Τρεῖς σταυροὺς ἐπήξατο ἐν Γολγοθᾶ ὁ Πιλᾶτος, δύο τοῖς λῃστεύσασι, καὶ ἕνα τοῦ Ζωοδότου, ὃν εἶδεν ὁ ᾍδης, καὶ εἶπε τοῖς κάτω· Ὦ λειτουργοί μου καὶ δυνάμεις μου τίς ὁ ἐμπήξας ἧλον τῇ καρδίᾳ μου; ξυλίνῃ με λόγχῃ ἐκέντησεν ἄφνω καὶ διαρρήσομαι, τὰ ἔνδον μου πονῶ, τὴν κοιλίαν μου ἀλγῶ, τὰ αἰσθητήριά μου, μαιμάσσει τὸ πνεῦμά μου, καὶ ἀναγκάζομαι ἐξερεύξασθαι τὸν Ἀδὰμ καὶ τοὺς ἐξ Ἀδάμ, ξύλῳ δοθέντας μοι· ξύλον γὰρ τούτους εἰσάγει πάλιν εἰς τὸν Παράδεισον.

Μετά σου λέει δεν είμαστε «πολεμική» πίστη.

Υπάρχει μεγαλύτερος πόλεμος και δυναμισμός, από την αναμέτρηση του Θεανθρώπου με τον Άδη-θάνατο, συνεκδοχή του σατανά; Ένας πόλεμος πού μεταφέρεται στον καθημερινό πνευματικό αγώνα του πιστού.

Όχι απλά υπέρβαση και εκμηδένιση του θανάτου, όπως το βρίσκουμε στις ηρωϊκές ιδεολογίες. Όχι απλώς συμφιλίωση με τον θάνατο, όπως επιχειρούσαν οι των ελευσινίων μυστηρίων. Μάχη σώμα με σώμα, σκληρή, επίπονη, με επιμονή, θάρσος, καθημερινές πτώσεις και καθημερινές μικρές νίκες.

Όπλο είναι ο σταυρός. Όπλον ειρήνης αήττητον τρόπαιον.

Όλα τα τροπάρια του Σταυρού είναι πολεμικά. Μια χριστιανική οικουμένη σε διαρκή πόλεμο με τον βαρβαρισμό,την ειδωλολατρία, τον μυστικισμό, αργότερα με τον στυγνό ορθολογισμό.

Ένας πόλεμος πού ανάγει στον εσωτερικό πνευματικό και αόρατο πόλεμο, αλλά και εμπνέεται από αυτόν μέσα στην ιστορία.

Σώσον Κύριε τον λαόν Σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων διά του Σταυρού σου πολίτευμα.

Εδώ αναιρείται και σταματά κάθε πασιφισμός και δεν υπάρχει περιθώριο για το «σφάξε με αγά μου να αγιάσω».

Ο χριστιανός είναι μαχητής. Είτε αυτό αφορά την ιστορική του πορεία ως γένος ή την εσωτερική και πνευματική πορεία ως μονάδα θεούμενη.

Όλα τα άλλα είναι στάσιμα, επικίνδυνα και ελώδη ύδατα. Υπεύθυνα για την παράδοση μας στους μεγάλους και μικρούς θανάτους αυτής της ζωής.

Πηγή: Ιερέας της Ανατολικής Εκκλησίας, Αβέρωφ

Πρέπει να ξέρομε ότι ο άνθρωπος είναι διπλός, δηλαδή από σώμα και ψυχή, και έχει διπλές τις αισθήσεις και διπλές τις αρετές τους. Πέντε αισθήσεις έχει η ψυχή και πέντε το σώμα. Οι ψυχικές αισθήσεις είναι, νους, διάνοια, γνώμη, φαντασία και αίσθηση· οι σοφοί τις ονομάζουν και δυνάμεις. Οι σωματικές αισθήσεις είναι τούτες: όραση, όσφρηση, ακοή, γεύση και αφή. Γι΄ αυτό και διπλές είναι οι αρετές, διπλές και οι κακίες. Ώστε είναι αναγκαίο να γνωρίζει καθαρά ο κάθε άνθρωπος, πόσες είναι οι ψυχικές αρετές και πόσες οι σωματικές. Και ποια είναι τα ψυχικά πάθη και ποια τα σωματικά. Ψυχικές αρετές είναι εν πρώτοις οι τέσσερις γενικότατες αρετές, οι οποίες είναι, ανδρεία, φρόνηση, σωφροσύνη και δικαιοσύνη. Από αυτές γεννιούνται οι ψυχικές αρετές πίστη, ελπίδα, αγάπη, προσευχή, ταπείνωση, πραότητα, μακροθυμία, ανεξικακία, χρηστότητα, αοργησία, θεία γνώση, ευφροσύνη, απλότητα, αταραξία, ειλικρίνεια, η χωρίς έπαρση διάθεση, η χωρίς υπερηφάνεια, φθόνο, δόλο, η αφιλαργυρία, συμπάθεια, ελεημοσύνη, μεταδοτικότητα, αφοβία, αλυπία, κατάνυξη, σεμνότητα, ευλάβεια, επιθυμία των μελλόντων αγαθών, πόθος της βασιλείας του Θεού και επιθυμία της θείας υιοθεσίας.

Σωματικές αρετές, ή μάλλον εργαλεία των αρετών, που όταν γίνονται με γνώση κατά το θέλημα του Θεού και μακριά από κάθε υποκρισία και ανθρωπαρέσκεια, κάνουν τον άνθρωπο να προκόβει στην ταπείνωση και την απάθεια, είναι οι εξής: εγκράτεια, νηστεία, πείνα, δίψα, αγρυπνία, ολονύκτια στάση στην προσευχή, συνεχής γονυκλισία, αλουσία, χρήση ενός μόνο ενδύματος, ξηροφαγία, το να τρώει κανείς αραιά, να πίνει μόνο νερό, χαμαικοιτία, φτώχεια, ακτημοσύνη, αποφυγή περιποιήσεως, καλλωπισμού, αφιλαυτία, μόνωση, ησυχία, το να μη βγαίνει κανείς έξω, στέρηση, αυτάρκεια, σιωπή, το να κάνει κανείς εργόχειρο με τα χέρια του, και κάθε κακοπάθεια και σωματική άσκηση, και άλλα τέτοια, τα οποία, όταν είναι το σώμα εύρωστο και ενοχλείται από τα σαρκικά πάθη, είναι αναγκαιότατα και ωφελιμότατα. Όταν όμως το σώμα είναι εξασθενημένο και έχει, με τη βοήθεια του Θεού, νικήσει τα πάθη, δεν είναι τόσο αναγκαία, γιατί η αγία ταπείνωση και η ευχαριστία τα αναπληρώνουν όλα.

Τώρα πρέπει να κάνομε λόγο και για τις ψυχικές και σωματικές κακίες, δηλαδή τα πάθη. Ψυχικά πάθη είναι η λήθη, η ραθυμία και η άγνοια. Από τα τρία αυτά σκοτίζεται το μάτι της ψυχής, δηλαδή ο νους, και κυριεύεται από όλα τα πάθη, τα οποία είναι: ασέβεια, κακοδοξία, δηλαδή η κάθε αίρεση, βλασφημία, θυμός, οργή, πικρία, οξυθυμία, μισανθρωπία, μνησικακία, καταλαλιά, κατάκριση, λύπη χωρίς λόγο, φόβος, δειλία, φιλονικία, ζήλια, φθόνος, κενοδοξία, υπερηφάνεια, υποκρισία, ψεύδος, απιστία, πλεονεξία, φιλοϋλία, εμπαθής προσκόλληση σε κάτι, σχέση με γήινα πράγματα, ακηδία, μικροψυχία, αχαριστία, γογγυσμός, οίηση, έπαρση, σπουδαιοφάνεια, αλαζονεία, φιλαρχία, ανθρωπαρέσκεια, δολιότητα, αναίδεια, αναισθησία, κολακεία, υπουλότητα, ειρωνεία, διβουλία, συγκατάθεση σε αμαρτήματα του παθητικού μέρους της ψυχής και συνεχής μελέτη αυτών, περιπλάνηση των λογισμών, η μητέρα των κακών φιλαυτία και η ρίζα όλων των κακών φιλαργυρία, κακοήθεια και πονηρία.

Σωματικά πάθη είναι: γαστριμαργία, λαιμαργία, απόλαυση, μέθη, λαθροφαγία, ποικιλότροπη φιληδονία, πορνεία, μοιχεία, ασέλγεια, ακαθαρσία, αιμομιξία, παιδεραστία, κτηνοβασία, κακές επιθυμίες και όλα τα παρά φύση αισχρά πάθη· κλοπή, ιεροσυλία, ληστεία, φόνος, η κάθε σωματική άνεση και απόλαυση των θελημάτων της σάρκας, και μάλιστα όταν έχει υγεία το σώμα· μαντείες, μαγείες, οιωνισμοί, κλυδωνισμοί, αγάπη για στολίδια, κομπασμοί, νωθρότητες, καλλωπισμοί, φτιασιδώματα του προσώπου, η αξιοκατάκριτη αργία, φαντασιώσεις, τυχερά παιχνίδια, η εμπαθής παράχρηση των τερπνών του κόσμου, η φιλοσώματη ζωή που παχαίνει το νου και τον κάνει γήινο και κτηνώδη, και δεν τον αφήνει να σηκωθεί προς το Θεό και προς την εργασία των αρετών.

Ρίζες όλων αυτών των παθών και πρωταίτιες είναι η φιληδονία, η φιλοδοξία και η φιλαργυρία, από τις οποίες γεννιέται κάθε κακό. Δεν αμαρτάνει ποτέ ο άνθρωπος, αν πρωτύτερα δεν υπερισχύσουν και δεν τον κατακυριεύσουν οι δυνατοί γίγαντες που αναφέρει ο σοφότατος ασκητής Μάρκος, δηλαδή η λήθη, η ραθυμία και η άγνοια. Αυτές τις γεννά η ηδονή, η καλοπέραση και η αγάπη της δόξας των ανθρώπων και του περισπασμού. Πρωταίτια όλων αυτών και κακή μητέρα είναι, όπως προείπαμε, η φιλαυτία, δηλαδή η παράλογη αγάπη του σώματος και εμπαθής προσκόλληση σ΄ αυτό. Η διάχυση και η χαύνωση του νου με ευτραπελίες και αισχρολογίες προξενούν πολλά κακά και πολλές πτώσεις, όπως επίσης και η θρασύτητα και το γέλιο.

Πρέπει επίσης να γνωρίζομε ότι η εμπαθής φιληδονία είναι πολύμορφη και πολύτροπη, και είναι πολλές οι ηδονές που εξαπατούν την ψυχή, όταν δεν είναι στερεωμένη στο Θεό με νήψη και θείο φόβο, και δεν φροντίζει για την εργασία των αρετών με αγάπη προς το Χριστό. Γιατί είναι πάρα πολλές οι ηδονές που τραβούν προς τον εαυτό τους τα μάτια της ψυχής· είναι οι ηδονές των σωμάτων, των χρημάτων, της απολαύσεως, της δόξας, της ραθυμίας, της οργής, της εξουσίας, της φιλαργυρίας, της πλεονεξίας. Και φαίνονται όλες αυτές ότι έχουν λαμπερά πρόσωπα και αξιαγάπητα, ικανά να προσελκύσουν εκείνους που παθαίνονται για όλα αυτά και δεν έχουν σφοδρό έρωτα προς την αρετή και δεν υπομένουν τη σκληρότητά της. Κάθε σχέση με τα γήινα και η κάθε προσκόλληση σ΄ αυτά προξενεί ηδονή και ευχαρίστηση σ΄ αυτόν που την έχει, και αποδεικνύει ότι είναι ανώφελο και βλαβερό το επιθυμητικό μέρος της ψυχής όταν είναι εμπαθές, επειδή εξαιτίας του, εκείνος που αποστερείται κάτι που ποθεί, υποτάσσεται στο θυμό, στην οργή, στη λύπη και στη μνησικακία. Αν τώρα, μαζί με την εμπαθή προσκόλληση, επικρατήσει και κάποια έστω μικρή συνήθεια, αλίμονο! κάνει τότε εκείνον που κυριεύτηκε από αυτήν να ακολουθεί διαρκώς την παράλογη αυτή εμπαθή προσκόλληση αναίσθητα και χωρίς θεραπεία, με την ηδονή που είναι κρυμμένη μέσα σ΄ αυτήν.

Είναι πολυσχιδής η ηδονή της επιθυμίας, όπως προείπαμε· δεν αρκείται μόνο στην πορνεία και τις άλλες σωματικές απολαύσεις, αλλά ζητεί και τα λοιπά πάθη. Αφού, σωφροσύνη είναι όχι μόνον η αποχή από την πορνεία και τις σαρκικές ηδονές, αλλά να απέχει κανείς και από τις άλλες ηδονές. Γι΄ αυτό εκείνος που αγαπά τη φιλοχρηματία, τη φιλαργυρία και την πλεονεξία είναι ακόλαστος. Γιατί όπως ο ακόλαστος έχει έρωτα προς τα σώματα, έτσι και αυτός έχει έρωτα προς τα χρήματα. Ή μάλλον, αυτός είναι πιο ακόλαστος, αφού δεν έχει τόση βία από τη φύση να τον σπρώχνει σ΄ αυτά. Γιατί αμαθής ηνίοχος δεν είναι εκείνος πού δεν μπορεί να δαμάσει το άγριο και δυσάγωγο άλογο, αλλά εκείνος που δεν μπορεί να κρατήσει το ήμερο και ήσυχο άλογο. Και από παντού φαίνεται ότι είναι περιττή και όχι φυσική η επιθυμία των χρημάτων, γιατί δεν βιάζεται σ΄ αυτήν ο άνθρωπος από τη φύση, αλλά από την κακή του προαίρεση. Γι΄ αυτό και αμαρτάνει ασυγχώρητα εκείνος που νικιέται εκούσια από τη φιλοχρηματία. Ώστε πρέπει να γνωρίζομε καλά ότι η φιληδονία δεν έγκειται μόνον στην τρυφή και στην απόλαυση των σωμάτων, αλλά σε κάθε τρόπο και πράγμα που το αγαπά κανείς με πάθος και με την προαίρεση της ψυχής του. Και για να γνωρίζονται καθαρότερα τα πάθη που αφορούν στα τρία μέρη της ψυχής, προσθέτομε και τα παρακάτω με συντομία.

Η ψυχή διαιρείται σε τρία μέρη, το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό.

Του λογιστικού αμαρτήματα είναι αυτά: απιστία, αίρεση, αφροσύνη, βλασφημία, αχαριστία, και οι συγκαταθέσεις των αμαρτημάτων, οι οποίες γίνονται από το παθητικό μέρος. Η ίαση και η θεραπεία αυτών των κακών είναι η αδίστακτη πίστη στο Θεό και τα αληθινά και χωρίς πλάνη ορθόδοξα δόγματα της ευσέβειας, η αδιάκοπη μελέτη των λόγων του Πνεύματος, η καθαρή και αδιάλειπτη προσευχή, και η ευχαριστία προς το Θεό.

Τα αμαρτήματα του θυμικού είναι τα εξής: η ασπλαχνία, το μίσος, η ασυμπάθεια, η μνησικακία, ο φθόνος, ο φόνος και η συνεχής αυτών και των παρομοίων μελέτη. Η ίαση και η θεραπεία τους είναι η φιλανθρωπία, η αγάπη, η πραότητα, η φιλαδελφία, η συμπάθεια, η ανεξικακία και η καλοσύνη.

Του επιθυμητικού τα αμαρτήματα είναι τα εξής: η γαστριμαργία, η λαιμαργία, η οινοποσία, η πορνεία, η μοιχεία, η ακαθαρσία, η ασέλγεια, η φιλοχρηματία, η επιθυμία της κενής δόξας και η επιθυμία χρυσού και πλούτου και σαρκικών ηδονών. Η ίαση και η θεραπεία αυτών είναι η νηστεία, η εγκράτεια, η κακοπάθεια, η ακτημοσύνη, το σκόρπισμα των χρημάτων στους φτωχούς, η επιθυμία των μελλόντων εκείνων αθάνατων αγαθών, ο πόθος της βασιλείας του Θεού και η επιθυμία της θείας υιοθεσίας.

Τώρα πρέπει να κάνομε λόγο για τη διάγνωση των εμπαθών λογισμών, από τους οποίους γίνεται η κάθε αμαρτία. Οκτώ είναι οι βασικοί λογισμοί της κακίας: της γαστριμαργίας, της πορνείας, της φιλαργυρίας, της οργής, της λύπης, της ακηδίας, της κενοδοξίας και της υπερηφάνειας. Το να μας παρενοχλούν ή να μη μας παρενοχλούν οι οκτώ αυτοί λογισμοί, αυτό δεν είναι στην εξουσία μας. Το να επιμένομε όμως σ΄ αυτούς ή να μην επιμένομε, να κινούμε τα πάθη ή να μην τα κινούμε, αυτό είναι στην εξουσία μας.

Στους λογισμούς αυτούς διακρίνομε τα εξής: προσβολή, συνδυασμό, πάλη, πάθος, συγκατάθεση (που πλησιάζει και μοιάζει με την πράξη), ενέργεια και αιχμαλωσία. Προσβολή είναι η απλή υπόμνηση του διαβόλου: «Κάνε τούτο ή εκείνο», όπως συνέβη στον Κύριο και Θεό μας: «Πες να γίνουν οι πέτρες αυτές ψωμιά». Αυτό, όπως είπαμε, δεν είναι στην εξουσία μας. Συνδυασμός είναι η παραδοχή του λογισμού που μας υποβάλλει ο εχθρός, και μ΄ ένα τρόπο, η μελέτη του πονηρού λογισμού και ηδονική συνομιλία με την προαίρεσή μας. Πάθος είναι η έξη που δημιουργείται από το συνδυασμό του λογισμού που υποβάλλει ο εχθρός, και η κατά κάποιο τρόπο συνεχής σχετική μελέτη και φαντασία. Πάλη είναι η αντίσταση στο λογισμό που γίνεται ή προς κατάργηση του πάθους που αυτός περιέχει – δηλαδή του εμπαθούς λογισμού – ή προς συγκατάθεση, καθώς λέει ο Απόστολος: «Η σάρκα επιθυμεί κατά του πνεύματος και το πνεύμα κατά της σάρκας, κι αυτά είναι αντίθετα μεταξύ τους». Αιχμαλωσία είναι η βίαιη και αθέλητη απαγωγή της καρδιάς που τυραννιέται από προηγούμενο εθισμό στην αμαρτία και μακρά συνήθεια. Συγκατάθεση είναι η συγκατάνευση στο πάθος που περιέχει ο λογισμός. Ενέργεια είναι η ίδια η πράξη του εμπαθούς λογισμού, στον οποίο συγκατατεθήκαμε. Εκείνος λοιπόν που αντιμετωπίζει απαθώς το πρώτο, δηλαδή την προσβολή, ή το διώχνει αμέσως με αντίρρηση και σταθερότητα, έκοψε με μια και όλα τα επόμενα.

Η κατάργηση των οκτώ παθών ας γίνεται με τον εξής τρόπο. Με την εγκράτεια καταργείται η γαστριμαργία· με τον θείο πόθο και την επιθυμία των μελλόντων αγαθών καταργείται η πορνεία· με τη συμπάθεια προς τους φτωχούς καταργείται η φιλαργυρία· με την αγάπη προς όλους και την καλοσύνη καταργείται η οργή· με την πνευματική χαρά καταργείται η κοσμική λύπη· με την υπομονή, την καρτερία και την ευχαριστία προς το Θεό καταργείται η ακηδία· με την κρυφή εργασία των αρετών και τη συνεχή προσευχή με συντριβή καρδιάς, καταργείται η κενοδοξία· με το να μην κρίνει κανείς τον άλλο ή να τον εξευτελίζει, όπως έκανε ο αλαζόνας Φαρισαίος, αλλά να νομίζει τον εαυτό του τελευταίο απ΄ όλους, καταργείται η υπερηφάνεια. Έτσι λοιπόν, αφού ελευθερωθεί ο νους από τα παραπάνω πάθη και ανυψωθεί στο Θεό, ζει από εδώ τη μακάρια ζωή και δέχεται τον αρραβώνα του Αγίου Πνεύματος. Και όταν φύγει από εδώ, έχοντας απάθεια και αληθινή γνώση, στέκεται μπροστά στο φως της Αγίας Τριάδας, και καταφωτίζεται μαζί με τους αγίους αγγέλους στους απέραντους αιώνες.

Η ψυχή λοιπόν, όπως προαναφέρθηκε, έχει τρία μέρη· αυτά είναι: λογισμός, θυμός και επιθυμία. Όταν στο θυμικό μέρος υπάρχει αγάπη και φιλανθρωπία, και στην επιθυμία καθαρότητα και σωφροσύνη, τότε ο λογισμός είναι φωτισμένος· όταν όμως στο θυμικό μέρος υπάρχει μισανθρωπία και στο επιθυμητικό υπάρχει ακολασία, τότε ο λογισμός είναι σκοτισμένος. Ο λογισμός λοιπόν τότε υγιαίνει και σωφρονεί και φωτίζεται, όταν έχει τα πάθη υποταγμένα και θεωρεί πνευματικά τους λόγους των κτισμάτων του Θεού και ανυψώνεται προς την μακάρια και Αγία Τριάδα. Ο θυμός τότε κινείται κατά φύση, όταν αγαπά όλους τους ανθρώπους και δεν έχει εναντίον κανενός λύπη ή μνησικακία. Η δε επιθυμία, όταν με την ταπεινοφροσύνη, την εγκράτεια και την ακτημοσύνη νεκρώσει τα πάθη, δηλαδή την ηδονή της σάρκας και τον πόθο των χρημάτων και της πρόσκαιρης δόξας, και στραφεί προς το θείο και αθάνατο έρωτα. Γιατί η επιθυμία κινείται προς τρία πράγματα: είτε προς τη σαρκική ηδονή, είτε προς τη μάταιη δόξα, ή προς απόκτηση χρημάτων. Και για την παράλογη αυτή έφεση καταφρονεί το Θεό και τις άγιες εντολές Του, λησμονεί τη θεϊκή ευγένεια, γίνεται θηρίο εναντίον του πλησίον, σκοτίζει το λογισμό και δεν αφήνει να στραφεί και να δει την αλήθεια. Ενώ εκείνος που απόκτησε ανώτερο φρόνημα, όπως προείπαμε, απολαμβάνει από εδώ τη βασιλεία των ουρανών και ζει μακάρια ζωή αναμένοντας τη μακαριότητα που προορίζεται για όσους αγαπούν το Θεό. Αυτής είθε ν΄ αξιωθούμε κι εμείς με τη χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αμήν.

Πρέπει να γνωρίζομε και αυτό· ότι δεν μπορούμε να φτάσομε στο μέτρο κάποιας αρετής, παρά με κοπιαστική φιλοπονία για την απόκτησή της και προσπαθώντας με όση δύναμη έχουμε σ΄ όλη μας τη ζωή, όπως λόγου χάρη για την ελεημοσύνη, την εγκράτεια, την προσευχή, την αγάπη, ή κάποια από τις γενικές αρετές. Από αυτές μερικώς ο καθένας ασκεί κάποια αρετή· λ.χ. ασκεί κανείς πότε-πότε την ελεημοσύνη, αλλά επειδή την ασκεί λίγο, δεν μπορούμε να τον χαρακτηρίσομε ελεήμονα, κι ακόμη περισσότερο όταν δεν το κάνει αυτό καλά και θεάρεστα. Γιατί το καλό δεν είναι καλό όταν δε γίνεται καλά. Αλλά καλό είναι πράγματι όταν δεν απολαμβάνει εδώ το μισθό του από οποιαδήποτε αιτία, π.χ. από ανθρωπαρέσκεια λόγω καλής φήμης, ή επιδίωξη δόξας, ή από πλεονεξία και αδικία. Επειδή ο Θεός δε ζητεί εκείνα που γίνονται και νομίζονται καλά, αλλά εξετάζει το σκοπό για τον οποίο γίνονται. Όπως λένε και οι θεοφόροι Πατέρες, όταν ο νους λησμονήσει το σκοπό της ευσέβειας, τότε και το έργο που είναι φανερά ενάρετο, γίνεται ανώφελο· και εκείνα που γίνονται χωρίς διάκριση και σκοπό, όχι μόνο δεν ωφελούν και αν ακόμη είναι καλά, αλλά βλάπτουν. Το αντίθετο συμβαίνει μ΄ εκείνα που νομίζονται κακά, γίνονται όμως με θεοσεβή σκοπό· όπως εκείνος που μπήκε στο πορνείο και τράβηξε από εκεί την πόρνη. Από αυτό γίνεται φανερό ότι δεν είναι ελεήμων εκείνος που έκανε λίγες φορές την ελεημοσύνη, ούτε είναι εγκρατής εκείνος που εγκρατεύθηκε λίγο, αλλά εκείνος που πάρα πολλές φορές και σε όλη του τη ζωή εργάστηκε ολικά την αρετή με ασφαλή διάκριση. Γιατί η διάκριση είναι μεγαλύτερη απ΄ όλες τις αρετές, επειδή είναι βασίλισσα και αρετή των αρετών. Όπως πάλι και για τ΄ αντίθετα· δε λέμε πόρνο ή μέθυσο ή ψεύτη εκείνον που μια φορά γλίστρησε σ΄ ένα από αυτά, αλλά εκείνον που πέφτει συχνά σ΄ αυτά και μένει αδιόρθωτος. Κοντά σ΄ όσα είπαμε, πρέπει να γνωρίζομε και τούτο, που είναι και αναγκαιότατο σ΄ όλους εκείνους που έχουν ζήλο να κατορθώσουν την αρετή και επιμελούνται να αποφύγουν την κακία· ότι δηλαδή, όσο η ψυχή είναι ασυγκρίτως καλύτερη από το σώμα και σε πολλά και μέγιστα σημεία είναι σπουδαιότερη και πιο πολύτιμη, τόσο και οι ψυχικές αρετές – και μάλιστα εκείνες που μιμούνται το Θεό και έχουν το όνομά Του – είναι ανώτερες από τις σωματικές αρετές. Αντίθετα πρέπει να νοούμε για τις ψυχικές κακίες, ότι διαφέρουν από τα σωματικά πάθη και ως προς τις ενέργειές τους και ως προς την έκτιση των τιμωριών που επιβάλλονται σ΄ αυτές, αν και στους πολλούς, δεν ξέρω πως, αυτό τους διαφεύγει. Γιατί τη μέθη, την πορνεία, τη μοιχεία, την κλοπή και τα παραπλήσια μ΄ αυτά, τα προσέχουν και τα αποφεύγουν, ή τα τιμωρούν, επειδή φαίνονται στους πολλούς βδελυρά. Απέναντι όμως στα ψυχικά πάθη, που είναι πολύ χειρότερα και βαρύτερα από αυτά και που οδηγούν στην κατάσταση των δαιμόνων και στην αιώνια κόλαση που τους περιμένει όσους τ΄ ακολουθούν χωρίς διόρθωση, μένουν αδιάφοροι. Εννοώ δηλαδή το φθόνο, τη μνησικακία, την πονηρία, την αναισθησία, τη φιλαργυρία, που ο Απόστολος την θεωρεί ρίζα όλων των κακών, και τα όμοιά τους.

Μιλήσαμε γι΄ αυτά με όλη την αμάθεια και την αφέλειά μας, κάνοντας μία ευσύνοπτη και σαφή έκθεση του λόγου περί αρετών και παθών, για να μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει και να εξακριβώνει τη διαίρεση και τη διαφορά τους με ακρίβεια και σαφήνεια. Γι΄ αυτό και μιλήσαμε για το καθένα με πολλούς τρόπους και από πολλές απόψεις, ώστε, αν είναι δυνατόν, καμιά πλευρά της αρετής ή της κακίας να μην αγνοείται· ακόμη για να επιδιώξομε με χαρά τις αρετές – και μάλιστα τις ψυχικές, με τις οποίες προσεγγίζομε στο Θεό – και για ν΄ αποφεύγομε τις κακίες με όλη μας τη δύναμη. Γιατί είναι αληθινά μακάριος εκείνος που ζητά την αρετή και την ασκεί και εξετάζει με επιμέλεια τι είναι αρετή, επειδή με αυτήν πλησιάζει το Θεό και ενώνεται νοερά μ΄ Αυτόν. Φρόνηση, ανδρεία, σοφία, αληθινή γνώση και πλούτος αναφαίρετος είναι κυρίως το ν΄ ανυψώνεται ο άνθρωπος με την πρακτική αρετή στη θεωρία του Δημιουργού.

Η αρετή λέγεται έτσι από το ρήμα «αιρείσθαι»· γιατί είναι αιρετή και θελητή, επειδή κάνομε αυτοπροαίρετα και θεληματικά το αγαθό, κι όχι χωρίς να θέλομε και αναγκαστικά. Η φρόνηση πάλι λέγεται έτσι, γιατί φέρνει στο νου τα ωφέλιμα.

Αν θέλεις, ας προσθέσομε στον αφελή αυτό λόγο, σαν χρυσή σφραγίδα, και λίγα περί του «κατ΄ εικόνα και ομοίωσιν» του πιο τιμημένου από όλα τα κτίσματα του Θεού, δηλαδή του ανθρώπου. Το νοερό και λογικό ζώο, ο άνθρωπος, μόνο απ΄ όλα τα κτίσματα είναι «κατ΄ εικόνα και ομοίωσιν» του Θεού. Κάθε άνθρωπος λέγεται «κατ΄ εικόνα Θεού» για το αξίωμα του νου και της ψυχής, δηλαδή το ακατάληπτο, το αόρατο, το αθάνατο, το αυτεξούσιο. Και ακόμη για την ικανότητα να άρχει, να τεκνοποιεί και να οικοδομεί. «Καθ΄ ομοίωσιν» λέγεται για την αρετή και τις πράξεις με τις οποίες μιμείται το Θεό και έχουν το όνομα του Θεού. Δηλαδή το να δείχνει φιλανθρωπία προς τους συνανθρώπους, να οικτείρει, να ελεεί και να αγαπά τους συνδούλους του, και να δείχνει στους άλλους κάθε ευσπλαχνία και συμπάθεια. «Να γίνεστε, λέει ο Χριστός και Θεός, σπλαχνικοί, όπως είναι σπλαχνικός και ο ουράνιος Πατέρας σας». Το «κατ΄ εικόνα» το έχει κάθε άνθρωπος, γιατί ο Θεός δεν ανακαλεί τα χαρίσματά Του. Το «καθ΄ ομοίωσιν» όμως το έχουν σπάνιοι και μόνον οι ενάρετοι και άγιοι, οι οποίοι μιμούνται – κατά το δυνατόν σε ανθρώπους – την αγαθότητα του Θεού. Είθε κι εμείς ν΄ αξιωθούμε την υπεράγαθη φιλανθρωπία του Θεού, αφού Του φανούμε ευάρεστοι με την αγαθοεργία και γίνομε μιμητές εκείνων που έχουν ευαρεστήσει από αιώνων το Χριστό. Γιατί σ΄ Αυτόν ανήκει το έλεος και σ΄ Αυτόν πρέπει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση, μαζί με τον άναρχο Πατέρα Του, και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό Πνεύμα Του, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων.

Πηγή: Η άλλη όψη

Σχόλια του νυν Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ.Ιεροθέου στον ισχυρισμό του καθηγητή Δ.Κιτσίκη ότι ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς είχε εντυπωσιασθεί από τον Αλεβισμό, «που τόσο κοντά ευρισκόταν στην Ορθοδοξία», ώστε ειλικρινά πίστεψε πως σύντομα οι Τούρκοι θα γίνονταν Χριστιανοί Ορθόδο­ξοι... 

Ο Καθηγητής της Ιστορίας του Πανεπιστήμιου της Οττάβας Δημήτριος Κιτσίκης σε άρθρο του στην «Παράδοση» αναφέρεται στο φαινόμενο του αλεβισμού, που παρουσιάζεται έντονα στην Τουρκία και δημιουργεί σ’ αυ­τήν προβλήματα. Μεταξύ των άλλων λέγεται ότι «ο ό­ρος αλεβισμός» εμφανίστηκε στην Οθωμανική Αυτοκρα­τορία μονάχα στον 19^ο αιώνα, για να χαρακτηρισθούν οι ετερόδοξοι. Συνεπώς πρωτύτερα σήμαινε απλώς, όπως και στο Ιράν, οπαδό του σιϊσμού. Πέρα από την ύπαρ­ξη των Αλεβίδων και του όρου αλεβισμού, ο Καθηγητής παρουσιάζει και την φυσιογνωμία του αλεβισμού, γράφον­τας: «Την ουσία όμως του Αλεβισμού, δηλαδή την σύνθεση σαμανισμού, σιϊσμού και ελληνοορθοδοξίας τη συ­ναντάμε ήδη στο γενάρχη Οσμάν, η οποία μέσω των σουφιστικών ταγμάτων θα συνεχισθεί μέχρι τον 20^ο αιώ­να»¹.

Από τις παρατηρήσεις του Καθηγητού φαίνεται ότι οι Αλεβίδες είναι ένα κράμα σαμανισμού, σιϊσμού και ελληνορθοδοξίας. Ιδίως αυτό το τελευταίο, αν πραγματι­κά συμβαίνει, είναι πολύ ενδιαφέρον σημείο για μας τους Ορθοδόξους. Ο Καθηγητής χρησιμοποιεί διάφορα παρα­δείγματα για να υποστηρίξη τις απόψεις του. Δεν έχω πρόθεση να τα αμφισβητήσω, δεδομένου μάλιστα ότι δεν είμαι επιστήμων ιστορικός, και φυσικά ούτε ποτέ ασχολήθηκα με το σοβαρό αυτό θέμα.

Οφείλω όμως να παρατηρήσω ότι κλονίστηκα σημαν­τικά από την χρησιμοποίηση ενός παραδείγματος από την ζωή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που συνέβη κατά τον χρόνο της αιχμαλωσίας στους Τούρκους. Οι προσω­πικές μου παρατηρήσεις από την ανάγνωση των επιστολών του Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά προς την Εκκλη­σία της Θεσσαλονίκης, στις οποίες αναφέρονται οι θεολογικές συζητήσεις, που είχε ο άγιος Γρηγόριος με τον εγγονό του Ορχάν, τους Χιόνες και άλλους Μωαμεθα­νούς, καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα από αυτά του Καθηγητού. Θα ήθελα να παραθέσω τα όσα λέ­γονται από τον Κιτσίκη και στην συνέχεια να εκθέσω τα δικά μου σχόλια και τις προσωπικές μου παρατηρήσεις.

Γράφει ο Καθηγητής: «Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ελληνοτουρκικός διάλογος του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά το 1354 στην αυλή του Ορχάν με τον γιό τού Οθωμανού ηγεμόνα Ισμαήλ και τους λεγομένους Χίονες, παρουσία του Έλληνα γιατρού του Ορχάν, του Ταρωνίτη. Άσχετα από το ποια ακριβώς δοξασία είχαν οι Χίονες, γεγονός είναι πως ο Ορχάν τους χρησιμοποιού­σε για θεολόγους του αντί για ουλεμάδες τού σουνιτικού Ισλάμ και ότι αυτοί οι Χίονες πρέσβευαν κάποια μορφή συγκρητισμού. Γεγονός επίσης είναι πως ο Παλαμάς τό­σο πολύ εντυπωσιάσθηκε από το κατ’ ουσίαν Αλεβισμό της ηγεμονίας τού Ορχάν, ώστε ευρισκόμενος στη Νί­καια και συζητώντας στον δρόμο θρησκευτικά θέματα με τους περαστικούς έγραψε το περίφημο: «Εις δε τις εκεί­νων είπεν ως εσταί ποτε ότε συμφωνήσομεν αλλήλοις· και εγώ συνεθέμην και επευξάμην τάχιον ήκειν τον καιρόν εκείνον». Με άλλα λόγια ο Παλαμάς είχε σε τέτοιο ση­μείο εντυπωσιασθεί από τον Αλεβισμό, που τόσο κοντά ευρισκόταν στην Ορθοδοξία, ώστε ειλικρινά πίστεψε πως σύντομα οι Τούρκοι θα γίνονταν Χριστιανοί Ορθόδο­ξοι»².

Στο κείμενο αυτό έχουν εισχωρήσει πολλές παρερμη­νείες, τις οποίες θα προσπαθήσω να παρουσιάσω. Αυτό θα καταδείξη ότι στα ιστορικά θέματα χρειάζεται προ­σεκτική μελέτη των πηγών και ποτέ δεν πρέπει να χρη­σιμοποιούμε διάφορα ιστορικά γεγονότα για να υποστηρίξουμε μια προσωπική μας άποψη, δηλαδή δεν πρέπει να στοχαζόμαστε πάνω σε ιστορικά γεγονότα.

1. Πραγματικά ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είχε τρεις θεολογικές συζητήσεις με τους Οθωμανούς κατά τον καιρό της αιχμαλωσίας του σ’ αυτούς. Οι συζητήσεις αυτές, καθώς και όλες οι ταλαιπωρίες και κακουχίες που υπέστη σκιαγραφούνται θαυμάσια σε δύο επιστολές που απέστειλε ο θείος Γρηγόριος προς την Εκκλησία του, δη­λαδή την Εκκλησία της Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων η πρώτη έχει τίτλο «επιστολή προς την εαυτού Εκκλη­σίαν», και η δευτέρα «του Θεσσαλονίκης ότε εάλω», κα­θώς επίσης και την διάλεξη του Αγίου Γρηγορίου «προς τους αθέους Χιόνας συγγραφείσα παρά Ιατρού του Ταρωνείτου, παρόντος και αυτηκόου γεγονότος του Παλα­μά μετά των Ισμαηλιτών».³. Επομένως έχουμε την δυ­νατότητα να δούμε τα ίδια τα κείμενα και να αποκτήσουμε προσωπική γνώμη. Σ’ αυτά, όπως θα αποδειχθή, νομίζω, δεν φαίνεται πουθενά ο ενθουσιασμός του Αγίου Γρηγορίου για τους λεγομένους Αλεβίδες. Τα όσα έγιναν κατά τον καιρό της αιχμαλωσίας του Αγίου Γρηγορίου έ­χουν κεντρική θέση στην υπόθεση του αλεβισμού, γιατί όπως ομολογεί ο Καθηγητής Κιτσίκης «εάν δεν λάβουμε υπ' όψη μας την αλεβίδικη προέλευση των Οσμανιδών πλήθος βασικών γεγονότων της ελληνοτουρκικής ιστο­ρίας καθίστανται ακατανόητα»⁴.
2. Ο πρώτος θεολογικός διάλογος διεξήχθη μεταξύ τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά και τού Ισμαήλ. Ο ί­διος ο άγιος Γρηγόριος γράφει: «Ο δε Ισμαήλ, ούτω γαρ ο τού μεγάλου αμηρά υϊδούς εκαλείτο»⁵. Ο Κιτσίκης λέ­γει ότι διεξήχθη διάλογος τού Αγίου Γρηγορίου τού Πα­λαμά «με τον γιό τού Οθωμανού ηγεμόνα Ισμαήλ». Όμως ο υϊδούς δεν είναι ο γιος, αλλά ο εγγονός. Κατά τον Πλάτωνα και άλλους έλληνας συγγραφείς ο υϊδούς είναι ο υιός τού υιού, δηλαδή ο εγγονός⁶. Επομένως ο Ι­σμαήλ ήταν υιός τού Μουράτ, ο οποίος ήταν υιός τού Ορχάν⁷. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι στον διάλογο αυτόν ο άγιος Γρηγόριος κάνει λόγο για Τούρκους και όχι για Αλεβίδες: «Οι τούρκοι λόγον είναι τού Θεού φασί τον Χριστόν...»⁸.
3. Ο δεύτερος διάλογος τού Αγίου Γρηγορίου διεξή­χθη με τους Χιόνες. Πολλά έχουν υποστηριχθή για τους Χιόνες. Εδώ μόνον πρέπει να παραθέσω την γνώμη τού Αγίου Γρηγορίου, όπως φαίνεται στις επιστολές του. Ο άγιος τους χαρακτηρίζει «ανθρώπους μηδέν άλλο μελετήσαντες και παρά τού Σατανά διδαχθέντας η βλασφη­μίαν και αναισχυντίαν εις τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, τον τού Θεού υιόν»⁹. Ο δε αμηράς τους χαρακτη­ρίζει «σοφούς και ελλογίμους»¹⁰. Είναι πολύ χαρακτηρι­στικό ότι και ο άγιος Φιλόθεος Κόκκινος, σύγχρονος και βιογράφος τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά, τους ονο­μάζει «νέους παραβάτας και ασεβείς Χιόνας»¹¹.

Δεν επιθυμώ να ενδιατρίψω στην προέλευση τού ονό­ματος τους, την φυσιογνωμία τους κ.λ.π., γιατί ο ανα­γνώστης μπορεί να βρη εκτενή ανάλυση στην κατατοπι­στική εισαγωγή του Παναγιώτου Χρήστου¹². Μόνον θα ήθελα να παραθέσω το συμπέρασμα τού ανωτέρω Καθηγητού: «Οι Χιόναι είχον βασικώς αποστή της χριστιανι­κής πίστεως, αλλ’ ήθελον να έχουν την συνείδησίν των ήσυχον ότι διετήρουν μέρος αυτής κρυφίως ως κρυπτοχριστιανοί — και τούτο ήθελον να αποκρύψουν από τον Ορχάν —, ενώ ηδύναντο να εμφανίζωνται και ως Τούρ­κοι και ως Ιουδαίοι. Ήσαν μία συγκρητιστική ομάς, διαμορφωθείσα εκ των στυγνών συνθηκών της τουρκικής ει­σβολής εις την Μικράν Ασίαν»¹³. Είναι πιθανόν ο Ορ­χάν να χρησιμοποίησε «επίλεκτα μέλη της οικογενείας αυτής εις το υπανάπτυκτον εκπαιδευτικόν σύστημά του»¹⁴.

Η συζήτηση τού Αγίου Γρηγορίου με τους Χιόνες δεν έγινε σε κλίμα ευχάριστο. Πολλές φορές στον διασωθέντα διάλογο λέγεται ότι οι Τούρκοι και οι Χιόνες διέκοπταν τον άγιο Γρηγόριο θορυβούντες¹⁵. Μάλιστα δε στο τέλος της διαλέξεως ένας από τους Χιόνες στράφηκε ε­ναντίον τού Αγίου Γρηγορίου και τον εράπισε. «Εις δε των Χιόνων προσκαρτερήσας ύβρισε τον μέγαν τού Θεού αρχιερέα αισχρώς και ορμήσας επάνω αυτού έδωκεν αυτώ πληγάς κατά κόρρης»¹⁶. Βέβαια, οι άλλοι παριστάμενοι Τούρκοι τον κατηγόρησαν και τον επετίμησαν, αλλά το γεγονός είναι ότι η συζήτηση δεν έγινε σε ομαλές συνθή­κες, όπως θα έπρεπε να γινόταν αν υπήρχε ευνοϊκότητα σχέσεων μεταξύ των Τούρκων και τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά.

 Η ίδια ατμόσφαιρα σχεδόν επικράτησε και στην τρίτη θεολογική συζήτηση που είχε ο άγιος Γρηγόριος με τους Τούρκους κατά τον χρόνο της εξορίας του. Στο ση­μείο αυτό θα δούμε την μεγαλύτερη απομάκρυνση τού Κιτσίκη από το κείμενο τού Αγίου.

Ο Κιτσίκης λέγει ότι ο άγιος Γρηγόριος συζητούσε «στο δρόμο θρησκευτικά θέματα με τους περαστι­κούς»¹⁷. Γεγονός πάντως είναι ότι η συζήτηση διεξήχθη μεταξύ τού Αγίου Γρηγορίου και τού τασιμάνη, που ήταν υπεύθυνος για την λατρεία των Τούρκων, ύστερα από την κηδεία ενός Μουσουλμάνου, παρουσία βεβαίως μερικών Τούρκων και Χριστιανών. Και η συζήτηση περιστράφηκε στην διαφορά μεταξύ τού Μωάμεθ και τού Χριστού, θέμα που ήταν το κεντρικό σημείο κατά την διάρκεια των θεολογικών συζητήσεων.

Πράγματι, κατά την διάρκεια της συζητήσεως αυτής ένας από τους παρισταμένους Τούρκους είπε: «έσται ποτέ ότε συμφωνήσομεν», δηλαδή θα έλθη καιρός που θα συμ­φωνήσουμε μεταξύ μας. Και τότε ο άγιος Γρηγόριος απήντησε: «Και εγώ συνεθέμην και επευξάμην τάχιον ήκειν τον καιρόν εκείνον», δηλαδή συμφώνησε και ευχήθηκε να έλθη το ταχύτερο ο καιρός εκείνος¹⁸. Το πρό­βλημα όμως είναι ότι ο Κιτσίκης το ερμηνεύει λανθασμέ­να και δίδει την εντύπωση ότι ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς εντυπωσιάσθηκε από τον Αλεβισμό «που τόσο κον­τά ευρισκόταν στην Ορθοδοξία, ώστε ειλικρινά πίστεψε πως σύντομα οι Τούρκοι θα γίνονταν Χριστιανοί Ορθό­δοξοι». Από όσα όμως προηγήθηκαν της φράσεως αυτής και από την ερμηνεία που έδωσε ο άγιος Γρηγόριος σ' αυτήν αποκλείεται να εντυπωσιάσθηκε και να πίστευσε ε ι λ ι κ ρ ι ν ά ότι γρήγορα οι Τούρκοι θα γίνον­ταν Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Και εξηγούμαι περισσότερο.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς με τρόπο έξυπνο και ομολογιακό, κατά την διάρκεια της συζητήσεως, έστρε­ψε πολύ γρήγορα τον λόγο στην διαφορά μεταξύ του Μω­άμεθ και τού Χριστού και τόνισε την υπεροχή του Χρι­στού έναντι του Μωάμεθ. Αναφέρθηκε στην διαγωγή του Μωάμεθ και των Μωαμεθανών, που κυρίευσαν τα μέρη εκείνα με πόλεμο και μάχαιρα, με λεηλασίες, ανδραποδισμούς και φόνους, με ενέργειες, δηλαδή, που δεν προ­έρχονταν από τον αγαθό Θεό, αλλά με θέλημα του ανθρωποκτόνου διαβόλου, ενώ αντίθετα ο Χριστιανισμός α­πλώθηκε στον κόσμο με την αγάπη και την εγκράτεια κ.λ.π.¹⁹. Στο σημείο αυτό φάνηκε η τεράστια διαφορά μεταξύ των Χριστιανών και των Τούρκων.

Η παρατήρηση αυτή του Αγίου Γρηγορίου εξηρέθισε τους παρισταμένους Τούρκους - Μουσουλμάνους και κινήθηκαν «προς οργήν». Τότε ακριβώς οι παριστάμενοι Χριστιανοί έκαναν νοήματα στον άγιο Γρηγόριο «παρείναι τον λόγον», δηλαδή να περατώση τον λόγο. Τότε ο άγιος Γρηγόριος, κάνοντας ιλαρό τον λόγο του και υπομειδιάσας, είπε: «Ει γε κατά τους λόγους συνεφωνούμεν ενός αν ήμεν και δόγματος», δηλαδή αν συμφωνούσαμε στην διδασκαλία τότε θα ανήκαμε σε ένα δόγμα. Με τον λόγο αυτόν ο άγιος Γρηγόριος ήθελε να κάνη τον λόγο του ιλαρότερο, να μη φθάσουν στα άκρα, και φυσικά έ­δειχνε και την μεγάλη διαφορά που υπήρχε μεταξύ τους.

Γι' αυτό σημειώνει ο ίδιος: «Αλλ' ο νοών νοείτω των ειρημένων την δύναμιν»²⁰.

Αφού χαμήλωσαν οι τόνοι της συζητήσεως, κάποιος από τους παρισταμένους είπε ότι θα έλθη καιρός που θα συμφωνήσουν. Τότε ακριβώς ο άγιος Γρηγόριος Παλα­μάς λέγει ότι συμφώνησε και ευχήθηκε να έλθη το ταχύ­τερο. Πρέπει να δούμε τον λόγο αυτόν στην όλη ατμό­σφαιρα που προηγήθηκε και όχι στον ενθουσιασμό τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά για τον Αλεβισμό «που τό­σο κοντά ευρισκόταν στην Ορθοδοξία». Και φυσικά αυτό φαίνεται καθαρά και από την ερμηνεία που έδωσε ο ίδιος ο άγιος Γρηγόριος της ιδικής του φράσεως.

Γράφει ότι συμφώνησε σ’ αυτόν τον λόγο ενθυμηθείς τον λόγο τού Αποστόλου Παύλου, «τω ονόματι Ιησού Χριστού παν γόνυ κάμψει και πάσα γλώσσα εξομολογήσηται ότι Κύριος Ιησούς Χριστός εις δόξαν Θεού πατρός». Και μάλιστα επεξηγεί στο ποίμνιό του ότι αυτό θα γίνη κατά την Δευτέρα Παρουσία τού Χριστού: «τούτο ο’ έσται πάντως εν τη δευτέρα παρουσία τού Κυρίου Η­μών Ιησού Χριστού²¹».

Μελετώντας το κείμενο αυτό του Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά δεν μπόρεσα πουθενά να δω, όσο καλή διάθεση και αν είχα, ότι ο άγιος εντυπωσιάσθηκε από τον Αλεβισμό, και ότι «ειλικρινά πίστεψε πως σύντομα οι Τούρ­κοι θα γίνονταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι», όπως λέγει ο Κιτσίκης. Αντίθετα είδα την φράση τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά ως μια διπλωματική ενέργεια για να τελειώση καλά η συζήτηση, κατά την οποία μίλησε με παρρη­σία και θα έλεγα προκλητικά εναντίον τού Μωάμεθ, προ­ξενώντας οργή στους παρισταμένους Τούρκους.

 Από τις τρεις αυτές θεολογικές συζητήσεις φαίνε­ται ότι το κεντρικό θέμα τους ήταν η τεράστια διαφορά μεταξύ τού Χριστού και τού Μωάμεθ. Ο άγιος Γρηγό­ριος πάντοτε επανέφερε την συζήτηση σ’ αυτό το σημείο. Ξεκινούσε από το ότι το Κοράνιο πίστευε στον Χριστό ως λόγο τού Θεού. Η αντίθεσή του ήταν ότι οι Χριστια­νοί δεν μπορούν να δεχθούν τον Μωάμεθ ως Προφήτη. Φυσικά και οι Τούρκοι ζητούσαν από τους Χριστιανούς να δεχθούν τον Μωάμεθ ως Προφήτη, αφού και το Κο­ράνιό τους δέχεται τον Χριστό. Συνεπώς, το ότι οι συζητούντες με τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά Τούρκοι φαί­νονταν ότι αναγνώριζαν τον Χριστό ως λόγο του Θεού, αυτό δεν το έκαναν γιατί ήταν φιλικά διακείμενοι προς τους Χριστιανούς, αλλά γιατί το γράφει το Κοράνιο.

Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι την εποχή εκείνη οι Μου­σουλμάνοι δέχονταν διάφορες επιρροές τόσο από τον νε­οπλατωνισμό όσο και από τον χριστιανικό ασκητισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Τζαλαλουντίν Ρουμί²². Αυτός ο επηρεασμός και συγκρητισμός, που είναι φαινόμενο που παρουσιάζεται σε κάθε εποχή και σε ο­παδούς διαφόρων ομολογιών και θρησκειών, είναι ένα κα­θολικό φαινόμενο. Φαίνεται όμως από το περιστατικό του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ότι δεν πρόκειται για κά­ποιο πλησίασμα των Μουσουλμάνων προς τον Χριστια­νισμό, αλλά μάλλον το αντίθετο, δηλαδή φανερώνεται η επιθετική τους διάθεση. Και το ότι μερικοί εξαναγκάζον­ταν να προσχωρήσουν στον Μουσουλμανισμό, όπως φαί­νεται εν μέρει και στους Χιόνας, δείχνει τις φονικές και εχθρικές διαθέσεις των Τούρκων, και όχι τόσο την φιλία τους.

 Σε πολλά σημεία των επιστολών που απέστειλε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς προς το ποίμνιο της Θεσ­σαλονίκης, συναντούμε πολύ βαρεία επίθετα για τους Τούρκους, οι οποίοι υποτίθεται, κατά τον Κιτσίκη, είχαν ενθουσιάσει τον άγιο Γρηγόριο. Τους Ονομάζει βαρβά­ρους, και μάλιστα «τοις πάντων βαρβάρων βαρβαρωτάτοις»²³. Οι Τούρκοι αποτελούν «το δυσεβές και θεομισές και παμμίαρον τούτο γένος», που ο Θεός παρέδωσε σε αδόκιμο νου και πάθη ατιμίας, «ώστε βιούν αισχρώς και απανθρώπως και θεομισώς»²⁴. Αισθάνεται ο άγιος Γρηγόριος ότι οδηγείται από χέρια άνομα: «...αρπαγέντες οίον χερσίν άνομων εκείθεν»²⁵. Γράφει ότι οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν τους Χριστιανούς πολύ σκληρά. Η φράση «άγοντας, αγομένους όρων»²⁶ δείχνει μια φρικτή πραγματικότητα. Όλα αυτά δεν θα τα έλεγε ο άγιος Γρη­γόριος ο Παλαμάς εάν «είχε εντυπωσιασθεί από τον Αλεβισμό, που τόσο κοντά ευρισκόταν στην Ορθοδοξία», ούτε βέβαια ότι «ειλικρινά πίστεψε πως σύντομα οι Τούρ­κοι θα γίνονταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι». Άλλωστε, μπο­ρούμε να υποθέσουμε ότι διαψεύσθηκε τόσο γρήγορα ο μέγας αυτός Πατήρ της Εκκλησίας;

Βέβαια, το θέμα του αλεβισμού στην σύγχρονη εποχή πρέπει να μελετηθή. Δεν μπορώ να αμφισβητήσω τυχόν πραγματικά στοιχεία του Καθηγητή Κιτσίκη, ούτε να στα­ματήσω την προσπάθεια να βρεθούν ειρηνικές λύσεις για την περιοχή μας. Αλλά αυτό πρέπει να γίνεται με τις α­παραίτητες προϋποθέσεις. Η μία, ότι δεν πρέπει να αλλοιώνουμε τα ιστορικά γεγονότα και να παραποιούμε τα κείμενα των Αγίων Πατέρων, για να γίνουν υποστηρίγματα των απόψεών μας. Η άλλη, ότι δεν πρέπει να μειώ­νουμε ή να περιφρονούμε την ορθόδοξη διδασκαλία.

Πραγματικά, δεν μπορεί ποτέ η Ορθόδοξη Εκκλησία να χρησιμοποιείται, και μάλιστα παραποιημένα, σε πολιτι­κές σκοπιμότητες.

Κάθε χώρα πρέπει να χρησιμοποιή τα κατάλληλα μέ­σα και τους καλύτερους τρόπους για να εξασκή την εξωτερική της πολιτική. Και στην εποχή μας το φαινόμε­νο τού αλεβισμού πρέπει να προσεχθή και να ερευνηθή με προσοχή και σοβαρότητα. Δεν θεωρώ όμως σωστό να εντάσσουμε την Ορθόδοξη Εκκλησία στην προσπάθεια αυτή. Γιατί τότε, εκτός των άλλων, δεν μπορούμε να κά­νουμε ούτε ρωμαίικη πολιτική, ούτε φυσικά και επιστη­μονική έρευνα.

Αύγουστος 1993

1.  Παράδοση Απρίλιος - Ιούνιος 1993. τεύχος 2. σελ. 142

2.  Παράδοση, ένθ. ανωτ. σελ. 145

3.  βλ. Γρηγορίου Παλαμά Συγγράμματα, τόμος Ο', επιμέλεια Παναγιώτου Χρήστου. σελ. 120-165

4.  Παράδοση ένθ. ανωτ. σελ. 145

5.  Γρηγορίου Παλαμά, Συγγράμματα, ένθ. ανωτ. σελ. 128

6.  Liddel-Scott: Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, εκδ. Σιδέρης, Αθήνα, τόμ. ΕΝ, σελ. 1416

7.  Γρηγορίου Παλαμά Συγγράμματα, ένθ. ανωτ. σελ. 128, σημ. 1

8.  ένθ. ανωτ. σελ. 128

9.  ένθ. ανωτ. σελ. 130

10. ένθ. ανωτ. σελ. 130

11. Φιλοθέου Κοκκίνου, Βίος Γρηγορίου Παλαμά, ΕΠΕ σελ. 374

12. βλ. Γρηγορίου Παλαμά Συγγράμματα, ένθ. ανωτ. σελ. 68 και εξής.

13. ένθ. ανωτ. σελ. 62-63

14. ένθ. ανωτ. σελ. 63

15. ένθ. ανωτ. σελ. 158-159

16. ένθ. ανωτ. σελ. 165

17. Παράδοση ένθ. ανωτ. σελ. 145

18. Γρηνοοίου Παλαμα Συγγράματα. ένθ. ανωτ. σελ. 138

19. ένθ. ανωτ. σελ.σελ. 137

20. ένθ. ανωτ. σελ. 138

21. ένθ. ανωτ. σελ. 138

22. βλ. Αρχιμ. Ιεροθέου Βλάχου: Ρωμηοί σε Ανατολή και Δύση, έκδ. Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας). σελ. 113 και εξής.

23. Γρηγορίου Παλαμά Συγγράμματα, ένθ. ανωτ. σελ. 121

24. ένθ. ανωτ. σελ. 124-126

25. ένθ. ανωτ. σελ. 126

26. ένθ. ανωτ. σελ. 121

Στὸ κείμενο αὐτὸ ἐπισημαίνεται ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος αὐτοσυνειδησία δὲν μᾶς ἐπιτρέπει νὰ παρακάμπτωμε τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία δὲν ἠμπορεῖ νὰ συναποτελῇ μαζὶ μὲ τὸν Δυτικὸ Χριστιανισμὸ μία ἑνιαία «χριστιανικὴ ταυτότητα», ἀλλὰ ἀντιθέτως μᾶς ὑποχρεώνει νὰ τονίσωμε ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ λησμονημένη ἀπὸ τὴν Εὐρώπη πρωτογενής της Πίστις, ἡ ὁποία πρέπει κάποτε νὰ ἀποτελέσῃ ἐκ νέου τὴν χριστιανική της ταυτότητα.

Ἡ Ἑνωμένη Εὐρώπη τοῦ 21ου αἰῶνος ἀναζητεῖ τὴν ταυτότητά της. Ἡ «εὐρωπαϊκὴ ταυτότης» δὲν ἀποτελοῦσε ἀντικείμενο σοβαροῦ προβληματισμοῦ, ἐφ᾿ ὅσον τὴν διεμόρφωναν μόνον οἰκονομικοὶ καὶ πολιτικοὶ παράγοντες. Ἀφ᾿ ὅτου ὅμως πολιτισμικοὶ καὶ ἰδίως θρησκευτικοὶ παράγοντες ἔπρεπε νὰ ληφθοῦν ὑπ᾿ ὄψιν κατὰ τὴν ἀναζήτησί της, ἀναπτύχθηκαν σοβαρὲς συζητήσεις, ἔντονες διαφωνίες καὶ ὀξεῖες διαμάχες γύρω ἀπὸ τὴν ἀναφορὰ ἢ μὴ τοῦ «Εὐρωπαϊκοῦ Συντάγματος» στὴν χριστιανικὴ ταυτότητα τῆς Εὐρώπης.

Τί σημαίνει ὅμως «χριστιανικὴ ταυτότης τῆς Εὐρώπης» γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους λαούς μας; Πόσο χριστιανικὴ εἶναι ἡ «χριστιανικὴ ταυτότης τῆς Εὐρώπης»;

Ὅσοι καλοπροαίρετα ἀγωνίζονται γιὰ τὴν ἐνίσχυσι τῆς χριστιανικῆς ταυτότητος τῆς Εὐρώπης ὁμιλοῦν συνήθως γι᾿ αὐτὴν ὡσὰν νὰ πρόκειται γιὰ ἕνα ἱστορικὸ δεδομένο ἢ ἕναν κώδικα χριστιανικῶν ἀρχῶν καὶ ἀξιῶν, στὶς ὁποῖες ἠμποροῦν νὰ συγκλίνουν οἱ χριστιανικοὶ λαοὶ μὲ τὴν βοήθεια τῶν οἰκουμενικῶν ἐπαφῶν καὶ διαχριστιανικῶν διαλόγων. Οἱ Χριστιανοὶ τῆς Εὐρώπης ἐπιδιώκουν νὰ τὴν ἐξασφαλίσουν θεσμικά, ἐπειδὴ φοβοῦνται τὸ ἐνδεχόμενο τοῦ θρησκευτικοῦ ἀποχρωματισμοῦ τῆς ἠπείρου των, τὴν ἀλλοίωσι τῆς χριστιανικῆς της ἰδιοπροσωπίας λόγω τῶν πληθυσμιακῶν μεταβολῶν (μετανάστευσις κ.λπ.) ἢ τὸν ἀποκλεισμὸ τῶν χριστιανικῶν «διεκκλησιαστικῶν» ὀργανισμῶν ἀπὸ τὰ κέντρα λήψεως ἀποφάσεων στὴν Εὐρώπη. Ἀκολουθώντας τὴν ἴδια λογική, καὶ οἱ προτάσεις ἐπισήμων Ὀρθοδόξων ἐκπροσώπων ἐπικεντρώνονται στὴν ἐνίσχυσι μιᾶς θεσμικῆς χριστιανικῆς παρουσίας στὴν Εὐρώπη.

Στὸ κείμενο αὐτὸ ἐπισημαίνεται ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος αὐτοσυνειδησία δὲν μᾶς ἐπιτρέπει νὰ παρακάμπτωμε τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία δὲν ἠμπορεῖ νὰ συναποτελῇ μαζὶ μὲ τὸν Δυτικὸ Χριστιανισμὸ μία ἑνιαία «χριστιανικὴ ταυτότητα», ἀλλὰ ἀντιθέτως μᾶς ὑποχρεώνει νὰ τονίσωμε ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ λησμονημένη ἀπὸ τὴν Εὐρώπη πρωτογενής της Πίστις, ἡ ὁποία πρέπει κάποτε νὰ ἀποτελέσῃ ἐκ νέου τὴν χριστιανική της ταυτότητα.

* * *

Ζῶντες στὸ περιβάλλον τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ στὴν πνευματικὴ ἀτμόσφαιρα ποὺ αὐτὸ δημιουργεῖ, ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος κληρονομιά μας δὲν πρέπει νὰ μετρῆται μὲ τὰ μέτρα τοῦ κόσμου τούτου. Τὰ τελευταῖα χρόνια γινόμεθα μάρτυρες τῆς εὐλαβείας καὶ τῆς βαθειᾶς πίστεως τῶν προσκυνητῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πολλοὶ ἐκ τῶν ὁποίων ἔρχονται μὲ πολὺ κόπο καὶ μὲ μεγάλα ἔξοδα ἀπὸ τὶς ὁμόδοξες χῶρες τῆς Βαλκανικῆς καὶ ἀπὸ τὴν Ρωσσία.

Στὴν συνείδησι ὅλων αὐτῶν τῶν εὐσεβῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὅσων ἐκπροσωποῦν στὴν χώρα τους, ἡ Ὀρθοδοξία δὲν ἔχει συνήθως τὴν ἔννοια, ποὺ τῆς ἀποδίδουν ὅσοι τὴν βλέπουν ἢ τὴν ἀντιμετωπίζουν μὲ ἰδεολογικὰ ἢ κοινωνιολογικὰ κριτήρια, ὅσοι δηλαδὴ συνηθίζουν νὰ βλέπουν στὴν καθ᾿ ἡμᾶς Ἀνατολὴ ἀντιδυτικὰ «Ὀρθόδοξα» τόξα παράλληλα πρὸς τὰ μουσουλμανικά, ἢ θεωροῦν τὴν Ὀρθοδοξία ὡς ἐθνικιστικὴ δύναμι τῶν λαῶν ποὺ τὴν ἀσπάζονται. Ὅσο καὶ ἂν οἱ Ὀρθόδοξοι δημιουργοῦμε τέτοιες ἐντυπώσεις, λόγω τῶν προσωπικῶν μας ἀτελειῶν ἢ τῶν συλλογικῶν μας ἀστοχιῶν, ἔχουμε βαθειὰ ριζωμένη στὴν συνείδησί μας τὴν πεποίθησι ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι κάτι πολὺ πιὸ οὐσιαστικό, οὐράνιο, ἀκατάλυτο: εἶναι τὸ ἀνεκτίμητο δῶρο τοῦ ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο, ἡ «ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις πίστις» (Ἰούδ. 3), τὴν ὁποία ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας διασῴζει ἀκέραια, χωρὶς αἱρετικὲς παραχαράξεις, καὶ τὴν ὁποία μὲ πολλὲς θυσίες διαφυλάξαμε σὲ δύσκολους καιρούς, προκειμένου νὰ μὴ χάσουμε τὴν ἐλπίδα τῆς αἰωνίου ζωῆς.

Οἱ Ὀρθόδοξοι λαοὶ εἴμαστε ἠλεημένοι ἀπὸ τὸν ἅγιο Θεὸ νὰ φέρωμε τὴν σφραγῖδα τοῦ Ὀρθοδόξου ἁγίου Βαπτίσματος, νὰ κοινωνοῦμε τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου Εὐχαριστίας, νὰ ἀκολουθοῦμε μὲ ταπείνωσι τὴν δογματικὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων ἑπτὰ Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὡς μοναδικὴ ὁδὸ σωτηρίας, καὶ νὰ τηροῦμε «τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης» (Ἐφ. δ´ 3). Φέρομε ὁμολογουμένως τὴν παρακαταθήκη τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως «ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσι» (Β´ Κορ. δ´ 7), ἐν τούτοις ὅμως αὐτὴ συνιστᾷ Χάριτι Θεοῦ τὸν λόγο «τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος» (Α´ Πέτρ. γ´ 15).

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας δὲν εἶναι ἁπλῶς κιβωτὸς τῆς ἐθνικῆς ἱστορικῆς μας κληρονομιᾶς. Πρωτίστως καὶ κυρίως εἶναι ἡ Μία Ἁγία Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία.

Γιὰ νὰ μὴ χάσουν τὴν ἐλπίδα τῆς ἐν Χριστῷ αἰωνίου σωτηρίας, σὲ ἐποχὲς δύσκολες οἱ Ὀρθόδοξοι λαοὶ τῶν Βαλκανίων διετήρησαν τὴν Ὀρθόδοξο Πίστι τους μὲ τὴν θυσία χιλιάδων νεομαρτύρων, ἀντιστεκόμενοι τόσο στὸν ἐξισλαμισμὸ ὅσο καὶ στὸν ἐξουνιτισμό⁽¹⁾ . Γι᾿ αὐτὸ ἡ πρόσφατος, μετὰ τὴν κατάρρευσι τῶν ἀθεϊστικῶν καθεστώτων, ἀναζωπύρωσις τῆς Οὐνίας καὶ ἡ δραστηριότης τῶν νέο-προτεσταντικῶν Ὁμολογιῶν μεταξὺ Ὀρθοδόξων πληθυσμῶν ἀποτελοῦν σοβαρότατες προκλήσεις γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους. Καὶ ὡς τέτοιες πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζωνται, ἐπειδὴ γιὰ μία ἀκόμη φορᾷ θέτουν ὑπὸ διακινδύνευσι τὴν σωτηρία ἁπλοϊκῶν ψυχῶν, «ὑπὲρ ὧν Χριστὸς ἀπέθανε» (πρβλ. Ρωμ. ιδ´ 15).

Στὶς δυτικὲς κοινωνίες ἐξάλλου, τὶς ἐκ παραδόσεως ρωμαιοκαθολικὲς καὶ προτεσταντικές, ὅπου ὑπάρχουν καὶ δραστηριοποιοῦνται Ὀρθόδοξες ἐνορίες, ἡ Ὀρθόδοξος παρουσία πρέπει νὰ εἶναι σεμνὴ μαρτυρία περὶ τοῦ αὐθεντικοῦ Χριστιανισμοῦ, τὸν ὁποῖον στερήθηκαν ἐπὶ αἰῶνες οἱ κοινωνίες αὐτές, λόγω τῶν παπικῶν καὶ προτεσταντικῶν παρεκκλίσεων ἀπὸ τὴν ἀποστολικὴ Πίστι. Κάθε φορὰ ποὺ ἡ νοσταλγικὴ ἀναζήτησις τῆς ἀνόθευτου χριστιανικῆς Πίστεως κορυφώνεται στὴν ἐπιστροφὴ ἑτεροδόξων Χριστιανῶν στὴν ἀγκάλη τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, τῆς Ὀρθοδόξου, ἐκφράζεται ἡ ἱεραποστολικὴ φύσις τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπιστρέφοντες οἱ ἑτερόδοξοι στὴν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, δὲν ἐγκαταλείπουν μία ἐκκλησία γιὰ νὰ ἀσπασθοῦν μία ἄλλη, ὅπως λανθασμένα θεωρεῖται. Στὴν πραγματικότητα ἀφήνουν ἕνα ἀνθρωποκεντρικὸ ἐκκλησιαστικὸ σχῆμα καὶ ἐπανευρίσκουν τὴν μία καὶ μοναδικὴ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, γίνονται μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐπαναπροσανατολίζονται στὴν πορεία τῆς θεώσεως.

Δυστυχῶς, ἀντίθετη κατεύθυνσι ἀκολουθεῖ ὁ συγκρητιστικὸς Οἰκουμενισμός, τὸν ὁποῖον ἐκφράζουν θεσμικὰ ὄργανα τῆς Οἰκουμενικῆς λεγομένης Κινήσεως καὶ φορεῖς τοῦ παποκεντρικοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἐπειδὴ παραθεωροῦν τὴν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησιολογία καὶ ἀκολουθοῦν τὴν προτεσταντικὴ «θεωρία τῶν κλάδων» ἢ τὴν νεωτέρα ρωμαιοκεντρικὴ θεωρία τῶν «ἀδελφῶν ἐκκλησιῶν», θεωροῦν ὅτι ἡ Ἀλήθεια τῆς Ἀποστολικῆς Πίστεως, ἢ μέρος αὐτῆς, διασῴζεται σὲ ὅλες τὶς Χριστιανικὲς ἐκκλησίες καὶ ὁμολογίες. Γι᾿ αὐτὸ κατευθύνουν τὶς προσπάθειές τους στὴν πραγματοποίησι μιᾶς ὁρατῆς ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν, ἀνεξαρτήτως βαθυτέρας ἑνότητος στὴν Πίστι.

Ὑπὸ τὴν ἔννοια αὐτὴ ἡ οἰκουμενιστικὴ «θεολογία» ἐξισώνει τὸ Ὀρθόδοξο Βάπτισμα (τριπλῆ κατάδυσι) μὲ τὸ ρωμαιοκαθολικὸ ράντισμα, θεωρεῖ τὴν αἵρεσι τοῦ Filioque δογματικὰ ἰσοδύναμη μὲ τὴν Ὀρθόδοξο διδασκαλία περὶ τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐκ μόνον τοῦ Πατρός, μεθερμηνεύει τὸ πρωτεῖο ἐξουσίας τοῦ Πάπα τῆς Ρώμης ὡς πρωτεῖο διακονίας, ὀνομάζει θεολογούμενον τὴν Ὀρθόδοξο διδασκαλία περὶ διακρίσεως οὐσίας καὶ ἐνεργείας στὸν Θεὸ καὶ περὶ ἀκτίστου θείας Χάριτος, κ.ἄ.

Πρόκειται γιὰ ἕναν ἐπιπόλαιο οἰκουμενισμό, γιὰ τὸν ὁποῖο ἔγραφε εὔστοχα ὁ ἀείμνηστος π. Δημήτριος Στανιλοάε: «Δημιουργεῖται κάθε τόσο, ἀπὸ τὴν μεγάλη ἐπιθυμία γιὰ ἕνωση, ἕνας εὔκολος ἐνθουσιασμός, ποὺ πιστεύει πῶς μπορεῖ μὲ τὴν συναισθηματική του θερμότητα νὰ ρευστοποίηση τὴν πραγματικότητα καὶ νὰ τὴν ξαναπλάση χωρὶς δυσκολία. Δημιουργεῖται ἀκόμα καὶ μία διπλωματικὴ συμβιβαστικὴ νοοτροπία, ποὺ νομίζει πῶς μπορεῖ νὰ συμφιλίωση μὲ ἀμοιβαῖες ὑποχωρήσεις δογματικὲς θέσεις ἢ γενικώτερες καταστάσεις, ποὺ κρατοῦν τὶς ἐκκλησίες χωρισμένες. Οἱ δυὸ αὐτοὶ τρόποι, μὲ τοὺς ὁποίους ἀντιμετωπίζεται -ἢ παραθεωρεῖται- ἡ πραγματικότητα, φανερώνουν μία κάποια ἐλαστικότητα ἢ κάποια σχετικοποίηση τῆς ἀξίας ποὺ ἀποδίδεται σ᾿ ὡρισμένα ἄρθρα πίστεως τῶν ἐκκλησιῶν. Ἡ σχετικοποίηση αὐτὴ ἀντικαθρεφτίζει ἴσως τὴν πολὺ χαμηλὴ σημασία, ποὺ ὡρισμένες χριστιανικὲς ὁμάδες -στὸ σύνολό τους ἢ σ᾿ ὡρισμένους ἀπὸ τοὺς κύκλους τους- δίνουν σ᾿ αὐτὰ τὰ ἄρθρα τῆς πίστεως. Προτείνουν πάνω σ᾿ αὐτά, ἀπὸ ἐνθουσιασμὸ ἢ διπλωματικὴ νοοτροπία, συναλλαγὲς καὶ συμβιβασμούς, ἀκριβῶς γιατί δὲν ἔχουν τίποτα νὰ χάσουν μὲ αὐτὰ ποὺ προτείνουν. Οἱ συμβιβασμοὶ ὅμως αὐτοὶ παρουσιάζουν μεγάλο κίνδυνο γιὰ Ἐκκλησίες, ὅπου τὰ ἀντίστοιχα ἄρθρα ἔχουν σπουδαιότητα πρώτης γραμμῆς. Γιὰ τὶς Ἐκκλησίες αὐτὲς παρόμοιες προτάσεις συναλλαγῆς καὶ συμβιβασμοῦ ἰσοδυναμοῦν μὲ ἀπροκάλυπτες ἐπιθέσεις»⁽²⁾ .

Παραλλήλως οἱ προτεσταντικὲς Ὁμολογίες, οἱ ὁποῖες ἔχουν φθάσει μέχρις ἀρνήσεως θεμελιωδῶν δογμάτων Πίστεως (τῆς ἱστορικότητος τῆς Ἀναστάσεως, τῆς ἀειπαρθενίας τῆς Θεοτόκου κ.ἄ.) καὶ ἀποδοχῆς ἀντιευαγγελικῶν ἠθῶν (γάμος ὁμοφυλοφίλων κ.λπ.), ἐξισώνονται στὰ πάνελ τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν μὲ τὶς ἁγιώτατες Τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Ἡ θεωρία τῆς «ἀπομυθεύσεως», ἡ «θεολογία» τοῦ «θανάτου τοῦ Θεοῦ», ἡ χειροτονία γυναικῶν σὲ ἱερατικοὺς βαθμούς, ἡ ἱερολογία γάμου ὁμοφυλοφίλων, ἀναμφίβολα δὲν ἀποτελοῦν στοιχεῖα τῆς χριστιανικῆς μας ταυτότητος.

Ὁ προτεσταντισμὸς περιῆλθε σὲ βαθύτατη κρίσι πίστεως. Ὁ Frank Schaeffer, ὁ ἐπώνυμος ἀμερικανὸς προτεστάντης ποὺ μετὰ ἀπὸ πολυετῆ καὶ σκληρὴ προσωπικὴ ἀναζήτησι ἔγινε Ὀρθόδοξος, στὸ βιβλίο τοῦ Dancing Alone, The Quest for Orthodox Faith in the Age of False Religion, Regina Orthodox Press, Salisburg, USA (σὲ ἑλληνικὴ μετάφρασι μὲ τίτλο: Ἀναζητώντας τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη στὸν αἰῶνα τῶν ψεύτικων θρησκειῶν (2), ἔκδ. Μακρυγιάννη, Κοζάνη 2004), δίνει πολλὰ ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα, ποὺ ἀποκαλύπτουν τὴν ἔκπτωσι τοῦ προτεσταντισμοῦ ἀπὸ τὴν Ἀλήθεια τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

Προέκτασι καὶ ἀναπόφευκτη συνέπεια τοῦ διαχριστιανικοῦ συγκρητισμοῦ ἀποτελεῖ ὁ διαθρησκειακὸς συγκρητισμός, ὁ ὁποῖος ἀναγνωρίζει δυνατότητα σωτηρίας σὲ ὅσους ἀνήκουν σὲ μία ἀπὸ τὶς μονοθεϊστικὲς θρησκεῖες. Ὀρθόδοξος ἐπίσκοπος ἔγραψε ὅτι «κατὰ βάθος, μία ἐκκλησία καὶ ἕνα τέμενος [τζαμί]... ἀποβλέπουν στὴν ἴδια πνευματικὴ καταξίωση τοῦ ἄνθρωπου»⁽³⁾ . Ὁ διαθρησκειακὸς συγκρητισμὸς δὲν διστάζει ἀκόμη νὰ ἀναγνωρίση σωτηριώδεις ὁδοὺς σὲ ὅλες τὶς θρησκεῖες τοῦ κόσμου⁽⁴⁾ . Πρὸ ὀλίγων ἐτῶν καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν ἔγραψε ὅτι ἠμπορεῖ νὰ ἀνάψη κερὶ μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, ὅπως καὶ μπροστὰ στὸ ἄγαλμα μιᾶς ἀπὸ τὶς θεὲς τοῦ Ἰνδουισμοῦ.

Ὀρθόδοξοι ἐπίσκοποι, κληρικοὶ καὶ θεολόγοι ἔχουν δυστυχῶς ἐπηρεασθῆ ἀπὸ τὴν συγκρητιστικὴ αὐτὴ νοοτροπία. Μὲ τὶς θεολογικές τους ἀπόψεις, τὶς ὁποῖες οἱ ἐκκοσμικευμένοι ἄρχοντες καὶ διανοούμενοι συνήθως ἀκούουν καὶ ἀναγνωρίζουν ὡς Ὀρθόδοξες, συντελοῦν ὥστε ἡ νοοτροπία αὐτὴ νὰ ὑπερβῇ τὰ στενὰ ὅρια τῶν προσωπικῶν τοὺς ἀντιλήψεων καὶ νὰ ἀποτελέση «γραμμή» μὲ στόχους καὶ ἐπιδιώξεις. Σὲ αὐτὴ τὴν προοπτικὴ ἡ ἀγάπη, χωρὶς ἀναφορὰ στὴν δογματικὴ ἀλήθεια, καθιερώνεται κριτήριο ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν, ἐνῷ ἡ ἐμμονὴ στὶς παραδοσιακὲς Ὀρθόδοξες θεολογικὲς θέσεις ἀποδοκιμάζεται ὡς μισαλλοδοξία καὶ φονταμενταλισμός.

Ὅσον ἀφορᾷ τὸ πῶς ἡ οἰκουμενιστικὴ νοοτροπία οἰκοδομεῖ τὸν τύπο μιᾶς κατ᾿ ἐπίφασιν χριστιανικῆς ταυτότητος τῆς Εὐρώπης, εἶναι χαρακτηριστικὲς οἱ «δεσμεύσεις» τῶν ἐκπροσώπων τῶν χριστιανικῶν ἐκκλησιῶν ποὺ ὑπέγραψαν τὴν Οἰκουμενικὴ Χάρτα στὶς 22 Ἀπριλίου 2001⁽⁵⁾ .

Ὅμως ἡ «χριστιανική» αὐτὴ ταυτότητα τῆς Εὐρώπης πολὺ ἀπέχει ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ χριστιανικὴ ταυτότητα τῶν εὐρωπαϊκῶν λαῶν. Πρέπει νὰ τονισθῇ μὲ κάθε ἔμφασι ὅτι ἀδικεῖται ἡ Εὐρώπη, ὅταν τῆς προσάπτωμε μία ταυτότητα ποὺ δὲν εἶναι ἀληθινὰ χριστιανικὴ ἀλλὰ μόνο κατ᾿ ἐπίφασι. Ἕνας νοσηρός, ἕνας νοθευμένος, Χριστιανισμὸς δὲν εἶναι ὁ Χριστιανισμὸς τῶν κατακομβῶν τῆς Ρώμης, τοῦ ἁγίου Εἰρηναίου Λουγδούνου, τῶν Ὀρθοδόξων μοναχῶν τῆς Σκωτίας καὶ τῆς Ἰρλανδίας, γενικῶς ὁ Χριστιανισμὸς τῆς πρώτης χιλιετίας. Ἕνας νοθευμένος Χριστιανισμὸς δὲν ἠμπορεῖ νὰ προστατεύσῃ τὴν Εὐρώπη ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ μὴ χριστιανικῶν ἀντιλήψεων καὶ ἠθῶν στὶς κοινωνίες της.

Εἶναι ἤδη γνωστὸ ὅτι οἱ πολλοὶ Εὐρωπαῖοι κουράσθηκαν ἀπὸ τὸν ξηρὸ ὀρθολογισμό, νοσταλγοῦν τὸν χαμένο μυστικισμό, καὶ γι᾿ αὐτὸ ἀσπάζονται τὸν μουσουλμανισμό, τὸν βουδισμὸ ἢ τὸν ἰνδουισμό, παραδίδονται στὸν ἐσωτερισμὸ ἢ ἐπιδιώκουν μεταφυσικὲς ἐμπειρίες σὲ νεοεποχιτικὰ κινήματα. Ἀναφέρεται ὅτι μόνο στὴν Ἰταλία λειτουργοῦν περὶ τὰ 500 μουσουλμανικὰ τεμένη, ἐνῷ στὴν Γαλλία τὸ 5% τοῦ πληθυσμοῦ εἶναι μουσουλμάνοι.

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία κατέχει τὴν Ἀλήθεια. Στὸ κέντρο τῆς ἔχει τὸν Χριστό. Σὲ αὐτὴν ὅλα εἶναι θεανθρώπινα, γιατί ὅλα προσφερόμενα στὸν Θεάνθρωπο Κύριο χαριτώνονται ἀπὸ τὴν ἄκτιστο Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι᾿ αὐτὸ ἠμπορεῖ νὰ ἀναπαύση τὶς ψυχὲς ποὺ ἀναζητοῦν καλοπροαίρετα τὴν ἐλευθερία τους ἀπὸ τὸν ἀσφυκτικὸ κλοιὸ τοῦ ὀρθολογισμοῦ, τοῦ ἐπιστημονισμοῦ, τοῦ ὑλισμοῦ, τοῦ ἰδεαλισμοῦ, τῆς τεχνοκρατίας. Γι᾿ αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ συρθῇ ἡ Ὀρθοδοξία μέσα στὴν συγκρητιστικὴ χοάνη, δὲν πρέπει νὰ χαθῇ ἡ ἐλπὶς τοῦ σύμπαντος κόσμου.

Ὡς Ὀρθόδοξοι ποιμένες καὶ ὡς Ὀρθόδοξοι πιστοὶ ἔχουμε χρέος νὰ διαφυλάξωμε τὴν ἱερὰ παρακαταθήκη τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας. Ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν παραγγέλλει στοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐφέσου καὶ στοὺς ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας μέχρι σήμερα: «Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος» (Πράξ. κ´ 28). Καὶ ὁ ἴδιος στὸν πιστὸ λαὸ τῆς Θεσσαλονίκης καὶ ὅλης τῆς Ἐκκλησίας: «ἀδελφοί, στήκετε καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις, ἂς ἐδιδάχθητε» (Β´ Θεσ. β´ 15).

Ἡ Γηραιὰ Ἤπειρος στὸν τομέα τῆς Πίστεως ἔχει ἀστοχήσει. Ἡ Νέα Ἐποχὴ ἀπειλεῖ ἀνοικτὰ πλέον τὶς εὐρωπαϊκὲς κοινωνίες μὲ ἀποχριστιανισμό. Δὲν εἶναι παράδοξο. Ἡ Εὐρώπη ἔστρεψε τὰ νῶτα στὸν Χριστό, κάποτε τὸν ἔδιωξε, ὅπως εὔστοχα παρατηροῦν ὁ Ντοστογιέφσκυ στὸν Μέγα Ἱεροεξεταστῆ⁽⁶⁾ καὶ ὁ ἅγιος Νικόλαος ἐπίσκοπος Ζίτσης⁽⁷⁾.

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὀφείλει νὰ ἐκδηλώση τὸ χάρισμα καὶ τὴν ἀποστολή της, νὰ διακηρύξη στοὺς λαοὺς τῆς Εὐρώπης ὅτι, ἐὰν ὑπάρχη κάτι ποὺ μπορεῖ νὰ σώσῃ τὴν Εὐρώπη σὲ αὐτὴ τὴν κρίσιμη φάσι τῆς ἱστορίας της, εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία. Ἂς μὴ στερήσουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία μας τὴν δυνατότητα νὰ δώση αὐτὸ τὸ σωτήριο μήνυμα στοὺς λαοὺς τῆς Εὐρώπης, ἐξισώνοντας τὴν Ὀρθόδοξο Πίστι μὲ τὴν αἵρεσι στὴν συγκεχυμένη προοπτικὴ καὶ τὸ ἀσαφὲς ὅραμα τοῦ συγκρητιστικοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Μποροῦμε νὰ συντελέσουμε σὲ ἕναν ὑγιῆ, ἀπολύτως Ὀρθόδοξο, Οἰκουμενισμό, ἀποκαλύπτοντας στοὺς ἑτεροδόξους Χριστιανοὺς τὸ Μυστήριο τοῦ Θεανθρώπου καὶ τῆς Ἐκκλησίας Του, καὶ διακηρύσσοντας μαζὶ μὲ τὸν μακαριστὸ καὶ ὁμολογητὴ Γέροντα Ἰουστίνο Πόποβιτς: «Ἡ ἔξοδος ἀπὸ ὅλα τὰ ἀδιέξοδα, ἀνθρωπιστικά, οἰκουμενιστικά, παπιστικά, εἶναι ὁ ἱστορικὸς Θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ τὸ ἱστορικὸν θεανθρώπινον οἰκοδόμημά Του, ἡ Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας Αὐτὸς εἶναι ἡ αἰωνία Κεφαλὴ καὶ ἡ ὁποία εἶναι τὸ αἰώνιον Αὐτοῦ Σῶμα. Ἡ Ἀποστολική, Ἁγιοπατερική, Ἁγιοπαραδοσιακή, Ἁγιοσυνοδική, Καθολικὴ Ὀρθόδοξος Πίστις εἶναι τὸ φάρμακον τῆς ἀναστάσεως ἀπὸ ὅλας τὰς αἱρέσεις, ὅπως καὶ ἂν αὗται ὀνομάζωνται. Εἰς τελευταίαν ἀνάλυσιν, κάθε αἵρεσις εἶναι ἀπὸ τὸν ἄνθρωπον καὶ «κατ᾿ ἄνθρωπον»· κάθε μία ἀπὸ αὐτὰς τοποθετεῖ τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν θέσιν τοῦ Θεανθρώπου, ἀντικαθιστᾷ τὸν Θεάνθρωπον διὰ τοῦ ἀνθρώπου. Μὲ τοῦτο ἀρνεῖται καὶ ἀπορρίπτει τὴν Ἐκκλησίαν... Ἡ μόνη σωτηρία ἀπὸ αὐτὸ εἶναι ἡ ἀποστολικὴ θεανθρωπίνη πίστις, δηλαδὴ ὁλικὴ ἐπιστροφὴ εἰς τὴν θεανθρωπίνην ὁδὸν τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν ἁγίων Πατέρων. Τοῦτο δὲ σημαίνει ἐπιστροφὴν εἰς τὴν ἄμωμον ὀρθόδοξον πίστιν τῶν καὶ εἰς τὸν Θεάνθρωπον Χριστόν, εἰς τὴν κεχαριτωμένην θεανθρωπίνην ζωὴν τῶν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰς τὴν ἐν Χριστῷ ἐλευθερίαν τῶν... Ἄλλως, χωρὶς τὴν ἀποστολικὴν καὶ ἁγιοπατερικὴν ὁδόν, χωρὶς τὴν ἀποστολικὴν καὶ ἁγιοπατερικὴν ἀκολούθησιν ὄπισθεν τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ εἰς ὅλους τοὺς κόσμους, καὶ τὴν λατρείαν τοῦ μόνου ἀληθινοῦ καὶ Ἀειζώου Θεοῦ, τοῦ Θεανθρώπου καὶ Σωτῆρος Χριστοῦ, εἶναι βέβαιον ὅτι ὁ ἄνθρωπος θὰ καταποντισθῇ εἰς τὴν νεκρὰν θάλασσαν τῆς εὐρωπαϊκῆς πολιτισμένης εἰδωλολατρίας καὶ ἀντὶ τοῦ Ζῶντος καὶ Ἀληθινοῦ Θεοῦ, θὰ λατρεύσῃ τὰ ψευδοείδωλα τοῦ αἰῶνος τούτου, εἰς τὰ ὁποῖα δὲν ὑπάρχει σωτηρία, οὔτε ἀνάστασις, οὔτε θέωσις διὰ τὸ θλιμμένον ὄν, τὸ ὀνομαζόμενον ἄνθρωπος⁽⁸⁾.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΑΙ

(1) Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, Καθηγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, «Ἡ Ἐκκλησιολογικὴ Αὐτοσυνειδησία τῶν Ὀρθοδόξων ἀπὸ τῆς Ἁλώσεως μέχρι τῶν ἀρχῶν τοῦ 20οῦ αἰῶνος», στὸν συλλογικὸ τόμο «ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΕΤΗΡΙΚΟΝ» (ἀφιέρωμα στὸν Μητροπολίτη Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως κ. Διονύσιο), Θεσσαλονίκη 1999, σ. 124. Βλ. ἐπίσης Ἀθανασίου Γιέφτιτς, ἐπισκόπου Βανάτου (νῦν πρώην Ζαχουμίου καὶ Ἐρζεγοβίνης), «Ἡ Οὐνία ἐναντίον τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδοξίας», στὸν συλλογικὸ τόμο «Η ΟΥΝΙΑ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ», ἔκδ. Ἁρμός, Ἀθήναι 1992. Περὶ τῆς δραστηριότητος τῆς Οὐνίας στὴν Τρανσυλβανία, βλ. «30 Βίοι Ρουμάνων Ἁγίων», ἔκδ. Ὀρθοδόξου Κυψέλης, Θεσ/νίκη 1992, σ. 123.

(2) Dimitru Staniloae, «Γιὰ ἕνα Ὀρθόδοξο Οἰκουμενισμό», ἔκδ. Ἄθως, Πειραιεὺς 1976, σ. 19-20.

(3) «Ὀρθοδοξία καὶ Ἰσλάμ», ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου 1997, σ. 16.

(4) Ἔνθ᾿ ἀνωτ., σ. 9-11.

(5) Βλ. Περιοδ. «Ἀπόστολος Βαρνάβας», Λευκωσία Κύπρου, τ.10/2001, σ. 411-423.

(6) Φ. Ντοστογιέβσκη, «Ἀδελφοὶ Καραμάζωφ», ἔκδ. Γκοβόστη, Ἀθήναι, σ. 99-121.

(7) Ἀρχιμ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, «Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ Οἰκουμενισμός», ἔκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 1974, σ. 238 καὶ 251-252.

(8) Ἔνθ᾿ ἀνωτ. σ. 256-257.

Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy

Ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι κατὰ κάποιο τρόπο ἡ βιογραφία τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο αὐτό. Καὶ μάλιστα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, ἡ Καινὴ Διαθήκη εἶναι ἡ βιογραφία τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ σ’ αὐτὸ τὸ κόσμο. Μέσα σ’ αὐτὴ περιγράφεται πῶς ὁ Θεός, γιά νά δείξει τὸν ἑαυτὸ Του στούς ἀνθρώπους, ἔστειλε τὸ Θεὸ Λόγο, ὁ ὁποῖος σαρκώθηκε καὶ ἔγινε ἄνθρωπος, καὶ σὰν ἄνθρωπος εἶπε στούς ἀνθρώπους, ὅλα ὅσα ὁ Θεὸς ἔχει, ὅλα ὅσα ὁ Θεὸς ἐπιθυμεῖ γιά τὸν κόσμο αὐτὸ καὶ γιά τοὺς ἀνθρώπους πού ζοῦν σ’ αὐτόν. Ἀποκάλυψε ὁ Θεὸς Λόγος τὸ σχέδιό Του στόν κόσμο. Ὁ Θεὸς Λόγος μὲ τή βοήθεια τοῦ λόγου, ἔδειξε τὸ Θεὸ στούς ἀνθρώπους, ὄσο εἶναι δυνατὸ ὁ ἀνθρώπινος λόγος νά περιλάβει τὸν ἀπερίληπτο Θεό. Ὅ,τι εἶναι ἀπαραίτητο στόν κόσμο αὐτὸ καὶ στούς ἀνθρώπους πού ζοῦν σ’ αὐτόν, ὁ Κύριος τὸ ἔδωσε μέσα στήν Ἁγία Γραφή. Μέσα σ’ αὐτὴν ἔδωσε τίς ἀπαντήσεις γιά ὅλα τὰ ἐρωτήματα. Δέν ὑπάρχουν ἐρωτήματα πού νά βασανίζουν τὴν ἀνθρωπίνη ψυχὴ καὶ για τὰ ὁποῖα νά μὴν ἔχει δοθεῖ μέσα στήν Ἁγία Γραφὴ εἴτε ἄμεση εἴτε ἔμμεση ἀπαντήση. Οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά ἐπινοήσουν περισσότερα ἐρωτήματα ἀπ’ ὄσες ἀπαντήσεις ὑπάρχουν μέσα στήν Ἁγία Γραφή. Τὸ ὅτι δέν βρίσκεις στήν Ἁγία Γραφὴ ἀπάντηση σὲ κάποιό σου ἐρώτημα, σημαίνει ἢ ὅτι ἔθεσες ἀσήμαντο ἐρώτημα ἢ ὅτι δέν μπόρεσες νά διαβάσεις τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ νά πάρεις τήν τελική ἀπάντηση.

Στήν Ἁγία Γραφὴ ὁ Θεὸς ἔδειξε:

1) Τὶ εἶναι ὁ κόσμος, ἀπό ποῦ προέρχεται, γιά ποιὸ λόγο ὑπάρχει, πρὸς τά ποῦ πορεύεται, ποῦ θὰ καταλήξει.

2) Τὶ εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ἀπό ποῦ ἔρχεται, ποῦ πηγαίνει, ποία εἶναι ἡ οὐσία του, γιά ποιὸ λόγο ὑπάρχει, πῶς θὰ τελειωθεῖ.

3) Τὶ εἶναι τὰ ζῷα, τὶ εἶναι τὰ φυτά, γιά ποιὸ λόγο ὑπάρχουν; τὶ ἐξυπηρετεῖ ἡ ὕπαρξή τους; τὶ προσφέρουν;

4)Τὶ εἶναι τὸ καλό, ἀπό ποῦ προέρχεται, ποῦ ὁδηγεῖ, γιά ποιὸ λόγο ὑπάρχει, πῶς ἀποκτᾶται.

5)Τὶ εἶναι τὸ κακό, ἀπό ποῦ προέρχεται, πῶς ὑπάρχει, γιά ποιὸ λόγο ὑπάρχει, πῶς θὰ τελειώσει,

6)Τὶ εἶναι δίκαιοι καί τί ἁμαρτωλοί, πῶς ἀπὸ ἕναν ἁμαρτωλὸ βγαίνει δίκαιος καί πῶς ἕνας ἐπηρμένος δίκαιος μπορεῖ νά καταντήσει ἁμαρτωλός· πῶς ὁ ἄνθρωπος ὑπηρετεῖ τὸ Θεὸ καί πῶς τὸ διάβολο· ὁλόκληρος ὁ δρόμος ἀπὸ τὸ ἀγαθὸ ὡς τὸ κακό, ἀπὸ τὸ Θεὸ ὡς τὸ διάβολο.

7)Ὅλα, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ὡς τὸ τέλος, ὁλόκληρος ὁ δρόμος τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τή σάρκα ὡς τὸ Θεό, ἀπὸ τή σύλληψή του μέχρι τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασή του.

8)Τὶ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ κόσμου, ἡ ἱστορία τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς,τὶ εἶναι ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, ποῖος ὁ δρόμος τους, ὁ σκοπὸς καὶ ἡ τελείωσή τους.

Γενικά, ὁ Θεὸς στήν Ἁγία Γραφὴ εἶπε ὅλα ὅσα χρειαζόταν νά πεῖ στούς ἀνθρώπους. Στήν Ἁγία Γραφὴ βρίσκεται ἡ βιογραφία τοῦ κάθε ἀνθρώπου, τοῦ καθενὸς μας ἀνεξαιρέτως. Σ’ αὐτὴν ὁ καθένας μας μπορεῖ νά βρεῖ ὁλόκληρο τὸν ἑαυτὸ του νά παρουσιάζεται καὶ νά περιγράφεται λεπτομερῶς: ὅλες οἱ ἀρετές σου καὶ τὰ ἐλαττώματα πού ἔχεις καὶ δεν ἔχεις. Θὰ βρεῖς τοὺς δρόμους μέσῳ τῶν ὁποίων ἡ ψυχή σου καὶ ἡ ψυχὴ κάθε ἀνθρώπου, βαδίζει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία στήν τελειότητα καὶ ὁλόκληρο τὸ δρόμο ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ὡς τὸ Θεὸ καὶ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ὡς τὸ διάβολο. Στήν Ἁγία Γραφὴ θὰ βρεῖς τρόπους ν’ ἀπελευθερωθεῖς ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Θὰ βρεῖς μὲ μιά λέξῃ, ὃλη τὴν ἱστορία τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς ἁμαρτωλότητας, καὶ ὅλη τὴν ἱστορία τῆς ἀρετῆς καὶ τῶν δικαίων.

Εἶσαι θλιμμένος; στήν Ἁγία Γραφὴ θὰ βρεῖς παρηγορία. Εἶσαι λυπημένος; τή χαρά· εἶσαι θυμώδης; τή γαλήνη∙ εἶσαι ἐμπαθής; τή σωφροσύνῃ· εἶσαι ἄφρονας; τή σοφίᾳ· εἶσαι κακός; τήν καλωσύνη· εἶσαι ἐγκληματίας; τὸ ἔλεος καὶ τή δικαιοσύνῃ· εἶσαι μισάνθρωπος; τὴν ἀγάπη. Σ’ αὐτὴν θὰ βρεῖς φάρμακο γιά ὅλες σου τίς ἀτέλειες καὶ τὰ ἐλαττώματα, καὶ τροφὴ γιά ὅλες σου τίς ἀρετὲς καί τίς ἀσκήσεις. Εἶσαι ἀγαθός; ἡ Ἁγία Γραφὴ θὰ σὲ μάθει νά γίνεις ἀγαθότερος καὶ ἀγαθότατος. Εἶσαι εὐαίσθητος; αὐτὴ θὰ σὲ μάθει τὴν ἀγγελικὴ τρυφερότητα· εἶσαι ἔξυπνος; αὐτὴ θὰ σὲ μάθει τή σοφίᾳ· ἀγαπᾷς τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὴν ὡραιότητα τοῦ τρόπου καὶ τοῦ λόγου; Δέν ὑπάρχει ὡραιότερος καὶ συγκινητικότερος ἀπὸ τὸ λόγο πού ὑπάρχει στο βιβλίο τοῦ Ἰώβ, καὶ τοῦ Σολομῶντος, καὶ τοῦ Δαβίδ, καὶ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, καὶ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου… Ἐδῶ ἡ μουσική, ἡ ἀγγελικὴ μουσικὴ τῆς αἰωνίας ἀληθείας τοῦ Θεοῦ, ντύθηκε μὲ ἀνθρώπινες λέξεις.

Ὄσο περισσότερο ὁ ἄνθρωπος διαβάζει καὶ μελετᾷ τὴν Ἁγία Γραφή, τόσο περισσότερο βρίσκει αἰτίες ὅλο καὶ πιὸ πολὺ νά τὴν μελετᾷ ἀσταμάτητα. Αὐτὴ εἶναι, κατὰ τοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου, σὰν τὴν εὐωδιαστὴ ῥίζα, ποὺ ὅσο περισσότερο τρίβεται, τόσο περισσότερο εὐωδιάζει. Ὅσο βασικὸ εἶναι τὸ γιατὶ πρέπει νά διαβάζει κανεὶς τὴν Ἁγία Γραφή, τὸ ἴδιο ἐπίσης βασικὸ εἶναι τό πῶς πρέπει νά διαβάζει κανεὶς τὴν Ἁγία  Γραφή.

Πῶς πρέπει νά διαβάζει κανεὶς τὴν Ἁγία Γραφή;

Οἱ ἅγιοι Πατέρες, μὲ ἐπικεφαλής τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τό  Χρυσόστομο, εἶναι οἱ καλύτεροι καθηγητὲς σ’ αὐτό. Ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος, μποροῦμε νά ποῦμε, ἔγραψε τὸ πέμπτο Εὐαγγέλιο. Οἱ ἅγιοι Πατέρες συνιστοῦν σοβαρὴ προετοιμασία γιά τὴν ἀναγνώση καὶ τή μελέτῃ τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Καὶ ἡ προετοιμασία ἔγκειται σὲ τί; Καταρχὴν στή προσευχή. Προσευχήσου στό Κύριο νά φωτίσει τὸ νοῦ σου, ὥστε νά κατανοήσει τούς λόγους της, καὶ νά χαριτώσει τήν καρδίᾳ σου νά αἰσθανθεῖς τὴν ἀλήθεια τῶν λόγων αὐτῶν καὶ τή ζωή. Συνειδητοποίησε ὅτι αὐτὰ εἶναι λόγια τοῦ Θεοῦ, ποὺ αὐτὸς ὁ ἴδιος ἀπευθύνει σὲ σένα. Ἡ προσευχή, σὲ σχέση μὲ τίς ἄλλες εὐαγγελικὲς ἀρετές, εἶναι ἡ καταλληλότερη γιά νά καταστήσει ἰκανὸ τὸν ἄνθρωπο νά κατανοήσει τὴν Ἁγία Γραφή.

Πῶς πρέπει να διαβάζεται ἡ Ἀγ. Γραφή;

Μὲ προσευχή, φόβο καὶ σεβασμό, γιατὶ σὲ κάθε λέξῃ ὑπάρχει καὶ ἀπὸ μιά σταγόνα αἰωνίας ἀληθείας, καὶ ὅλες οἱ λέξεις ἀποτελοῦν ἀπέραντο ὠκεανὸ τῆς αἰωνίας ἀληθείας. Ἡ Ἁγία Γραφὴ δέν εἶναι βιβλίο, ἀλλὰ ζωή. Γιατὶ οἱ λέξεις της «πνεῦμα καὶ ζωή ἐστιν» (Ἰωάν. 6,63), γι’ αὐτὸ μποροῦν νά γίνουν καταληπτὲς ἐάν τίς κάνουμε ψυχὴ τῆς ψυχῆς μας καὶ ζωὴ τῆς ζωῆς μας. Αὐτὸ εἶναι βιβλίο πού διαβάζεται μὲ ζωή, μὲ ἔργο. Πρῶτα ἀξίζει νά ζήσει κανεὶς καὶ μετὰ νά καταλάβει. Ἐδῶ ἰσχύει ὁ λόγος ἐκεῖνος τοῦ Σωτῆρα: «ἐάν τις θέλῃ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιεῖν, γνώσεται περὶ τῆς διδαχῆς πότερον ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν…» (Ἰωάν, 7,17). Δούλεψε γιά νά καταλάβεις. Αὐτὸ εἶναι βασικὸς κανόνας τῆς ὀρθόδοξης ἐρμηνευτικῆς. Συνήθως ὁ ἄνθρωπος στήν ἀρχὴ διαβάζει γρήγορα τὴν Ἁγία Γραφή, καὶ μετὰ ὅλο καὶ πιὸ ἀργά, μέχρις ὅτου στό τέλος ἀρχίζει νά διαβάζει λέξῃ πρὸς λέξῃ. Γιατὶ σὲ κάθε λέξῃ ἀνακαλύπτει ἀτελειώτη ἀλήθεια καὶ ἄφατο μυστήριο. Κάθε μέρα Διαθήκης, ἀλλὰ παράλληλα μ’ αὐτὸ ἐξάσκησε καὶ μιά ἀρετή. Ἐξάσκησέ την μέχρις ὅτου σοῦ γίνει συνήθεια. Παραδείγματος χάριν ἐξάσκησε πρῶτα τή συγχώρεσῃ τῶν προσβολῶν. Αὐτὸ νά σοῦ γίνει καθημερινὸ καθῆκον, καὶ παράλληλα μὲ αὐτὸ εὔχου πρὸς τὸν Κύριο: «Κύριε ἀγαθέ, δῶσέ μου ἀγάπη γι’ αὐτούς πού μὲ προσβάλλουν». Καὶ ὅταν μετατρέψεις τὴν ἀρετὴ αὐτὴ σὲ συνήθεια, τότε θὰ σοῦ εἶναι εὐκολότερη κάθε ἄλλη μετὰ ἀπ’ αὐτήν, καὶ ἔτσι θὰ ἐργαστεῖς μὲ τή σειρὰ μέχρι τὴν τελευταία. Βασικὸ εἶναι νά διαβάζεις τὴν Ἁγία Γραφὴ ὄσο τὸ δυνατὸν περισσότερο. Ὅ,τι ὁ νοῦς δέν ἀντιλαμβάνεται θὰ τὸ αἰσθανθεῖ ἡ καρδία. Κι ἂν ἄκομα ὁ νοῦς σου δέν ἀντιλαμβάνεται καὶ ἡ καρδία σου δέν αἰσθάνεται, ἐσὺ ἐν τούτοις διάβαζε. Γιατὶ μὲ τὴν ἀναγνώση σπείρεις τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή σου· καὶ ὁ σπόρος αὐτὸς ἐκεῖ δέν θὰ καταστραφεῖ, ἀλλὰ βαθμιαία καὶ ἀπαρατήρητα θὰ περάσει στήν φύσῃ τῆς ψυχῆς σου, καὶ θὰ ἐκπληρωθεῖ σὲ σένα ὁ λόγος τοῦ Σωτῆρα, γιά τὸν ἄνθρωπο ἐκεῖνο, ὁ ὁποῖος: «βαλεῖ τὸν σπόρον ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ καθεύδει καὶ ἐγείρεται νύκτα καὶ ἡμέραν, καὶ ὁ σπόρος βλαστᾶ καὶ μηκύνεται ὡς οὐκ οἶδεν αὐτός» (Μάρκ. 4,26 – 29). Βασικὸ εἶναι νά σπείρεις καὶ ὁ Θεὸς εἶναι ἐκεῖνος πού κάνει ν’ αὐξάνεται ἡ σπορά. Μόνο μὴ βιάζεσαι γιά τὴν ἐπιτυχία, ὥστε να μὴ μοιάσεις μὲ τὸν ἄνθρωπο ἐκεῖνο πού σήμερα σπέρνει καὶ τὴν ἑπομένη θέλει νά θερίσει. Διαβάζοντας τὴν Ἁγία Γραφὴ μεταφέρεις τὸ φύραμα στή ζύμη τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματός σου, τὸ ὁποῖο σταδιακὰ αὐξάνεται, διαπερνᾶ τήν ψυχή μέχρις ὅτου διεισδύσει σ’ αὐτήν καὶ ζυμωθεῖ μὲ τὴν Εὐαγγελικὴ ἀλήθεια καὶ δικαιοσύνη. Τελικὰ ἡ παραβολὴ γιά τὸν σπορέα καὶ τὸ σπόρο μπορεῖ να ἐφαρμοσθεῖ στόν καθένα μας. Σὲ μᾶς δόθηκε μέσα στήν Ἁγία Γραφὴ ὁ σπόρος τῆς θεϊκῆς ἀληθείας. Διαβάζοντάς την, σπείρουμε τὸ σπόρο αὐτὸ στήν  ψυχὴ μας. Καὶ αὐτὸς πέφτει καὶ σὲ πετρώδη καὶ σὲ ἀκανθώδη μέρη τῆς ψυχῆς ἀλλὰ κάτι πέφτει καὶ στήν καλὴ γῆ τῆς καρδίας μας καὶ φέρει καρπό. Καὶ ὅταν θὰ δεῖς τὸν καρπὸ καὶ τὸν δοκιμάσεις τότε ἀπὸ τήν γλυκύτητα καὶ τήν χαρά θὰ βιαστεῖς νά καθαρίσεις καὶ τὰ πετρώδη καὶ τὰ ἀκανθώδη μέρη τῆς ψυχῆς σου, νά ὀργώσεις καὶ να σπείρεις τὸ σπόρο τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Ξέρετε πότε ὁ ἄνθρωπος εἶναι σοφὸς μπροστὰ στά μάτια τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ; Ὅταν ἀκούει τοὺς λόγους καὶ τοὺς ἐκτελεῖ. Ἡ ἀρχὴ τῆς σοφίας εἶναι ἡ ὑπακοὴ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ (Ματθ. 7, 24). Κάθε λόγος τοῦ Σωτῆρα ἔχει τὴν ἰσχὺ καὶ τήν δύναμη νά θεραπεύει καί τίς φυσικὲς καί τίς ψυχικὲς ἀσθένειες. «Εἰπὲ λόγο, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου» (Ματθ. 8, 8). Ὁ Σωτῆρας «εἰπέ λόγο» καὶ θεραπεύθηκε ὁ δοῦλος τοῦ ἑκατοντάρχου. Ὅπως τότε, ἔτσι καὶ τώρα, ὁ Κύριος ἀδιάκοπα ἐπαναλαμβάνει τοὺς λόγους Του καὶ σὲ σένα καὶ σὲ μένα καὶ σ’ ὅλους μας. Μόνο πρέπει νά σταθοῦμε, νά ἐμβαθύνουμε σὲ αὐτοὺς καὶ νά τοὺς δεχθοῦμε μὲ τὴν πίστη τοῦ ἑκατοντάρχου. Καὶ τὸ θαῦμα θὰ γίνει καὶ σὲ μᾶς. Καὶ θὰ θεραπευθεῖ ἡ ψυχὴ μας ὅπως ἀκριβῶς θεραπεύθηκε ὁ δοῦλος ἐκείνου. Γιατὶ στό Εὐαγγέλιο εἶναι γραμμένο καὶ τὸ ἀκόλουθο: «προσήνεγκαν αὐτῷ δαιμονιζομένους πολλοὺς καὶ ἐξέβαλε τὰ πνεύματα λό­γω καὶ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ἐθεράπευσεν» (Ματθ. 8,16).

Αὐτὸ κάνει καὶ σήμερα, γιατὶ «ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας»(Ἔβρ. 13,8).

Στήν μέλλουσα κρίσῃ θὰ κριθοῦν ἐκεῖνοι πού δεν ὑπακοῦσαν στόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Καὶ θὰ εἶναι ἀνεκτότερη ἡ γῆ τῶν Σοδόμων καὶ τῆς Γομμόρας ἀπ’ ὅ,τι ἡ ἡμέρα τῆς κρίσεως γι’ αὐτοὺς (Ματθ. 10, 14 – 15). Πρόσεξε! Στήν τελικὴ κρίσῃ θὰ σοῦ ζητηθῖὶ λόγος, γιά τό τι ἔκανες μὲ τοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ, γιά τὸ ἂν τοὺς ὑπάκουσες καὶ υἱοθέτησες, ἂν χαιρόσουν ἢ ντρεπόσουν γι’ αὐτούς. Ἂν ντρεπόσουν γι’ αὐτούς, καὶ ὁ Θεὸς θὰ ντραπεῖ γιά σένα «ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων» (Μάρκ. 8, 38). Λίγες εἶναι οἱ λέξεις τῶν ἀνθρώπων πού δέν εἶναι ἔρημες καὶ κενές, γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι λίγες ἐκεῖνες γιά τὶς ὁποῖες δέν θὰ κριθοῦμε (Ματθ. 12, 36). Γιά ν’ ἀποφύγει αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά μελετήσει καὶ νά μάθει τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, νά τὰ οἰκειοποιηθεῖ. Γιατὶ γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ὁ Θεὸς τὰ ἀνακοίνωσε στούς ἀνθρώπους, γιά νά τὰ κάνουν κτῆμα τους καὶ μέσῳ αὐτῶν νά κάνουν δικὴ τους καὶ τὴν ἴδια τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ. Σὲ κάθε λόγο τοῦ Σωτῆρα ὑπάρχει περισσοτέρη αἰωνιότητα καὶ ἀφθαρσία, ἀπ’ ὅ,τι σ’ ὁλόκληρο τὸν οὐρανὸ καὶ σ’ ὁλοκλήρη τή γῇ μὲ ὁλοκλήρῃ τὴν ἱστορία τους. Γι’ αὐτὸ ὁ Κύριος εἶπε: «ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσιν» (Ματθ. 24,35). Αὐτὸ σημαίνει ὅτι στούς λόγους τοῦ Σωτῆρα ὑπάρχει ὁ Θεὸς καὶ κάθε τι θεϊκό, γι’ αὐτὸ δέν θὰ παρέλ­θουν. Ὁ ἄνθρωπός πού τοὺς οἰκειοποιεῖται γίνεται πιὸ ἄφθαρτος ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ τή γῇ, γιατὶ μέσα σ’ αὐτοὺς ὑπάρχει μία δύναμη πού κάνει τὸν ἄνθρωπο ἀθάνατο καὶ αἰώνιο. Ἡ ἐκμάθηση τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ ἐκπληρώσή τους κάνει τὸν ἄνθρωπο – συγγενῆ τοῦ Κυρίου. Αὐτὸς ὁ ἴδιος τὸ δήλωσε ὅταν εἶπε «Μήτηρ μου καὶ ἀδελφοί μου οὖ­τοι εἶσιν οἱ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ ἀκούοντες καὶ ποιοῦντες» (Λουκ. 8, 21). Τοῦτο σημαίνει: ἀκούς, διαβάζεις τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ; εἶσαι κατὰ τὸ ἥμισυ ἀδελφὸς τοῦ Χριστοῦ· τὸν ἐκτελεῖς; εἶσαι ὁλόκληρος ἀδελφὸς τοῦ Χριστοῦ. Καὶ αὐτὸ εἶναι χαρὰ καὶ προνόμιο μεγαλύτερο κι ἀπὸ τὰ ἀγγελικὰ προνόμια. Μὲ τὴν ἐκμάθηση τῆς Ἁγίας Γραφῆς ξεχειλίζει μία μακαριότητα στήν ψυχή πού δέν μοιάζει μὲ τίποτα τὸ γήινο. Ὁ Σωτῆρας αὐτὴν ἐννοοῦσε ὅταν εἶπε: «Μακάριοι οἱ ἀκούοντες τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ φυλάσσοντες αὐτόν» (Λουκ. 11, 28).

Μεγάλο εἶναι τὸ μυστήριο τοῦ Λόγου.

Τόσο μεγάλο ὥστε αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδας, ὁ Κύριος μας Ἰησοῦς Χριστός, ὀνομάζεται στήν Ἁγία Γραφὴ Λόγος. Ὁ Θεὸς εἶναι Λόγος (Ἰωάν. 1,1). Ὅλοι οἱ λόγοι, ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὸν αἰώνιο καὶ ἀπόλυτο αὐτὸ Λόγο, εἶναι γεμάτοι Θεό, θεϊκὴ ἀλήθεια, αἰωνιότητα, δικαιοσύνη. Ἀκούς τοὺς λόγους αὐτούς; Ἀκούς τὸ Θεό. Τοὺς διαβάζεις; Διαβάζεις ἀπ’ εὐθείας τοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς – Λόγος ἔγινε σάρξ, ἔγινε ἄνθρωπος (Ἰωάν. 1, 14) καὶ ὁ βουβὸς καὶ βραδύγλωσσος ἄνθρωπος ἄρχισε νά ὀρθώνει λέξεις αἰωνίας ἀληθείας καὶ δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ.

Στούς λόγους τοῦ Θεοῦ ὑπάρχει κάποιος χυμὸς ἀθανασίας ὁ ὁποῖος μὲ τὴν ἀναγνώση τῶν λόγων Του πέφτει σταγόνα -σταγόνα στήν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ζωογονεῖ ἀπὸ τὸ θάνατο καὶ τήν φθορά. Αὐτὸ ἀποκαλύπτει ὁ Σωτῆρας ὅταν λέει: «Ἀμήν, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι ὁ τὸν λόγον μου ἀκούων καὶ πιστεύων τῷ πέμψαντι μὲ ἔχει ζωὴν αἰώνιον… καὶ μεταβέβηκεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν» (Ἰωάν. 5,24). Τοῦτο σημαίνει ὅτι μὲ τὴν ἀναγνώση, καὶ τὴν ἐκμάθηση τῶν λόγων τοῦ Θεοῦ διδάσκεσαι τὴν ἀθανασία καὶ τὴν αἰωνιότητα διδάσκεσαι τὴν ἀθάνατη καὶ αἰώνια ζωή. Ἂν πιστεύεις σ’ αὐτοὺς τοὺς λόγους μ’ ὅλη σου τήν πίστη, ἔμαθες ἤδη τί εἶναι αἰώνια ζωή καὶ πέρασες ἀπὸ τὸ θάνατο στή ζωή. Γι’ αὐτὸ ὁ Σωτῆρας ἐπιμένει ἀποφασιστικά: «Ἀμήν, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐάν τις τὸν ἐμὸν λόγον τηρήσῃ, θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα» (Ἰωάν. 8, 51).

Κάθε λόγος τοῦ Χριστοῦ εἶναι γεμάτος Θεό, γι’ αὐτὸ ὅταν εἰσέρχεται στήν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου, τὴν καθαρίζει ἀπὸ κάθε ῥύπο. Ἀπὸ κάθε Του λόγο βγαίνει δύναμη, ἡ ὁποία καθαρίζει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Γι’ αὐτὸ ὁ Σωτῆρας στό Μυστικὸ Δεῖπνο εἶπε στούς πάντα παρόντες ἀκροατὲς Του, στούς μαθητὲς Του, τοὺς λόγους ἐκείνους: «ἥδη ὑμεῖς καθαροὶ ἔστε διὰ τὸν λόγον, ὃν λελάληκα ὑμῖν» (Ἰωάν.15,3). Ὅ,τι εἶναι γραμμένο μέσα στήν Ἁγία Γραφή, ὁ Κύριος καὶ οἱ Ἀπόστολοι Του ὀνομάσαν λόγο Θεοῦ, λόγο Κυρίου (Ἰωάν. 17, 13 – Πρ. Ἀπ. 6, 2 -13, 46- 16,32-19, 20-Β ‘ Κορ. 2,17-Κολ. 1, 15 -Β’ Θεσ. 3, 1). Καὶ ἂν δέν τὸν διαβάζεις καὶ δέν τὸν δέχεσαι σὰν τέτοιο, τότε θὰ μείνεις στό σκοτάδι τῶν βουβῶν καὶ βραδύγλωσσων ἀνθρωπίνων λέξεων, τῶν κενῶν καὶ ἐρήμων.

Κάθε λόγος τοῦ Σωτηρὰ εἶναι γεμᾶτος ἀλήθεια καὶ ὅταν εἰσέλθει στήν ψυχὴ τὴν ἁγιάζει σ’ ὅλη τὴν αἰωνιότητα. Γι’ αὐτὸ ὁ Σωτῆρας ἀπευθύνει τήν προσευχή Του, πρὸς τὸν οὐράνιο Πατέρα Του: «Πάτερ! ἁγίασον αὐτοὺς ἐν τῇ ἀληθείᾳ· ὁ λόγος ὁ σὸς ἀλήθειά ἐστιν» (Ἰωάν. 17,17). Δέν δέχεσαι τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ σὰν λόγο τοῦ Θεοῦ, σὰν λόγο ἀληθείας; Αὐτὸ εἶναι ψέμα καὶ ὁ πατέρας τοῦ ψέματος πού βρίσκεται μέσα σου, ἐπαναστατεῖ κατ’ αὐτῆς τῆς ἀληθείας. Σὲ κάθε λόγο τοῦ Σωτῆρα ὑπάρχουν πολλὲς ὑπερφυσικὲς ἀλήθειες καὶ εὐλογίες. Καὶ αὐτὸ εἶναι πού χαριτώνει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ τὴν ἐπισκεφθεῖ. Γι’ αὐτὸ ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος ὁλοκλήρη τὴν οἰκονομία τῆς σωτηρίας ὀνομάζει: «λόγον τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. Ἀπ. 20, 32), «λόγον Ἀληθείας» (Ἐφ. 1, 13), «λόγον ζωῆς» (Φιλιπ. 2, 16).

Σὰν ζῶσα χαροποιὸς δύναμη, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ θαυματουργικὰ καὶ ζωοδοτικά, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τὸν ἀκούει καὶ τὸν δέχεται μὲ πίστη (Ἀ’ Θεσ. 2, 13). Ὅλα ἔχουν σπιλωθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἀλλὰ καὶ ὅλα καθαρίζονται μὲ τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν προσευχή, τὰ πάντα, κάθε δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ὡς τὸ σκουλήκι (Ἀ’ Τιμ. 4, 6). Μὲ τὴν ἀλήθεια πού ἔχει μέσα του, μὲ τήν δύναμη πού ἔχει, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ εἶναι «τομώτερος ὑπὲρ πᾶσαν μάχαιραν δίστομον καὶ δικνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς τε καὶ πνεύματος, ἀρ­μῶν τε καὶ μυελῶν, καὶ κριτικὸς ἐνθυμησε­ων καὶ ἐννοιῶν καρδίας» (Ἔβρ. 4,12). Δέν ὑπάρχει τίποτα τὸ μυστικὸ μπροστὰ σ’ αὐτὸν καὶ γι’ αὐτόν. Γιατὶ κάθε θεῖος λόγος ἔχει μέσα του κάτι ἀπὸ τὸν αἰώνιο Λόγο τοῦ Θεοῦ, ἔχει τήν δύναμη νά γεννᾷ καὶ ἀναγεννᾷ πνευματικὰ τοὺς ἀνθρώπους. Καὶ γεννώμενος ἀπ’ αὐτὸν ὁ ἄνθρωπος, γεννιέται ἀπὸ τὴν ἀλήθεια. Πάνω σ’ αὐτὸ βασιζόμενος καὶ ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Ἰάκωβος γράφει πρὸς τοὺς χριστιανούς, ὅτι ὁ Θεὸς τοὺς «ἀπεκύησε λόγον ἀληθείας» (1,18) καὶ ὁ ἅγιος Πέτρος τοὺς λέει ὅτι εἶναι «ἀναγεγεννημένοι διὰ λόγου ζῶντος Θεοῦ καὶ μένοντος στούς αἰῶνες» (Ἀ’ Πέτρ. 1, 23). Ὅλοι οἱ λόγοι, ποὺ εἶπε ὁ Θεὸς στούς ἀνθρώπους, προέρχονται ἀπὸ τὸν Αἰώνιο Λόγο, ποὺ εἶναι λόγος ζωῆς καὶ παρέχει αἰώνια ζωή.

Ζῶντας μὲ τὸ Λόγο αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννιέται ἀπὸ τὸ θάνατο στή ζωή. Γεμίζοντας τὸν ἑαυτὸ του μὲ τὴν αἰώνια ζωή, ὁ ἄνθρωπος γίνεται νικητὴς τοῦ θανάτου καὶ κοινωνὸς θείας φύσεως (Β’ Πέτρ. 1, 4) καὶ ἡ μακαριότητά του δέν θὰ ἔχει τέλος.

Σὲ ὅλα αὐτὰ τὸ βασικό, τὸ βασικότερο, εἶναι ἡ πίστη καὶ τὸ αἴσθημα ἀγάπης πρὸς τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Γιατὶ μὲ τή θαλπωρή αὐτοῦ τοῦ αἰσθήματος ἀνοίγεται τὸ μυστήριο κάθε λόγου τοῦ Θεοῦ, ὅπως μὲ τή θαλπωρή τῶν ἀκτίνων τοῦ ἡλίου ἀνοίγει ὁ κάλυκας τοῦ εὐόσμου λουλουδιοῦ.  Ἀμήν.

(Ἀνέκδοτη ὁμιλία τοῦ Ὁσίου Σέρβου θεολόγου)

Πηγή: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν

Οἱ στρατηγοὶ μπορεῖ νὰ μίλησαν ἀλλὰ ὅταν μιλήσει ἡ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ –Ὑπεραγία Θεοτόκος μέσα ἀπὸ τὰ γεγονότα ποὺ διαγράφονται ἐνώπιον μας τότε ἡ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ τῶν ὅπου γῆς Ἑλλήνων θὰ ὁλοκληρωθεῖ καὶ θὰ εἶναι συγκλονιστική. ΚΟΙΝΗ διαπίστωση…

Περιμέναμε τόσα χρόνια γιὰ νὰ διαπιστώσουμε ὅτι ὀδεύοντας πρὸς τὸ ἀδιέξοδο , σήμερα προσκρούομε μὲ ταχύτητα ἐλεύθερης πτώσης σὲ ἐπανάληψη ἐθνικῆς τραγωδίας. Διαχείριση προσφυγικῆς κρίσης καὶ ὅποιας ἄλλης κρίσης ἐμφανιστεῖ τὶς ἑπόμενες μέρες..γίνεται μὲ τὸ γνωστὸ σχέδιο ¨βλέποντας καὶ κάμνοντας. Ὅλη ἡ Ἑλλάδα μὲ τὶς ¨εὐλογίες¨ τῶν ἑταίρων ἕνα ¨στρατόπεδο συγκέντρωσης¨ ¨Σόκ: Ἡ Εἰδομένη δὲν θὰ ἀνοίξει, τὸ προσφυγικὸ θὰ κρατήσει 2-3 χρόνια. Τὰ σύνορα δὲν θὰ ἀνοίξουν, εἶπε ὁ Μουζάλας στοὺς δημάρχους. Ἡ κατάσταση μὲ τοὺς ἐγκλωβισμένους πρόσφυγες θὰ κρατήσει 2-3 χρόνια. «Ἡ προσφυγικὴ κρίση εἶναι σὰν σεισμός, πυρκαγιὰ καὶ πλημμύρα ταυτόχρονα», εἶπε. Ζήτησε ἀπὸ....
τοὺς δημάρχους νὰ βροῦν χώρους σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα γιὰ «νὰ τοὺς μαζέψουμε»

Εἰδομένη: Τὸ νέο Σιδηροῦν Παραπέτασμα ποὺ κρατάει στὴν Ἑλλάδα τὶς ὀρδὲς τῶν προσφύγων
Συνηθισμένοι οἱ Γερμανοὶ ἀπὸ στρατόπεδα συγκέντρωσης καὶ τείχη τοῦ Αἴσχους (βλ. Αν. Βερολίνο) ἔθεσαν σὲ ἐφαρμογὴ ὕπουλο σχέδιο συνεργούντων καὶ τῶν Τούρκων. Ἀπὸ ἐτῶν ἀρθρογραφούσαμε μὲ τὴν ἐπικεφαλίδα ¨Τοκογλύφοι καὶ Τοῦρκοι προπονούνται¨. Σχηματικὰ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἱστορικὰ βιώνουμε μέσα σὲ συνδυαστικὲς συνθῆκες ¨τουρκοκρατίας¨ καὶ ¨γερμανοκρατίας¨.
Τὰ μνημόνια καὶ ἡ προσφυγικὴ κρίση ἔδεσαν τὴν συνταγὴ ποὺ λέγεται ¨κατοχὴ τῆς Ἑλλάδος¨ ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς οἰκονομικῆς καὶ ἀνθρωπιστικῆς κρίσης.
Τὸ καλό τῆς ὑπόθεσης εἶναι ὅτι σιγὰ –σιγὰ ξυπνάει ὁ Ἑλληνικὸς νοῦς ἀπὸ τὸ ὄνειρο τῆς εἰκονικῆς –τεχνητῆς εὐμάρειας καὶ τώρα ἀρχίζει νὰ βλέπει τοὺς ἐφιάλτες ποὺ ἔζωσαν τὸ σπιτικό του.
Σύμφωνα μὲ τὰ λεγόμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων μᾶς ¨οἱ ἀντίχριστοι δούλεψαν πολλὰ χρόνια¨ γιὰ νὰ θρέψουν τοὺς καρποὺς τῶν κόπων τους σὲ αὐτὸ τὸ πλούσιο ἁλωνάκι τῆς Μεσογειακῆς Λεκάνης.
¨Μας τὴν ἔφεραν¨ γιατί πολλοὶ Ἕλληνες μὲ τὶς πράξεις τοὺς τόσα χρόνια ἐπιβραβεύουν τὴν προδοσία τοῦ Ἰούδα.
Καὶ τώρα τί θὰ κάνουμε ;
Θὰ παρακολουθοῦμε τὸ λίκνο τῆς Δημοκρατίας καὶ τοῦ Ἑλληνοχριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ νὰ μεταμορφώνεται σ ἕνα ἀπέραντο στρατόπεδο ἰσοπέδωσης ἀξιῶν καὶ κοινωνικῶν θεσμῶν;
Ποιὸς μᾶς ἐγγυᾶται ὅτι δὲν θὰ γίνουμε Δαμασκὸς ἢ Παρίσι ἢ Βαγδάτη καὶ νὰ βλέπουμε ζωὲς στὰ καλὰ καθούμενα νὰ ἀνατινάζονται;

ΜΑ ποιὰ ΑΛΛΗ..ἀπὸ τὴν ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟ τῶν Ἑλλήνων.
Στρατηγοὺς ἔχουμε πολλοὺς ἐν ἐνεργεία καὶ σὲ ἀποστρατεία, ὅμως ἡ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ τοῦ Ἔθνους δὲν μίλησε ἀκόμα.
25 Μαρτίου τοῦ 2015 ἀνήμερά τοῦ Εὐαγγελισμοῦ μᾶς ἐπισκέφτηκε ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Τόπους τῆς Παλαιστίνης στὴν Ἀθήνα ἡ Ἀχειροποίητος Εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ἱεροσολυμίτισσας καὶ σκόρπισε τὴν Εὐλογία ΤΗΣ στοὺς καθημαγμένους ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὰ μνημόνια Ἕλληνες.
Ἡ Παραμονὴ τῆς Ἐφέστιας αὐτῆς Εἰκόνας παρατάθηκε κατὰ πολὺ, σὰν νὰ ἤθελε ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος νὰ μᾶς πεῖ κάτι…
Ἐλάχιστες μέρες μετὰ τὸ τέλος τῆς προσκύνησης ΤΗΣ στὸ μετόχι τοῦ Παναγίου Τάφου στὴν Πλάκα, ζήσαμε τὰ capital control, τὸ μεγαλειῶδες ΟΧΙ τοῦ δημοψηφίσματος τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, τὶς καλοκαιριάτικες ὑπαναχωρήσεις τῶν πολιτικῶν μᾶς ἔμπροσθέν των ἐκβιασμῶν τῶν ἑταίρων καὶ μέσα στὸ ΠΑΣΧΑ τοῦ Καλοκαιριοῦ βιώσαμε καὶ βιώνουμε μαζὶ μὲ τὴν Εὐρώπη τὴν προσφυγικὴ πλημμυρίδα τοῦ Ἰσλάμ.
Τί ἄλλο θέλουμε γιὰ νὰ πειστοῦμε ὅτι ἡ Παναγιὰ μᾶς ἀκολουθεῖ καὶ πάλι τὰ πονεμένα βήματα τῶν παιδιῶν της στὰ μαρτύρια καὶ σὲ αὐτὸ ποῦ ἔρχεται ὡς καταισχύνη τῶν ἐχθρῶν τοῦ ΥΙΟΥ ΤΗΣ;
ΦΕΤΟΣ μαζὶ μὲ τοὺς ἐκβιασμοὺς τῶν ἑταίρων καὶ τὶς ὕπουλες προθέσεις καὶ παγίδες τοὺς συνέβησαν καὶ ἄλλα. ¨Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΙΤΙΣΣΑ ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ 2 ΜΗΝΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΕΝΩ ΗΤΑΝ ΝΑ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ ΣΤΙΣ 17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015, ΑΝΑΧΩΡΗΣΕ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΙΣ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ.
ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ;

Ἡ Εἰκόνα τῆς Ἱεροσολυμίτισσας δὲν σηκωνόταν γιατί ἦταν βαριά! Παρουσιάστηκε ἡ Παναγία σὲ μιὰ γυναίκα καὶ εἶπε: «ΔΕΝ ΑΦΗΝΩ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ» Τρεῖς φορὲς ἔγινε ἀπόπειρα νὰ τὴ σηκώσουν οἱ μοναχοὶ ποὺ τὴ συνοδεύουν ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἡ εἰκόνα δὲν σηκώνονταν… Α.Δ.
Ἡ πληροφορία στάλθηκε μὲ email ἀπὸ ἀναγνώστη
Πηγή: pentapostagma.gr, archangelosmichail.gr/Ἰουλίου 18, 2015

Η ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ δὲν πρόκειται νὰ ἀφήσει τὰ παιδία της στὶς ὀρέξεις αὐτῶν ποὺ θέλουν νὰ καταστρέψουν τὴν ἱστορία καὶ τὸ βιὸς τοῦ Ἑλληνικοῦ περιβολιοῦ ΤΗΣ.
Οἱ στρατηγοὶ μπορεῖ νὰ μίλησαν ἀλλὰ ὅταν μιλήσει ἡ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ –Ὑπεραγία Θεοτόκος μέσα ἀπὸ τὰ γεγονότα ποὺ διαγράφονται ἐνώπιον μας τότε ἡ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ τῶν ὅπου γῆς Ἑλλήνων θὰ ὁλοκληρωθεῖ καὶ θὰ εἶναι συγκλονιστική.
Οἱ Ἕλληνες μὲ τὰ τόσα βάσανα τοὺς ἐνώπιόν των διαγραφόμενων ἐπώδυνων ἐξελίξεων ἑτοιμάζονται νὰ ὁμολογήσουν ΧΡΙΣΤΟ καὶ ΕΛΛΑΔΑ γιατί ἤδη ἔχουν χάσει τὴν ἐμπιστοσύνη τους στὰ εἴδωλα τῆς πρώην ὑλιστικῆς καὶ εἰκονικῆς εὐμάρειάς τους. Ὁ χρόνος τελείωσε καὶ ὁ Οὐρανὸς καλεῖ σὲ ἐπιστράτευση τοὺς νέους ¨πνευματικοὺς συστρατιῶτες τῆς Ρωμηοσύνης¨ ποὺ ἔρχεται ἀκάθεκτη καὶ πρωταγωνιστικὰ στὸ προσκήνιο τῆς Παγκόσμιας Ἱστορίας.

Μὲ πνευματικὴ εὐθύνη καὶ συνείδηση
Δρ. Κωνσταντῖνος Βαρδάκας
 
 
Πηγή: Ῥωμαίικο Ὁδοιπορικό

Αγαπητά μου παιδιά.

Εγώ έχω μία μαρτυρία απ’ τη ζωή του Αγίου Πορφυρίου που δικαιολογεί γιατί -και μάλιστα ύστερα από τόσα χρόνια που έφυγε από κοντά μας κατά σάρκα- τον θέλετε να τον έχετε προστάτη σας.

Κάποτε πήγαμε με τη γυναίκα μου να τον δούμε και η γυναίκα μου πήγαινε για πρώτη φορά. Εγώ δε, δεν του είχα πει τίποτε για την οικογένειά μου γιατί είχα τα δικά μου προσωπικά και δεν ήθελα να εξομολογούμαι για λογαριασμό των άλλων όπως συμβαίνει πολλές φορές. Και μόλις μπαίνουμε μέσα τη βλέπει, κοιτάζει τη γυναίκα μου ο Άγιος και της λέει, άστα κυρά μου τα παιδιά σου τά ‘φαγες. Θα σου φύγουνε, τι τα βασανίζεις έτσι;

Εμείς λοιπόν, μαζευτήκαμε και θελήσαμε να δικαιολογηθούμε. Είδατε γιατί δεν μετανοεί ο άνθρωπος; Γιατί ζητά να δικαιολογηθεί. Του λέμε, Γέροντα εμείς πιέζουμε τα παιδιά μας για να γίνουν καλά παιδιά. Λέει, εσείς να γίνεται καλύτεροι και αφήστε τα παιδιά σας ήσυχα.

Αυτό τι δείχνει; Σιγά-σιγά το καταλαβαίνω κι εγώ. Μετά από χρόνια το επεξεργάζομαι και λέω, κοίταξε να δεις. Λέμε για τους νέους μας που χάλασαν, λέμε για τους νέους που δεν ξέρουν να κάνουν τον σταυρό τους αλλά ο Παππούλης τι λέει, ο Γέροντας; Ότι εμείς πρέπει να γίνουμε καλοί και να τ’ αφήσουμε ήσυχα τα παιδιά μας. Βέβαια ήταν μεγάλα παιδιά τότε και μπορούσαμε να τ’ αφήσουμε ήσυχα. Κι αυτό ήταν για μας μία μεγάλη εμπειρία. Συγκλονισμός που μας έφερε μετάνοια.

Πρόσεξα κάθε φορά που πλησίαζα τον Άγιο, όπως κι άλλους Αγίους που έτυχε να πλησιάσω και να μιλήσω μαζί τους όπως τον Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο κι άλλους, εκείνο που μου προκαλούσαν ήταν η μετάνοια. Δεν μου προκαλούσαν έκπληξη, κατάπληξη που λένε, θαυμασμό, έκσταση και αυτά όλα, γιατί αυτά ξέρετε συνήθως τα ζητάει κανείς και πάει και τα βρίσκει. Εμένα μου προκαλούσαν μετάνοια. Έκλαιγα, όπως έκλαιγα και σήμερα στον τάφο του Αγίου Παϊσίου. Δεν ένοιωθα κανένα άλλο συναίσθημα ισχυρότερο.

Ο Άγιος που κοσμεί σήμερα την Εκκλησία μας, μας δίνει μια σφαλιάρα σαν αυτή που έδωσε στη Γερόντισσα. Όλους τους μεγάλους και λέει, πάψτε βρε, μη μιλάτε στα παιδιά έτσι, αφήστε τα ήσυχα. Γιατί; Διότι η προσευχή σας που θα τα συνοδεύσει όταν θα πάψετε να τα συμβουλεύετε και να τα μαλώνετε, μαζί με την προσευχή μου και την προσευχή τόσων Αγίων, ακόμα και προγόνων Αγίων, θα τα ωφελήσει τα παιδιά, χωρίς να τους αποδείξουμε ότι αυτό είναι λάθος και εκείνο είναι αμαρτία και θα πάθεις αυτό κι εκείνο αν δεν το κάνεις.

Αυτά όλα είναι η μεταφορά του ορθολογισμού που έκανε την εποχή μας τόσο άχαρη, του ορθολογισμού πάνω στην ποιμαντική.
Να φέρουμε τον ορθολογισμό πάνω στην αγωγή που δίνει ο γονιός στο παιδί. Μην το κάνεις αυτό παιδί μου γιατί δεν θα φας ψωμί ή δεν θα πετύχεις στην καριέρα σου κτλ. Ο Παππούλης μας τα ξεκαθάριζε αυτά.

Και το άλλο που πρόσεξα, δεν το πρόσεξα σαν γεγονός μια φορά, ήταν όλη η εμπειρία που είχα όσες φορές -και λίγες, δεν πήγαινα πολλές φορές κι εγώ, τον φοβόμουνα- λοιπόν όσες φορές πήγαινα κατάλαβα ότι η σχέση μας με τον Χριστό είναι ερωτική, δεν είναι λογική. Γι’ αυτό και λέει κάποιος ότι εγώ δεν τον καταλάβαινα, ακόμα μπορεί να πει και δεν τον δεχόμουνα. Όπως και δυο ερωτευμένοι άνθρωποι που αν ερωτήσει ο ένας τον άλλον γιατί μ’ αγαπάς, δεν έχουν απάντηση. Δεν μπορούν να απαντήσουν γιατί αγαπάει ο ένας τον άλλον, και θα πρέπει λογικά να πει ο ένας στον άλλον, ούτε κι εγώ ξέρω τι να σου πω.

Έτσι λοιπόν, αυτήν την ερωτική χαρά την έκανε να γεμίζει το είναι μας. Και αναγκαστικά εάν η σχέση με τον Χριστό μας είναι ερωτική, διαλύει τα πάντα, τα ξεσκονίζει, τα διώχνει. Αυτά ξέρετε δεν είναι επιχειρήματα, ούτε είναι διατυπώσεις του Παππούλη .. εγώ δεν τον άκουσα να το λέει έτσι θεωρητικά σαν γεγονός. Σου το μετέδιδε. Και από εκεί καταλάβαμε καλύτερα τον λόγο του Ευαγγελίου «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος».

Μέσα στη σύγχρονη εποχή, επηρεασμένοι και από την αρχαία μας εποχή με τους φιλοσόφους και με τους σημερινούς ορθολογιστές, τους λογάδες σαν και μας τους δασκάλους κτλ. νομίζουμε ότι ο λόγος είναι μια προφορική έκφραση, σκέψεις που κάνει ο άνθρωπος και στα σχολικά βιβλία αυτό διδάσκουν. Κι όμως η Εκκλησία μας, μας είπε ότι ο Λόγος είναι ο ίδιος ο Χριστός. Κι έτσι ξέρουμε γιατί όταν μιλούν άλλοι, άλλοι σαν και μένα δηλαδή εις τους νέους, οι νέοι χασμουριούνται, λένε καλά εν τάξει ευχαριστούμε φύγε τώρα. Όταν μιλούνε Άγιοι, δεν μεταδίδουν λόγια, έκφραση λόγων όπως έχουμε συνηθίσει αλλά μεταδίδουν τον Λόγο Χριστό.

Και ξέρετε ότι αυτή είναι η βασική διαφορά που έχουμε με τους μη Ορθοδόξους, ιδιαίτερα τους Δυτικούς. Ξέρετε πως αρχίζει στα Λατινικά το Ευαγγέλιο του Ιωάννου; Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος λέμε εμείς, αυτοί λένε in initio erat verbum, at first goes the verb, δηλαδή, ένα ρήμα, μια λεξούλα πετάει στον ουρανό έτσι γύρω-γύρω και ήταν το πρώτο πράγμα, αν είναι δυνατόν. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι αυτό που λέμε εμείς Λόγος είναι ο ίδιος ο Χριστός ο οποίος πηδάει από τον έναν άνθρωπο και πάει στον άλλον και προσφέρεται οντολογικά. Έτσι ο άγιος Ιουστίνος ο Πόποβιτς αναγκάστηκε στο τέλος μετά από πολλές προσπάθειες να πει, στην αρχή ήταν Logos. Έπαιρνε την Ελληνική λέξη Logos, την έγραφε στα Λατινικά και τη μετέδιδε γιατί δεν μπορούσε να βρει τίποτε άλλο να εκφράσει αυτό που είναι στην αρχή.

Ο Άγιος Πορφύριος μας μάλωνε, ήταν αυστηρός, σε μας τους μεγάλους ήταν αυστηρός. Και μας εξηγούσε ότι εκείνο που μπορεί να κάνει και εμάς ευτυχισμένους, αυτό είναι που θα κάνει και τα παιδιά ευτυχισμένα. Και εκείνο που θα κάνει εμάς υπάκουους απέναντι στο Θεό και στους Γεροντάδες, αυτό θα κάνει και τα παιδιά σε μας. Δηλαδή ότι είναι μία κοινή περιπέτεια η αγωγή που θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας και στους μαθητές μας, είναι μία κοινή περιπέτεια, δική μας και των παιδιών.

Έτσι ταπεινωνόμαστε, γινόμαστε κι εμείς παιδιά. Παιδιά κι εμείς. Να η εξομοίωση με τα παιδιά, εξομοίωση εν Χριστώ, που γίνομαι ταπεινός. Είδατε κι ο Χριστός έλεγε καμμιά φορά «Παιδία» τους μαθητές του.

Ο Άγιος Πορφύριος μας έδειχνε ότι ο κόσμος είναι πανέμορφος. Χαιρότανε. Χαιρότανε και τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα και τα φυτά. Όλα τον συγκινούσαν, αλλά δεν τον συγκινούσαν σαν κατηγορίες να πει εμένα μου αρέσουν τα φυτά, εμένα μου αρέσουν τα ζώα, εμένα μου αρέσουν οι λογοτέχνες, εμένα μου αρέσει αυτός γιατί είναι ένας καλός δικαστικός κτλ. Τίποτα από αυτά. Έναν-έναν προσωπικά ανεξάρτητα από το τι είναι, έξω από το ότι είναι παιδί του Θεού. Τον καθένα τον πλησίαζε σα να μην είχε καμμιά άλλη ιδιότητα, παρά μόνο να είναι έτσι ένας γυμνός άνθρωπος απέναντι στον Θεό.

Ξέρετε ότι αυτό, το ξέρετε βέβαια, είναι η απάντηση στο σημερινό πολιτισμό ο οποίος κατηγοριοποιεί τα πάντα. Και μιλούμε αόριστα για κατηγορίες ανθρώπων και πραγμάτων, κι όχι για συγκεκριμένα πρόσωπα. Μπορούσε να ασχοληθεί μια μέρα ολόκληρη με μια περίπτωση που δεν ήταν και τόσο τραγική και θα μπορούσε να πει, εν τάξει εσύ πήγαινε και θα δούμε τι θα γίνει.

Κάποτε ένας γνωστός μας εκεί, γείτονάς μας, είχε το παιδάκι του, το αγοράκι του, πέντε ετών και δεν είχε ακόμα μιλήσει, ούτε μαμά δεν είχε πει. Πέντε ετών. Όταν ήταν δώδεκα ετών δεκατριών τον είχα εγώ μαθητή στο Γυμνάσιο και δεν μ’ άφηνε να κάνω μάθημα γιατί συνέχεια σήκωνε το χέρι και ήθελε να μιλήσει αυτός.
Τον πήγαμε λέει στον Πορφύριο, μου ‘παν να πάω σ’ έναν Γέροντα εκεί να το διαβάσει το παιδί αφού οι γιατροί δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα.
Το πήγανε εκεί, το αγκάλιασε το παιδί, του έπιασε το κεφάλι του, το φίλησε και τους λέει, θα το βαράτε να σωπάσει.
Όταν λοιπόν μετά από τότε κατέβηκαν αυτοί στην Αθήνα, πήγανε σε ένα γιατρό της λογοπαιδείας να αναλάβει το παιδί τους. Λέει τώρα, άμα σου λέει θα το βαράτε να σωπάσει, είναι πέντε χρονών, κουταμάρες μας λέει ο Γέροντας.
Όταν το φέραν στο σπίτι όμως, ντρουν το τηλέφωνο, που το βρήκε άντε ντε να μου πείτε. Και τους λέει, βρε σεις δεν σας είπα να μην πάτε σε γιατρό; Τι πήγατε στους γιατρούς;
Και πραγματικά το παιδί άρχισε να μιλάει και να μιλάει πολύ και να μη θέλει να σωπάσει.
Έφερα τον πατέρα του γιατί είχα πρόβλημα στην τάξη και μου λέει ο πατέρας του, βάρα τον.
Εμ να βαράω το παιδί, λέω.
Το ‘πε ο Άγιος δεν μπορεί, να του ρίχνεις ξυλιές αλλιώς δεν ησυχάζει, μου λέει.
Και μεγάλωσε το παλληκάρι και μιλάει και πήρε απ’ τον Άγιο μια φώτιση, μια ψυχολογία έτσι θα έλεγε ο κόσμος, μια χάρη να πιστεύει και στον εαυτό του ακόμα, ότι καλά πάει. Και ενώ δεν μπορούσε να πει το ‘ρ’, μας είπε μια φορά ξέρετε εγώ όταν ήμουνα μικρός δεν μπορούσα να πω το ‘ρ’.
Και του λέμε και τώρα το λες;
Ε δεν ακούτε λέει που το λέω;
Και δεν το έλεγε αλλά είχε τέτοια αυτοπεποίθηση.
Μετέδιδε στους ανθρώπους τα πάντα τυλιγμένα μέσα σε μια κουβερτούλα θα λέγαμε χαράς και αυτοπεποίθησης. Δεν ήταν αυτοπεποίθηση σαν αυτή που έχουμε οι άνθρωποι, ήταν κατά Χριστόν. Αφού το είπε ο Άγιος λέει, τέλειωσε.
Ενέπνεε πίστη. Πως εμπνέεται η πίστη; Από αυτόν που την έχει, πηγαίνει και στον άλλον.

Έτσι λοιπόν ο Άγιος Πορφύριος, μας γέμιζε συνεχώς με τέτοια περιστατικά που τα λέγαμε σαν ανέκδοτα και χαιρόμασταν. Και καμμιά φορά λέγαμε κι εμείς, κοίταξε κάτι τρελλάρες που κάνει αυτός ο Παππούλης. Γιατί τώρα ρε παιδί μου επιμένει τόσο πολύ, για λεπτομέρειες ας πούμε, ήθελε να παίξει με τους παπαγάλους και να τους μάθει να λένε Κύριε Ελέησον, γιατί ασχολείται με όλα αυτά; Αυτός έβλεπε την αγιότητα και συγχρόνως και την άγια χαρά μέσα στα πάντα, ακόμα και μέσα στις πέτρες. Και καταλάβαμε κι εμείς ότι ο παράδεισος βρε δεν είναι κάπου μακριά, εδώ είναι ο παράδεισος, αυτός ο κόσμος είναι ο παράδεισος.

Και θυμάμαι ένα περιστατικό με έναν άλλον άγιο, τον Ευμένιο, που λέγανε ότι ήτανε πνευματικός του Πορφυρίου. Ήτανε εφημέριος στην Αγία Βαρβάρα, εκεί που είχαν τους λεπρούς. Λοιπόν, κάποια κοπέλα του είπε, Γέροντα πήγαμε εκδρομή, και πήγαμε στα πλατάνια, στις ρεματιές και ήταν πολύ ωραία εχτές και ήρθα να σου πω τη χαρά μου. Και γυρίζει αυτός και της λέει, καλά δεν σας αρέσει η Ομόνοια; Εννοούσε την πλατεία Ομονοίας δηλαδή. Αυτός ο άγιος, όπως και όλοι οι άγιοι και ο Πορφύριος, έβλεπε τα μέρη αυτά που τα ασχήμισε η αμαρτία και η υποχώρηση, αυτή η ύφεση της πνευματικότητας, τα έβλεπε ωραία σα να είναι η πρώτη ημέρα της Δημιουργίας. Αυτήν την μεταμόρφωση του κόσμου, μέσα απ’ τη μεταμορφωμένη καρδιά.

Και το άλλο που είχα να πω είναι ότι έβλεπε μακριά όπως το είπε και η Γερόντισσα. Είχε ακούσει, μου λένε τώρα εκεί στο Μοναστήρι του, ότι είχε ακούσει το λόγο του Αγίου Αρσενίου, μέσω του Παϊσίου δηλαδή το άκουσε, ότι όταν στην Ελλάδα θα αρχίσουν να ενδιαφέρονται για τους Κέλτες αγίους της Ουαλικής Εκκλησίας, τότε λέει και οι Αγγλικανοί θα αρχίσουν να στρέφονται προς την Ορθοδοξία. Ποιός να το φανταστεί αυτό; Ήταν πολύ παράξενος λόγος. Κάποτε βέβαια σ’ ένα συνέδριο στη Γερμανία άκουσα έναν Αγγλικανό να διαμαρτύρεται, να κλαίει σχεδόν και να λέει, καταντήσαμε εμείς οι Αγγλικανοί μέσα στην Αγγλία να θεωρούμαστε αιρετικοί, δεν έρχεται ο κόσμος στις εκκλησίες μας. Και έκανε ο Πορφύριος κάτω από το μεγάλο ναό που έκανε σαν καθολικό του Μοναστηριού, έκανε ολόκληρο πάτωμα που είναι εκκλησία των Κελτών αγίων και δεν το ξέραμε γιατί το έκανε, ύστερα μας το αποκάλυπτε. Και λέγαμε ποιός θα ‘ρθει εδώ κάτω Παππούλη και ποιος θα ‘ρθει σ’ αυτό το τεράστιο καθολικό μέσα σ’ αυτές τις ερημιές εδώ; Έχει να ‘ρθει κόσμος λέει που δεν το φαντάζεστε. Και μετά με καλέσανε να κάνω ομιλίες για τους Κέλτες αγίους και έκανα τέσσερις πέντε ομιλίες, τα ‘χα διαβάσει δηλαδή δεν τα ήξερα από εμπειρία, και μια φορά, την τελευταία φορά, ήταν πολύς ο κόσμος που ήρθε και αναγκαστήκαμε και τους ανεβάσαμε στο καθολικό επάνω και όταν είδα να γεμίζει το καθολικό κόσμο και ανέβηκα εγώ επάνω έτσι τρέμοντας, έ λέω, να, αρχίζει να επαληθεύεται η ελπίδα του Αγίου.

Και το τελευταίο που θα σας πω γιατί αργήσαμε πολύ, είναι ότι κάποτε ο πατήρ Βασίλειος Τσιμούρης που είναι στους Αγίους Αναργύρους εφημέριος, στον Καραβά στην Κοκκινιά κάτω, μου τηλεφωνεί και μου λέει, έρχεσαι να πάμε να κάνουμε Εσπερινό πάνω στο Μοναστήρι του Αγίου; Λέω, αμέσως έρχομαι. Πέρασε, με πήρε, πήγαμε. Καθόμουν εγώ έντρομος γιατί θυμόμουνα όλα τα πάντα γύρω, τη συγκίνηση που είχα όταν ήμουν κοντά του. Είχα τέτοια συγκίνηση που πολλές φορές δεν καταλάβαινα τι μου ΄λεγε, ένοιωθα μόνο τη συγκίνηση, ήμουνα έτσι πολύ συναισθηματικός. Λοιπόν, καθόμουν εκεί σε μια γωνιά, σταυρωμένα χέρια και περίμενα να τελειώσει ο Εσπερινός. Έρχεται ένας από μέσα και μου λέει, σε θέλουνε στο Ιερό. Λέω, εμένα, τι με θέλουνε; Μου λέει ο Παππούλης Βασίλειος, βγες να πεις δυο λόγια στην Ωραία Πύλη. Εγώ, λέω, τώρα; Εγώ τα ‘χω χαμένα δεν ξέρω τι να λέω τώρα, θα πω αρλούμπες λέω Παππούλη μου τώρα δεν ξέρω τίποτα, τα ‘χω χαμένα. Τώρα λέει. Ανοίγει μια κασέλα και βγάζει από μέσα ένα Φαιλόνιο. Σκύψε μου λέει. Και το ρίχνει από πάνω μου και μου διαβάζει μια ευχή. Μόλις μου τη διάβασε την ευχή, ζεστάθηκε η καρδιά μου και νόμιζα ότι ήμουνα αρμόδιος, κατάλληλος, να μιλήσω. Μεταμορφώθηκε η αίσθηση που είχα για τον ίδιο τον εαυτό μου. Και βγήκα έξω, αλλά λογικά έλεγα δεν μπορεί θα λέω ανοησίες και θα γελάνε από κάτω οι Γερόντισσες, αλλά είδα ότι είχαν κασσετοφωνάκια και γράφανε την ομιλία, άρα λέω μπορεί και να την πήρανε στα σοβαρά.

Αυτά είναι ένα από τα εκατοντάδες περιστατικά που έζησα και εγώ ο αναξιότατος κοντά στον Άγιο Πορφύριο. Δεν ήμουν εκστασιασμένος ποτέ. Δεν ένοιωθα ότι είναι κάτι το συνταρακτικό. Τίποτε απ’ όλα αυτά. Ένοιωθα σα να είναι ο πατέρας μου και μου λέει συμβουλές, και ότι εγώ το μόνο που νοιώθω απέναντί του ήταν η μετάνοια για τις δικές μου αμαρτίες. Με έκανε δηλαδή να στρέφομαι προς τον εαυτό μου και όχι να καμαρώνω και να, ας πούμε, θεώμαι, να εκστασιάζομαι απέναντί του.

Και γι’ αυτό το λόγο ευχαριστώ το Θεό που μ’ έφερε να τον γνωρίσω. Ευχαριστώ το Θεό γιατί σιγά-σιγά κάθε μέρα φέρνω πίσω περιστατικά και κουβέντες και τέτοια πράγματα που με ωφελούν και προσπαθώ να νοιώσω καλύτερα και να λέω ότι αφού υπάρχει ο Άγιος Πορφύριος, όχι υπήρξε αλλά υπάρχει ανάμεσά μας και πολλές φορές τον επικαλούμαι και όταν αργεί να μου δώσει απάντηση του λέω, Έλα τώρα Άγιε, τι είναι αυτά τώρα, δώσε μας αυτό που ζητάμε. Δηλαδή, κάνω και τα πεισματάκια σα να είμαι ένα αδιάκριτο παιδί. Και ύστερα, ενώ στην αρχή ντρέπομαι που το κάνω αυτό μετά λέω, α μα έτσι δεν κάνουν τα παιδιά στους γονείς; Και ησυχάζω.

Δηλαδή μέσα σ’ αυτή την εποχή μας, που έχει αναγάγει την πολιτική, την επιστήμη, όλες αυτές τις πρακτικές του κόσμου σε τόσο υψηλό επίπεδο, έρχεται ο Πορφύριος και τα ανατινάζει όλα στον αέρα με τον ήπιο τρόπο, με τα θαύματά του, τις προορήσεις του, τις συμβουλές του, τις διαγνώσεις του. Και εμείς χαιρόμαστε γιατί απελευθερωνόμαστε από την βαριά πλάκα που έπεσε πάνω στον κόσμο και τους λέει, εδώ οι νόμοι της φύσεως, εδώ η επιστήμη, εκεί η πολιτική, εκεί η ρητορεία, αυτά όλα ισχύουν. Και λέμε δεν μπορεί, δεν ισχύουν, ένα Γεροντάκι τόσο δα τα ανατίναζε στον αέρα, τα θεωρούσε ανύπαρκτα ενώ συγχρόνως τα σέβονταν. Τα σέβονταν δεν τα πετούσε ας πούμε ως άχρηστα αλλά όταν δεν επαρκούσαν να μας βοηθήσουν ή αν εμείς δεν ξέραμε να πάμε προς τα εκεί να τα αντιμετωπίσουμε σωστά, ερχόταν και τα βελτίωνε και τα θεράπευε.

Και γενικά να μας πει, αυτήν την εικόνα ήθελα τελειώνοντας, ότι τα παιδιά μας να τα βλέπουμε με δέος, να μην τα μαλώνουμε -τώρα σε ποιόν τα λέω έ; Να μην φαινόμαστε νευριασμένοι απέναντί τους γιατί ο Παππούλης προσεύχεται. Εμένα μου λέει, πες μου τα ονόματά τους. Του τα λέω λοιπόν ένα, ένα, ένα. Μου λέει, ξαναπές τα. Εγώ νόμιζα ότι ανακάλυψε ότι ένα από τα εφτά δεν είναι δικό μου, είναι ανηψιός μου υιοθετημένος, και λέω θα κατάλαβε ότι του ‘πα ψέματα και του λέω, γιατί να τα πω ξανά; Είδατε θράσος; Για να τα θυμάμαι βρε, μου λέει. Αλλά μ’ αυτήν την αγανακτισμένη θα έλεγα απάντησή του, ‘για να τα θυμάμαι βρε’, νοιώθω μια ζεστασιά μες την καρδιά μου, άρα τα θυμάται, και από αυτό παρηγοριέμαι, όχι από τις δικές μου παιδαγωγικές.

Αυτά τα λίγα θα σας πω τώρα, και άλλη φορά λέμε περισσότερα.

Ευχαριστώ.

Πηγή: Αβέρωφ

Ὅσοι ἐκ τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν κρατοῦν μέ συνέπεια τήν ὀρθόδοξη παράδοσή μας καί τό ἦθος τῆς ἐν Χριστῶ ἁγιοπνευματικῆς μας πολιτείας δέν θέτουν ποτέ στόν ἑαυτόν τους τό ἐρώτημα πού εἶναι καί ὁ τίτλος τοῦ παρόντος ἄρθρου μας. Πιστεύουν δηλαδή ἀκραδάντως, ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ ἀπ᾿ ἀρχῆς Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀποστόλων καί πορεύονται ἀταλάντευτα γιά τήν πραγματοποίησι τοῦ ὑψίστου σκοποῦ, πού εἶναι ἡ ψυχική τους σωτηρία.

Ὑπάρχουν ὅμως καί ὀρθόδοξοι, μάλιστα διανοούμενοι καί ἐνίοτε μερικοί διδάσκαλοι τῆς θεολογίας, οἱ ὁποῖοι ἀμφισβητοῦν τήν μοναδικότητα αὐτή τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Πιστεύουν ὅτι, ἐπειδή τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Θεός καί πανταχοῦ παρών, ἠμπορεῖ νά ἐπισκέπτεται καί νά χορηγῆ τήν Θεία Χάρι του καί σέ ἀνθρώπους, ἐκτός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ὅμως, οὔτε καί ἐμεῖς ἀμφισβητοῦμε αὐτή τήν ἐλευθερία καί δρᾶσι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί σέ μή ὀρθοδόξους καί ἀλλοθρήσκους ἀνθρώπους. Ἀλλωστε ποιός ἄνθρωπος ἠμπορεῖ νά ἐλέγξη ἤ νά κηδεμονεύση τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖον εἶναι Θεός; Δύναται, λοιπόν, νά πνεύση, σύμφωνα μέ τήν Ἁγία Γραφή, (Ἰωάν. 3,8) ὅπου καί ὅπως θέλει, στόν νοῦ καί στήν καρδιά ἑνός ἀνθρώπου, ἀλλά ὄχι διά νά τόν σώση, ἀλλά νά τόν...

χειραγωγήση ἕως ὅτου ἔλθη στήν Ὀρθοδοξία. Καί τώρα ἀναφέρω παρεπιπτόντως σχετική μαρτυρία, πού δημοσιεύθηκε παλαιότερα σέ περιοδικό τῶν Ἐκδόσεων «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», γιά δύο ἀδελφούς νεαρούς μουσουλμάνους, οἱ ὁποῖοι ποθοῦσαν εἰλικρινά καί φλογερά τήν σωτηρία τῶν ψυχῶν τους. Ἦλθε ἐνώπιον τους κάποιος νεαρός (ἦταν ὁ ἀρχάγγελος Μιχαήλ) καί τούς ὡδήγησε σέ μία ὀρθόδοξη ἐκκλησία λέγοντάς τους: «Ὁ Θεός γνωρίζει ὅτι ἐπιθυμεῖτε νά σωθῆτε καί ἡ ἐκκλησία πού ἐπιτελεῖ τό ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων, εἶναι μόνο αὐτή ἐδῶ καί λέγεται Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία». Καί ἀμέσως ἐξαφανίσθηκε. Οἱ νέοι παρατηρῶντας μέ ἀπορία τίς μορφές τῶν Ἁγίων τοῦ τέμπλου, ἀνεγνώρισαν καί τόν νεαρό πού τούς συνώδευσε μέχρις ἐκεῖ. Κατηχήθηκαν ἀπό τόν ἱερέα βαπτίσθηκαν καί ἔκτοτε ἐργάσθηκαν ὡς ἱερομόναχοι!

Στό παρόν ἄρθρο μου δέν ἐπιθυμῶ μέ θεολογικά ἐπιχειρήματα νά στηρίξω αὐτή τήν μοναδικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας μας, ἀλλά ἐπιθυμῶ νά ἐκθέσω περιστατικά μέσα ἀπό τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας ἐν Ἀφρικῆ, ὅπου χάριτι Χριστοῦ ἐργάζομαι ἐπί δύο καί πλέον δεκαετίες.
Ὅσοι ἐκ τῶν ἀναγνωστῶν μας, θελήσουν νά δεχθοῦν  μέ ἁπλότητα καρδίας τίς μαρτυρίες αὐτές, θά πιστεύσουν πρῶτα γιά τήν δική τους τήν σωτηρία. Μετά θά ἐργασθοῦν καί διά τήν σωτηρία τῶν μή ὀρθοδόξων, ἀποφεύγοντες πλέον νά ἰσοπεδώνουν τά ἐμπόδια πού χωρίζουν τήν Ὀρθοδοξία μέ τίς ἄλλες λεγόμενες χριστιανικές «ἐκκλησίες».
Κάθε περιστατικό πού θά γράψω ἔχει καί τήν δική του ἱστορία, τήν ὁποία πρέπει νά γνωρίζη ὁ κάθε ἀναγνώστης.

Ἀρχίζω μέ περιστατικά ἀπό τήν ἐποχή τοῦ ἱεραποστόλου π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτου, ὁ ὁποῖος ἐργάσθηκε στό νότιο Κογκό 12 χρόνια (1977-1989).
1. Μία ἡμέρα ἦλθε ἕνα ἀνδρόγυνο κογκολλέζων στόν π. Κοσμᾶ, ἔχοντας κοντά τους τό ἄρρωστο παιδί τους, τό ὁποῖον ἔπασχε ἀπό δαιμόνιο. Τοῦ εἶπαν:
-Πάτερ, θέλουμε νά θεραπεύσης τό παιδί μας, τό ὁποῖον παρέλυσαν οἱ μάγοι μέ τά μαγικά τους.
-Σέ ποιά ἐκκλησία ἀνήκετε;
-Στήν Ρωμαιοκαθολική.
-Ἔε, νά πᾶτε στόν ἱερέα τῆς ἐκκλησίας σας.

Ἔκαναν ὑπακοή καί ἐπῆγαν. Ὅταν ἄρχισε ὁ παπικός ἱερεύς νά διαβάζη τίς δικές του εὐχές, τό δαιμόνιο ἀπό τό στόμα τοῦ μικροῦ παιδιοῦ, εἶπε στόν ἱερέα τά ἑξῆς: «Ποιός εἶσαι ἐσύ, βρέ καπουτσίνε (μοναχικό τάγμα τῆς παπικῆς ἐκκλησίας) πού ἔχεις τήν δύναμι νά μέ βγάλης ἀπ᾿ αὐτό τό παιδί; Κι ἀμέσως τό δαιμόνιο βγῆκε ἀπό τό παιδί καί μπῆκε μέσα στό σῶμα τοῦ παπικοῦ ἱερέα.
Ὅταν εἶδαν οἱ γονεῖς τό παιδιοῦ τό ἀναπάντεχο αὐτό φαινόμενο, ἐξεπλάγησαν καί ἐπῆγαν νά τό εἰποῦν στόν ὀρθόδοξο ἱερέα, τόν π. Κοσμᾶ. Μετά τήν ἀνάγνωσι τοῦ ἀνωτέρω περιστατικοῦ, νομίζω, ὅτι τό συμπέρασμα βγαίνει μόνο του σέ κάθε καλοπροαίρετο ἄνθρωπο.
Καί ἐρωτῶ τόν κάθε καλοπροαίρετο ἄνθρωπο: Ἐάν ὁ παπικός ἱερεύς εἶχε ἔγκυρη καί κανονική ἱερωσύνη, θά δαιμονιζόταν; Ἐάν ἡ παπική ἐκκλησία εἶχε τήν χάρι νά διώκη δαιμόνια, γιατί ἕνας ἐκπρόσωπός της ἱερεύς, κυριεύθηκε ἀπό τό δαιμόνιο;

2. ῾Ο π. Παῦλος χειροτονήθηκε πρό ἐτῶν κληρικός στήν Ἐπισκοπή Κατάγκας, ἐνῶ ταυτόχρονα ἦταν καί ὑπάλληλος στά γραφεῖα τοῦ κρατικοῦ Σιδηροδρόμου. Ἐργάζεται λοιπόν  τίς καθημερινές καί τίς Κυριακές καί ἄλλες γιορτές ἐπιτελεῖ τά ἱερατικά του καθήκοντα.
Πρό ἐτῶν τοῦ συνέβη τό ἑξῆς περιστατικό:

῾Ο προϊστάμενος τῆς ὑπηρεσίας του, ὀνόματι Μαρκελλῖνος, ρωμαιοκαθολικός στό θρήσκευμα, εἶχε ἕνα περίεργο φαινόμενο στό σπίτι του. Συγκατοικοῦσε μέ τήν ἀδελφή του, ὀνόματι Σεπφώρα, ἡ ὁποία ἦταν ἀρραβωνιασμένη. Πολλές βραδυές τά μεσάνυκτα, ἐνῶ αὐτή κοιμόταν, ἄνοιγε ἡ πόρτα τοῦ δωματίου της καί κάποιος ἔμπαινε μέσα. Μέ πολύ ἄγριο τρόπο καί φωνές τῆς ἔλεγε: «Σήκω καί φῦγε ἀπό τό κρεββάτι μου..». ῾Η κοπέλλα ξαφνικά βρισκόταν κάτω στό τσιμεντένιο δάπεδο τοῦ δωματίου της, χωρίς νά μπορεῖ νά καταλάβει ποιός τήν κατέβασε  ἀπό τό κρεββάτι της καί τήν ἔριξε κάτω. Αὐτό τῆς συνέβαινε σχεδόν κάθε βράδυ γιά πολύ καιρό.

῾Ο π. Παῦλος εἶπε στόν προϊστάμενό του καί ἀδελφό της ὅτι, ἐφ᾿ ὅσον εἶναι ρωμαιοκαθολικός στό θρήσκευμα, θά πρέπει νά καλέσει τόν δικό τους ἱερέα. Ἀλλά ἐκεῖνος  τοῦ εἶπε ὅτι ἐπῆγε στόν ἱερέα τῆς θρησκείας τους, χωρίς κάποιο ἀποτέλεσμα. Ἔτσι ἐπέμενε νά ζητεῖ βοήθεια μόνο ἀπό τόν ὀρθόδοξο ἱερέα.
῾Ο π. Παῦλος, μπροστά στήν ἐπιμονή του, εἶπε στήν ἀδελφή του νά ἔλθει μιά Κυριακή πρωΐ στήν ἐκκλησία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, στήν πόλι Λικάσι. Πράγματι, ἦλθε ἡ κοπέλλα καί στάθηκε στό πίσω μέρος τοῦ ναοῦ παρακολουθώντας τά τελούμενα. Στό τέλος τῆς διάβασε ἐξορκισμούς καί τήν ἐράντισε μέ Ἁγιασμό. Κατόπιν τῆς εἶπε νά πάει πλέον, χωρίς φόβο στό δωμάτιό της καί τό βράδυ νά κοιμηθῆ. Πράγματι ἡ κοπέλλα κοιμήθηκε τήν πρώτη βραδυά, χωρίς τόν παραμικρό πειρασμό, ὁμοίως καί τίς ἄλλες νύκτες. ῾Η δύναμις τῆς προσευχῆς τοῦ π. Παύλου καί ἡ ἐξουσία τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως ἐπάνω στίς ἐξουσίες τοῦ σκότους εἶχε ἐπιφέρει τό ποθούμενο ἀποτέλεσμα.

3. Τόν Αὔγουστο τοῦ 2006 ἦλθε στό Κολουέζι μία μάννα μέ τά δύο παιδιά της, σχεδόν παράλυτα ἀπό τήν ἐπίδρασι τῆς μαγείας. Μέ πλησίασε καί μοῦ εἶπε τήν ἱστορία της: Καταγόταν ἀπό τήν πόλι Μπουκάβου, πόλις 2 ἑκατ. κατοίκων τοῦ Ἀνατολικοῦ Κογκό. Ἦταν μουσουλμάνα στό θρήσκευμα. Ἀφοῦ οἱ μάγοι μέ τά μαγικά τους, τῆς παρέλυσαν τά παιδιά της, ἐκείνη, ἐπῆγε κατ᾿ ἀρχήν στόν χότζα τοῦ τζαμιοῦ τους. Ἀλλά, ὅπως, μοῦ εἶπε ἡ ἴδια, δέν ἠμπόρεσε νά βοηθήση τά παιδιά της, ἀντιθέτως ἐχειροτέρευσαν. Κατόπιν ἐπῆγε στήν ἱεραποστολή τῶν ρωμαιοκαθολικῶν τῆς πόλεως ἐκείνης. Ὁ ὑπεύθυνος, τόν ὁποῖον ἐγνώριζα ἀπό τό 2005, ὀνόματι π. Ζιλμπέρ, τῆς εἶπε τά ἑξῆς:

-Ἡ δική μας ἐκκλησία, δέν θεραπεύει δαιμονόπληκτους καί ἀσθενεῖς ἀπό μάγια. Μόνο μία Ἐκκλησία ἔχει τέτοια δύναμι νά θεραπεύει δαιμονιζομένους.
-Καί ποῦ εἶναι καί πῶς λέγεται αὐτή ἡ Ἐκκλησία;
-Εἶναι στό νότιο Κογκό, στήν πόλι Κολουέζι καί λέγεται Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Μόνο σ᾿ αὐτή τήν Ἐκκλησία μποροῦν τά παιδιά σου νά γιατρευτοῦν.
Ἐπῆρε τό τραῖνο καί μετά ἀπό ἕνα μῆνα ἔφθασε στό Κολουέζι μέ τά παιδιά της. Οἱ ἱερεῖς μας τήν ἀνέλαβαν καί ἐδιάβασαν ἐξορκισμούς στά παιδιά της μέ ἐπικεφαλῆς τόν χαρισματοῦχο ἱερέα καί διώκτη τῶν δαιμόνων, τόν ἰθαγενῆ π. Ἰάκωβο Μπάνζα. Μέ τήν χάρι τοῦ Θεοῦ καί τίς προσευχές τῆς Ἐκκλησίας μας τά ἀλλόθρησκα παιδιά θεραπεύθηκαν.
Μετά ἀπό τέτοια καί ἄλλα παρόμοια παριστατικά ἐξηγεῖται γιατί μετά ἀπό λίγα χρόνια ὁ πάπας τῆς Ρώμης ἐξέδωκε ἐγκύκλιο διά τῆς ὁποίας ἀπηγόρευε τούς ἐξορκισμούς, ἐφ᾿ ὅσον οἱ ἱερεῖς του ἐδαιμονίζοντο....

4. Ἕνας ἀπό τούς ἱερεῖς τῆς Ἐπισκοπῆς Κατάγκας τοῦ νοτίου Κογκό, ὀνάματι π. Λάζαρος, εἶναι ἁπλούστατος καί πολύ χαριτωμένος. Ἡ ζωή του εἶναι γεμάτη ἀπό θαυμαστά περιστατικά, ἀπό τά ὁποῖα θά ἀναφέρουμε μόνο δύο.

Τό φθινόπωρο τοῦ 2012 τόν ἐρώτησα καί πάλι νά μοῦ διηγηθῆ ὅ,τι ἱστορίες θυμᾶται ἀπό τήν ζωή του καί πῶς ἔγινε ὀρθόδοξος. Ἰδού τί μοῦ εἶπε: «Γεννήθηκα σέ ἕνα χωριό, 700 χιλ. μακριά ἀπό τό Κολουέζι. Ἤμουν ἀπό μικρός ὀρφανός καί μεγάλωσα σάν οἰκιακός βοηθός στό σπίτι ἑνός βέλγου. Ὅταν ἔφυγα ἀπό ἐκεῖ ἀκολούθησα τήν «ἐκκλησία» τῶν Μεθοδιστῶν. Ὁ πάστοράς τους μετά ἀπό 6 μῆνες κατήχησι, μᾶς ὥρισε τήν ἡμέρα τῆς «βαπτίσεώς μας» σ᾿ ἕνα ποτάμι. Ἡ ψυχή μου ἀντιδροῦσε καί δέν ἐπῆγα. Μ᾿ ἔδιωξε ὁ πάστορας κι ἐπῆγα σέ μία ὁμάδα τῶν Πεντηκοστιανῶν.

Κι Ἐκεῖ τό ἴδιο. Μᾶς κάλεσε ὁ πάστορας γιά νά «βαπτισθοῦμε» στό ποτάμι καί πάλι ἡ ψυχή μου ἀντιδροῦσε καί δέν ἐπῆγα. Ἕνα ἀπόγευμα ἤμουν στήν πόρτα τῆς ἐκκλησίας αὐτῆς τῆς ὁμάδος καί προχωροῦσα γιά νά μπῶ μέσα. Ξαφνικά ἕνας ἄνδρας, μ᾿ ἔπιασε ἀπό τόν σβέρκο καί μέ τραβοῦσε πρός τά ἔξω λέγοντάς μου δυνατά: «Ὄσκαρ, (ἦταν τό ὄνομά του πρίν βαπτισθῆ) ὁ Θεός σέ ἀγαπᾶ καί θέλει νά σέ σώση. Ἡ δική του Ἐκκλησία εἶναι μόνο μία καί λέγεται Ὀρθόδοξη. Σ᾿ αὐτή θά πᾶς γιά νά σωθῆς. Εὑρίσκεται κοντά στό ταχυδρομεῖο τῆς πόλεως αὐτῆς (Κολουέζι)».

Ἤθελα νά στρέψω πρός τά ὀπίσω τά μάτια μου νά ἰδῶ ποιός εἶναι αὐτός πού μοῦ ὁμιλεῖ δίπλα στά αὐτιά μου, ἀλλά δέν ἠμποροῦσα. Ἀντί νά πάω ὅμως στήν Ὀρθόδοξη ἐκκλησία, ἐπῆγα στήν ρωμαιοκαθολική πού εἶναι στήν ἴδια ὁδό καί πλατεῖα «Μαριάπολις». Ὅταν εἶχα φθάσει στήν πόρτα, ἰδού καί πάλι ὁ ἄγνωστος αὐτός αὐστηρός ἄνδρας. Καί πάλι μοῦ εἶπε: «Τί σοῦ εἶπα; Ὄχι σ᾿ αὐτή, ἀλλά πιό πέρα 500 μέτρα. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία λέγεται τό Ἁγίου Γεωργίου, στήν ἄλλη πλατεῖα τοῦ ταχυδρομείου». Κι ἀμέσως αὐτός  ἐξαφανίσθηκε. Ἐγώ, εἶχα μαζί μου κι ἕνα φίλο μου. Μπήκαμε μαζί στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μας καί ἡ καρδιά μου σκιρτοῦσε ἀπό χαρά. Αἰσθανόμουν ὡσάν νά πετοῦσα. Ἐκεῖ ἐγνώρισα τόν π. Κοσμᾶ καί μετά ἀπό τρία χρόνια κατηχήσεων, βαπτίσθηκα.

-Καί τί αἰσθάνθηκες, ὅταν βαπτίσθηκες, πάτερ;
-Εἶδα μέ τά μάτια μου, μετά τήν βάπτισί μας, εἴμασταν 350 ἄτομα, ἡμέρα τῶν Θεοφανείων τοῦ 1984, νά φτερουγίζει καί νά κάθεται πάνω ἀπό τά κεφάλια μας ἕνα περιστέρι....». Προφανῶς ἦταν τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς.
5. Πρό ὀλίγων χρόνων ὁ ἐπίσκοπος π. Μελέτιος ἔστειλε τόν π. Λάζαρο στήν πόλι Μουτσάτσα νά λειτουργήση. Πρίν φθάση στήν ἐκκλησία, τόν σταμάτησε Μία γυναῖκα μέ τό παράλυτο παιδί της. Τοῦ εἶπε ἐπίμονα:
-Θέλω νά κάνης καλά τό παιδί μου.
-Καί ποιά εἶσαι ἐσύ καί σέ ποιά ἐκκλησία ἀνήκεις;
-Εἶμαι στούς προτεστάντες.
-Νά πᾶς στόν πάστορά σου νά θεραπεύση τό παιδί σου.
-Ἐπῆγα καί δέν μπορεῖ νά μέ βοηθήση, μοῦ εἶπε. Ἀλλά δέν θά φύγω ἀπ᾿ ἐδῶ, γιατί ἔχω ἀκούσει ὅτι ἐσεῖς οἱ ὀρθόδοιξοι παπάδες ἔχετε πολλή δύναμι καί εἶσθε ἀνώτεροι κι ἀπό τούς μάγους μας.

Ὁ π. Λάζαρος τελικά ὑπεχώρησε βλέποντας τήν ἀνάγκη καί τήν πίστι της. Ἔβγαλε καταμεσίς τοῦ χωματόδρομου τό ἐπιτραχήλι του, τό Εὐχολόγιό του καί ἐδιάβασε στό παιδάκι της, ἡλικίας 6 ἐτῶν πού περπατοῦσε μέ τά τέσσερα, εὐχές περί ἐξελάσεως ἀκαθάρτων πνευμάτων.
Κι ἐνῶ ἐδιάβαζε, τό παιδάκι της ἄρχισε νά σηκώνεται μέχρι πού θεραπεύθηκε τελείως. Ἡ δύναμις τῆς μαγείας πού εἶχε παραλύσει τό πλάσμα τοῦ Θεοῦ, ἤδη εἶχε ἐξαφανισθῆ...

6. Ἕνα ἀπόγευμα τοῦ 1995 ἦλθε στήν αὐλή τῆς ἱεραποστολῆς τοῦ Κολουέζι ὁ ἰθαγενής ἱερέας μας π. Ἰάκωβος μέ ἕνα νεαρόν ἡλικίας περίπου 30 ἐτῶν. Μοῦ τόν ἄφησε νά συνομιλήσω μαζί του κι ἐκεῖνος ἔφυγε. Ἰδού συνοπτικά ἡ ἱστορία αὐτοῦ τοῦ ἰθαγενοῦς.

Γεννήθηκε ἀπό ρωμαιοκαθολικούς γονεῖς στό Κολουέζι. Λόγω σπουδῶν του ἐγκαταστάθηκε στό Λουμπουμπάσι, πόλις 5 ἑκατ. κατοίκων, μακριά 320 χιλιομ. Ἐκεῖ μπῆκε στήν ὁμάδα τῶν παντηκοστιανῶν καί γιά τόν ὑπερβολικό του ζῆλο, ἔγινε πάστορας ὅλων τῶν κοινοτήτων τῆς ὁμάδος αὐτῆς τοῦ Λουμπουμπάσι καί τῶν περιχώρων. Μία ἡμέρα διαβάζοντας τήν Καινή Διαθήκη γιά νά ἑτοιμάζη τά κηρύγματά του, ἐξεπλάγη διότι εὕρισκε χωρία μέ τά μυστήρια τοῦ Ἐκκλησίας μας, χωρίς νά τά ἐπιτελῆ ὁ ἴδιος στήν ὁμάδα πού ἀνῆκε. Ἀποροῦσε πλέον καί ἐρωτοῦσε τόν ἑαυτό του, ἄν αὐτή ἡ Κοινότης πού ἀνήκει εἶναι ἡ ἀληθινή. Κι ἄν εἶναι ἡ ἀληθινή γιατί δέν ἔχει τά συγκεκριμένα αὐτά Μυστήρια, Θεία Κοινωνία, Χρῖσμα, ἱερωσύνη κλπ.

Βαθειά προβληματισμένος ἔφυγε κρυφά καί ἦλθε στό Κολουέζι. Ἀσχολεῖτο ἐπί δύο χρόνια μέ κάποιο μικροεμπόριο γιά τό φαγητό τῆς ἡμέρας καί κάθε νύκτα προσευχόταν νά τοῦ  ἀποκαλύψη ὁ Θεός, τήν ἀληθινή Ἐκκλησία του. Νά σημειωθῆ ἐδῶ ὅτι οἱ προτεστάντες διδάσκουν στούς δικούς τους, ὅτι δέν ὑπάρχει ἡ πρώτη ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, διότι χάθηκε ὁριστικά τό 325 μετά Χριστόν.

Μετά ἀπό δύο περίπου χρόνια, ὅπως μοῦ εἶπε ὁ ἴδιος, ἐντόνου προβληματισμοῦ καί προσευχῶν, ἦλθε μία νύκτα στόν ὕπνο του, ἕνας γέροντας ἀσπρομάλλης ρασοντυμένος καί τοῦ εἶπε στήν γλῶσσα σουαχίλι: «Ἐγώ εἶμαι ὁ Ἅγιος Νικόλαος. Ἄν θέλης νά σωθῆς, νά ἀκολουθήσης τήν δική μου Ἐκκλησία. Λέγεται Ὀρθόδοξη». Καί ἐξαφανίσθηκε.
Σήμερα ὁ πρώην μεγάλος πάστορας εἶναι βαπτισμένος ἀπό τότε μέ τό ὄνομα Νικόλαος καί ζῆ στό Λουμπουμπάσι.

7. Μία ἄλλη φορά ἦλθε στόν χῶρο τῆς ἱεραποστολῆς μας, ὁ διευθυντής γιατρός, τοῦ νοσοκομείου τῶν Μεθοδιστῶν τοῦ Κολουέζι. Παραδόξως ἦταν ρωμαιοκαθολικός. Σ᾿ αὐτόν ἐπῆγε τότε πρό ὀλίγων ἡμερῶν ὁ ἱερέας μας ἰθαγενής π. Θεόφιλος νά μεταφέρει μία γυναῖκα, σύζυγο ἐργάτου μας, προκειμένου νά τεκνοποιήση. Ὁ π. Θεόφιλος τοῦ ὡμίλησε γιά τήν Ὀρθοδοξία καί ὁ Θεός, γνωρίζοντας ὅτι εἶναι εὐλαβής ὁ γιατρός καί ποθεῖ τήν σωτηρία του εἰλικρινά, πῶς τόν ἐκάλεσε στήν Ὀρθοδοξία;
Πολλές νυκτές ἄκουγε ὁ γιατρός στόν ὕπνο του μία φωνή: «Πήγαινε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, πήγαινε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία». Καί πράγματι ἦλθε ὁ γιατρός καί μαζί συνωμιλήσαμε. Τοῦ ἔδωσα βιβλία ἀντιαιρετικά καί κατηχητικά. Καί μετά ἀπό λίγους μῆνες αὐτός ἡ οἰκογένειά του καί δύο φίλοι του, συνολικά 9 ἄτομα βαπτίσθηκαν στήν Ἐκκλησία μας.

Εἶναι πάρα πολλά παρόμοια περιστατικά στήν Ἀφρική, ἀπό τά ὁποῖα διδασκόμεθα μέσα ἀπ᾿ αὐτή τήν ἁπλότητα καί εἰλικρίνεια τῶν ἀνθρώπων γιά τήν μοναδικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας μας, ὡς πρός τό σπουδαιότατο θέμα τῆς σωτηρίας μας.
Οἱ ἔχοντες καλή προαίρεσι θά δυναμώσουν πνευματικά καί θ᾿ ἀγωνισθοῦν χωρίς ἐνδοιασμούς, γιά τήν σωτηρία τους. Ὅσοι εἶναι κακοπροαίρετοι, δέν θά ὠφεληθοῦν τίποτε. Στεροῦνται τοῦ θείου φωτισμοῦ καί τῆς καθαρότητος τοῦ νοός των καί εἶναι ἀδύνατον νά πιστεύσουν, ἀφοῦ δέν ἔχουν ἁγιοπνευματικές ἐμπειρίες.
Μόνον ὁ ὀρθόδοξος χριστιανός ἔχει τήν δυνατότητα διά τῆς μετανοίας καί τῆς μυστηριακῆς ζωῆς νά λάβη πλουσίως μέσα του τό Ἅγιο Πνεῦμα καί ἐν συνεχείᾳ ν᾿ἀποκτήση τόν θεῖο φωτισμό γιά νά ἠμπορεῖ νά ἀφουγκράζεται μέσα του τά μεγάλα αὐτά Μυστήρια τῆς Ὀρθοδοξίας μας.

Ἄς άγωνισθοῦμε λοιπόν ὅλοι ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι νά ζοῦμε τόν Θεό μέσα μας καί τότε μέ τήν ἐν Χριστῶ ἀγάπη μας καθοδηγοῦμε καί τόν ἑτερόδοξο ἤ ἀλλόθρησκο στήν Ἁγία Πίστι καί δέν τοῦ κλείνουμε τήν πόρτα, οὔτε τόν εἰσαγάγουμε στήν Ἐκκλησία μας ἀπό τό παράθυρο!

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό