Άλλα ονόματα: Αρχέγονη Χριστιανική Ορθόδοξη Εκκλησία, Αδελφότης Ορθοδόξου Αναμορφώσεως.

Ιδρυτής είναι ο Στυλιανός Χαραλαμπάκης. Γεννήθηκε το 1916 στα Χανιά Κρήτης, έγινε μοναχός με το όνομα Σεραφείμ. Το 1942 χειροτονήθηκε διάκονος. Το 1946 έγινε ιεροσπουδαστής στα Χανιά και στη συνεχεία φοίτησε στην Ιερατική σχολή Κορίνθου.

Το 1955 διορίζεται διάκονος στην Αθήνα, σχετίζεται με ευαγγελικούς κύκλους και μνηστεύεται, με αποτέλεσμα να καθαιρεθεί (1955). Στην απολογία του αναφέρει πως σαν διάκονος κουράστηκε και είχε την πρόθεση να μεταβεί στο Άγιο Όρος. Παραδέχθηκε πως είχε μνηστευθεί. Σε προτροπή για μετάνοια απάντησε: «είναι ήδη αργά».

Το 1976 ίδρυσε σωματείο με την ονομασία «Σωματείο Ορθοδόξου Αναμορφώσεως», με σκοπό την αναμόρφωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η ομάδα του ονομάστηκε «Αδελφότης Ορθοδόξου Αναμορφώσεως». Έτσι ο αποτυχημένος μοναχός και διάκονος βάλθηκε να «αναμορφώσει» την Εκκλησία! Πρέπει να δείξουμε στην Εκκλησία την «ανοδική πορεία», γράφει (ΠΑ 21λ1979,329) και θεωρεί την κίνηση του «δείγμα της αναμορφωμένης Εκκλησίας» (Η πρόσκλησις 5). Σήμερα η κίνηση αυτοχαρακτηρίζεται «Αρχέγονη Ορθόδοξη Εκκλησία»

Φαίνεται πως η αποτυχία του Στ. Χαραλαμπάκη να τηρήσει τις μοναχικές του υποσχέσεις δημιούργησε σ' αυτόν μεγάλα ψυχολογικά προβλήματα, γι' αυτό και σε μια προσπάθεια να πεισθεί για την ορθότητα των επιλογών του, στρέφεται με σφοδρότητα εναντίον του μοναχισμού και εναντίον της ιεροσύνης της Εκκλησίας.

Οι μονάχοι είναι «βδέλλες», «ακρίδες», «απόστολοι του σκότους» κ.α. (Τα ανάποδα 38-39. 386). Οι κληρικοί είναι «πλαστογράφοι», «θεοκάπηλοι» κα. (Ο αγώνας μας 6. τα ανάποδα 38).

Παρ' όλα αυτά ισχυρίζεται πως είναι ορθόδοξος κληρικός «είμαστε», λέγει, «Έλληνες ορθόδοξοι κληρικοί και λαϊκοί» (Η πρόσκλησις 4), παρ' όλο πού αλλού διακηρύττει πως η ιεροσύνη είναι αποτέλεσμα «ενεργείας του Διαβόλου»(Τα ανάποδα 11). «Η πνευματικότης και η Γνώση των θείων αληθειών μεταξύ των Ορθοδόξων και των Καθολικών ευρίσκεται εις το μηδέν», λέγει ο «αναμορφωτής» (Το βασίλειον ιεράτευμα 261), η Εκκλησία «υπέστη την φθοράν της ετεροδιδασκαλίας» (ΠΑ 7/1973,21), γι' αυτό και προσθέτει: «Θεώρησα καλό να την εγκαταλείψω και να ζητήσω αλλού και εις άλλα μέρη την μητρικήν στοργήν» (Τα ανάποδα 45). Όμως σε άλλο σημείο σκόπιμα γράφει ακριβώς τα αντίθετα: «Η Εκκλησία έφθασε στο τελευταίο σκαλοπάτι, πρέπει να την εγκαταλείψομε; Ποτέ! τι πρέπει να κάνομε; Να της δείξομε την ανοδική πορεία» (ΠΑ 21λ1979, 329).

Ποιο είναι το «μέτρο» για την «αναμόρφωση» της Εκκλησίας; «Η πρώτη Εκκλησία και οι μεγάλοι Πατέρες», άπαντα ο Χαραλαμπάκης (Επίκαιρα 8.11.1979), απευθυνόμενος στο ευρύ κοινό. Όμως ο ίδιος αποδεικνύεται πως δεν έχει μελετήσει τούς Πατέρες, ούτε έχει και την απαραίτητη υποδομή να τούς μελετήσει και να τούς κατανοήσει.[1]

Παρ' όλα αυτά δεν διστάζει να υψώσει τον εαυτό του πάνω από τις Οικουμενικές Συνόδους. Έτσι χαρακτηρίζει τον αγώνα των πατέρων των Οικουμενικών Συνόδων «σατανικό», «συνήλθαν στο όνομα του Ιησού Χριστού, αλλά δεν υπηρέτησαν τη Βουλή Τoυ. Ήθελαν να ερμηνεύσουν την φύση Του και ερμήνευσαν τον εγωισμό τους» (Η μαύρη θρησκευτική βίβλος 10). Έτσι θέτει τον εαυτό του ανώτατο κριτή και ερμηνευτή της χριστιανικής αλήθειας.

Κρίνοντες γενικά τη διδαχή της ομάδας αυτής μπορούμε να την κατατάξουμε στις ακραίες προτεσταντικές κινήσεις, πού απορρίπτουν ολόκληρη τη διδαχή της πρωτοχριστιανικής Εκκλησίας.

Η Εκκλησία αποτελείται από τούς «αναγεννημένους», πού ανήκουν «εις όλας τας εκκλησιαστικάς τάξεις» (Το βασίλειον ιεράτευμα 21).

Η τιμή των αγίων απορρίπτεται, οι πρεσβείες των εμποδίζουν τη «λειτουργία του Αγίου Πνεύματος», αφού είναι υποχρεωμένο «να ασχολείται με εκείνους πού παρεμβάλλουν εις την δράσιν Του και το έργον Του»! (Τα ανάποδα 223).
Τα ιερά λείψανα είναι «ακάθαρτα» (Τα ανάποδα 274). Η τιμή των Αγίων εικόνων προέρχεται από τον Διάβολο (Η μαύρη θρησκευτική βίβλος 87).
Τα μυστήρια της Εκκλησίας απορρίπτονται σαν αποτελέσματα «διενεργείας του Διαβόλου» (Τα ανάποδα 11.24).

Έτσι το μυστήριο της ιεροσύνης συνεστήθη «τη διενεργεία του Διαβόλου» (Ο απόστολος και αρχιερεύς της ομολογίας ημών 10). Η αποστολική διάδοχη απορρίπτεται (Τα ανάποδα 122), η ειδική ιεροσύνη εμφανίσθηκε για πρώτη φορά τον ΙΓ' αιώνα! (Τα ανάποδα 11). Ο Χρυσόστομος αγνοούσε την ειδική ιεροσύνη (Τα ανάποδα 11. Το βασίλειον ιεράτευμα 68).

Κατά τον Χαραλαμπάκη η ευχαριστία δεν είναι θυσία (Τα ανάποδα 17-18). Το βάπτισμα είναι «η εξωτερική πράξις του εσωτερικού έργου. Το βάπτισμα δεν αναγεννά τον άνθρωπο, γιατί η αναγέννησις προηγείται του βαπτίσματος» (Τα ανάποδα 76). Το «νερό» του Ιω. γ' 5 είναι οι «εντολές του Θεού», το να θεωρήσει κανείς το νερό νερό, είναι «ερμηνεία όλως αυθαίρετος»! (Τα ανάποδα 51). Ο νηπιoβαπτισμός είναι «κρονοληρικής καλογεροκακοδοξίας» και εισήχθη κατά τον ΣΤ αιώνα «τη διενεργεία του Διαβόλου» (Τα ανάποδα 55). Όποιος προσχωρεί στην ομάδα αυτή αναβαπτίζεται (ΠΑ57λ1987, 16).

Το άγιο Χρίσμα το αγνοεί η αποστολική παράδοση, λέγει η ομάδα αυτή (Τα ανάποδα 78-79. 83). Η εξομολόγηση είναι «καλογεροκατασκεύασμα» (Το βασίλειον ιεράτευμα 23).

Το άγιο ευχέλαιο απορρίπτεται. Ο απόστολος Ιάκωβος (Ιάκ. ε' 14-15) συνιστούσε τη χρήση του ελαίου σαν «φάρμακο της εποχής εκείνης», ήταν ένα «λαϊκό φάρμακο» (Τα ανάποδα 40.156),δεν επρόκειτο για μυστήριο!

Και ο γάμος δεν λογίζεται μυστήριο, επί 900 χρόνια μ.Χ η ιερολογία δεν ήταν υποχρεωτική μεταξύ των εκκλησιών (Τα ανάποδα 135. 137).

Παρ' ολ' αυτά ο Χαραλαμπάκης γράφει: «Η Αδελφότης Ορθοδόξου Εκκλησιαστικής Αναμορφώσεως προσκαλεί κάθε ειλικρινή Χριστιανό να συνεργασθεί και να βοηθήσει την Αναμόρφωση της Εκκλησίας μας, για να ξαναγυρίσουμε στη γραμμή της Ορθοδοξίας των πατέρων μας» (Επίκαιρα 8.11.1979), «δέχομαι, πιστεύω και χρησιμοποιώ την Ιεράν Παράδοσιν, πράγμα το οποίον δεν κάμνουν αί Ευαγγελικαί Εκκλησίαι, τούτο δικαιολογεί τον νέον χαρακτηρισμόν του ορθοδόξου» (Τα ανάποδα 1).

Εκείνο πού την διακρίνει είναι κυρίως η σφοδρότητα, με την οποία επιτίθεται εναντίον της Ορθοδοξίας. Κατά τα αλλά ο Στ. Χαραλαμπάκης μαθήτευσε στις διάφορες πρoτεσταντικές ομάδες πού δρουν στη χώρα μας και επαναλαμβάνει τη διδαχή τους. Δεν σπούδασε ορθόδοξη θεολογία.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Αναφέρουμε εδώ δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα, πού αποδεικνύουν πως Ο «αναμορφωτής» της Ορθοδοξίας δεν έχει μελετήσει τις πηγές, αλλά δεν γνωρίζει ούτε και να αντιγράφει σωστά:

α) Μνημονεύει τις κατηγορίες εναντίον του Μ. Αθανασίου ότι «φόνευσε τον επίσκοπο Θηβαίδος Αρσένιο και διέφθειρε εν γύναιον» (Το βασίλειον ιεράτευμα 12). Όμως αγνοεί πως οι κατηγορίες αυτές απεδείχθησαν ψευδείς, με αποτέλεσμα να γελοιοποιηθούν οι εχθροί του Αθανάσιου, αφού το «γύναιον» απεδείχθη ότι δεν είχε δει ποτέ τον Αθανάσιο και υπέδειξε το συνοδό του Αθανασίου σαν δήθεν διαφθορέα της, νομίζοντας πως εκείνος είναι ο Αθανάσιος. Ό άγιος πατέρας φρόντισε ακόμη να παρουσιάσει στην ίδια την αίθουσα πού γίνονταν οι ανακρίσεις, σώο και αβλαβή τον Αρσένιο! (Θεοδωρήτου, Έκκλ. Ίστ. βιβλ. Α', κεφ. κη' MPG 82,985).

β) Φαίνεται πως ο Χαραλαμπάκης αντιγράφει κάποιες δεύτερες «πηγές», τις οποίες Ο ίδιος δεν κατανοεί, ούτε τις κατονομάζει, δίδοντας την εντύπωση πως τάχα μελέτησε προσωπικά τα αυθεντικά κείμενα. Με εμφανή έπαρση γράφει: «Διαβάστε Ming Patrologia: σ. 745 π. 1061, σ. 748 π. 1062, σ. 752 π. 1065, σ. 753, π. 1067. Β' τομ. κατά αίρέσ.: σ. 1054, 1056, 1057, 1064 και αν είσθε ειλικρινείς θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι δεν είσθε ορθόδοξοι» (ΠΑ 59λ1988,3).

Κατ' αρχήν σημειώνουμε πως η «Ming Patrologia» είναι ανύπαρκτη. Προφανώς ο Χαραλαμπάκης εννοεί την Πατρολογία του Migne. Ύστερα δεν μας λέγει αν πρόκειται για την ελληνική ή τη λατινική σειρά. Η αντιστοιχία «σ.» και «Π.» είναι ακατανόητη. Αν εδώ το «σ.» σημαίνει «στήλη», γιατί η Πατρολογία του Migne δεν αριθμείται με σελίδες, τότε δεν αναφέρεται ο τόμος. Σημειώνουμε πως στην ελληνική σειρά υπάρχουν 161 τόμοι και στη λατινική 221. Τι σημαίνει όμως το «Π» και οι αριθμοί πού αντιστοιχούν σ' αυτό; Κανείς δεν το γνωρίζει. Στο Β' τόμο της ελληνικής σειράς και στις «στήλες» πού αναφέρεται ο Χαραλαμπάκης δεν υπάρχει κανένα βιβλίο «Κατά αιρέσεων». Υπάρχει το απόκρυφο βιβλίο «Αί διαθήκαι των 12 Πατριαρχών» (MPG 2,1038-1150).

Στα πάρα πάνω αινίγματα βρίσκουμε μόνο μία λύση: Οι αριθμοί τους οποίους παραθέτει ο Χαραλαμπάκης βρίσκονται σε κάποια ξενόγλωσση «πηγή», την όποια δεν κατονομάζει και δεν γνωρίζουμε αν ο ίδιος είχε άμεση πρόσβαση σ' αυτήν. Αν η «πηγή» αύτη ήταν γερμανική, τότε ο συγγραφέας παρέπεμπε σε δύο διαφορετικές εκδόσεις των πατρικών κειμένων τα όποια επικαλείται. Με το «S» εννοούσε τη σελίδα της μιας έκδοσης (S. = σελίδα). Με το «Ρ» εννοούσε και πάλι σελίδα (Ρ. = σελίδα), αλλά της άλλης πατερικής έκδοσης. Έτσι ο Χαραλαμπάκης, χωρίς να κατανοεί και να εξηγεί το πράγμα, μεταγραμματίζει άπλά, και γράφει: «σ.» και «π». Τώρα πως μπλέκει την πατρολογία του Migne, αυτό είναι πράγματι ανεξήγητο.

Αν η υπόθεση μας είναι σωστή, και πάλι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε κατά πόσο η «πηγή» του Χαραλαμπάκη συμμερίζεται τα συμπεράσματα τoυ ή αν οι παραπομπές έχουν τελικά και την ελάχιστη ακόμη σχέση με τις δοξασίες τoυ. Όλα αυτά αποδεικνύουν πως δεν είναι αναγκαίο να ασχοληθούμε με τα επί μέρους «επιχειρήματα» και τις κακοδοξίες της ομάδας αυτής και δεν χρειάζεται να τις αναιρέσουμε.

Γεννήθηκε στην Καζάρμα (Χαραυγή) Μεσσηνίας, το έτος 1931. Υπήρξε ο ενδέκατος και τελευταίος γιός πολύτεκνης οικογένειας, μεταξύ εννέα γιών και δύο θυγατέρων.

Ελαβε την στοιχειώδη εκπαίδευση στην Καζάρμα και τη Γυμνασιακή στην Καλαμάτα. Απεφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1957 και απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στη Φιλοσοφική στην Μαγεντία. Υπηρέτησε ως βοηθός στο Πανεπιστήμιο του Μύνστερ. Απέκτησε το διδακτορικό δίπλωμα στη Θεολογική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Νυμφεύθηκε την Αντωνία Λέντς με την οποία απέκτησε τρείς γιούς. Χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος από τον Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων και Μ. Βρετανίας Αθηναγόρα, το έτος 1962, στην Στουτγάρδη και υπηρέτησε ως εφημέριος στο Αννόβερο και Κολωνία. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1968 και διορίστηκε εφημέριος στον Ι.Ν. Αγ. Τριάδος Αμπελοκήπων και στη συνέχεια στην Αγ. Παρασκευή Αττικής, όπου υπηρέτησε ως την κοίμησή του.
Συγχρόνως διορίσθηκε Γραμματέας της Συνοδικής Επιτροπής Αποδήμου Ελληνισμού και το 1980 Γραμματεύς της Συνοδικής Επιτροπής επί των αιρέσεων. Διοργάνωσε τους εξής τομείς δραστηριότητος: «Φροντιστήριο Στελεχών Εκκλησιαστικής Προνοίας» 1968, «Σχολή Εθελοντών Διακονίας» 1971, «Φροντιστήριο Αντιμετωπίσεως Αιρέσεων» 1976 και εξής.

Συμμετέσχε σε πλείστα Διεθνή Συνέδρια Πρωτοβουλιών Γονέων στο Εξωτερικό, σε συνελεύσεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και Συνεδρίων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και σε συνέδρια αντιαιρετικού χαρακτήρα στη Ρωσία, Βουλγαρία και Κύπρο.

Εξεδήμησε προς Κύριον την 2α Μαΐου 1996 έχοντας αφιερώσει τη ζωή του στην Εκκλησία και έχοντας προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στη στήριξη της Αλήθειας της Πίστεως και στο Ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας. Ένα περίπου έτος αργότερα τον ακολούθησε στην εκδημία και η πρεσβυτέρα Αντωνία. Η πρεσβυτέρα υπήρξε γι' αυτόν πολύτιμη σύζυγος, αξία μητέρα και αναντικατάστατη βοηθός στη ζωή, καλύπτοντάς τον σε όλους τους τομείς, ώστε απερίσπαστος να μπορεί να επιδοθεί στο πράγματι μεγάλο και ουσιαστικό Εκκλησιαστικό έργο του.

Κάποτε, ὁ ἄνθρωπος κοίταζε τὸν κόσμο γύρω του κι ἔβλεπε παντοῦ μυστήρια. Τὸ ταξίδι τοῦ ἥλιου στὸν οὐρανὸ ἦταν ἕνα μυστήριο. Τὸ «κρυφτὸ» ποὺ παίζει ἡ σελήνη μὲ τὴ γῆ ἦταν μυστήριο. Ἡ τρομαχτικὴ δύναμη τῆς καταιγίδας κι ἡ ἀναπάντεχη φωτιὰ τοῦ κεραυνοῦ ἦταν ἕνα μυστήριο. Τὸ ἄπειρο τοῦ νυκτερινοῦ οὐρανοῦ μὲ τὰ ἀμέτρητα ἀστέρια ἦταν ἕνα μυστήριο. Ἡ ἄβυσσος τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἕνα μυστήριο.

Ὅμως, ἐπειδὴ τὸ ἀνθρώπινο εἶδος «φύσει τοῦ εἰδέναι ὀρέγεται» βάλθηκε νὰ ψάξει καὶ νὰ ἀπομυθοποιήσει ὅλα τὰ μυστήρια τοῦ κόσμου του. Ἔτσι, ὁ ἥλιος ἔπαψε νὰ εἶναι ὁ ἁρματηλάτης ποὺ ὁδηγεῖ τὰ φλόγινα ἄλογά του στὸν οὐρανὸ καὶ ἔγινε μία μπάλα φωτιᾶς στὸ κέντρο τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος. Ἡ σελήνη ἔχασε τὴν μαγεία της, πατήθηκε, κατακτήθηκε κι ἀποδείχτηκε ἕνας ἄχαρος βράχος πού γυρίζει γύρω ἀπ᾿ τὴ γῆ. Ἡ καταιγίδα κι ὁ κεραυνὸς προβλέπονται καὶ ἐλέγχονται καὶ ἔπαψαν νὰ τρομάζουν πιὰ τὸν ἄνθρωπο, ὁ δὲ νυκτερινὸς οὐρανός -παρ᾿ ὅλο πού ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι ἄπειρος- παρακολουθεῖται ἀπὸ τεράστια τηλεσκόπια πού ψάχνουν τὰ βάθη του καὶ δορυφόρους ποὺ στέλνουν φωτογραφίες στὴ γῆ καὶ «μιλοῦν» γιὰ γαλαξίες, νεφελώματα, ἡλιακὰ συστήματα, μαῦρες τρύπες καὶ πάει λέγοντας…

Ὁ ἄνθρωπος τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνα δὲν ἔχει χῶρο γιὰ μυστήρια στὴ ζωή του. Ὅλα τὰ θεωρεῖ ἐξηγημένα – κι ὅσα δὲν εἶναι θὰ ἐξηγηθοῦν στὸ ἄμεσο μέλλον- κι ὅλα θεωρεῖ ὅτι τὰ ἐλέγχει. Ὡστόσο, ὑπάρχουν ἀκόμα δύο μυστήρια ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ παραμένουν terra incognita γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα, παρὰ τὶς ἐπίμονες προσπάθειες πού γίνονται γιὰ τὴν κατανόησή τους: τὸ μυστήριο τοῦ ἔρωτα καὶ τὸ μυστήριο τοῦ θανάτου. Δύο μυστήρια ποὺ εἶναι σχεδὸν ὅμοια γιὰ τὴν καταλυτικὴ σημασία πού ἔχουν στὴν ἀνθρώπινη ζωή. Κι αὐτὸ δὲν τὸ ἐπισημαίνει κανεὶς ἄλλος, παρὰ ὁ ἴδιος ὁ Θεός, στὸ πρῶτο ἐρωτικὸ ποίημα ποὺ γράφτηκε προτοῦ ὁ ἄνθρωπος ξεκινήσει ὅλη τὴ ρομαντικὴ ἐρωτικὴ φιλολογία, ἔτσι ὅπως ἐξελίχθηκε ἀπὸ τὸν Μεσαίωνα καὶ μετά: «Θές με ὡς σφραγῖδα ἐπὶ τὴν καρδίαν σου, ὡς σφραγῖδα ἐπὶ τὸν βραχίονά σου ὅτι κραταιὰ ὡς θάνατος ἀγάπη…». Μὲ τὸν ἴδιο ποιητικὸ λόγο πού κυριαρχεῖ σ᾿ ὅλη τὴ Δημιουργία, ὁ Θεὸς μᾶς ἐπισημαίνει ὅτι τὸ μυστήριο τῆς ἀγάπης σφραγίζει τὴν καρδιὰ καὶ τὸν βραχίονα τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή, ὁλοκληρώνει τὸν συναισθηματικό του κόσμο καὶ γίνεται ἡ κινητήρια δύναμη ὅλων τῶν ἔργων του. Κι αὐτὴ ἡ πραγματικότητα δὲν καταλύεται οὔτε ἀπὸ τὸν θάνατο. Αὐτὸ τὸ μυστήριο τῆς «κραταιᾶς ἀγάπης» διαλέγει δύο ὄντα προτοῦ κἂν ὑπάρξουν, προτοῦ κἂν ξεκινήσει ὁ χρόνος γι᾿ αὐτοὺς καὶ τοὺς ἑνώνει μέσα στὸν χρόνο καί, νικῶντας τὸν θάνατο, τοὺς κρατάει σφραγισμένους τὸν ἕναν μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὴ δύναμη καὶ τὴ ζωὴ τοῦ ἄλλου γιὰ ὅλη τὴν ἄχρονη αἰωνιότητα, ἀποδεικνύοντας σὰν σὲ μία μαθηματικὴ ἐξίσωση ὅτι ὁ χρόνος θὰ καταργηθεῖ καὶ θάνατος δὲν ὑπάρχει. Ὅμως, ὅπως ὅλα τὰ μυστήρια, ἔτσι καὶ τὸ μυστήριο τῆς «κραταιᾶς ἀγάπης» ποὺ νικάει τὸν θάνατο, δὲν μπορεῖ νὰ γίνει κτῆμα πολλῶν. Ἡ γνώση τῶν μυστηρίων -πού βρίσκει τὴν τελείωση στὴ σιωπή, γιατί δὲν μπορεῖ νὰ κλειστεῖ μέσα σὲ λέξεις- κερδίζεται μετὰ ἀπὸ πολὺ κόπο.

Ὁ ἄνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνα δὲν εἶναι διατεθειμένος νὰ κάνει κόπο γιὰ κάτι ἄλλο πέρα ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, τὶς φιλοδοξίες του καὶ τὴν αὐτολατρεία του. Ἔχει συνηθίσει νὰ βρίσκει τὴ γνώση στὰ ἐπιστημονικὰ ἐργαστήρια, στὰ μικροσκόπια καὶ τὰ πειράματα, ἀλλὰ τὰ μυστήρια δὲν μαθαίνονται ἔτσι. Ἐπὶ πλέον, τὸ μυστήριο τῆς «κραταιᾶς ἀγάπης» θέλει δύο γιὰ νὰ τελειωθεῖ, ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνα γεννιέται μὲ τὸν ἑαυτό του, ζεῖ μὲ τὸν ἑαυτό του καὶ πεθαίνει μὲ τὸν ἑαυτό του, στερῶντας ἔτσι ἀπὸ τὸν ἑαυτὸ του τὶς προϋποθέσεις γιὰ νὰ τὸ γνωρίσει. Τὸ ἀστεῖο εἶναι ὅτι στὶς μέρες μας, περισσότερο ἀπὸ ποτὲ γίνεται λόγος καὶ χύνεται ἄφθονο μελάνι ἀναλύοντας τὸν ἔρωτα, ἀπὸ τὴ χημεία τοῦ ἐγκεφάλου πού ὑποτίθεται ὅτι ἕλκει τὰ δύο φῦλα, μέχρι τὶς λεπτομερεῖς ψυχαναλύσεις πού ὑποτίθεται ὅτι θὰ λύσουν τὰ προβλήματα τῶν σχέσεών τους. Καὶ πιστέψαμε, ἔτσι, ὅτι θὰ διορθώσουμε ὅλα τὰ λάθη καὶ θὰ μετατρέψουμε τίς ἀποτυχίες σέ ἐπιτυχίες. Διαπιστώσαμε ὅτι ἀπὸ τὶς πρῶτες ὀργανωμένες κοινωνίες, ὁ γάμος καὶ ἡ οἰκογένεια καὶ ἡ ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν ἦταν ἡ προεπιλεγμένη κοινὴ καριέρα ὅλων τῶν γυναικῶν, κι αὐτὸ δὲν μᾶς ἄρεσε. Καὶ τὸ ἀλλάξαμε. Ἀλλὰ δὲν μᾶς ἀρέσει οὔτε καὶ τώρα πού τὸ ἀλλάξαμε, γιατὶ οἱ γυναῖκες αἰσθάνονται ἐξουθενωμένες ποὺ ἔχουν καὶ τὴν καριέρα τους ἐκτὸς σπιτιοῦ καὶ τὶς εὐθύνες τοῦ σπιτιοῦ ἐπὶ πλέον. Δὲν μᾶς ἄρεσε ποὺ παλιὰ εἶχαν ἕνα μόνο σύντροφο καὶ μ᾿ αὐτὸν περνοῦσαν ὅλη τὴ ζωή τους. Καὶ τώρα ἄντρες καὶ γυναῖκες ἀλλάζουν συντρόφους σὰν νὰ εἶναι μπλουζάκια καὶ καταλήγουν σὲ ἕναν καὶ ζοῦν μαζὶ γιὰ νὰ τὸν «δοκιμάσουν» μέχρι νὰ παντρευτοῦν καί, σὲ πολλὲς περιπτώσεις κάνουν καὶ παιδιά, τὰ ὁποῖα γίνονται παρανυφάκια στὸ γάμο τῶν γονιῶν τους.

Καμμιὰ «δοκιμὴ» ὅμως δὲν ἐμποδίζει τὸ διαζύγιο, τὸ ὁποῖο συνήθως ἔρχεται σὲ πολὺ σύντομο χρονικὸ διάστημα. Χρόνο μὲ τὸν χρόνο, οἱ «διορθωτικὲς κινήσεις» ποὺ ὑποτίθεται ὅτι θὰ βελτιώσουν τὶς σχέσεις τῶν δύο φύλων, ὁδηγοῦν ὁλοένα καὶ περισσότερο στὴν ἀντίθετη ὄχθη. Οἱ τελευταῖες «ὁδηγίες» γιὰ τὶς σχέσεις τῶν παντρεμένων ζευγαριῶν εἶναι αὐτὲς ποὺ γράφονται στὸ πολυδιαφημισμένο βιβλίο ἑνὸς -πολὺ γνωστοῦ στὴν Ἀγγλία- δηλωμένου ἄθεου συγγραφέα, τοῦ Alain de Botton. Τὸ βιβλίο How to Think More About Sex, κυκλοφορήθηκε τὸν Ἀπρίλιο καὶ ὑπόσχεται νὰ λύσει τὰ προβλήματα ποὺ δημιουργοῦνται σ᾿ ἕναν γάμο ἀπὸ τὶς κοινωνικὲς ἀπαγορεύσεις ποὺ θεσπίστηκαν ἐξαιτίας τῆς ἐπιρροῆς τῆς θρησκείας στὴν διαμόρφωση τῶν κοινωνικῶν κανόνων. Προτείνει, λοιπόν, ὁ συγγραφέας, νὰ ἀρθοῦν ὅλες οἱ ἀπαγορεύσεις καὶ νὰ θεσπιστοῦν οἱ ἀκριβῶς ἀντίθετοι κανόνες. Ἔτσι, ἡ μοιχεία, ἀντὶ νὰ θεωρεῖται αἰτία διαλύσεως ἑνὸς γάμου, πρέπει νὰ θεωρεῖται σὰν κάτι πολὺ καλό, κάτι πού «δένει» περισσότερο τὸ ζευγάρι καὶ ἐνισχύει τὴ σχέση του. Ἡ γνώμη αὐτοῦ τοῦ συγγραφέα ἔχει μεγάλη βαρύτητα στὴ διαμόρφωση τῶν νέων ἠθῶν, ἀφοῦ θεωρεῖται εἰδικὸς στὸ θέμα καὶ ταξιδεύει σὲ ὅλη τὴν Ἀγγλία καὶ τὴ Σκωτία, δίνοντας διαλέξεις, θέλοντας νὰ πείσει τοὺς ὀπαδούς του ὅτι τὸ νὰ πιστεύεις σὲ ἕναν ὁποιονδήποτε θεὸ δὲν εἶναι ἁπλὰ κάτι παρωχημένο, ἀλλὰ κάτι γελοῖο. Γι᾿ αὐτὸ -εἶχε ἀναφέρει σὲ μία διάλεξη- ἡ θρησκευτικότητα «ἀπαντᾶται πιὰ σὲ κάτι ἀπολιθώματα τῆς Ὀξφόρδης». Μ᾿ αὐτὲς τὶς προοπτικές, φυσικά, θὰ πρέπει νὰ εἶναι τρελὸς κανεὶς γιὰ νὰ παντρευτεῖ στὸν 21° αἰῶνα. Ἰδίως τώρα ποὺ οἱ γυναῖκες συνειδητοποιοῦν ὁλοένα καὶ περισσότερο ὅτι δὲν χρειάζονται τοὺς ἄντρες οὔτε κἂν γιὰ νὰ κάνουν παιδιά, οἱ μονογονεϊκὲς οἰκογένειες κοντεύουν νὰ ξεπεράσουν σὲ ἀριθμὸ τὶς κανονικὲς οἰκογένειες. Κι ἀφοῦ οἱ μόνοι ποὺ ἔχουν κολλήσει μὲ πεῖσμα νὰ ὑπερασπίζονται τὸν γάμο καὶ νὰ τὸν ζητοῦν ἐπίμονα, εἶναι οἱ ὁμοφυλόφυλοι, σὲ λίγο, ἡ πλησιέστερη μορφὴ «παραδοσιακῆς» οἰκογένειας, θὰ εἶναι αὐτὴ ποὺ θὰ ἔχει δύο μπαμπάδες ἢ δύο μαμμάδες καὶ τὰ παιδιά!

Ἀπὸ ὅλη τὴν ἱστορία τοῦ γάμου ἔχουν μείνει μόνο τὰ μικρὰ καὶ μεγάλα «κορίτσια» ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ φαντασιώνονται τὸν ἑαυτό τους μέσα σ᾿ ἕνα λευκὸ νυφικὸ νὰ γίνονται τὸ ἀντικείμενο θαυμασμοῦ καὶ φθόνου τῶν φίλων καὶ γνωστῶν! Ἔτσι διαμορφώνει ὁ ἄνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνα τὰ νέα ἤθη του, ἔτσι «ἀπομυθοποιεῖ» τὰ μυστήρια μὲ ψυχρὴ ἐπιστημονικὴ «ἀντικειμενικότητα», ἔτσι ἀποβάλει τὰ «γελοῖα» περὶ Θεοῦ παραμύθια, ἔτσι χτίζει τὸν κόσμο του ἀπὸ τὴν ἀρχὴ – ὑποτίθεται… Καὶ ἔτσι προχωρεῖ ἀκάθεκτος πρὸς τὴν παρακμὴ καὶ τὸ τέλος του. Ὡστόσο, τὸ μυστήριο τῆς «κραταιᾶς ἀγάπης» γλιστράει ἀνάμεσα στὰ δάκτυλά μας σὰν τὸ νερὸ ποὺ τρέχει στὸ ρυάκι κι εἶναι ἀδύνατο νὰ τὸ κρατήσεις στὰ χέρια σου. Καί, τώρα πιά, ὁ ἄνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνα -ἴσως ἀπελπισμένος ἀπὸ τὴν ἀποτυχία του- ἔπαψε καὶ νὰ τὸ ἐπιθυμεῖ καὶ νὰ τὸ βλέπει. Ὅπως δὲν βλέπει καὶ ὅλα τὰ μικρὰ καὶ μεγάλα μυστήρια πού, ὅσο κι ἂν τὰ ἀπομυθοποιεῖς, αὐτὰ ἐπιμένουν νὰ μὴν ἀπομυθοποιοῦνται. Ὅπως, γιὰ παράδειγμα τὸ χιόνι. Μάθαμε ποιὰ βαρομετρικὰ προκαλοῦν τὸ χιόνι, ἀλλὰ δὲν μάθαμε τί εἶναι αὐτὸ ποὺ κάνει τὴν κάθε μία ἀπὸ τὰ δισεκατομμύρια χιονονιφάδες ποὺ ἔπεσαν, πέφτουν καὶ θὰ πέσουν μέχρι τὴν συντέλεια τοῦ κόσμου, μοναδική, ἀνεπανάληπτη καὶ διαφορετικὴ ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες.

Ἂν κάτι τόσο ἁπλὸ κρύβει ἕνα τέτοιο ἀνερμήνευτο βάθος ὀμορφιᾶς, πολὺ μεγαλύτερο βάθος καὶ μεγαλύτερη ὀμορφιὰ κρύβεται μέσα στὸ μυστήριο τῆς «κραταιᾶς ἀγάπης», ποὺ δίνει στὸν ἄνθρωπο τὴν ἰσορροπία καὶ τὴ δύναμη στὴ ζωὴ καὶ στέκεται ἰσοδύναμα ἄφοβη μπροστὰ στὸ φοβερὸ μυστήριο τοῦ θανάτου.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Παναγία η Ξαρφανιώτισσα.

 
Στην Νότιο Ιθάκη, στον δρόμο για τον Μαραθιά, και στην περιοχή Μπρούζι, ανάμεσα σε αιωνόβιες ελιές, μέσα στο κτήμα του κ. Διονυσίου Ν. Κασσιανού, βρίσκονται τα Ίχνη των ερειπίων από ένα παλαιότατο εκκλησάκι της Παναγίας της Ξαρφανιώτισσας.

Υπάρχει σχετική παράδοση γύρω από το όνομα αυτό της Παναγίας μας. Έδώ θα προσπαθήσουμε με προσοχή και πληροφορίες πού συλλέξαμε να εξιστορήσουμε το γεγονός το όποιο έγινε αφορμή για να πάρει ή Παναγία μας αυτό το όνομα. Θα καταγράψουμε λοιπόν το γεγονός χωρίς να αποκλείουμε και άλλες εκδοχές ή σχετικές ιστορίες, τις όποιες με πολύ αγάπη και ενδιαφέρον θα θέλαμε να ακούσουμε και να καταγράψουμε.

Πριν από χίλια και πλέον χρόνια λοιπόν, πιθανόν στην περιοχή «Ρίζες», πού ευρίσκεται κοντά στο «Μπρούζι», υπήρχε κάποια οικογένεια. Ό πατέρας, ή μάννα και τα έξι παιδιά τους. Ό πατέρας καραβοκύρης, έλειπε αρκετό διάστημα από το σπίτι προκειμένου να εξασφαλίσει τα προς το ζην της οικογένειας. Σε κάποιο από το διάστημα της απουσίας του, ή μάννα αφήνει αυτόν τον πρόσκαιρο κόσμο και μένουν ορφανά τα έξι παιδιά τους. Οι γείτονες όμως, τα έβλεπαν περιποιημένα, καθαρά και καλοταϊσμένα. Όταν ρωτήθηκαν τα παιδιά ποιος τα περιποιείται εκείνα απάντησαν: «Η μανούλα».

Μα ποιά μανούλα να ήταν αυτή, αφού η δική τους είχε πεθάνει από καιρό;

Παρακολούθησαν και είδαν μια μαυροφορεμένη να μπαίνει στο σπίτι των παιδιών να κάνει τις δουλειές και κατόπιν να φεύγει και να κατευθύνεται στο εκκλησάκι πού αναφέραμε στην αρχή της διήγησης μας. Μπήκε μέσα στο εκκλησάκι και εξαφανίστηκε.

Από αυτό το γεγονός πήρε το όνομα «Ξαρφανιώτισσα» γιατί προστάτευσε έξι ορφανά.

Υπάρχει και άλλη σχετική ιστορία όπου έξι ορφανά χάθηκαν στο δάσος περιπλανήθηκαν όλη μέρα και όλη νύχτα και «κάποια» μαυροφορεμένη γυναίκα τα προστάτευσε και τα βοήθησε να βρουν το δρόμο για το φτωχικό τους.

Ήταν ή Παναγία μας!

Αν και δεν διασώζεται ή αυθεντική εικόνα της «Ξαρφανιώτισσας», θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε βάσει πληροφοριών, τον τύπο της εικόνας.

Είναι ή Παναγία ή Ελεούσα. Στο κάτω μέρος της εικόνας, υπήρχαν έξι μορφές παιδιών, σαν αγγελούδια, πού τα αγκαλιάζουν τα δύο προτεταμένα χέρια της Παναγίας. Δεν υπήρχαν χρώματα αλλά ήταν κατασκευασμένη-σκιτσαρισμένη μόνο, μάλλον με κάρβουνο ή σινική μελάνη. Ήταν περίτεχνη και λεπτομερής.

Δεν είχε πολύ μεγάλο μέγεθος και φυλασσόταν μέσα σε θήκη με τζάμι, στο σπίτι της Μαρίας Άρμένη μέχρι τούς καταστροφικούς σεισμούς του 1953 ίσως και λίγο μετά. Από εκεί και πέρα χάνονται τα ίχνη της εικόνας.

Ή φωτογραφία πού δημοσιεύουμε, είναι καινούργια σύνθεση από τον αγιογράφο κ. Ελισαίο Τσεκούρα ό όποιος την φιλοτέχνησε αφιλοκερδώς καθ' υπόδειξη και προτροπή τού π. Θεοδοσίου Δενδρινού.

Απεικονίζει την Παναγία μας να έχει απλωμένα τα χέρια και γύρω της τα έξι ορφανά. Στο κάτω δεξιό μέρος απεικονίζεται το λιμάνι της Ιθάκης, όπως θα φαινόταν από την περιοχή πού βρίσκεται το εκκλησάκι της. Επίσης γύρω της απεικονίζεται το φυσικό περιβάλλον όπως είναι.

Θερμότατες ευχαριστίες απευθύνω στην κ. Διαμάντω Β. Μιχαλοπούλου, από το Περαχώρι για τις πολύτιμες πληροφορίες της, καθώς και στην κ. Αλεξάνδρα Γ. Δενδρινού.

Ενδόμυχη ευχή μας είναι να βρεθούν άνθρωποι πού θα ενδιαφερθούν με κάθε δυνατό τρόπο ώστε να ξαναφτιαχτεί αυτό το εκκλησάκι με την τόσο όμορφη, ενδιαφέρουσα και σπάνια ιστορία. Όπου υπάρχει θέληση υπάρχει και τρόπος!

Ας είναι βοήθεια μας η Παναγία η Ξαρφανιώτισσα!!!

Πηγή: (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ο ΠΑΠΟΥΛΑΚΗΣ),  Αμφοτεροδέξιος... (Μας έστειλε η Συγγραφέας, Φωτεινή Τσομάκου), Άγιος Δημήτριος Κουβαρά

Ὁ Ἀπ. Παῦλος γράφει στήν Α΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή : «Μιμημαί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστοῦ». Το ἴδιο φωνάζει σήμερα καί καθένας ἀπό τούς ἁγίους Πάνατς σ’ἐμᾶς. Ἄν εἶστε Χριστιανοί, μιμηθῆτε μας! Διότι, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «ἑορτή ἁγίου, μίμησις ἁγίου». Ἄν ἑορτάζουμε τούς ἁγίους, πρέπει νά τούς μιμηθοῦμε. Σέ τί ὅμως νά τούς μιμηθοῦμε; Στά μαρτύρια; Στήν ἀσκητικότητα; Στά θαύματα; Εἴμαστε ἁμαρτωλοί, σκουλήκια βρωμερά καί δέν μποροῦμε νά τούς φτάσουμε. Σέ τί, ὅμως, μποροῦμε νά τούς μοιάζουμε; Στήν ὁμολογία τῆς πίστεως. Ἄν δέν ἔχεις ὁμολογία πίστεως, Χριστιανός δέν εἶσαι, μᾶς εἶπε ὁ Κυριος στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα. «Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοί ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω καγώ ἐν αὐτῶ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Ὅστις δ’ἄν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτόν καγώ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς». Τί θά πεῖ ὁμολογία πίστεως; Αὐτό, πού πιστεύεις, νά μήν τό κρατᾶς κρυφό μές τήν καρδιά σου, ἀλλά νά ἔχεις τό θάρρος νά τό λες, νά τό ἐκφράζεις μέ τή γλῶσσα σου. Ἔτσι ἔκαναν οἱ ἅγιοι Πάντες.

Τί πρέπει νά ὀμολογήσουμε ἐμεῖς οἱ σημερινοί Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί στή σύγχρονη ἐποχή, πού ζοῦμε;

Α) Πρέπει νά ὀμολογήσουμε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀποκλειστικῶς καί μόνον αὐτή ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική και Ἀποστολική Ἐκκλησία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως˙ ὅτι αὐτή εἶναι ἡ κιβωτός τῆς σωτηρίας, καί ὅτι ἐκτός αὐτῆς, δηλ. στά σχίσματα, στίς αἱρέσεις καί στίς παραθρησκεῖες, δέν ὑπάρχει σωτηρία.

Β) Πρέπει νά ὀμολογήσουμε ὅτι ὁ Παπισμός, ὁ Προτεσταντισμός καί ὁ Μονοφυσιτισμός εἶναι αἱρετικές θρησκευτικές παρασυναγωγές, εἶναι αἱρέσεις και ὄχι «ἐκκλησίες» και ὅτι οἱ ἀρχηγοί τους εἶναι αἱρεσιάρχες.

Γ) Πρέπει νά ὀμολογήσουμε ὅτι ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι παναίρεση καί οἱ οἰκουμενιστές παναιρετικοί. Ὁ σύγχρονος ἅγιος γέρων καί καθηγητής τῆς Δογματικῆς ὅσιος Ἰουστίνος Πόποβιτς σημειώνει ὅτι «Ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι κοινόν ὄνομα διά τούς ψευδοχριστιανισμούς, διά τάς ψευδοεκκλησίας τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. Μέσα του εὑρίσκεται ἡ καρδία ὅλων τῶν εὐρωπαϊκῶν οὐμανισμῶν μέ ἐπικεφαλῆς τόν Παπισμό. Ὅλοι δέ αὐτοί οἱ ψευδοχριστιανισμοί, ὄλαι αἵ ψευδοεκκλησίαι δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μία αἵρεσις παραπλεύρως εἰς τήν ἄλλην αἵρεσιν. Τό κοινόν εὐαγγελικόν ὄνομά τους εἶναι ἡ παναίρεσις».

Δ) Πρέπει νά ὀμολογήσουμε ὅτι εἶναι ἀνεπίτρεπτη καί ἀπαράδεκτη ἡ συμμετοχή ἀρκετῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στόν παμπροτεσταντικό ὁμογενοποιητικό ὀργανισμό τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν λεγομένων «Ἐκκλησιῶν» μᾶλλον Αἱρέσεων. Εἶναι καυτά τά ἐρωτήματα τοῦ ὁσίου Ἰουστίνου Πόποβιτς γιά τό ἐν λόγῳ θέμα : «Ἕως πότε θά ἐξευτελίζουμε δουλικῶς τήν Ἁγίαν μας Ὀρθόδοξον Ἀγιοπατερικήν Ἐκκλησίαν διά τῆς οἰκτρῶς καί φρικωδῶς ἀντι-ἁγιοπαραδοσιακῆς στάσεώς μας ἔναντι τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τοῦ λεγομένου «Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν»;  Ἤταν ἄραγε ἀπαραίτητον ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, αὐτό το Πανάχραντον Θεανθρώπινον Σῶμα καί ὀργανισμός τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, νά ταπεινωθεῖ τόσον τερατωδῶς, ὥστε οἱ ἀντιπρόσωποί  της θεολόγοι, ἀκόμα δέ καί Ἱεράρχαι, νά ἐπιζητοῦν τήν «ὀργανικήν» μετοχήν καί συμπερίληψιν εἰς τό λεγόμενον «Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν», τό ὁποῖον, κατ’  αὐτόν τόν τρόπον, γίνεται εἰς νέος ἐκκλησιαστικός «ὀργανισμός», μία «νέα Ἐκκλησία» ὑπεράνω τῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς ὁποίας οἱ Ὀρθόδοξοι καί μή Ὀρθόδοξοι ἐκκλησίαι ἀποτελοῦν μόνο «μέλη» («ὀργανικῶς μεταξύ των συνδεδεμένα»!); Ἀλοίμονον, ἀνήκουστος προδοσία»!

Ε) καί τελευταῖον, πρέπει νά ὀμολογήσουμε ὅτι ἡ Διευρυμένη Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῶν 10 ἀπό τίς 14 Τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, πού ἔλαβε χώρα στήν Κρήτη τήν περασμένη ἑβδομάδα, δέν εἶναι οὔτε Πανορθόδοξη, οὔτε Ἁγία, οὔτε Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀλλά εἶναι μία σύναξη ἐπικίνδυνη καί προβληματική, ἐπειδή ἀπέκλεισε μεγάλη μερίδα Ἐπισκόπων καί κατέλυσε τήν ὀρθόδοξη συνοδικότητα˙ εἶναι μία σύναξη χωρίς τήν ἀντικειμενική ἐνημέρωση τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος, μέ θεολογικές ἀσυνέπειες καί ἀντιφάσεις καί μέ ἀποκλειστικό ρόλο «ἁρμοδίου καί ἐσχάτου κριτοῦ» σέ θέματα πίστεως. Εἶναι μία σύναξη, πού στηρίχθηκε καί ἐφάρμοσε βατικάνεια, παπικά, μασονικά καί ἀμερικανικά πρότυπα καί μεθόδους. Μέσω τῆς Συνάξεως ταῆς Κρήτης ἐπιβλήθηκαν καί κατοχυρώθηκαν «ἀλάθητες» ἀποφάσεις, δημιουργήθηκε ἀλλοιωμένη ὀρθόδοξη αὐτοσυνειδησία, καθιερώθηκε ἡ μεταπατερική αἵρεση, νομιμοποιήθηκε θεσμικά ἡ παναίρεση τοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστιανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί ἀναγνωρίστηκε ἐκκλησιαστικότητα στίς αἱρέσεις του Παπισμοῦ, τοῦ Προτεσταντισμοῦ καί τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ. Γιά τούς λόγους αὐτούς καί ἄλλους πολλούς ἡ ληστρική καί οἰκουμενιστική ψευδοσύναξη τῆς Κρήτης καί οἱ ἀποφάσεις της δέν μποροῦν νά γίνουν ἀποδεκτές ἀπό τό ὀρθόδοξο πλήρωμα καί τήν γρηγοροῦσα ἐκκλησιαστική συνείδηση.

Ἀγαπητοί μου, ζοῦμε σέ ἐποχή ἀρνήσεως τῆς πίστεως. Ὁ Χριστός, ὅμως, ζητάει καί σήμερα νά τόν ὁμολογοῦμε. Ἄς γίνουμε, λοιπόν, κι ἐμεῖς μικροί ὁμολογητές. Κι ἄν ἀκόμη ὅλοι ἀρνηθοῦν τόν Χριστό, καί μείνεις ἕνας καί μόνος σου, ἐσύ νά ὁμολογεῖς τό πανάχραντο ὄνομά Του. Τότε θά μοιάζεις μέ τούς ἁγίους Πάντας. Τό εἶπε καθαρά ὁ Χριστός. Μέ ὁμολογεῖς; Θά σέ ὁμολογήσω. Μέ ἀρνεῖσαι; Θά σέ ἀρνηθῶ. Γνώρισμα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ εἶναι παντοῦ καί πάντοτε, μέ λόγια, μέ ἔργα καί μέ αἷμα, νά ὁμολογεῖ τόν Χριστό, τόν Ὁποῖο ὑμνοῦν ἅγγελοι καί ἀρχάγγελοι εἰς αἰῶνας αἰώνων. Ἀμήν!

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Τελέσθηκε, το Σάββατο 4 Ιουνίου 2016,  το διετές ι. Μνημόσυνο του μακαριστού π. Νικοδήμου Μπιλάλη, από τους Συλλόγους «ΠΑΝΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΙΛΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ» (Π.Ε.ΦΙ.Π.) και «Ο Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης», στον Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής, οδ. Ακαδημίας, Αθήνα. Ο Γέροντας υπήρξε ο Ιδρυτής και η «ψυχή» των δύο Συλλόγων.

Μέσω του Περιοδικού της Π.Ε.ΦΙ.Π., «Ελληνορθόδοξη ΠΟΛΥΤΕΚΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ», ομιλιών, συνεντεύξεων, αλλά και προσωπικών του επαφών, επί 46 έτη ανέδειξε την ηρωική Πολύτεκνη Οικογένεια, την οποία προσφυώς χαρακτήριζε ως το μεγαλύτερο σύγχρονο ΘΕΜΑ-ΘΕΑΜΑ-ΘΑΥΜΑ. Παράλληλα ενημέρωνε ορθόδοξα και υπεύθυνα για το ιερό Μυστήριο του ορθοδόξου Γάμου και της τεκνογονίας. Ήταν σφοδρός πολέμιος των φονικών εκτρώσεων και της εφάμαρτης αντισύλληψης. Υπήρξε εκ των πρώτων δημογράφων και από πολύ νωρίς έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για τον καταστροφικό δημογραφικό μας κατήφορο.

Δεν θα ήταν υπερβολή εάν λέγαμε ότι εκατοντάδες παιδιά διασώθηκαν από έκτρωση και έζησαν εξαιτίας των άρθρων και των συμβουλών του π. Νικοδήμου. Αλλά και χιλιάδες παιδιά γεννήθηκαν από ζευγάρια, που ενώ είχαν αποφασίσει να μη κάνουν άλλα παιδιά, διαβάζοντας το Περιοδικό άλλαξαν γνώμη και προχώρησαν στην απόκτηση ενός η και περισσοτέρων παιδιών.

Κινούμενος από τη μεγάλη του αγάπη προς το ιερό πρόσωπο του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου ίδρυσε τον ομώνυμο Σύλλογο. Μέσω του Συλλόγου προώθησε και διέδωσε την ι. μνήμη του μεγάλου κολλυβά Αγίου. Εξέδωσε τον «Πρωτότυπο Βίο» του Αγίου Νικοδήμου, από ανέκδοτο χειρόγραφο του Αγίου Όρους, τον οποίο και πρόσφερε δωρεάν (πάνω από 100.000 αντίτυπα μέχρι σήμερα). Ανήγειρε, με προσωπική του επιστασία, τον πρώτο ι. Ναό του Αγίου Νικοδήμου στις Καρυές του Αγίου Όρους, στον τόπο όπου είχε ταφεί ο Άγιος. Συμμετείχε ως ειδικός περί του Αγίου σε πολλά αγιονικοδημικά συνέδρια.

Στο διετές ι. Μνημόσυνό του συμμετείχαν αρκετοί Ιερείς, με προεξάρχοντα τον Α  Ἀντιπρόεδρο της Π.Ε.ΦΙ.Π., Αρχιμ. π. Νεκτάριο Ζιόμπολα, ο οποίος στο κήρυγμά του αναφέρθηκε στο μακαριστό Γέροντα και το έργο του. Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε και ο Πρόεδρος της Π.Ε.ΦΙ.Π. κ. Αντώνιος Αντωνίου. Παρέστησαν συγγενείς του Γέροντα, πολλοί Φίλοι των Πολυτέκνων και γνωστοί του, αλλά και αρκετοί Πολύτεκνοι.

Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος

Σε μία εποχή πλούσια σε λόγο, πληροφόρηση, ενημέρωση, συζήτηση, διάλογο, επικοινωνία να μιλά κανείς περί σιωπής ακούγεται μάλλο αρκετά παράξενα. Σε καιρούς εκτροπής του λόγου σε ψεύδος, ύβρη, κολακεία, ειρωνεία, απάτη κι εμπαιγμό αξίζει νομίζουμε ν΄αναφερθεί κανείς και στην εγνωσμένη, επιλεγμένη, διακριτική, κερδοφόρα σιωπή. Η σιωπή είναι μία μορφή συμπεριφοράς.

Το να σιωπά κανείς δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι είναι αδιάφορος, αδρανής, νωχελής κι απρόσεκτος. Η εσκεμμένη σιωπή, η προσεγμένη ολιγορία και η απόρριψη της φλυαρίας και του κουτσομπολιού αποτελεί προτίμηση της σιγής κι αποφυγή της κουραστικής πολυλογίας, από την οποία συνήθως προέρχονται διάφορα προβλήματα, όπως φιλονικίες, ψυχρότητες και θόρυβοι. Οι σιωπηλοί άνθρωποι μιλούν με τη σοβαρή σιωπή τους. Δεν μιλούν, όχι γιατί δεν γνωρίζουν να μιλήσουν, όχι από ακαταδεκτικότητα και κρυφή οίηση ότι δεν συμμετέχουν σε υψηλού επιπέδου συζητήσεις, αλλά από την ταπεινή αίσθηση ότι δεν έχουν κάτι σημαντικό να πουν. Έτσι απλά σιωπούν. Όταν μάλιστα μιλούν, καταθέτουν λόγο μεστό περιεχομένου.

Οι σιωπηλοί άνθρωποι δεν είναι συνηθισμένοι, αρεστοί, και προτιμητέοι. Η κοινωνία σήμερα αναζητά τολμηρούς συζητητές. Μερικοί μάλιστα θεωρούν τους σιωπώντες νοσηρούς, μειονεκτικούς, δειλούς, φοβισμένους και προβληματικούς. Θα μπορούσε βέβαια ορισμένοι να είναι έτσι, όπως και αρκετοί φλύαροι. Οι γνήσια πάντως σιωπηλοί άνθρωποι «ζουν το άρωμα μιας άλλης ζωής, που δεν μπορούν να εννοήσουν οι άλλοι που αγάπησαν τις έκδηλες μορφές συμπεριφοράς. Η σιωπή γεμίζει την ψυχή τους χαρά και τους ανοίγει ορίζοντες μιας έντονης πνευματικής δράσης, την οποία δύσκολα μπορεί να κατανοήσει και να αξιολογήσει το ανθρώπινο περιβάλλον τους» (Γεώργιος Κρασανάκης).

Από τα παραπάνω διαφαίνεται μια σιωπή με δύο μορφές. Η μία ως αδυναμία και η άλλη ως αρετή. Ας τις δούμε και τις δύο παρακαλώ προσεκτικά.

Είπαμε πως μπορούμε νάχουμε σιωπή από φόβο ή δειλία, που προέρχεται από νοσηρές ψυχικές καταστάσεις. Μια νοσηρή σιωπή είναι σκοτεινή, άχαρη, δόλια, κουραστική και φθοροποιός. Ταλαιπωρεί τον ίδιο τον άνθρωπο, που δεν είναι ισορροπημένος, ξεκάθαρος, τίμιος, ειλικρινής, εκφραστικός και ντόμπρος. Μερικές φορές μπορεί να προσποιείται κανείς τον σιωπηλό και ταπεινό, ενώ μέσα του επικρατεί μεγάλη σύγχυση, ταραχή, θόρυβος, στενοχώρια και οίηση. Η προσποίηση αυτή είναι φοβερή κι αξιοκατάκριτη υποκρισία. Ένας φαινομενικά σιωπηλός απατά. Διατηρεί σιωπή από κακή διάθεση για τον πλησίον. Ή υπάρχει από έλλειψη θάρρους ή βαθύ εσωτερικό κενό. Ο ταπεινά σιωπηλός δεν είναι ακοινώνητος, φυγόκοσμος κι αφιλάδελφος. Ούτε κλείνεται στο καβούκι του ναρκισσευόμενος, μονολογώντας με τον σοφό εαυτό του κι απαξιώνοντας τον αδελφό του.

Υπάρχει λοιπόν κακή και καλή σιωπή, όπως καλός και κακός λόγος. Η εσωτερική ποιότητα του ανθρώπου χρωματίζει κι αρωματίζει και τη σιωπή και τον λόγο του. Το ευαγγέλιο δεν μας θέλει πάντοτε σιωπώντες. Μας καλεί συχνά σε κήρυγμα, ιεραποστολή, ομολογία, νουθεσία και συμβουλή. Ο Χριστός είπε στον απόστολο Παύλο : «Μη φοβού, αλλά λάλει και μη σιωπήσης διότι εγώ ειμί μετά σου». Άφοβα, του λέγει να κηρύττεις το ευαγγέλιο και να μη σιωπάς, γιατί είμαι μαζί σου. Τον λόγο του ενδυναμώνει η συνεχής παρουσία του Κυρίου.

Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος λέγει πως ο Λόγος του Θεού προήλθε από τη σιγή. Μετά από μακρά σιγή στην έρημο μίλησε ο Χριστός. Τα μεγάλα μυστήρια τελεσιουργούνται στην ησυχία και τα καλύπτει η ιερή σιγή. Το μυστήριο της Ενσαρκώσεως του Υιού και του Λόγου του Θεού κατανοείται καλύτερα σιωπηλά. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει : «ράον σιωπή». Είναι προτιμότερη εδώ η σιωπή. Ας επικρατήσει σιγή. Η σιωπή τώρα είναι πιο εύκολη και ακίνδυνη. Γιατί «ου φέρει το μυστήριον έρευναν». Η σιωπή δηλώνει την ταπείνωση του νου, την όραση της καρδιάς, την ευχαριστία της ψυχής, που μένει άφωνη κι ακούει τις δοξολογίες των αγγέλων και των θεοΰφαντων ύμνων της ιεράς υμνολογίας μας.

Η ομολογία της πίστεως δεν είναι ένας στείρος τυπικός λόγος, αλλά προέρχεται από τη σιωπή της καθαρής καρδιάς. Έτσι η σιωπή γεννά τον καθαρό, ωραίο και μεστό λόγο. Ο νους συγκινείται στα υψηλά και δεν κινεί τη γλώσσα να εκφέρει λέξεις, όπου συγκρατημένη ακινητεί να εκφράσει νοήματα δύσκολα μυστηρίων Θεού.

«Ο δε Ιησούς εσιώπα». Δεν είναι μόνο ενώπιον του αρχιερέως Πιλάτου στο Πραιτώριο που σιωπά ο Χριστός. «Και ουδέν απεκρίνατο» προσθέτει ο ευαγγελιστής Μάρκος. Δεν δίνει καμιά απάντηση. Θεωρεί ότι δεν βγαίνει τίποτε με τα λόγια. Ότι θα μιλούσε και δεν θα τον άκουγαν. Ότι θα έπεφταν οι λόγοι του στο κενό. Δεν είναι ότι δεν είχε όρεξη για κουβέντες, αλλά έβλεπε την ηθελημένη κώφευση των ανθρώπων, είχαν αυτιά και δεν τα χρησιμοποιούσαν. Ο Χριστός δεν χάιδευε ακοές. Δεν έλεγε αυτά που ήθελαν ν΄ακούσουν. Έτσι με νόημα σιωπά. Ο ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει «επηρώτα δε αυτόν εν λόγοις ικανοίς». Δεν απαντούσε τίποτε στις πολλές ερωτήσεις. Σαν να έλεγε από τότε τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Έβλεπε ότι δεν έβγαινε τίποτε με τη συζήτηση. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης τονίζει την άφοβη σιωπή του Ιησού παρά τις απειλές της εξουσίας. Στο πρόσωπο του Χριστού επιβεβαιώνεται ο αρχαίος προφητικός λόγος. Ο μεγαλοφωνότατος προφήτης Ησαΐας λέγει: Δεν άνοιξε το στόμα του καθόλου κι έμεινε άφωνος μπροστά στους διώκτες του.

Όταν στην πρόκληση απαντά κανείς με τη σιωπή χαμηλώνει την ένταση, διακόπτει τη συνέχεια, ταπεινώνει την οργή, σβήνει τον θυμό και σιγάζει δύσκολες καταστάσεις. Σημασία όμως έχει και το ήθος και το ύφος και ο τρόπος αυτής της σιωπής. Αν είναι εγωιστικός φαίνεται. Αν είναι περιφρονητικός δεν μπορεί να κρυφτεί. Αν κανείς όμως ταπεινά σιωπά, για να μη γίνουν τα πράγματα χειρότερα, υποχωρεί, ανέχεται, αποσύρεται, ελαχιστοποιεί τα τρομερά δικαιώματά του, χάρη της ειρήνης, της ενότητος και της αγάπης, τότε κερδίζει ενώ φαίνεται ότι χάνει. ‘Οποιος είναι έξυπνος κάνει τον χαζό, λένε στο Άγιον Όρος. Η σεμνή στάση του σιωπώντος μπορεί να φιλοτιμήσει τον άλλο, να τον κάνει να ξανασκεφθεί τα πράγματα καλύτερα. Αν έχει κανείς τη δύναμη, που κύρια προέρχεται από τη ταπείνωση, να μη δώσει συνέχεια στην προκλητική προσβολή, την ειρωνεία και τον χλευασμό, και σιωπά, δεν σημαίνει ότι είναι δειλός κι ανόητος, αλλά έχει έναν ηρωισμό μεγαλύτερο από την τόλμη της αυθάδειας, του θράσους και της συνέχειας του καυγά και της γκρίνιας των πολλών αντιδράσεων. Ο άνθρωπος προκαλούμενος αισθάνεται την ανάγκη να υπερασπίσει τον εαυτό του, να μιλήσει, να δικαιολογηθεί και να δημιουργήσει αμυντική ασφάλεια. Μεγαλύτερη δύναμη χρειάζεται κανείς να σιωπήσει παρά να μιλήσει. Η σιωπή όμως θέλει σοφή γνώση, αυτοκυριαρχία και κυρίως ταπείνωση.

Η σιωπή όπως ήδη είπαμε δεν είναι για όλους, για παντού και για πάντοτε. Οι άγιοι πατέρες καλλιέργησαν επισταμένα την εύλογη σιωπή και είχαν ένθεο λόγο. Είναι πολύ σπουδαίο και σημαντικό πράγμα οι άνθρωποι να γνωρίζουν καλά πότε να μιλήσουν, τι να πουν, σε ποιον θα το πουν, γιατί θα το πουν, πόσο θα πουν και πότε θα πρέπει να σιωπήσουν, ν΄αποσυρθούν, να κρυφτούν. Όπως ωραία ειπώθηκε «ο προφορικός λόγος περιορίζει τον ενδιάθετο λόγο που περιέχεται στη σιωπή. Ποτέ δεν μπορεί να τον περιλάβει και να τον εκφράσει απόλυτα. Γι ‘ αυτό η σιωπή είναι συχνά σε θέση να εκφράσει περισσότερα από όσα ο λόγος» (Γεώργιος Μαντζαρίδης). Αυτό συμβαίνει στη θεολογία, στην ιερά ησυχία.

Η πολυλογία, η φλυαρία, η κενολογία, η περιττολογία, η αργολογία, η φαιδρολογία δηλώνει κενοδοξία, αδιακρισία κι εσωτερική ανησυχία. Η ησυχία γεννά την ωραία σιωπή κι αυτή εξυφαίνει τον λόγο. Δεν πρόκειται για ανενεργό στάση, για παθητική πράξη, για οκνηρό έργο, για φυγόπονη απραξία, αλλά για επιλεγμένη εργασία αυτογνωσίας, αυτοπαρατήρησης, ενδοσκαφής και εντρυφήσεως στα θεία. Λέγει ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ: «Απόκτησε την εσωτερική σου γαλήνη και χιλιάδες άνθρωποι θα σωθούν γύρω σου, χωρίς εσύ να το ξέρεις». Δεν χρειάζεται συνέχεια να μιλάμε. Ο κόσμος κουράστηκε από τα πολλά, τα παχειά, τ’ αδιαφανή, τα υποκριτικά, τα ξύλινα λόγια. Οι άλλοι δεν βρίσκονται πάντοτε πλάι μας για να μας ακούνε, αλλά και για να τους ακούμε. Λέγει ένας σοφός «ο Θεός μας έδωσε δύο αυτιά και ένα στόμα- περισσότερο ν΄ακούμε και λιγότερο να μιλάμε». Εμείς κυκλοφορούμε σαν να έχουμε δέκα στόματα και κανένα αυτί. Μιλά ο άλλος και δεν τον ακούμε και σκεφτόμαστε τι θα πούμε εμείς. Έτσι, όπως λέγει ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης, έχουμε παράλληλους μονολόγους. Δεν διαλεγόμαστε και δεν επικοινωνούμε.

Ο άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος δεν κήρυττε ποτέ. Ήταν ειρηνικός, φωτεινός, χαρούμενος πάντοτε. Τον ρωτούσαν : «Πώς είσαι έτσι Γεώργιε;». «Είμαι χριστιανός» απαντούσε. Και γίνονταν κι εκείνοι χριστιανοί για να ομορφύνει η ζωή τους. Ο άγιος Αρσένιος ο Μέγας έλεγε : «Μετάνιωσα που μίλησα, όχι γιατί σιώπησα». Η πολυλογία θα φέρει αμαρτία. Ο λόγος δεν είναι πάντοτε ουσιαστικός κρίκος των ανθρώπων. Η έλλειψη πνευματικότητος κάνει τον λόγο να διαχωρίζει κι όχι να ενώνει τους ανθρώπους. Δύο άνθρωποι που ταξιδεύουν μαζί δεν χρειάζεται συνέχεια να συνομιλούν. Επαναλαμβάνω: ο κόσμος σήμερα κουράστηκε πολύ από τα πολλά λόγια, κενού περιεχομένου, φθαρμένα, κακομεταχειρισμένα, παραποιημένα, δίχως ανταπόκριση βιώματος.

Ένα πρόσωπο σιωπηλό, σημαντικό, ιερό, ωραίο είναι της Παναγίας. ‘Ολος ο βίος της είναι μια απέραντη σιωπή. Ελάχιστοι λόγοι της Θεοτόκου διεσώθηκαν. Πρόκειται για τη σεμνή, καθαρή, ταπεινή και σιωπηλή κόρη της Ναζαρέτ. Η Παναγία μας είναι βίωση της σιγής, η προσωποποίηση της σιωπής, η ερωτευμένη της ησυχίας. «Όσον εμβαθύνομεν εις το Μυστήριον της Παναγίας, τόσον καθαρώτερον και θεωρούμεν και ακούμεν τον λόγον της σιγής. Και όχι μόνον τούτο, αλλά και ανακαλύπτομεν το θείον εις την σιγήν, την σχέσιν Της προς την δημιουργίαν, προς ότι βαθύ και μεγάλο υπάρχει εις την ζωήν μας» (Μητροπ. Χαλκηδόνος Μελίτων). Δεν ήξερε να μιλήσει η Παναγία; Δεν μπορούσε κάτι να πει; Δεν είχε λόγο; Ηθελημένα σιωπούσε από ταπείνωση. Άφηνε να μιλά ο Υιός Της. Ήταν συνεχώς στη σκιά του. Το βροντερό κήρυγμα της Θεοτόκου είναι η συνεχόμενη σιωπή της. Αυτή η σιωπή της ελέγχει αυστηρά κάθε γυναικεία φλυαρία.

Καλείται να μαθητεύσει ο πιστός στον διδακτικό και σοφό λόγο της σιωπής. Η εγνωσμένη παραίτηση από τον λόγο δηλώνει εμπειρία. Σωπαίνει κανείς στη μεγάλη χαρά. Δεν βρίσκει ικανά λόγια να την εκφράσει. Σωπαίνει και στον βαθύ πόνο. Χάνει τα λόγια του. Τα κάνει καυτό δάκρυ. Τι να πει κανείς στη μητέρα που θάβει το μικρό της παιδί. Ειλικρινά θυμώνω όταν ακούω κοινότοπα λόγια, υψηλά, υπερβατικά, απάνθρωπα ενίοτε, σκληρά για την πονεμένη μάνα. Καλύτερα να μην πούμε τίποτε. Καλύτερα να προσευχηθούμε. Είπαμε δεν χρειάζεται πάντοτε να μιλάμε, να θέλουμε να παρηγορήσουμε τους άλλους μ’ έναν τόσο απόμακρο τρόπο.

Η σιωπή συντροφεύει τις μεγάλες ώρες των αγίων, τις ιερές ώρες της περισυλλογής, της αυτοσυγκέντρωσης, της αυτομεμψίας, της μελέτης, της προσευχής. Η σιωπή καλύπτει την έρευνα, την αγρυπνία, την ανακάλυψη του σοφού επιστήμονα. Η σιωπή σκεπάζει το μαρτύριο του πονεμένου, του αναγκεμένου, του δυστυχισμένου. Τις ώρες της σιωπής τελεσιουργούνται τα μεγάλα θαύματα, οι αδιαφήμιστες ηρωικές πράξεις, οι μυστικές προσωπικές επαναστάσεις, η γνωριμία με τον άγνωστο εαυτό μας. Έτσι έχουμε τη σημαντική σιωπή του αγίου, την κορυφαία σιωπή του σοφού, την υπομονετική σιωπή του ήρωα, την ακριβή σιωπή του υπομονετικού κι επίμονου, την ευαγγελική σιωπή του αυτοθυσιαζόμενου.

Κουρασθήκαμε από την ακατάσχετη πολυλογία, προχειρολογία και φθηνολογία. Το κόστος τους είναι βαρύ, αλλοιώνουν την ουσία, τα πρώτα, τα σημαντικά, τα καίρια και ιερά. Έχουμε ανάγκη από την ανάπαυση στη χρυσή σιωπή, την πολύτιμη ακοή, τη βιωματικότητα των απαραίτητων λόγων. Χρειάζεται μια αντίσταση στους πρόχειρους κι εύκολους λόγους. Αξίζει να καταλαγιάσουμε, να ησυχάσουμε, να ξαποστάσουμε για ν’ ακούσουμε μέσα στην ησυχία τη χαμηλή φωνή του Θεού, την εναγώνια φωνή της συνειδήσεώς μας, τη διδακτική φωνή του ιερού παρελθόντος, για να μετανοήσουμε ειλικρινά.

Η σιωπή φαίνεται από τα παραπάνω λεχθέντα νάχει μια άγνωστη, μυστική, ισχυρή δύναμη, που δεν αγαπά τη φθορά της επιπόλαιης συζητήσεως, της πρόχειρης κουβέντας, του άστατου ρευστού λόγου. Είναι ελεύθερη, άνετη, ασυμβίβαστη, μακάρια η σιωπή. Ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος παραγγέλει, όχι μόνο στους μοναχούς, ν’ αγαπήσουμε πάνω από όλα τη σιωπή, γιατί αυτή είναι η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος, της ατελεύτητης, πανευφρόσυνης, ουράνιας βασιλείας. Αν δεν μπορούν να εκφρασθούν πάντοτε τα συναισθήματα με τα ανθρώπινα λόγια πως να περιγραφούν και κατατεθούν οι πνευματικές εμπειρίες; Ο απόστολος Παύλος γράφει σε ωραιότατη επιστολή του προς τους χριστιανούς της Κορίνθου «ότι ηρπάγη εις τον παράδεισον και ήκουσεν άρρητα ρήματα, α ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι». Αδυνατεί, λέγει, να εκφράσει την εμπειρία του με λόγια. Συχνά στα συναξάρια παρατηρούμε οι αγίοι να κρύβουν τις εμπειρίες τους, να σιωπούν, φοβούμενοι μη χάσουν τη χάρη και τη χαρά, την παράκληση και την παραμυθία από τη δημοσίευση και διαφήμιση των υψηλών εμπειριών τους.

Ο άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ λέγει : Μην ανοίγεις το στόμα σου και την καρδιά σου στον καθένα· στους χίλιους κι αν ένας σε καταλάβει. Δεν θέλει ο Άγιος να μας κάνει επιφυλακτικούς, καχύποπτους και κλειστούς, αλλά διακριτικούς. Είναι χαρά ν’ ακούει κανείς τους λόγους των αγίων. Είναι μεγαλύτερη όμως χαρά «να συλλαμβάνεις τα κύματα και την διάσταση, την πρόταση, την έκταση και την έκσταση της σιωπής και της θεολογίας της σιωπής των αγίων» (ιερομ. Ιωαννίκιος Κοτσώνης).

Αναφέρεται πως είχαν πάει τρεις επισκέπτες στον Μέγα Αντώνιο. Οι δύο τον ρωτούσαν για πολλά και διάφορα πράγματα. Ο τρίτος δεν ρωτούσε τίποτε. Όχι γιατί δεν είχε ανάγκη από νουθεσία ή γιατί αισθανόταν πνευματικά επαρκής και δεν εκτιμούσε τον χαρίεντα λόγο του οσίου, αλλά γιατί διδασκόταν περισσότερο από τη στάση του, τη σιωπή του, την ηρεμία της μορφής του. Όταν τον ρώτησε ο Άγιος «εσύ γιατί δεν με ρωτάς κάτι;», του λέει αυθόρμητα: «Μου φτάνει μόνο που σε βλέπω άγιε του Θεού». Του ήταν αρκετό, διδακτικό, ωφέλιμο αυτό. Συναισθανόταν τη θεολογία της σιωπής του, που καταφάσκει στο άλγος του κόσμου κι αρνείται τη γοητεία της υπερφίαλης γνώσης.

Η σιωπή μόνη δεν σημαίνει τίποτε. Αξίζει κανείς να σιωπά έχοντας μόνιμη κουβέντα με τον Θεό, έχοντας ταπεινή αίσθηση περί του εαυτού του, έχοντας κι εσωτερική νηνεμία, νηφαλιότητα κι ημερότητα. O όσιος Αρσένιος προσευχόταν στον Θεό να του φανερώσει πως να σωθεί, κι άκουσε: «Φεύγε, σιώπα, ησύχαζε». Ένας άλλος όσιος λέγει πως η σιωπή και η κρυφή πνευματική εργασία φέρνουν αγιότητα. Ο αββάς Μωυσής έλεγε χαρακτηριστικά πως ο άνθρωπος που αγαπά τη σιωπή και αποφεύγει τις πολλές κουβέντες μοιάζει με ώριμο σταφύλι γεμάτο γλυκό χυμό, ενώ ο πολυλογάς μοιάζει με αγουρίδα. Ο μέγας της διακρίσεως πάτηρ, ο αββάς Ποιμήν, λίαν εύστοχα παρατηρεί: Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που με τα χείλη σωπαίνουν και με τον νου τους φλυαρούν, ενώ άλλοι μιλάνε από το πρωί ως το βράδυ κι όμως κρατάνε σιωπή, γιατί τίποτε από αυτά που λένε δεν είναι περιττό και ανώφελο. Στο εξαίσιο, θαυμάσιο και καταπληκτικό Γεροντικό επίσης αναφέρεται: «Αν αποκτήσεις την αρετή της σιωπής, μην καυχηθείς πως κατόρθωσες κάτι σπουδαίο. Πείσε καλύτερα τον εαυτό σου πως δεν είσαι άξιος ούτε να μιλάς!».

Η ήσυχη, ασκητική και σοφή έρημος διδάσκει, αδελφοί μου αγαπητοί, πολλά τον ανήσυχο κόσμο από αγάπη και με πόνο. Ο κόσμος κατασκευάζει καθημερινά ένα λόγο αυθάδη, εγωπαθή, άσοφο και αντίθεο. ‘Εχει στοιχεία δαιμονιώδη, αφού δημιουργεί αυτονόμηση, ισχυρή αυτοπεποίθηση, εξουσιαστική κυριαρχία και φιλόδοξη αυτάρκεια, τα οποία θεωρεί ευφυή τεχνάσματα του νου, ενώ πρόκειται για παραδοξολογήματα. Θεωρεί τη γλώσσα του όπλο κατατροπώσεως των άλλων, των εχθρών και όχι αδελφών. Κι ενώ δι’ αυτού του τρόπου οδηγείται σε φοβερά αδιέξοδα, δεν ταπεινώνεται και δεν μετανοεί παραδεχόμενος την ήττα του κι αποφασίζοντας μια πιο ανεκτική και επιεική στάση προς τον πλησίον του. Είναι μεγάλη ασοφία να νομίζεις πως είσαι σοφός με το να κάνεις και να λες ότι θέλεις παντού και πάντοτε. Η υπεροψία της λογομανίας αποτελεί αταπείνωτη επιβολή επί πάντων και τελικά μωρία.

Τα λόγια δίχως έργα είναι μάταια, φτωχά κι ελέγχουν τον ομιλητή τους. Κατά τον όσιο Εφραίμ τον Σύρο, τα λόγια είναι τα φύλλα και τα έργα οι καρποί. Τα έργα εικονίζουν την αρετή και τα λόγια θα πρέπει να είναι η σκιά της εικόνας των έργων. Οι Γέροντες παρακαλούσαν τους άλλους να εύχονται υπέρ αυτών, μην κατακριθούν λέγοντας κάτι που πριν δεν ποιούσαν. Κατά τον αββά Ποιμένα, αυτός που διδάσκει και δεν ποιεί αυτά που λέγει, μοιάζει με κρήνη, που τους άλλους ποτίζει και πλένει και τον εαυτό του δεν μπορεί να καθαρίσει. Κι αλλού σοφά και ταπεινά συνεχίζει: «Ζητάμε από τους άλλους την τελειότητα και μεις δεν κάνουμε το παραμικρό, αν η ζωή μας δεν έχει σχέση με τα λόγια μας, και τα λόγια μας δεν ανταποκρίνονται στη ζωή μας, μοιάζουμε με ψωμί δίχως αλάτι».

Οι ασκητικοί πατέρες επιμένουν στον ωφέλιμο φραγμό της γλώσσας. Ο αββάς Αμμωνάς αναφέρει πως η καύση της καρδιάς, η πνευματική θερμότητα σβήνει με τον περισπασμό των μάταιων λόγων. Δεν μπορεί κανείς να έχει κατανυκτική και καθαρή προσευχή το βράδυ αν όλη μέρα έχει κουτσομπολέψει όλη την πόλη. Η ματαιολογία διασπά την προσοχή, χαλαρώνει την εγρήγορση, μειώνει την ανάταση, χωλαίνει την ανάπαυση. Δίδασκε τους άλλους με τη ζωή σου έλεγε ένας Γέροντας κι όχι με τα λόγια σου. Ο όσιος Εφραίμ ο Σύρος επαναλαμβάνει συχνά πως όποιος θέλει να λέει πολλά, ανοίγει μέτωπα και θα δεχθεί πόλεμο μίσους, όποιος μετρά τα λόγια του θ΄αγαπηθεί σύντομα. Ο άγιος Νείλος ο Ασκητής γνωρίζει καλά τι λέει: «Η άμετρη πολυλογία θα σε λυπήσει και θα οργίσει τους δαίμονες. Η γλώσσα πολλούς κενόδοξους κατέστρεψε».

Οι ασκητές δεν έκλειναν τη θύρα του κελλιού τους αλλά του στόματός τους – και για να φάνε και για να μιλήσουν. Ο τελώνης της παραβολής δικαιώθηκε για τη σιωπηλή προσευχή του, όπως και η αιμορροούσα. Λίγα κανείς να λέει και πολλά να κατανοεί, λέγει πάλι ο άγιος Νείλος ο Ασκητής. Μ’ ένα ποτήρι νερό, μ΄ένα δίλεπτο, μ’ ένα «Κύριε ελέησον» μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος. Δεν χρειάζεται να λέει κανείς συνεχώς πολλά. Έχει να διδάξει πολλά η αγιασμένη σιωπή των μοναχών στον φλύαρο κόσμο. Ο κόσμος δεν κατανοεί τον μοναχισμό. Θεωρεί ότι δεν προσφέρει τίποτε. Δεν πειράζει. Οι μοναχοί μόνο να προσεύχονται. Αυτό φθάνει. Ο κόσμος θα σωθεί κατά το μέγα έλεος του Θεού.

Ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, ο συγγραφέας της περίφημης Κλίμακος, αποφθεγματικά αναφέρεται στην πολυλογία : «Πρέπει να δούμε την αιτία απ’ όπου μπαίνει και βγαίνει το αμάρτημα της πολυλογίας. Η πολυλογία είναι θρόνος της ματαιοδοξίας. Καθισμένη πάνω της η κενοδοξία προβάλλει και διαφημίζει τον εαυτό της. Η πολυλογία είναι σημάδι αγνωσίας, είσοδος στην κατάκριση, οδηγός στην ανοησία, πρόξενος του ψεύδους, διάλυση της πνευματικής ευφορίας της προσευχής. Είναι αυτή που προσκαλεί και δημιουργεί την αδιαφορία για τις αμαρτίες, που εξαφανίζει την προφύλαξη του νου κατά των παθών, ψυχραίνει την πνευματική θερμότητα και σκοτίζει την προσευχή».

Αντίθετα ο μεγάλος όσιος Πατήρ επαινεί την σιωπή λέγοντας: «Η σιωπή που ασκείται μ΄επίγνωση και διάκριση είναι μητέρα της προσευχής, ανάκληση από την αιχμαλωσία των παθών, επιστάτης των λογισμών, σκοπός που παρατηρεί τους εχθρούς, δέσμευση του πνευματικού πένθους για τις αμαρτίες μας, φίλη των καρδιακών δακρύων, που είναι καρποί της προσευχής, καλλιεργητής της μνήμης του θανάτου, εχθρός του αδιάκριτου θάρρους, σύζυγος της ησυχίας, αντίπαλος της τάσης να κάνεις τον δύσκολο, μυστική πνευματική πρόοδος, κρυφή πνευματική ανάβαση».

Η σιωπή λέγει ο Όσιος είναι σύζυγος της ησυχίας. Καλλιεργείται και ανθεί στην ησυχία. Στον 21 ο αιώνα του συνεχούς θορύβου, των πολλών μεριμνών, ταραχών και κινδύνων πολεμείται συστηματικά η ησυχία. Τα λεγόμενα μέσα ενημερώσεως περισσότερο ταράζουν παρά γαληνεύουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Επέρχεται μια πνευματική σύγχυση, ένας συνεχής διασκορπισμός του νου, ώστε οι δυνάμεις της ψυχής να παραλύουν. Ο Χριστός, το αιώνιο πρότυπο όλων μας, συχνά αποσυρόταν στην ησυχία της ερήμου, δείχνοντας τον δρόμο της ασκήσεως, της περισκέψεως, της περισυλλογής, της σιωπής, της μόνωσης κι όχι της απομόνωσης. Αυτό τον δρόμο αγάπησαν ιδιαίτερα οι ασκητές, αμέριμνοι, απερίσπαστοι, σιωπηλοί, με ακόρεστο τον πόθο της συναντήσεως τους με τον Θεό.

Δικαιολογημένα θ’ απορήσετε και θα μου πείτε: «Μα πάτερ μου, πολύ ωραία όλα αυτά, αλλά εμείς μέσα στον κόσμο αυτό, είναι ποτέ δυνατόν να ησυχάσουμε και να σωπάσουμε;». Η απάντηση είναι καταφατική. Ναι μπορείτε, αν θέλετε, αν κατά βάθος το επιθυμείτε. Μπορεί κανείς να περιορίσει την κοινωνικότητα, τη δραστηριότητα, την ενημέρωση, την πληροφόρηση, τις μέριμνες, τις λεπτομέρειες, τους σχολαστικισμούς. Ν΄αυξήσει τη μελέτη, την προσευχή, τον εκκλησιασμό, την περισυλλογή και την αυτοεξέταση. Η ζωή των μοναχών δεν είναι ως εξωγήινων, και το ησυχαστικό πνεύμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας δεν είναι διόλου προς περιφρόνηση. Στη μακραίωνη παράδοση μας, Ορθοδοξία και ησυχασμός ταυτίζονται. Είναι άρνηση του εαυτού της όταν η Ορθοδοξία αστοχεί από την πλούσια ησυχαστική της παράδοση υιοθετώντας νέους τρόπους ζωής προφασιζόμενη σύγχρονες ανάγκες. Είναι λυπηρό ακόμη κι άνθρωποι της Εκκλησίας να λένε σήμερα πως ο ησυχασμός ήταν για κάποτε κι όχι για τώρα.

Η Εκκλησία αξίζει και πρέπει ν΄αξιοποιήσει περισσότερο τον λατρευτικό της πλούτο. Κυρίως η θεία Λειτουργία είναι αστείρευτη πηγή δυνάμεως, ειρήνης, χάριτος και ζωής. Στους κόλπους της Εκκλησίας υπάρχει η αληθινή ησυχία, σιγή και ανάπαυση. Όπως ωραία ειπώθηκε: «Όταν περνά η μέρα κι οι καμπάνες του ενοριακού ναού δεν καλέσανε τους πιστούς σε λατρευτική σύναξη, σημαίνει πως η Εκκλησία εκείνη τη μέρα δεν πραγμάτωσε τον προορισμό της, που δεν είναι άλλος από το ν΄αναπαύσει τα κουρασμένα και ταλαιπωρημένα από την αμαρτία παιδιά της» (πρεσβύτερος Σπυρίδων Σταυρής).

Στον ναό ανεφοδιάζεται ο πιστός πνευματικά, δίχως μερικές φορές να το εννοεί, και τρέφεται εν Αγίω Πνεύματι, ενισχυόμενος στον καθημερινό δύσκολο αγώνα του στον δρόμο, την εργασία και το σπίτι του. Πρέπει να φτιάξει ο χριστιανός ένα κελλάκι στο σπίτι του, για να ξαποστάζει, να ξελαχανιάζει, να ησυχάζει, να προσεύχεται. Είναι μεγάλη η ανάγκη να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι πρέπει να βρίσκει καθημερινά έστω λίγη ώρα ησυχίας. Την οποία αυτή ώρα προσευχόμενος ο άνθρωπος εξευγενίζεται, ενδυναμώνεται, ωραιοποιείται, η καρδιά του θερμαίνεται για τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Δεν ανησυχεί, δεν θέλει να θυμώνει, να θορυβεί, ν’ αντιμάχεται, να μπλέκεται σε περιπέτειες πικρών λόγων. «Σχολάσατε και γνώται ότι εγώ ειμί ο Θεός», λέγει η Αγία Γραφή. Η σχέση με τον Χριστό διέρχεται από μια γνώση κάποιας «σχολής» και «απραξίας», αλλά και άρσης προσωπικού σταυρού προς συμφιλίωση, υπομονή, ανεκτικότητα και καρτερία.

Η σιωπή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι μια μορφή ασκήσεως, όπως η νηστεία και η εγκράτεια. Τα τροπάρια της Μ. Σαρακοστής μιλούν συχνά και για εγκράτεια γλώσσης και για ιδιαίτερη προσοχή των εξερχόμενων από το στόμα λόγων, που υποδηλώνει αυτοσυγκέντρωση και αυτοσυγκράτηση. Η σιωπή θέλει αγώνα για να κατακτηθεί, αλλά οπωσδήποτε και τη θεία χάρη για να διατηρηθεί. Η σιωπή έχει ανάγκη τον τόπο τον κατάλληλο αλλά κυρίως τον τρόπο. Η τέλεια σιωπή είναι όχι μόνο ν’ αγωνίζεσαι, να μην περιεργάζεσαι, να μην επιθυμείς τα φθαρτά. Έχει σχέση λοιπόν αυτή η σιωπή με την απάθεια. Πηγάζει από τον πλούτο της ειρήνης της καρδιάς. Ο ασκητής μένει σιωπηλός κι ακτήμων, εμπιστεύεται πλήρως τον Θεό και πλούτος του αναφαίρετος είναι η μεγάλη του αγάπη για τον Θεό. Η σιωπή από μόνη της δεν σημαίνει τίποτε. Έχει σχέση, σύνδεσμο κι ενότητα με τις άλλες αρετές.

Το Άγιον Όρος μιλά με τη σιωπή του, αυτή είναι η ωραία μυστική διδαχή του. Μιλά με την ηρεμία και πραότητα των μοναχών, με τη γαλήνη της φύσης, με τη χάρη των ιερών ακολουθιών. Οι μυστικές φωνές της προσευχής φθάνουν ως ηχηρά μηνύματα εκζητήσεως θείου ελέους στον θρόνο του Παντάνακτος. Η αέναη προσευχή αντιγράφει την αΐδιο δοξολογία των αγίων αγγέλων. Οι αγρυπνίες στο Άγιον Όρος τελούνται στη σιγή της νύκτας, στην ησυχία του μεσονυκτίου. Γράφει ένας Γέροντας: «Χωρίς τελείαν ησυχίαν είναι αδύνατον να ανέλθη κανείς «εις φιλοσοφίας κορυφήν» και να ευαρεστήση τον Θεόν. Διότι η ησυχία γεννά την άσκησιν και κατά διαδοχικά στάδια τον κλαυθμόν, τον φόβον του Θεού, την ταπείνωσιν, την προόρασιν, την αγάπην· η δε αγάπη καθιστά την ψυχήν άνοσον και αγαθήν» (μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης).

Η σιωπή των μοναχών σημαίνει τη νοσταλγία της ψυχής τους για την ουράνια πατρίδα τους. Η σιωπή του Αγίου Όρους έχει σχέση με τη ζώσα ησυχαστική παράδοσή του, με τον γνήσιο ασκητικό δρόμο, τον ιδιότυπο τρόπο ζωής, που φωτίζεται και λαμπρύνεται από το μυστήριο του μέλλοντος αιώνος. Αντιλαμβάνεσθε πολύ καλά πόσο αυτά τα λόγια μου με ελέγχουν. Ένας μοναχός να μιλά στον κόσμο περί σιωπής και να μη κάθεται σιωπών στο κελλί του να κλαίει τις αμαρτίες του…

Συγχωρέστε μου το οξύμωρο, αντιφατικό και ανόητο της αγάπης μου κι ακούστε την ταπεινή μου φωνή. Η εκκοσμίκευση και η σύγχυση της γενεάς μας δεινοπαθεί από τη φλυαρία. Ο λόγος αποσυνδέει τους ανθρώπους. Η σιωπή πρέπει να το ομολογήσουμε είναι δυσκολοκατόρθωτη. Τι να κάνουμε; Να συνεχίσουμε να κάνουμε ότι κάνουμε κι «ότι βρέξει ας κατεβάσει»; Ασφαλώς όχι. Δοκιμάσαμε την οδό των αντεγκλήσεων, των αντιλόγων, των εκδικήσεων, των ψυχροτήτων κι οδηγηθήκαμε σε αδιέξοδα και σε απογοητεύσεις. Τι να κάνουμεν λοιπόν; Ας εμπιστευθούμε τη χάρη του Θεού. Ας παραδεχθούμε ειλικρινά την αδυναμία μας, την ήττα από τα πολλά και ωραία ίσως λόγια μας. Ξέρετε, η θεία χάρη είναι περισσότερο υπόθεση γνήσιου ταπεινού φρονήματος παρά σκληρού μακρού αγώνα, μελέτης και συζητήσεων.

Ο αποπροσανατολισμός των ημερών μας δημιουργεί συνθήκες αναταραχής. Οι άνθρωποι θεωρούν φυσική τη γκρίνια, ευφυή τον καυγά, δικαίωμα την κατατρόπωση του άλλου, ελευθερία την ασυδοσία, την ελευθεροστομία. Θεωρούν ότι με τα λόγια τους θα επηρεάσουν, θα πείσουν, θα μετατρέψουν τους άλλους. Κι αφού είδαν κι αποείδαν τις συνεχείς αποτυχίες των λόγων τους εντούτοις ακόμη επιμένουν σε αυτούς. Αφού ούτε με το μαλακό ούτε με το σκληρό, ούτε με το γλυκό ούτε με το πικρό τίποτε δεν έγινε, γιατί τόση επιμονή; Ας μετατραπούν οι συμβουλές, οι νουθεσίες, οι διδαχές σε ταπεινή δέηση, σε ομολόγηση της ανημπόριας μας στον Παντοδύναμο Θεό. Να παρέμβει, να επέμβει Εκείνος καλύτερα από μας στις δυσκολιές των παιδιών, στις ασυνεννοησίες των συζύγων, τις λαθεμένες διαπροσωπικές σχέσεις των φίλων, στις ζηλοφθονίες των συνεργατών και συναδέλφων.

Η προσευχή παρουσιάζεται ως λόγος, ως διατύπωση επιθυμιών και λεκτικό σχήμα. Κατά βάθος όμως αποτελεί βίωμα μυστικό, δύσκολο-έκφραστη αίσθηση και αλάλητο στεναγμό της καρδιάς. Οι ωραιότερες προσευχές είπαν είναι οι σιωπηλές. Ο πιστός τελικά δεν ρωτά, δεν μιλά, μόνο ακούει. Ο Θεός δεν ανακαλύπτεται αλλά αποκαλύπτεται. Τότε σιγά πάσα σάρκα βροτεία. Βιώνει την αγάπη του Θεού και βοά ασταμάτητα με τους υπέροχους και αλάλητους στεναγμούς της καθαρής και πυρπολημένης από αγάπη καρδιάς.

Μιλώ περί σιωπής και λέγω πολλά. Συγχωρέστε με. Μίλησα από αγάπη. Τελειώνοντας, θάλεγα ας πιάσουμε καλύτερα μεγαλύτερη κουβέντα με τον Θεό. Τότε δεν θάχουμε μοναξιά ποτέ. Μέσα στην προσευχή θα φωτισθούν τ΄απαραίτητα λόγια μας και θα περικοπούν τα περιττά κι αχρείαστα. Θα εμπνευσθούμε μόνο για τα πρέποντα. Μέχρι να φθάσουμε στη αγία και μακαρία σιωπή, στη χαρούμενη και ταπεινή φυλάκιση της γλώσσας και την απελευθέρωσή της μόνο προς αίνο Θεού κι ενίσχυση και παρηγοριά και συνάντηση αδελφών αγαπητών, τέκνων Θεού, εκλεκτών φιλαδέλφων, πάλι ας σιωπούμε σεμνά, σιγαλά, ελπιδοφόρα. Ευχαριστώ θερμά για την ευγενική σιωπή σας και δεομένη Παναγία να πρεσβεύει για όλους μας.

Πηγή: (Από το βιβλίο «Η εύλαλη σιωπή» του Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, εκδ. “Εν Πλω”), Η άλλη όψη