγματικό» σύστημα προστασίας των παιδιών, που δημιουργήθηκε «για τα μάτια του κόσμου», ότι δήθεν αγωνίζονται και πολεμάνε την αιμομιξία. Αργότερα η Ιρίνα συνειδητοποίησε, κάτι που νωρίτερα είχαν καταγγείλει και άλλοι γονείς, ότι τα κέντρα «Barnevernet», που υπάρχουν σε κάθε χωριό[!], σκοπό έχουν να εντοπίσουν την δήθεν «ομολογία» του παιδιού περί μη «καλής» μητέρας (ή πατέρα), να απομονώσει τα παιδιά αυτά από τους γονείς τους και να τους «τιμωρήσει» (παιδιά και γονείς ταυτόχρονα)! Εκείνη την εποχή οι εφημερίδες στη χώρα έγραψαν ότι ένα κορίτσι 8 ετών, καταδικάστηκε σε καταβολή των δικαστικών εξόδων και καταβολή αποζημιώσεων στον βιαστή της για την παραμονή του στη φυλακή!
Τότε κατάλαβε και η Ιρίνα πλήρως ότι στη Νορβηγία, όλα είναι από την «ανάποδη». Ουσιαστικά αντιλήφθηκε ότι η παιδεραστία, ουσιαστικά, δεν θεωρείται έγκλημα [κάτι που συμβαίνει και σε άλλες “προηγμένες” ευρωπαϊκές χώρες, όπως την Ολλανδία]. Πάντως στις 8/3/2011 ήταν η πρώτη φορά που κατασχέθηκαν και τα δύο παιδιά της Ιρίνα! Η κατάσχεση γίνεται ως εξής: το παιδί δεν επιστρέφει από το νηπιαγωγείο ή το σχολείο, δηλαδή ουσιαστικά το κλέβουν από τους γονείς, εξαφανίζεται! Αυτό συμβαίνει επειδή το παιδί «το απομακρύνουν» για το … καλό του, από τους γονείς σε μυστική διεύθυνση.
Οι υπεύθυνοι της είπαν αφοπλιστικά: «Καταλάβετε την κατάσταση, εσείς μιλάτε για παιδική κακοποίηση. Πρέπει να εξεταστείτε από γιατρό και κριθείτε ότι είστε υγιείς.» Έτσι η Ιρίνα έσπευσε στην κοντινή πολυκλινική [δέκα λεπτά με το αυτοκίνητο]. Στο αυτοκίνητο την έβαλε η υπάλληλος της «Barnevernet», λέγοντας: “Εμείς θα σας βοηθήσουμε, θα παίξουμε με τα παιδιά σας, θα είναι στην υπηρεσία της προστασίας των παιδιών”. Όταν η Ιρίνα με τη συνοδεία της υπαλλήλου έφτασε στην κλινική, ο μεγαλύτερος της γιος [13 τότε ετών], της τηλεφώνησε και την πληροφόρησε ότι βρίσκονταν ήδη σε ανάδοχη οικογένεια σε μυστική διεύθυνση! Η Ιρίνα προσπάθησε να συγκρατήσει τα δάκρυά της, γιατί ακόμη και το κλάμα θεωρείται ψυχική ασθένεια, και σε αυτή την περίπτωση η «Barnevernet» θα εφάρμοζε καταναγκαστική ψυχιατρική!
Τελικά αποδεικνύεται ότι στη Νορβηγία υπάρχει ένα κρατικό πρόγραμμα, ποσόστωσης για την απομάκρυνση των παιδιών από τους γονείς τους. Τα όργανα «προστασίας παιδιών» ανταγωνίζονται για την υλοποίησή του. Δημοσιεύονται μάλιστα ανά τρίμηνο πίνακες και διαγράμματα με τον αριθμό των «κατασχεμένων «παιδιών ανά επιλεγμένη περιοχή! Τέτοια σχετικά έγγραφα είναι διαθέσιμα και σε περιπτώσεις απομάκρυνσης παιδιών από οικογένειες και στη Σουηδία. Μια τέτοια έκθεση αναφέρει, ότι στη Σουηδία κατασχέθηκαν 300.000 παιδιά! Πρόκειται για μια ολόκληρη γενιά που κλάπηκε από τους βιολογικούς γονείς! Στη Σκανδιναβία συνεπώς οι παραδοσιακές οικογένειες βιώνουν ένα πογκρόμ!
Μάλιστα, κάθε ανάδοχη οικογένεια εισπράττει 10 χιλιάδες Κορόνες [1100 ευρώ] Νορβηγίας/μήνα για κάθε ένα θετό παιδί. Ακόμη, κάθε υπάλληλος της Barnevernet λαμβάνει από τον κρατικό προϋπολογισμό ένα μεγάλο μπόνους γι’ αυτή τη “δουλειά”, δηλαδή για την καταστροφή της «οικογενειακής φωλιάς», και την κλοπή των απογόνων. Μάλιστα ο ανάδοχος γονέας μπορεί να επιλέξει το παιδί «της αρεσκείας του», όπως στα σκλαβοπάζαρα. Για παράδειγμα, λέει η Ιρίνα: “σας άρεσε εκείνο το γαλανομάτικο κοριτσάκι ρωσικής καταγωγής και θέλετε να το πάρετε για αναδοχή, τότε καλέσετε τη Barnevernet και να πείτε: «είμαι έτοιμος, έχω ένα μικρό δωμάτιο για το παιδί …» αναφέροντας το όνομα του παιδιού. Και θα σας το παραδώσουν αμέσως”.
Συνεπώς, πρώτα βρίσκεται η ανάδοχη οικογένεια, και στη συνέχεια αποσύρεται από τους βιολογικούς γονείς «κατόπιν παραγγελίας» το παιδί! Μάταια κάποιοι ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων μάχονται μ’ αυτό το παντοδύναμο σύστημα της Barnevernet». Μάλιστα, οικογένειες που υπέφεραν από το σύστημα Barnevernet στις 3 Μαΐου 2013 διοργάνωσαν διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά του βίαιου διαχωρισμού γονέων και παιδιών στη Νορβηγία. Πάντως η χώρα αυτή, όσον αφορά την κλοπή των παιδιών από τους γονείς τους, είναι μπροστά από τα υπόλοιπα κράτη, κι αυτό γιατί φαίνεται πως ο διαχωρισμός των παιδιών από τους γονείς τους αποτελεί εθνικό σχέδιο. Νορβηγική εφημερίδα με πηχιαίο πρωτοσέλιδο έγραφε πέρυσι: “Το ένα πέμπτο των παιδιών στη Νορβηγία έχει “διασωθεί” από τους γονείς τους”. Συνεπώς περί τα 150 χιλιάδες παιδιά, “σωσμένα”, ζουν πλέον όχι στο σπίτι με τη μητέρα τους, αλλά σε μοντέρνα άσυλα, δηλαδή φυλακές οικογενειακού τύπου.
Πολλοί ανάδοχοι στη Νορβηγία δείχνουν προτίμηση σε παιδιά με αναπηρία [μήπως άραγε τα κάνουν ανάπηρα;] γιατί μπορούν να πάρουν μεγαλύτερες επιδοτήσεις. Όσο μεγαλύτερο είναι το τραύμα του παιδιού, τόσο περισσότερο κέρδος για τον “ανάδοχο”! Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, από δέκα νεογέννητα μόνο τα δύο γεννιούνται από Νορβηγούς γονείς και τα οκτώ από τα δέκα είναι παιδιά των μεταναστών.
Οι μετανάστες παρέχουν υγιές πληθυσμό στη χώρα, αφού στους μετανάστες δεν συνηθίζονται στενές σχέσεις μεταξύ συγγενών [αιμομιξίες], όπως αντίθετα συνηθίζονται στους Νορβηγούς. Αξίζει να σημειωθεί πως τα περισσότερα παιδιά που γεννήθηκαν στη Νορβηγία και έπεσαν στα νύχια του συστήματος Barnevernet είναι παιδιά ρωσικής καταγωγής. Σχεδόν όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν από ένα ή δύο Ρώσους γονείς είναι εγγεγραμμένα στις λίστες του «Barnevernet» κι αποτελούν την ομάδα «υψηλού κινδύνου» για “σωτηρια”, δηλαδή αρπαγή. Άμεσο αποτέλεσμα: Κάθε μήνα στη Νορβηγία αυτοκτονεί μια ρωσίδα γυναίκα!
Αιτίες που μπορεί η Barnevernet να επέμβει; Πολλές και ποικίλες: αναγκάζετε το παιδί σας να πλένει τα χέρια του με το ζόρι η μαμά κουτσαίνει ή κλαίει, το παιδί σας τρώει με τα χέρια [συνέβη σε οικογένεια Ινδών μεταναστών]… ε, τότε… “είστε μια κακή μητέρα, το παιδί σας θα παρακρατηθεί!”. Το σύστημα “προστασίας” των παιδιών στη Νορβηγία βασίζεται σε “τεκμήριο ενοχής” των γονέων. Άλλη αιτία, συχνή μάλιστα, που επεμβαίνει η “προστασία παιδιών” μπορεί να είναι η φράση που συχνά λένε οι γονείς στα παιδιά τους, και στην Ελλάδα: “θα σε σκοτώσω βρε!” Τότε η Barnevernet λέει: “Θέλετε να σκοτώσετε τα παιδιά σας”! Σε ανάλογες ανακρίσεις γονέων από τους εντεταλμένους της Barnevernet, αναγκάζουν τους γονείς με τον τρόπο τους να βρίσκονται μόνιμα σε θέση να πρέπει να δικαιολογούνται συνεχώς.
Κάποτε οι δύστυχοι γονείς αντιλαμβάνονται πως από κάποια στιγμή και μετά είναι αδύνατον να δικαιολογηθούν. Ας αναλογιστούμε μόνο πως η νορβηγική κρατική μηχανή, δίνει μυθικά βραβεία και μπόνους σε δικηγόρους, σε υπαλλήλους της επιτροπείας, σε δικαστές, σε ψυχολόγους, σε ψυχιάτρους, σε ανάδοχους γονείς, σε εμπειρογνώμονες. για κάθε “κατασχεθέν” γαλανομάτικο μωρό. Τότε οι πραγματικοί γονείς δεν έχουν καμία πιθανότητα να διασώσουν το παιδί τους από το νορβηγικό «άσυλο». Στη συνέντευξή της η Ιρίνα τονίζει: Οι δικηγόροι του «Barnevernet» μεταφράζανε και χρησιμοποίησαν εναντίον μου όλο το υλικό του ρωσικού τύπου, που ανέφερε τα παιδιά μου. Είπαν στο δικαστήριο: «Είναι τρελή, προστατεύει τα παιδιά της στον τύπο!» Στη Δύση δεν υπάρχει ελευθερία του τύπου σε σχέση με τα παιδιά. Είναι αδύνατον να κάνει κανείς έκκληση προς την κοινωνία”. Άλλωστε, ισχύει ο Νόμος της ιδιωτικής ζωής (Νόμος περί προστασίας προσωπικών δεδομένων), ένας νόμος που φαίνεται πως είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα της Barnevernet.
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: Το υπουργείο που έχει σχέση με παιδιά στην Νορβηγία ονομάζεται “Βασιλικό Υπουργείο Παιδιών και Ισότητας κάθε μορφής σεξουαλικής διαφορετικότητας”. Οι σεξουαλικές μειονότητες στη Νορβηγία δεν είναι πλέον μειονότητες, οι κανονικοί φυσικοί (natural) άνθρωποι είναι σήμερα μειονότητα. Οι κοινωνιολόγοι έχοντας στην διάθεσή τους κάποια στοιχεία, διαπιστώνουν: το 2050 η Νορβηγία θα είναι πάνω από 70% homo-χώρα. Τι σημαίνει «homo», είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς. Άλλωστε, η Νορβηγία μα και άλλες δυτικές χώρες, νομιμοποίησε τουλάχιστον τριάντα είδη μη παραδοσιακού γάμου. Από την άποψη αυτή, η πιο «προχωρημένη» χώρα είναι η Νορβηγία, όπου «άνδρας» και «γυναίκα» είναι μάλλον έννοιες παρωχημένες.
Δεν είναι τυχαίο, ότι στη Νορβηγία ένα παιδί που γεννιέται σε μια φυσιολογική οικογένεια δεν μπορεί να προστατευτεί. Την τελευταία δεκαετία σε όλη την Ευρώπη εισήχθησαν κάποια σεξουαλικά πρότυπα που διέπουν την εκπαίδευση των παιδιών με ένα ορισμένο τρόπο (http://yadi.sk/d/oa3PNRtG3MysZ ). Οι κανονισμοί αυτοί είναι δεσμευτικοί προς όλα τα κράτη που υπογράφουν την σύμβαση (convention), την έγκριση της οποίας ενεργά «προωθούν τα λόμπι» σήμερα στην Ελλάδα και τη Ρωσία. Ένα ειδικό τμήμα αυτού του «πανευρωπαϊκού σεξ στάνταρτ» αναφέρει πως πρέπει το προσωπικό των νηπιαγωγείων(!) κι οι γονείς, να εξασκήσουν τα παιδιά στον «αυνανισμό» έως τεσσάρων ετών (!) και όχι αργότερα. Στο κείμενο αυτής της σύμβασης λέγεται ξεκάθαρα, ότι οι γονείς μαζί με γιατρούς και νηπιαγωγούς καλούνται να διδάξουν τα παιδάκια «έρωτα διαφορετικών ειδών». Στη σελίδα 46 του εν λόγω εγγράφου αναφέρεται, ότι ένα νεογέννητο πρέπει να συνειδητοποιήσει την ταυτότητα φύλου του (gender identification). Ο επιβεβλημένος “σεξουαλικός διαφωτισμός” θεωρεί, ότι την ώρα της γέννησης του παιδιού σας, είναι απαραίτητο να καθοριστεί τι είναι: γκέι, λεσβία, τραβεστί ή τρανσέξουαλ (!!). Αν το παιδί σας και πάλι δεν θα επιλέξει «φύλο» (gender), θα βοηθήσει σ’ αυτή την περίπτωση η πανίσχυρη νορβηγική «Barnevernet» ή η φινλανδική «Lastensuoelu» ή γερμανική «Yugendamt» κ.ο.κ. Η Νορβηγία είναι από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως, η οποία δημιούργησε Ινστιτούτο Επιστημονικών Ερευνών [Πανεπιστημίου Όσλο], στο οποίο μελετούν αυτοκτονίες παιδιών από 0 μέχρι 7 ετών! Αλλά πώς ένα νεογέννητο παιδί μπορεί να αυτοκτονήσει; Μα τα κακόμοιρα παιδιά μετά από τις σαδιστικές επιθέσεις καταλήξουν να πεθάνουν τότε επισήμως αποδίδεται ως αυτοκτονία!
Η Ιρίνα στη συνέχεια της συνέντευξής της διηγείται πως στις 30-5-2011 δύο ένοπλοι αστυνομικοί και δύο υπάλληλοι του «Barnevernet» της πήραν και πάλι τα παιδιά. Εκείνη κάλεσε το δικηγόρο της στο τηλέφωνο, κι εκείνος της είπε επί λέξει: “Σύμφωνα με τους νόμους της Νορβηγίας, είστε υποχρεωμένη να δώσετε τα παιδιά. Αν αντισταθείτε, τα παιδιά θα τα πάρουν έτσι κ’ αλλιώς, αλλά εσείς δεν θα τα δείτε ποτέ. Θα πρέπει να δώσετε τα παιδιά σας, και αύριο θα σας εξηγήσουν τι συμβαίνει!”. Τα παιδιά τα απομάκρυναν αμέσως, χωρίς να δείξουν κάποιο επίσημο έγγραφο στη μητέρα τους. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως οι νορβηγικές εφημερίδες έγραψαν πως ένα αγόρι, το οποίο το πήραν από τη μητέρα του ως παιδί, βιάστηκε σε όλα τα «άσυλα».
Μόλις έγινε 18 ετών, αγόρασε ένα όπλο, μπήκε στο «σπίτι» και πυροβόλησε τους αναδόχους γονείς. Σε άλλη περίπτωση, ένα αγόρι από τη Νορβηγία έκλαιγε όταν το πήραν, επειδή ήθελε την μητέρα του. Οι γιατροί είπαν, ότι το να κλαίει έτσι – είναι παράνοια!! Από τα φάρμακά που του χορηγούσαν με τη βία, έγινε φυτό. Μετά τις φωνές του Τύπου, στάλθηκε πάλι στη μητέρα του αλλά σε αναπηρική καρέκλα! Δεν μπορούσε να μιλήσει, έχασε 15 κιλά και είχε πάθει δυστροφία, με μη αναστρέψιμες διαδικασίες.
Μετά από ένα και μοναδικό ραντεβού της Ιρίνας με το μεγαλύτερό της γιο, έμαθε, ότι εκείνο έγραψε επιστολή στο Ρωσικό Προξενείο. «Θα πεθάνω, αλλά θα αποδράσω από τη Νορβηγία. Εγώ δεν θα ζήσω σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.” Και μόνος του, κατάφερε να οργανώσει την απόδρασή του. Στο Διαδίκτυο ήρθε σε επαφή με τον Πολωνό Krzysztof Rutkowski, ο οποίος έχει ήδη καταφέρει να σώσει μια κοπέλα πολωνικής καταγωγής από το νορβηγικό «άσυλο».
Ο Πολωνός τηλεφώνησε στην Ιρίνα ότι όταν όλα ήταν προετοιμασμένα και της είπε: «Αν θα πάρω τον γιο σας χωρίς εσάς, θα θεωρηθεί ότι κλέβω το παιδί κάποιου άλλου, αλλά αν είμαι μαζί σας, τότε θα θεωρηθεί, ότι βοηθώ την οικογένεια». Η Ιρίνα δυσκολεύτηκε να αποφασίσει. Η επιλογή ήταν δίκοπο μαχαίρι: και οι τρεις να πεθάνουν στη Νορβηγία ή τουλάχιστον να σώσει τον εαυτό της και τον μεγαλύτερο γιο.
Καθώς όμως η Ιρίνα πέρασε τα σύνορα της Πολωνίας, οι συνοριοφύλακες τους σταμάτησαν με το αίτημα της δήθεν «άλλης» επίσημης νορβηγικής μητέρας. Η αίτηση ανέφερε, ότι κάποια «θεία», η Ιρίνα δηλαδή, έκλεψε ένα παιδί από το έδαφος της Νορβηγίας. Στη συνέχεια η Πολωνία, έδωσε το παιδί της σε μία πολωνή θετή μητέρα. Και για να μεταφέρει η Ιρίνα το παιδί από την Πολωνία στην Ρωσία, έκανε ανταλλαγή μεταξύ της Πολωνής και της Ρωσίδας θετής μητέρας, που ήταν η γιαγιά του παιδιού και μητέρα της Ιρίνα.
Απ΄ότι αντιλαμβανόμαστε στην Ευρώπη μία βιολογική μητέρα δεν μετράει. Κι αν αυτά συμβαίνουν στη Νορβηγία, που ακόμη και ιερείς, γυναίκες κι άνδρες, δηλώνουν ανοικτά για τον “αντισυμβατικό” τους προσανατολισμό, τα ίδια συμβαίνουν και σε άλλες χώρες της Εσπερίας. Για παράδειγμα μια άλλη Ρωσίδα, η Ιρίνα Σ. 18 χρόνια ζούσε στην Αγγλία. Είχε εκεί ένα φίλο με τον οποίο απέκτησε μια κόρη. Κάποια στιγμή ανακάλυψε τυχαία, ότι ο φίλος της είναι μέλος ενός “σαδομαζοχιστικού κλαμπ”!!.
Το κοριτσάκι της, βλέποντας τηλεόραση που έδειχναν έναν ντόπιο δρομέα, φώναξε: “Μαμά, αυτός ο θείος ήρθε σε μένα, για να παίξουμε το γιατρό. Ω! Και η κυρία για να παίξει μαζί μου στο μπάνιο!” Η Ιρίνα Σ. Τότε πήγε σε έναν βρετανό παιδοψυχολόγο, ο οποίος της είπε “Αγαπητή μου είστε το «κατακάθισμα» της «χτεσινής ημέρας». Αυτά που μου είπατε δεν είναι διαστροφή, μα δημιουργικό σεξ για την ελίτ”!! Η κοπέλα δεν είπε τίποτε και χωρίς τυμπανοκρουσίες, πολύ σοφά, άρχισε να μαζεύει τα πράγματα και να προετοιμάζει την αποχώρησή τους για την Ρωσία.
Συνεπώς, εάν εμείς, οι παραδοσιακοί γονείς, καθόμαστε και περιμένουμε, όπως τα φυτά τις «εξελίξεις», τότε θα χάσουμε αυτή την μάχη με τους ομοφυλόφιλους (ή το κάθε είδος gender-ιστών) για την υπεράσπιση των παιδιών μας. Οι «πειραματικές» περιοχές σήμερα είναι η Βόρεια Ευρώπη, οι ΗΠΑ , η Γερμανία, αλλά και οι πρώην βρετανικές αποικίες: Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία. Όλες αυτές οι περιοχές είναι τα “hot points” από όπου έρχονται «SOS» από ρωσίδες μητέρες στην οργάνωση “Ρωσίδες Μητέρες”. Αυτά τα σήματα λάμψεις του πολέμου που ξεκίνησε ήδη για την ιερή εικόνα της παραδοσιακής χριστιανικής οικογένειας.
Ουσιαστικά στις “προηγμένες” δυτικές κοινωνίες τα τελευταία 30 χρόνια τα λόμπυ του ενδιαφέροντος για την πώληση των παιδιών και της ανακατανομής των μαζών του πληθυσμού, θέσπισαν νόμους που πρεσβεύουν ότι το παιδί δεν είναι ένα με τον γονιό. Τα παιδιά ανήκουν σε κάποια αφηρημένη κοινωνία ή το κράτος. Επιπλέον, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Χάγης περί κλοπής παιδιών [1980], που υπέγραψαν έως το 2011 σχεδόν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, τα παιδιά ανήκουν στην επικράτεια, στην οποία έζησαν τους τελευταίους τρεις μήνες!
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ» ΣΤΗ ΝΟΡΒΗΓΙΑ: Η φιλοσοφία αυτών των [υπ]ανθρώπων αποκαλύπτεται από το πρόγραμμα του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος Νορβηγίας, για το οποίο μόλις πρόσφατα αναφέρθηκαν τα νορβηγικά μέσα ενημέρωσης. Ο «κ». Lisbakken, Υπουργός Παιδείας μη διστάζοντας, και με μεγάλη δόση υπερηφάνειας, δήλωσε: “Εγώ είμαι ομοφυλόφιλος. Θέλω όλα τα παιδιά της χώρας να είναι το ίδιο όπως είμαι εγώ”. Δική του, αλλά και άλλων ομοϊδεατών του, ιδέα ήταν η προώθηση του κρατικού πειραματικού προγράμματος που υλοποιήθηκε με τα εξής μέτρα:
1.Κατασχέθηκε από τα νηπιαγωγεία όλη η γνωστή παιδική λογοτεχνία, όπως «η Σταχτοπούτα» και όλα τα παραμύθια των Αδελφών Γκριμ. 2.Αντί αυτών των κλασσικών βιβλίων προσφέρονται άλλα βιβλία, «σεξιστικά» [schёnliteratyur], τύπου «βασιλιάς και βασιλιάς» ή «ομοφυλόφιλα παιδιά». Εκεί, για παράδειγμα, υπάρχει ο πρίγκιπας που ερωτεύεται τον βασιλιά ή πρίγκιπα[!], η δεσποινίς-πριγκίπισσα ονειρεύεται να παντρευτεί την βασίλισσα, κ.ο.κ.. 3.Τα παιδιά ήδη από τα Νηπιαγωγεία, πρέπει να ακούν τις ιστορίες, με την επίδειξη εικόνων από τα καινούργια βιβλία «schёnliteratyur», που θα τους διαβάζουν οι νηπιαγωγοί.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ – Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΠΡΕΪΒΙΚ: Ένα παράδειγμα, και πάλι από καταγγελία στη ρωσική Οργάνωση, δείχνει την παγκόσμια επέκταση του νεοταξικού αυτού φαινομένου. Ρώσοι τουρίστες ταξίδεψαν στη Νέα Ζηλανδία με βίζα 7 ημερών, η μητέρα, ο πατέρας και το παιδί. Κάποτε ο γονέας φώναξε στο παιδί, ενώ το παιδί έκλαιγε δυνατά. Αμέσως από μια καφετέρια ή ξενοδοχείο καλέσανε την Υπηρεσία Προστασίας παιδιού! Ήρθε ομάδα «σωτήρων» και πήραν το παιδί, «σώζοντάς το» από τους κακούς γονείς! Ρώσοι διπλωμάτες αγωνίστηκαν πάνω από ένα χρόνο, για να συναντηθεί το παιδί με τους βιολογικούς του γονείς! Ας σκεφτεί κανείς ότι ακόμη και καταδικασμένοι σε θανατική ποινή σε όλο τον κόσμο έχουν το δικαίωμα της αλληλογραφίας και της επικοινωνίας δια τηλεφώνου και εδώ μια βιολογική μητέρα δεν είναι σε θέση ούτε να μιλήσει με το παιδί της!
Ακόμη, με την ευκαιρία, ο Μπρέιβικ «έσωζε» τη Νορβηγία από το Κυβερνόν Εργατικό Κόμμα «Arbeit party». Στα ΜΜΕ δηλώσαν, ότι μισεί τους μουσουλμάνους. Η πραγματική ιστορία του όμως είναι με δυο λόγια η εξής: Ο Μπρέϊβικ βιάστηκε για τέσσερα χρόνια από τη Νορβηγίδα μητέρα του. Το «Barnevernet» τον πήρε και «συνέχισε την πορεία του», ως συνηθίζεται. Η κάθε ανάδοχη οικογένεια με την σειρά τον συμπεριφέρθηκε ανάλογα! Στη συνέχεια, το αγόρι, από 9 ετών, ετοίμαζε την δράση του. Απομονωμένος, πλέον, του είπαν να σιωπά για το θέμα αυτό! Αυτή η πτυχή της υπόθεσης σταδιακά αναδύεται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι Σουηδοί δημοσιογράφοι έφεραν στο φως την ιστορία.
Ανά πενταετία το «Barnevernet» κάνει έκθεση σχετικά με τους μετανάστες, των οποίων τα περισσότερα παιδιά είναι στο «Barnevernet». Σε αυτόν τον κατάλογο είναι επικεφαλής είναι το Αφγανιστάν, μετά η Ερυθραία και το Ιράκ. Από τα λευκά παιδιά η Ρωσία είναι στην πρώτη θέση και στο γενικό κατάλογο των χωρών είναι στην τέταρτη. Οι βιολογικοί γονείς λαμβάνουν από το κράτος άδεια να επισκεφθούν τα κλεμμένα παιδιά τους για δύο ώρες μία φορά το εξάμηνο! Ο μεγαλύτερος γιος της Ιρίνα, ο οποίος διέφυγε στην Ρωσία, πρακτικά είναι υποχρεωμένος να είναι στο «άσυλο» τους, ως «περιουσιακό στοιχείο» της χώρας (Norwegian bifolkning) μέχρι τα 23 του χρόνια. Ακόμη, στη Νορβηγία και μόνο, 19.000 ΜΚΟ επικεντρώθηκαν στο θέμα μετάλλαξης των παιδιών, δηλαδή της αλλαγής του γενετικού τους προφίλ (mutated) από τα «παρωχημένα» είδη άνδρας, γυναίκα σε άλλα είδη, μη παραδοσιακά.
Αναγκαστικά τα παιδιά αναπτύσσονται σε ορισμένες μη παραδοσιακές κατηγορίες των genders. Μια ολόκληρη γενιά γονέων σήμερα είναι υποχρεωμένοι να ζουν με αυτή τη φρίκη. Στη σύγχρονη Ευρώπη όλα αυτά παρουσιάζονται ως «ανοχή προς τη διαφορετικότητα». Τα παιδιά υποτίθεται στη Νέα Τάξη Πραγμάτων ότι έχουν το δικαίωμα στη σεξουαλική προτίμηση από μηδέν ετών[!], δηλαδή έχουν δικαίωμα να επιλέξουν από μια «ποικιλία σεξ και φύλων». Εναντίον των γονέων και των παιδιών, λειτουργεί ένα καλά οργανωμένο εγκληματικό δίκτυο ανά τον κόσμο.
Ουσιαστικά, πίσω από τη μάσκα της λεγόμενης «juvenile justice» (δικαιοσύνης ανηλίκων), η οποία παρουσιάζεται με το πρόσχημα της δήθεν «σωτηρίας των παιδιών από βίαιους ή αλκοολικούς γονείς», διενεργείται ένα παγκόσμιο πείραμα μετάλλαξης του φύλου των παιδιών. Ένα τερατώδες πείραμα που εδώ και τριάντα χρόνια εξελίσσεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σε Ευρώπη, Καναδά, ΗΠΑ, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, η πατρότητα και η μητρότητα συνθλίβονται και διαχωρίζονται με πλάνο σχέδιο. Οι αριθμοί των παιδιών που «σώζονται» με αυτό το πρόγραμμα είναι: 200.000 στη Νορβηγία, 300.000 στη Σουηδία, 250.000 στη Φινλανδία, χιλιάδες στη Γερμανία, το Ισραήλ, κ.ο.κ. Κλεμμένες γενιές, κλεμμένες ζωές!
ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ – Ο ΤΥΠΟΣ: Τα νηπιαγωγεία και σχολεία στην Ευρώπη μπορούν να απαγορεύσουν τα παιδικά βιβλία και παραμύθια που απεικονίζουν την παραδοσιακή οικογένεια. Αυτό είναι ένα αίτημα της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. Σύμφωνα με την επιτροπή, τα παραμύθια θα πρέπει να μιλάνε για τη σεξουαλική διαφορετικότητα. Μάλιστα, Νορβηγοί ειδικοί πιστεύουν ότι τα παιδιά επωφελούνται βλέποντας πορνό. Οι συντάκτες της έκθεσης συνιστούν επειγόντως νομοθετικά μέτρα στον τομέα της παιδικής λογοτεχνίας.
Συγκεκριμένα, προτείνουν την εισαγωγή μιας πολιτικής της «ισότητας όλων των κοινωνικών τομέων». Ένα παράδειγμα αυτής της εναλλακτικής λογοτεχνίας για τα παιδιά είναι ένα βιβλίο με τίτλο «Ο Βασιλιάς και ο Βασιλιάς» με εξώφυλλο δυο άνδρες να φιλιούνται. Σύμφωνα με την έκθεση, αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν για την «πραγματική σεξουαλική διαφορετικότητα της κοινωνίας». Στην πραγματικότητα, τα εν λόγω μέτρα έχουν ήδη ληφθεί σε ορισμένες χώρες, ιδιαίτερα στις σκανδιναβικές από αυτούς που θεωρούν τους εαυτούς τους ως την «εμπροσθοφυλακή της Δυτικής δημοκρατίας” [sic].
Σε νηπιαγωγεία της Νορβηγίας, μάλιστα, το 2010 εισήχθη ένα πρόγραμμα υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με επίκεντρο το «φύλο των σεξουαλικών μειονοτήτων”. Για τους «νυχτωμένους» γονείς οι οποίοι δεν είναι ενήμεροι για τις τελευταίες «τάσεις» στον τομέα της εκπαίδευσης σχετικά με το φύλο στη σύγχρονη κοινωνία, η μεγαλύτερη εφημερίδα της Νορβηγίας VG Nett, δημοσίευσε πρόσφατα μια γνώμη των ψυχολόγων και σεξο-θεραπευτών οι οποίοι είπαν ότι ήταν ευεργετικό για τα παιδιά να παρακολουθούν πορνό στο διαδίκτυο. Μετά από αυτό, θα πρέπει να μας εκπλήσσει ότι ο αριθμός των περιπτώσεων παιδοφιλίας αυξάνεται στη Νορβηγία; Οι περισσότερες από αυτές συμβαίνουν μέσα στην οικογένεια! Συχνά οι εφημερίδες γράφουν για τέτοιες «οικογενειακές» περιπτώσεις.
ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ: Ας ξυπνήσουμε, να σταματήσει η «πανούκλα” της τρίτης χιλιετίας. Ας απομονώσουμε την «ανοχή της διαστροφής», τουλάχιστον από ψυχές των αθώων παιδιών. Ας αντιληφθούμε γιατί γράφονται οι κατ΄ επίφασιν αντιρατσιστικοί νόμοι και πού αποσκοπούν!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Οργάνωση: ΡΩΣΙΔΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ, Συνέντευξη της Ιρίνα Bergseth στον Δημοσιογράφο Andrew Fefelov της Ρωσικής Εφημερίδας ΑΥΡΙΟ [9.5.13]. http://zavtra.ru/content/view/chto-na-nas-dvizhetsya/
http://opaidagogos.blogspot.gr/2015/06/blog-post.html
http://attikanea.blogspot.gr/2015/03/blog-post_190.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Child_Welfare_Services (Norway), όπου διαβάζουμε πολύ «ενδιαφέρουσες» πληροφορίες για τη δομή και τα «έργα» της περιβόητης Barnevernet.
Πηγή: αἰέν ἀριστεύειν , Οδός Δραχμής
Πολλά λέγονται και πολλά γράφονται για το Κυπριακό και τις διαδικασίες επίλυσής του, που είναι σε εξέλιξη και οι οποίες κορυφώθηκαν στη Γενεύη, στις 12 Ιανουαρίου 2017. Ο πολιτικός λόγος που εκφέρεται από κόμματα και πολιτικούς, και η πολιτική, με τον τρόπο που ασκείται στην Ελλάδα, συγκεντρωτικά και από πάνω προς τα κάτω (και από έξω προς τα μέσα, πολλάκις) χωρίς την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης της ίδιας της κοινωνίας, ακόμα και το συλλογικό και εθνικό υποσυνείδητο.
Γι’ αυτό είδαμε τα τελευταία χρόνια οι πολίτες να παρασύρονται από διάφορους αγύρτες της πολιτικής και να παραλογίζονται ·ότι δηλαδή μπορείς να πάρεις δάνειο χωρίς να υπογράψεις κάποιο συμφωνητικό, ότι μπορείς να απαιτείς από τους άλλους να σου σβήνουν τα χρέη, ότι μπορείς να περιμένεις να σου σκίσουν τα μνημόνια, να σου καταργήσουν τον ΕΝΦΙΑ, γενικώς να σου δίνουν χωρίς προϋποθέσεις!
Φθάσαμε μέχρι το σημείο να πιστεύει μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτών μέχρι και ιστορίες για εξώδικα που μπορούν να σε απαλλάξουν από τα χρέη, τα οποία πληρώνονται από τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια ή τα άλλα τρία τρισ. που είναι κάτι σαν εθνική παρακαταθήκη…
Να ξαναγυρίσουμε στην πολιτική και στο Κυπριακό λοιπόν. Τη στιγμή που η Τουρκία κατέχει το 37,5% της Κύπρου. Τη στιγμή που διατηρεί στα κατεχόμενα 40 χιλιάδες στρατό, με άρματα και πυροβολικό, και μπορεί να αποκτήσει ανά πάσα στιγμή και εύκολα αεροπορική υπεροχή πάνω από το νησί. Τη στιγμή που έχει συνδέσει τα κατεχόμενα με αγωγό μεταφοράς ανεξάντλητων ποσοτήτων ύδατος για άρδευση και ύδρευση (που είναι πολύτιμο στο νησί) και τη στιγμή που είναι σε εξέλιξη η σύνδεση του νησιού με αγωγό μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Τη στιγμή που ο Ερντογάν έχει αποστρέψει το πρόσωπό του από τη Δύση (την οποία θεωρεί υπεύθυνη για τις συνθήκες διαμελισμού που επικρατούν στη χώρα του και έχει στραφεί προς τη Ρωσία), τη στιγμή που ο Ερντογάν έχει ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε τις ψήφους του κόμματος των Γκρίζων Λύκων (ΜΗΡ), αλλά και τη στιγμή που διαλαλεί σε ανατολή και δύση (κυριολεκτικά) ότι δίνει ένα νέο απελευθερωτικό αγώνα, κάνοντας ακόμα και επιθετικού χαρακτήρα στρατιωτικές επιχειρήσεις έξω από τα σύνορα της Τουρίας…
Μπορεί κάποιος να εξηγήσει στο λαό της Ελλάδας και της Κύπρου, με ποια λογική κάποιοι στην Αθήνα και τη Λευκωσία δημιούργησαν προσδοκίες ότι μπορεί να λυθεί το Κυπριακό με μια λειτουργική και αποδεκτή λύση, και μάλιστα χωρίς τη βάσανο των εγγυήσεων και με απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί;
Πάνω σε ποιο σκεπτικό βασίστηκε το σχέδιο λύσης της Αθήνας και της Άγκυρας, αν υπήρχε κάτι τέτοιο και αν δεν αποσκοπούσαν αλλού, αν δεν είχαν άλλο ανομολόγητο στόχο οι «αρχιτέκτονες» της διαδικασίας στην Ελλάδα, την Κύπρο και αλλού;
Δεν σκέφτηκαν το απλό; Πώς ήταν δυνατόν ο Ερντογάν να βάλει την υπογραφή του σε ένα σχέδιο, που θα του έδινε και θα του εξασφάλιζε λιγότερα από όσα έχει σήμερα η τουρκική πλευρά;
Πώς ήταν δυνατόν ο Ερντογάν να βάλει την υπογραφή του και να φορτωθούν τα τουρκικά άρματα σε αρματαγωγά, για να φύγουν από την Κύπρο; Πώς θα διαχειριζόταν μια τέτοια εικόνα απέναντι σε έναν τουρκικό λαό, που έχει ταυτίσει τον Ερντογάν με τον «Νέο Πορθητή»; Μήπως είχαμε κάποιο τρόπο πίεσης, που για να μη χάσει η Τουρκία τα πολλά, θα υποχρεωνόταν να χάσει τα λίγα, που ήταν οι απώλειες στην Κύπρο;
Ή μήπως είχαμε να του προσφέρουμε τίποτε ως κίνητρο-αντάλλαγμα, το οποίο θα μπορούσε να μετριάσει τις αντιδράσεις των εθνικιστών αλλά και της ίδιας της άκρως συντηρητικής τουρκικής κοινωνίας στην αντιαπόβαση των τουρκικών αρμάτων στο λιμάνι της Μερσίνας και του Τάσουτζου; Αυτά περί εναλλακτικού ελέγχου όλου του νησιού μέσω των βέτο και της εναλλαγής στην προεδρεία, της εναλλακτικής εισόδου της Τουρκίας στην ΕΕ δια της λύσης της Κύπρου και τα άλλα με τα ενεργειακά, είναι στην κυριολεξία παραμύθια της… Χαλιμάς. Που δεν τα έχαψε ο Ερντογάν και δυστυχώς τα έχαψαν οι δικοί μας.
Τελικά, τίποτε απ’ όλα αυτά δεν ίσχυε, όπως αποδείχτηκε. Τουναντίον, μετράμε σοβαρότατες εθνικές απώλειες, όπως είναι η νεκρανάσταση της Συνθήκης Εγγυήσεων, που είχε δεχτεί καθοριστικά χτυπήματα: πρώτον από την Τουρκία που την παραβίασε κατάφωρα το 1974 με την εισβολή και συνεχίζει να την παραβιάζει μέχρι σήμερα με την κατοχή και δεύτερον με τη συμφωνία προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε χωρίς καμία αναφορά σε εγγυήσεις και άλλες απαράδεκτες… ουρές των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου.
Άλλη απώλεια είναι ο αυτοϋποβιβασμός του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε πρόεδρο μιας κοινότητας, κάτι σαν φύλαρχος ας πούμε. Γιατί αν επιμένουν κάποιοι ότι συμμετείχε ως πρόεδρος της Δημοκρατίας στη σύνοδο, τότε το ίδιο ισχύει και για τον Ακιντζί, αφού υπήρχε απόλυτη ισοτιμία σε όλες τις διαδικασίες της συνόδου.
Άρα, είτε αυτο-υποβιβάστηκε ο κ. Αναστασιάδης, είτε προβίβασε τον κ. Ακιντζί σε πρόεδρο Δημοκρατίας, προβαίνοντας ταυτόχρονα στην αναγνώριση του παράνομου κράτους των Κατεχομένων.
Μπορώ να γράψω πολλά, όμως αισθάνομαι την ανάγκη να θέσω ένα καίριο κατά την άποψή μου ερώτημα: Όσοι εμπλέκεστε σε όλη αυτή τη διαδικασία σε Αθήνα και Λευκωσία, που οι περισσότεροι είστε ο σκληρός πυρήνας των υποστηρικτών του επαίσχυντου Σχεδίου Ανάν, οφείλετε να δώσετε πειστικές εξηγήσεις στους πολίτες για το σκεπτικό που οδήγησε τα βήματά σας σε αυτήν την τραγελαφική κατάσταση, σε αυτό το φιάσκο, σε άλλη μια επαίσχυντη και ταπεινωτική για τον ελληνισμό διαδικασία, που θέτει σε άμεσο κίνδυνο σοβαρά εθνικά συμφέροντα και φυσικά την ίδια την επιβίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δώστε εξηγήσεις και μην οδηγείτε τους πολίτες σε παραλογισμό και παράκρουση και το κυριότερο, μην συνεχίζετε άλλες πράξεις αυτής της ιλαροτραγωδίας. Ανοίξτε έστω και τώρα ένα λεξικό και επικεντρωθείτε στη λέξη αυτοσεβασμός. Σεβαστείτε τους εαυτούς σας, για να είστε σε θέση να σεβαστείτε και το ελληνικό έθνος.
Πηγή: Pontos-News , Ινφογνώμων Πολιτικά
Εκπομπή "Εκκλησία και Κόσμος" της Μητροπόλεως Κασσανδρείας στο κανάλι Atlas TV που μεταδόθηκε την Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2017.
Πηγή: Ακτίνες
Είναι γεγονός ότι ζούμε σε αποκαλυπτικούς καιρούς, αφού βλέπουμε να επικρατή μια μεγάλη αποστασία των ανθρώπων από το θέλημα του Θεού και κυρίως, βέβαια, από τον ζωντανό Θεό. Το πρόβλημα όμως είναι το πώς αντιμετωπίζει κανείς αυτήν την κατάσταση.
Η Εκκλησία, όπως το βλέπουμε στην διδασκαλία των Πατέρων και των αγίων, εξασκούσε πάντοτε την αντιαιρετική τακτική και αντιμετώπιζε τους αιρετικούς, αναιρώντας τα επιχειρήματά τους, αλλά όμως προχωρούσε και σε ένα άλλο βασικότερο σημείο, δηλαδή οριοθετούσε την Ορθόδοξη πίστη και βοηθούσε τους πιστούς να την βιώνουν και να αποκτήσουν ενότητα με τον Χριστό.
Δηλαδή, βοηθούσε τους Χριστιανούς να ζουν μέσα στην Εκκλησία, με την θεολογία και τα μυστήρια, ώστε να αντιμετωπίζουν κάθε αίρεση, αλλά και τις ενέργειες του αντιχρίστου.
Είναι γνωστό από τα έργα των Πατέρων ότι όταν εμφανίζονται αιρέσεις και όταν θα έλθη ο αντίχριστος, θα πλανηθούν όσοι δεν έχουν προσωπική πείρα των αληθειών της πίστεως, όσοι δεν είναι πραγματικά παιδιά του Θεού και δεν μπορούν να κάνουν την διάκριση μεταξύ κτιστού και ακτίστου, μεταξύ ενεργειών του Θεού και ενεργειών του διαβόλου.
Γι’ αυτό πιστεύω ότι έργο της Εκκλησίας δεν είναι αποκλειστικά και μόνον να μάχεται με τους αιρετικούς, αλλά να καταρτίζη τους πιστούς, ώστε στον κατάλληλο καιρό να γίνουν ομολογητές του Χριστού και μάρτυρες από αγάπη για Αυτόν. Και γνωρίζουμε καλά ότι το να ομολογή κανείς τον Χριστό και να μαρτυρήση για Αυτόν δεν είναι ένα ανθρωποκεντρικό έργο, ούτε αποτέλεσμα ενός φροντιστηρίου αντιαιρετικού αγώνος, αλλά μέθεξη της Χάριτος του Θεού.
Ο Χριστός είπε: “Πάς όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων…” (Ματθ. ι’, 32). Η ομολογία γίνεται εν Χριστώ, όταν ο άνθρωπος είναι ενωμένος με τον Χριστό. Σε άλλο σημείο είπε: “Θέσθε ουν εις τας καρδίας υμών μη προμελετάν απολογηθήναι· εγώ γαρ δώσω υμίν στόμα και σοφίαν ή ου δυνήσονται αντειπείν ουδέ αντιστήναι πάντες οι αντικείμενοι υμίν” (Λουκ. κα’, 13-14).
Έτσι, ο Χριστιανός προετοιμάζεται, καθαρίζοντας την καρδιά του, αποκτώντας εκκλησιαστικό φρόνημα και ζωή και όλα τα άλλα έρχονται μόνα τους.
Πάντοτε θα υπάρχουν εχθροί, αιρετικοί και αντικείμενοι. Ο Χριστός είπε: “Ιδού εγώ αποστέλλω υμάς ως πρόβατα εν μέσω λύκων…” (Ματθ. ι’, 16). Οι Μαθηταί έγιναν Απόστολοι και εστάλησαν μέσα στους λύκους. Ο Χριστός δεν επαγγέλλεται να κονιορτοποιήση τους λύκους, ούτε να καταργήση την δύναμη του Σατανά στον νυν καιρό· αυτό θα γίνη μετά την Δεύτερη έλευσή Του, στον άλλο αιώνα. Αλλά εκείνο που υπόσχεται είναι να καταρτίζη μαθητάς, να δημιουργή δικά Του πρόβατα, και να τους αποστέλη στους λύκους για να τους αντιμετωπίσουν.
Τελικά, η Εκκλησία δεν πρέπει να καταναλίσκη όλες τις δυνάμεις της στον πόλεμο εναντίον των αιρετικών, ούτε να φοβίζη τους ανθρώπους, αλλά να προετοιμάζη τους Χριστιανούς με όλα τα μέσα που διαθέτει, δηλαδή την Ορθόδοξη θεολογία, την νοερά προσευχή, την μυστηριακή ζωή κ.λ.π. για να γίνουν αυτοί στον κατάλληλο καιρό ομολογητές του Χριστού και μάρτυρες για την δόξα Του.
Πηγή: Άγια Μετέωρα, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Πανιερώτατε,
Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ πατέρες καὶ ἀδελφοί,
Συνεχίζουμε σήμερα, μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, τὴν ἐντρύφηση καὶ ἀναδίφηση στὸ σπουδαῖο δίτομο ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου Βλάχου, «Ἐμπειρικὴ Δογματικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὶς προφορικὲς παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη», ποὺ θὰ ἀπασχολήσει στὸ σύνολό τους τὶς Συναντήσεις τοῦ Σεμιναρίου μας κατὰ τὸ τρέχον ἀκαδημαϊκὸ ἔτος.
Τὸ θέμα, μᾶλλον τὰ θέματα τῆς σημερινῆς μας Συνάντησης, εἶναι βασικὰ δύο: «Ἡ θεολογία περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος» καί, «Ἡ δημιουργία τῆς κτίσεως καὶ τῶν ἀγγέλων», σύμφωνα πάντοτε μὲ τὸ ἀνωτέρω ἔργο.
Κάτι ἀναγκαῖο εἰσαγωγικά: Θὰ προσέξουμε ὅτι στὰ ὑπὸ ἐξέταση βιβλία -καί, ἑπομένως, καὶ στὴν παροῦσα μας εἰσήγηση- ὁ συγγραφέας ἐπανέρχεται συχνὰ στὰ ἴδια θέματα καὶ παρατηροῦνται κάποιες ἀναπόφευκτες ἐπαναλήψεις. Τοῦτο ὀφείλεται στὴ φύση τῶν θεμάτων τῆς «Ἐμπειρικῆς Δογματικῆς», ποὺ τυγχάνουν ἀλληλοεφαπτόμενα καὶ ἀλληλοεξαρτώμενα.
Πρὶν προχωρήσουμε ὅμως στὴν παρουσίαση τῶν θεμάτων μας, θὰ ἤθελα νὰ ἐπισημάνω ξανὰ καὶ συνοπτικὰ κάτι σημαντικό, ποὺ ἀναφέρθηκε καὶ στὴν προηγούμενη Συνάντησή μας καὶ ποὺ ἀφορᾶ στὸ ὅλο ὑπὸ παρουσίαση ἔργο: Ἑρμηνευτικὸ κλειδὶ καὶ προϋπόθεση τῆς ἐμπειρικῆς αὐτῆς προσέγγισης τῆς Δογματικῆς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸν μακαριστὸ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη ἀποτελοῦν τὰ τρία στάδια τῆς πνευματικῆς μεθηλικίωσης τοῦ πιστοῦ, δηλ. ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμὸς καὶ ἡ θέωση (ἢ δοξασμὸς ἢ ἁγιασμός). Ὁ Ὀρθόδοξος χριστιανός, ἔχοντας λάβει τὸ Βάπτισμα καὶ τὸ ἅγιο Χρῖσμα, μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ζωὴ μέσα στὴ μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν προσωπικό του ἀγώνα, ἀγωνίζεται νὰ καθαρθεῖ ἀπὸ τὰ φθοροποιὰ ἁμαρτωλὰ πάθη.
Καί, ὅσο καθαίρεται, τόσο φωτίζεται. Ὁ φωτισμὸς αὐτὸς ποὺ λαμβάνει εἶναι ἐνυπόστατος, δηλ. παρέχεται ἀπὸ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅσοι δὲ πιστοὶ προκόψουν στὴν πορεία αὐτὴ τοῦ φωτισμοῦ, φθάνουν, ὅταν καὶ ὅπως εὐδοκήσει ὁ Τριαδικός μας Θεός, στὴ θέωση, δηλ. κοινωνοῦν, μετέχουν πληρέστερα στὴν ἄκτιστη ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ μὲ τὴ θέα τοῦ ἀκτίστου Φωτός, καὶ γίνονται κατὰ χάριν θεοί, αὐτὸ δηλ. ποὺ εἶναι καὶ ὁ ἄκρος σκοπὸς τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ θεούμενοι πιστοὶ γνωρίζουν πλέον τὸν Θεὸ ἐμπειρικὰ -ὄχι ἁπλῶς γνωσιολογικά. Καὶ αὐτὴ ἡ ἐμπειρικὴ γνώση τοῦ Θεοῦ δημιουργεῖ τὴν ἀληθινὴ δογματικὴ συνείδηση.
Καὶ εἶναι αὐτὴ τὴ δογματικὴ ἐμπειρικὴ συνείδηση τῶν θεωμένων ἁγίων, ποὺ μᾶς παρέδωσαν οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι στοὺς δογματικοὺς Ὅρους καὶ τοὺς ἱεροὺς Κανόνες, ποὺ θέσπισαν ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. Καὶ ἡ ἀπόλυτη αὐθεντικότητα καὶ ἀλήθεια τῶν δογμάτων αὐτῶν ἐπιβεβαιώνεται διαχρονικὰ ἀπὸ τοὺς ἁγίους μας, ὅσους δηλαδὴ πιστοὺς φθάνουν στὴ θέωση ἀνὰ τοὺς αἰῶνες. Καὶ ἐμεῖς, ποὺ δὲν φθάσαμε στὰ μέτρα αὐτὰ τῶν ἁγίων μας, ὀφείλουμε νὰ ἀκολουθοῦμε ταπεινὰ καὶ μὲ πεποίθηση τὴν ἐμπειρικὴ διδασκαλία τους, ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ μὲ ἀσφάλεια στὴ σωτηρία, στὸν ἁγιασμό μας.
Στὴ συνάφεια αὐτή, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Πανιερωτάτου θὰ καταθέσουμε μία σύγχρονη σχετικὴ ἐμπειρία θεοπτίας καὶ κοινωνίας τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ μίας ἁγιασμένης Γερόντισσας ἀπὸ τὴν Κρήτη, ὅπως τὴν κοινοποίησε πρόσφατα στὸν Πανιερώτατο γνωστὸς εὐλαβὴς κληρικός. «Ὅταν κλαίω καὶ στενάζω γιὰ τὶς ἁμαρτίες μου, βαθαίνει ἡ καρδιά μου. Ἀναστενάζω ἀπὸ τὰ τρίσβαθα τῆς ψυχῆς μου καὶ ἀνακουφίζομαι. Ἡ εὐχὴ τρέχει, τρέχει... καί, σὲ ἀνύποπτο χρόνο, δὲν ξέρω πῶς, μὲ τὰ ‘‘κυάλια’’ τῆς καρδιᾶς βλέπω τὸ ἄπλετον ἐκεῖνο Φῶς, ποὺ νοῦς δὲν χωράει καὶ γλῶσσα δὲν διηγᾶται... Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψει τὸ μεγαλεῖο τοῦ οὐρανοῦ!
Ὁ οὐρανὸς κρύβει πολλὰ μυστήρια... Τὸ Φῶς εἶναι ἄπλετον, δὲν ἔχει ἀρχὴ, μέση καὶ τέλος. Εἶναι ἀσχημάτιστο, ὅμοιο. Εἶναι γεμάτο πληροφορίες. Πολλὰ ἀνεξήγητα ἐξηγοῦντα μέσα σ᾽ αὐτό. Κάποια μπορεῖς νὰ διηγηθεῖς, ἀλλὰ τὰ περισσότερα ὄχι. Εἶναι τὸ Φῶς τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σ᾽ ἕνα Φῶς φαίνονται καὶ οἱ Τρεῖς, ἀλλὰ διακρίνονται καὶ σὰν τρία Φῶτα, ποὺ εἶναι ἕνα Φῶς! Δὲν ξέρω νὰ σᾶς τὸ περιγράψω... Ὁ ἄναρχος Πατέρας δὲν φαίνεται... Οὐδεὶς τὸν εἶδε, οὔτε θὰ τὸν δεῖ ποτέ· οὔτε οἱ ἄγγελοι. Τὸν κρύβει τὸ πολὺ Φῶς...
Φαίνεται ὅμως ἡ ἀγαθότητά του, ἡ ἀγάπη του ποὺ δὲν περιγράφεται, ἡ πρόνοιά του γιὰ τὸν κόσμο, ἡ ἀνεκτικότητα καὶ ἡ μακροθυμία του. Ο Υἱὸς φαίνεται, γιατὶ ἔγινε σὰν ἐμᾶς: Πῆρε ἀνθρώπινο σῶμα καὶ φαίνεται καθαρὰ νὰ βγάζει Φῶς! Ἔχει γαλάζια μάτια, καστανόξανθα μαλλιὰ καὶ διχαλωτὰ γενάκια, μέτριο ἀνάστημα καὶ συμμετρικὸ σῶμα. Ἔχει ἀθεράπευτες τὶς πληγὲς τοῦ Σταυροῦ γιὰ νὰ τὸν ἀναγνωρίζουμε, γιατὶ πολλοὶ τὸν εἶπαν ‘‘πλάνο’’, ‘‘σοφό’’, κ.λπ. Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο δὲν φαίνεται. Εἶναι Φῶς! Ἦρθε στὸν κόσμο καὶ δὲν ἔφυγε. Κινεῖται μὲ μεγάλο κρότο, ἀλλὰ δὲν τὸ ἀκούει κανείς!
Περνάει ἀπ᾽ ὅλους συνεχῶς, ἀλλὰ σκηνώνει ὅπου ὑπάρχει μετάνοια. Τὰ θεϊκὰ εὐωδιάζουν. Φέρνουν γαλήνη, ἠρεμία καὶ παράδεισο στὴν ψυχὴ καὶ ἔλεγχο γιὰ τὰ χάλια μας. Βλέπω μέσα στὸ Φῶς ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι τὸ πᾶν καὶ ἐγὼ μηδέν...». Ἡ σημαντικὴ αὐτὴ σύγχρονη αὐθεντικὴ ἐμπειρία μᾶς ἐπιβεβαιώνει αὐτὸ ποὺ εἴπαμε καὶ πολλὰ ἀπὸ ὅσα θεωρητικὰ θὰ ἀναφέρουμε στὴ συνέχεια.
Α´. Ἡ θεολογία περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος
1. Δόγμα καὶ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος
α. Ἡ ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ
Ὅπως τονίζεται στὸ ὅλο ἔργο τοῦ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη, ἡ Ὀρθοδοξία, δηλαδὴ ἡ ὀρθὴ δόξα-πίστη στὸν Τριαδικὸ Θεό, δὲν εἶναι θρησκεία, δηλ. ἀνθρώπινο δημιούργημα γιὰ νὰ καλύψει τὶς μεταφυσικὲς ἀνάγκες καὶ ἀνησυχίες τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ ἀποκάλυψη. «Ὁ Θεὸς ποὺ ὑπάρχει εἶναι ἐκεῖνος ποὺ εἶναι γνωστὸς στὴν ἐμπειρία τῆς θεώσεως.» Ἡ πίστη στὴν ὕπαρξη, ἀλλὰ καὶ στὸν τρόπο ὑπάρξεως τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, στηρίζεται στὴν ἀποκάλυψη τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ, ἀλλὰ καὶ στὴν ἐπιβεβαίωση αὐτῆς τῆς ἀποκάλυψης μέσα ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῆς θεοπτίας τῶν Προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, καθὼς καὶ τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων στὴν ἐποχὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης. Πρόκειται λοιπὸν γιὰ πίστη ἐμπειρικὴ καὶ ὄχι στοχαστικὴ διακήρυξη.
Οἱ θεόπτες, κατὰ τὴν ἐμπειρία τῆς θεώσεως, βλέπουν, κοινωνοῦν «τρίφωτον Θεότητα». Τὰ δύο Φῶτα (ὁ Λόγος καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα), ἔχουν ὡς πηγὴ τὸ πρῶτο Φῶς, τὸν Πατέρα. Καὶ αὐτὸ ποὺ διδάσκει ἡ Δογματικὴ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ὅτι δηλ. τὰ τρία αὐτὰ Φῶτα δὲν εἶναι ἀνεξάρτητα μεταξύ τους, ἀλλὰ μία Θεότητα, τὸ γνωρίζουν ἐπίσης οἱ θεούμενοι ἐμπειρικά. «Ἐν τῷ Φωτὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διὰ τοῦ Φωτὸς (τοῦ Χριστοῦ) βλέπουν τὴν πηγὴ τοῦ Φωτός, τὸν Πατέρα.»
Εἶναι σημαντικὸ νὰ τονισθεῖ ὅτι ὁ θεόπτης ἅγιος στὴν κατάσταση αὐτὴ τῆς θεώσεως δὲν κοινωνεῖ στὴν ἄκτιστη φύση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ -διαφορετικὰ θὰ γινόταν καὶ ὁ ἴδιος κατὰ φύσιν θεός-, ἀλλὰ στὶς ἄκτιστες ἐνέργειές Του, ποὺ τὸν καθιστοῦν κατὰ Χάριν θεό. Παραθέτουμε ἐδῶ τὸ ὡραιότατο ἐξαποστειλάριο τῆς ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως, ποὺ μᾶς μυσταγωγεῖ θεολογικώτατα στὴ θεοπτικὴ αὐτὴ ἐμπειρία τῆς Τριφώτου Ἁγίας Τριάδος: «Φῶς ἀναλλοίωτον Λόγε, φωτὸς Πατρὸς ἀγεννήτου, ἐν τῷ φανέντι φωτί σου, σήμερον ἐν Θαβωρίῳ, φῶς εἴδομεν τὸν Πατέρα, φῶς καὶ τὸ Πνεῦμα, φωταγωγοῦν πᾶσαν Κτίσιν.»
Περαιτέρω, ὁ π. Ἰωάννης τονίζει ὅτι ἡ Δυτικὴ Σχολαστικὴ θεολογία, ἐπειδὴ ἀπώλεσε τὴν ἐμπειρία τῆς θεοπτίας, στηρίζει τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ὄχι στὴν ἐμπειρική Του γνώση, ἀλλὰ στὸν συλλογισμὸ ὅτι, ἐὰν δὲν ὑπάρχει Θεός, τότε δὲν θὰ ἱκανοποιηθοῦν οἱ ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου γιὰ εὐδαιμονία, οὔτε ἐπὶ γῆς, οὔτε στοὺς οὐρανούς! Ἐπειδὴ δέ, συνεχίζουν οἱ σχολαστικοὶ θεολόγοι, ὁ ἄνθρωπος κατὰ φύσιν ρέπει πρὸς τὴν εὐδαιμονία, ἄρα αὐτὴ ὑπάρχει.
Καί, ἀφοῦ αὐτὴ ὑπάρχει, ὑπάρχει καὶ ὁ Θεὸς ποὺ τὴν παρέχει! Ἔτσι, ἡ ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ συνδέθηκε στὴ Δύση, δηλ. στὸν παπισμὸ καὶ προτεστανισμὸ καί, γενικώτερα, τὴ Δυτικὴ κουλτούρα, ὄχι μὲ τὴν αὐθεντικὴ ἐμπειρική Του γνώση, ἀλλὰ μὲ τὴ λογική· ἡ λογικὴ μάλιστα θεωρήθηκε πὼς δὲν εἶναι ὑλική, ἀφοῦ τὰ ζῶα δὲν ἔχουν λογική, ἀλλὰ ἄϋλη. Στὴ λογική, μάλιστα τὴ λογικοκρατία, στηρίχθηκε λοιπὸν ἡ Σχολαστικὴ θεολογία.
Γιὰ τοὺς Πατέρες ὅμως τῆς Ἐκκλησίας, ἡ λογικὴ μπορεῖ νὰ γνωρίσει μόνο τὰ ὑλικὰ φαινόμενα, τὰ κτιστά. Μεταξὺ κτιστοῦ κόσμου καὶ ἄκτιστου Θεοῦ δὲν ὑπάρχει καμμία ὁμοιότητα. Ὁ μόνος τρόπος, ποὺ μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ γνωρίσει τὸν Θεό, νὰ φθάσει στὴ θεογνωσία, εἶναι μὲ τὴ νοερὰ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς του, τὸν νοῦ, ποὺ λέγεται καὶ καρδία, ἀφοῦ αὐτὸς καθαρθεῖ ἀπὸ τὰ πάθη καὶ μεταμορφωθεῖ ἀπὸ τὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ὅπως λέγει καὶ ὁ Κύριος στοὺς Μακαρισμούς: «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται» (Ματθ. 4, 8).
β. Γνώση τοῦ Θεοῦ-Θεολογία
Ἐφόσον ὁ Θεὸς συγκαταβαίνει καὶ ἀποκαλύπτεται στὸν θεούμενο πιστό, τότε αὐτὸς μετέχει στὴ δόξα Του καὶ ἀποκτᾶ γνώση τοῦ Θεοῦ. Ἡ γνώση ὅμως αὐτὴ δὲν εἶναι γνώση τῆς λογικῆς, ἀλλὰ τοῦ νοῦ, τῆς καρδίας. Στὴν πραγματικότητα, ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ ὑπερβαίνει τὴν ἀνθρώπινη γνώση. Ἡ λογικὴ ὅμως, ἀνάλογα μὲ τὴ δυνατότητα τοῦ κάθε θεουμένου πιστοῦ, ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ τὴ διατυπώνει. Καὶ αὐτὸς ὁ λόγος περὶ Θεοῦ τοῦ θεουμένου ἀποτελεῖ τὴν αὐθεντικὴ Θεολογία. Στὴν πατερικὴ παράδοση γίνεται σαφὴς διάκριση μεταξὺ γνώσεως τοῦ Θεοῦ διὰ τῆς ἀποκαλυπτικῆς Του ἐμπειρίας, καὶ γνώσεως περὶ Θεοῦ διὰ τῆς πίστεως ἐξ ἀκοῆς.
Βεβαίως ὁ πιστὸς ἀρχίζει ἀπὸ τὴ δεύτερη καί, ὅταν ζεῖ ἐν μετανοίᾳ καὶ κατὰ τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση, τηρώντας τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ, σταδιακὰ ἀρχίζει νὰ ἔχει ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ. Ἡ αὐθεντικὴ γνώση τοῦ Θεοῦ εἶναι τὸ θεμέλιο τῆς Ὀρθοδόξου Κατηχήσεως. Ὅπως τονίζει ὁ π. Ρωμανίδης: «Γνώση τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νὰ ἔχει μόνον ὁ θεούμενος, ὁ ὁποῖος γνωρίζει τὸν Θεὸ ἀπ᾽ εὐθείας· καὶ ἡ ἐμπειρία αὐτοῦ τοῦ θεουμένου εἶναι τὸ θεμέλιο τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως περὶ τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, ὁ θεούμενος γνωρίζει τὸν Θεὸν ἀπ᾽ εὐθείας, μετὰ μᾶς μεταδίδει τὰ περὶ Θεοῦ... Ὁπότε, ὁ Προφήτης καὶ ὁ Ἀπόστολος καὶ ὁ Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ αὐθεντία ἡ δική μας περὶ Θεοῦ...».
γ. Διατύπωση τῆς ἐμπειρίας-τοῦ Δόγματος
Οἱ θεόπτες διατυπώνουν τὴν ἐμπειρία τους περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος γιὰ λόγους ποιμαντικοὺς ἢ καὶ ἀντιαιρετικούς, ὅπως στὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους, ὁπόταν, ἕνεκα τῆς παραχάραξης τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης, ἦταν ἀνάγκη νὰ τὴν ὁριοθετήσουν. Καὶ ἀσφαλῶς, ἡ ὁρολογία ποὺ χρησιμοποιεῖ ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἡ Ἐκκλησία λαμβάνεται ἀπὸ εἰκόνες καὶ νοήματα τοῦ κτιστοῦ τούτου κόσμου καὶ ἀνάλογα μὲ τὴν αἵρεση ποὺ κατὰ καιροὺς ἀναφυόταν, μὲ στόχο νὰ ὁδηγήσουν τὸν ἄνθρωπο μὲ ἀσφάλεια πρὸς τὸν Θεό, πρὸς τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ.
Ἔτσι, οἱ θεόπτες ἅγιοι Πατέρες δὲν ἦταν ποτὲ προσκολλημένοι σὲ συγκεκριμένη ὁρολογία στὴ διατύπωση τῶν περὶ Θεοῦ Δογμάτων, ἀλλὰ εἶχαν τὴ διακριτικὴ ἐξουσία καὶ εὐχέρεια νὰ ρυθμίζουν τὴν περὶ Θεοῦ ὁρολογία ἀνάλογα μὲ τὴν ἐποχή τους, τὶς ἑκάστοτε συνθῆκες. Ἡ δογματικὴ ὁρολογία καθορίζεται λοιπὸν καὶ κατοχυρώνεται ἀπὸ τοὺς θεούμενους Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ στὴ συνέχεια γίνεται αὐθεντικὸ τμῆμα τῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης. Ἔτσι, τὸ Δόγμα περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος δὲν ἀποτελεῖ καρπὸ φιλοσοφικοῦ στοχασμοῦ, ἀλλὰ Θείας ἀποκαλύψεως. Βεβαίως, πρέπει νὰ λεχθεῖ πώς, παρὰ τὸ ὅτι οἱ ἅγιοι Πατέρες προσπαθοῦν νὰ ὁριοθετήσουν τὴν ἀποκάλυψη περὶ Θεοῦ, ὁ Θεός, ἡ Ἁγία Τριάδα, παραμένει πάντοτε ἀπόρρητο μυστήριο, ἀκόμη καὶ στὴν ἄλλη, τὴν αἰώνια ζωή.
2. Πρόσωπα, οὐσία καὶ ἐνέργεια
Οἱ ὅροι, ποὺ χρησιμοποίησαν οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι γιὰ νὰ διατυπώσουν τὸ δόγμα, τὴν ἀλήθεια περὶ τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, εἶναι: Πρόσωπο, ὑπόσταση, φύση, οὐσία, ἐνέργεια καὶ τρόπος ὑπάρξεως. Ἐπειδὴ οἱ ὅροι αὐτοὶ χρησιμοποιοῦνταν πρωταρχικὰ ἀπὸ τὴ φιλοσοφικὴ γλώσσα τῆς ἐποχῆς τους, οἱ ἅγιοι Πατέρες, σύμφωνα μὲ τὴν ἐμπειρία τοῦ δοξασμοῦ τους, καθόρισαν θεόπνευστα καὶ ὀρθόδοξα τὸ ἀκριβές τους νόημα. Ἔτσι, ταύτισαν τὸ πρόσωπο μὲ τὴν ὑπόσταση καὶ τὴ φύση μὲ τὴν οὐσία, ἐνῶ καθόρισαν τὴν ἐνέργεια ὡς τὴν δραστικὴ καὶ οὐσιώδη κίνηση τῆς φύσεως. Περαιτέρω, καθόρισαν καὶ τὸν τρόπο ὑπάρξεως τῶν τριῶν Προσώπων τοῦ Ἑνὸς Θεοῦ: Ὁ Πατὴρ εἶναι ἀγέννητος, ὁ Υἱὸς γεννητὸς ἐκ τοῦ Πατρὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός.
2.α.Ὁ Τριαδικὸς Θεὸς στὴν Παλαιὰ Διαθήκη
Πολλοὶ νεώτεροι Ὀρθόδοξοι θεολόγοι, ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τοὺς Δυτικοὺς ἑρμηνευτές, πρεσβεύουν ἐσφαλμένα ὅτι ἡ τριαδικότητα τοῦ Θεοῦ δὲν ἀποκαλύφθηκε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, παρὰ μόνο στὴν Καινὴ Διαθήκη. Βεβαίως, ὁ σαρκωμένος Υἱὸς τοῦ Θεοῦ μᾶς ἀποκάλυψε μὲ σαφήνεια τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ ἡ Παλαιὰ Διάθηκη, ὅταν μελετηθεῖ ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς Καινῆς Διαθήκης, μᾶς φανερώνει τὸ τριαδικὸν τοῦ Θεοῦ, μὲ ἄλλη ὅμως ὁρολογία.
Ἔτσι, στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὁ ὅρος Θεὸς φανερώνει τὸν Πατέρα, οἱ ὅροι Γιαχβὲ (= ὁ Ὤν) ἢ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος ἢ Κύριος τῆς Δόξης τὸν ἄσαρκο Υἱὸ καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Στὴν Καινὴ Διαθήκη, παράλληλα μὲ τὴν ὁρολογία αὐτή, χρησιμοποιοῦνται καὶ οἱ ὅροι Πατήρ, Υἱὸς ἢ Λόγος, καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, γιὰ νὰ προσδιορίσουν τὰ τρία Πρόσωπα τοῦ Θεοῦ. Στὴ συνέχεια, ἐπειδὴ οἱ αἱρετικοὶ χρησιμοποιοῦσαν μὲ φιλοσοφικὴ ἔννοια τοὺς ὅρους οὐσία, ἐνέργεια, πρόσωπα καὶ ὑποστάσεις ἀναφερόμενοι στὸν Τριαδικὸ Θεό, οἱ ἅγιοι Πατέρες διατύπωσαν βάσει τῆς θεοπτικῆς τους ἐμπειρίας τὴ διάκριση μεταξὺ οὐσίας καὶ ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ, καθὼς καὶ τῶν τριῶν Ὑποστάσεων ἢ Προσώπων τοῦ ἑνὸς Θεοῦ.
2.α.i.-ii. Ὁ ἄσαρκος Λόγος-Ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος
Οἱ ἀποκαλύψεις τοῦ Θεοῦ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι ἀποκαλύψεις-ἐμφάνειες τοῦ Δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, δηλ. τοῦ ἀσάρκου τότε Λόγου τοῦ Θεοῦ. Τότε ἔχουμε τὸν κεκρυμμένο Θεὸ Ἐλωχίμ, δηλ. τὸν Πατέρα, καὶ τὸν ἐμφανιζόμενο στοὺς ἀνθρώπους Γιαχβὲ (=ὁ Ὤν), ποὺ εἶναι ὁ ἄσαρκος Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Βλέποντας ὅμως οἱ Προφῆτες τὸν Υἱό, δι᾽ αὐτοῦ, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, ἔβλεπαν καὶ τὸν Πατέρα, ὅπως λέγει ὁ Χριστός: «ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν Πατέρα» (Ἰω. 14, 9). Ἔτσι, οἱ Προφῆτες, ἔχοντας ἐμπειρία τῆς θεώσεως, διδάσκουν καὶ αὐτοὶ τὴν ἀληθινὴ διδασκαλία περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος, καὶ ὄχι μόνον ἡ Καινὴ Διαθήκη.
Σύμφωνα μὲ τὴν πατερικὴ διδασκαλία, ὁ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος, ὁ Ἄγγελος Θεοῦ, ποὺ ἐμφανίζεται συνεχῶς στοὺς Προφῆτες, εἶναι ὁ ἄσαρκος Χριστός. Καὶ ἔχουμε ἐν προκειμένῳ τὸν ἑρμηνευτικὸ κανόνα-κλειδὶ ἀπὸ τὸν Μεγάλο Βασίλειο, ποὺ γράφει ὅτι ὅπου ὁ Ἄγγελος στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ὀνομάζεται ρητὰ Θεός, εἶναι ὁ μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐμφανίζεται στοὺς Προφῆτες. Βεβαίως, πρὶν τὴ σάρκωση τοῦ Μεγάλης Βουλῆς Ἀγγέλου, τοῦ Ἀγγέλου τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ εἶναι ἄσαρκος δὲν μπορεῖ νὰ εἰκονίζεται. Στὴν ἐποχὴ λοιπὸν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἔχουν μὲν οἱ Προφῆτες ἐμπειρία τῆς θεώσεως. Ἐπειδὴ ὅμως ὁ ἀποκαλυπτόμενος σ᾽ αὐτοὺς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ δὲν εἶχε ἀκόμη λάβει σάρκα, ἀπαγορεύεται αὐστηρὰ νὰ ἀπεικονισθεῖ ὁ Θεός. Ἡ ἀπεικόνισή του ἐπιτρέπεται μετὰ τὴν ἐνανθρώπησή Του.
Καὶ ἐδῶ ἕνα σχόλιο: Σὲ νεώτερες δυτικότροπες εἰκόνες (τουρκοκρατία κ. ἑξ.), ποὺ νομίζω οἱ πλεῖστοι ἀπὸ ἐμᾶς ἔχουν ἰδεῖ, ὑπάρχει μία ἐσφαλμένη κατὰ πολὺ ἀπεικόνιση τῆς Ἁγίας Τριάδος: Ὁ Θεὸς Πατὴρ ἀπεικονίζεται ὡς γέρων ἀσπρομάλλης, ἔχοντας στὰ δεξιά Του τὸν Χριστὸ ὡς νέο μαυρομάλλη καὶ ἀπὸ ἐπάνω τους τὸ Ἅγιον Πνεῦμα «ἐν εἴδει περιστερᾶς». Ἡ ἀπεικόνιση τοῦ Θεοῦ Πατρὸς ὡς ἐνθρόνου γέροντος ἀσφαλῶς παραπέμπει στὴν ἐμφάνιση τοῦ «Παλαιοῦ τῶν ἡμερῶν» στὴν Π.Δ. (Δαν. 7, 9 καὶ 22), ἀντίστοιχη αὐτῆς στὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου (Ἀποκ. 1, 12-18). Κατὰ τὴν ὁμόφωνη ὅμως ἑρμηνεία τῶν Πατέρων, ὁ Παλαιὸς τῶν ἡμερῶν εἶναι ὁ ἄσαρκος Υἱὸς καὶ Λόγος καὶ ὄχι ὁ Πατήρ, ὁ ὁποῖος δὲν ἀπεικονίζεται. Καὶ τὸ Παλαιὸς τῶν ἡμερῶν δὲν σημαίνει τὸν ἡλικιωμένο, ἀλλὰ τὸν προαιώνιο Λόγο τοῦ Θεοῦ.
2. β. Πρόσωπα-οὐσία-ἐνέργεια
Στὴν ἀρχαία Ἐκκλησία οἱ Πατέρες δὲν χρησιμοποιοῦσαν τοὺς ὅρους οὐσία καὶ ὑποστάσεις, στὴν ὁρολογία περὶ τοῦ Τριαδικοῦ Δόγματος. Τοὺς ὅρους ὑπόσταση, φύση καὶ οὐσία χρησιμοποίησαν οἱ Πατέρες ἀπὸ τὸν 4ο αἰ. κ. ἑξ. γιὰ νὰ διατυπώσουν Ὀρθόδοξα τὴν ἐμπειρία τῆς θεοπτίας τους, δηλ. τῆς κοινωνίας μὲ τὴν Ἁγία Τριάδα, μὲ ἀφορμὴ τὶς πλανεμένες αἱρετικὲς διδασκαλίες τῶν ἐξελληνισμένων φιλοσοφούντων Χριστιανῶν, ποὺ ἀλλοίωναν τὴ Θεία ἀποκάλυψη. Βεβαίως, τὰ νοήματα τῶν ὅρων αὐτῶν ἐνυπάρχουν, τόσο στὴν Παλαιά, ὅσο καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη.
Μάλιστα, οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Β´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου υἱοθέτησαν τὴ θεολογία τῶν Καππαδοκῶν Πατέρων περὶ διάκρισης οὐσίας καὶ ὑπόστασης, γιὰ νὰ ἀντιμετωπισθεῖ ἡ αἵρεση τῶν Σαβελλίου καὶ Παύλου τοῦ Σαμοσατέως, ποὺ πρέσβευαν ὅτι ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱὸς ἔχουν τὴν ἴδια οὐσία καὶ τὴν ἴδια ὑπόσταση, ὁπότε θεωροῦσαν πὼς ἦταν δύο ἐνέργειες τοῦ ἑνὸς Θεοῦ, ἄρα δὲν ἦταν πραγματικὰ πρόσωπα. Συγχρόνως, οἱ ἅγιοι Πατέρες κάνουν διάκριση μεταξὺ τῆς ἀμέθεκτης οὐσίας τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς μεθεκτῆς Του ἐνέργειας. Ἡ οὐσιώδης αὐτὴ θεολογικὴ ἀλήθεια δὲν ἦταν καρπὸς φιλοσοφικοῦ στοχασμοῦ τῶν Πατέρων, ἀλλὰ καρπὸς τῆς ἐμπειρίας τῆς θεώσεως ποὺ εἶχαν:
Κατ᾽ αὐτὴν ἔβλεπαν τὸ ἄκτιστον Φῶς, τὸ ὁποῖο ἀποκάλεσαν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ δὲν ἔβλεπαν τὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ, δὲν μετεῖχαν σ᾽ αὐτήν, καθότι τοῦτο εἶναι τελείως ἀδύνατο στὴ κτιστὴ φύση, τόσο τὴν ἀνθρώπινη, ὅσο καὶ τὴν ἀγγελική. Διάκριση μεταξὺ οὐσίας καὶ ἐνέργειας στὸν Θεὸ ἔκαναν καὶ ὁρισμένοι αἱρετικοί, ὅπως ὁ Παῦλος Σαμοσατέας, ὁ Ἄρειος καὶ ὁ Νεστόριος. Ἡ διάκρισή τους ὅμως αὐτὴ ἦταν μία φιλοσοφικὴ ἑρμηνεία καὶ ὄχι καρπὸς ἐμπειρίας δοξασμοῦ. Ἀσφαλῶς, μὲ τὸν ὅρο οὐσία ἐκφράζουμε αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ μεθέξουμε στὸν Θεό, ἀλλὰ αὐτὸ τὸ ἀμέθεκτο τοῦ Θεοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ὁρισθεῖ ἐπακριβῶς, καθότι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄγνωστη καὶ ἀκατάληπτη. Ὁ Θεός, ὅπως οἱ ἴδιοι Πατέρες τὸν ἀποκαλοῦν, εἶναι ὑπερούσιος.
Γιὰ τοῦτο καὶ οἱ Πατέρες, στὶς μὲν ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, τῶν ὁποίων ἦταν μέτοχοι, προσδίδουν διάφορα ὀνόματα, ἀνάλογα μὲ τὸ ἀποτέλεσμα ποὺ φέρουν, ὅπως, ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, πραότητα, δικαιοσύνη, κ.λπ., στὴν Θεία οὐσία ὅμως δὲν δίδουν ὀνόματα, ἀφοῦ τὴ θεωροῦν ἀνώνυμη ὡς ἀμέθεκτη. Οἱ Πατέρες τὴν ὀνομάζουν καὶ «ὑπερούσιον κρυφιότητα». Καὶ βεβαίως στὴν πατερικὴ παράδοση καὶ τὸ γνωστὸν τοῦ Θεοῦ κατανοεῖται πάνω ἀπὸ τὴ νόηση, καθὼς μετέχουμε σ᾽ αὐτὸ μὲ τὴ νοερὰ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς καὶ ὄχι μὲ τὴν ἐνασχόληση τῆς λογικῆς, ἐγκεφαλικῆς ἐνέργειας, ὅπως ἀκριβέστατα τὸ συνοψίζει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος: «Θεὸν φρᾶσαι ἀδύνατον· νοῆσαι ἀδυνατώτερον». Γράφει ὁ π. Ἰωάννης: «Στὴν ἐμπειρία τῆς θεώσεως ὄχι μόνον καταργοῦνται τὰ νοήματα, ἀλλὰ καὶ ἡ ἴδια ἡ προσευχή... ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ὑπερβαίνει τὰ νοήματα καὶ τὰ ρήματα».]
Ἕνα σημαντικὸ χάρισμα, ποὺ ἀποκτᾶ ὁ πιστὸς ποὺ φθάνει στὴν κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ, εἶναι αὐτὸ τῆς διακρίσεως τῶν πνευμάτων. Ὁ φωτισμένος δηλαδὴ πιστός, ἀπὸ τὴν ἐμπειρία του καὶ κάτω ἀπὸ τὴν καθοδήγηση διακριτικοῦ Πνευματικοῦ Πατρός, μαθαίνει νὰ διακρίνει μεταξὺ τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν κτιστῶν ἐνεργειῶν, κυρίως αὐτῶν τοῦ διαβόλου. Κατὰ τὸν π. Ρωμανίδη, «ἡ ὅλη ὑπόθεση εἶναι νὰ μάθουμε πότε ἐνεργεῖ μέσα μας ὁ Θεὸς καὶ πότε ὁ διάβολος. Αὐτὴ εἶναι ἡ Θεολογία.» Ἀντιλαμβάνεται ὁ καθένας πόσο σημαντικὸ εἶναι τοῦτο τὸ χάρισμα γιὰ τὸν κάθε Πνευματικὸ Πατέρα.
Γιὰ νὰ συνοψίσουμε, θὰ πρέπει νὰ ποῦμε πὼς ἡ διάκριση μεταξὺ οὐσίας καὶ ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ γίνεται ἀπὸ δική μας πείρα, ἀλλὰ γιὰ τὸν Θεὸ δὲν εἶναι ὑπαρκτή, ἀφοῦ ὑπάρχει ἄμεση σχέση οὐσίας καὶ ἐνέργειας σ᾽ Αὐτόν. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ ἐνέργειά Του καλεῖται ἀπὸ τοὺς Πατέρες οὐσιώδης ἐνέργεια. Κι ἀκόμη, οἱ ἅγιοι γνωρίζουν ἐκ πείρας ὅτι ἡ οὐσία καὶ ἡ ἐνέργεια δὲν εἶναι ἀνεξάρτητες ἀπὸ τὰ Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, δὲν εἶναι ἀπρόσωπες, δὲν εἶναι κάτι τρίτο ἢ τέταρτο. Καὶ ἀντιλαμβάνονται ὅτι τὰ Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος ἔχουν τὴν ἴδια οὐσία καὶ τὴν ἴδια ἐνέργεια, κοινωνοῦν τῆς αὐτῆς οὐσίας, ἀλλὰ ἔχουν χωριστὴ τὸ καθένα ὑπόσταση.
Ἡ οὐσία ἢ ἡ φύση καὶ ἡ φυσική της θέληση, δύναμη καὶ ἐνέργεια ἀνήκουν ἀπὸ κοινοῦ στὶς τρεῖς Ὑποστάσεις κατὰ φύσιν καὶ μὲ ἀπόλυτη ἰσότητα καὶ κυριότητα, ἐνῶ τὰ ὑποστατικὰ ἰδιώματα ἢ προσόντα (ὁ τρόπος ὑπάρξεως τῶν τριῶν Προσώπων) ἀνήκουν τὸ καθένα ἀπὸ αὐτὰ σὲ μία Ὑπόσταση καὶ εἶναι γιὰ πάντα καὶ ὁλοκληρωτικὰ ἀκοινώνητα.
2. γ. Τρόπος ὑπάρξεως τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος
Οἱ θεόπτες ἅγιοι, βασισμένοι στὴν ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στὴν Καινὴ Διαθήκη ἀλλὰ καὶ στὴν προσωπική τους ἐμπειρία, γιὰ νὰ δηλώσουν τὶς σχέσεις τῶν Τριῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, χρησιμοποίησαν τὶς λέξεις Πατήρ, Υἱὸς-Λόγος καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, καθὼς καὶ τὶς ἐκφράσεις αἰτία καὶ τρόπος ὑπάρξεως. Ὁ τρόπος ὑπάρξεως τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος κατὰ τοὺς Πατέρες εἶναι τὸ ἀγέννητο τοῦ Πατρός, τὸ γεννητὸ τοῦ Υἱοῦ καὶ τὸ ἐκπορευτὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὰ ὁποῖα εἶναι τὰ λεγόμενα ὑποστατικὰ ἰδιώματα τῶν Τριῶν Προσώπων. Ὁ Πατὴρ γεννᾶ τὸν Υἱὸ καὶ ἐκπορεύει τὸ Ἅγιον Πνεῦμα πρὸ πάντων τῶν αἰώνων.
Οἱ Καππαδόκες Πατέρες δίδαξαν ὅτι ὁ Πατὴρ γεννᾶ τὸν Υἱὸ καὶ ἐκπορεύει τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ὡς Πατρικὴ Ὑπόστασις καὶ ὄχι ὡς θεϊκὴ οὐσία. Ἀκόμη εἰσήγαγαν αὐτοὶ γιὰ πρώτη φορὰ τὴν ἔννοια τῆς αἰτίας. Τὸ γεννᾶν σημαίνει αἰτία ὑπάρξεως. Ὁ Πατὴρ εἶναι ἡ αἰτία τῆς ὑπάρξεως τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ Θεϊκὴ οὐσία ὅμως δὲν γεννᾶται, οὔτε ἐκπορεύεται ἐκ τοῦ Πατρός, ἀλλὰ ὁ Πατὴρ διὰ τῆς γεννήσεως κοινωνεῖ τὴν οὐσία του στὸν Υἱὸ καὶ διὰ τῆς ἐκπορεύσεως στὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ Πατὴρ ὀνομάζεται ἀναίτιος (δὲν ἔχει αἰτία ὑπάρξεως), πρωταίτιος ἢ πανταιτία. Ὁ Πατήρ, μαζὶ μὲ τὴ Θεία οὐσία, κοινωνεῖ στὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ ὅλες τὶς φυσικὲς δυνάμεις καὶ ἐνέργειες αὐτῆς τῆς οὐσίας.
Ὁ Υἱὸς λοιπόν, ὡς ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα, ἔχει ὅλα ὅσα καὶ ὁ Πατήρ, ἐκτὸς τῆς Πατρότητος καὶ τοῦ νὰ εἶναι Πηγὴ τῆς ὑπάρξεως τοῦ Ἑαυτοῦ του καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀνάλογα καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Ἔτσι, στὰ Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος ὑπάρχουν κοινὰ (οὐσία, φυσικὴ δύναμις καὶ ἐνέργεια) καὶ ἀκοινώνητα (τὰ ὑποστατικὰ ἰδιώματα), γι᾽ αὐτὸ δὲν μποροῦμε νὰ ὁμιλοῦμε γιὰ «κοινωνία Προσώπων». Ὁ ὅρος «τρόπος ὑπάρξεως» δὲν ἀναφέρεται στὴ Θεία οὐσία, ἀλλὰ μόνον στὰ ὑποστατικὰ ἰδιώματα.
2. δ. Ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ὁμοούσιοι μὲ τὸν Πατέρα
i. Τὸ ὁμοούσιον τοῦ Υἱοῦ πρὸς τὸν Πατέρα
Στὴν Ἁγία Γραφὴ δὲν ὑπάρχει ὁ ὅρος ὁμοούσιος, γιὰ νὰ ἐκφραστεῖ ἡ δογματικὴ ἀλήθεια ὅτι ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι ὁμοούσιοι μὲ τὸν Πατέρα. Οἱ θεοφόροι συγγραφεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς κατέγραψαν αὐτὸ ποὺ ἔβλεπαν στὴν ἐμπειρία τῆς θεοπτίας ποὺ εἶχαν, ὅτι δηλ. ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἔχουν τὴν ἴδια δόξα μὲ τὸν Πατέρα. Ὁ ὅρος ὁμοούσιος χρησιμοποιήθηκε ἀργότερα ἀπὸ τοὺς Πατέρες γιὰ νὰ καθορίσει αὐτὴ τὴν ταυτότητα δόξας τῶν Τριῶν Προσώπων. Μάλιστα, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος στὴν ἀρχὴ χρησιμοποίησε τὸν ὅρο ὁμοιούσιος (δηλ. ὅμοιος κατὰ πάντα) γιὰ τὴ σχέση τοῦ Υἱοῦ πρὸς τὸν Πατέρα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη ἔννοια: Ἐφόσον μεταξὺ κτιστοῦ καὶ ἀκτίστου δὲν ὑπάρχει καμμία ὁμοιότης, ὅταν λέμε ὅμοιος κατὰ πάντα ὁ Υἱός, σημαίνει Θεὸς ἄκτιστος, μὲ τὴν ἴδια οὐσία.
Ὅταν ὅμως ὁ ὅρος αὐτὸς χρησιμοποιήθηκε ἐσφαλμένα ἀπὸ τοὺς αἱρετικοὺς (ὅτι τάχα ἡ οὐσία τοῦ Υἱοῦ εἶναι παρόμοια μὲ αὐτὴ τοῦ Πατέρα), τότε οἱ Πατέρες δημιούργησαν τὸν ὅρο ὁμοούσιος (χωρὶς τὸ ἰῶτα), μὲ τὴν ἔννοια τοῦ ταυτούσιος, ὄχι ὅμως καὶ τῆς ἰδίας ὑπόστασης. Ἐπεκράτησε τελικὰ τὸ ὁμοούσιος, γιατὶ ἐκφράζει καλύτερα τὴν ἀποκαλυφθεῖσα δογματικὴ ἀλήθεια ὅτι ὁ Υἱὸς εἶναι Θεός. Εἶναι σημαντικὸ νὰ λεχθεῖ ὅτι τὸ νόημα ποὺ ἐκφράζει ὁ ὅρος ὁμοούσιος εἶναι ἐμπειρία τῶν Προφητῶν καὶ τῶν Ἀποστόλων, δηλ. ὑπάρχει στὴν Ἁγία Γραφή. Βεβαίως, ὁ ὅρος αὐτὸς δὲν μπορεῖ νὰ κατανοηθεῖ λογικά. Εἶναι ὅμως μέσον γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει μὲ ἀσφάλεια στὴν ἐμπειρία καὶ βίωση τοῦ Χριστοῦ. Ἀκόμη νὰ ποῦμε ὅτι στὸ Πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ὑπάρχουν δύο ὁμοούσια: Εἶναι ὁμοούσιος τῷ Πατρὶ κατὰ τὴ Θεότητα καὶ ὁμοούσιος ἡμῖν κατὰ τὴν ἀνθρωπότητα.
ii. Τὸ ὁμοούσιον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πρὸς τὸν Πατέρα
Ὅ,τι ἔχει ὁ Πατήρ, ὡς πρὸς τὴν οὐσία καὶ τὴν ἐνέργεια, ἔχει καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Ὁπόταν, ὄχι μόνον ὁ Υἱὸς εἶναι ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα, ἀλλὰ καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Καὶ τὰ τρία πρόσωπα εἶναι ὁμοούσια, ἀλλὰ διαφέρουν ὡς πρὸς τὶς ὑποστάσεις. Ὅταν λένε οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἀκολουθώντας τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὴ θεοπτική τους ἐμπειρία, ὅτι τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἐκ μόνου τοῦ Πατρός, ἀναφέρονται στὸν τρόπο ὑπάρξεως τοῦ Πνεύματος.
Ὁ Υἱὸς δὲν εἶναι αἰτία ἢ συναιτία τῆς ὑπάρξεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καθὼς Αὐτὸ ἔχει τὴν ὕπαρξή Του ἀπὸ μόνο τὸν Πατέρα. Οἱ Πατέρες ὅμως θεολογοῦν καὶ γιὰ τὴν οὐσιώδη πέμψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μία πέμψη ποὺ δὲν εἶναι ἐν χρόνῳ, ἀλλὰ ἄχρονη, καὶ ἐννοοῦν τὴν κοινοποίηση, δηλ. τὴν κοινωνία τῆς Θεϊκῆς οὐσίας καὶ οὐσιώδους ἐνέργειας ἀπὸ τὸν Πατέρα στὸν Υἱὸ καὶ διὰ τοῦ Υἱοῦ στὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον.
Σὲ αὐτὲς τὶς δογματικὲς ἀλήθειες ὑπῆρχε πλήρης θεολογικὴ συμφωνία μεταξὺ τῶν Ρωμαίων Πατέρων Ἀνατολῆς καὶ Δύσης τῆς ἀδιαίρετης Ἐκκλησίας μέχρι τὸν 8ο αἰώνα. Οἱ Φράγκοι θεολόγοι ὅμως, χρησιμοποιώντας μερικὰ χωρία τοῦ ἱεροῦ Αὐγουστίνου, πού, ὅπως εἴπαμε, δὲν εἶχε στὸ θέμα θεολογικὴ ἀλλὰ φιλοσοφικὴ προσέγγιση, κατέληξαν στὴν εἰσαγωγὴ τοῦ αἱρετικοῦ filioque στὸ Πιστεύω, ὅτι δηλ. τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν Πατέρα ἀλλὰ καὶ τὸν Υἱό, θεωρώντας ἔτσι καὶ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸ ὡς αἰτία τῆς ὑπάρξεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Τὸ 794 οἱ Φράγκοι κατεδίκασαν τὴν Ζ´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, τὸ 809 ἀνεκήρυξαν ὡς δόγμα τὴν προσθήκη τοῦ filioque στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως, καὶ τὸ 1009 ἐπέβαλαν τὴν αἵρεση τούτη καὶ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης, ἐνῶ στὴ Σύνοδο τῆς Φλωρεντίας (1439) ἐπισημοποιεῖται ὡς δόγμα τοῦ παπισμοῦ. Ἡ αἵρεση αὐτὴ δὲν εἶναι παρονυχίδα, καθὼς ὑποβιβάζει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, εἰσάγει δυαρχία στὴν Τριάδα καὶ συγχέει τὰ ὑποστατικὰ ἰδιώματα τῶν Τριῶν Προσώπων, διαστρεβλώνοντας καίρια τὴν Ὀρθόδοξη Τριαδολογία.
3. Ἄκτιστο καὶ κτιστὸ
α. Διαφορὰ ἀκτίστου καὶ κτιστοῦ
Βασικὴ διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τῶν θεωμένων ἁγίων Πατέρων ἀποτελεῖ τὸ ὅτι δὲν ὑπάρχει καμμία ὁμοιότητα μεταξὺ ἀκτίστου καὶ κτιστοῦ. Ἡ Ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, εἶναι ἄκτιστος καὶ προϋπῆρχε τῆς κτίσεως. Ὁ Θεὸς Πατὴρ εἶναι ἄκτιστος, ὅπως καὶ ὁ Υἱός, ποὺ γεννήθηκε ἀπὸ τὸν Πατέρα πρὸ πάντων τῶν αἰώνων, καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ποὺ ἐκπορεύεται προαιωνίως ἀπὸ τὸν Πατέρα. Ὁλόκληρο ὅμως τὸ σύμπαν, ἡ κτίση, δημιουργήθηκε ἀπὸ τὸ μὴ ὄν, ἦλθε δηλ. στὴν ὕπαρξη ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία, μὲ τὴ δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, τὸ παντοδύναμο «γενηθήτω» Του.
Ἔτσι, κτιστὸ εἶναι ὅ,τι ὀφείλει τὴν ὕπαρξή του στὸν ἄκτιστο Θεό. Καί, ἄκτιστη δὲν εἶναι μόνον ἡ Θεία οὐσία, ἀλλὰ καὶ ἡ Θεία δόξα, οἱ Θεῖες ἐνέργειες. Αὐτός, ποὺ φθάνει στὴ θεωρία τοῦ ἀκτίστου Φωτὸς γνωρίζει αὐτὲς τὶς δογματικὲς ἀλήθειες καὶ ἐμπειρικά. Καὶ ὁ ὅρος ὁμοούσιος, στὸν ὁποῖο ἤδη ἀναφερθήκαμε, ἀποδίδει ἀκριβῶς τὸ ἄκτιστο τοῦ Λόγου, τὸν Ὁποῖον ἔβλεπαν οἱ Προφῆτες στὴν ἐποχὴ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.
3. β-γ. Γέφυρα ἀκτίστου καὶ κτιστοῦ.
Θεωρία τῆς ἀκτίστου δόξης τῆς Ἁγίας Τριάδος
Παρὰ τὴ διαφορὰ μεταξὺ ἀκτίστου καὶ κτιστοῦ, ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ μεθέξει τῆς ἀκτίστου δόξης καὶ ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, νὰ ἑνωθεῖ μαζί της καὶ νὰ ἀποκτήσει ἔτσι πνευματικὴ γνώση τοῦ Θεοῦ. Οἱ φιλόσοφοι ἀνὰ τοὺς αἰῶνες κάνουν λόγο γιὰ φυσικὸ καὶ μεταφυσικὸ καὶ ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ λογικὴ τοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ νὰ κατανοήσει τὸ μεταφυσικό. Κατὰ τοὺς Πατέρες ὅμως, μὲ τὴ λογικὴ ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ κατανοήσει μόνο τὰ κτίσματα, ἐνῶ ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ εἶναι δῶρο Θεοῦ καὶ ἐνεργεῖται μὲ τὴν ἴδια τὴν ἄκτιστη δόξα-ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.
Ἡ γέφυρα, ποὺ ἑνώνει τὸ κτιστὸ μὲ τὸ ἄκτιστο, εἶναι ἡ ἴδια ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μὲ τὴν πατερικὴ ἑρμηνεία στὸ Ψαλμικὸ χωρίο, «ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς» (Ψαλμ. 35, 10). Στὴν κατάσταση τῆς θεοπτίας, ὁ θεούμενος γνωρίζει ὅτι ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστη, καὶ διακρίνει τὸ ἄκτιστο Φῶς, τόσο ἀπὸ τὸ κτιστὸ φῶς τοῦ ἡλίου (ἂς θυμηθοῦμε ἐδῶ τὴ χαρακτηριστικὴ περίπτωση τῆς περίφημης συνομιλίας τοῦ ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρὼφ μὲ τὸν Νικόλαο Μοτοβίλωφ), ὅσο καὶ ἀπὸ τὸ κτιστὸ ‘φῶς’ τοῦ διαβόλου, ποὺ μερικὲς φορὲς «μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός» (Β´ Κορ. 11, 14). Στὴ θεωρία τοῦ ἀκτίστου Φωτὸς δὲν μπορεῖ νὰ ὑπεισέλθει ψεῦδος καὶ πλάνη.
Β´. Ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου
1. Ἡ δημιουργία τῆς κτίσεως
α. Ὁ δημιουργὸς Θεὸς
Ἡ διάκριση μεταξὺ οὐσίας καὶ ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ καὶ μεταξὺ ἀκτίστου καὶ κτιστοῦ, ποὺ εἴδαμε στὰ προηγούμενα κεφάλαια, ἔχουν μεγάλη σημασία γιὰ τὸ θέμα τῆς δημιουργίας τῆς κτίσεως. Ὡς πρὸς τὴν πρώτη διάκριση, τὰ Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος ἔχουν ἑνότητα μεταξύ τους κατ᾽ οὐσίαν, ἐνῶ ἡ κτίση μετέχει ποικιλότροπα στὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἑπομένως ὁ Θεὸς δὲν εἶναι κατ᾽ οὐσίαν δημιουργός, ἀλλὰ κατ᾽ ἐνέργειαν καὶ κατὰ βούλησιν. Ὅλη δηλ. ἡ κτίση δημιουργήθηκε μὲ τὴν ἐνέργεια καὶ ἐλεύθερη βούληση τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν κοινωνεῖ τῆς οὐσίας Του.
Γι᾽ αὐτό, θὰ μποροῦσε ὁ κόσμος νὰ μὴν ὑπάρχει, ἀφοῦ δὲν προσθέτει τίποτα στὸν ἀνενδεὴ Θεό. Ἡ οὐσία καὶ ἐνέργεια τῶν κτισμάτων εἶναι κτιστές, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν Θεία οὐσία καὶ ἐνέργεια, ποὺ εἶναι ἄκτιστες. Σημαντικὴ ἀκόμη ἀλήθεια τῆς Πίστεως, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὴ θεοπτικὴ ἐμπειρία τῶν ἁγίων εἶναι ὅτι ὅλη ἡ κτιστὴ δημιουργία προέρχεται ἐκ τοῦ μὴ ὄντος, καὶ ὄχι ἀπὸ προϋπάρχουσα ὕλη. Αὐτὴ ἡ διδασκαλία περὶ δημιουργίας ἀνατρέπει τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ φιλοσοφία, τόσο τοῦ Πλάτωνα, ποὺ ὑποστήριζε ὅτι ὁ κόσμος δημιουργήθηκε κατὰ ἀντιγραφὴ τῶν ἀρχετύπων ἰδεῶν, ποὺ ὑπῆρχαν στὸν Θεό, ὅσο καὶ τοῦ Ἀριστοτέλη, ποὺ πρέσβευε ὅτι ὁ Θεὸς εἶχε ἀνάγκη νὰ δημιουργήσει τὸν κόσμο, γιὰ νὰ τελειοποιηθεῖ τὸ «μεταβλητό», μεταβαίνοντας ἀπὸ τὸ «δυνάμει» στὸ «ἐνεργείᾳ».
Γιὰ τοὺς Πατέρες, ὅ,τι προέρχεται ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἶναι κτίσμα, ἐνῶ ὅλα τὰ ἄκτιστα εἶναι ἐκ τοῦ Πατρός. Ὁ Λόγος λοιπὸν εἶναι ἄκτιστος, ὅπως καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἀφοῦ ἔχουν αἰτία ὑπάρξεως τὸν Πατέρα. Ὅποιος φθάσει στὴ θέωση, γνωρίζει ἐμπειρικὰ καὶ βλέπει τὰ ἐκ τοῦ Πατρὸς ὡς ἄκτιστα, καὶ ὅσα ἔγιναν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος ὡς κτιστά.
β. Τὰ δημιουργήματα
Τὰ δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ διαιροῦνται σὲ ὁρατὰ (ὅλη ἡ κτίση) καὶ ἀόρατα ἢ ἀσώματα (οἱ ἄγγελοι). Ὅλα τὰ κτιστὰ ἔχουν καὶ ὁμοιότητα, ἔχουν καὶ διαφορές. Αὐτό, μποροῦμε νὰ τὸ δοῦμε μεταξὺ τῶν ἀλόγων κτισμάτων καὶ τῶν ἀνθρώπων, μεταξὺ τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν ἀνθρώπων, τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν δαιμόνων. Μεταξὺ ὅμως Θεοῦ καὶ κτισμάτων δὲν ὑπάρχει καμμία ἀπολύτως ὁμοιότητα. Στὴν πατερικὴ παράδοση γίνεται ἀκόμη διάκριση μεταξὺ ἀϊδίου, αἰωνίου καὶ χρόνου. Τὸ ἀΐδιο (=ἄναρχο καὶ ἀτελεύτητο) ἀνήκει στὸν Τριαδικὸ Θεό, στὸ αἰώνιο ἀνήκουν οἱ ἄγγελοι καὶ οἱ ἅγιοι, καὶ στὸν χρόνο ζεῖ καὶ κινεῖται ὅλη ἡ κτίση, συμπερι-λαμβανομένου καὶ τοῦ ἀνθρώπου.
Χρόνος καὶ αἰώνας εἶναι δημιουργήματα, ἀλλὰ διαφέρουν μεταξύ τους. Ὁ πρῶτος εἶναι ὁ ἡλιακὸς χρόνος, ἐνῶ ὁ αἰώνας εἶναι χρόνος τῶν ἀγγέλων, ποὺ δὲν περιορίζονται ἀπὸ τὴν ὕλη. Ἡ διάκριση αὐτὴ δὲν εἶναι φιλοσοφική, ἀλλὰ ἀποκαλυπτικὴ πείρα τῶν θεοπτῶν ἁγίων. Γι᾽ αὐτὸ καὶ καθιερώθηκε στὴν ἀρχὴ τῶν ἐκκλησιαστικῶν Μυστηρίων ἡ ἱερατικὴ ἐκφώνηση-Τριαδολογικὴ δοξολογία, «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πατρός, καὶ τοῦ Υἱοῦ, καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν», ποὺ συναρμόζει καὶ τὶς τρεῖς μορφὲς τοῦ χρόνου, τοῦ ἡλιακοῦ, τοῦ αἰωνίου καὶ τοῦ ἀϊδίου.
γ. Ὁ σκοπὸς τῆς δημιουργίας
Μιὰ ἀπὸ τὶς ἀπαντήσεις, ποὺ συναντοῦμε στὴν πατερικὴ διδασκαλία γιὰ τὸ ἐν λόγῳ ἐρώτημα, εἶναι ὅτι ὁ κόσμος δημιουργήθηκε μὲ σκοπὸ τὴν ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Δὲν ἔγινε ἡ σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ ἡ Οἰκονομία αὐτὴ τοῦ Θεοῦ ἦταν στὴν προαιώνια βουλὴ τοῦ Θεοῦ, γι᾽ αὐτὸ καὶ δημιουργήθηκε ὁ κόσμος καὶ παρεμβάλλεται ἡ πτώση καὶ ἡ σωτηρία. Βεβαίως, ὁ σκοπὸς τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἡ θέωση. Καί, δὲν θὰ ἦταν δυνατὸ νὰ ἐπιτευχθεῖ, ἂν δὲν ὑπῆρχε τὸ Πρόσωπο ἐκεῖνο, στὸ ὁποῖο θὰ ἑνωνόταν ἡ θεία μὲ τὴν ἀνθρώπινη φύση. Τὸ Πρόσωπο αὐτὸ εἶναι ὁ Χριστός
δ. Ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ στὴν κτίση
Τὰ βασικὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως σχετικὰ μὲ τὴν κτίση εἶναι δύο: Τὸ πρῶτο, ὅτι ὁ Θεὸς δημιούργησε τὴν κτίση ἐκ τοῦ μὴ ὄντος, καὶ τὸ δεύτερο, ὅτι ὁ Θεὸς τὴν κυβερνᾶ καὶ συντηρεῖ καὶ προνοεῖ γι᾽ αὐτὴν μὲ τὴν ἄκτιστη ἐνέργειά Του καὶ ὄχι μὲ κτιστοὺς νόμους. Ἀσφαλῶς, μία εἶναι ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά, ἀνάλογα μὲ τὰ ἀποτελέσματά της διακρίνεται σὲ ζωοποιό, σοφοποιό, θεοποιό, καθὼς καὶ σὲ δημιουργική, συντηρητική, προνοητική, θεωτική. Ὅλα τὰ κτίσματα μετέχουν στὴ δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἀλλ᾽ ὄχι στὴ θεωτική, στὴν ὁποία μετέχουν μόνοι οἱ ἄγγελοι καὶ οἱ ἅγιοι.
Στὸ σύμπαν, ἀπὸ ἀπόψεως θεολογικῆς, δὲν ὑπάρχουν ἀπρόσωποι φυσικοὶ νόμοι, τοὺς ὁποίους δῆθεν ἔθεσε ὁ Θεὸς καὶ κατόπιν ἐγκατέλειψε τὴ κτίση, ἀλλ᾽ ἡ συνεκτική, δηλ. συντηρητικὴ ἐνέργεια τοῦ Δημιουργοῦ, ποὺ τὴ διακρατεῖ σὲ λειτουργία. Πολλοὶ Πατέρες, μάλιστα ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὅταν ἀναφέρονται στὴ συνεκτικὴ αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ποὺ βρίσκεται πανταχοῦ παροῦσα σὲ ὅλο τὸ σύμπαν, κάνουν λόγο γιὰ τοὺς «λόγους τῶν ὄντων», γιατὶ δηλ. ὑπάρχουν τὰ ὄντα καὶ πῶς συντηροῦνται ἀπὸ τὴ Θεία ἐνέργεια.
Ὑπάρχουν ἀσφαλῶς διαβαθμίσεις πνευματικῆς γνώσεως. Ἡ πρώτη, ἡ εἰσαγωγική, εἶναι νὰ βλέπεις, νὰ ἀντιλαμβάνεσαι διὰ τῆς πίστεως αὐτὴ τὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν κτίση, ἀποδεχόμενος τὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων. Ἡ τελειώτερη ὅμως εἶναι ὅταν μὲ τὴ φωτιστικὴ καὶ ἁγιαστικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος φθάνει στὴ λεγόμενη «φυσικὴ θεωρία τῶν ὄντων» καὶ ἀντιλαμβάνεται μὲ τὴν ἐνέργεια τῆς Θείας Χάρης τὴ συνεκτικὴ αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ.
ε. Καταγραφὴ τῆς ἀποκαλυπτικῆς ἐμπειρίας
Τὴν ἀποκαλυπτική τους ἐμπειρία γιὰ τὸ ἄκτιστο τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, τὴ δημιουργία τῶν ὄντων ἐκ τοῦ μὴ ὄντος ἀπὸ Αὐτόν, καθὼς καὶ τὴν ἐπικοινωνία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν κτίση διὰ τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν Του, οἱ θεόπτες Προφῆτες, Ἀπόστολοι καὶ Πατέρες διατυπώνουν καὶ καταγράφουν μὲ κτιστὰ νοήματα καὶ ρήματα, ἀνάλογα μὲ τὴ δεκτικότητα καὶ παιδεία τοῦ καθενός τους, καὶ χρησιμοποιώντας ἀναπόφευκτα τὶς ἀντιλήψεις τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς τους. Γιὰ παράδειγμα, ἡ κοσμολογία, ἡ κοσμογένεση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, εἶναι ἐπηρεασμένη στὴ διατύπωση ἀπὸ τὴ βαβυλωνιακὴ κοσμολογία τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἀκόμη, γιὰ τὴ χρονολόγηση τῆς δημιουργίας στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, χρησιμοποιοῦνται τὰ γνωστὰ στοὺς συγγραφεῖς γενεαλογικὰ δεδομένα, βάσει τῶν ὁποίων ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε μερικὲς (7-8) χιλιάδες χρόνια πρίν.
Σήμερα ὅμως γνωρίζουμε ὅτι τὸ σύμπαν ἔχει δισεκατομμύρια ἔτη ἡλικία, ἀλλὰ καὶ ὁ ἄνθρωπος ἐμφανίζεται στὴ γῆ παλαιότερα (κατὰ μία ἄποψη πρὶν ἀπὸ 10.000-100.000 χρόνια). Οἱ θεόπτες λοιπὸν ἅγιοι ὅλων τῶν ἐποχῶν δὲν κάνουν ἐπιστήμη, ἀλλὰ ἐκφράζουν τὴν ἀποκαλυπτική τους ἐμπειρία μέσα ἀπὸ τὶς ἐπιστημονικὲς γνώσεις τῆς ἐποχῆς τους. Σκοπὸς τῆς καταγραφῆς αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας ἀπὸ τοὺς ἁγίους συγγραφεῖς της δὲν ἦταν νὰ διδάξουν ἐπιστημονικὲς γνώσεις τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ νὰ τοὺς ὁδηγήσουν στὴν προσωπικὴ γνώση τοῦ Δημιουργοῦ τοῦ κόσμου. Ἔτσι, ἡ ἐξέλιξη τῆς Ἐπιστήμης, ποὺ διερευνᾶ τὸ σύμπαν καὶ ἀνακαλύπτει νεώτερα εὑρήματα ποὺ δὲν ἀναφέρονται στὴν Ἁγία Γραφή, καθόλου δὲν ἐπηρεάζει ἢ μειώνει τὴν Πίστη μας. Ἀντίθετα, πρέπει νὰ μᾶς ὁδηγεῖ στὴ δοξολογία τοῦ Θεοῦ γιὰ ὅ,τι ἔπλασε καὶ ποὺ διακυβερνᾶ μὲ τὴν πανσοφία καὶ συνεκτική, προνοητική Του ἐνέργεια τὴν κτίση.
Β´. 2. Ἡ δημιουργία τῶν ἀγγέλων
2.α. Οἱ φωτεινοὶ ἄγγελοι
Οἱ ἄγγελοι εἶναι νοερὰ πνεύματα, ποὺ δημιουργήθηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ζοῦν στοὺς αἰῶνες, ἕνα ἄλλο ἐπίπεδο χρόνου ἀπὸ τὸ ἀνθρώπινο, ποὺ διακρίνεται ὅμως καὶ ἀπὸ τὸ ἀΐδιο, ποὺ ἀποδίδεται σὲ μόνο τὸν Θεό. Ὅπως καὶ τὰ λοιπὰ κτίσματα, ἔτσι καὶ οἱ ἄγγελοι ἦλθαν στὸ εἶναι ἐκ τοῦ μὴ ὄντος, ἄρα εἶναι κτιστοὶ καὶ ἔχουν ἀρχή. Ἔχουν βέβαια λεπτότερη ὑλικὴ φύση ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη, ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ καλοῦνται ἄυλοι, παρὰ ἀσώματοι. Οὔτε λοιπὸν οἱ ἄγγελοι οὔτε ἡ ἀνθρώπινη ψυχὴ εἶναι ἄυλα ὄντα καὶ φύσει ἀθάνατα, καθὼς ὁ μόνος ἄυλος καὶ φύσει ἀθάνατος εἶναι ὁ ἄκτιστος Θεός. Ἔτσι, οἱ ἄγγελοι καὶ οἱ ἀνθρώπινες ψυχὲς εἶναι «φύσει θνητοὶ» ἀλλὰ Χάριτι ἀθάνατοι, ἐπειδὴ ἔτσι τὸ θέλησε ὁ Δημιουργός. Οἱ ἄγγελοι εἶναι δοξολογικὰ τοῦ Θεοῦ πνεύματα, ἀλλ᾽ εἶναι καὶ «λειτουργικὰ πνεύματα, εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν» (Ἑβρ. 1, 14).
Οἱ ἄγγελοι λέγονται καὶ νόες, γιατὶ ἔχουν νοερὰ ἐνέργεια, ὄχι ὅμως καὶ λογική. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως ἔχει καὶ νοερὰ καὶ λογικὴ ἐνέργεια. Σύμφωνα μὲ τὴν πατερικὴ αὐτὴ ἀνθρωπολογικὴ διάκριση, ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴ νοερὰ ἐνέργεια κοινωνεῖ μὲ τὸν Θεό, ἐνῶ μὲ τὴ λογικὴ ἐνέργεια ἔρχεται σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὰ πράγματα τοῦ ὑλικοῦ κόσμου, μέσα στὸν ἀνθρώπινο χωροχρόνο.
Βασικὴ ἀκόμη πατερικὴ διδασκαλία εἶναι ὅτι δὲν ὑπάρχουν ἀμετάβλητα ὄντα, οὔτε καὶ οἱ ἄγγελοι εἶναι ἀμετάβλητοι, καὶ δὲν θὰ εἶναι οὔτε καὶ στὸν μέλλοντα αἰώνα, ἀλλὰ πορεύονται ἀπὸ δόξα σὲ δόξα καὶ βρίσκονται σὲ συνεχὴ ἀνοδικὴ πορεία. Παρὰ τὴ συνεχή τους αὐτὴ ὅμως κίνηση, ποτὲ δὲν θὰ φθάσουν, ὡς κτιστὰ ὄντα, στὴ γνώση τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ. Σύμφωνα ἀκόμη μὲ τοὺς ἁγίους Πατέρες, μὲ τὴ σάρκωση τοῦ Χριστοῦ οἱ ἄγγελοι λαμβάνουν τὸ χάρισμα τῆς ἀτρεψίας πρὸς τὸ κακό, ποὺ μέχρι τότε δὲν εἶχαν.
2. β. Οἱ σκοτεινοὶ δαίμονες
Σύμφωνα μὲ τὴν ὅλη Ἁγία Γραφὴ ἀλλὰ καὶ τὴν ἐμπειρία τῶν ἁγίων Προφητῶν, Ἀποστόλων καὶ Θεοφόρων Πατέρων, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους ὑπάρχουν καὶ οἱ δαίμονες, ἀρχικὰ ἄγγελοι, ποὺ ἐξέπεσαν τῆς θείας δόξης, ἕνεκα τῆς ὑπερηφάνειάς τους. Οἱ δαίμονες, ὡς δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ καὶ πνεύματα, εἶναι μὲν «αἰθέρια ὄντα», ἀλλά, ἐξαιτίας τῆς πτώσης καὶ ἀμετανοησίας τους, δὲν μετέχουν τοῦ Θεϊκοῦ Φωτός, γι᾽ αὐτὸ καὶ εἶναι σκοτεινοί. Μετέχουν δηλ., ὅπως καὶ ὅλη ἡ δημιουργία, στὴν ἄκτιστη δημιουργικὴ καὶ συνεκτικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ὄχι ὅμως στὴ θεοποιό Του ἐνέργεια, ἀλλὰ τὴν κολαστικὴ (τιμωρητική). Ὡς νοερὰ πνεύματα οἱ δαίμονες, ὅπως καὶ οἱ ἄγγελοι, δὲν δεσμεύονται ἀπὸ τὸν χωροχρόνο, ἀλλὰ κινοῦνται μὲ μεγάλη ταχύτητα, χωρὶς βεβαίως νὰ εἶναι πανταχοῦ παρόντες. Ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ καὶ τοὺς δαίμονες, ἀλλὰ δὲν θὰ σωθοῦν, ἐπειδὴ οἱ ἴδιοι δὲν τὸ θέλουν, δὲν θέλουν νὰ ταπεινωθοῦν καὶ νὰ μετανοήσουν.
Οἱ θεούμενοι, ὡς κεκαθαρμένοι ἀπὸ τὰ πάθη, βλέπουν καὶ ἀγγέλους καὶ δαίμονες, ἀλλὰ καὶ γνωρίζουν, ἀπὸ τὴν πείρα τους καὶ τὴ Θεία Χάρη, τὶς ἐνέργειές τους. Ὁ διάβολος, γιὰ παράδειγμα, γνωρίζει τέλεια καὶ τὴν Ἁγία Γραφή, ἀλλὰ τὴν ἑρμηνεύει μέσα ἀπὸ τὴ δική του πλανεμένη προοπτική, μὲ σκοπὸ τὴν ἀπώλεια ὅσων τὸν ὑπακούουν. Ἔτσι, γίνεται «κατηχητὴς» αὐτῶν ποὺ ἡ ζωὴ καὶ τὸ φρόνημά τους ἔχουν διαστρεβλωθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
Ἡ πολεμικὴ λοιπὸν τοῦ διαβόλου κατὰ τῶν ἀνθρώπων εἶναι πολυποίκιλη καὶ σ᾽ αὐτὴν μετέρχεται τὰ πάντα γιὰ νὰ βλάψει τὸν ἄνθρωπο. Δημιουργεῖ λ.χ. καὶ διάφορες φαινομενικὰ καλὲς ἐμπνεύσεις, ἀκόμη καὶ ἀγαθὰ αἰσθήματα. Γι᾽ αὐτὸ καὶ μερικὲς ἀσκητικὲς ἐνέργειες μπορεῖ νὰ εἶναι δαιμονικές. Ἀκόμη, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ ἐπαληθεύουν οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων καὶ ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, μερικὲς φορὲς ὁ διάβολος «μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτὸς» (Β´ Κορ. 11, 14). Τὸ δαιμονικὸ ὅμως ‘φῶς’ διαφέρει πλήρως ἀπὸ τὸ ἄκτιστο Θεϊκὸ Φῶς. Τὸ τελευταῖο εἶναι ἀσχημάτιστο, χωρὶς μορφή, καὶ εἶναι πάντοτε ἔσωθεν, ἐνῶ τὸ διαβολικὸ εἶναι πάντοτε ἔξωθεν τοῦ ἀνθρώπου, περιορισμένο σὲ τόπο, καὶ ἔχει σχῆμα καὶ χρῶμα.
Παραθέτουμε καὶ πάλιν ἐδῶ τὴν ἐμπειρία ὁράσεως τοῦ ἀκτίστου Φωτός, ἀλλὰ καὶ τοῦ διαβολικοῦ ‘‘φωτὸς’’ ἀπὸ τὴν ἀνωτέρω σύγχρονη εὐλογημένη Γερόντισσα τῆς Κρήτης: «Ὅταν ἔρθει τὸ Θεϊκὸ Φῶς, ἑνώνονται οἱ αἰσθήσεις ὅλες σὲ μία. Τραβιόνται καὶ τὰ σαρκικὰ μάτια σὰν μαγνήτης, βλέπεις ὅλος, ἀπὸ τὴν κορυφὴ μέχρι τὰ νύχια, ὅλος γίνεσαι φῶς, δὲν ξέρεις ἀπὸ ποῦ βλέπεις... Ὁ ἥλιος εἶναι λυχναράκι μπροστὰ σ᾽ αὐτὸ τὸ Φῶς... Εἶναι γαλάζιο, πολὺ ἐλαφρὺ καὶ ὑπόλευκο... Κάποτε ἔρχεται ἱλαρὸ σὰν τὸ ἡλιοβασίλεμα καὶ παραμένει ὥρα πολλὴ στὴν ψυχή... Τὸ κόκκινο φῶς εἶναι τοῦ διαβόλου. Τὸ φῶς τοῦ διαβόλου εἶναι ἀηδιαστικό. Αὐτὸν τὸν τραβάει πολὺ τὸ κόκκινο χρῶμα. Εἶναι σὰν τὶς ἀστραπὲς καὶ τὶς βροντές... Ἀλλοιώτικο εἶναι... Δὲν μπορῶ νὰ περιγράψω. Δὲν εἶναι φῶς, εἶναι πῦρ! Τὸ Φῶς ὅμως τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄπλετον. Δὲν ἔχει ἀρχή, μέση, τέλος...».
Κατὰ τοὺς Πατέρες, Πνευματικὸς Πατέρας καὶ θεολόγος εἶναι τὸ αὐτὸ πράγμα, δηλ. ἐκεῖνος ποὺ μὲ τὴ Χάρη τῆς διακρίσεως τῶν πνευμάτων γνωρίζει τὶς μεθοδίες τοῦ διαβόλου. Καὶ ὁ θεούμενος, ποὺ ἔχει τοῦτο τὸ χάρισμα, χαρακτηρίζεται στὴ γλώσσα τῶν Πατέρων ‘ἀπλανής’, γιατὶ δὲν μπορεῖ νὰ παραπλανηθεῖ ἀπὸ τὰ ποικίλα σατανικὰ τεχνάσματα. Καί, γιὰ νὰ ἀποκτηθεῖ ἀπὸ κάποιον τὸ χάρισμα αὐτὸ τῆς διακρίσεως, προϋποθέτει ἀπαραίτητα ὅτι αὐτὸς ἔχει Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ πράξη. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ αἵρεση, ποὺ κατὰ τοὺς Πατέρες εἶναι ἔργο τοῦ διαβόλου, ὁδηγεῖ ἀναπόφευκτα τὸν ἄνθρωπο στὴν αἰώνια ἀπώλεια.
Ὁ διάβολος εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς ἁμαρτίας καὶ διὰ τοῦ θανάτου καὶ τῆς διαφθορᾶς ἐμπλέκει τὴν ἀνθρωπότητα καὶ ὅλη τὴ δημιουργία στὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο. Οἱ Χριστιανοὶ ὅμως νικοῦν τὸν διάβολο, τὸν θάνατο καὶ τὴν ἁμαρτία, συμμετέχοντας στὴ νίκη τοῦ Χριστοῦ κατ᾽ αὐτῶν -ὁ Ὁποῖος καταπάτησε τὸ κράτος τοῦ διαβόλου καὶ τοῦ θανάτου μὲ τὸν Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάστασή Του-, ὅταν εἶναι ζωντανὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ ἀναστημένου δηλ. Σώματος τοῦ Χριστοῦ καὶ μετέχοντας στὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα Του στὴ Θεία Εὐχαριστία.
Καί, γιὰ νὰ καταλήξουμε στὸ τελευταῖο μας τοῦτο κεφάλαιο καὶ τὴν ὅλη σημερινὴ θεματική μας, ὁ ἄνθρωπος μετέχει στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἐκδίωξη τῶν δαιμόνων. Τὸ στάδιο τῆς κάθαρσης στὴν οὐσία εἶναι ἡ ἐκδίωξη ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τῶν δαιμόνων. Ὅλος ὁ σκοπὸς τοῦ ἀγώνα τοῦ πιστοῦ εἶναι νὰ φθάσει νὰ διακρίνει τὶς ἄκτιστες ἀπὸ τὶς κτιστὲς ἐνέργειες, καὶ μάλιστα ἐκεῖνες τοῦ διαβόλου, ὥστε νὰ ἐκδιώκει τὶς σατανικὲς προσβολές. Κι ὅταν, μὲ τὴ Χάρη τοῦ Σταυρωθέντος καὶ Ἀναστάντος Χριστοῦ, ἐκδιώκονται οἱ δαίμονες, ἔρχεται ἡ Βασιλεία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, στὸν Ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.
Πηγή: (Εἰσήγηση στὴν Β΄ συνάντηση (19.12.2016) τοῦ Ἐπιμορφωτικοῦ Σεμιναρίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μόρφου Ε΄ Ἀκαδημαϊκοῦ Ἔτους (2016-2017). Εἰσηγητής: Ἀρχιμ. Φώτιος Ἰωακεὶμ), (Παρουσίαση τῶν ὁμωνύμων κεφαλαίων ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου Βλάχου, «Ἐμπειρικὴ Δογματικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὶς προφορικὲς παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη» (τόμος Β´, 2η ἔκδοση, σελ. 47-145)), http://www.immorfou.org.cy/, Ρωμαίϊκο Οδοιπορικό
Άλλοτε η ευθανασία είχε την έννοια του καλού, του έντιμου, του ευτυχισμένου θανάτου, ή του ήρεμου, του αιφνίδιου χωρίς αγωνία και πόνους θανάτου, ή του ένδοξου, π.χ. για την Πατρίδα ή για την Πίστη, με την έννοια της θυσίας. Αυτή την έννοια γνώριζε ο κόσμος, με το «εύ-καλώς θνήσκειν», ως ευθανασία.
Αυτή είναι η χωρίς εισαγωγικά ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ!
Σήμερα, η λέξη ευθανασία σημαίνει κάτι το διαφορετικό. Ο Francis Bacon, (1561-1626) μετέφερε την ελληνική λέξη ευθανασία στην αγγλική γλώσσα (Euthanasia) με τη σημασία της «επισπεύσεως του θανάτου, για να τεθεί τέρμα σε μια ζωή γεμάτη πόνο και ταλαιπωρίες».
Ως «ευθανασία» νοείται σήμερα: «η ηθελημένη θανάτωση ανιάτου, με τη συναίνεσή του ή χωρίς αυτήν, προς ανακούφιση ή απολύτρωσή του από την επιθανάτια οδυνηρή αγωνία, από αφόρητους πόνου που τα υπάρχοντα θεραπευτικά μέσα αδυνατούν να καταπραϋνουν». Με άλλα λόγια, πρόκειται για «μέθοδο προκλήσεως του θανάτου για κάποιους λόγους».
Αυτή είναι η εντός εισαγωγικών ευθανασία!
Η «ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ»
(Η εντός εισαγωγικών)
Η «ευθανασία» προσφέρεται ή παρέχεται και τότε λέγεται «ενεργητική». Όταν όμως είναι αποτέλεσμα παραλείψεως ή αποσύρσεως θεραπευτικών προσπαθειών χαρακτηρίζεται ως «παθητική». Σ’αυτήν ο άνθρωπος αφήνεται να πεθάνει.
Το ποιος και πώς παίρνει την απόφαση, είναι ένα μεγάλο θέμα, τα δημιουργούμενα δε προβλήματα δυσεπίλυτα.
Οι περιπλοκές αναδεικνύονται από την παράθεση των ειδών αυτής της «ευθανασίας»:
Η ενεργητική ευθανασία
Διακρίνεται σε: α) εκούσια και β) ακούσια, Την εκούσια τη ζητά ο ίδιος ο άρρωστος. Την ακούσια όχι. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για εσκεμμένη ή προμελετημένη ενέργεια τερματισμού της ζωής ενός προσώπου.
Α. Την εκούσια την εφαρμόζει αυτός που θέλει να θέσει τέρμα στη ζωή του, μόνος του ή με τη βοήθεια κάποιου άλλου. Στην πρώτη περίπτωση, πρόκειται περί «ευθανασίας δι’αυτοκτονίας». Στη δεύτερη πρόκειται για πράξη «συμμετοχής σε αυτοκτονία».
Η εκούσια ευθανασία εκτελείται με τη λήψη από τον ίδιο ή τη χορήγηση από κάποιον άλλο, μιας κάποιας ουσίας σε δόση τέτοια ώστε «να επιφέρει τον θάνατο γρήγορα και χωρίς ταλαιπωρίες. (6) Η προσφορά όμως τέτοιας «βοήθειας», ως πράξη «συμμετοχής σε αυτοκτονία», τιμωρείται κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 300, 301 του Ελληνικού Ποινικού Κώδικα (Π.Κ.) με βαριές ποινές, ως «φόνος εκ προμελέτης».
Εκτελείται η ενεργητική εκούσια ευθανασία και με συσκευή παροχής δηλητηριώδους ουσίας, το «κουμπί» της οποίας πατά... (ή τη «στρόφιγγα» χειρίζεται) ... «ο αυτόχειρ».
Στην εκούσια ενεργητική ευθανασία υπάγεται και η: Η θελημένη ευθανασία για ψυχολογικούς ή ψυχιατρικούς λόγους. Ακόμα και για κατάθλιψη. Η κατάθλιψη, βεβαίως, - όπως και πλήθος από ψυχιατρικά νοσήματα- είναι θεραπεύσιμη.
Ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία οδηγούν σε «απόγνωση», προκύπτουν σε πλήθος κόσμου κάθε μέρα. Και σε όλους μας, που κάποια στιγμή μπορεί να είπαμε ότι... «δεν τη θέλουμε την τέτοια ζωή». Όμως, «πέρασε» η στιγμή εκείνη και πολλές άλλες. Ενώ η «απόγνωση» δεν αποτελεί «καλό σύμβουλο» για μιά «τόσο σοβαρή απόφαση». Τα παραδείγματα, είναι άπειρα! Κάποιοι ακόμη, αυτοκτονούν με τη σκέψη ότι «προσφέρουν στον στον εαυτό τους ευθανασία» διότι φοβούνται ή νομίζουν ότι... «πάσχουν από ανίατη και βασανιστική, κατά τα επόμενα στάδιά της, ασθένεια». Με την... «για ψυχολογικούς ή ψυχιατρικούς λόγους ευθανασία», όμως, δημιουργούνται και «πολλά επικίνδυνα μονοπάτια».
Β. Στην ακούσια ενεργητική ευθανασία ο θάνατος «προσφέρεται από συγγενή ή φίλο ή από γιατρό» σε κάποιον, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του, ή σε περίοδο που δεν μπορεί ένα τέτοιο πρόσωπο να εκφράσει ή να διτυπώσει αντίθετη επιθυμία. Κατά τον νόμο, πρόκειται για «ανθρωποκτονία εκ προθέσεως» και τιμωρείται δια της ποινής του θανάτου ή της ισόβιας κάθειρξης, κατά το άρθρο 299 του Π.Κ.
Η παθητική ευθανασία
Η «ευθανασία» η οποία χαρακτηρίζεται ως «παθητική» εκτελείται με «παραλείψεις» ή «απόσυρση» θεραπευτικών φροντίδων ή προσπαθειών με φάρμακα ή μηχανήματα υποστηρίξεως βασικών λειτουργιών της ζωής.
Τα προβλήματα γύρω από το ποιος και πώς αποφασίζει είται τεράστια και πολλές φορές αξεπέραστα.
Τύποι παθητικής ευθανασίας
Είναι: α) δια της μη ανανήψεως, β) η «εθελοντική ευθανασία» (Living Will) και, γ) η εφαρμοζόμενη στις Μονάδες Εντατικής θεραπείας (Μ.Ε.Θ.).
Είναι όμως ο άρρωστος, και μάλιστα στις συνθήκες υπό τις οποίες εισάγεται στο Νοσοκομείο, επαρκώς και καταλλήλως ενημερωμένος, ώστε να γνωρίζει επακριβώς περί τίνος πρόκειται; Είναι τόσο νηφάλιος ή ανεπηρέαστος από τους φόβους του εξαιτίας αυτού από το οποίο πάσχει ή νομίζει ότι πάσχει; Ή μήπως υπογράφει χωρίς καν να ρίξει μια ματιά σ’αυτά που βάζει την υπογραφή του, επειγόμενος μάλιστα να βρεθεί μιά ώρα γρηγορότερα στο κρεβάτι του, δια την ιατρική βοήθεια από την οποία τόσα προσδοκά;
Ευθανασία του τύπου Living Will, ή Εθελοντική με «Συμβόλαιο ή Διαθήκη Θανάτου».
Με τη διαδικασία που τηρείται σε μια «συμβολαιογραφική πράξη», ενώπιον μαρτύρων. Στο έγγραφο αυτό περιγράφονται οι όροι και οι προϋποθέσεις, με τα οποία εκχωρεί το δικαίωμα να διακοπεί η θεραπεία και η μέσω αυτής διατήρησή του στη ζωή, την οποία δεν επιθυμεί, σύμφωνα με τα όσα διαλαμβάνονται στο «συμβόλαιο».
Η εφαρμοζόμενη ευθανασία στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας
Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) υπάρχουν οι εκ της πείρας «οδηγίες» και για το «άκαρπο» της συνεχίσεως των προσπαθειών περαιτέρω στηρίξεως μιάς ζωής, οπότε αποσύρονται η μία μετά την άλλη, ή άλλες δεν εφαρμόζονται κάν. Όπως όμως αποδεικνύεται από ευρύτατη ανασκόπηση της Παγκόσμιας Βιβλιογραφίας επί του τι τηρείται στις Μ.Ε.Θ., οι περισσότεροι «εντατικοθεραπευτές» αποφασίζουν και πέρα από τις οποιεσδήποτε «επιθυμίες», είτε του αρρώστου που εκφράστηκε από πρίν, είτε συγγενών ή φίλων, επιτρόπων ή πληρεξουσίων ή τοποτηρητών, αφού συνεκτιμήσουν μαζί μ’αυτά και πολλά άλλα. Απεδείχθη δε ότι, κάποιες περιπτώσεις από τις θεωρούμενες ως «μοιραίας εκβάσεως», αποκατεστάθησαν πλήρως στη ζωή.
Δυσθανασία
Είναι ένας νέος όρος, με τον οποίο χαρακτηρίζονται οι προσπάθειες παρατάσεως της ζωής ενός αρρώστου με υπερβολικές, δύσκολες και δαπανηρές φροντίδες, δυσανάλογες σε απόδοση προς το επιδιωκόμενο ή δυνάμενο να επιτευχθεί αποτέλεσμα.. Η «δυσθανασία» γίνεται σεβαστή (είτε αυτή είναι η επιθυμία του αρρώστου είτε εκφράζεται από συγγενείες ή φίλους) για να προλάβουν, π.χ., ζωντανό τον άνθρωπό τους κάποιοι συγγενείς, που πρόκειται να φθάσουν από μακριά και χρειάζονται κάποιες ώρες γι’αυτό. Ή για να τακτοποιηθούν και κάποιες «εκκρεμότητες». Ενδέχεται όμως κάποιοι «τρίτοι» να χρησιμοποιούν τον γιατρό με το «καθήκον του ακόμη και στη δυσθανασία»,... προς εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων, κάνοντας έτσι ακόμη πιό δύσκολο το ρόλο του γιατρού.
Ορθοθανασία
Χαρακτηρίζεται έτσι η μη προσφορά υπερβολικών φροντίδων, μεγαλυτέρας δηλαδή εκτάσεως από εκείνην η οποία είναι συμβατή με την κατάσταση του ατόμου, το οποίο πάσχει από ανίατη αρρώστια. Και αφήνεται να σβήσει ήρεμα με τη φυσική επέλευση του θανάτου, εφ’ όσον ο ίδιος ο ασθενής το επιθυμεί και εφ’ όσον ο θάνατος είναι ένα αναμενόμενο φυσικό γεγονός.
Επιταχυθανασία
Ονομάζεται έτσι η σκόπιμη επιτάχυνση των βιολογικών διαδικασιών του θανάτου σε περιπτώσεις αναπότρεπτης επελέυσεώς του και της ως εκ τούτου απωλείας των προϋποθέσεων για ένα «εύ ζήν». Η τέτοια ευθανασία, με την οποία όμως τίθεται τέρμα στη ζωή κάποιου «πριν την ώρα του», επισύρει και τις ποινές του άρθρου 299 του Π.Κ. περί «ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως».
Ποιος όμως μπορεί να είναι απολύτως βέβαιος για το αναπότρεπτο της επελεύσεως του θανάτου; ή και πώς ακόμη και για την οριστική απώλεια των προϋποθέσεων του «εύ ζήν» κάποιου άλλου;
Ευγονική ευθανασία
Πρόκεται για την «ευθανασία» σε παιδιά που γεννήθηκαν ή θα γεννηθούν με ατέλειες, σωματικές ανωμαλίες, χρωματοσωματικές ανωμαλίες, ανεγκέφαλα ή με μογγολοειδή ιδιωτία (σύνδρομο Down), με δισχιδή ράχη που η επιβίωσή τους είναι βραχεία, ή άλλες σωματικές δυσπλασίες. Πολλά δε από αυτά μπορούν να διαγνωσθούν και πριν από τον τοκετό με τα σημερινά τεχνολογικά μέσα, και να οδηγήσουν σε διακοή μιας κυήσεως «ανεπιθύμητης».
Πολλά από τα τέτοια νεογνά παρουσιάζουν ανωμαλίες ασυμβίβαστες με τη ζωή για περισσότερο από ένα βραχύ «χρόνο επιβίωσης». Άλλα, για να επιβιώσουν χρειάζονται σειρά από επανορθωτικές χειρουργικές επεμβάσεις, βαριές, επίπονες και πολυέξοδες. Αφιέμενα τα τέτοια παιδιά «εις εαυτά» συνήθως αποθνήσκουν σε σχετικώς βραχύ χρονικό διάστημα.
Το θέμα βεβαίως της διακοπής της κυήσεως ακόμη και όταν υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις, δεν είναι μόνον πρόβλημα ευγονικής, ούτε κάν απλώς βιοηθικής. Αλλά και κοινωνικής, και οικονομικής, και ψυχολογικής, και νομικής, και θρησκευτικής ή πνευματικής φύσεως, και άλλα. Τα προβλήματα και τα διλήμματα είναι πολλά. Και όχι πάντοτε εύκολα προς λύση.
Κοινωνική ευθανασία
Χαρακτηριστική περίπτωση «κοινωνικής ευθανασίας» είναι η «γεροντοκτονία» στην αρχαία Κέα, το νησί γνωστό μας ως Τζιά. Με την αντίληψη ότι, όποιος δεν μπορεί να ζει καλά και να απολαμβάνει τη ζωή δεν θα έπρεπε να συνεχίσει να ζεί, όσοι ξεπερνούσαν τα εξήντα όφειλαν, να πιούν το κώνειο, για να πεθάνουν. Οι Κάσπιοι, τους γονείς τους, όταν έφθαναν τα εβδομήντα, τους εγκατέλειπαν κάπου χωρίς τροφή, για να πεθάνουν μιά ώρα γρηγορότερα. Ανάλογα οι Μασαγέτες, οι Έρουλοι, οι Βακτριανοί. Η δοκιμασία του «κοκκοφοίνικα» είναι τρόπος εκτελέσεως εκείνων, οι οποίοι δεν είναι ικανοί να ζούν, άρα «μη χρήσιμοι για την κοινωνία». Τους ανάγκαζαν δηλαδή να αναρριχηθούν σ’ένα κοκκοφοίνικα και, όσοι έπεφταν και σκοτώνονταν, αυτοί λοιπόν και δεν θα άξιζε να ζήσουν.
Κοινωνική και όχι ευγονική θα πρέπει να χαρακτηρισθεί και η θανάτωση από τους Ναζί, ύστερα από απόφαση της Εθνικοσοσιαλιστικής Κυβερνήσεως της Γερμανίας, των 80.000 Γερμανών που έπασχαν από «αθεράπευτες ασθένειες» (εφαρμογή της φιλοσοφίας του Νίτσε). Όπως και των 6 εκατομμυρίων Εβραίων τους οποίους, αφού τους κατέστησαν «άχρηστους» για δουλειά με τις ανυπόφορες συνθήκες σκληρής καταναγκαστικής εργασίας, τους θανάτωναν στους θαλάμους αερίων, εξαφανίζοντας τα πτώματά τους στα διάφορα κρεματόρια.
Η δήθεν «ευγονική» αυτή «τύπου Νίτσε» κοινωνική ευθανασία, εφαρμόστηκε ευρέως (όπως αποκαλύφθηκε τελευταίως δια πληθώρας δημοσιευμάτων) και από πολλά άλλα κράτη, είτε προς εξόντωση ανεπιθύμητων ομάδων ανθρώπων, είτε για την «κοινωνική» ή «φυλετική» ή την «εθνική καθαρότητα». Όπως: Σουηδία, Αυστρία, Δανία, Η.Π.Α., Βέλγιο, Τσεχοσλοβακία, Ιαπωνία, Ελβετία... Και κυρίως με την μέθοδο της στειρώσεως... «για να περιορισθούν οι δαπάνες»... σε ένα Κράτος Πρόνοιας(;) Ή, για να διατηρηθεί «καθαρή η φυλή» από τους: «διανοητικώς ανάπηρους ή καθυστερημένους, ανεπιθύμητους, τσιγγάνους, φτωχούς, αλκοολικούς, εγκληματίες, γυναίκες ελευθερίων ηθών ή σεξουαλικώς διεστραμμένους»... και διάφορα άλλα προσχήματα. Οι αριθμοί τέτοιων περιπτώσεων ανά χώρα, έφθαναν από 11.000 μέχρι 60.000 ανθρώπους ή και περισσότερο!
Περί την κοινωνική ευθανασία διακυβεύονται και τεράστια συμφέροντα φύσεως οικονομικής, όπως Ασφαλιστικών Εταιρειών, Ταμείων Υγείας, Κρατικών Οργανισμών και άλλων. Υπολογίζεται δε ότι, το 20% των δαπανών για την Υγεία στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξοδεύονται για τις τελευταίες ώρες ζωής των ασθενών. Ότι, το κρεβάτι του ετοιμοθάνατου έχει κόστος δαπανών 4 φορές μεγαλύτερο από το κανονικό. Ενώ, «τα χρήματα δεν επαρκούν για όλους». Οπότε, πλέον η ζωή του ανθρώπου με την «ευθανασία» καταλήγει σε... «λογιστική πράξη».
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την «ποιότητα της ζωής» ως στοιχείου εκτιμήσεως για την απόφαση εφαρμογής «ευθανασίας», χρησιμοποιώντας την εις βάρος της διάρκειας της ζωής των ηλικιωμένων, των με μόνιμη αναπηρία κ.α. Η οποία πάει σιγά-σιγά να αντικαταστήσει την αντίληψη περί της «ιερότητας» της ζωής. Όμως, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να «φθείρει» τη ζωή του ανθρώπου (Α΄ Κορ.3,17) με οποιοδήποτε τρόπο, όποια και αν είναι, εφ’όσον δεν του ανήκει και επειδή η κάθε ζωή έχει άπειρη αξία. (Μάρκ.8,36), «ακόμη και όταν φαίνεται ότι δεν αξίζει τίποτε».
Η Ελληνική Νομοθεσία, πάντως, δεν συγχωρεί ούτε την «ευγονική» ούτε την «κοινωνική» ευθανασία.
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ
(Είναι η χωρίς εισαγωγικά ευθανασία)
Για τη Χριστιανική θρησκεία και την Εκκλησία, ο θάνατος, εκτός από βιολογικό φαινόμενο, είναι και ένα πολυσύνθετο γεγονός με μεταφυσικές προεκτάσεις. Θεωρεί δε η Εκκλησία «όντως φοβερώτατον το του θανάτου μυστήριον». Και παραδίδει το σώμα στη φθορά, λέγοντας προς «τον νεκρόν του κοιμηθέντος» …»χους ει και εις χουν απελεύσει»« παρακαλώντας δε τον Θεό: «και το μεν σώμα αυτού εις τα εξ ων συνετέθη διάλυσον, την δε ψυχήν εν σκηναίς δικαίων τάξαι, εν κόλποις Αβραάμ αναπαύσαι και μετά δικαίων συναριθμήσαι», και… «μετά των αγίων ανάπαυσον την ψυχήν του δούλου Σου», όπως τόσο συχνά ακούμε στη Νεκρώσιμη Ακολουθία.
Η ψυχή, είναι οντότητα ανεξάρτητη του εγκεφάλου ενυπάρχουσα «εξ άκρας συλλήψεως», του οποίου η καταστροφή δεν επηρεάζει την ύπαρξή της και τις λειτουργίες της στα άλλα όργανα, που τώρα απλώς δεν γίνονται αντιληπτές λόγω της βλάβης ή καταστροφής του οργάνου εκφράσεώς της. Με τον θάνατο δε, «ως η γέφυρα η μετάγουσα εκ της κάτω ζωής εις την άνω», περνά στην αιώνια ζωή, όπου εξακολουθεί να ζει με διαφορετικό πλέον τρόπο, αφού έχει χωρισθεί από το σώμα. Με μία δε απλούστερη διατύπωση, είναι ωσάν με το θάνατο ως από μια «σκάλα», να περνά η ψυχή από το κάτω πάτωμα (της εδώ ζωής) στο επάνω πάτωμα (της άλλης ζωής), της αιωνίας.
Αυτά μας διδάσκει η Εκκλησία, η οποία στέκεται με σεβασμό μπροστά στον άνθρωπο που «ξεψυχά». Κατά την Εκκλησία, ο άνθρωπος διατηρεί επαφή και επικοινωνία με τα πνεύματα, με τις εσωτερικές μυστικές πνευματικές δυνάμεις της ψυχής, οι οποίες όμως δεν μπορούν να εκδηλωθούν προς τα «έξω» κατά τον κλινικό «εγκεφαλικό θάνατο», λόγω βλάβης του εγκεφάλου ως του οργάνου εκφράσεώς τους. Και με τις τέτοιες δυνάμεις αντιδρά στα ερεθίσματα που δέχεται από αυτές« και συμμετέχει στα δρώμενα των στιγμών αυτών που , για τους λόγους αυτούς, θεωρούνται ιερές.
Η ζωή, για την Εκκλησία είναι δώρον Θεού στον άνθρωπο, έχει απόλυτη αξία, άρα είναι αναντικατάστατη, και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή κανενός, ούτε τη δική του (αυτοκτονία) ούτε του άλλου (φόνος). Και η πράξη της ευθανασίας, είτε ενεργητικής, είτε παθητικής, αποτελεί φόνον.
Ενδιαφέρεται, βεβαίως, και πράγματι η Εκκλησία για έναν «αξιοπρεπή θάνατο». Όμως, με πολύ διαφορετική έννοια από εκείνη της ούτω πως… «λεγομένης ευθανασίας».
Η Χριστιανική Ευθανασία και ο Γιατρός
Η Εκκλησία δέχεται και το γιατρό στο έργο της… Όχι δε μόνον διότι και το γιατρό ο Θεός τον εδημιούργησε, αλλά και διότι έχει να εκπληρώσει μία αποστολή. Προστάζει δε δια της Σοφίας Σειράχ (Κεφ. 38): «… και ιατρώ δος τόπον, και γαρ αυτόν έκτισε Κύριος, και μη αποστήτω σου, και γαρ αυτού χρεία, και εν χερσίν αυτού ευωδία…». Δηλαδή λέγει: παραχώρησε στο γιατρό τη θέση που του πρέπει για να εργασθεί, μην τον αφήσεις να σου φύγει διότι σου χρειάζεται και από τα χέρια του, με τις προσπάθειές του και την ορθή καθοδήγησή του, θα προκύψει το καλό αποτέλεσμα για την αποκατάσταση της υγείας σου.
Ευλογεί δε η Εκκλησία και ενθαρρύνει τις προσπάθειες του γιατρού στην υπηρεσία της ζωής. Και ως ευθανασία δέχεται εκείνη για την οποία εύχεται … «ειρηνικά τα τέλη της ζωής, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και καλήν απολογίαν…»« …δεχόμενη μάλιστα και ότι «κρείσσων θάνατος υπέρ ζωήν πικράν και ανάπαυσις αιώνιος ή αρρώστημα έμμονον» (Σοφ. Σειρ. 30, 17).
Ο γιατρός συμβάλλει στην τέτοια ευθανασία όταν εργάζεται για την καταπράυνση των πόνων, την ανακούφιση από τα ενοχλήματα, την καθησύχαση της αγωνίας, την υποβοήθηση προς καλύτερη ανοχή των ταλαιπωριών, ώστε να ζει ο άνθρωπος μέχρι τέλους με αξιοπρέπεια, μέχρι και τις εσχατότατες στιγμές της ζωής του. Με τη συντρόφευση και την ηθική συμπαράσταση, σε συνεργασία με το οικογενειακό του περιβάλλον, με πορεία δίπλα του στον ίδιο με εκείνον βηματισμό, ακρόαση στους φόβους και σιωπή στις εκρήξεις του« … ψελλίζοντας – αν μπορεί- και δύο λόγια προσευχής, αφού η τέτοια συμπαράσταση επεκτείνεται και στον ψυχικό κόσμο του αρρώστου και μάλιστα σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή με λεπτούς κλυδωνισμούς της ψυχής, μέχρι να περάσει στην… «αντίπερα όχθη»« μέχρι δηλαδή να «ξεψυχήσει» ο άνθρωπος και να πάρει η ψυχή του το δρόμο για το χώρο στον οποίο ανήκει, … στην αγκαλιά του Θεού.
Πόσοι και πόσοι δεν έχουν ξεψυχήσει έτσι, με μια γλυκιά έκφραση ηρεμίας στο πρόσωπο, μέχρι και απέραντης γαλήνης, ακόμη και μ’ ένα χαμόγελο στο στόμα!… Αυτή είναι η Χριστιανική Ευθανασία… προς την οποία συμπλέει έτσι και ο γιατρός.
Η τέτοια συμπαράσταση του γιατρού φέρνει και άλλα αποτελέσματα. Είναι εκπληκτικό το πόσοι από αυτούς που «έφτασαν μέχρι τον «τάφο» αλλά δεν πέθαναν, βγήκαν τελικά … «κερδισμένοι» από την ταλαιπωρία τους« διότι ρύθμισαν προβλήματα που τους «έτρωγαν», και διαταραγμένες σχέσεις με οικείους τους« ή ανακάλυψαν ότι «έχει τόσα πολλά και ωραία ακόμη, να τους προσφέρει η ζωή, που μέχρι τώρα τους ήσαν άγνωστα και που αν τα ήξεραν κανείς δεν θα ήθελε να πεθάνει». Και ευγνωμονούν την αρρώστια που τους «άλλαξε» ως ανθρώπους, τους ωρίμασε πνευματικά και αναθεώρησαν τη στάση τους στη ζωή, αφού η δοκιμασία τους έδωσε τη δυνατότητα της ψυχικής «κάθαρσης» και τους «έφερε πιο κοντά στο Θεό».
ΧΡΗΣΙΜΑ ΣΧΟΛΙΑ
«Η επίμονη απαίτηση του πάσχοντος» για «ευθανασία» είναι επισφαλής. Διότι, η απόφαση ή η συγκατάθεσή του να πεθάνει «ανώδυνα» δεν είναι πάντοτε προϊόν υγιούς λογικής σκέψης και ελεύθερης εκλογής της αποφάσεως. «Η ανίατη και επώδυνη ασθένεια» επιδρά επί της πνευματικής λειτουργίας του ασθενούς. Είναι σχεδόν αδύνατο το να έχει τη διαύγεια της σκέψης ή την ορθή κρίση, την οποία είχε πριν ασθενήσει.
Το «χωρίς ελπίδα», ποιος θα το κρίνει; Και ποιος θα πάρει την απόφαση; Ενώ θα τίθεται το αμείλικτο ερώτημα: «μήπως πρόκειται και για τραγικό λάθος»; Αυτό δε διότι υπάρχουν περιπτώσεις που ενώ χαρακτηρίσθηκαν «χωρίς ελπίδα», αποκαταστάθηκαν σε μία τελείως κανονική ζωή!
Ο άρρωστος, ακόμη και μέσα στον πιο ανυπόφορο πόνο του, πάντα ελπίζει. Σήμερα μάλιστα περισσότερο, διότι δεν υπάρχει σωματικός πόνος ο οποίος να μη μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο, με πολλούς και διαφόρους τρόπους.
Η ιατρική σε όλες τις περιστάσεις υπηρετεί το συνεχή σεβασμό της ζωής, της ηθικής αυτονομίας και της επιλογής του αρρώστου. Ωστόσο, ο γιατρός μπορεί σε περίπτωση αθεράπευτης και μοιραίας ασθένειας να περιορισθεί στην απάλυνση του πόνου, χορηγώντας στον άρρωστο τις κατάλληλες θεραπείες και εξασφαλίζοντάς του, όσο είναι δυνατόν, την ποιότητα μιας ζωής που σβήνει. Είναι επιτακτικό καθήκον να συνδράμει τον ετοιμοθάνατο μέχρι το τέλος, ενεργώντας με τρόπο που να επιτρέπει στον ασθενή τη διατήρηση της αξιοπρέπειάς του.
«Η έννοια του ανιάτου δεν στοιχειοθετεί δίκαιο για το γιατρό, ώστε να εγκαταλείψει τις προσπάθειές του» επειδή ο γιατρός ως το τέλος πρέπει να παραμένει αταλάντευτα πιστός στον όρκο του». Κανένας δεν δικαιούται να προωθεί διαδικασίες ευθανασίας, όταν υπάρχει και η ελπίδα, από τη μία στιγμή στην άλλη, η επιστήμη να μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικότερα για τη ζωή του κάθε ανθρώπου. Απόδειξη είναι η επινόηση της καρδιοαναπνευστικής αναζωογονήσεως με την οποία, άλλοτε «καταδικασμένοι» σε θάνατο άνθρωποι, επαναφέρονται τώρα στη ζωή με ευκολία και ρυθμούς «ρουτίνας», αποδιδόμενοι στην κοινωνία και επανερχόμενοι στις δραστηριότητές τους. Άλλα τέτοια παραδείγματα προέρχονται από τις άλλοτε ανίατες αρρώστιες, λέπρα και σύφιλη, πολύ βασανιστικές και για χρόνια, που τώρα όμως θεραπεύονται.
Ποτέ λοιπόν δεν μπορεί να είναι κανείς απολύτως βέβαιος για το ανίατο μιας οποιασδήποτε καταστάσεως« αφήνοντας και κάποια περιθώρια για πιθανό λάθος ή και για μια έκπληξη, ή ακόμη και ένα επιστημονικό «θαύμα».
Εκτός δε από ένα τέτοιο «επίτευγμα», υπάρχει και το «Θεϊκό Θαύμα», όπως το γνωρίζει η Χριστιανική Θρησκεία. Θαύματα, βεβαίως γίνονται και σήμερα. Αρκεί να υπάρχει πίστη και «τα μάτια εκείνα που μπορούν να τα βλέπουν».
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο ασθενής έχει το δικαίωμα να πεθάνει με αξιοπρέπεια. Έχει ακόμη το δικαίωμα να δέχεται ή να αρνείται μία θεραπεία, μετά τη λήψη των κατάλληλων πληροφοριών. Ο γιατρός είναι υποχρεωμένος να προσφέρει στον άρρωστο που του εμπιστεύεται –αυτό ή το περιβάλλον του- τις θετικές υπηρεσίες του «κατά την τελευταία λέξη της επιστήμης» -Lege Artis- με σεβασμό και του δικαιώματός του για έναν «αξιοπρεπή θάνατο».
Η βοήθειά του για τη βελτίωση της καταστάσεώς του σ’ αυτόν που πεθαίνει, αποτελεί ιδιαίτερο καθήκον του γιατρού. Και θα πρέπει να παρέχεται πάντοτε με ευσπλαχνία και σεβασμό προς την προσωπικότητα του ασθενούς για την ανακούφισή του, μέχρι να έρθει η ώρα «να κλείσει τα μάτια του». Όμως, κανείς δεν μπορεί ή δεν επιτρέπεται να επιβάλει στο γιατρό να ενεργήσει «ευθανασία», να συντομεύσει τη ζωή κάποιου ή να σκοτώσει κάποιον… «για το καλό του». Η ένσταση συνειδήσεως του γιατρού σε τέτοια θέματα είναι απαραβίαστη.
Ο όρος «ευθανασία» βρίσκεται έξω από τα διδάγματα και τις επιταγές της θεραπευτικής. Η ευ-θανάτωση δεν συμπεριλαμβάνεται στις υποχρεώσεις της αποστολής του γιατρού. Αυτός υπηρετεί τη ζωή, …. «ιατρεύει».
Είναι παράλογο να ζητά κάποιος που «θέλει να πεθάνει» ή κάποιοι που «θέλουν να τον πεθάνουν» να τον πεθάνουν «μία ώρα γρηγορότερα», να απαιτούν να επεκταθεί το δικαίωμα επί της ζωής του μέχρι και την «απαίτηση να φονευθεί από ένα γιατρό». Διότι, τότε γίνεται ένοχος ανθρωποκτονίας.
… Ο όρκος του φτάνει ως τα βάθη της ψυχής του και «κανείς δεν έχει το δικαίωμα, ούτε και με νόμους, να επεμβαίνει στη συνείδηση του γιατρού».
Αν η πολιτεία ήθελε κάποτε αποφασίσει να νομοθετήσει την ευθανασία, ας ψάξει να βρει ή να δημιουργήσει τους «δημίους» ως εκτελεστές των τέτοιων αποφάσεών της… σε άλλους χώρους. Φαντάζεται κανείς τι θα συνέβαινε αν φθάναμε –και ας ελπίζουμε ότι δεν θα φτάσουμε ποτέ- να έχουμε στον τόπο μας, μία (ας πούμε) «Ιατρική Εταιρεία Ευθανασίας»; Και δεν θα έτρεμε, τότε πλέον, ο κάθε άρρωστος στη θέα του γιατρού, με το φόβο ότι πιθανόν έρχεται με τη σύριγγα στο χέρι ένας, ίσως και πληρωμένος, δολοφόνος;
Στην Ελληνική Νομοθεσία δεν υπάρχει νομοθετημένη πράξη ιατρικής ευθανασίας. Στον Ποινικό Κώδικα δεν χρησιμοποιείται ο όρος «ευθανασία», αλλά μόνον «ανθρωποκτονία εξ οίκτου». Και, σύμφωνα με διάταξη του άρθρου 300 του Ποινικού Κώδικα: «όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος, και από οίκτο γι’ αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια, τιμωρείται με φυλάκιση».
Το συναίσθημα του οίκτου, ο Έλληνας νομοθέτης το έλαβε υπ’ όψη ως λόγο για ηπιότερη μεταχείριση του δράστη. Ενώ η ατιμωρησία του θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις. Και αν γινόταν αποδεκτή η κοινωνική ή η ευγονική ευθανασία, και αν καθιερωνόταν η πλήρης ατιμωρησία της επιθανάτιας ευθανασίας, πολλοί τότε δεν θα έπρεπε να νιώθουν ασφαλείς.
Είναι, επίσης, άλλο πράγμα, να εκφράζεται κανείς γενικά και αόριστα για το θέμα όταν πρόκειται για τους άλλους, και πολύ διαφορετικό όταν πρόκειται για τον εαυτό του.
Περί την ευθανασία υπάρχει, και μάλιστα πολύ δικαιολογημένα, μεγάλη ψυχολογική και συναισθηματική φόρτιση μεταξύ των ανθρώπων. Και τα διλήμματα είναι πολλά. Πολλοί επηρεάζονται από δυσάρεστες περιπτώσεις εκ του περιβάλλοντός των, και τάσσονται υπέρ της ευθανασίας. Αλλά και αυτοί μεταβάλλουν διαθέσεις, όταν π.χ. διαψεύδονται οι δυσμενείς προβλέψεις για μία μοιραία έκβαση εν μέσω ταλαιπωριών και βασάνων.
Τα συνειδησιακά ερωτήματα για τη ζωή και το θάνατο πολλές φορές είναι αξεπέραστα, ιδίως στους ανθρώπους χωρίς την απαιτούμενη υγιή κοσμοθεωριακή τοποθέτηση. Και αγωνιώδη… όταν ο άνθρωπος αισθάνεται μόνος. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η συμπαράσταση από ανθρώπους που γνωρίζουν το πραγματικό νόημα της ζωής στον κόσμο αυτόν, είναι πολύτιμη!
Το δικαίωμα του αυτεξουσίου επί της ζωής μας, ώστε να μπορούμε να τη διαθέτουμε «κατά το δοκούν», δηλαδή όπως μας αρέσει, δεν είναι απεριόριστο. Είναι άλλωστε αυτό και θέμα λογικής, τόσο από προσωπική άποψη όσο και από την άποψη των υποχρεώσεων μας έναντι του άμεσου περιβάλλοντός μας και των υποχρεώσεών μας έναντι της κοινωνίας. Είναι και θέμα της Φιλοσοφίας, από τα σπουδαιότερα. Είναι και θέμα Αρχών και Πιστεύω για τη ζωή, θέμα Θρησκείας και σχέσεων των ανθρώπων με το Θεό, στον οποίο πιστεύουν. Επομένως και η στάση του καθ’ενός μας έναντι της ευθανασίας, είναι ένα πολύ σοβαρό και περίπλοκο θέμα με πολλές προεκτάσεις.
ΕΠΙΜΥΘΙΟΝ
Και τώρα, κάτι για εμάς τους ανθρώπους της Εκκλησίας, ειδικότερα:
Η Χριστιανική Θρησκεία και η Εκκλησία πρεσβεύουν ότι η ζωή μας, η ίδια η δική μας η ζωή, δεν μας ανήκει διότι είναι δώρον Θεού προς χρήση, και μάλιστα επί αποδόσει λογαριασμού. Δεν είναι ιδιοκτησία μας για να την κάνουμε ό,τι θέλουμε, διότι είμεθα «ναός του εν ημίν Αγίου Πνεύματος», το οποίον έχομε από τον Θεόν. Δεν ανήκομε στον εαυτό μας, διότι «ηγοράσθημεν τιμής» (Α’Κορ. 6, στ.19,20) και δεν δικαιούμεθα να την καταστρέψουμε με την οποιαδήποτε «ευθανασία».
Επίσης, «τίποτε και κανένας δεν μπορεί να εξουσιοδοτήσει άλλον για το φόνο ενός αθώου», να θανατώσει κάποιον, είτε με την ενεργητική είτε με την παθητική «ευθανασία», διότι η ζωή «δεν του ανήκει».
Η ανάκληση του δώρου της ζωής ανήκει μόνον εις τον δωρεοδότην Θεόν … «Ουδείς γαρ ημών εαυτώ ζη και ουδείς εαυτώ αποθνήσκει»…. «αποθνήσκωμεν, των Κυρίω αποθνήσκομεν. Εάν τε ουν ζώμεν, εάν τε αποθνήσκωμεν, του Κυρίου εσμέν»! (Ρωμ. 14, στ. 7,8).
Οι Χριστιανοί, πιστεύουμε ότι οι δοκιμασίες μας στη ζωή, δεν μας συμβαίνουν χωρίς να το γνωρίζει ο Θεός. Ούτε χωρίς την άδειά Του. Τις επιτρέπει πάντοτε προς το συμφέρον μας… «επί το συμφέρον εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού» (Εβρ. 12, 10). Για να δοκιμάζεται και να αυξάνεται η πίστη μας. Όπως έγινε και με τον Ιώβ. Γι’ αυτό και είναι λάθος μας, όταν μας συμβαίνει κάτι δυσάρεστο, να τα βάζουμε με το Θεό και λέμε «γιατί Θεέ μου σε μένα»;. Ωσάν να ελέγχομε το Θεό. Φθάνοντας ακόμη και σε θεοδικία! Και θα πρέπει, «ό,τι κι αν μας βρει στη ζωή», να διδασκόμεθα διερωτώμενοι και «τι το θέλημα του Κυρίου». Επειδή «αυτώ μέλει περί υμών» (1η Πετρ. 5,7), ακόμη και για τα καθημερινά προβλήματά μας. Και «προς το συμφέρον εκάστου». Αυτό θα πει «Πίστις»! .. το οποίον είναι και η «… ελπιζομένων υπόστασις» (Εβρ. 11,1).
Συνεπώς … «στώμεν καλώς»!
Πηγή: http://www.ecclesia.gr/, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Μετά τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ καί εἰλικρινοῦς ἀγάπης, Σᾶς ἀποστέλλουμε τήν παρούσα Ἐπισκοπική ἐπιστολή μας, ὁ σκοπός τῆς ὁποῖας δέν προέρχεται ἀπό κανένα ἄλλο ἰδιοτελές κίνητρο, παρά μόνο ἀπό καθαρή, ἄδολη καί ἀνιδιοτελῆ χριστιανική ἀγάπη, ἀπό χριστιανικό καθῆκον, ἀπό ἐντολή ἐπιβεβλημένη ἀπό τον Σωτῆρα μας Χριστό, ὁ ὁποῖος «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν»[1], καί τέλος ἀπό θερμή καί σφοδρή ἐπιθυμία γιά τήν σωτηρία Σας. Γι’αυτό θεωροῦμε καθῆκον μας ἱερό καί ἐπιβεβλημένο, ὡς ἔσχατο μέλος τοῦ Παναγίου καί Παναχράντου Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί δή ὡς Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος, ὁ ὁποῖος ὑπαγόμαστε τόσο στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἁγιωτάτης καί Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία εἶναι ἡ Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστική μας Ἀρχή, ὅσο καί στήν καθόλου καί Ἀδιαίρετο Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, νά φροντίσουμε παντί σθένει νά Σᾶς ἐπαναφέρουμε στήν Μητέρα Καθολική Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, ἀπό τήν ὁποῖα ἀποχωρήσατε καί ἀποκοπήκατε, ἔργο τό ὁποῖο ἐλπίζουμε, συνεργούσης τῆς ἀκτίστου Θείας Χάριτος τοῦ Κυρίου, νά κατορθωθεῖ. Τό ἱερό αὐτό χρέος τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει βεβαίως ἱεροκανονικό ἔρεισμα καί βάση καί στηρίζεται στούς 131ο, 132ο καί 133οἹερούς Κανόνες τῆς ἐν Καρθαγένῃ Τοπικῆς Συνόδου (418 ἤ 419 μ.Χ.)[2].
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Ἀκτὴ Θεμιστοκλέους 190, 185 39 ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ,
Τηλ. +30 210 4514833, Fax +30 210 4518476e-mail: impireos@hotmail.com
Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν
Ἀκολουθεῖ ἡ ἐπιστολή τήν ὁποίαν ἀπέστειλε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφείμ στόν Κόπτη Πατριάρχη Θεόδωρο τόν Β΄ μέ ἀφορμή τήν ἐπίσημη ἐπίσκεψι Του στήν Ἑλλάδα, πού μετεφράσθη εἰς τήν κοπτικήν καί ἀραβικήν γλῶσσαν.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
_____________________________
᾿Αριθμ. πρωτ.15᾿Εν Πειραιεῖ τῇ9ῃἸανουαρίου 2017
Τῶ ἐκλαμπροτάτω κ. Θεοδώρῳ Β΄,(Tawadros II)
ἀρχηγῷ τῆς Κοπτικῆς Κοινότητος
Εἰς ΚάϊρονΑἰγύπτου
Ἐκλαμπρότατε,
Μετά τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ καί εἰλικρινοῦς ἀγάπης, Σᾶς ἀποστέλλουμε τήν παρούσα Ἐπισκοπική ἐπιστολή μας, ὁ σκοπός τῆς ὁποῖας δέν προέρχεται ἀπό κανένα ἄλλο ἰδιοτελές κίνητρο, παρά μόνο ἀπό καθαρή, ἄδολη καί ἀνιδιοτελῆ χριστιανική ἀγάπη, ἀπό χριστιανικό καθῆκον, ἀπό ἐντολή ἐπιβεβλημένη ἀπό τον Σωτῆρα μας Χριστό, ὁ ὁποῖος «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν»[1], καί τέλος ἀπό θερμή καί σφοδρή ἐπιθυμία γιά τήν σωτηρία Σας. Γι’αυτό θεωροῦμε καθῆκον μας ἱερό καί ἐπιβεβλημένο, ὡς ἔσχατο μέλος τοῦ Παναγίου καί Παναχράντου Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί δή ὡς Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος, ὁ ὁποῖος ὑπαγόμαστε τόσο στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἁγιωτάτης καί Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὁποία εἶναι ἡ Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστική μας Ἀρχή, ὅσο καί στήν καθόλου καί Ἀδιαίρετο Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, νά φροντίσουμε παντί σθένει νά Σᾶς ἐπαναφέρουμε στήν Μητέρα Καθολική Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, ἀπό τήν ὁποῖα ἀποχωρήσατε καί ἀποκοπήκατε, ἔργο τό ὁποῖο ἐλπίζουμε, συνεργούσης τῆς ἀκτίστου Θείας Χάριτος τοῦ Κυρίου, νά κατορθωθεῖ. Τό ἱερό αὐτό χρέος τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει βεβαίως ἱεροκανονικό ἔρεισμα καί βάση καί στηρίζεται στούς 131ο, 132ο καί 133οἹερούς Κανόνες τῆς ἐν Καρθαγένῃ Τοπικῆς Συνόδου (418 ἤ 419 μ.Χ.)[2].
Ἕνας ἐπιπρόσθετος λόγος, πού ἀναδεικνύει τήν ἐπικαιρότητα καί τήν σημαντικότητα τῆς παρούσης Ἐπισκοπικῆς ἐπιστολῆς μας, εἶναι τά τεκταινόμενα στα πλαίσια τῆς συγχρόνου αἱρετικῆς οἰκουμενι(στι)κῆς κινήσεως μέ τούς οἰκουμενι(στι)κούς θεολογικούς διμερεῖς διαλόγους μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Μονοφυσιτῶν, ὅπου οἱ ἐκπρόσωποι ἀπό πλευρᾶς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐμφορούμενοι δυστυχῶς ἀπό τό παναιρετικό πνεῦμα τοῦ διαχριστιανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ συγκρητιστικοῦ Οἰκουμενισμοῦ, καί μεταχειριζόμενοι τήν ἀπάτη τῆς ψευδοῦς οἰκουμενιστικῆς ἀγάπης ἄνευ τῆς ἀληθείας καί τῆς ἑνότητος ἐν τῆ Ὀρθοδόξῳ πίστει, φενακίζουν, ἐξαπατοῦν καί κοροϊδεύουν Ὑμᾶς, Ἐκλαμπρότατε, ἰσχυριζόμενοι ὅτι ὁ Μονοφυσιτισμός εἶναι δῆθεν «ἀδελφή Ἐκκλησία», μέ ἔγκυρα μυστήρια, βάπτισμα, ἱερωσύνη καί Χάρι, ὅτι Ὑμεῖς, ὁ ἀρχηγός τῆς αἱρετικῆς μονοφυσιτικῆς Κοπτικῆς Κοινότητος, εἶστε κανονικός Ἐπίσκοπος καί διάδοχος τοῦ Ἀποστόλου Μάρκου, θεωρίες παντελῶς ἄγνωστες, ἀμαρτύρητες, ἀβάσιμες στήν ἐν γένει Παράδοση τῆς Καθολικῆς Ὁρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν ξεκάθαρη βλασφημία πρός τό Πανάγιον Πνεῦμα καί ἀναδεικνύουν τήν θεολογική ἐκτροπή Ὑμῶν. Τρανή ἀπόδειξη τῆς ἐξαπατήσεως Ὑμῶν ἐκ μέρους τῶν Ὀρθοδόξων Οἰκουμενιστῶν εἶναι ὅτι, ἐνῶ ἀποδίδουν τίτλους ἐκκλησιαστικότητας εἰςὙμᾶς, τούς πρόδηλα κακοδόξους αἱρετικούς, δέν τολμοῦν, συνεπεῖς πρός τίς διακηρύξεις τους, τήν μαζί Σας μυστηριακή διακοινωνία, γιατί γνωρίζουν ὅτι ἀπό ἐκείνη τήν στιγμή θά ἀπωλέσουν ἄμεσα τήν ἐκκλησιαστική τους ἰδιότητα. Αὐτό δέν ἀποτελεῖ τήν πλέον κραυγαλέα ἀπόδειξη τῆς κακοδοξίας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ; Ἄν πράγματι πιστεύουν τίς ἀπαράδεκτες καί προκλητικές τους διακηρύξεις, ἄς τό τολμήσουν, λοιπόν, γιατί ἀλλιώς ἀποδεικνύουν μέ τήν στάση τους αὐτή τήν ἀνυπαρξία τῶν τίτλων ἐκκλησιαστικότητος, πού ἀποδίδουν σ’ Ἐσᾶς, τούς ψευδεπισκόπους τῶν κακοδόξων.
Εὐθύς ἐξ ἀρχῆς θά πρέπει νά διευκρινισθεῖ ὅτι τά ὅσα θά λεχθοῦν στή συνέχεια, γράφονται μέ πόνο καρδίας καί ὄχι ἀπό κάποια προσωπική ἐμπάθεια καί μίσος πρός τό σεβαστό πρόσωπό Σας. Σκοπός μας δέν εἶναι νά θιγεῖ τό πρόσωπό Σας, ἀλλά νά ἀποκαλύψει, στηλιτεύσει, ἐλέγξει καί ἀνασκευάσει πλανεμένες καί αἱρετικές ἀπόψεις, θεωρίες, πράξεις καί ἐνέργειές Σας. Βασικός κανόνας μας εἶναι ὅτι πρέπει νά ἀγαπᾶμε τά πρόσωπα τῶν αἱρετικῶν, ἀλλά νά ἐλέγχουμε καί νά ἀποστρεφόμαστε τήν πλάνη καί τήν αἵρεσή τους. Μοναδικό ἐνδιαφέρον μας εἶναι ἡ Ἁγία Ὀρθοδοξία μας, μόνο μέσα στήν ὁποῖα ἔχει ὁ ἄνθρωπος σωτηρία. Πάντοτε προσευχόμαστε ὅπως ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἐπισυναγάγη Ὑμᾶς, τόν πεπλανημένο ἀρχηγό τῆς Κοπτικῆς Κοινότητος καί τούς Κόπτες, διά τῆς μετανοίας καί τῆς ἀποκηρύξεως τῆς πλάνης καί αἱρέσεως Ὑμῶν, στήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική, Ὁρθόδοξη Ἐκκλησία.
Ἐπικοινωνοῦντες, λοιπόν, μεθ’ Ὑμῶν, διά τοῦ παρόντος Ἐπισκοπικοῦ γράμματος, ἐπιθυμοῦμε νά Σᾶς καταστήσουμε γνωστό ὅτι, ἡ ἡμετέρα ἐλαχιστότης, παρ’ὅτι τυγχάνει μέλος τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τῆς τρεχούσης περιόδου, ἦταν ἀποῦσα κατά τήν ἐπίσημη ὑποδοχή τῆς Ὑμετέρας Ἐκλαμπρότητος στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς καθ’ἡμᾶς Ἐκκλησίας, πού πραγματοποιήθηκε περίπου πρό μηνός, στίς 9-12-2016[3], ὄχι βεβαίως γιά λόγους προσωπικούς, ἀλλά γιά λόγους καθαρά θεολογικούς, δογματικούς καί σωτηριολογικούς.
Ἀκραδάντως πιστεύουμε ὅτι, κατά τήν Ἁγιογραφική, Ἱεροκανονική καί Ἁγιοπατερική διαχρονική Ἱερά Παράδοση καί τήν ἀλάνθαστη συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας,ὁ Μονοφυσιτισμός, τοῦ ὁποίου ἡγεῖστε, Ἐκλαμπρότατε, δέν εἶναι «Ἐκκλησία», ἀλλά θρησκευτική κοινότης, αἱρετική παρασυναγωγή, αἵρεσις, ἀναίρεσις, καθαίρεσις καί πλήρης διαστροφή τῆς ἀληθείας, δηλ. τοῦ ἰδίου τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Ἀρνούμαστε κάθε ὀνοματοδοσία τῶν αἱρέσεων, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τήν δική σας αἵρεση τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, ὡς Ἐκκλησιῶν. Ὁ παραπάνω ὅρος, Ἐκλαμπρότατε, εἶναι ἀντιφατικός καί ἀπαράδεκτος, διότι, ἄν ὁμιλοῦμε περί Ἐκκλησίας, αὐτή δέν μπορεῖ νά εἶναι ἑτερόδοξος, καί, ἄν ὁμιλοῦμε περί ἑτεροδόξου, αὐτή δέν μπορεῖ νά εἶναι Ἐκκλησία, μέ τήν θεολογική ἔννοια τοῦ ὅρου. Ὁ ὁρισμός τῆς Ἐκκλησίας μᾶς δίδεται ἀπό τόν ἴδιο τόν Δομήτορά Της, μέ τό ἀψευδέστατο στόμα Του, τόν οὐρανοβάμονα θεῖο Παῦλο, ὁ ὁποῖος στήν πρός Ἐφεσίους ἐπιστολή Του (1, 17-23) μᾶς ἀποκαλύπτει ὅτι : «ἵνα ὁ Θεὸς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῆς δόξης, δῴη ὑμῖν πνεῦμα σοφίας καὶ ἀποκαλύψεως ἐν ἐπιγνώσει αὐτοῦ, πεφωτισμένους τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας ὑμῶν, εἰς τὸ εἰδέναι ὑμᾶς τίς ἐστιν ἡ ἐλπὶς τῆς κλήσεως αὐτοῦ, καὶ τίς ὁ πλοῦτος τῆς δόξης τῆς κληρονομίας αὐτοῦ ἐν τοῖς ἁγίοις, καὶ τί τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ, ἥν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ ἐγείρας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος καὶ παντὸς ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι· καὶ πάντα ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ αὐτὸν ἔδωκε κεφαλὴν ὑπὲρ πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστὶ τὸ σῶμα αὐτοῦ, τὸ πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου». Συνεπῶς εἶναι ἀδύνατος ἡ ὕπαρξις ἑτεροδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως εἶναι ἀδύνατος ἡ ὕπαρξις ἑτεροδόξου Χριστοῦ. Εἶναι παραλογισμός νά ἔχεται ἀληθείας ταυτόχρονα ἡ πίστις, πού τό στόμα τοῦ Ἀπ. Παύλου, ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, μᾶς παραδίδει ὅτι «ἐν τῷ ἅδει οὐκ ἔστι μετάνοια», σχολιάζοντας τήν παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ Λαζάρου, καί ἡ ὕπαρξις ἑνός ἄλλου σώματος Χριστοῦ μέ κεφαλή τόν Ἴδιο, πού διδάσκει ἀκριβῶς τά ἀντίθετα, ὅπως τῆς δικῆς Σας Μονοφυσιτικῆς Κοπτικῆς Κοινότητος ἤ τῆς Παπικῆς Κοινωνίας, ἡ ὁποία στήν κατήχησή της, ἐκδ. Βατικανοῦ-Κάκτου 1996, στήν σελ. 332, μέ τίτλο «Ὁ τελικός ἐξαγνισμός ἤ τό καθαρτήριο», μᾶς λέγει ὅτι «Ὅσοι πεθαίνουν χωρίς νά ἔχουν ἐξαγνιστεῖ ὑποβάλλονται μετά τόν θανατό τους σέ ἕναν ἐξαγνισμό, γιά νά εἰσέλθουν στήν χαρά τοῦ οὐρανοῦ. Αὐτόν τόν τελικό ἐξαγνισμό ἡ Ἐκκλησία τόν ὀνομάζει καθαρτήριο».
Ἐκλαμπρότατε,
Ἡ αἵρεση τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ ἔθεσε καί θέτει ἀκόμη καί σήμερα τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου σέ κίνδυνο. Ἐσεῖς, οἱ αἱρετικοί Μονοφυσίτες, πρεσβεύετε ὅτι ὁ Χριστός, μετά τήν ἐνανθρώπησή Του, δηλ. μετά τήν ἕνωση τῶν δύο τελείων φύσεών Του (θείας καί ἀνθρωπίνης) στό ἕνα πρόσωπό Του, εἶχε μόνο μία φύση, τήν θεία, ἡ ὁποία ἀπορρόφησε τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ καί κυριάρχησε ἐπ'αὐτῆς.
Οἱ ἅγιοι Πατέρες, ὅμως, τῆς Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Δ΄ Συνόδου, (ὅπως οἱ ἅγιοι Φλαβιανός Κων/λεως, Προτέριος Ἀλεξανδρείας, Ἀνατόλιος κ.ἄ.), ἡ ὁποία συνεκλήθη στή Χαλκηδόνα τῆς Βιθυνίας τό 451 μ.Χ. κατεδίκασαν τήν μεγάλη αἵρεσήσας τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ καί τούς μονοφυσίτες αἱρεσιάρχες σας Εὐτυχή, Διόσκορο καί Σεβήρο, καί δογμάτισαν ὅτι οἱ δύο τέλειες φύσεις τοῦ Χριστοῦ (θεία καί ἀνθρώπινη), μετά τήν ἕνωσή τους στό ἕνα πρόσωπο τοῦ Θεοῦ Λόγου, παρέμειναν μεταξύ τους ἑνωμένες ἀσυγχύτως, ἀδιαιρέτως, ἀτρέπτως καί ἀχωρίστως. Δέν ὑπῆρξε καμμία ἀπορρόφηση ἤ προσχώρηση ἤ σύγχυση ἤ διαίρεση ἤ τροπή τῶν δύο φύσεων, ἀλλά παρέμειναν καί οἱ δύο ἀκέραιες, διατηρώντας ἡ κάθε μία τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα καί παραμένοντας στά ὅριά της. Δηλ. οἱ δύο τέλειες φύσεις ἑνώθηκαν στήν μία ὑπόσταση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ἑπομένως, τό ὀρθόδοξο εἶναι νά κάνουμε λόγο γιά δυοφυσιτισμό, δηλ. γιά δύο τέλειες φύσεις μετά τήν ἕνωση, καί ὄχι γιά μονοφυσιτισμό, δηλ. γιά μία φύση, καί συγκεκριμένα τήν θεία, μετά τήν ἕνωση, ὅπως κάνετε ἐσεῖς[4].
Σύμφωνα μέ τόν Καθηγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, ΠανοσιολογιώτατοἈρχιμανδρίτη κυρό Γεώργιο Γρηγοριάτη (Καψάνη), «Ἀντιχαλκηδόνιοι Μονοφυσίτες ὀνομάζονται οἱ Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δέν ἐδέχθησαν τήν Δ΄ καί τίς ἑπόμενες Οἰκουμενικές Συνόδους, ἀπεκόπησαν ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἐσχημάτισαν τίς μονοφυσιτικές «ἐκκλησίες» τῆς Ἀνατολῆς, δηλ. τῶν Κοπτῶν τῆς Αἰγύπτου, τῶν Αἰθιόπων, τῶν Ἀρμενίων, τῶν Συροϊακωβιτῶν καί τῶν Ἰνδῶν τοῦ Μαλαμπάρ»[5].
Ὁ Μονοφυσιτισμός σας δημιουργήθηκε ἀπό τήν λανθασμένη ἑρμηνεία τῆς Χριστολογίας τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας. Ἡ καθ'ὑπόστασιν ἕνωση τῶν δύο φύσεων στό πρόσωπο τοῦ Λόγου δηλώνεται, κατά τόν ἅγιο Κύριλλο, σαφέστατα μέ τή φράση «μία φύσις τοῦ Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένη». Ἡ φράση αὐτή τοῦ ἁγίου Κυρίλλου δέν νοεῖται μονοφυσιτικά, ὅπως τήν ἐννοεῖτε ἐσεῖς, διότι τό «μία φύσις» ἀναφέρεται στήν θεία φύση τοῦ Λόγου, ἐνῶ τό «σεσαρκωμένη» ἀναφέρεται στήν ἀνθρώπινη φύση Του. Ἔτσι, ἐνῶ μέ τήν φράση αὐτή δηλώνεται ἡ ἀκεραιότητα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς Του, τονίζεται παράλληλα ἡ πραγματικότητα καί ἡ ἑνότητα τοῦ προσώπου Του. Ἡ ἔμφαση μάλιστα αὐτή, πού δίνει ὁ ἅγιος Κύριλλος στήν ἑνότητα τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ καί τήν ταυτότητά του μέ τόν Θεό Λόγο («ἕνα καί τόν αὐτόν») μετά τήν ἕνωση τῶν δύο φύσεων, ἀποτελεῖ τό κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα τῆς χριστολογίας του[6].
Οἱ ἱδρυτές τῆς αἱρέσεως τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, τούς ὁποίουςἐσεῖς τιμᾶτε ὡς «ἁγίους», ἑρμήνευσαν μονοφυσιτικῶς τήν παραπάνω φράση τοῦ ἁγίου Κυρίλλου ὁ ὁποῖος τήν ἐχρησιμοποίησε ὡς φράσι τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου ἐνῶ ἀνῆκει εἰς τόν αἱρεσιάρχη Ἀπολλινάριο Λαοδικείας τόν καταδικασθέντα ὑπό τῆς Ἁγίας Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, γεγονός πού ἀπέδειξαν οἱ Λεόντιος Βυζάντιος καί Ἰωάννης Σκυθοπολίτης (Λεοντίου Ἱεροσολύμων PG 86,1865) στήν προσπάθεια ἀντιδράσεώς τους στήν αἵρεση τοῦ Νεστοριανισμοῦ. Ὁ δυστυχής ἀρχιμανδρίτης Εὐτυχής δίδασκε ὅτι στόν Χριστό δέν ὑπάρχουν πλέον, μετά τήν ἐνανθρώπηση, δύο φύσεις, ἀλλά μόνο ἡ θεία, πού προῆλθε οὐσιαστικά μετά ἀπό τή σύγκραση τῶν δύο φύσεων[7]. Εἶναι χαρακτηριστική ἡ αἱρετική δήλωση τοῦ Εὐτυχοῦς «δύο φύσεις πρό τῆς ἑνώσεως, μία φύσις μετά τήν ἕνωσιν».Ὁ Διόσκορος πατριάρχης Ἀλεξανδρείας δέν εἶχε ὀρθόδοξη Χριστολογία, ἐπειδή ἡ ἔκφραση «ἐκ δύο φύσεων», πού ὑποστήριζε,δέν εἶναι δογματικῶς ἰσοδύναμη μέ τήν ἔκφραση «ἐν δύο φύσεσιν». Ἡ ἔκφραση «ἐκ δύο φύσεων», ἄν καί ὀρθόδοξη καθ'ἐαυτή, χωρίς τήν ἔκφραση «ἐν δύο φύσεσιν», δέν ἐξασφαλίζει ἀπό τήν ἐκτροπή τοῦ χριστολογικοῦ φρονήματος στή σεβηριανή Χριστολογία. Ὁ Διόσκορος ἀποκατέστησε τόν Εὐτυχή στή ληστρική σύνοδο τοῦ 449, ἐπειδή ἐμφοροῦνταν ἀπό τήν μονοφυσιτική Χριστολογία καί ὄχι τήν Χριστολογία τοῦ ἁγίου Κυρίλλου. Δικαίως καθαιρέθηκε ἀπό τήν Δ΄ Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδο, ἐπειδή κλήθηκε τρεῖς φορές καί δέν προσῆλθε. Ἀλλά, καί ἄν προσερχόταν, πάλι θά καταδικαζόταν ὡς αἱρετικός, ἐπειδή ἀρνοῦνταν τήν Ἔκθεση Πίστεως τῶν Διαλλαγῶν. Γι’αὐτό ἄλλωστε τόν ἀναθεμάτισαν ἡ Δ΄ καί ὅλες οἱ μεταγενέστερες Ἅγιες καί Οἰκουμενικές Σύνοδοι. Ἡ μεταγενέστερη παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καί τά ἱστορικοδογματικά δεδομένα τῆς ἐποχῆς του μαρτυροῦν γιά τό μονοφυσιτικό φρόνημα τοῦ Διοσκόρου καί τόν καταδικάζουν ὡς ὁμόφρονα καί ὑπερασπιστή τοῦ Εὐτυχοῦς[8]. Ὁ Σεβῆρος ὁμιλεῖ γιά μία σύνθετη φύση, ἡ ὁποία, μέ τήν φαντασία τοῦ νοῦ, μπορεῖ νά ἀναλυθεῖ σέ δύο φύσεις. Ὑπό τήν ἔννοια αὐτή ὁ λεγόμενος δυοφυσιτισμός τοῦ Σεβήρου εἶναι φανταστικός καί ἐπινόημα, καί δέν συνιστᾶ δύο πραγματικές φύσεις. Ἀπόδειξη τοῦ γεγονότος εἶναι ὁ ἰσχυρισμός τοῦ Σεβήρου ὅτι στόν Χριστό ὑπάρχει μία σύνθετη φυσική ἐνεργητική κίνηση (μονοενεργητισμός), ἀνάλογη πρός τήν σύνθετη φύση[9].
Ἑπομένως, «ἡ διαφορά ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων μ’ἐσᾶς τούς Ἀντιχαλκηδονίους ἀφορᾶ αὐτό τό Πανάγιο Πρόσωπο τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἅγιοι καί Θεοφόροι Πατέρες μας, ἀπό τήν Δ΄ Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδο καί ἐντεῦθεν ἐπεσήμαναν ὅτι, ὄχι μόνο ὁ Εὐτυχής, ἀλλά καί ὁ Σεβῆρος καί ὁ Διόσκορος, δέν εἶχαν ὀρθή πίστη περί τοῦ Προσώπου τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Λόγου καί τῶν δύο ἐν Αὐτῷ τελείωνφύσεων, τῆς θείας καί τῆς ἀνθρωπίνης. Καί ἀκόμη ὅτι συνέχεαν τίς φύσεις, πρεσβεύοντες ὅτι ὁ Θεάνθρωπος δέν εἶναι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Παναγίας Τριάδος, τό ὁποῖο προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση καί τήν ἕνωσε ἐν τῇ ἀϊδίῳ Ὑποστάσει Του μέ τήν θεία φύση, ἀλλά κάποια ἄλλη θεανθρώπινη ὕπαρξις, ἡ ὁποία προῆλθε ἀπό τήν ἕνωση τῶν δύο φύσεων»[10].
Ὁ προκάτοχός Σας Σενούντα, πολλές αἱρέσεις ἀπωλείας εἰσήγαγε στήν Κοπτική Κοινότητα. Μελετώντας κανείς τό βιβλίο του «Ἡ φύσις τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Θεότητα τοῦ Χριστοῦ»[11], διαπιστώνει ὅτι υἱοθετεῖ τήν αἱρετική παπική θεωρία τοῦ μεσαίωνα περί ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης καί ἀρνεῖται κατηγορηματικῶς τήν πατερική διδασκαλία τῆς κατά χάριν θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου, ὡς μία ἀπό τίς σωτηριολογικές συνέπειες τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. Οἱ Κόπτες σήμερα μπορεῖ νά ἐκφράζεσθε μέ τρόπο, πού δίνει τήν ἐντύπωση ὅτι «ὀρθοδοξεῖτε», ὅτι ἔχετελεκτική«ὀρθοδοξία» (OrthodoxieVerbale), ἀλλά στήν ἐπίσημη διδασκαλία σας πολεμᾶτε μετά μανίας τά ὀρθόδοξα δόγματα. Τό βασικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα μέ τό κήρυγμα Ὑμῶν τῶν Κοπτῶν, εἶναι ἁπλῶς νά ἀντιπροσωπεύει τήν ἀνθρωπότητα μπροστά στόν Θεό, καί ὄχι νά ἑνώσει τους ἀνθρώπους μέ τόν Θεό. Ὁ Χριστός, στά γραπτά Ὑμῶν τῶν Κοπτῶν, εἶναι ἕνας προφήτης, ὁ ὁποῖος μεσολαβεῖ στόν Θεό, ἀλλά δέν ἑνώνεται ὁ Ἴδιος στήν Θεία φύση ὑποστατικά. Αὐτό φαίνεται ἀπό τήν ἄρνηση τοῦ προκατόχου Σας Σενοῦντα νά ἀναγνωρίσει τήν πραγματικότητα τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἀπορρίπτει τήν «βυζαντινῆς κατασκευῆς καί προελεύσεως», ὅπως ἰσχυρίζεται, ἀντίληψη ὅτι κοινωνοῦμε τήν Θεότητα, καί δέν μπορεῖ νά διακρίνει τήν θεωμένη ἀνθρώπινη φύση ἀπό τήν θεία φύση τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία (ἀνθρώπινη φύση) ἑνώθηκε μέ τήν θεία φύση. Αὐτό ἐξηγεῖ καί τό γιατίἐσεῖς οἱ Κόπτες, ἄνευ ἐξαιρέσεων, ἀρνεῖσθε τήν κατά χάριν θέωση τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί κάθε ἀπόπειρα ἁγιασμοῦ. Ἐμεῖς, ὅμως, οἱ Ὀρθόδοξοι, στήν Θεία Εὐχαριστία δέν κοινωνοῦμε τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μεταλαμβάνουμε τό Τίμιο Σῶμα καί τό Τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τά ὁποῖα ἑνώθηκαν μέ τήν Θεία Φύση ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως, σύμφωνα μέ τον ὅρο τῆς Χαλκηδόνας.
Ὁ Κόπτης «μητροπολίτης» Δαμιέτας Bishoy, συμπρόεδρος τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Θεολογικοῦ διαλόγου μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Ἀντιχαλκηδονίων, δημοσίευσε στίς 30-1-2015, στό ἐπίσημο περιοδικό τοῦ «Πατριαρχείου» τῶν Κοπτῶν «Ἡ Ἱεραποστολή», ἄρθρο μέ τίτλο «Διατί ὁ πειρασμός»[12], τό ὁποῖο μετέφρασε ἀπό τά ἀραβικά στά ἑλληνικά ὁ ἐπί 15 χρόνια προϊστάμενος τῆς Κοπτικῆς Κοινότητος Ἀθηνῶν καί μεταφραστής τοῦ Bishoy, σήμερα, ὅμως, Ὀρθόδοξος ἱερεύς, Αἰδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Ἀθανάσιος Χενεΐν, ἐφημέριος τοῦ Παλαιοῦ Ναοῦ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Παλαιᾶς Κοκκινιᾶς τῆς καθ’ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Στό ἄρθρο αὐτό ὁ Bishoy ἀρνεῖται μέ τόν πιό κατηγορηματικό τρόπο τήν πραγματικότητα τῆς ὑπάρξεως τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως στό πρόσωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, καί κατ'ἐπέκτασιν ἀρνεῖται τό αὐτεξούσιο στόν ἄνθρωπο Ἰησοῦ. Πλέον συγκεκριμένα ἀναρωτιέται : «Ποίαν ὠφέλειαν δύναται νά φέρῃ ὁ πειρασμός εἰς τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν»; Καί ἀπαντᾶ ὁ ἴδιος: «Διότι γνωρίζομεν ἐκ τῶν προτέρων ὅτι ὁ Χριστός ἦτο ἀπολύτως καί ἄνευ οὐδεμιᾶς συζητήσεως προορισμένος νά κριθῆ ἄξιος εἰς τήν ἐξέτασιν, νά ἐπιτύχῃ εἰς τήν δοκιμασίαν καί νά νικήσῃ τόν πειρασμόν». Ὁ Bishoy μιλᾶ γιά τόν πειρασμό τοῦ Χριστοῦ καί ἀφαιρεῖ τραγικῶς τήν προσωπική ἐλευθερία τοῦ Χριστοῦ ὡς τελείου ἀνθρώπου. Μιλᾶ μ' ἕνα προτεσταντικό τρόπο γιά τόν ἀπόλυτο προορισμό τοῦ Χριστοῦ καί μ' ἕνα κορανικό τρόπο γιά τό κισμέτ, τήν μοίρα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ κακόμοιρος Χριστός, στήν ἀντιλήψη τοῦ Bishoy, δέν ἔχει τήν ἐλευθερία νά δεχθεῖ ἐλευθέρως τόν πειρασμό, ἀλλά εἶναι καταδικασμένος, χωρίς καμμιά συζήτηση, νά νικήσει. Ἐσβήσε ὁBishoy ὅλα τά χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τά ὁποία μιλοῦν καί περιγράφουν τόν ἀγώνα, ἀλλά καί τήν ἀγωνία τοῦ Θεανθρώπου μπροστά στόν φρικτό θάνατο τοῦ Σταυροῦ. Κατήργησε τήν ἀνθρώπινη θέληση τοῦ Χριστοῦ.
Στό ἴδιο ἄρθρο ὁ Bishoy, ὅπως καί ὁ Σενούντα, υἱοθετεῖ τήν αἱρετική παπική θεωρία περί ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης. Λέει: «Τό δεύτερον σημεῖον εὑρίσκεται εἰς τό νά ἀποθνήσκῃ ἐπί τοῦ σταυροῦ, ἐκπροσωπῶν τούς πάντας, ἤ ὡς ἐκπρόσωπος ὅλου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, διά νά ἱκανοποιήσῃ ἀπολύτως τήν ἀπόλυτον θείαν δικαιοσύνην, οὗτος ὥστε νά δυνηθῇ νά ἐξιλεώσῃ τάς ἁμαρτίας πάντων τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι θά τόν δεχθοῦν ὡς λυτρωτήν καί σωτήρα». Τά παραπάνω σημεία μᾶς παρέχουν τήν δυνατότητα νά ὁμιλοῦμε γιά ἐκλατινισμό ἤ ἐξουνιτισμό τῶν Κοπτῶν, τύπου Μαρωνιτῶν τοῦ Λιβάνου.
Περίπου στό ἴδιο κλίμα κινήθηκαν καί οἱ δηλώσεις Σας, Ἐκλαμπρότατε, κατά τήν πρόσφατη ἐπίσκεψή Σας στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος (9-12-2016). Ἀναφερθήκατε ἐκτενῶς στίς σχέσεις τῶν δύο λαῶν καί κυρίως τῶν δύο «Ἐκκλησιῶν», τονίζοντας ὅτι «οἱ μεταξύ τῶν δύο Λαῶν, Ἑλλήνων καί Αἰγυπτίων Χριστιανῶν, θερμοί δεσμοί ἀδελφοσύνης ἀνανεώνονται στό διάβα τῶν αἰώνων, ἀφοῦ στήν Αἴγυπτο ὑπάρχει παλαιόθεν Ἑλληνική Κοινότητα, ἐνῷ καί ἡ Ἑλλάδα σήμερα φιλοξενεῖ ἀδελφικά καί μέ ἀγάπη Χριστοῦ Κόπτες Χριστιανούς στήν Ἀθήνα»[13]. Ἐπίσης, σημειώσατε μεταξύ ἄλλων καί τά ἑξῆς : «Ἔχομεν κοινήν Ἱστορίαν καί κληρονομίαν, καθώς ἐπίσης γενεάς καί γενεάς, αἱ ὁποῖαι ἔζησαν εἰς τάς δύο χώρας μας, ὥστε αἱ ὁμοιότητες καί τά κοινά μεταξύ μας νά εἶναι πλέον πολύ περισσότερα ἀπό τυχόν σημεῖα διαφορᾶς ἤ διαφωνίας. Ἐκ μέσης καρδίας εὐχαριστοῦμεν Ὑμᾶς, Μακαριώτατε, διά τήν πολύτιμον μεσολάβησίν Σας εἰς τό θέμα τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς Κοπτικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁμοῦ μεθ' ἑτέρων ἕξι Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, ὑπό τοῦ ἑλληνικοῦ Κοινοβουλίου, κατά μήνα Ὀκτώβριον τοῦ ἔτους 2014. Ἐπίσης, εὐχαριστοῦμεν Ὑμᾶς διά τόν ἀνθρωπιστικόν σας ρόλον εἰς τήν παροχήν βοηθείας πρός πρόσφυγας, προερχομένους ἐκ χωρῶν πολέμου καί καταστροφῆς. Προσθέτομεν εἰς τό σημεῖον αὐτό ὅτι θά ἠδύνατο καί ἡ ἐν Ἑλλάδι Κοπτική Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία νά συμβάλει εἰς τήν παροχήν βοηθείας πρός τυχόν νέους πρόσφυγας». Τέλος, προσκαλέσατε στήν Αἴγυπτο τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο καί τοῦ προσφέρατε τήν αἱρετική μονοφυσιτική εἰκόνα τῆς Φυγῆς εἰς Αἴγυπτον[14].
Ὁ Θεολογικός Διάλογος μεταξύ Ὀρθοδόξων καί Ἀντιχαλκηδονίων (1964-1971, 1971, 1979, 1985-1993),παραβλέποντας τήν σαφῶς αἱρετική Χριστολογία τῶν Μονοφυσιτῶν, τυπικά ὁλοκληρώθηκε μέ τήν δημοσίευση τῶν Α΄ καί Β΄ Κοινῶν Δηλώσεων (1989, 1990), μέ τίς ὁποῖες διακηρύσσεται ὅτι ἡ Χριστολογία Ὑμῶν τῶν Ἀντιχαλκηδονίων εἶναι οὐσιαστικά ὀρθόδοξη, παρά τήν λεκτική διαφοροποίησή της ἀπό ἐκείνη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἐπί τῇ βάσει αὐτῆς τῆς παραδοχῆς ἔχει προταθεῖ ἡ δυνατότητα νά ἀρθοῦν τά ἀναθέματα, πού οἱ ἅγιες Οἰκουμενικές Σύνοδοι ἐξεφώνησαν καθ’ Ὑμῶν τῶν Ἀντιχαλκηδονίων αἱρεσιαρχῶν, ἐφ' ὅσον ἀποδειχθεῖ ὅτι οἱ συγκεκριμένοι αἱρεσιάρχες ἔχουν καταδικασθεῖ, ὄχι ἐπί αἱρέσει, ἀλλά ἐπειδή προκάλεσαν τό ἀντιχαλκηδόνιο σχίσμα στήν Ἐκκλησία (δηλ. γιά κανονικούς λόγους). Ἀποτέλεσμα τοῦ διαλόγου ἦταν ἡ ὑπογραφή ἀπό πλευρᾶς Ὀρθοδόξων τῶν ἀπαραδέκτων καί ἐπαισχύντων θέσεων τῆς συμφωνίας τοῦ Σαμπεζύ τό 1990 μ’ Ἐσᾶς τούς Μονοφυσίτες[15].
Προωθώντας οἱ σημερινοί Ὀρθόδοξοι Οἰκουμενιστές Πατριάρχες, Ἀρχιεπίσκοποι, Μητροπολίτες, Ἐπίσκοποι καί ἀκαδημαϊκοί θεολόγοι τό σχέδιο τῆς παναιρέσεως τοῦ διαχριστιανικοῦ οἰκουμενισμοῦ γιά ψευδοένωση μέ τούς Μονοφυσίτες ἔχουν προβεῖ σέ ἀπαράδεκτες καί καταδικαστέες ἀπό ὀρθοδόξου πλευρᾶς οἰκουμενιστικές ἐνέργειες, ὅπως ἡ συγγραφή διδακτορικῶν διατριβῶν, μέ τίς ὁποῖες συμπεραίνεται ἐσφαλμένως ὅτι ἡ χριστολογία τῶν Διοσκόρου καί Σεβήρου εἶναι ὀρθόδοξη, ἡ ἀναγνώριση ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ἱερωσύνης, ἐκκλησιαστικότητος καί μυστηρίων Ὑμῶν τῶν Μονοφυσιτῶν, οἱ συμπροσευχές μ’ἐσᾶς τούς Μονοφυσίτες, ἡ συμμετοχή σέ μονοφυσιτικές θρησκευτικές ἐκδηλώσεις σας, οἱ κοινές εὐλογίες, ἡ ἀνταλλαγή δώρων (ὅπως μίτρες, ποιμαντορικές ράβδοι, ἐγκόλπια, εἰκόνες), ἡ εἴσοδος Ὑμῶν τῶν Μονοφυσιτῶν σέ ὀρθοδόξους ναούς καί μάλιστα στό Ἱερό Βῆμα, ἡ τέλεση δοξολογίας πρός τιμήν σας, ἡ προσκύνηση ἀπό σᾶς λειψάνων ὀρθοδόξων ἁγίων, ἡ ἀναγόρευση Ὑμῶν τῶν Μονοφυσιτῶν σέ ἐπιτίμους διδάκτορες[16] καί τέλος ἡ μετάδοση τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων σ’ἐσᾶς Μονοφυσίτες[17].
Παραλλήλως, εἶναι τελείως ἀπαράδεκτο νά συμμετέχει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία στήν καρικατούρα τοῦ διαλόγου τοῦ παμπροτεσταντικοῦ λεγομένου Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν «ἐκκλησιῶν» (Π.Σ.Ε.), πού οὐσιαστικά εἶναι Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Αἱρέσεων, καί ὄχι τῶν Ἐκκλησιῶν, καί Παγκόσμιο Συνονθύλευμα τῶν Αἱρέσεων, τήν στιγμή πού τό Π.Σ.Ε., ἀναγνωρίζει Ἐσᾶς τούς Μονοφυσίτες ὡς Ὀρθοδόξους, σᾶς ἀποκαλεῖ «Ἀρχαῖες Ἀνατολικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες», καί παρακάθεστε στό τραπέζι τοῦ διαλόγου μαζί μ’ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους ὡς «Ὀρθόδοξοι».
Τό πρόσφατο (11-12-2016) θλιβερό γεγονός τῆς τρομοκρατικῆς ἐπιθέσεως τοῦ ISIS στό Κάιρο, πού εἶχε σάν συνέπεια τόν θάνατο 25 ἀθώων πολιτῶν καί τόν τραυματισμό 49 ἀτόμων δίπλα στήν ἔδρα τῆς καθ’ἡμᾶς Κοπτικῆς Κοινότητος[18], φανερώνει ὅχι μόνο τήν ἀποτυχία τῶν διεξαγομένων διαθρησκειακῶν διαλόγων μέ τό Ἰσλάμ καί τήν φενάκη περί εἰρηνικῆς συνυπάρξεως Χριστιανισμοῦ καί Ἰσλάμ, ἀλλά καί τό πραγματικό καί εἰδεχθές πρόσωπο τοῦ Ἰσλάμ, τό ὁποῖο ἐφαρμόζει ἀπαρέγκλιτα, ἰδιαίτερα στίς ἡμέρες μας, τήν βασική καί κύρια Κορανική διδασκαλία τοῦ ἱεροῦ πολέμου (τζιχάντ) ἐναντίον τῶν ἀπίστων, δηλ. τῶν μή μουσουλμάνων. Τό Ἰσλάμ εἶναι ἡ μοναδική θρησκεία στόν κόσμο, πού στοχοποιεῖ ἐγκληματικά τήν ἄρνησή της, πού ἐπιβάλλεται μέ τήν βία καί τό ἔγκλημα, πού δέν ἀναγνωρίζει τήν αὐτεξούσια καί ἐλευθέρα βούληση τῶν προσώπων, καί πού, πέραν τῆς ἱστορικῆς, ἔχει καί «θεολογική» ἑρμηνεία γιά τά τρομοκρατικά χτυπήματα και τούς ἀποκεφαλισμούς, πού διεξάγουν οἱ Ἰσλαμιστές-Τζιχαντιστές τοῦ ISIS ἀνά τόν κόσμο. Τά «ἱερά κίνητρα» τῶν ἐκτελεστῶν ἑδράζονται στό Ἰσλαμικό κοσμοείδωλο. Διότι, Ἰσλάμ σημαῖνει ὑποταγή.
Ὅμως, Ἐκλαμπρότατε, ἄν ἐξετάσει κανείς εἰς βάθος τά πράγματα, θά δεῖ οὐσιαστικά ὅτι, ἀνάμεσα στίς ἄλλες αἰτίες, καί ἡ αἵρεση τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, στήν ὁποία Ἐσεῖς καί οἱ πατέρες σας πιστεύετε, εὐθύνεται γιά τήν ἐξάπλωση τοῦ Ἰσλάμ καί γιά τά πολυώδυνα βάσανα τῶν πολυνέκρων ἐπιθέσεων. Διότι,ὡς γνωστόν, οἱ διδαχές τῆς λαοπλάνου θρησκείας τοῦ Ἰσλάμ ἀποτελοῦν ἕνα συμπίλημα διαφόρων ἀνθρωποπαθῶν αἱρετικῶν θρησκευτικῶν παραδοχῶν (π.χ. Εἰδωλολατρεία, Ζωροαστρισμός, Μανιχαϊσμός, Γνωστικισμός, Ἀρειανισμός, Νεστοριανισμός, Ἀφθαρτοδοκητισμός, Εἰκονομαχία) μεταξύ τῶν ὁποίων κύρια θέση κατέχει καί ἡ αἵρεσή σας, Ἐκλαμπρότατε, τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Ἄν, Ἐσεῖς καί οἱ πατέρες σας, Ἐκλαμπρότατε, δέν στρεβλώνατε τήν Χριστολογία τῆς Δ΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί δέν ἀναπτύσατε τήν αἵρεσή σας τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ δογματίζουσα τόν Θεόν ὡς ἀπρόσιτον καί μή οὐσιαστικῶς ἐνανθρωπίσαντα ἀφοῦ ὁ Χριστός δέν εἶχε ἀνθρώπινη θέλησι καί ἐνέργεια τόν 5ο αἰῶνα, οὔτε καί ὁ ψευδοπροφήτης Μωάμεθ, δύο αἰῶνες μετά ἀπό Σᾶς, τόν 7ο δηλ. αἰῶνα, θά δανείζονταν τήν αἱρετική διδασκαλία σας, οὔτε θά καθιέρωνε τά «γέλωτος ἄξια» θεσπίσματα τοῦ ἀνιέρου Κορανίου, ὅπου παρουσιάζεται ὁ Θεός ὡς ἀμέθεκτος ἀπό τόν ἄνθρωπο κατά τίς ἐνέργειές του, ὁ ὁποῖος ὀφείλει μόνον νά ὑποταγεῖ σέ Αὐτόν καίτό ὁποῖο, μέ τίς ψευδολογίες του, ἐπιδιώκει νά ἀνατρέψει τό σωτηριῶδες ἔργο τοῦ Θεοῦ Λόγου, τοῦ ἀληθινοῦ Μεσσία. Ἑπομένως, Ἐκλαμπρότατε, ἡ Χριστολογική Σας αἵρεση ἀποτελεῖ ἀπαρχή καί ρίζα τοῦ Ἰσλάμ, ὑποθάλπει τό Ἰσλάμ καί φέρει τεράστιες εὐθύνες γιά τήν ἐξάπλωσή του. Τό Ἰσλάμ εἶναι τέκνο καί συνέχεια τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ.
Πιστεύουμε, ἐπίσης, ὅτι ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός χρησιμοποιεῖ τό ἀλλόθρησκο Ἰσλάμ ὡς ἔσχατο παιδαγωγικό μέσο τιμωρίας, ἐξαιτίας τῆς ἀποστασίας ἀπό τήν Ὀρθόδοξη πίστη, καί ὡς ἀφύπνιση γιά τόν ἐγκεντρισμό στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία Του.
Ἐμεῖς, ὅμως, οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀντιθέτως μέ τήν ἐπικρατούσα παναιρετική συγκρητιστική οἰκουμενιστική τακτική, «μετά τῶν Ἁγίων Πατέρων καί τῶν Συνόδων ἀπορρίπτουμε καί ἀναθεματίζουμε ὅλες τίς αἱρέσεις, πού παρουσιάσθηκαν κατά τήν ἱστορική διαδρομή τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπό τίς παλαιές αἱρέσεις, πού ἐπιβιώνουν μέχρι σήμερα, καταδικάζουμε τόν Μονοφυσιτισμό, τόν ἀκραῖο τοῦ Εὐτυχοῦς καί τόν μετριοπαθῆ τοῦ Σεβήρου καί Διοσκόρου, σύμφωνα μέ τίς ἀποφάσεις τῆς Δ' ἐν Χαλκηδόνι Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τήν χριστολογική διδασκαλία μεγάλων Ἁγίων Πατέρων καί Διδασκάλων, ὅπως τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, τοῦ Μεγάλου Φωτίου καί τῶν ὕμνων τῆς λατρείας»[19]. Ἐπίσης, «ἀποκηρύττουμε καὶ ἀπορρίπτουμε δημόσια τὴν συγκατάθεση τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὸν διάλογο τοῦ Chambesy, βάσει τοῦ ὁποίου οἱ ἀντιχαλκηδόνιοι αἱρετικοί, οἱ μονοφυσίτες, οἱ λεγόμενοι μιαφυσίτες, διάδοχοι τῆς αἱρέσεως τοῦ Σεβήρου Ἀντιοχείας, ἀναγνωρίζονται ὡς ὀρθόδοξοι»[20].
Γιά νά γίνει μία συνεπής πρός τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία ἕνωση Ὑμῶν τῶν Ἀντιχαλκηδονίων μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, θά πρέπει Ἐσεῖς οἱ Μονοφυσίτες νά ἀποδεχθεῖτε τίς Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄, Ζ΄, Η΄ καί Θ΄ Ἅγιες καί Οἰκουμενικές Συνόδους μέ ὅ,τι αὐτή ἡ ἀποδοχή συνεπάγεται˙ νά ἀποκηρύξετε δηλ. τήν σεβηριανή Χριστολογία σας, νά ἀποδεχθεῖτε τίς καταδίκες, πού ἔχουν ἐπιβληθεῖ στούς αἱρεσιάρχες Διόσκορο, Σεβήρο, Εὐτυχή, Ἰάκωβο Ἀρμένιο τόν Ζάνζαλο, καί νά διακόψετε τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ ὅσους παραμένουν στά ἀντιχαλκηδόνια φρονήματά τους (Εὐτυχιανιστές, Ἰακωβίτες, Ἀρτζιβουρίτες). Αὐτή ἡ τακτική εἶναι σύμφωνη μέ τήν ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τίς ἑνωτικές προσπάθειες, πού ἀπέτυχαν, καί ἀπό ἐκεῖνες, πού καρποφόρησαν τήν ἀληθινή ἑνότητα, ὅπως ἡ ἐπί ἁγίου Φωτίου. Ἡ μεθόδευση, πού θά παρακάμψει τίς ἀνωτέρω στοιχειώδεις ἀπαιτήσεις, δῆθεν ὡς οἰκονομία, θά ζημιώσει τήν Ἐκκλησία.
Ἐκλαμπρότατε,
Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι, θέλουμε τήν ἕνωση καί εὐχόμαστε διαρκῶς «ὑπέρ τῆς τῶν πάντων (ἀνθρώπων) ἑνώσεως» μέ τήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Οὐσιαστικά τήν ἐμποδίζετε Ἐσεῖς, οἱ Κόπτες, καί οἱ ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων Οἰκουμενιστές. Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι, εἴμαστε οἱ κατ’ἐξοχήν ἑνωτικοί, ἐνῶ Ἐσεῖς, οἱ Κόπτες, οἱ ἀνθενωτικοί. Ἄν δέν μετανοήσετε ἐδῶ, στήν πρόσκαιρη ζωή, θά μετανοήσετε στόν Ἅδη, ὅπου, ὅμως, «οὐκ ἔστι μετάνοια»! Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες, θέλουμε τήν ἕνωση, ὅπως τήν ὁρίζει ὁ Χριστός, ἐνῶ ἐσεῖς, οἱ Κόπτες, τήν θέλετε, ὅπως τήν ὁρίζετε, Ἐσεῖς, Ἐκλαμπρότατε. Ἐάν Ἐσεῖς, Ἐκλαμπρότατε, ἤσασταν σύμφωνος μέ τόν Χριστό, μήν ἀμφιβάλλετε ὅτι κι ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, πού κατέχουμε τήν ὀρθή πίστη τοῦ Χριστοῦ, θά δεχόμασταν τήν ἕνωση. Ἐφόσον, ὅμως, Ἐσεῖς, Ἐκλαμπρότατε, δέν συμφωνεῖτε μέ τόν Χριστό, δέν εἶναι ποτέ δυνατόν νά συμφωνήσουμε μ’ Ἐσᾶς. Πῶς εἶναι δυνατόν, Ἐκλαμπρότατε, νά δεχθοῦμε ἕνωση, ἐφόσον Ἐσεῖς καί οἱ Κόπτες εἶστε ἀσύμφωνοι καί ἀντίθετοι στή διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων Ἀποστόλων; Πῶς εἶναι δυνατόν νά δεχτοῦμε ἕνωση μ’ Ἐσᾶς, πού μιλᾶτε, φρονεῖτε καί ἐνεργεῖτε ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἐναντίον τῶν Πατερικῶν Παραδόσεων;
Ἐφ’ὅσον, λοιπόν, Ἐσεῖς, Ἐκλαμπρότατε, παραμένετε ἀμετανόητος καί ἐμμένετε ἑωσφορικῶς στίς αἱρέσεις Σας, ὀφείλουμε νά διακόψουμε κάθε σχέση μαζί Σας καί ὁ καθένας νά πορευθεῖ τόν δρόμο του.
Ὁ θεοκήρυκας Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Νά εἶστε σταθεροί καί νά μένετε πιστοί στίς διδασκαλίες, πού σᾶς παραδώσαμε εἴτε προφορικά εἴτε μέ ἐπιστολή μας»[21]. Καί πάλι : «Ἀλλά κι ἄν ἐμεῖς ἤ ἀκόμη κι ἕνας ἄγγελος ἀπό τόν οὐρανό σᾶς κηρύξει ἕνα εὐαγγέλιο διαφορετικό ἀπό τό εὐαγγέλιο, πού σᾶς κηρύξαμε, νά εἶναι ἀνάθεμα»[22]! Τό ἴδιο λέει καί ὁ θεοφόρος Ἰγνάτιος: «Ὅποιος μιλάει ἤ κάνει ἐνάντια σ' αὐτά, πού διαταχτήκαμε, κι ἄν ἀκόμη εἶναι ἀξιόπιστος ἄνθρωπος, κι ἄν νηστεύει, κι ἄν ζεῖ στήν παρθενία, κι ἄν κάνει θαυμαστά σημεῖα, νά τόν βλέπεις σάν λύκο μέ προβειά προβάτου, πού ἑτοιμάζει μέ τά ἔργα του τή φθορά τῶν προβάτων». Ἀλλά καί ἡ Ζ' Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδος ὁρίζει: «Τρεῖς φορές ἀναθεματίζουμε ὅλες τίς καινοτομίες, πού ἔγιναν, καί πού μέλλουν νά γίνουν, ἐνάντια στήν Ἐκκλησιαστική Παράδοση καί στή διδασκαλία καί στό παράδειγμα τῶν ἁγίων καί ἀειμνήστων Πατέρων»[23]. Ἐπίσης, ὁ σοφός Βρυέννιος λέει: «Ἄν κάποιος σαλεύει κάτι ἀπό τίς διδασκαλίες τῶν θεοφόρων Πατέρων, αὐτό νά μήν τό ποῦμε κατ' οἰκονομία παρέκκλιση, ἀλλά παράβαση καί προδοσία τῆς πίστης καί ἀσέβεια πρός τό Θεό».
Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τήν πρώτη ἐντολή τῆς ἀγάπης. Μᾶς δίδαξε, ὅμως, τήν ἀγάπη τήν ἀληθινή, ὄχι τήν ψεύτικη. Τήν ἀγάπη, ὄχι μέ τά χείλη καί τό στόμα, ἀλλά τήν ἀγάπη μέ ὅλη μας τήν ψυχή καί τήν καρδιά. Ὄχι τήν ἀγάπη τήν ἐπιφανειακή, ἀλλά τήν ἐσωτερική. Ὁ Κύριος μᾶς δίδαξε τήν ἀληθινή ἀγάπη, ἀλλά συγχρόνως μᾶς δίδαξε καί μᾶς παρήγγειλε, γιά νά μᾶς προφυλάξει, νά προσέχουμε ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες, τούς ψευδόχριστους, τούς ψευδοδιδασκάλους, τούς λυκοποιμένες, τούς λύκους, τούς σκύλους, τούς ὑποκριτές, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, γραμματεῖς καί φαρισαίους, μεταξύ τῶν ὁποίων εἶστε κι Ἐσεῖς, Ἐκλαμπρότατε. Αὐτούς ὁ Κύριος καυτηρίασε μέ τά φοβερά καί φριχτά ἐκεῖνα «οὐαί», χαρακτηρίζοντάς τους ὑποκριτές, ἀνοήτους, τυφλούς, ὁδηγούς τυφλῶν, ἅρπαγες, ἄδικους, τάφους ἀσβεστωμένους, φίδια, γεννήματα ἐχιδνῶν. Ἀπό τέτοιους ἀνθρώπους μᾶς παρήγγειλε ὁ Κύριος νά προσέχουμε, νά μήν τούς πλησιάζουμε, νά μήν ἔχουμε καμιά ἐπικοινωνία. Μόνο νά εὐχόμαστε νά σᾶς φωτίσει ὁ Κύριος νά μετανοήσετε. Πῶς φέρθηκαν ἀπέναντι σέ τέτοιους ἀνθρώπους σάν ἐσᾶς (λυκοποιμένες, ψευδοδιδασκάλους, ψευδοπροφῆτες, ψευδόχριστους αἱρετικούς) οἱ ἅγιοι Πατέρες; Αὐτοί, λοιπόν, οἱ ἅγιοι Πατέρες, οἱ μιμητές τοῦ Ἀρχιποίμενος Χριστοῦ καί διάδοχοι τῶν Μαθητῶν του, οἱ θεῖοι ποιμένες, πού θυσίασαν τή ζωή τους γιά τά λογικά τους πρόβατα, πού συγκρότησαν τίς σεπτές καί ἅγιες Ἑννέα Οἰκουμενικές Συνόδους, ὅλους αὐτούς τούς αἱρετικούς, πού ἀναφέραμε, τούς ἐκσφενδόνισαν μέ τή σφενδόνη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μακρυά ἀπό τό ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ. Τούς ἐδίωξαν μακρυά καί τούς παρέδωσαν, ὡς ἀμετανοήτους, στό αἰώνιο ἀνάθεμα[24].
Μεταξὺ Ὀρθοδοξίας καὶ Μονοφυσιτισμοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει κανενὸς εἴδους συμβιβασμός.Οὔτε ἑνότητα, οὔτε πολὺ περισσότερο ἕνωση. Ἐμεῖς λατρεύουμε τὸν αὐθεντικό Θεάνθρωπο Χριστό, ἐνῶ ἐσεῖς λατρεύετε ἕναν νοθευμένο καί ἀλλοιωμένο, ἀνύπαρκτο καί ἀνυπόστατο Χριστό, ὁ ὁποῖος δέν σώζει τόν ἄνθρωπο. Ἐμεῖς, οἱ πραγματικοὶ καὶ συνεπεῖς Ὀρθόδοξοι σὲ καμμία περίπτωση καὶ μὲ κανένα ἀντάλλαγμα δὲν κάνουμε μικτοὺς γάμους, δὲν συμπεθεριάζουμε μὲ αἱρετικοὺς καὶ ἀπίστους. Τὸ τέρμα καὶ ὁ σκοπός, ποὺ ἐπιδιώκουμε ἐμεῖς, εἶναι ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ αἰώνια μακαριότητα, ἐνῶ για’ Σᾶς εἶναι ἡ γῆ καὶ ἡ εὐδαιμονία πάνω σ᾽ αὐτήν.
Προκειμένου νὰ πετύχει τὸ συνοικέσιο, σ᾽ ἕνα μικτὸ γάμο, εἶναι ἀνάγκη κάποιος νὰ ἀρνηθεῖ τὸ πιστεύω καὶ τὶς ἀρχές του, νὰ ἀρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του. Καὶ αὐτὸς γιὰ κανένα λόγο δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ εἴμαστε ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι.
Ἐμεῖς πειθαρχοῦμε στὴν θεόπνευστη παραγγελία τοῦ Ἀπ. Παύλου: «Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις... τίς κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; Τίς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαλ; ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου; τίς δὲ συγκατάθεσις ναῷ Θεοῦ μετὰ εἰδώλων;... ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε»[25].
Ἐάν, Ἐσεῖς, Ἐκλαμπρότατε, θέλετε ἕνωση, νά ἀναγνωρίσετε καί νά ὁμολογήσετε ὅλες τίς πλάνες, αἱρέσεις καί καινοτομίες, τίς ὁποῖες εἰσήγαγαν, ἀπ' ἀρχῆς οἱ κατά καιρούς ἀρχηγοί σας, ἀποσχισθέντες ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, νά μετανοήσετε, νά κλάψετε πικρῶς, νά ταπεινωθεῖτε, νά κατηχηθεῖτε καί νά βαπτισθεῖτε ὀρθόδοξα καί τότε θά εἶστε ἀποδεκτός. Ἐάν δέν ἀποβάλλετε τήν ὑπερηφάνεια καί ἐάν δέν ταπεινωθεῖτε, μιμούμενος τόν Κύριο, ὄχι μόνο δέν θά πετύχετε, ἀλλά θά αὐξήσετε τήν διαίρεση καί θά προξενήσετε μεγάλα σκάνδαλα, ταραχές, συγχύσεις, μεγάλη βλάβη καί ζημιά στό ποίμνιο. Ἐάν μιμηθεῖτε τόν Κύριο καί ταπεινωθεῖτε, θά πετύχετε τήν ἕνωση, θά ὠφελήσετε τόν ἑαυτό Σας καί τό ποίμνιο καί θά δοξασθεῖ καί ἀπό’ Σας, ὅπως δοξάσθηκε καί ἀπό τούς Ἁγίους Ἀποστόλους τό Ὄνομα τοῦ Οὐρανίου Πατρός, ἐπειδή ὁ «Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δέ δίδωσι χάριν», καί «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται, ὁ δέ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται»[26].
Ἐπειδή, λοιπόν, Ἐκλαμπρότατε, ὁ θάνατος εἶναι ἄδηλος και ἐπειδή, σύμφωνα μέ τόν Ευαγγελικό λόγο, «οὐκ οἴδατε τήν ὥραν οὐδέ τήν στιγμήν τοῦ θανάτου», ἐξαιτίας αὐτοῦ Σᾶς προτρέπουμε, Σᾶς συμβουλεύουμε καί Σᾶς παρακαλοῦμε, ὡς ἔσχατο μέλος τοῦ Παναγίου καί Παναχράντου Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί δή ὡς Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος, νά σπεύσετε νά ἐπανέλθετε στούς κόλπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, προτοῦ ἔλθει τό τέλος. Ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός Σᾶς δέχεται μέ ἀνοικτές ἀγκάλες! Χαρά θά γίνει καί στή γῆ ἀπό τούς ὀρθῶς φρονοῦντας ἀδελφούς, χαρά θά γίνει καί στούς Οὐρανούς ἀπό τούς Ἀγγέλους γιά τήν ἐπιστροφή Σας! Δράμετε καί προφθάστε νά εἰσέλθετε στόν θεῖο νυμφῶνα πρίν κλείσει ἡ θύρα, ἐπειδή, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Κύριλλο, ὅσοι μιάνθηκαν μέ αἵρεση, θά στερηθοῦν τοῦ ἐνδύματος τῆς ἀφθαρσίας.
Εὐχόμαστε ἡ ἄκτιστος Θεία Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος νά φωτίσει τόν νοῦ Σας, νά Σᾶς ἐνισχύσει καί νά Σᾶς ἐνδυναμώσει, γιά νά ἀποτινάξετε καί νά ἀποσκορακίσετε τόν ὕπνο τῆς πλάνης, τῆς αἱρέσεως καί τῆς ραθυμίας καί νά προσέλθετε στίς ἀγκάλες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Μετά τιμῆς
† ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
_____________________________
1 Α΄ Τιμ. 2, 4.
2 ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλος, Θεσ/κη 2003, σσ. 533-535.
3 Ο Κόπτης Πατριάρχης στην Ιερά Σύνοδο, 9-12-2016, http://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/11909-o-koptis-patriarxis-stin-iera-sunodo
4 ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, σσ. 180-185.
5 Εἶναι οἱ Ἀντιχαλκηδόνοι ὀρθόδοξοι; Κείμενα τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἄλλων ἁγιορειτῶν Πατέρων περί τοῦ διαλόγου Ὀρθοδόξων καί Ἀντιχαλκηδονίων (Μονοφυσιτῶν), ἔκδ. Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος 1995, σ. 9, βλ. καί ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Ἡ «Ὀρθοδοξία» τῶν Ἀντιχαλκηδονίων Μονοφυσιτῶν, Θεσ/κη 1994.
6 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΤΖΕΛΟΣ, Ἰστορία τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας καί πνευματικότητας, ἔκδ. Ὑπηρεσία Δημοσιευμάτων ΑΠΘ, Θεσ/κη 2000-2001, σσ. 74-75.
7 Ὅ.π., σσ. 84-85.
8 Διόσκορος και Σεβήρος˙ οἱ Ἀντιχαλκηδόνιοι αἱρεσιάρχαι. Κριτική δύο διδακτορικῶν διατριβῶν, ἔκδ. Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος 2003, σ. 94.
9 Ὅ.π., σ. 216.
10 Εἶναι οἱ Ἀντιχαλκηδόνοι ὀρθόδοξοι;…, σ. 10.
11 ΣΕΝΟΥΝΤΑ Γ΄, Πατριάρχης Κοπτοορθόδοξης Ἐκκλησίας Ἀλεξάνδρειας τῆς Αἰγύπτου, Ἡ φύσις τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ἐκδ. Ἁρμός 1996.
12 www.alkerazamagazine.com
13 Ὁ Πατριάρχης τῶν Κοπτῶν τῆς Αἰγύπτου στόν Μ.Κ.Ο. ''Ἀποστολή'', 8-12-2016, http://www.romfea.gr/diafora/11895-o-patriarxis-ton-kopton-tis-aiguptou-stin-mko-apostoli
14 Ὁ Κόπτης Πατριάρχης στήν Ἱερά Σύνοδο, 9-12-2016, http://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/11909-o-koptis-patriarxis-stin-iera-sunodo
15 26-11-2013 Ἡ συμφωνία τῆς ντροπῆς στό Σαμπεζύ τῆς Ἐλβετίας Οἰκουμενιστῶν Ὀρθοδόξων καί αἱρετικῶν Μονοφυσιτῶν, http://entoytwnika1.blogspot.gr/2013/11/blog-post_5337.html
16 Ἅγιον Ὄρος˙ Διαχρονική μαρτυρία στούς ἀγῶνες ὑπέρ τῆς Πίστεως, ἔκδ. Ἁγιορειτῶν Πατέρων, Ἅγιον Ὄρος 2014, σσ. 96-103.
17 Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware : Ὁ πρῶτος ἐπίσκοπος πού ἔδωσε τά Ἄχραντα Μυστήρια εἰς τούς αἱρετικωτάτους Κόπτας!!! 30-5-2015 http://katanixis.blogspot.gr/2015/05/ware.html
18 http://www.newsbomb.gr/kosmos/news/story/753403/epithesi-aigyptos-se-triimero-penthos-i-xora-meta-to-aimatiro-xtypima-se-xristianiko-nao , http://www.newsbomb.gr/kosmos/news/story/753411/aigyptos-martyria-sok-pantoy-ypirxan-ptomata-sklhres-eikones
19 ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ, Ὁμολογία Πίστεως κατά τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, Ἀπρίλιος 2009, http://www.impantokratoros.gr/B742476A.el.aspx
20 ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ, Νέα Ὁμολογία Πίστεως κατά τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, 23-5-2015, http://www.impantokratoros.gr/46A08503.el.aspx , http://www.impantokratoros.gr/dat/storage/dat/C5E5C0FD/nea_omologia_pisteos.pdf
21 Β΄ Θεσ. 2, 15.
22 Γαλ. 1, 8.
23 Συνοδικό τῆς Ζ' Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνό¬δου ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας, Τριώδιο, Κυριακή Ὀρθοδοξίας.
24 ΓΕΡΩΝ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΖΕΡΒΑΚΟΣ, Διδαχές πατρικές καί θαυμαστά γεγονότα τοῦ γέροντος Φιλόθεου Ζερβάκου, ἐκδ. Ὀρθόδοξη Κυψέλη, σσ. 103-111, http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=984.
25 Β´ Κορ. 6, 14-17, Ὀρθόδοξος Τύπος, 19-10-2012,http://aktines.blogspot.gr/2012/10/blog-post_282.html.
26 Λκ. 18, 14, http://www.impantokratoros.gr/C140A962.el.aspx
Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
