Στὶς 04 Φεβρουαρίου 1913,μὲ τὴν ὑπ. ἀριθμ. 1314/4-2-1913 πληροφορία τοῦ Νικολάκη Ἐφέντη (Ν. Μιζαντζιόγλου, ὁμογενοῦς μας, ἀξιωματικοῦ Μηχανικοῦ τοῦ ὀθωμανικοῦ στρατοῦ), γνωστοποιεῖται ὁ ἀριθμός τῶν τηλεβόλων τοῦ Μπιζανίου, μὲ λεπτομερὴ περιγραφὴ βεληνεκούς, ταχυβολίας, διευθύνσεως βολῆς κ.λ.π. στοιχείων.

Το άρθρο είναι αφιερωμένο στον Ταγματάρχη Ιωάννη Βελισσαρίου, τον πραγματικό ΜΑΥΡΟ ΚΑΒΑΛΑΡΗ και όχι τον Νικόλαο Πλαστήρα.

Ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος είχε λήξει με την Ελλάδα να έχει απελευθερώσει μεγάλο τμήμα των υπόδουλων περιοχών της. Ωστόσο σύντομα η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με την έως τότε σύμμαχό της Βουλγαρία. Οι Βούλγαροι εποφθαλμιούσαν τη Μακεδονία και είχαν στείλει μια μικρή δύναμή τους στη Θεσσαλονίκη.

Στα βόρεια, της Φλώρινας και σε απόσταση τριάντα χιλιομέτρων βρίσκεται το Μοναστήρι. Η μητρόπολη της μεγάλης περιοχής της Πελα­γονίας, με κωμοπόλεις και χω­ριά προπύργια άλλοτε του ελληνισμού.

Όλοι ξέρουμε πως η Ελλάδα έχει προσφέρει πάρα πολλά στην ανθρωπότητα. Κάποια μέρη της, κάποιες από τις πόλεις της, έχουν μείνει στην ιστορία και έχουν γραφτεί πολλά γι αυτές, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα κτλ. Άλλες πάλι βρίσκονται στην αφάνεια.

Ο κύριος Λεκανίδης κηρύττει ότι είναι φιλελεύθερος διότι είναι ορθόδοξος, εγώ έχω καθήκον να διακηρύξω ότι είμαι φιλεύθερος διότι είμαι Έλλην. H ελευθεροθρησκεία είναι αρετή ιδιάζουσα κατ’ εξοχήν εις το Ελληνικόν Έθνος […] αλλ’ έχω να διαμαρτυρηθώ κατά της αντιλήψεως ότι ο Ελληνισμός ταυτίζεται προς την έννοιαν της Ορθοδοξίας·

Ὁ ἑλληνικός στρατὸς προελαύνοντας νικηφόρα ἀπελευθερώνει τὸ ἕνα μετὰ ἄλλο προαιώνια ἑλληνικὰ κέντρα καὶ ἀληθινὰ προπύργια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Στὴν Ἤπειρο, ἐνῶ το κύριο στράτευμα προχωρεῖ πρός τὰ Ἰωάννινα, ὅπου συναντᾶ ἰσχυρὴ ἀντίσταση, τὴν 17^η Δεκεμβρίου 1912 ἡ 3^η ἑλληνική μεραρχία ἀπελευθερώνει τὴν Κορυτσά, τὴν 3^η Μαρτίου 1913 τὸ Ἀργυρόκαστρο καὶ τὴν Κλεισοῦρα, τὴν 6^η Μαρτίου 1913 τὸ Τεπελένι.

Ὃταν πάλιν κατὰ τὴν ἴδια ἐποχὴ Πρωθυπουργὸς καὶ Βασιλεὺς περιήρχοντο τὰ καταληφθέντα μέρη περὶ τὸ Δεμὶρ - Ἱσάρ (Σιδηρόκαστρο), ὁ κ. Πρωθυπουργὸς διέκρινε ἐκεῖ κοντὰ κάτω ἀπὸ ἕνα ὕψωμα μερικοὺς στρατιώτας πυκνωμένους καὶ συνωθουμένους γύρω σε κάτι ἰδιαίτερο, προφανῶς ἀσυνείθιστο.

Όταν τον Οκτώβριο του 1912 ο Ελληνικός στρατός,  προήλαυνε από το Σαραντάπορο και τη Μελούνα, τρέποντας σε φυγή  τα Τουρκικά στρατεύματα και καταλαμβάνοντας τα Μακεδονικά εδάφη, ο Βουλγαρικός στρατός,  υπό  την ηγεσία του Στρατηγού Θεοδώρωφ,  προήλαυνε προς τη Θεσσαλονίκη, την οποία επεδίωκε να καταλάβει πριν εισέλθει ο Ελληνικός στρατός, για να δημιουργήσει δικαίωμα προτεραιότητος.

Ο Ίων Δραγούμης στα 1912 υπηρετούσε στον Ελληνικό Στρατό της Ελευθερίας κι ευτύχησε να μπει πρώτος στη Θεσσαλονίκη και να γράψει ο ίδιος το πρωτόκολλο της απελευθέρωσης της πόλης. Γράφει σχετικά στο ημερολόγιό του: