Α´. Διήγηση:

– Δέν ἀντέχω ἄλλο, θεῖο Σπύρο! Θά φύγω. Δέν μπορῶ ἄλλο νά ζῶ σκλάβος! Ἀκόμα καί τώρα πού μᾶς ἐλευθέρωσαν ἀπό τά κάτεργα (φυλακή καταναγκαστικῶν ἔργων) τοῦ Σπάτς δέν ἄλλαξε τίποτα. Ἡ χώρα μας πλέον εἶναι μιά μεγάλη φυλακή. Τό πῆρα ἀπόφαση. Θά φύγω γιά τήν ἐλεύθερη πατρίδα, τήν Ἑλλάδα! Τώρα τελευταῖα ἐκεῖ μᾶς σκέφτονται πιό πολύ. Ἄκουσα κρυφά στό ράδιο ἀπό τόν σέρβικο σταθμό ὅτι ἔκαναν μεγάλη διαδήλωση στήν Ἀθήνα γιά τά δικαιώματά μας. Στό ξαναλέω. Θά φύγω. Τό κανόνισα μέ τόν Χρῆστο.

– Θά σ’ ἀκολουθήσει κι ἐκεῖνος;

– Ἔτσι μοῦ εἶπε. Τί λές; Ἔρχεσαι καί σύ;

– Παιδί μου, Ἠλία, τό θέλω πολύ. Μ’ αὐτό τό ὄνειρο κοιμᾶμαι καί ξυπνάω. Νά πατήσω θέλω κάποτε τό χῶμα τῆς ἐλεύθερης πατρίδας κι ἄς πεθάνω! Μά πῶς θά ἀφήσουμε τά ὄμορφα μέρη μας, πού τἄχουμε ποτίσει μέ ἱδρώτα καί αἷμα. Ἐδῶ εἶναι θαμμένοι ὅλοι οἱ δικοί μας. Νιώθω δεμένος, παιδί μου, μέ τή γῆ μας, μέ τό χῶμα αὐτό πού τό δούλεψα περισσότερα χρόνια ἀπό σᾶς.

– Καί καλά σοῦ ἀρέσει νά σέ ξανακλείσουν στά κάτεργα τοῦ Σπάτς ἤ νά σέ στείλουν στό Μπόρσι; Σοῦ ἀρέσει νά σέ δέρνουν ἀλύπητα πέντε μερόνυχτα, ὅπως τήν ἄλλη φορά πού κάτι εἶπες γιά τή μητέρα Ἑλλάδα; Σ’ ἀρέσει νά σαπίζεις στίς φυλακές ὅπως γίνεται τώρα μέ τόσους συγγενεῖς μας; Ἡ ζωή μας ἔχει γίνει ἀνυπόφορη δῶ μέσα. Φοβόμαστε καί τόν ἴσκιο μας. Μᾶς παρακολουθοῦν ἀπό παντοῦ. Καλύτερα νά μᾶς σκοτώσουν στόν δρόμο γιά τή λευτεριά παρά νά μείνουμε σκλάβοι. Καί ποῦ ξέρεις; Μπορεῖ καί νά ξεφύγουμε... Λοιπόν, δέν σοῦ ξαναλέω τίποτα. Τήν Τρίτη στίς ὀκτώ τό βράδυ ξεκινᾶμε...

Τήν ὁρισμένη μέρα καί ὥρα οἱ τρεῖς γενναῖοι Βορειοηπειρῶτες, δυό ἀδέλφια καί ὁ θεῖος τους, ξεκίνησαν ἀπό διαφορετικά σημεῖα καί μέ ἔξυπνους ἑλιγμούς μέσα ἀπό τά χωράφια καί τό δάσος πῆραν τόν δρόμο γιά τή μάννα Ἑλλάδα. Βάδιζαν τή νύχτα καί τήν ἡμέρα κρύβονταν στά δάση. Σ’ ἕνα χωριό ἀνέβηκαν καί στό τραῖνο κι ἔκαναν μ’ αὐτό διαδρομή πολλῶν χιλιομέτρων.

Μετά ἀπό πορεία πενήντα περίπου ὡρῶν πέρασαν τόν κάμπο τῆς Δρόπολης κι ἔφτασαν χαράματα στά σύνορα. Οἱ στιγμές πού περνοῦν εἶναι κρίσιμες καί γεμάτες κίνδυνο. Χωρίς καί οἱ ἴδιοι νά τό καταλάβουν βρέθηκαν μόλις εἴκοσι μέτρα δίπλα ἀπό τόν στρατιώτη, πού φυλοῦσε τήν περιοχή. Εὐτυχῶς ὅμως δέν τούς πῆρε εἴδηση, καθώς φαινόταν κοιμισμένος μέσα στή σκοπιά του. Ἀφοῦ παραμέρισαν μέ τρεμάμενα χέρια καί μέ πολύ φόβο καί προσοχή τό συρματόπλεγμα πού ὑπῆρχε πάνω στά σύνορα, βρέθηκαν ἀπ’ ἔξω καί τότε ἄρχισαν νά τρέχουν μέ ὅση δύναμη τούς εἶχε ἀπομείνει.

Ξαφνικά ὅμως ἕνας θόρυβος τούς ἔκανε νά παραλύσουν. Ἔπεσαν μέ τά μοῦτρα στούς θάμνους, καί χωρίς κάν νά ἀνασαίνουν ἔμειναν κρυμμένοι καί ἀκίνητοι, γιατί δέν ἤξεραν ἀκόμη ποῦ βρίσκονταν. Ἦταν ἕνα τρακτέρ, πού περνοῦσε ἐκείνη τήν ὥρα ἀπό τόν χωραφόδρομο. Ἡ ἑλληνική ὅμως ἐπιγραφή πού εἶδαν στήν καρότσα του διέλυσε ὅλους τούς φόβους πού εἶχαν, καί κατάλαβαν ὅτι πλέον βρίσκονται στήν ἐλεύθερη πατρίδα τους, τήν Ἑλλάδα!

— Θεῖε Σπύρο, Χρῆστο, φτάσαμε! φώναξε πρῶτος ὁ Ἠλίας. Ἐπιτέλους ἐλεύθεροι! Τί πάθατε; Βουβαθήκατε; Μόνο κλαῖτε; Μιλῆστε ἐλεύθερα! Τούς ξεφύγαμε! Φωνάξτε! Ζήτω! Ἤρθαμε! Ζήτω!

Μετά ἀπό λίγο ἔφθασαν στό πρῶτο ἐλεύθερο ἑλληνικό χωριό καί κατευθύνθηκαν στό σπίτι μέ τή σημαία. Ἦταν σταθμός τῆς Ἀστυνομίας. Ζήτησαν ἀμέσως πολιτικό ἄσυλο καί οἱ ἀστυνόμοι τούς μετέφεραν στήν Κόνιτσα.

Μόλις τό ἔμαθε ὁ Μητροπολίτης πού βρισκόταν ἐκεῖ, ἔτρεξε νά τούς συναντήσει, καί νά τούς συμπαρασταθεῖ σάν ἀληθινός τους πατέρας.

— Εἶσθε παιδιά μου πνευματικά, τούς εἶπε ὅλος ἀγάπη. Μέ τόν δικό σας πόνο ἀναπνέω καί ζῶ νύχτα καί ἡμέρα. Πέστε μου ὅμως τώρα τί θέλετε νά σᾶς δώσω!

— Τό πρῶτο πού θέλουμε, Δέσποτα, ἀπάντησαν μ’ ἕνα στόμα, εἶναι νά κοινωνήσουμε. Θέλουμε νά κοινωνήσουμε! Εἴμαστε βαφτισμένοι. Κοντεύουν ὅμως νά κλείσουν εἴκοσι χρόνια ἀπό τότε πού κοινωνήσαμε γιά τελευταία φορά. Δέν γίνονται πιά Λειτουργίες. Ἡ παλιά βυζαντινή ἐκκλησιά τοῦ χωριοῦ μας τώρα ἔγινε στάβλος γιά γίδια. Τούς παπάδες μας τούς ξύρισαν ὅλους. Ἡ πίστη μας εἶναι σέ διωγμό...

—Θά γίνει κι αὐτό, παιδιά μου, μίλησε δακρυσμένος ὁ Δεσπότης. Μεθαύριο ἔχουμε Ἀνάσταση. Θά λειτουργήσουμε κοντά στά σύνορα γιά νά ἀκούσουν τήν Ἀνάσταση καί τά σκλαβωμένα ἀδέρφια μας. Ἐκεῖ λοιπόν, τήν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ μας θά κοινωνήσετε καί σεῖς...

Καί πράγματι μέσα σέ μιά ἀπερίγραπτη ἀτμόσφαιρα χαρᾶς, τά δυό ἀδέλφια μαζί μέ τόν θεῖο τους κοινώνησαν, στήν Λειτουργία τοῦ Πάσχα, τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Πῆραν μέσα τους τόν Νικητή τοῦ θανάτου καί μαζί μέ ὅλο τό ἐκκλησίασμα ἔψαλαν μέσα ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς τους τόν νικητήριο παιάνα, τό «Χριστός Ἀνέστη»...!

Β´. Επεξεργασία

Συγκλονιστική ἦταν, παιδιά, ἡ ἱστορία πού ἀκούσαμε. Συγκλονιστική καί ἀληθινή! Νά σᾶς κάνω ὅμως κάποιες ἐρωτήσεις.

Σέ ποιά κατάσταση ζοῦσαν οἱ τρεῖς αὐτοί ἄνθρωποι καί δέν ἄντεξαν, μέ ἀποτέλεσμα νά δραπετεύσουν;

(...) Πολύ σωστά. Ζοῦσαν σέ ἕνα ἀθεϊστικό καθεστώς πού μισοῦσε τήν πατρίδα μας καί τήν πίστη μας. Ἡ ζωή τους ἦταν ἕνα ἀληθινό μαρτύριο. Δέν μποροῦσαν νά ζοῦν σκλάβοι. Δέν μποροῦσαν νά ζοῦν ἄλλο χωρίς νά μιλοῦν τή μητρική τους γλώσσα, χωρίς νά κάνουν τόν σταυρό τους, χωρίς νά πηγαίνουν στήν ἐκκλησία τους. Ἤθελαν νά ζήσουν ἐλεύθεροι.

Καί τί ἔκαναν γιά νά ἱκανοποιήσουν τήν ἐπιθυμία τους γιά λευτεριά;

Ἕνα βράδυ, ξεκίνησαν καί οἱ τρεῖς ἀπό διαφορετικά σημεῖα καί μέ ἔξυπνους ἑλιγμούς μέσα ἀπό τά χωράφια καί τό δάσος πῆραν τόν δρόμο γιά τή μάννα Ἑλλάδα. Βάδιζαν τή νύχτα καί τήν ἡμέρα κρύβονταν στά δάση. Σ’ ἕνα χωριό ἀνέβηκαν καί στό τραῖνο κι ἔκαναν μ’ αὐτό διαδρομή πολλῶν χιλιομέτρων.... Ὥσπου πέτυχαν μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ τήν μεγάλη τους ἐπιθυμία...

Ποιόν πόθο εἶχαν μέσα στήν καρδιά τους, ὅταν συνάντησαν τόν πνευματικό τους πατέρα, τόν Δεσπότη;

Τό πρῶτο πού θέλουμε, Δέσποτα, ἀπάντησαν μ’ ἕνα στόμα, εἶναι νά κοινωνήσουμε. Θέλουμε νά κοινωνήσουμε! Εἴμαστε βαφτισμένοι. Κοντεύουν ὅμως νά κλείσουν εἴκοσι χρόνια, ἀπό τότε πού κοινωνήσαμε γιά τελευταία φορά. Δέν γίνονται πιά Λειτουργίες. Ἡ πίστη μας εἶναι σέ διωγμό...

Διψοῦσαν τόν Θεό, τήν θεία Κοινωνία, δέν μποροῦσαν νά ζήσουν χωρίς αὐτή τήν οὐράνια τροφή! Καί αὐτό συμβαίνει μέ ὅλους τούς πιστούς χριστιανούς ὅλων τῶν αἰώνων στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Διψοῦσαν τόν Χριστό ἀπό τούς πρώτους ἀποστολικούς χρόνους μέχρι καί σήμερα!

Ἀλλά γιά πεῖτε μου, ἀπό ποῦ φαίνεται αὐτή ἡ δίψα τῶν πρώτων χριστιανῶν γιά τή θεία Κοινωνία; ῎Εχουμε παραδείγματα;

Στούς πρώτους ἀποστολικούς χρόνους κάθε βράδυ, μαζεύοταν οἱ πιστοί στό σπίτι κάποιου μαθητοῦ, γιατί δέν ὑπῆρχαν ἀκόμη χριστιανικοί ναοί, γιά νά μετάσχουν τῆς Θείας Κοινωνίας.

Κατόπιν στά δύσκολα χρόνια τῶν διωγμῶν, στίς κατακόμβες, συγκεντρώνονταν μέ μυστικότητα, γιά νά ἀπολαύσουν τήν ἕνωσή τους μέ τόν Χριστό, διά τῆς θ. Κοινωνίας.

Ἀλλά καί οἱ μάρτυρες μέ τί πόθο λαχταροῦσαν νά κοινωνοῦν, καί ἰδιαιτέρως γιά τελευταία φορά πρίν ἀπό τό μαρτύριό τους; Ὁ πόθος τῶν μαρτύρων γιά τή θεία Κοινωνία φαίνεται στήν ἀπάντηση πού ἔδωσαν κάποιοι μάρτυρες τῆς πόλεως τῆς Καρχηδόνας στόν ἀνθύπατο Ἀντωνίνο· «Δέν μποροῦμε νά ζήσουμε χωρίς νά τελοῦμε τό θεῖο δεῖπνο. Δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει Χριστιανός χωρίς τήν Θεία Κοινωνία»!

Ἐμεῖς σήμερα, παιδιά, ποθοῦμε μέ ὅλη μας τήν καρδιά τή θεία Κοινωνία; Καί πῶς πρέπει νά προετοιμαζόμαστε γι’ αὐτήν;

῞Οσο περισσότερο ἀγαποῦμε κάτι, τόσο περισσότερο τό περιμένουμε καί προετοιμαζόμαστε γι᾿ αὐτό. Ἔτσι πρέπει καί γιά τή θεία Κοινωνία.

Νά παραμερίζουμε κάθε ἐμπόδιο, ὑλικό ἤ καί πνευματικό, πού μᾶς κλείνει τόν δρόμο πρός αὐτήν.

Νά μήν εἴμαστε εὔκολοι νά ἁμαρτάνουμε καί νά χάνουμε ἔτσι τήν οὐράνια τροφή τῆς ψυχῆς μας, πού τόσο τήν ἔχουμε ἀνάγκη.

Νά πηγαίνουμε στήν ἱερά ᾿Εξομολόγηση, παραμερίζοντας κάθε δισταγμό καί φόβο.

Νά ἑτοιμαζόμαστε καί σωματικά, μέ καθαριότητα, νηστεία, ἀλλά καί ἀποχή ἀπό τήν τηλεόραση γιά νά μείνει καθαρή ἡ ψυχή μας!...

Νά προσευχόμαστε ἀπό τά βάθη τῆς καρδιά μας καί νά παρακαλοῦμε τόν ἅγιο Θεό νά ἔρθει μέσα στήν καρδιά μας μέ τή θ. Κοινωνία.

Νά πηγαίνουμε στόν ἱερό Ναό ἐγκαίρως καί νά συμμετέχουμε στή Θεία Λειτουργία μέ εὐλάβεια, μέ πόθο καί μέ λαχτάρα.

Γ´. Κλείσιμο

῎Εχετε δεῖ ποτέ ἐλάφι νά τρέχει ἐλεύθερο μέσα στά δάση;

Τρέχει μέ φοβερή ταχύτητα καί διανύει μεγάλες ἀποστάσεις μέσα στίς δασώδεις ἐκτάσεις. Γι᾿ αὐτό καί διψᾶ πολύ. Καί ἡ δίψα του συχνά εἶναι μεγάλη. Φυσικό εἶναι λοιπόν νά λαχταρᾶ τό νερό. Ἔτσι τρέχει γρήγορα καί ψάχνει νά βρεῖ τίς πηγές τῶν νερῶν, γιά νά χορτάσει τήν ἐπίμονη δίψα του. Κι ὅταν τίς βρεῖ, πίνει, πίνει πολύ!

Αὐτή τή λαχτάρα πρέπει νά’ χουμε καί μεῖς γιά τή θεία Κοινωνία. Αὐτός ὁ πόθος νά κυριεύει τήν καρδιά μας κάθε φορά πού βρισκόμαστε στή λατρεία τοῦ Θεοῦ.

Αὐτές τίς ἅγιες ἡμέρες τοῦ Πάσχα πού πλησιάζουν, θά βρεθοῦμε πολλές φορές στούς ἱερούς Ναούς. Ἐπανειλημμένως θά λατρεύσουμε τόν Κύριό μας. Ἄς ἔχουμε αὐτό τόν πόθο στήν καρδιά μας καί ἄς ἑτοιμαστοῦμε κατάλληλα γιά νά μπορέσουμε τό βράδυ τῆς Ἀναστάσεως, στήν πανηγυρική θεία Λειτουργία, νά κοινωνήσουμε τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας.

Σύνθημα:

«Θέλω νά κοινωνήσω!»

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

Η Γ΄ Κυριακή των Νηστειών ονομάζεται ΄΄Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως΄΄. Κατά το τυπικό της ημέρας αυτής, μετά τη Δοξολογία, ο Σταυρός μεταφέρεται με μία σεμνή πομπή στο κέντρο του ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα για προσκύνηση από τους πιστούς.

Για ποιο λόγο όμως η Εκκλησία μας όρισε αυτήν την ημέρα για να τιμάται ο Σταυρός;

Βρισκόμαστε στη μέση της Μεγάλης Σαρακοστής. Η φυσική και πνευματική προσπάθεια αρχίζει να γίνεται αισθητή, η κόπωση από τη νηστεία και τις συχνές και μακροσκελείς ακολουθίες είναι πια φανερή. Έχουμε ανάγκη από βοήθεια και ενθάρρυνση, προκειμένου να φθάσουμε αισίως στο τέλος αυτής της αγωνιστικής περιόδου.

Παράλληλα όμως αρχίζουμε να βλέπουμε και το τέλος της πορείας μας και η ακτινοβολία του Πάσχα γίνεται πιο έντονη. Στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής, ο Κύριος μας προτρέπει΄΄ όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι΄΄ (Μαρκ.8,34). Όλοι οι άνθρωποι έχουμε από έναν σταυρό. Δεν μπορούμε όμως να τον σηκώσουμε, αν δεν ατενίζουμε το Σταυρό που Εκείνος σήκωσε. Ο δικός του Σταυρός είναι εκείνος που θα μας σώσει, που θα δώσει νόημα και στους δικούς μας σταυρούς, διότι ο Χριστός, ενώ ήταν αναμάρτητος, εκούσια σταυρώθηκε και πέθανε, προκειμένου να σηκώσει Εκείνος το βάρος όλων των αμαρτιών των ανθρώπων ανά τους αιώνες και με την Ανάστασή Του, να χαρίσει στους ανθρώπους την αιώνια ζωή.

Ποιος όμως είναι ο σταυρός που ο καθένας από εμάς σηκώνει;

Ο σταυρός είναι οι θλίψεις, οι αρρώστιες, οι πάσης φύσεως δυσκολίες που όλοι μας περνάμε σε αυτήν τη ζωή, είναι η νηστεία, η αγρυπνία και οι πνευματικοί αγώνες που κάνουμε καθώς και τα πάθη και οι αμαρτωλές κλίσεις μας. Ο πιστός χριστιανός έχει την πεποίθηση ότι ο Χριστός τον παρακολουθεί άγρυπνα στον αγώνα του και επιτρέπει τις όποιες δυσκολίες προς καλλιέργεια της πίστης, της υπομονής του, της κατά Χριστόν μόρφωσης και σωτηρίας του. Όταν ο πιστός σηκώνει το σταυρό του με αυτό το φρόνημα, ο Κύριος τον διαβεβαιώνει ότι ΄΄ ο ζυγός μου χρηστός εστί και το φορτίον μου ελαφρόν΄΄.

Τι ήταν όμως αρχικά ο σταυρός;

Ήταν ο Ρωμαϊκός τρόπος εκτελέσεως για τους σκλάβους, τους ξένους και τους μεγάλους εγκληματίες που δεν ήταν Ρωμαίοι πολίτες. Ήταν ο πιο αγωνιώδης και επώδυνος θάνατος. Οι Εβραίοι δεν είχαν το σταυρό σαν όργανο εκτελέσεων θανατικής καταδίκης. Γι΄αυτούς ίσχυε ο λιθοβολισμός. Μόνο σε ορισμένες κραυγαλέες περιπτώσεις βαρειών εγκλημάτων για παραδειγματισμό κρέμαγαν το νεκρό πια σώμα του καταδίκου από ένα δέντρο. Ο απόστολος Παύλος γράφει πως εκείνος που σταυρώνεται στο ξύλο, θεωρείται καταραμένος. Ο Χριστός σταυρώθηκε με αυτόν τον φρικτό τρόπο και αυτό ήταν σημάδι έσχατης ταπείνωσης. Αυτό το βάσανο του Κυρίου μας, έγινε το κλειδί που άνοιξε τον Παράδεισο, καθαγίασε το σταυρό. Ο σταυρός λοιπόν μετατράπηκε σε σύμβολο που δίνει θάρρος, δύναμη και ζωή μετά τη λυτρωτική θυσία που έγινε στο Γολγοθά εκείνη την Παρασκευή.

Τι απαντά η Εκκλησία σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η προσκύνηση του σταυρού παραπέμπει σε ειδωλολατρικές συνήθειες;

Η Εκκλησία δεν προσκυνά τον Σταυρό ως άψυχο ξύλο αλλά τιμά τον Σταυρό σαν σύμβολο της μεγάλης θυσίας του Χριστού, από την οποία απορρέει η χάρη, ο αγιασμός και η σωτηρία του ανθρώπου. Τον προσκυνά σαν το σημείο του Υιού του ανθρώπου, που έχει προσλάβει μυστικά και ακατάλυπτα τη χάρη και τη δύναμή Του. Ασπαζόμαστε το Σταυρό, δείχνοντας τη γνήσια διάθεση της ψυχής μας προς τον Εσταυρωμένο, σύμφωνα και με τον Άγιο Ιερώνυμο.

Ο Θεός φανέρωσε με κάποιο τρόπο πως το σημείο του Σταυρού αποτελεί το σύμβολό Του;

• Το πασίγνωστο περιστατικό της εμφανίσεως στον Άγιο Κωνσταντίνο του φωτεινού σταυρού με την επιγραφή ΄΄εν τούτω νίκα΄΄και μάλιστα μέρα μεσημέρι με μάρτυρες όλους τους άνδρες του στρατεύματός του.

• Η θεραπεία του παράλυτου ειδωλολάτρη ιερέα του Απόλλωνα στην Πάτμο από τον Άγιο Ιωάννη το θεολόγο, ο οποίος τον σφράγισε με το σημείο του σταυρού.

• Το θαύμα που έγινε στον Άγιο Επιφάνιο Κύπρου όταν ήταν δεκάχρονο παιδί και τραυματίστηκε σοβαρά από ένα ατίθασο γαϊδούρι, που τον έριξε κάτω. Τότε ο ευσεβής χριστιανός Κλεόβιος, τον σταύρωσε τρεις φορές στο χτυπημένο μέλος και αμέσως ο μικρός γιατρεύτηκε και σηκώθηκε. Ο ίδιος άγιος, πολύ αργότερα, σταύρωσε τρεις φορές την κόρη του βασιλιά της Περσίας και την απάλλαξε από το δαιμόνιο που την βασάνιζε. Στο πέρασμα των αιώνων αναρίθμητα είναι τα θαύματα που έχουν επιτελεστεί με τη βοήθεια του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού.

Πού συναντάται η χρήση του Σταυρού στη θεία λατρεία και στην καθημερινή ζωή των πιστών;

Κατά τη διάρκεια των ακολουθιών όπου γίνεται λόγος για ευλογία, σχηματίζεται από τον ιερέα τύπος σταυρού, δηλαδή ο ιερέας σταυροειδώς ευλογεί τον πιστό λαό. Επίσης το σημείο του Σταυρού είναι αποτυπωμένο στη ναοδομία, στην εικονογραφία, στην εκκλησιαστική διακοσμητική, στα λειτουργικά βιβλία, στα ιερά άμφια, στα ιερά σκεύη.

Και στην καθημερινή μας ζωή όμως κάνουμε πολύ συχνά τα σταυρό μας, όταν κάνουμε την προσευχή μας, όταν ξυπνούμε το πρωί, πριν κοιμηθούμε το βράδυ, πριν το φαγητό, όταν περνάμε μπροστά από ιερούς ναούς, όταν κάτι μας τρομάξει ή μας ξαφνιάσει ή όταν ακούσουμε μία ευχάριστη ή δυσάρεστη είδηση.

Γνωρίζουμε όμως πώς πρέπει σωστά να κάνουμε το σταυρό μας και τι συμβολίζουν οι κινήσεις που κάνουμε σχηματίζοντας το σημείο του σταυρού;

Όταν ενώνουμε τα τρία πρώτα δάχτυλα του δεξιού χεριού, ομολογούμε την πίστη μας στον ένα Θεό, που είναι ταυτόχρονα και τρία πρόσωπα-ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα- ομοούσια, ενωμένα μεταξύ τους αχωρίστως και αδιαιρέτως. Τα άλλα δύο δάχτυλα, που ακουμπούν στην παλάμη, συμβολίζουν τις δύο φύσεις, δύο θελήσεις και δύο ενέργειες του Κυρίου μας, τη θεία και την ανθρώπινη. Με αυτόν τον τρόπο κάνουμε μία συμβολική ομολογία της ορθοδόξου πίστεώς μας. Μετά φέρνουμε το χέρι στο μέτωπο, φανερώνοντας ότι αγαπούμε το Θεό με όλη τη διάνοιά μας. Κατόπιν το χέρι έρχεται στην κοιλιά. Έτσι δηλώνουμε συμβολικά ότι προσφέρουμε στον Κύριο όλες τις επιθυμίες μας και τα συναισθήματά μας. Τέλος φέρνουμε το χέρι στους ώμους πρώτα στο δεξιό και μετά στον αριστερό, ομολογώντας ότι κάθε σωματική μας δραστηριότητα ανήκει σε Εκείνον.

Συμπληρωματική σε αυτήν την ερμηνεία είναι και η θεολογικότατη ερμηνεία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού σύμφωνα με την οποία το χέρι στο μέτωπο δηλώνει την προσκύνηση του Θεού στον ουρανό, το χέρι στην κοιλιά δείχνει ότι προσκυνούμε και λατρεύουμε τον Κύριο που σαρκώθηκε στην κοιλιά της Παναγίας για τις αμαρτίες μας. Βάζοντας το χέρι στον δεξιό ώμο, παρακαλούμε το Θεό να μας συγχωρέσει και να μας βάλει στα δεξιά Του με τους δίκαιους, ενώ με την κίνηση στον αριστερό ώμο, Τον παρακαλούμε να μη μας βάλει στα αριστερά Του με τους αμαρτωλούς.

Όπως διαπιστώνουμε από τα παραπάνω, ο σταυρός περικλείει όλα τα σωτηριώδη γεγονότα, που οικονόμησε η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο. Ας τον χρησιμοποιούμε όσο πιο συχνά μπορούμε ομολογώντας ζωντανά την πίστη μας και αγιάζοντας κάθε πτυχή της καθημερινής και της πνευματικής μας ζωής.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: «Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης».

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

Α´. Εισαγωγή:

Δέν ξέρω, παιδιά, ἄν ἔχετε ἀκούσει ποτέ τή φράση: «῾Η προσευχή κάνει θαύματα»!

- (...)

- Γιά νά κάνει ὅμως θαύματα, σημαίνει ὅτι ἔχει δύναμη μεγάλη! ῾Υπερφυσική! Κι ἀφοῦ τό θαῦμα εἶναι μόνο πράξη τοῦ Θεοῦ, σημαίνει ὅτι ἡ προσευχή φέρνει κοντά μας τόν Θεό, πού μέ τή θεϊκή δύναμή Του δίνει ἐντολή καί γίνεται τό θαῦμα!

Σπουδαία, λοιπόν, πράξη ἡ προσευχή! Καί λέω νά μιλήσουμε σήμερα γι᾿ αὐτή τή μεγάλη δύναμη, πού ὁ Θεός, σάν ὅπλο ἀνίκητο, μᾶς ἔχει χαρίσει. Θά σᾶς διηγηθῶ, λοιπόν, ἕνα θαυμαστό περιστατικό. ῞Ενα ἀπ᾿ τά πολλά, πού ἡ ῾Αγία Γραφή ἀναφέρει. Μᾶς τό περιγράφει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς στό ἱστορικό βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης «Πράξεις τῶν Ἀποστόλων», καί πραγματικά μᾶς ἐκπλήσσει!

Β´. Διήγηση: (Πράξ. ιβ΄ 3-19)

Ἄς μεταφερθοῦμε στόν πρῶτο καιρό τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας, τούς Ἀποστολικούς χρόνους, ὅπως λέγονται. Τί θαυμαστή κοινωνία! Ἄνδρες, γυναῖκες καί παιδιά, πλούσιοι καί πτωχοί, ἐπίσημοι καί ἄσημοι, ὅλοι μία καρδιά καί μία ψυχή! Καί βέβαια αὐτό δέν ἄρεσε καθόλου στούς φανατικούς Ἰουδαίους. Κήρυξαν, λοιπόν, σκληρό διωγμό ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν. Καί μάλιστα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, πού κήρυτταν τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ! ῏Ηταν ὁ πρῶτος μεγάλος διωγμός!

Καί νά! Ὁ βασιλιάς Ἡρώδης ὁ Ἀγρίππας (ἐγγονός τοῦ Μεγάλου Ἡρώδη), γιά νά καλοπιάσει τούς Ἰουδαίους, διατάζει ξαφνικά νά ἀποκεφαλίσουν μέ μαχαίρι τόν Ἀπόστολο Ἰάκωβο, τόν ἀδελφό τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη! (Ὁ πρῶτος ἀπό τούς 12 Ἀποστόλους πού ἔχυσε τό αἷμα του γιά τόν Χριστό). Πολύ εὐχαρίστησε αὐτό τούς Ἰουδαίους! Ἄρχοντες καί λαό! Γι᾿ αὐτό ὁ Ἡρώδης, καί γιά νά τούς εὐχαριστήσει ἀκόμα πιό πολύ, διέταξε νά συλλάβουν καί τόν Πέτρο! Νά τόν κλείσουν στή φυλακή καί μετά τό Πάσχα μπροστά σέ ὅλον τό λαό νά τόν καταδικάσει καί νά τόν θανατώσει!...

Τί φοβερή φυλάκιση ἦταν ἐκείνη! Νά φαντασθοῦμε τό μεγάλο Ἀπόστολο δεμένο μέ βαριές ἁλυσίδες! Καί μόνο; Ἡ ἁλυσίδα τοῦ κάθε χεριοῦ του νά εἶναι δεμένη καί μ᾿ ἕνα Ρωμαῖο στρατιώτη φρουρό γιά ἀσφάλεια! Καί μόνο; Ἐκτός ἀπό τούς δύο δεμένους μαζί του στρατιῶτες μέσα στό κελλί, ἔξω ἀπ᾿ τήν πόρτα του ἄλλοι δύο σκοποί! Ἀλλά καί πάλι ὄχι μόνο αὐτό! Συνολικά τέσσερις τετράδες στρατιῶτες (δηλαδή 16) τόν φρουροῦσαν νύχτα - μέρα στή σκοτεινή καί καλοκλειδωμένη φυλακή - φρούριο! Ἀδύνατη κάθε δραπέτευση ἤ διάσωση! Πῶς νά ἔνιωθε, ἀλήθεια, ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος; Τελείως ἤρεμος! Ἔνιωθε κοντά του τόν ἀγαπημένο του Κύριο Ἰησοῦ Χριστό! Δέν ἀνησυχοῦσε! Ἔλεγε μέσα του: «Ἐάν ὁ Κύριος θέλει νά δώσω τή ζωή μου γιά τήν ἀγάπη Του, εἶμαι ἕτοιμος! Ἐάν, πάλι, θέλει νά ζήσω γιά νά κηρύξω τό Εὐαγγέλιό Του, ἔχει τρόπους Ἐκεῖνος νά μέ σώσει»! Μέ τέτοια πίστη, τέτοιες σκέψεις καί ὕμνους στόν Κύριο πέρασαν καί οἱ ἑπτά ἡμέρες στή φυλακή. Εἶχε φτάσει ἡ τελευταία νύχτα! Τήν ἑπομένη στό θάνατο! Καί ὁ Πέτρος κοιμόταν ἥσυχα, δεμένος ἀνάμεσα στούς δύο στρατιῶτες! Παραδομένος στήν ἀγάπη καί τή θέληση τοῦ Θεοῦ!

Τί γινόταν, ὅμως, ὅλο αὐτό τό διάστημα στήν Ἐκκλησία τῶν πιστῶν τῆς ῾Ιερουσαλήμ; Μεγάλη λύπη σέ ὅλων τίς καρδιές! Καί μέ τό δίκιο τους! Νά χάσουν τόν πρῶτο καί «κορυφαῖο» Ἀπόστολό τους! Οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι μέ τό διωγμό εἶχαν φύγει νά κηρύξουν τό Εὐαγγέλιο σέ ἄλλα μέρη. Ποιός λοιπόν θά τούς στήριζε τώρα; Ὁ Πέτρος ἦταν ὁ πνευματικός τους πατέρας καί ὁδηγός! Ὁ στύλος τῆς Ἐκκλησίας! Ποιός θά τούς ἔδινε θάρρος πιά; Θά τούς δυνάμωνε στήν πίστη; Θά τούς παρηγοροῦσε μέ τήν ἀγάπη του; Δικαιολογημένος ὁ πόνος τῆς καρδιᾶς τους!

Ὅμως ἤξεραν οἱ φλογεροί ἐκεῖνοι Χριστιανοί στίς δύσκολες ὧρες νά καταφεύγουν στόν παντοδύναμο Θεό! ῎Ηξεραν νά κρατοῦν τό πιό δυνατό ὅπλο! Τήν προσευχή! Αὐτό καί τώρα θά χρησιμοποιήσουν. Συναγερμός λοιπόν προσευχῆς. Συγκεντρωμένοι στό σπίτι τῆς Μαρίας (μητέρας τοῦ Ἰωάννη, ἀργότερα Εὐαγγελιστῆ Μάρκου), καθώς καί σέ ἄλλες «κατ᾿ οἶκον Ἐκκλησίες», προσεύχονται θερμά, διαβάζουμε στίς «Πράξεις τῶν Ἀποστόλων» (ιβ´ 5).

Κρίσιμη ἡ τελευταία νύχτα. Αὔριο ἡ δίκη καί καταδίκη τοῦ Πέτρου! Ἡ ἀγωνία τῶν Χριστιανῶν στό ἀποκορύφωμά της. Κανείς δέν κλείνει μάτι! Ἡ προσευχή κοχλάζει στήν καρδιά καί στά χείλη τους! Προσευχή κοινή! Ὅλοι μαζί! Προσευχή δυνατή! Ἀσταμάτητη! Μέ πόνο καί δάκρυα! Δάκρυα καυτά! Σάν νά μή βρίσκονται πιά στή γῆ! Ἔχουν ἀνέβει στήν πόρτα τ᾿ οὐρανοῦ καί τή χτυποῦν δυνατά!

- Κύριε, σέ ἱκετεύουμε. Σῶσε τόν Ἀπόστολό Σου!... Ξέρεις πόσο πολύτιμος εἶναι γιά τήν Ἐκκλησία Σου! Καμιά ἀνθρώπινη ἐλπίδα. Λίγες ὧρες τόν χωρίζουν ἀπ᾿ τό σπαθί τοῦ Ἡρώδη! Ὅμως Ἐσύ μπορεῖς νά τόν σώσεις!...

Ἡ νύχτα προχωρεῖ. Καί ἡ προσευχή συνεχίζεται. Ὅλο καί πιό δυνατή· πιό θερμή. Καί θά ᾿λεγαν κάποιοι, ἄν τούς ἄκουγαν:

- Μά, τί τέλος πάντων ἐλπίζουν οἱ ἄνθρωποι αὐτοί; Ποιός, τήν τελευταία στιγμή καί μές στή νύχτα, μπορεῖ ν᾿ ἀλλάξει τήν ἀπόφαση τοῦ φοβεροῦ Ἡρώδη; Παραλογίζονται;

Ναί. ῎Ισως τό ᾿λεγαν αὐτό κάποιοι ἄλλοι. ῎Οχι ὅμως καί οἱ πιστοί!

Κι ἄκου! Χτύπος στήν ἐξώπορτα!

- Μπά! Ποιός χτυπᾶ τέτοια ὥρα! Τρέξε, Ρόδη, νά δεῖς!...

Μήπως ἔρχονται νά τούς συλλάβουν!...

Ἡ Ρόδη, μιά μικρή Χριστιανή, βοηθός στό σπίτι, ἔτρεξε νά δεῖ!

- Ποιός εἶναι; ρώτησε ἀπό μέσα...

Μά! Ἀκούει καλά;... Ναί! Αὐτή τή φωνή τήν ξέρει! Τήν ἔχει ἀκούσει πολλές φορές!... Ἡ καρδιά της πάει νά σπάσει ἀπό χαρά! Τήν ἀναγνώρισε. ῏Ηταν ἡ φωνή τοῦ Πέτρου!

Τά ἔχασε ἡ μικρή Ρόδη! Σάστισε! Δέν ξέρει τί νά κάνει! Κι ἀντί ν᾿ ἀνοίξει, τόν ἀφήνει ἔξω ἀπό τήν πόρτα! Τρέχει μέσα καί φωνάζει:

- Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος εἶναι! Στέκεται μπροστά στήν αὐλόπορτα!

Τό καημένο τό κορίτσι! «Μαίνει»! Τρελλάθηκε, φαίνεται, ἀπό τήν πολλή του λύπη!

- Τρελλάθηκες, Ρόδη! Τ᾿ εἶναι αὐτά πού λές;...

- ῎Οχι, δέν τρελλάθηκα! Τόν γνώρισα καλά! Ἐκεῖνος εἶναι! Πηγαίνετε νά δεῖτε!...

- Τόν Ἄγγελό του θά εἶδε! σκέφτηκαν.

Στό μεταξύ ὁ Πέτρος συνέχισε νά χτυπᾶ! Ἐπιτέλους, ἀποφασίζουν κι ἀνοίγουν! Τό τί ἔγινε δέν περιγράφεται! Μπροστά τους ὁ Πέτρος! Βλέπουν καλά; Πολύ καλά! Ξεσποῦν σέ δάκρυα χαρᾶς κι εὐχαριστίας!...

- Μεγάλη ἡ δύναμή Σου, Κύριε!... Δόξα Σοι, Κύριε!... Αὐτό εἶναι θαῦμα! Θαῦμα! Μεγάλο θαῦμα! λένε καί ξαναλένε καί δοξολογοῦν τόν Κύριο!

- Τί ἔγιναν οἱ ἁλυσίδες; Τί ἔγιναν οἱ κλειδαριές τῆς φυλακῆς; Οἱ ἄγριοι φρουροί; Οἱ ἄγρυπνοι φύλακες;

- Ναί! Μεγάλο θαῦμα! ἐπιβεβαιώνει ὁ Πέτρος!

Καί μέ τό δάχτυλό του τούς κάνει νόημα νά σωπάσουν. Καί θά ἐξηγήσει. Μά, ἡσυχία. Δέν πρέπει νά πάρουν εἴδηση οἱ γείτονες. Κι ἀρχίζει νά τούς διηγεῖται τό ἐκπληκτικό θαῦμα!

- Κοιμόταν ἥσυχα, δεμένος μέ τίς ἁλυσίδες, ἀνάμεσα στούς δυό στρατιῶτες. Ξάφνου τῆς φυλακῆς τό κελλί γέμισε φῶς! Ἄγγελος Κυρίου τόν εἶχε ἐπισκεφθεῖ! Μά, τόσο ἀμέριμνα καί βαθιά κοιμόταν, πού ἀπ᾿ τό φῶς δέν ξύπνησε! Ὁ Ἄγγελος πλησίασε καί τόν χτύπησε στήν πλάτη! Τότε ἄνοιξε τά μάτια! Νόμιζε πώς βλέπει οὐράνιο ὅραμα!

- Σήκω γρήγορα! τόν πρόσταξε ὁ Ἄγγελος!

Κι ἀμέσως οἱ ἁλυσίδες πέφτουν ἀπ᾿ τά χέρια του! Σηκώθηκε.

- Ζῶσε τό χιτώνα σου! Δέσε τά σανδάλια σου! τοῦ λέει ὁ Ἄγγελος!

- Φόρεσε τώρα τό μανδύα σου, καί ἀκολούθησέ με.

Ὁ Πέτρος, νομίζοντας πάντα ὅτι βλέπει ὄνειρο, ἔκανε ὅ,τι τοῦ ἔλεγε ὁ Ἄγγελος! Καί νά! Οἱ δύο δεμένοι μαζί του στρατιῶτες εἴδηση δέν πῆραν. Βγαίνουν ἀπό τήν κλειδωμένη πόρτα τοῦ κελλιοῦ, περνοῦν τήν πρώτη φρουρά, περνοῦν τή δεύτερη, χωρίς κανείς νά τούς καταλάβει. Φτάνουν στή βαριά σιδερένια ἐξώπορτα τοῦ φρουρίου τῆς φυλακῆς! Διαδικασία ὁλόκληρη χρειαζόταν γιά ν᾿ ἀνοίξει! Καί ὅμως! Ἄνοιξε αὐτόματα! Μόνη της! Καί μή νομίσει κανείς πώς ὑπῆρχαν τότε αὐτόματες πόρτες! Χωρίς καί πάλι νά τούς ἀντιληφθεῖ κανείς! Ὁ Πέτρος ἀκολουθοῦσε τόν Ἄγγελο! Μά, νόμιζε ἀκόμα ὅτι βλέπει ὄνειρο! Ὥσπου ὁ Ἄγγελος ἔστριψε σ᾿ ἕνα δρομάκι ἔξω ἀπό τή φυλακή καί ἀμέσως τόν ἄφησε! Χάθηκε! Μέσα στή νύχτα τώρα μόνος ὁ Πέτρος! Πέρασαν λίγα λεπτά γιά νά συνέλθει ἀπό τήν ἔκπληξη καί τήν ἔκσταση! Καί τότε εἶπε:

- Τώρα καταλαβαίνω ὅτι πραγματικά ἐξαπέστειλε ὁ Κύριος τόν Ἄγγελό Του καί μέ ἐλευθέρωσε ἀπό τά χέρια τοῦ Ἡρώδη καί ἀπό κάθε κακό πού περίμενε νά πάθω ὁ λαός τῶν Ἰουδαίων!...

Κι ἀμέσως ἔτρεξε στό σπίτι τῆς Μαρίας! ῎Ηξερε ὅτι ἐκεῖ θά ἀγρυπνοῦν σέ προσευχή οἱ Χριστιανοί! Ὅλοι ἔμειναν ἔκθαμβοι μπροστά στό θαῦμα! Εὐχαριστοῦσαν καί δόξαζαν τόν Κύριο, πού εἰσάκουσε τίς προσευχές τους! Πού ἔσωσε ἀπό βέβαιο θάνατο τόν ἀγαπημένο τους Ἀπόστολο!

Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, ἀφοῦ τελείωσε ἡ εὐχαριστήρια προσευχή, ἔδωσε ἐντολή νά ἀνακοινώσουν μυστικά τό νέο στούς ἄλλους ἀδελφούς, καί κεῖνος ἔφυγε γιά ἄλλον τόπο μέσα στή νύχτα! Ὁ Κύριος, ἀπαντώντας στίς προσευχές τῶν πιστῶν, τοῦ ἔσωσε τή ζωή. Ἔπρεπε νά μήν τή ρίξει καί πάλι σέ κίνδυνο. Νά τή χρησιμοποιήσει γιά τό καλό τῆς Ἐκκλησίας.

Γ´. Ἐπεξεργασία - Ἐφαρμογή:

Μεγάλη, λοιπόν, δύναμη ἡ προσευχή. Ἀφοῦ καί θαῦμα μπορεῖ νά φέρει σέ κάποια περίσταση, ἄν ὁ Θεός τό κρίνει ἀπαραίτητο!

Ἡ προσευχή ἑνώνει τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό! Τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Τήν Παναγία μας! Τούς Ἁγίους! Τούς Ἀγγέλους! Ὅλον τόν οὐράνιο κόσμο! Δέν εἶναι θαῦμα αὐτό τῆς προσευχῆς; Ὁ μικρός, ὁ ἀδύνατος, ὁ γήινος ἄνθρωπος νά φτάνει τόσο ψηλά! Νά συνομιλεῖ μέ τόν Βασιλέα τῶν ὅλων, σάν παιδί μέ τόν πατέρα του!

Ἄς ποῦμε ποιά εἶναι τά θαυμαστά ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς οὐράνιας συνομιλίας; (...)

Ἡ ζωή μας γεμίζει ἀπό τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ!

Ἡ καρδιά μας πλημμυρίζει ἀγαλλίαση καί χαρά, γαλήνη καί εἰρήνη!

Ὁ νοῦς μας φωτίζεται ἀπό τό Φῶς τοῦ Χριστοῦ καί ὁδηγεῖται στό καλό!

Ὁ ἀγώνας μας ὁπλίζεται μέ δύναμη οὐράνια!

Φέρνει ὅμως πάντα ἡ προσευχή αὐτά τά ἀποτελέσματα;

Ὁ Θεός ἀκούει ὅλες τίς προσευχές. Οὔτε μία λέξη προσευχῆς δέν τοῦ ξεφεύγει! Ὅμως, τί λέτε; Τό ἴδιο εἶναι μία προσευχή σάν ἐκείνη τῆς πρώτης Ἐκκλησίας γιά τή διάσωση τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου (χωρίς νά ὑπάρχει καμιά ἀνθρώπινη ἐλπίδα) καί τό ἴδιο μιά προσευχή βιαστική καί στά γρήγορα; Νυσταγμένη, τυπική; Χωρίς δυνατή πίστη; Χωρίς ἐνδιαφέρον καί ἀγάπη; ῎Η πού ζητάει κάτι ὄχι ὠφέλιμο; Ἡ προσευχή εἶναι ἐπίσημη ὥρα! ῾Ιερή! Ξεχωριστή ἀπ᾿ ὅλες τίς ἄλλες!

Θέλει ἀγάπη στόν Θεό, ἐμπιστοσύνη στό ἅγιο θέλημά Του, καρδιά καθαρή δίχως μίση καί ἔχθρες. Θέλει πεποίθηση ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὁ Μόνος πού ἔχει τή δύναμη νά μᾶς βοηθήσει. Θέλει εὐλάβεια καί προσοχή. Συγκεντρωμένη σκέψη. Καρδιά καί νοῦς μας στόν Θεό. Μέ πίστη καί ἀγάπη θερμή. Μέ ταπείνωση.

Κι ἄν ὁ Θεός δέ μᾶς δίνει αὐτό πού ζητᾶμε;

- Ἐμπιστοσύνη στή σιωπή Του! Ξέρει Ἐκεῖνος! ῎Η δέν θά εἶναι γιά τήν ὠφέλειά μας, ἤ δέν θά ἦρθε ἀκόμα ἡ ὥρα! Ἄς δυναμώνουμε τήν πίστη μας! Ἄς διορθώνουμε τή ζωή μας, γιά νά ἀρέσουμε στόν Κύριο. Ἡ ζωή καί τά ἔργα μας νά Τόν εὐχαριστοῦν. Ἐάν ἐμεῖς δέν ἀκοῦμε τόν Θεό, πῶς θέλουμε Ἐκεῖνος ν᾿ ἀκούσει ἐμᾶς; Ἔσωσε μέ θαῦμα τόν Πέτρο, γιατί οἱ Χριστιανοί πού τό ζητοῦσαν ἦταν πιστοί στό θέλημά Του. Ἡ προσευχή τους ἦταν προσευχή ἀγάπης γιά τόν Πέτρο. Καί γιά τό καλό τῆς Ἐκκλησίας.

Καί κάθε πότε λέτε, παιδιά, ὅτι πρέπει νά προσευχόμαστε; Μόνον ὅταν βρισκόμαστε σέ κάποια ἀνάγκη;

- Κάθε μέρα. Ἀπαραίτητα πρωί καί βράδυ· πρίν καί μετά τό φαγητό! Ἀλλά καί κάθε ἄλλη στιγμή καί ὥρα, ὅπου κι ἄν εἴμαστε, νύχτα καί μέρα, μποροῦμε νά ὑψώνουμε νοῦ καί καρδιά μας στόν Θεό! «Ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε, ἐν παντί εὐχαριστεῖτε», μᾶς συμβουλεύει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Α´ Θεσ. ε´ 17-18). Καί μιά μικρή φρασούλα προσευχῆς ἔχει τεράστια δύναμη! «Κύριε, σῶσον με»! εἶπε ὁ Πέτρος καί νά τος πάλι, περπατᾶ πάνω στά κύματα! «Ἐλέησόν με, Κύριε...», καί φεύγουν οἱ δαίμονες!...

Σύνθημα:

Με την προσευχή ανεβαίνω ψηλά στον ουρανό!

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΔΙΗΓΗΣΗ (Εξ. ιδ’ 1-31)

Βρισκόμαστε στα 1500 περίπου π.Χ. Ο Μωυσής το έχει επιτύχει πλέον. Αφού δεν μπόρεσε να πείσει τον Φαραώ με λογικά επιχειρήματα, τον έπληξε ήδη με δέκα φοβερές πληγές και τον ανάγκασε, εκείνον τον πανίσχυρο και αυταρχικό δυνάστη, να υποκύψει και να αφήσει επιτέλους το λαό του Θεού ― περίπου 2.000.000 ψυχές ― να πορευθεί προς τη γη των πατέρων του, τη Γη της Επαγγελίας.

Ο Μωυσής πηγαίνει μπροστά. Μία ουράνια νεφέλη σκεπάζει όλο το καραβάνι των προσφύγων και το καθοδηγεί. Όπου δείχνει η νεφέλη, εκεί προστάζει ο Θεός να πορευθούν. Και τι παράδοξο στ’ αλήθεια∙ η νεφέλη και ο προφήτης του Θεού, ο Μωυσής χαράζουν δρόμο όχι κατ’ ευθείαν προς Ανατολάς, ώστε ν’ ακολουθήσουν συντομότερη πορεία, την πιο απλή, την παραλιακή της Μεσογείου, αλλά κατευθύνονται προς Νότον στην αιγυπτιακή όχθη της Ερυθράς θαλάσσης.

Αγγελιαφόροι και κακοί σύμβουλοι του Φαραώ του φέρνουν πληροφορία: «Έχασαν τον δρόμο τους οι Εβραίοι, πάνε αλλού για αλλού. Είναι ευκαιρία να τους φέρουμε πίσω η να τους εξοντώσουμε εκεί στην έρημο, που βρίσκονται τώρα εγκλωβισμένοι». Συνδαυλίστηκε το πάθος και η εκδίκηση στην καρδιά του Φαραώ. Σήμανε πολεμικό συναγερμό: 600 άρματα μάχης και όλο το ιππικό. «Εμπρός, ξεκινούμε να τους καταδιώξουμε».

Οι Εβραίοι βλέπουν από μακριά το σύννεφο της σκόνης που σηκώνεται, οσμίζονται τον τρομερό κίνδυνο, κυριεύονται από πανικό. «Τι ήταν αυτό που μας έκανες!» κραυγάζουν απεγνωσμένα εις βάρος του Μωυσή: «Δεν ήθελες να επιβαρύνουμε τα νεκροταφεία των Αιγυπτίων, γι’ αυτό μας έβγαλες εδώ στην έρημο, για να χαθούμε όλοι;».

Ο Μωυσής ηγέτης όρθιος. Απτόητος. Είναι πιστός. «Μη φοβηθείτε», τους προστάζει. «Ελάτε εδώ, κοντά στη θάλασσα, μαζί μου. Κοιτάξτε, η νεφέλη μετακινείται και μπαίνει ανάμεσα σε μας και τους εχθρούς. Τους κόβει τον ορίζοντα, τους ακινητοποιεί. Και ήδη σουρουπώνει. Να είστε έτοιμοι για πορεία». Και, καθώς ενδόμυχη προσταγή Θεού τον φωτίζει, υψώνει το ραβδί του πάνω στη θάλασσα και χαράζει στον αέρα μία γραμμή κάθετη ως προς τον κόλπο. Σαν κάποιο αόρατο μαχαίρι χωρίζει τη θάλασσα στα δυό. Και άνεμος πνέει δυνατός, που στεγνώνει το βυθό, όλη τη νύχτα.

Βαθιά χαράματα ξεκινούν οι Εβραίοι, μπαίνουν στο διάδρομο που δημιουργήθηκε και βαδίζουν. Οκτώ χιλιόμετρα περίπου. Μιάμιση ώρα δρόμος. Μέχρι να φθάσουν απέναντι∙ στη χερσόνησο του Σινά. Στην καρδιά αγωνία, στα μάτια θάμβος. Δεξιά κι αριστερά τους ψηλά τείχη, τα νερά της θάλασσας ακινητοποιημένα. Να∙ βγαίνουν τώρα και οι τελευταίοι.

Αλλά στο στρατόπεδο των Αιγυπτίων έχουν όλοι ξεσηκωθεί. Η νεφέλη έφυγε και μπορούν να βλέπουν. Στο πρώτο αχνοφώς διακρίνουν το διάδρομο, το πέρασμα των Εβραίων. Δεν κάθονται να πολυσκεφθούν πως έγινε κάτι τέτοιο, αλλά με το ασίγαστο μίσος τους ορμούνε μέσα στα όλα κι αυτοί ξωπίσω στα θύματά τους να προλάβουν, άρματα και ιππείς, να προλάβουν να κάνουν το φονικό.

Όμως στενό το πέρασμα. Βουλή άλλη του Θεού. Το πλεονέκτημά τους γίνεται όλεθρός τους. Μπλέκονται οι τροχοί των αρμάτων. Καθυστερούν. Και ο Μωυσής από την απέναντι ακτή απλώνει πάλι τη ράβδο, προς το μήκος της θάλασσας τώρα, οριζοντίως, δίνοντας εντολή στα χείλη των υδάτων: «ενωθείτε»! Και πραγματικά τα ύδατα επανέρχονται με παφλασμό και συμπληρώνουν το κενό που είχε δημιουργηθεί και καταπλακώνουν το στράτευμα των Αιγυπτίων.

«Σταυρόν χαράξας Μωσής επ’ ευθείας ράβδω την Ερυθράν διέτεμε», ψάλλουμε πανηγυρικά στην εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Χάραξε το Σταυρό πάνω στην πλάτη, στο «εύρος» της Ερυθράς θαλάσσης ο Μωυσής, με το ραβδί του. Μία κατεύθυνση, για να ανοίξει ο διάδρομος, και δεύτερη κάθετη κατεύθυνση για να κλείσουν τα νερά.

«Επ’ εύρους διαγράψας το αήττητον όπλον». Στα ανύποπτα εκείνα βάθη των χρόνων, ο Τίμιος Σταυρός προεικονίζεται. Ανοίγει δρόμο, για να περάσει ο λαός του Θεού από τη χώρα της σκλαβιάς στη Γη της Επαγγελίας. Γίνεται δύναμη, για να καταστραφούν οι εχθροί, όσο πάνοπλοι και φοβεροί κι αν είναι.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Η αυριανή/σημερινή Κυριακή, Γ’ Νηστειών, ονομάζεται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως. Στο κέντρο των Ναών υψώνεται το ιερό σύμβολο της Αγίας μας Εκκλησίας, ο Τίμιος Σταυρός του Χριστού, και οι πιστοί περνούν ευλαβικά, τον προσκυνούν και τον ασπάζονται. (Το ίδιο συμβαίνει και άλλες δύο φορές μέσα στο χρόνο: τη Μεγάλη Παρασκευή και στις 14 Σεπτεμβρίου - εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού).

Εκτός όμως από τις εορτές αυτές του Τιμίου Σταυρού, το σχήμα του Σταυρού το βρίσκουμε αποτυπωμένο σε πολλά σημεία γύρω μας, μέσα κι έξω από τις εκκλησίες.

1. Στους ναούς μας που βλέπουμε το σχήμα του Σταυρού; (...)

...Παντού. Στην κορφή του τρούλου των ναών, στις τοιχογραφίες, στα ιερά σκεύη, στα άμφια των ιερέων, στα εκκλησιαστικά βιβλία. Είναι σκαλισμένος στο τέμπλο, στα έπιπλα του ναού. Συχνά διακοσμεί τα παράθυρά του. Δεσπόζει στο κέντρο του Αγίου Βήματος, πίσω από την Αγία Τράπεζα. Όπου και να στρέψουμε το βλέμμα μας μέσα στο ναό θα αντικρίσουμε το Σταυρό.

2. Που αλλού συναντούμε τον Τίμιο Σταυρό; (...)

• στη σημαία και το κοντάρι της, δείγμα της βαθιάς πίστεως των Ελλήνων

• στα μνήματα: οι τάφοι των Χριστιανών σφραγίζονται με το Σταυρό του Χριστού∙ πάνω σ’ αυτόν νίκησε τον θάνατο. Ο άνθρωπος που προσωρινά αναπαύεται εκεί ανήκει στον Χριστό∙ θα αναστηθεί την ημέρα της ενδόξου Δευτέρας Παρουσίας Του.

• επάνω στο στήθος μας, πλάι στην καρδιά μας, από τη στιγμή της Βαπτίσεώς μας τοποθετείται ο Σταυρός.

• από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες οι πιστοί χρησιμοποιούν τον Σταυρό και ως ιερή κίνηση, σχηματίζοντας το σημείο του Σταυρού με την κίνηση του δεξιού χεριού. Είναι και αυτή μία ιερή συνήθεια των πιστών που τη διασώζει η προφορική παράδοση της Εκκλησίας μας κι έχει το δικό της συμβολισμό:

– Μήπως γνωρίζει κάποιος τι σημαίνει η ένωση των δακτύλων του δεξιού χεριού μας;...

Με τα τρία πρώτα δάκτυλα του δεξιού χεριού ενωμένα σφιχτά ομολογούμε την πίστη μας στον ένα Τριαδικό Θεό: στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιον Πνεύμα. Τα άλλα δύο δάχτυλα, που ακουμπούν στην παλάμη, συμβολίζουν τις δύο φύσεις του Κυρίου μας, τη θεία και την ανθρώπινη, την οποία πήρε με τη σάρκωσή Του. Μ’ αυτό τον τρόπο κάνουμε μία συμβολική ομολογία της ορθοδόξου πίστεώς μας.

Η κίνηση, που έχει κι αυτή συμβολισμό, γίνεται ως εξής: Πρώτα φέρνουμε το χέρι στο μέτωπο, φανερώνοντας έτσι ότι αγαπούμε τον Θεό με όλη τη διάνοιά μας, και ότι αφιερώνουμε σ’ Αυτόν όλες τις σκέψεις μας. Το χέρι έρχεται κατόπιν στην κοιλιά. Έτσι δηλώνουμε συμβολικά ότι προσφέρουμε στον Κύριο όλες τις επιθυμίες μας και όλα τα συναισθήματά μας. Τέλος φέρνουμε το χέρι στους ώμους, πρώτα στον δεξιό και ύστερα στον αριστερό, ομολογώντας έτσι ότι κάθε σωματική δραστηριότητα ανήκει σ’ Εκείνον.

3. Πότε σχηματίζουμε το σημείο του Σταυρού, που όπως είπαμε είναι και συμβολική ομολογία της ορθοδόξου πίστεώς μας; (...)

• την ώρα της θείας λατρείας και της ατομικής μας προσευχής (πρωί, βράδυ, πριν και μετά το φαγητό). Κάθε φορά που αναφέρεται το Όνομα της Αγίας Τριάδος συν-ομολογούμε την πίστη μας κάνοντας το σημείο του Σταυρού (π.χ. «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», «Δόξα Πατρί...» κλπ.)

• στην τέλεση της Ακολουθίας του Αγιασμού

• όταν βγαίνουμε από το σπίτι, ασφαλίζουμε τον εαυτό μας (η και κατευοδώνουμε τους άλλους) με το σημείο του Σταυρού

• όταν αρχίζουμε τη μελέτη μας ή και πριν αρχίσουμε να γράφουμε σ’ ένα διαγώνισμα κάνουμε το Σταυρό μας για να πάρουμε δύναμη και φωτισμό

• όταν πέφτουμε να κοιμηθούμε, κάνουμε το Σταυρό μας η σταυρώνουμε το μαξιλάρι μας...

• σ’ έναν κίνδυνο (σεισμό...), σε κάτι απρόοπτο, ευχάριστο η δυσάρεστο, η πρώτη κίνηση του πιστού Χριστιανού είναι να σχηματίσει επάνω του το σημείο του Σταυρού...

Μέσα λοιπόν στη ζωή της Εκκλησίας ο Τίμιος Σταυρός του Χριστού μας έχει μία ξεχωριστή θέση, είναι, όπως είδαμε, το πιο γνωστό, το πιο κοντινό, το πιο αγαπημένο μας σύμβολο. Κυριαρχεί, δεσπόζει, ενδυναμώνει, σφραγίζει, ασφαλίζει τους πιστούς.

4. Γιατί περιβάλλεται ο Σταυρός με τόση τιμή; (...)

Γιά τον πιστό το σημείο του Σταυρού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Εσταυρωμένο Κύριο Ιησού Χριστό. Όταν προσκυνούμε τον Τίμιο Σταυρό, βλέπουμε με τα μάτια της ψυχής και προσκυνούμε τον Εσταυρωμένο Κύριο Ιησού προσφέροντάς Του την ευγνωμοσύνη μας για τη λυτρωτική θυσία Του. «Δεν ασπαζόμαστε το σταυρό σαν Θεό, αλλά δείχνοντας τη γνήσια διάθεση της ψυχής μας προς τον Εσταυρωμένο», γράφει ο Άγιος Ιερώνυμος. Ο Σταυρός είναι το σύμβολο του Χριστού και τον σημειώνουμε παντού, αφιερώνοντας τα πάντα στο Θεό. Όλα όσα βρίσκονται στο Ναό, κι εμείς οι ίδιοι ανήκουμε στο Θεό, είμαστε δικοί Του. Επάνω μας έχει διαγραφεί το δικό Του σύμβολο, η δική Του σφραγίδα.

Ὁ Σταυρός δεν είναι μόνο το ιερό σύμβολο της θυσίας του Χριστού, αλλά και το λάβαρο της νίκης Του. Πάνω στο ξύλο του Σταυρού ο Κύριός μας κάρφωσε τις αμαρτίες μας, κατατρόπωσε τον διάβολο και νίκησε τον θάνατο. Με τη σταυρική Του θυσία μας συμφιλίωσε με τον Ουράνιο Πατέρα, μας έδωσε τη δυνατότητα της σωτηρίας. Γι’ αυτό και το σχήμα αυτό, που ως τότε ήταν όργανο της χειρότερης τιμωρίας, αντικείμενο αισχύνης, οδύνης και θανάτου, μετά τη θυσία του Χριστού μας έγινε «σημείον χαράς», «ζωής ταμείον», δόξα της Εκκλησίας, το λάβαρο της νίκης μας.

Από τότε, 2000 χρόνια τώρα, καταφεύγουμε στον Τίμιο Σταυρό για να αντλήσουμε τη δύναμη και τη χάρη του Χριστού, το φωτισμό Του, την προστασία από διαφόρους κινδύνους, πολλές φορές την ιαματική Του ιδιότητα. Γιατί όλα αυτά τα μετεβίβασε με τρόπο μυστικό και ακατάληπτο ο Χριστός στον Τίμιο Σταυρό Του.

5. Προσκυνούμε τον Τίμιο Σταυρό, κάνουμε το Σταυρό μας, τον φορούμε στο στήθος μας. Πως πρέπει να είναι η καρδιά μας για να αντλήσει χάρη από τον Σταυρό, να γεμίσει από τα δώρα του; (...)

• Να έχει πίστη στη δύναμη του Εσταυρωμένου Κυρίου και στη δύναμη της χάριτος που έχει μεταδώσει στο Σταυρό Του. «Πολλές φορές ένα και μόνο σημείο του σταυρού που γίνεται με πίστη και έντονα βιώματα, είναι ισχυρότερο από πολλά λόγια προσευχής μπροστά στο θρόνο του Υψίστου» (Αγ. Μακάριος Μόσχας) – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργούμε βέβαια την προσευχή μας.

• Να είναι η καρδιά μας καθαρή. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, πρέπει «να έχωμεν το χέρι μας καθαρόν από αμαρτίες και αμόλυντο, και τότε ωσάν κάνωμεν τον σταυρόν, κατακαίεται ο διάβολος και φεύγει. Ειδέ και είμεσθεν μεμολυσμένοι με αμαρτίες, δεν πιάνεται ο σταυρός οπού κάνομεν, οι δαίμονες δεν φοβούνται».

• Να αισθανόμαστε τον Σταυρό του Κυρίου καύχημά μας, οπότε και με θάρρος ομολογίας θα τον σχηματίζουμε, είτε περνώντας έξω από το Ναό, είτε μέσα στην τάξη πριν αρχίσουμε να γράφουμε στα διαγωνίσματα, είτε σε οποιαδήποτε άλλη περίσταση βρεθούμε. Μας συμβουλεύει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων: «Μην ντρεπόμαστε το σταυρό του Χριστού. Κι αν άλλος ντρέπεται και τον κρύβει, εσύ κάνε φανερά το σταυρό σου για να δουν οι δαίμονες το σημείο αυτό του βασιλιά Χριστού και να φύγουν μακριά τρέμοντας». Έπειτα, αν ντραπώ να ομολογήσω τον Σταυρό, π.χ. περνώντας έξω από μια εκκλησία, πως μετά θα έχω το θάρρος να ζητήσω τη βοήθεια και την προστασία Του;

• Νά σχηματίζουμε το σημείο του Σταυρού πάντοτε με σεβασμό, με ευλάβεια, με συναίσθηση. Δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι που χρησιμοποιούν ανευλαβώς το σημείο του Σταυρού (δεν τον σχηματίζουν κανονικά, τον χρησιμοποιούν σε ποικίλα σύμβολα, σκουλαρίκια...). Γι’ αυτούς ο ι. Χρυσόστομος γράφει ότι «ο ίδιος ο διάβολος κινεί το χέρι των απρόσεκτων αυτών χριστιανών, για να χλευάσει το πανίερο σύμβολο του τιμίου σταυρού».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ο Τίμιος Σταυρός είναι για εμάς τους πιστούς ένα πανίερο σύμβολο, το «αήττητον όπλον». Προτυπώνεται στην Παλαιά Διαθήκη — όπως για παράδειγμα ακούσαμε στη διήγησή μας να προτυπώνεται από το Μωυσή — γίνεται πραγματικότητα στο Γολγοθά με τη θυσία του Κυρίου μας και ισχύει πλέον στους αιώνες. Μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία, όπου το «σημείον του Υιού του ανθρώπου», αυτό το σημείο του Σταυρού θα φανεί για να σημάνει την αρχή της Ουρανίου Βασιλείας.

Να τον πιστεύουμε και καθημερινά να τον χρησιμοποιούμε ως νικηφόρο όπλο στους αγώνες μας. Πάντοτε να τον φέρουμε πάνω μας με ιερή καύχηση και με συναίσθηση της ευλογίας και της προστασίας που μας παρέχει.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Αγωνιζόμαστε με χαρά με όπλο τον Σταυρό του Χριστού!

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

Καθώς τις ημέρες αυτές εορτάζουμε την επέτειο της μεγάλης Επαναστάσεως του 1821 συνηθίζουμε να θυμόμαστε στιγμές από τον τιτάνιο αγώνα που ανέλαβαν οι ένδοξοι πρόγονοί μας προκειμένου να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό. Υποκλινόμαστε μπροστά σε μορφές γενναίων αγωνιστών που πολέμησαν με ηρωισμό και αυτοθυσία: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Μάρκος Μπότσαρης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Κωνσταντίνος Κανάρης, Νικηταράς, Τζαβέλλας, Μακρυγιάννης...!

Ήρωες όμως δεν είναι μόνο αυτοί που αναφέραμε καθώς επίσης και πλήθος άλλων οι οποίοι δοξάστηκαν στο πεδίο των μαχών. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι μεγάλοι ήρωες, ίσως λιγότερο γνωστοί, που έδειξαν όμως τη γνήσια φιλοπατρία τους με προσωπικούς κόπους και θυσίες, προσφέροντας ολοπρόθυμα σχεδόν ολόκληρη την περιουσία τους για το καλό της πατρίδας... Είναι οι «Εθνικοί Ευεργέτες»! Πρόκειται για ένα καταπληκτικό «φαινόμενο», το οποίο «τουλάχιστον με την μαζικότητα που εκδηλώθηκε κατά τον 19ο αιώνα, αποτελεί μια παγκόσμια αποκλειστικότητα. Ένα γνήσιο ελληνικό φαινόμενο... που αποδεικνύει κατά τον πιο πειστικό τρόπο το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής». Ελάτε λοιπόν σήμερα να γνωρίσουμε αυτούς τους ξεχωριστούς ήρωες...

***

1. Ποιοί είναι αυτοί οι «Εθνικοί Ευεργέτες»;

Εθνικοί ευεργέτες ονομάζονται, στην ελληνική ιστορία, οι εύποροι εκείνοι Έλληνες, οι οποίοι από την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και μετά δαπάνησαν η κληροδότησαν το σύνολο η μεγάλο μέρος της περιουσίας τους για κοινωφελείς σκοπούς συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην πνευματική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδο του ελληνικού έθνους. Είναι αυτοί που στήριξαν το έθνος τόσο στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς όσο και στο τιτάνιο έργο της δημιουργίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Εμπνεόμενοι από το παράδειγμα του Κυρίου, ο Οποίος «διήλθεν ευεργετών» στην επίγεια ζωή Του (Πραξ. ι´ 38), καθώς επίσης και από φλογερή αγάπη προς την πολύπαθη πατρίδα, προσέφεραν ο,τι μπορούσαν προκειμένου να ανακουφίσουν τους φτωχούς, τις χήρες, τα ορφανά του πολέμου, τους αιχμαλώτους, τους φυλακισμένους, τους αρρώστους... Έκτισαν εκκλησίες, μοναστήρια, νοσοκομεία. Εκεί όμως που περισσότερο επικεντρώθηκε το ενδιαφέρον και η μέριμνά τους ήταν η παιδεία. Το σύνθημα «να κάμετε σχολειά» του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του Ρήγα Φερραίου, του Αδαμάντιου Κοραή έγινε σύνθημα και πόθος ζωής για τους εθνικούς μας ευεργέτες. Εκτός από το κτίσιμο σχολείων ανέλαβαν τη μισθοδοσία των δασκάλων και τις σπουδές πολλών Ελλήνων μαθητών. Μ ἕνα λόγο, έδωσαν το «παρών» σε κάθε ανάγκη του Έθνους.

2. Είναι δίπλα μας κι όμως δεν τους γνωρίζουμε...

Σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας θα συναντήσουμε τις μεγάλες μορφές τους πίσω από τα μεγαλόπρεπα μνημεία - καρπούς της ανιδιοτελούς προσφοράς τους. Στις ιδιαίτερες πατρίδες τους – κι ας είναι ασήμαντα χωριουδάκια – βλέπουμε να υψώνεται πιο όμορφο, ψηλότερο απ’ τ’ άλλα κτίσματα, το σχολείο. Δημοτικά, Γυμνάσια, Επαγγελματικές και Τεχνικές Σχολές, γίνονται σε λίγα χρόνια φυτώρια των μελλοντικών πολιτικών και στρατιωτικών ανδρών, των τεχνιτών και των επιστημόνων, των δασκάλων και των ιερέων.

Ο τόπος όμως που προικοδοτήθηκε με το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής τους ευαισθησίας ήταν η Αθήνα. Κι ας μην ήταν Αθηναίοι. Πολλοί δεν την ήξεραν κι ούτε την γνώρισαν ποτέ!...

Όταν το 1833 η Αθήνα γίνεται πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, «έδινε τη θλιβερή εικόνα ενός μεγάλου χωριού με ανύπαρκτη ρυμοτομία και πολεοδομία και με άθλια πλίνθινα σπίτια». Οι μεγάλοι απόδημοι Έλληνες την οραματίζονταν με την παλιά της δόξα και αίγλη. Με την κλασική της αρχοντιά. Και το πέτυχαν! Το Πανεπιστήμιο (κληροδότημα πολλών), η Εθνική Βιβλιοθήκη (Βαλλιάνος), η Ακαδημία (Σίνας), το Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Αβέρωφ και Τοσίτσας) είναι μέχρι σήμερα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα της Αθήνας. Ας θυμηθούμε ακόμη και τόσες άλλες γνωστές μας σχολές που φέρουν το όνομα του ευεργέτη δωρητή τους: Πάντειος (Πάντος), Χαροκόπειος (Χαροκόπος), Σιβιτανίδειος (Σιβιτανίδης), Ριζάρειος (Ριζάρης), το Βαρβάκειο (Βαρβάκης), το Αρσάκειο (Αρσάκης), το Μαράσλειο (Μαράσλης) κλπ. Αλλά εκτός από την παιδεία οι Εθνικοί μας Ευεργέτες έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τον τομέα της υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Για παράδειγμα το Αιγινήτειο είναι προσφορά του Διονυσίου Αιγινήτη, ενώ το Αρεταίειο κτίστηκε με τη γενναία συνεισφορά του Θεοδώρου Αρεταίου, ο οποίος με τη διαθήκη του κληροδότησε όλη την περιουσία του για να ιδρυθεί και να λειτουρ-γήσει Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική. Παρομοίως το Σισμανόγλειο (Κ. Σισμανόγλου), το Δρομοκαΐτειο (Γ. Δρομοκαΐτης) κλπ.

Χάρη στα κληροδοτήματα που άφησε στο Έθνος ο Γεώργιος Αβέρωφ (1818-1899), ένας από τους μεγαλύτερους εθνικούς μας ευεργέτες, έγιναν πολλά κοινωφελή έργα, σημαντικότερο από τα οποία είναι η αγορά του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ». Με δικά του χρήματα επίσης ανεγέρθηκε το κτήριο της Σχολής Ευελπίδων (σήμερα Δικαστήρια) και πραγματοποιήθηκε η ανακαίνιση του Παναθηναϊκού Σταδίου (το γνωστό ως Καλλιμάρμαρο), προκειμένου να λάβει χώρα εκεί η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896.

Bέβαια, ο μεγαλύτερος Εθνικός Ευεργέτης είναι η Εκκλησία, η οποία πάντοτε πρωτοστατεί στους αγώνες για την διατήρηση και την πρόοδο του Έθνους τόσο με την ανιδιοτελή και θυσιαστική προσφορά των κληρικών της όσο και με την παραχώρηση του μεγαλύτερου μέρους της περιουσίας της. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ιεράς Μονής Πετράκη η οποία καθ’ όλην την διάρκεια της ιστορικής πορείας της, από το 1673, οπότε συνεκροτήθη σε αυτοτελή Μονή, κυριολεκτικά αναλώθηκε προς ωφέλεια του ελληνικού λαού. Ενδεικτικώς ας αναφέρουμε ότι η Μονή αυτή προσέφερε τα κτήματα, για να κτισθεί η Ακαδημία Αθηνών και να ανεγερθούν τα Νοσοκομεία Ευαγγελισμός, Αιγινήτειο, Αρεταίειο, Συγγρού, Λαϊκό, Παίδων, «Σωτηρία», Ασκληπιείον και ΠΙΚΠΑ στη Βούλα, το Γηροκομείο Αθηνών, η Μαράσλειος Ακαδημία, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, η Ριζάρειος Σχολή στην οδό Βασ.Σοφίας, το Θεολογικό Οικοτροφείο, το Ορφανοτροφείο της Βουλιαγμένης κ.α.

3. Στιγμιότυπα από τη ζωή τους

• Η ταπεινοφροσύνη τους. Ο Ηπειρώτης στην καταγωγή Σίμων Σίνας ήταν βαρώνος στην Αυστρία. Ο ίδιος δεν είχε δει ποτέ την Αθήνα, ωστόσο ανέλαβε ολοπρόθυμα τη δαπάνη για να κτιστεί η Ακαδημία Αθηνών. Όταν θεμελιωνόταν το θαυμάσιο αυτό οικοδόμημα – που θα κτιζόταν όλο από πεντελικό μάρμαρο – οι βασιλείς, οι επίσημοι και πλήθη κόσμου είχαν κατακλύσει τους γύρω δρόμους. Μόνο ένας ήταν απών. Ο δωρητής Σίμων Σίνας. Στους επαί¬νους που του έλεγαν για τα φιλανθρωπικά του έργα ο Σίμων Σίνας αποκρινόταν: «Μην επαινείτε εμένα. Αυτά είναι δώρα της θείας Προνοίας. Δεν βρίσκω λέξεις ικανές για να ευχαρι¬στήσω τον Κύριο για όλα αυτά». Και μια «λεπτομέρεια»: Κατά την πορεία του έργου ο Σίνας πτώχευσε. Κι όμως... Συνέχισε να δίνει από το υστέρημά του, για να ολοκληρωθεί το κτήριο της Ακαδημίας!

• Πτωχοί για χάρη της Πατρίδας. Ο Ιωάννης Πάγκας η Μπάγκας (1814-1895) από την Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου εργάστηκε σκληρά κι απέκτησε μεγάλη περιουσία. Όταν σε μεγάλη πια ηλικία ήλθε κι εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, αποφάσισε να δωρίσει τα πάντα στο Ελληνικό Δημόσιο, κρατώντας μόλις 500 δρχ. το μήνα για τη συντήρησή του! Και χρειάστηκε πολλή επιμονή από μέρους του τότε Υπουργού Εξωτερικών Στεφάνου Δραγούμη για να διπλασιαστεί το ποσό αυτό σε 1.000 δρχ. Είναι εντυπωσιακό ότι διέθεσε την περιουσία του στην πατρίδα όχι με διαθήκη, δηλαδή μετά τον θάνατό του, αλλά ενόσω ήταν ακόμα στη ζωή. Μάλιστα, ύστερα από λίγα χρόνια που απέκτησε νέα περιουσία, την δώρισε κι αυτή στην αγαπημένη του πατρίδα. Στην προτομή που στήθηκε στον τάφο του στο Α’ Νεκροταφείο, γράφει: «Τα ίδια κοινά νομίσας, άνερ χρηστέ, χαίρε», δηλαδή: Χαίρε, συ, ευλογημένε άνδρα, ο οποίος θεώρησες την προσωπική σου περιουσία κοινό κτήμα της πατρίδας.

• Ο μεγαλόψυχος καπετάνιος. Ένας από τους μεγάλους Εθνικούς μας Ευεργέτες είναι ο Ιωάννης Βαρβάκης. Καταγόταν από τα Ψαρά κι ήταν καπετάνιος. Στον ρωσοτουρκικό πόλεμο μετέτρεψε το εμπορικό του πλοίο σε καταδρομικό και πολέμησε στο πλευρό των Ρώσων, με όνειρο κάποτε να δει ελεύθερη την αγαπημένη του πατρίδα. Κάποτε, που βρισκόταν στα παράλια της Μυτιλήνης, άκουσε θόρυβο στο κατάστρωμα κι έτρεξε να δει τι συμβαίνει. Το πλήρωμά του οπλισμένο ήταν έτοιμο να κατασφάξει τους Τούρκους και Εβραίους αιχμαλώτους. Ύψωσε τότε τη φωνή του και είπε: «Οι άνθρωποι αυτοί είναι εχθροί μας, ναι. Αν θέλετε να πολεμήσετε μαζί τους, βγείτε έξω στην ξηρά. Θα τους αφαιρέσω τα δεσμά, θα τους δώσω όπλα, και τότε πολεμήστε μαζί τους. Μέσα στο καράβι μου είναι ιερά πρόσωπα, για τα οποία θα λογοδοτήσω στο Θεό. Σας απαγορεύω να τους αγγίξετε».

• Αφιερωμένοι στην Πατρίδα και στον συνάνθρωπο. Πολλοί από τους Εθνικούς μας Ευεργέτες προτίμησαν να μην κάνουν οικογένεια προκειμένου να μπορούν απερίσπαστοι να προσφέρουν στο Έθνος ολόκληρο το προϊόν του μόχθου τους. Τέτοιοι ήταν οι Γ. Σταύρου, Ζώης Καπλάνης, αδελφοί Ριζάρη, Ζάππες, Ζωσιμάδες κ.α. Ο Θεοδόσιος Ζωσιμάς λίγο πριν πεθάνει κληροδότησε ένα μεγάλο ποσό στην Σχολή Ιωαννίνων κι άφησε παρακαταθήκη στους πέντε αδελφούς του: «Να αφιερωθείτε στην ευδαιμονία της πατρίδος». Του έδωσαν το λόγο τους και πράγματι από τότε τα πέντε αδέλφια με την τεράστια περιουσία και τις πολύ επιτυχημένες εμπορικές επιχειρήσεις επέλεξαν ως κατοικία τους ένα πτωχικό οίκημα - μετόχι της Ιεράς Μο-νης Ιβήρων στη Μόσχα, όπου έμεναν με ενοίκιο. Οι ίδιοι συνέχισαν να εργάζονται φιλότιμα και με την περιουσία τους έστελναν χρήματα για τους πτωχούς, για να κάνουν εκκλησίες, σχολεία, να τυπώνονται βιβλία και να διανέμονται δωρεάν, λαμβάνοντας μέριμνα πρωτίστως για τη διάδοση της Αγίας Γραφής. Παράλληλα, πλούσια και ποικίλη ήταν η συμπαράστασή τους στις ανάγκες των συνανθρώπων τους στη χώρα όπου διέμεναν, τη Ρωσία, σε σημείο ώστε να τιμηθούν από την ίδια την αυτοκράτειρα Αικατερίνη.

Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε την αγία Φιλοθέη την Αθηναία (1526-1589), η οποία έγινε μοναχή κι αφιέρωσε τη ζωή της στην διακονία των σκλαβωμένων Ελλήνων. Η ζωή της ήταν γεμάτη από έργα προσφοράς, φιλανθρωπίας και αγάπης. Η ιερά Μονή του αγίου Ανδρέου που ίδρυσε στο κέντρο των Αθηνών έγινε μια ολόκληρη πολιτεία αγάπης με Νοσοκομείο, Γηροκομείο, Ορφανοτροφείο, Ξενώνα, Εστιατόριο... Έκτισε σχολεία και επαγγελματικές σχολές, μοναστήρια και ιδρύματα. Η περιοχή «Ψυχικό» όνομάστηκε έτσι από το πηγάδι που άνοιξε η Οσία Φιλοθέη «για ψυχικό», δηλαδή για να ποτίζονται τα χωράφια και να δροσίζονται οι αγρότες. Εξαγόραζε αιχμαλώτους, απεφυλάκιζε κρατουμένους, και γενικά συμπαραστεκόταν με κάθε τρόπο στον πόνο και την θλίψη των ραγιάδων χαρίζοντάς τους θάρρος και ελπίδα. Αλλά και τα ονόματα των περιοχών Φιλοθέης και Καλογρέζας (από το Καλόγρηα) υπενθυμίζουν σε όλους την αγία οσιομάρτυρα Φιλοθέη, την «Κυρά των Αθηνών».

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥΣ

Τα όσα αναφέρθηκαν είναι ελάχιστα σε σύγκριση με τα αναρίθμητα περιστατικά της αγάπης των Εθνικών Ευεργετών. Είναι μερικά μόνο δείγματα αγάπης των χιλιάδων Ελλήνων που τ ὄνομά τους το έγραψε η Ιστορία, το γραψε προπάντων ο Θεός στο βιβλίο τ’ ουρανού! Ωστόσο είναι αρκετά για να μας μεταφέρουν το μήνυμά τους.

–Ποιό είναι λοιπόν το μήνυμα των Εθνικών Ευεργετών για τη δική μας ζωή; (...)

α) Η πιο λαμπρή σταδιοδρομία

Όλοι κάνουμε όνειρα για το μέλλον. Όσο μεγαλώνουμε, σκεπτόμαστε όλο και πιο σο-βαρά το επάγγελμα που θ ἀκολουθήσουμε, τις θέσεις εργασίας, τις αποδοχές κλπ. Δεν γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες αξίες που μένουν αλώβητες ακόμα και μέσα στις πιο δυσμενείς συνθήκες. Είναι καιροί δύσκολοι. Αλλά κι η εποχή που έζησαν και μεγαλούργησαν οι Εθνικοί Ευεργέτες δεν ήταν ευκολότερη. Ας θυμόμαστε ακόμη ότι οι άνθρωποι αυτοί στην πλειοψηφία τους δεν γεννήθηκαν κληρονομώντας αμύθητη περιουσία. Ήταν πτωχοί, άνεργοι κάποτε, αλλά με την τιμιότητα, την εργατικότητά τους και κυρίως με την πίστη τους στον Θεό κατόρθωσαν όχι μόνο να στηριχθούν στα πόδια τους αλλά και να στηρίξουν όλο το Έθνος! Ας μην ξεχνούμε λοιπόν ότι κι όλοι εμείς, από τη θέση του ο καθένας μας, μπορούμε να συμβάλουμε ουσιαστικά στην ευημερία της πατρίδας. Σκεφθείτε πόσο πολλά μπορεί να προσφέρει ο τίμιος έμπορος, ο καλός δάσκαλος, ο συνειδητός γιατρός, ο πιστός θεολόγος, ο σεμνός κληρικός... Αυτή είναι η πιο λαμπρή σταδιοδρομία: ο,τι κάνεις, να το κάνεις με αγάπη για τον συνάνθρωπο, για το καλό της Πατρίδας∙ όχι για προσωπική προβολή αλλά για τη δόξα του Χριστού!

β) Άνθρωποι αγάπης και αρετής

Κάτι τόσο μεγαλειώδες όμως δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται από τώρα να είμαστε επιμελείς στα έργα μας (στα μαθήματά μας), συνεπείς στη ζωή μας και ιδιαιτέρως να καλλιεργούμε την αρετή της αγάπης και της θυσίας για τους άλλους. Μια αγάπη που αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους! Συχνά στην καθημερινή μας ζωή παρουσιάζονται περιπτώσεις όπου καλούμαστε να προσφέρουμε κάποια βοήθεια. Ειδικά στις μέρες μας είναι συγκινητικό το πως η δυσκολία που περνούμε ως έθνος, έφερε τις καρδιές μας πιο κοντά κι άνοιξε πολλούς δρόμους αγάπης και προσφοράς. Σε τέτοιες περιπτώσεις ας είμαστε κι εμείς πάντα πρόθυμοι να ανταποκρινόμαστε. Με σύνεση πάντοτε και με την καθοδήγηση των εμπειροτέρων ας προσφέρουμε κόπο, χρόνο, χρήματα για τους αδελφούς μας. Πόση χαρά τότε μπορούμε να μεταδώσουμε, πόση ανακούφιση! Και οι πρώτοι που θα ωφεληθούμε, θα είμαστε εμείς. Διότι θα νιώσουμε χαρά πολλή και θα λάβουμε πλούσια την ευλογία του Θεού. (Ας παροτρυνθούν τα παιδιά να εφεύρουν πρωτότυπους, εάν είναι δυνατόν τρόπους, είτε ατομικής είτε ομαδικής δράσεως με τα άλλα αδέλφια τους, με την οικογένειά τους, με το Σχολείο ή το Κατηχητικό τους. Οι μέρες των εορτών που πλησιάζουν είναι κατάλληλες για εκδηλώσεις αγάπης και φιλανθρωπίας).

***

Η πατρίδα μας έχει ανάγκη από αληθινούς και γνήσιους πατριώτες. Από νέους που η καρδιά τους κτυπά για Χριστό και Ελλάδα. Μας το λέγει και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Την Πατρίδα τίμησον και τη αρετή βοήθησον αυτή».

Ας πάρουμε αυτό το μεγάλο μάθημα κι εμείς από τους Εθνικούς μας Ευεργέτες, για να μας αξιώσει ο Θεός να γίνουμε άξιοι συνεχιστές τους!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: «Την πατρίδα τίμησον και τη αρετή βοήθησον αυτή».

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

- Η Αθήνα των Ευεργετών, έκδοση Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων 1997.

- Εθνικοί Ευεργέται, εκδ. Αδελφ. Θεολόγων η «Ζωή», Αθήναι 1955.

- Αφιέρωμα στους Εθνικούς μας Ευεργέτες, στο: Περιοδικό «Προς την Νίκην», τ.585, 15-11-1998.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

Καθώς τις ημέρες αυτές εορτάζουμε την επέτειο της μεγάλης Επαναστάσεως του 1821 συνηθίζουμε να θυμόμαστε στιγμές από τον τιτάνιο αγώνα που ανέλαβαν οι ένδοξοι πρόγονοί μας προκειμένου να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό. Υποκλινόμαστε μπροστά σε μορφές γενναίων αγωνιστών που πολέμησαν με ηρωισμό και αυτοθυσία: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Μάρκος Μπότσαρης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Κωνσταντίνος Κανάρης, Νικηταράς, Τζαβέλλας, Μακρυγιάννης...!

Ήρωες όμως δεν είναι μόνο αυτοί που αναφέραμε καθώς επίσης και πλήθος άλλων οι οποίοι δοξάστηκαν στο πεδίο των μαχών. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι μεγάλοι ήρωες, ίσως λιγότερο γνωστοί, που έδειξαν όμως τη γνήσια φιλοπατρία τους με προσωπικούς κόπους και θυσίες, προσφέροντας ολοπρόθυμα σχεδόν ολόκληρη την περιουσία τους για το καλό της πατρίδας... Είναι οι «Εθνικοί Ευεργέτες»! Πρόκειται για ένα καταπληκτικό «φαινόμενο», το οποίο «τουλάχιστον με την μαζικότητα που εκδηλώθηκε κατά τον 19ο αιώνα, αποτελεί μια παγκόσμια αποκλειστικότητα. Ένα γνήσιο ελληνικό φαινόμενο... που αποδεικνύει κατά τον πιο πειστικό τρόπο το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής». Ελάτε λοιπόν σήμερα να γνωρίσουμε αυτούς τους ξεχωριστούς ήρωες...

***

1. Ποιοί είναι αυτοί οι «Εθνικοί Ευεργέτες»;

Εθνικοί ευεργέτες ονομάζονται, στην ελληνική ιστορία, οι εύποροι εκείνοι Έλληνες, οι οποίοι από την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και μετά δαπάνησαν η κληροδότησαν το σύνολο η μεγάλο μέρος της περιουσίας τους για κοινωφελείς σκοπούς συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην πνευματική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδο του ελληνικού έθνους. Είναι αυτοί που στήριξαν το έθνος τόσο στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς όσο και στο τιτάνιο έργο της δημιουργίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Εμπνεόμενοι από το παράδειγμα του Κυρίου, ο Οποίος «διήλθεν ευεργετών» στην επίγεια ζωή Του (Πραξ. ι´ 38), καθώς επίσης και από φλογερή αγάπη προς την πολύπαθη πατρίδα, προσέφεραν ο,τι μπορούσαν προκειμένου να ανακουφίσουν τους φτωχούς, τις χήρες, τα ορφανά του πολέμου, τους αιχμαλώτους, τους φυλακισμένους, τους αρρώστους... Έκτισαν εκκλησίες, μοναστήρια, νοσοκομεία. Εκεί όμως που περισσότερο επικεντρώθηκε το ενδιαφέρον και η μέριμνά τους ήταν η παιδεία. Το σύνθημα «να κάμετε σχολειά» του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του Ρήγα Φερραίου, του Αδαμάντιου Κοραή έγινε σύνθημα και πόθος ζωής για τους εθνικούς μας ευεργέτες. Εκτός από το κτίσιμο σχολείων ανέλαβαν τη μισθοδοσία των δασκάλων και τις σπουδές πολλών Ελλήνων μαθητών. Μ ἕνα λόγο, έδωσαν το «παρών» σε κάθε ανάγκη του Έθνους.

2. Είναι δίπλα μας κι όμως δεν τους γνωρίζουμε...

Σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας θα συναντήσουμε τις μεγάλες μορφές τους πίσω από τα μεγαλόπρεπα μνημεία - καρπούς της ανιδιοτελούς προσφοράς τους. Στις ιδιαίτερες πατρίδες τους – κι ας είναι ασήμαντα χωριουδάκια – βλέπουμε να υψώνεται πιο όμορφο, ψηλότερο απ’ τ’ άλλα κτίσματα, το σχολείο. Δημοτικά, Γυμνάσια, Επαγγελματικές και Τεχνικές Σχολές, γίνονται σε λίγα χρόνια φυτώρια των μελλοντικών πολιτικών και στρατιωτικών ανδρών, των τεχνιτών και των επιστημόνων, των δασκάλων και των ιερέων.

Ο τόπος όμως που προικοδοτήθηκε με το μεγαλύτερο μέρος της εθνικής τους ευαισθησίας ήταν η Αθήνα. Κι ας μην ήταν Αθηναίοι. Πολλοί δεν την ήξεραν κι ούτε την γνώρισαν ποτέ!...

Όταν το 1833 η Αθήνα γίνεται πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, «έδινε τη θλιβερή εικόνα ενός μεγάλου χωριού με ανύπαρκτη ρυμοτομία και πολεοδομία και με άθλια πλίνθινα σπίτια». Οι μεγάλοι απόδημοι Έλληνες την οραματίζονταν με την παλιά της δόξα και αίγλη. Με την κλασική της αρχοντιά. Και το πέτυχαν! Το Πανεπιστήμιο (κληροδότημα πολλών), η Εθνική Βιβλιοθήκη (Βαλλιάνος), η Ακαδημία (Σίνας), το Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Αβέρωφ και Τοσίτσας) είναι μέχρι σήμερα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα της Αθήνας. Ας θυμηθούμε ακόμη και τόσες άλλες γνωστές μας σχολές που φέρουν το όνομα του ευεργέτη δωρητή τους: Πάντειος (Πάντος), Χαροκόπειος (Χαροκόπος), Σιβιτανίδειος (Σιβιτανίδης), Ριζάρειος (Ριζάρης), το Βαρβάκειο (Βαρβάκης), το Αρσάκειο (Αρσάκης), το Μαράσλειο (Μαράσλης) κλπ. Αλλά εκτός από την παιδεία οι Εθνικοί μας Ευεργέτες έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τον τομέα της υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Για παράδειγμα το Αιγινήτειο είναι προσφορά του Διονυσίου Αιγινήτη, ενώ το Αρεταίειο κτίστηκε με τη γενναία συνεισφορά του Θεοδώρου Αρεταίου, ο οποίος με τη διαθήκη του κληροδότησε όλη την περιουσία του για να ιδρυθεί και να λειτουρ-γήσει Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική. Παρομοίως το Σισμανόγλειο (Κ. Σισμανόγλου), το Δρομοκαΐτειο (Γ. Δρομοκαΐτης) κλπ.

Χάρη στα κληροδοτήματα που άφησε στο Έθνος ο Γεώργιος Αβέρωφ (1818-1899), ένας από τους μεγαλύτερους εθνικούς μας ευεργέτες, έγιναν πολλά κοινωφελή έργα, σημαντικότερο από τα οποία είναι η αγορά του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ». Με δικά του χρήματα επίσης ανεγέρθηκε το κτήριο της Σχολής Ευελπίδων (σήμερα Δικαστήρια) και πραγματοποιήθηκε η ανακαίνιση του Παναθηναϊκού Σταδίου (το γνωστό ως Καλλιμάρμαρο), προκειμένου να λάβει χώρα εκεί η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896.

Bέβαια, ο μεγαλύτερος Εθνικός Ευεργέτης είναι η Εκκλησία, η οποία πάντοτε πρωτοστατεί στους αγώνες για την διατήρηση και την πρόοδο του Έθνους τόσο με την ανιδιοτελή και θυσιαστική προσφορά των κληρικών της όσο και με την παραχώρηση του μεγαλύτερου μέρους της περιουσίας της. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ιεράς Μονής Πετράκη η οποία καθ’ όλην την διάρκεια της ιστορικής πορείας της, από το 1673, οπότε συνεκροτήθη σε αυτοτελή Μονή, κυριολεκτικά αναλώθηκε προς ωφέλεια του ελληνικού λαού. Ενδεικτικώς ας αναφέρουμε ότι η Μονή αυτή προσέφερε τα κτήματα, για να κτισθεί η Ακαδημία Αθηνών και να ανεγερθούν τα Νοσοκομεία Ευαγγελισμός, Αιγινήτειο, Αρεταίειο, Συγγρού, Λαϊκό, Παίδων, «Σωτηρία», Ασκληπιείον και ΠΙΚΠΑ στη Βούλα, το Γηροκομείο Αθηνών, η Μαράσλειος Ακαδημία, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, η Ριζάρειος Σχολή στην οδό Βασ.Σοφίας, το Θεολογικό Οικοτροφείο, το Ορφανοτροφείο της Βουλιαγμένης κ.α.

3. Στιγμιότυπα από τη ζωή τους

• Η ταπεινοφροσύνη τους. Ο Ηπειρώτης στην καταγωγή Σίμων Σίνας ήταν βαρώνος στην Αυστρία. Ο ίδιος δεν είχε δει ποτέ την Αθήνα, ωστόσο ανέλαβε ολοπρόθυμα τη δαπάνη για να κτιστεί η Ακαδημία Αθηνών. Όταν θεμελιωνόταν το θαυμάσιο αυτό οικοδόμημα – που θα κτιζόταν όλο από πεντελικό μάρμαρο – οι βασιλείς, οι επίσημοι και πλήθη κόσμου είχαν κατακλύσει τους γύρω δρόμους. Μόνο ένας ήταν απών. Ο δωρητής Σίμων Σίνας. Στους επαί¬νους που του έλεγαν για τα φιλανθρωπικά του έργα ο Σίμων Σίνας αποκρινόταν: «Μην επαινείτε εμένα. Αυτά είναι δώρα της θείας Προνοίας. Δεν βρίσκω λέξεις ικανές για να ευχαρι¬στήσω τον Κύριο για όλα αυτά». Και μια «λεπτομέρεια»: Κατά την πορεία του έργου ο Σίνας πτώχευσε. Κι όμως... Συνέχισε να δίνει από το υστέρημά του, για να ολοκληρωθεί το κτήριο της Ακαδημίας!

• Πτωχοί για χάρη της Πατρίδας. Ο Ιωάννης Πάγκας η Μπάγκας (1814-1895) από την Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου εργάστηκε σκληρά κι απέκτησε μεγάλη περιουσία. Όταν σε μεγάλη πια ηλικία ήλθε κι εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, αποφάσισε να δωρίσει τα πάντα στο Ελληνικό Δημόσιο, κρατώντας μόλις 500 δρχ. το μήνα για τη συντήρησή του! Και χρειάστηκε πολλή επιμονή από μέρους του τότε Υπουργού Εξωτερικών Στεφάνου Δραγούμη για να διπλασιαστεί το ποσό αυτό σε 1.000 δρχ. Είναι εντυπωσιακό ότι διέθεσε την περιουσία του στην πατρίδα όχι με διαθήκη, δηλαδή μετά τον θάνατό του, αλλά ενόσω ήταν ακόμα στη ζωή. Μάλιστα, ύστερα από λίγα χρόνια που απέκτησε νέα περιουσία, την δώρισε κι αυτή στην αγαπημένη του πατρίδα. Στην προτομή που στήθηκε στον τάφο του στο Α’ Νεκροταφείο, γράφει: «Τα ίδια κοινά νομίσας, άνερ χρηστέ, χαίρε», δηλαδή: Χαίρε, συ, ευλογημένε άνδρα, ο οποίος θεώρησες την προσωπική σου περιουσία κοινό κτήμα της πατρίδας.

• Ο μεγαλόψυχος καπετάνιος. Ένας από τους μεγάλους Εθνικούς μας Ευεργέτες είναι ο Ιωάννης Βαρβάκης. Καταγόταν από τα Ψαρά κι ήταν καπετάνιος. Στον ρωσοτουρκικό πόλεμο μετέτρεψε το εμπορικό του πλοίο σε καταδρομικό και πολέμησε στο πλευρό των Ρώσων, με όνειρο κάποτε να δει ελεύθερη την αγαπημένη του πατρίδα. Κάποτε, που βρισκόταν στα παράλια της Μυτιλήνης, άκουσε θόρυβο στο κατάστρωμα κι έτρεξε να δει τι συμβαίνει. Το πλήρωμά του οπλισμένο ήταν έτοιμο να κατασφάξει τους Τούρκους και Εβραίους αιχμαλώτους. Ύψωσε τότε τη φωνή του και είπε: «Οι άνθρωποι αυτοί είναι εχθροί μας, ναι. Αν θέλετε να πολεμήσετε μαζί τους, βγείτε έξω στην ξηρά. Θα τους αφαιρέσω τα δεσμά, θα τους δώσω όπλα, και τότε πολεμήστε μαζί τους. Μέσα στο καράβι μου είναι ιερά πρόσωπα, για τα οποία θα λογοδοτήσω στο Θεό. Σας απαγορεύω να τους αγγίξετε».

• Αφιερωμένοι στην Πατρίδα και στον συνάνθρωπο. Πολλοί από τους Εθνικούς μας Ευεργέτες προτίμησαν να μην κάνουν οικογένεια προκειμένου να μπορούν απερίσπαστοι να προσφέρουν στο Έθνος ολόκληρο το προϊόν του μόχθου τους. Τέτοιοι ήταν οι Γ. Σταύρου, Ζώης Καπλάνης, αδελφοί Ριζάρη, Ζάππες, Ζωσιμάδες κ.α. Ο Θεοδόσιος Ζωσιμάς λίγο πριν πεθάνει κληροδότησε ένα μεγάλο ποσό στην Σχολή Ιωαννίνων κι άφησε παρακαταθήκη στους πέντε αδελφούς του: «Να αφιερωθείτε στην ευδαιμονία της πατρίδος». Του έδωσαν το λόγο τους και πράγματι από τότε τα πέντε αδέλφια με την τεράστια περιουσία και τις πολύ επιτυχημένες εμπορικές επιχειρήσεις επέλεξαν ως κατοικία τους ένα πτωχικό οίκημα - μετόχι της Ιεράς Μο-νης Ιβήρων στη Μόσχα, όπου έμεναν με ενοίκιο. Οι ίδιοι συνέχισαν να εργάζονται φιλότιμα και με την περιουσία τους έστελναν χρήματα για τους πτωχούς, για να κάνουν εκκλησίες, σχολεία, να τυπώνονται βιβλία και να διανέμονται δωρεάν, λαμβάνοντας μέριμνα πρωτίστως για τη διάδοση της Αγίας Γραφής. Παράλληλα, πλούσια και ποικίλη ήταν η συμπαράστασή τους στις ανάγκες των συνανθρώπων τους στη χώρα όπου διέμεναν, τη Ρωσία, σε σημείο ώστε να τιμηθούν από την ίδια την αυτοκράτειρα Αικατερίνη.

Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε την αγία Φιλοθέη την Αθηναία (1526-1589), η οποία έγινε μοναχή κι αφιέρωσε τη ζωή της στην διακονία των σκλαβωμένων Ελλήνων. Η ζωή της ήταν γεμάτη από έργα προσφοράς, φιλανθρωπίας και αγάπης. Η ιερά Μονή του αγίου Ανδρέου που ίδρυσε στο κέντρο των Αθηνών έγινε μια ολόκληρη πολιτεία αγάπης με Νοσοκομείο, Γηροκομείο, Ορφανοτροφείο, Ξενώνα, Εστιατόριο... Έκτισε σχολεία και επαγγελματικές σχολές, μοναστήρια και ιδρύματα. Η περιοχή «Ψυχικό» όνομάστηκε έτσι από το πηγάδι που άνοιξε η Οσία Φιλοθέη «για ψυχικό», δηλαδή για να ποτίζονται τα χωράφια και να δροσίζονται οι αγρότες. Εξαγόραζε αιχμαλώτους, απεφυλάκιζε κρατουμένους, και γενικά συμπαραστεκόταν με κάθε τρόπο στον πόνο και την θλίψη των ραγιάδων χαρίζοντάς τους θάρρος και ελπίδα. Αλλά και τα ονόματα των περιοχών Φιλοθέης και Καλογρέζας (από το Καλόγρηα) υπενθυμίζουν σε όλους την αγία οσιομάρτυρα Φιλοθέη, την «Κυρά των Αθηνών».

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥΣ

Τα όσα αναφέρθηκαν είναι ελάχιστα σε σύγκριση με τα αναρίθμητα περιστατικά της αγάπης των Εθνικών Ευεργετών. Είναι μερικά μόνο δείγματα αγάπης των χιλιάδων Ελλήνων που τ ὄνομά τους το έγραψε η Ιστορία, το γραψε προπάντων ο Θεός στο βιβλίο τ’ ουρανού! Ωστόσο είναι αρκετά για να μας μεταφέρουν το μήνυμά τους.

–Ποιό είναι λοιπόν το μήνυμα των Εθνικών Ευεργετών για τη δική μας ζωή; (...)

α) Η πιο λαμπρή σταδιοδρομία

Όλοι κάνουμε όνειρα για το μέλλον. Όσο μεγαλώνουμε, σκεπτόμαστε όλο και πιο σο-βαρά το επάγγελμα που θ ἀκολουθήσουμε, τις θέσεις εργασίας, τις αποδοχές κλπ. Δεν γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες αξίες που μένουν αλώβητες ακόμα και μέσα στις πιο δυσμενείς συνθήκες. Είναι καιροί δύσκολοι. Αλλά κι η εποχή που έζησαν και μεγαλούργησαν οι Εθνικοί Ευεργέτες δεν ήταν ευκολότερη. Ας θυμόμαστε ακόμη ότι οι άνθρωποι αυτοί στην πλειοψηφία τους δεν γεννήθηκαν κληρονομώντας αμύθητη περιουσία. Ήταν πτωχοί, άνεργοι κάποτε, αλλά με την τιμιότητα, την εργατικότητά τους και κυρίως με την πίστη τους στον Θεό κατόρθωσαν όχι μόνο να στηριχθούν στα πόδια τους αλλά και να στηρίξουν όλο το Έθνος! Ας μην ξεχνούμε λοιπόν ότι κι όλοι εμείς, από τη θέση του ο καθένας μας, μπορούμε να συμβάλουμε ουσιαστικά στην ευημερία της πατρίδας. Σκεφθείτε πόσο πολλά μπορεί να προσφέρει ο τίμιος έμπορος, ο καλός δάσκαλος, ο συνειδητός γιατρός, ο πιστός θεολόγος, ο σεμνός κληρικός... Αυτή είναι η πιο λαμπρή σταδιοδρομία: ο,τι κάνεις, να το κάνεις με αγάπη για τον συνάνθρωπο, για το καλό της Πατρίδας∙ όχι για προσωπική προβολή αλλά για τη δόξα του Χριστού!

β) Άνθρωποι αγάπης και αρετής

Κάτι τόσο μεγαλειώδες όμως δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται από τώρα να είμαστε επιμελείς στα έργα μας (στα μαθήματά μας), συνεπείς στη ζωή μας και ιδιαιτέρως να καλλιεργούμε την αρετή της αγάπης και της θυσίας για τους άλλους. Μια αγάπη που αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους! Συχνά στην καθημερινή μας ζωή παρουσιάζονται περιπτώσεις όπου καλούμαστε να προσφέρουμε κάποια βοήθεια. Ειδικά στις μέρες μας είναι συγκινητικό το πως η δυσκολία που περνούμε ως έθνος, έφερε τις καρδιές μας πιο κοντά κι άνοιξε πολλούς δρόμους αγάπης και προσφοράς. Σε τέτοιες περιπτώσεις ας είμαστε κι εμείς πάντα πρόθυμοι να ανταποκρινόμαστε. Με σύνεση πάντοτε και με την καθοδήγηση των εμπειροτέρων ας προσφέρουμε κόπο, χρόνο, χρήματα για τους αδελφούς μας. Πόση χαρά τότε μπορούμε να μεταδώσουμε, πόση ανακούφιση! Και οι πρώτοι που θα ωφεληθούμε, θα είμαστε εμείς. Διότι θα νιώσουμε χαρά πολλή και θα λάβουμε πλούσια την ευλογία του Θεού. (Ας παροτρυνθούν τα παιδιά να εφεύρουν πρωτότυπους, εάν είναι δυνατόν τρόπους, είτε ατομικής είτε ομαδικής δράσεως με τα άλλα αδέλφια τους, με την οικογένειά τους, με το Σχολείο ή το Κατηχητικό τους. Οι μέρες των εορτών που πλησιάζουν είναι κατάλληλες για εκδηλώσεις αγάπης και φιλανθρωπίας).

***

Η πατρίδα μας έχει ανάγκη από αληθινούς και γνήσιους πατριώτες. Από νέους που η καρδιά τους κτυπά για Χριστό και Ελλάδα. Μας το λέγει και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Την Πατρίδα τίμησον και τη αρετή βοήθησον αυτή».

Ας πάρουμε αυτό το μεγάλο μάθημα κι εμείς από τους Εθνικούς μας Ευεργέτες, για να μας αξιώσει ο Θεός να γίνουμε άξιοι συνεχιστές τους!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: «Την πατρίδα τίμησον και τη αρετή βοήθησον αυτή».

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

- Η Αθήνα των Ευεργετών, έκδοση Πολιτισμικού Οργανισμού Δήμου Αθηναίων 1997.

- Εθνικοί Ευεργέται, εκδ. Αδελφ. Θεολόγων η «Ζωή», Αθήναι 1955.

- Αφιέρωμα στους Εθνικούς μας Ευεργέτες, στο: Περιοδικό «Προς την Νίκην», τ.585, 15-11-1998.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

Α´. Εισαγωγή:

Ἑτοιμαζόμαστε, παιδιά, νά γιορτάσουμε μιά μεγάλη γιορτή. Ἄν περάσει κανείς ἀπό τό σχολεῖο σας, ἀκούει τραγούδια πού γεμίζουν χαρά καί συγκίνηση βαθιά τήν καρδιά. Οἱ σημαῖες σέ λίγες μέρες θά ξεδιπλωθοῦν, γιά νά κυματίσουν στόν γαλάζιο οὐρανό τῆς πατρίδος μας. Γιά ποιά γιορτή ἑτοιμαζόμαστε, παιδιά; (...) Γιά τή γιορτή τῆς 25ης Μαρτίου, μάλιστα. Κι αὐτή τήν ἡμέρα τί γιορτάζουμε; (...) Τόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου. Καί τί ἄλλο; (...) Τήν ἐπέτειο τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821. Τί εὐλογημένη ἡμέρα γιά μᾶς τούς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες! Ὅταν πλησιάζει κάθε χρόνο αὐτή ἡ λαμπρή ἡμέρα, παιδιά, σᾶς δίνω μιά συμβουλή — νά ξαναθυμάστε ἔντονα ὅλα τά Θρησκευτικά καί ἐθνικά γεγονότα, νά τά ξαναζεῖτε, γιά νά γεμίζει ἡ ψυχή σας ἀπό δύναμη, ἐλπίδα, χαρά καί ὑπερηφάνεια.

Β´. Ἁγιογραφική ἀφήγηση

Μιά σεμνή, ταπεινή κόρη τῆς Ναζαρέτ ἦταν ἡ Παρθένος Μαρία. Γεννήθηκε μέ τήν δύναμη τοῦ Παντοδυνάμου Θεοῦ ἀπό τόν δίκαιο Ἰωακείμ καί τήν ἁγία Ἄννα, ὅταν πιά αὐτοί ἦταν πολύ γέροι καί γεμάτοι πόνο πού δέν εἶχαν παιδί. Μεγάλωσε μέσα στόν ναό, σάν ἀληθινό κρίνο, πού εὐωδίαζε ἀπό ἀρετή καί εὐλάβεια. Ζοῦσε ταπεινά, ἄγνωστη γιά τούς ἀνθρώπους, γνωστή ὅμως καί μεγάλη καί ἐκλεκτή γιά τόν Κύριο τοῦ Οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, πού βλέπει καί διαβάζει μέσα στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Τό ταπεινό καί πτωχό, ἀλλά πεντακάθαρο σπιτάκι της στή Ναζαρέτ, μέ τόν μικρό ὁλάνθιστο κῆπο τριγύρω, εἶχε γίνει γιά τόν Θεό ἕνα ἀνάκτορο, ὅπου ἔμενε ἡ πιό ἐνάρετη, ἡ πιό εὐσεβής, ἡ πιό ἁγνή κόρη τοῦ κόσμου. Ὅλοι τήν καμάρωναν στή γειτονιά. Ὅποιος τήν γνώριζε, τήν σεβόταν. Ἦταν τακτική στήν προσευχή της καί στή μελέτη τῶν Ἱερῶν Γραφῶν, τακτική στίς ἐλεημοσύνες της, προσεκτική στή ζωή της.

Στή Ναζαρέτ ἡ ζωή κυλᾶ ἤρεμα. Ὡσότου, σάν σήμερα πρίν πάνω από 2000 χρόνια, ἕνα μεγάλο γεγονός συμβαίνει. Ὁ Θεός ἀποφασίζει νά στείλει στή γῆ, μέ τή μορφή ἀνθρώπου, τόν Υἱό του τόν Μονογενή. Ἄλλη κόρη πιό καθαρή, πιό ἁγνή, πιό σεμνή, πιό κοντά στούς οὐρανούς ἀπό τήν Μαρία δέν ὑπάρχει. Στέλνει λοιπόν τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ στή γῆ.

Ἡ Μαρία ἦταν καθισμένη μέσα στό ταπεινό σπιτάκι της. Ἐπικρατοῦσε μεγάλη ἡσυχία. Ὅλα ἦταν γαλήνια. Ξαφνικά ἀκούγεται μιά φωνή:

— «Χαῖρε, κεχαριτωμένη ὁ Κύριος μετά σοῦ· εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξί», δηλαδή, «χαῖρε, χαριτωμένη, ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου, γιατί εἶσαι ἡ πιό εὐλογημένη ἀνάμεσα σ’ ὅλες τίς γυναῖκες».

Τρομαγμένη ἡ Μαρία ἀπό τή φωνή αὐτή πού ἀκούστηκε τόσο ξαφνικά, χωρίς ν’ ἀνοίξει καμιά πόρτα καί νά μπεῖ ἄνθρωπος, σήκωσε τά μάτια της δειλά. Μπροστά της στεκόταν ἕνας λευκοφορεμένος ἄγγελος, πού ἀκτινοβολοῦσε θεία λάμψη.

Τότε ἡ Μαρία φοβήθηκε περισσότερο, γιατί τά λόγια πού τῆς ἀπηύθυνε ὁ ἀρχάγγελος, ἦταν πολύ σπουδαῖα καί παράξενα. Ξανάσκυψε τό κεφάλι καί σταύρωσε τά χέρια της. Ἔμεινε σιωπηλή, περιμένοντας γεμάτη ἀπό βαθύ σεβασμό.

— Μή φοβᾶσαι, Μαριάμ, τῆς λέει τότε ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ. Ὁ Θεός εἶναι μαζί σου. Καί νά, σέ λίγο θά γίνεις μητέρα καί θά γεννήσεις Υἱό, πού θά τόν ὀνομάσεις Ἰησοῦ, δηλαδή, Σωτήρα. Αὐτός θά γίνει μεγάλος καί θά εἶναι Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου καί θά καθίσει στό θρόνο τοῦ Δαβίδ. Καί θά βασιλεύσει. Ἡ βασιλεία του ὅμως δέν θά τελειώσει ποτέ.

Πάλι ἁπλώθηκε σιωπή στό δωμάτιο. Ἡ Παρθένος ἐξακολουθοῦσε νά εἶναι πολύ, ἀκόμη περισσότερο τώρα ταραγμένη ἐξαιτίας αὐτῶν πού ἄκουγε. Ἦταν ὅμως τόσο καθαρή στήν καρδιά, τόσο σεμνή καί ταπεινή, πού μόλις τῆς ἦλθε μιά σκέψη ἀπό τά λόγια πού ἄκουσε, ὕψωσε ἐλαφρά τό κεφάλι της καί ρώτησε σιγαλά, γεμάτη ἀπορία:

— Καί πῶς εἶναι δυνατόν νά γίνει αὐτό;

— Πνεῦμα Ἅγιο θά ἔλθει σέ σένα καί δύναμη Θεοῦ θά σέ ἐνδυναμώσει. Γιατί δέν εἶναι τίποτε ἀδύνατο γιά τόν Παντοδύναμο Θεό.

Ἁπλά καί ἤρεμα ἡ Μαρία, ἕτοιμη πάντοτε χωρίς ἀντίρρηση νά ὑπακούει στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, χαμήλωσε τό κεφάλι κι ἀποκρίθηκε ταπεινά:

— Ἐγώ εἶμαι δούλη τοῦ Κυρίου. Ἄς γίνει σύμφωνα μέ τά λόγια πού εἶπες. Καί ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ ἐξαφανίσθηκε. Ἀπό ἐκείνη τή στιγμή ἡ Μαρία ἔνοιωσε μιά μυστηριώδη δύναμη καί χάρη, πού τήν ἔκανε νά ἔχει χαρά, ἀλλά καί νά εἶναι φοβισμένη.

Ἐννέα μῆνες ὕστερα ἀπό αὐτή τήν μεγάλη ἡμέρα, στή Βηθλεέμ, ἔφερε στόν κόσμο τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, τόν Χριστό.

Γ. Επεξεργασία

Ἤθελα νά σᾶς ρωτήσω, παιδιά. Τί ἔκανε μέ τόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου ὁ Πανάγαθος Θεός; (...) Ἔστειλε τό μεγάλο μήνυμα, ὅτι θά γεννηθεῖ ὁ Χριστός, ὁ Λυτρωτής τοῦ κόσμου. Ὥς τή μεγάλη αὐτή ὥρα, πού ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ ἔφερε στήν Παρθένο τήν καλή, τήν χαρούμενη ἀγγελία — αὐτό θά πεῖ «Εὐαγγελισμός»— πώς θά φέρει στόν κόσμο τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι ἦταν καταδικασμένοι δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας, χωρίς καμιά ἐλπίδα νά δοῦν τό πρόσωπο Τοῦ Θεοῦ, νά λυτρωθοῦν καί νά ζήσουν ἐλεύθεροι, γεμάτοι ἀπό χαρά καί εὐτυχία. Ἀλλά, νά! Κατεβαίνει ὁ ἀρχάγγελος καί ἀναγγέλλει στήν Παρθένο Μαριάμ πώς θά γεννηθεῖ ἀπό αὐτήν ὁ Σωτήρας μας.

Ἀπό τότε, παιδιά, τά μάτια ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἰδίως ὅταν εἶναι δακρυσμένα, στρέφονται πάντα πρός ἐκείνη, τήν ἄλλοτε ταπεινή κόρη τῆς Ναζαρέτ, πού ἀξιώθηκε νά γίνει Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Πρός αὐτήν ἁπλώνουν τά χέρια οἱ δυστυχισμένοι. Τῆς ζητοῦν βοήθεια! Κι ἐκείνη, γεμάτη ἀγάπη, καταλαβαίνοντας τόν πόνο μας, γιατί κι αὐτή πολύ πόνεσε, ἔρχεται νά μᾶς παρηγορήσει, νά μᾶς βοηθήσει, νά σκουπίσει μέ τό ἅγιο χέρι της τά δακρυσμένα μας μάτια, νά ἐλαφρώσει τόν πόνο μας. Ὅλες οἱ γενεές τῶν ἀνθρώπων σ’ αὐτήν φωνάζουν, «Παναγιά μου»! Ὅλα τά χείλη τῶν εὐσεβῶν τοῦ κόσμου ἀπευθύνουν ὕμνους πρός αὐτή, τή μητέρα ὅλου τοῦ κόσμου, τή μητέρα τοῦ Ἐλευθερωτή μᾶς ἀπό τήν ἁμαρτία καί τή σκλαβιά τοῦ σατανᾶ. Εἶναι ἡ Μητέρα τῶν πονεμένων, τῶν θλιβομένων ἡ χαρά, ἡ Προστάτρια τῶν ἀδυνάτων, ἐκείνη πού βοηθᾶ τίς μητέρες, ἐκείνη πού προστατεύει τά παιδιά, πού εἶναι κοντά μας εἴτε πόνος μᾶς βρεῖ, εἴτε χαρά μᾶς πλημμυρίσει. Εἶναι ἡ Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν, τό γλυκύτερο ὄνομα στόν κόσμο, ἡ μεγάλη μας Μητέρα.

Σ’ ὅλους στάθηκε βοηθός, ἰδιαίτερα ὅμως σέ μᾶς τούς Ἕλληνες. Αὐτή ἦταν, πού τήν εἶδαν οἱ Κωνσταντινουπολίτες ὀρθή στίς καστρόπορτες νά προστατεύει τήν εὐλογημένη Πόλη ἀπ’ τούς ἐχθρούς, ἡ Προστάτιδα καί πολιοῦχος τῆς Κωνσταντινούπολης. Σ’ αὐτήν προσέτρεχαν πάντοτε, γιά νά τήν παρακαλέσουν καί γιά νά τήν εὐχαριστήσουν. Σ αὐτήν, καθώς γνωρίζετε, ὅταν κατά τό ἔτος 626 σώθηκε ἡ Πόλη ἀπό τή σκληρή πολιορκία τῶν Ἀβάρων, ἔψαλαν οἱ Βυζαντινοί πρόγονοί μας ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα, τά ὡραιότερα, τά σπουδαιότερα ποιήματα, πού εἶδε κι ἄκουσε ὥς σήμερα ὁ κόσμος, τόν «Ἀκάθιστο Ὕμνο», πού τόν ἀκούουμε κι ἐμεῖς κάθε χρόνο στήν ἀκολουθία τῶν «Χαιρετισμῶν».

Πρός αὐτήν τή μεγάλη μας Μητέρα στράφηκε, παιδιά, καί πάλι ἡ ἑλληνική καρδιά στά σκοτεινά χρόνια τῆς σκληρῆς σκλαβιᾶς μας στούς Τούρκους. Δέν ἦταν δέκα, οὔτε εἴκοσι. Τετρακόσια χρόνια σκλαβιᾶς, βάρος ἀσήκωτο γιά τήν ψυχή! Ὅμως τό φῶς τῆς ἐλευθερίας διατηροῦνταν μέσα στίς ἐκκλησίες, στά κρυφά σχολειά, μέσα στά στήθη τῶν βασανισμένων καί ἡρωικῶν ἱερέων μας, μέσα στά μάτια τους, τήν ὥρα πού κρυφά δίδασκαν μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Παναγιᾶς τά ἑλληνικά γράμματα στά Ἑλληνόπουλα. Κι αὐτό τό φῶς, ἡ Παναγία, μέ τούς στεναγμούς καί τίς προσευχές καί τά δάκρυα τῶν Ἑλλήνων, τό ‘φέρε σ’ ὅλες τίς καρδιές, πλημμύρισε ὅλη τήν Ἑλλάδα καί ξεσηκώθηκε.

Τήν ἡμέρα πού γιόρταζαν μιάν ἄλλη, μεγάλη ἐλευθερία ἀπό τή σκλαβιά τοῦ σατανᾶ, τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἡ καρδιά τους πλημμύρισε ἀπό λαχτάρα νά ζήσουν κι αὐτοί σάν ἄνθρωποι ἐλεύθεροι, ἀλλά καί σάν χριστιανοί, πού δέν κινδυνεύει ἡ ζωή τους. Ξεσηκώθηκαν. Ἄλλοι πολέμησαν μέ ὅπλα, ἄλλοι μέ μαχαίρια, ἄλλοι μέ ξύλα, ἄλλοι μονάχα μέ τά χέρια καί τή δύναμη πού τούς ἔδινε ἡ πίστη στό Χριστό καί ἡ βοήθεια τῆς Παναγίας. Γυμνοί, πεινασμένοι, πληγωμένοι, μέ δάκρυα, μέ τήν προσευχή στά χείλη ὕψωσαν τό λάβαρο τήν ἡμέρα τῆς 25ης Μαρτίου, κι ἔγινε αὐτό πού ὅλος ὁ κόσμος τό εἶπε: Θαῦμα! Οἱ Ἕλληνες ἐλευθερώθηκαν. Κι ἔψαλαν κι ἐκεῖνοι στήν Παναγία, στή Στρατηγό, τά εὐχαριστήρια.

Ἡ Παναγία μέ τήν παρουσία καί τή βοήθειά της δένει ὅλη τήν ἱστορία τοῦ γένους μας, παιδιά. Μήπως ἐκείνη δέν ἦταν ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός στόν πόλεμο πού κάναμε στήν Ἀλβανία, γιά νά ὑπερασπίσουμε καί πάλι τήν Ἐλευθερία μας; Καί τότε πάλι ἡ Ἑλλάδα, ἡ μικρή, μέ τή βοήθεια τῆς Παρθένου μεγαλούργησε κι θάμπωσε μέ τό φῶς τοῦ ἡρωισμοῦ της τά μάτια ὅλου τοῦ κόσμου.

Εἶναι χρέος µας λοιπόν, παιδιά, νά εὐχαριστοῦµε καθηµερινά τόν Ἅγιο Θεό γιά τίς δύο αὐτές µεγάλες Του δωρεές πρός ὅλους µας. Γιά τήν ἐλευθερία πού µᾶς χάρισε ἀπό τόν θάνατο καί τήν ἁµαρτία, ἀλλά καί γιά τήν ἐθνική µας ἐλευθερία. Διότι χωρίς αὐτήν δέν θά µπορούσαµε ἴσως νά εἴµαστε Χριστιανοί καί νά Τόν λατρεύουµε ἐλεύθερα στούς Ναούς µας.

Νά εὐχαριστοῦµε καί τήν Παναγία Μητέρα µας πού µέ τήν ὑπακοή της, ὅπως εἴδαµε, στό θεῖο θέληµα καί µέ τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς της, ἔγινε Ἐκείνη πού ἔφερε στή σκλαβωµένη ἀπό τήν ἁµαρτία γῆ µας τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό γιά νά µᾶς ἐλευθερώσει καί νά µᾶς λυτρώσει. Νά ἀγωνιζόµαστε ὅµως κι ἐµεῖς νά µήν ὑποδουλωνόµαστε στήν ἁµαρτία, νά µήν κάνουµε ἁµαρτίες.

Ἔμπρακτα πῶς θά δείξουμε αὐτές τίς μέρες καί πάντα τήν εὐγνωμοσύνη μας πρός τήν μεγάλη μας Μητέρα, τήν Παναγία;

1. Στή γιορτή Της, τοῦ Εὐαγγελισμοῦ νά εἴμαστε ὅλοι στήν Ἐκκλησία καί ἐκεί κατά τήν ὥρα τῆς θ. Λατρείας νά εὐχαριστήσουμε καί τήν ἴδια καί τόν Υἱό Της καί Κύριό μας.

2. Στήν ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν Της πού γίνεται μέσα στή Μεγ. Τεσσαρακοστή κάθε Παρασκευή ἀπόγευμα, νά πηγαίνουμε καί νά τήν εὐχαριστοῦμε καί νά τήν παρακαλοῦμε θερμά γιά τό Ἔθνος μας πού περνᾶ καί σήμερα δύσκολες ὧρες...

3. Νά μένουμε πάντα ἐλεύθεροι ἀπό ἀδυναμίες καί πάθη. Νά μή γυρίζουμε πίσω καί ἐπαναλαμβάνουμε τά ἴδια λάθη... Ὅταν ἡ Παναγία μας βλέπει τήν πρόοδό μας στό καλό καί τήν ἀρετή, εὐχαριστεῖται καί πρεσβεύει στόν Χριστό μας γιά μᾶς!

Νά εὐχαριστοῦµε τέλος καί τούς εὐλογηµένους προγόνους µας καί ἥρωες τῆς Ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως πού χάρη στή δική τους θυσία ἀπολαµβάνουµε µιά ἐλεύθερη πατρίδα!

Σύνθημα:

Ευχαριστώ τον Θεό για την πνευματική και εθνική ελευθερία που μου χάρισε!

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Πανηγυρική και λαμπρή η αυριανή/σημερινή ημέρα, Κυριακή της Ορθοδοξίας. Ημέρα κατά την οποία εορτάζουμε το εκπληκτικό θαύμα της πίστεως, τον θρίαμβο για την επικράτηση της αλήθειας έναντι της πλάνης των αιρέσεων. 2000 χρόνια τώρα η Ορθόδοξη Εκκλησία «πολεμουμένη νικά» (ιερός Χρυσόστομος)! Καταδιώκεται αλλά δεν σταματά να εξαπλώνεται‧ σπιλώνεται αλλά διατηρεί καθαρή κι ανόθευτη την αλήθεια‧ φυλακίζεται και μένει πάντα ελεύθερη‧ φαίνεται ότι πεθαίνει αλλά ανασταίνεται. Την διάδοση του Ευαγγελίου στα μήκη και τα πλάτη της γης μας καλεί η Εκκλησία μας να θυμηθούμε την εβδομάδα αυτή που αρχίζει με την Κυριακή της Ορθοδοξίας κι ονομάζεται «Εβδομάδα Εξωτερικής Ιεραποστολής». Τι είναι όμως ιεραποστολή και τι σχέση έχει με τη ζωή μας;

Όταν ακούμε τη λέξη «ιεραποστολή» το μυαλό μας πηγαίνει στις μακρινές χώρες της Ασίας και της Αφρικής ή όπου αλλού οι ιθαγενείς δέχονται το μήνυμα του Ευαγγελίου. Έτσι οι περισσότεροι από εμάς αισθανόμαστε ίσως ότι απέχουμε πολύ από την ιεραποστολή και τους ιεραποστόλους και πιστεύουμε ότι το έργο αυτό της εκκλησίας δε μας αφορά. Περιοριζόμαστε λοιπόν στο να συνεισφέρουμε και εμείς τον οβολό μας σε αυτό το άγνωστο και απρόσιτο σε εμάς έργο.

Σήμερα λοιπόν θα δούμε την ιεραποστολή μέσα από μια άλλη προοπτική και θα διαπιστώσουμε ότι στην πραγματικότητα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της χριστιανικής μας ιδιότητας.

***

Ο ίδιος ο Χριστός μετά την Ανάστασή του και πριν την Ανάληψη έδωσε εντολή στους Αποστόλους να κηρύξουν το Ευαγγέλιό Του σε όλη την οικουμένη: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» (Ματθ. κη΄ 19-20).

Έτσι οι άγιοι Απόστολοι ξεκίνησαν το ιερό αυτό έργο της διάδοσης του Ευαγγελικού μηνύματος σε όλα τα έθνη. Αυτό το έργο της ιεραποστολής συνεχίζει αδιάκοπα η Εκκλησία.Γι’ αυτό άλλωστε η Εκκλησία μας, όπως ομολογούμε στο «Πιστεύω», ονομάζεται και «Αποστολική». Διότι διατηρεί την αποστολική διαδοχή και συνεχίζει το έργο των αγίων Αποστόλων.

Συνεπώς η ιεραποστολή είναι ουσιαστικό κομμάτι της ζωής της Εκκλησίας.

Ποιός μπορεί να γίνει ιεραπόστολος;

Η διακονία του ιεραποστόλου είναι κλήση Θεού. Ο ιεραπόστολος, είτε είναι κληρικός είτε λαϊκός, είναι ο άνθρωπος του Θεού που δέχεται την κλήση να διακονήσει σε αυτό το ιερό έργο. Πρέπει κανείς να είναι έτοιμος για μια τόσο μεγάλη υπόθεση. Απαιτείται νεανική καρδιά, ρωμαλέα διάθεση, εγρήγορση, ετοιμότητα, πνεύμα αυταπάρνησης, αυτοθυσίας και ταπεινό φρόνημα. Βέβαια όταν ο άνθρωπος πάρει αυτή τη μεγάλη απόφαση, ο Θεός τον βοηθάει, καθώς η Θεία Χάρις τα ασθενή ιατρεύει και τα ελλείποντα αναπληρεί.

Ο ιεραπόστολος υπηρετεί τον πλησίον, τον στηρίζει και πνευματικά και υλικά, τον βοηθά να πιστέψει στις δυνάμεις του, στα δικαιώματά του. Προσπαθεί να ακουστεί ελεύθερα ο λόγος του Κυρίου και των αποστόλων, ότι δεν υπάρχει διάκριση «ιουδαίου και έλληνα, δούλου και ελεύθερου, άνδρα και γυναίκας» αλλά όλοι είμαστε αδέλφια πάνω στη γη ανεξάρτητα από χρώμα, κοινωνική τάξη και φύλο.

Πόσο εύκολο είναι να ξεκινήσει κάποιος ιεραποστολή σε μιά ξένη χώρα;

Δεν είναι καθόλου εύκολο. Ένα βασικότατο πρόβλημα είναι ο τρόπος μεταφοράς του χριστιανικού μηνύματος, σε έναν άλλο λαό, που έχει διαφορετική πνευματική και πολιτισμική παράδοση. Στην προσπάθεια αυτή του ιεραποστόλου ελλοχεύουν δύο βασικοί κίνδυνοι. Άλλοτε δέχεται ορισμένα επικίνδυνα για το έργο του ήθη και έθιμα που προσκρούουν στο αληθινό πνεύμα του Ευαγγελίου. Άλλοτε πάλι ζητά να επιβάλει ως χριστιανικό κάτι που δεν ανήκει στην ουσία του χριστιανισμού, π.χ. επιβολή εθνικών στοιχείων της χώρας από την οποία προέρχεται. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα αποτρόπαια εγκλήματα του Παπισμού ή των Προτεσταντών Μισσιοναρίων (=ιεραποστόλων) που με τη βία εκχριστιάνιζαν λαούς και τους υποδούλωναν, προκειμένου να τους εκμεταλλευτούν για την ενίσχυση της επιρροής και της δύναμης των κρατών τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η έννοια της ιεραποστολής να συνδεθεί στον πολύ κόσμο με αρνητικές σκέψεις.

Απαιτείται διάκριση, προκειμένου ο ιεραπόστολος να λάβει υπόψη του την ιδιομορφία του λαού, χωρίς να αλλοιώσει το δόγμα της εκκλησίας. Αυτό το φαινόμενο στην ιεραποστολική ορολογία καλείται προσαρμογή. Έτσι βλέπουμε για παράδειγμα στην ορθόδοξη εκκλησία της Κορέας να χρησιμοποιούν ρύζι αντί για σιτάρι, στην παρασκευή των κολλύβων ή στην περιοχή της Σιβηρίας, ο λόγος του Κυρίου: «έσεσθε ουν φρόνιμοι ως οι όφεις και ακέραιοι ως αι περιστεραί» για να γίνει κατανοητός χρησιμοποιείται με μία άλλη παρομοίωση: «έσεσθε ουν φρόνιμοι ως αι ίκτιδες (κουνάβια) και ακέραιοι ως της φώκης τα νεογνά».

Σπουδαίο παράδειγμα σύγχρονου ιεραποστόλου είναι αυτό του αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστασίου, ο οποίος για πολλά χρόνια άσκησε την ιεραποστολή στην Αφρική. Όταν παρουσιάστηκε η ανάγκη ιεραποστολής στη χώρα της Αλβανίας, όπου μέχρι τότε απαγορευόταν η άσκηση οποιουδήποτε θρησκευτικού καθήκοντος, με προθυμία αποδέχτηκε την πρόσκληση της σύστασης της τοπικής εκκλησίας. Παράλληλα με την πνευματική καθοδήγηση και διδασκαλία του λαού, προσέφερε απλόχερα τη βοήθεια της Ορθοδόξου Εκκλησίας σε όλους, μουσουλμάνους και χριστιανούς, ανεξάρτητα εάν ανήκαν στην ορθόδοξη κοινότητα ή όχι.

Εμείς τι μπορούμε να κάνουμε, εφόσον αδυνατούμε να συμμετέχουμε με τη φυσική παρουσία μας σε αυτό το έργο της εκκλησίας;

1. Καταρχάς, κάτι πολύ σπουδαίο που μπορούμε να κάνουμε, όπου και αν βρισκόμαστε, είναι η προσευχή για το ιεραποστολικό έργο της εκκλησίας. Να προσευχόμαστε για τους ανθρώπους που δεν έχουν γνωρίσει το Χριστό, να παρακαλούμε να τους ανοίξει ο Κύριος τη θύρα της πίστεως. Επίσης να παρακαλούμε τα Θεό να ενδυναμώνει και να φωτίζει τους ιεραποστόλους, που προσφέρουν τη ζωή τους για τη μετάδοση του λόγου του Θεού.

2. Μπορούμε να ενδιαφερόμαστε γι΄ αυτούς με αγάπη και η καρδιά μας να ενώνεται μαζί τους, όσο μακριά και αν βρίσκονται. Με αυτόν τον τρόπο ωφελούμαστε πνευματικά, καθώς ζούμε μέσα μας την κοινωνία της εν Χριστώ αγάπης με τους άλλους ανθρώπους.

3. Πρακτικά μπορούμε να εξοικονομούμε κάποια χρήματα, κόβοντας το θέλημά μας, προκειμένου να τα προσφέρουμε στους εν Χριστώ αδελφούς μας, όταν η εκκλησία ή η ενορία μας διοργανώνει εράνους αγάπης για την ενίσχυση της ιεραποστολής.

4. Επίσης, ρωτώντας μπορούμε να μάθουμε εάν σε κάποια μέρη συγκεντρώνονται ρούχα, τρόφιμα, φάρμακα, τα οποία στέλνονται από την Εκκλησία στις χώρες όπου γίνεται ιεραποστολή, προς ενίσχυση των αδελφών μας. Πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι η οποιαδήποτε προσφορά μας έχει τελικό αποδέκτη τον ίδιο το Χριστό.

Λένε μερικοί: «Τι σε νοιάζει τί κάνουν οι άλλοι; Κοίταξε εσύ να σώσεις την ψυχή σου...»

Είναι αδιανόητο, ο χριστιανός αγωνιζόμενος για τη σωτηρία του να αδιαφορεί για τη σωτηρία των συνανθρώπων του. «Ουδέν ψυχρότερον χριστιανού, ετέρους μη σώζοντος», σημειώνει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (P.G. 60,162). Τίποτε πιο ψυχρό δεν υπάρχει από τον χριστιανό που δεν ενδιαφέρεται για τη σωτηρία των άλλων.

Η ευαγγελική περικοπή της Κυριακής της Ορθοδοξίας αναφέρεται στην κλήση των πρώτων μαθητών του Κυρίου. Ο Κύριος Ιησούς είχε ήδη απευθύνει την πρόσκληση να Τον ακολουθήσουν στον Ανδρέα και τον Ιωάννη. Ο Πρωτόκλητος μαθητής Ανδρέας έσπευσε να καλέσει τον αδελφό του τον Πέτρο και να τον οδηγήσει στον Χριστό. Στη συνέχεια ο Κύριος κάλεσε τον Φίλιππο. Τότε κι εκείνος έτρεξε αμέσως να βρει τον φίλο του τον Ναθαναήλ και να του αναγγείλει την ευχάριστη είδηση: «ον έγραψε Μωϋσής εν τω νόμω και οι προφήται, ευρήκαμεν, Ιησούν»!

Η αυθόρμητη αυτή κίνηση του Φιλίππου φανερώνει την αγάπη και το ενδιαφέρον του για τον φίλο του που θέλησε να του γνωρίσει τον Ιησού. Αποτελεί χρέος αγάπης προς τους αδελφούς μας να τους διαφωτίσουμε σχετικά με την ορθόδοξη πίστη και ζωή. Να τους συστήσουμε ένα κατάλληλο βιβλίο η περιοδικό, να τους φέρουμε στο Κατηχητικό, να τους βοηθήσουμε για τη συνειδητή συμμετοχή τους στα Μυστήρια της Εκκλησίας‧ να τους υποδείξουμε με διάκριση ποιό είναι το ορθό σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας μας. Πάνω απ’ όλα να τους διδάσκουμε με το παράδειγμά μας το οποίο αν είναι σωστό, αποτελεί την πιο πειστική απόδειξη ότι το Ευαγγέλιο εφαρμόζεται και σήμερα. Αυτό φωτίζει, ειρηνεύει και αγιάζει την ψυχή κάθε ανθρώπου.

Πολύ χαρακτηριστικά ο πρόσφατα ανακηρυχθείς άγιος Πορφύριος, όταν υπηρετούσε σε ένα χωριό έλεγε στους ανθρώπους: «παιδιά μου είμαστε όλοι μία οικογένεια. Εγώ θα ανοίγω την εκκλησία, θα προσεύχομαι και θα αισθάνομαι πως σας έχω όλους στην αγκαλιά μου, όλους παιδιά μου».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι όταν βλέπεις έναν άνθρωπο φτωχό, δυστυχή, πεινασμένο και γυμνό, σε αυτόν βλέπεις τον ίδιο το Χριστό. Πονάς και κλαις για το πώς κατάντησε η εικόνα του Θεού σε αυτήν την κατάσταση. Ο ίδιος ο Χριστός αναφέρει: «Αμήν λέγω ημίν εφόσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε». Πόσο μεγαλύτερη διαβεβαίωση χρειαζόμαστε από τα λόγια του Κυρίου μας;

***

Μέσα στον αλλοπρόσαλλο κόσμο που ζούμε, σε καιρούς πρωτοφανούς συγχύσεως και συμβιβασμών, σήμερα, Κυριακή της Ορθοδοξίας, προβάλλει επιτακτικό το χρέος μας: να βιώσουμε την ορθόδοξη πίστη και παράδοση ως τη μοναδική οδό σωτηρίας και να αγωνιζόμαστε για να την διατηρήσουμε γνήσια και ανόθευτη. Έτσι το φως της Ορθοδοξίας θα μεταλαμπαδεύευται από γενιά σε γενιά και θα ακτινοβολεί σ’ όλο τον κόσμο: «έως εσχάτου της γης»!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Να αγαπήσουμε το έργο της ιεραποστολής!

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

-Πως ονομάζεται η σημερινή Κυριακή; (...)

Της Ορθοδοξίας!

-Τι εορτάζουμε; (...)

Τη νίκη της Ορθοδοξίας κατά των εικονομάχων με την αναστήλωση των Αγίων εικόνων το 843 μ.Χ. Τον θρίαμβό της! Την ιεραποστολική και μαρτυρική της πορεία...

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ζυμωμένη με το Αίμα των Μαρτύρων της. Εκατομμύρια είναι οι άγιοι Μάρτυρες που προτίμησαν να θυσιάσουν τη ζωή τους παρά να αρνηθούν την ορθόδοξη πίστη. Και το συγκινητικό είναι ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία παρά τη σκληρή πολεμική που δέχεται από την πρώτη κιόλας εμφάνισή της όχι απλώς επιβιώνει εδώ και 2000 χρόνια, αλλά και εξαπλώνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης! Σημερα λοιπόν θα ταξιδέψουμε στη μακρινή μας Κίνα για να δούμε κι εκεί την Ορθοδοξία που ματώνει στο μαρτύριο...

ΔΙΗΓΗΣΗ

Έχει και η μακρινή μας Κινα να παρουσιάσει τούς Νεομάρτυρές της. Πρόκειται κυρίως για εκείνους οι οποίοι στις 11 Ιουνίου του έτους 1900 μαρτύρησαν για του Χριστού την ορθόδοξη πίστη την αγία.

Ναι, διότι στην αχανή Κινα με τούς πλέον του δισεκατομμυρίου κατοίκους των Βουδδιστών, Κομφουκιανιστών και Ταοϊστών υπήρξαν και οι ελάχιστοι, 700 περίπου, Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Ελάχιστοι Ρώσοι, με επικεφαλής τον ιεραπόστολο Αρχιμανδρίτη Ιννοκέντιο, και οι υπόλοιποι ντόπιοι Κινέζοι. Ομως όλοι τους πράγματι πιστοί, με γνώση της χριστιανικής ορθοδόξου πίστεως, με αγάπη ειλικρινή προς τον Σωτήρα Χριστό και συνεπή χριστιανική ζωη. Παρά το ολιγάριθμό τους, ήταν καλά οργανωμένοι ως Εκκλησία με Ναούς στο Πεκίνο, με ιεραποστολικό Κεντρο, βιβλιοθήκη, τυπογραφείο και τα παρόμοια. Και όλα αυτά, για να τροφοδοτούνται οι ίδιοι πνευματικώς, να ενισχύονται μεταξύ τους και να επιτελούν έργο ιεραποστολής και φιλανθρωπίας μεταξύ των συμπατριωτών τους. Αθόρυβη, αλλά καλά μελετημένη εργασία.

Ηλθε όμως αυτή η φοβερά ημέρα της 11ης Ιουνίου του 1900, που την ονόμασαν ημέρα «Διοκλητιανείου» διωγμού. Οι διώκτες ήταν επαναστάτες πυγμάχοι (Μποξέρς) οι οποίοι ξέσπασαν με όλη τη λύσσα τους εναντίον των επτακοσίων αυτών Ορθοδόξων Χριστιανών. Ισως είχαν παράπονα εναντίον της προπαγάνδας και του προκλητικού προσηλυτισμού άλλων ξενοφερμένων αλλοδόξων ομάδων και, χωρίς να κάνουν διάκριση, έπεσαν εναντίον των Ορθοδόξων, «αυτού του μικρού ποιμνίου», αυτών των «ακάκων αρνίων» του Χριστού. Ενοχλημένος ο άρχων του αιώνος τούτου, ο σατανάς, και με τη διάθεση να εξολοθρεύσει το γνήσιο αυτό έργο των Ορθοδόξων, εκίνησε τούς πυγμάχους (Μποξέρς) εναντίον τους.

Και την ημέρα εκείνη της τιμής της Θεομήτορος (εορτάζει η εικόνα «Άξιόν εστι»), με προσχεδιασμένο πρόγραμμα πυρπόλησαν τις Εκκλησίες, έκαψαν την πολύτιμη Βιβλιοθήκη τους, το τυπογραφείο και ό,τι διέθετε το ιεραποστολικό αυτό ορθόδοξο Κεντρο. Και όχι μόνο αυτά. Πρωτίστως επιτέθηκαν εναντίον του ευλαβούς ιερέως τους π. Θεοφάνους Τση, που ήταν η ψυχή και η βάση της Εκκλησίας τους, με σκοπό το «πατάξω τον ποιμένα και διασκορπισθήσονται τα πρόβατα της ποίμνης» (Ματθ. κστ 31). Μαζί με τον ιερέα κτύπησαν και τον 8χρονο υιό του Ιωάννη. Αυτόν τον μικρό Ιωάννη τον ακρωτηρίασαν και ακρωτηριασμένο τον βασάνιζαν και τον προκαλούσαν:

– Αρνείσαι την πίστη σου;

– Όχι, ποτέ!

– Προσκυνάς τον Βούδδα;

– Όχι, ποτέ!

Καθώς δε ο οκτάχρονος Μάρτυρας ξεψυχούσε, τον πλησίασαν οι πιστοί Χριστιανοί, για να τον ενισχύσουν. Να του δείξουν συμπάθεια και στοργή, να του ενισχύσουν την πίστη και να τον βοηθήσουν να φανεί σταθερός μέχρι τέλους. Τον ρώτησαν εάν πονά πολύ, εάν υποφέρει. Και ο παιδομάρτυς Ιωάννης με ειρηνική την καρδιά του και το γλυκό του χαμόγελο ψιθύρισε: «Το να πάσχει κανείς για τον Χριστό δεν είναι βαρύ πράγμα». Όπως δε ωραία έχει γραφεί, «έκλεισε τα αθώα του μάτια στη βαρβαρότητα της γης, για να τα ανοίξει στη Βασιλεία του Θεού, όπου οι Κήρυκοι και οι Ταρσίζιοι και οι Κλαύδιοι και οι Υπάτιοι και οι Διονυσίοι και οι Παύλοι και οι άλλοι παιδομάρτυρες του Χριστού τον περίμεναν αδελφικά να τον βάλουν στο παιχνίδι τους μαζί με τα Χερουβίμ και τα Σεραφίμ...».

Δεν ήταν όμως μόνον αυτοί οι Μάρτυρες της 11 Ιουνίου 1900. Και ο Κατηχητής Παύλος Βαν υπέμεινε φρικτά τα μαρτύρια της κακίας, του μίσους των Μποξέρς, και επισφράγισε την Κατήχηση των παιδιών με την ομολογία και το μαρτύριό του. Επίσης η Ίγια Βεν, διδασκάλισσα της Ιεραποστολικής Σχολής, «βασανίστηκε απάνθρωπα. Χτυπήθηκε, ακρωτηριάστηκε, και στο τέλος ξεψύχησε, ομολογώντας και αυτή με ανδρικό φρόνημα και παρρησία το όνομα του Χριστού».

Και άλλοι πολλοί. Μεγάλοι και μικροί. Μορφωμένοι και ολιγογράμματοι. Επίσημοι και ανεπίσημοι. Από τους επτακοσίους Ορθοδόξους, οι τετρακόσιοι περίπου αναδείχθηκαν στον διωγμό αυτό Ομολογητές και Μάρτυρες. Και πάλι ωραία γράφτηκε: «Η πρώην άγονη και στείρα Κινέζικη γη αναβλάστησε τα πρώτα της μυρίπνοα άνθη, που με το γλυκύ κίτρινο χρώμα τους πλούτισαν την ωραιότητα του Κήπου της επουράνιας Εδέμ».

Έτσι οι Ορθόδοξοι Νεομάρτυρες της μακρινής μας Κίνας συνέδεσαν την ιστορία τους με τους Μάρτυρες πάσης της γης και όλων των χριστιανικών εποχών, από του πρώτου αιώνος επί Νέρωνος, με τους Μάρτυρες των μετέπειτα εποχών, με τους Ορθοδόξους Χριστιανούς Νεομάρτυρες επί Τουρκοκρατίας, με εκείνους ακόμη των διωγμών των αθεϊστικών καθεστώτων, με τους σύγχρονους ομολογητές και με τους μάρτυρες των επερχομένων γενεών. Διότι η Ορθοδοξία έχει τους μάρτυρές της σε κάθε τόπο και κάθε εποχή!

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

1. Τι ηλικίας ήταν αυτοί οι Κινέζοι μάρτυρες και τι ιδιότητα είχαν; (...)

Ήταν άνθρωποι κάθε ηλικίας. Άνδρες και γυναίκες, ακόμη και παιδιά όπως ο 8χρονος υιός του π. Θεοφάνους, ο Ιωάννης! Μεγάλοι και μικροί. Μορφωμένοι και ολιγογράμματοι. Επίσημοι και ανεπίσημοι. Στο διωγμό εκείνο αναδείχθηκαν συνολικά 400 Ομολογητές και Μάρτυρες.

Πόσο συγκινητική είναι, παιδιά, η ιστορία αυτών των μαρτύρων! Οι Κινέζοι αυτοί μάρτυρες απέδειξαν ότι πίστευαν στην Ορθοδοξία, ως τη μόνη αλήθεια. Γι’ αυτό και προτίμησαν να θυσιάσουν τη ζωή τους παρά να προδώσουν την Ορθοδοξία που είχαν γνωρίσει και αγαπήσει μέσω των ορθοδόξων ιεραποστόλων.

2. Τι σημαίνει όμως Ορθοδοξία; (...)

(Ας απαντήσουν πρώτα τα παιδιά. Και μετά θα συνοψίσουμε εμείς).

Σημαίνει ορθή Πίστη. Είναι η Πίστη που μας απεκάλυψε ο Κύριος Ιησούς Χριστός και μας διέσωσαν οι άγιοι Απόστολοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας, με τη φωτισμένη από το Άγιο Πνεύμα διδασκαλία τους, με τα συγγράμματά τους, με τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων... Είναι η μόνη αλήθεια!

3. Μας αξίωσε ο άγιος Θεός από μικρά παιδιά να γνωρίσουμε την ορθόδοξη πίστη. Να βαπτιστούμε ορθόδοξοι χριστιανοί και να απολαμβάνουμε τις δωρεές του Θεού μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Ποιό νομίζετε λοιπόν είναι το δικό μας χρέος; (...)

Να μείνουμε σταθεροί και ακλόνητοι «τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει» (Ιούδα 3). Ακλόνητοι στην Ορθοδοξία μας, χωρίς να παρασυρόμαστε από τις διάφορες αιρέσεις.

-Πως όμως θα το κατορθώσουμε αυτό;

α. Να γνωρίσουμε την ορθόδοξη πίστη μας.

Είναι ανάγκη να ξέρουμε τι πιστεύουμε. Ποιός είναι ο Θεός που λατρεύουμε. Ποιό είναι το θέλημά Του το άγιο και τέλειο. Ποιός είναι ο σκοπός και ο προορισμός της ζωής μας. Τι συμβαίνει μετά το θάνατο κλπ. Απαντήσεις στα ερωτήματά μας αυτά θα πάρουμε από την Αγία Γραφή και τη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων. Ας μελετούμε λοιπόν τα κατάλληλα βιβλία και ας καταρτιζόμαστε στα ζητήματα αυτά της πίστεως με την καθοδήγηση του Πνευματικού μας και πνευματικά καταρτισμένων ανθρώπων.

β. Να ζούμε σύμφωνα με την πίστη μας

Η γνώση δεν αρκεί. Είναι απαραίτητη η εφαρμογή και η τήρηση των θείων εντολών διότι όπως μας διαβεβαίωσε ο Κύριος «ο γνους το θέλημα του κυρίου εαυτού και μη ετοιμάσας μηδέ ποιήσας προς το θέλημα αυτού, δαρήσεται πολλάς» (Λουκ. ιβ 47).

γ. Να υπερασπιζόμαστε την Ορθοδοξία μας.

Στο πέρασμα των χρόνων η Ορθοδοξία αντιμετώπισε πολλούς και ποικίλους εχθρούς. Πάντοτε όμως ο Πανάγαθος Θεός αναδείκνυε ανθρώπους που ακόμη κι όταν έμεναν εντελώς μόνοι, βάσταζαν στους ώμους τους την Ορθοδοξία για να μην την αφήσουν στα βέβηλα χέρια των αιρετικών. Π.χ. ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός που ονομάστηκε «Άτλας της Ορθοδοξίας, μονομάχος και γιγαντομάχος» διότι μόνο αυτός δεν υπέγραψε την ένωση με τους Παπικούς και έτσι γλιτώσαμε την υποταγή μας στον Πάπα!

Και σήμερα υπάρχουν πολλοί αιρετικοί και άθεοι που προσπαθούν να παρασύρουν τους ορθοδόξους πιστούς στην πλάνη. Παπικοί, Προτεστάντες, Ουνίτες, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Μασόνοι κ.α. Με την συστηματική προπαγάνδα και τα ύπουλα μέσα που χρησιμοποιούν αποτελούν μια πολύ επικίνδυνη παγίδα. Λένε για παράδειγμα: «Τι Ορθόδοξοι, τι Παπικοί... Το ίδιο πράγμα είμαστε. Τον ίδιο Χριστό δεν πιστεύουμε;» Είναι όμως έτσι; Όχι, βέβαια. Δεν είμαστε το ίδιο. Π.χ. με τους Παπικούς μπορεί να πιστεύουμε στον ίδιο Θεό, αλλά αυτοί απομακρύνθηκαν από την ορθή πίστη και βαρύνονται με τουλάχιστον 20 αιρετικές διδασκαλίες!

Άς μάθουμε – μεγαλώνοντας – να αποκρούουμε τις κακοδοξίες των αιρετικών, με επιχειρήματα από την Αγία Γραφή, από την Εκκλησιαστική Ιστορία, από την Ιερά Παράδοση. Να καυχόμαστε για την αλήθεια που κατέχουμε και να διαφωτίζουμε και τους άλλους...

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Κυριακή της Ορθοδοξίας, σήμερα. Ημέρα που εορτάζουμε τη νίκη της Ορθοδοξίας. Ημέρα που ομολογούμε με παρρησία και ιερή καύχηση την ορθόδοξη πίστη μας που διατηρήθηκε και συνεχίζει να διατηρείται αλώβητη παρά την ασταμάτητη σκληρή πολεμική των αιρετικών.

Ας διατηρήσουμε κι εμείς στη ζωή μας την Ορθοδοξία, αλλά και την ορθοπραξία. Ορθή πίστη, αλλά και ορθή ζωή. Αγία και ενάρετη ζωή, όπως αγία είναι και η πίστη μας. Πιστεύω και ζω ορθώς. Πάντοτε, ανά τους αιώνες, οι ορθόδοξοι ήταν αγωνιστές και μάρτυρες της αλήθειας... Τέτοιοι Χριστιανοί ορθόδοξοι, με αγνή ψυχή, με αγία ζωή, ας είμαστε και μεις.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Να γνωρίσουμε και να υπερασπιζόμαστε την Ορθοδοξία μας.

«Οὐκ ἀρνησόμεθα σου, φίλη Ὀρθοδοξία,
οὐ ψευδόμεθά σε, πατροπαράδοτον σέβας·
οὐκ ἀφιστάμεθά σου, Μῆτερ εὐσέβεια·
ἐν σοί ἐγεννήθημεν, ἐν σοί ζῶμεν καί ἐν σοί κοιμηθησόμεθα·
εἰ δέ καί καλέσειε καιρός, μυριάκις ὑπέρ σοῦ τεθνηξόμεθα»
(Ἰωσήφ Βρυέννιος)

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα

Α´. Διήγηση:

Ὅταν, οἱ Ἰσραηλίτες πολιορκοῦσαν τή μεγάλη καί ἰσχυρή πόλη Ἱεριχώ μέ τά πανύψηλα γερά τείχη της, ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, πού μετά τόν θάνατο τοῦ Μωυσῆ ἀνέλαβε τήν ἀρχηγία τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, εἶπε στούς κουρασμένους καί ἀπογοητευμένους συμπατριῶτες του:

— Ὁ Κύριος ὑποσχέθηκε ὅτι θά παραδώσει στά χέρια μας τήν Ἱεριχώ. Προσέξτε ὅμως καλά τί μᾶς λέει: αὐτή ἡ πόλη εἶναι καταραμένη. Ὅλα σ’ αὐτήν θά καταστραφοῦν, δέν θά μείνει πέτρα πάνω στήν πέτρα. Ὅλο τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι πού θά πέσει στά χέρια μας, θά ἀφιερωθεῖ στόν Κύριο, τόν εὐεργέτη μας. Κανείς ἀπό μᾶς δέν πρέπει ν’ ἁπλώσει καί νά πάρει τό παραμικρό γιά τόν ἑαυτό του, γιατί κι ἐκεῖνος θά καταστραφεῖ ἀπό τόν Θεό καί οἱ δικοί του, ἀλλά καί ὅλους ἐμᾶς τοῦ συμπατριῶτες του θά καταστρέψει. Προσέξτε, λοιπόν, νά μήν ἀγγίξει τίποτε τό χέρι σας ἀπό τήν πόλη, πού θά μᾶς παραδώσει ὁ Κύριος. Οἱ Ἰσραηλίτες μ’ ἕνα στόμα ὑποσχέθηκαν νά τηρήσουν προσεκτικά τίς συστάσεις πού τούς ἔκανε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ.

Καί ἡ Ἱεριχώ ἔπεσε. Τά ὑψηλά καί ἰσχυρά της τείχη γκρεμίσθηκαν μ’ ἕνα φοβερό πάταγο κι ἡ πόλη παραδόθηκε στούς Ἰσραηλίτες, γεμάτη θησαυρούς, χρυσάφι, ἀσήμι, πολύτιμα ἀντικείμενα, μεταξωτά χρυσοκέντητα ἐνδύματα, θησαυρούς ὁλόκληρους.

Ὁ πειρασμός ἦταν μεγάλος, ὅλοι ὅμως οἱ Ἰσραηλίτες, θυμόντουσαν τίς συστάσεις τοῦ ἀρχηγοῦ τους καί ἔτσι κανείς δέν ἅπλωσε τό χέρι νά πάρει κάτι γιά τόν ἑαυτό του ἤ τούς δικούς του. Μόνον ἕνας μέσα σ’ ἐκείνη τήν κοσμοχαλασιά καί τήν καταστροφή δέν ἀντιστάθηκε· ὁ Ἄχαρ, ἀπό τήν φυλή Ἰούδα. Περνώντας ἀπό ἕνα μισογκρεμισμένο σπίτι, πῆρε τό μάτι του μιά θαυμάσια στολή, καμωμένη στά περίφημα ἐργαστήρια τῆς Βαβυλῶνας, πού ἄστραφτε. Μπῆκε, τήν πῆρε, τήν δίπλωσε καί τήν ἔκρυψε κάτω ἀπό τά ροῦχα του. Ἐκεῖ ὅμως βρῆκε χρυσάφι καί ἀσήμι, πού ὅπως θυμάστε, παιδιά, ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ εἶχε ὑποσχεθεῖ πώς θά ἀφιερώσουν οἱ Ἰσραηλίτες στόν Θεό. Δέν ἀντιστάθηκε. Μαζί μέ τήν στολή ἔκρυψε κι ὅλο αὐτό τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι, χωρίς νά συλλογισθεῖ πώς αὐτή ἦταν μιά φοβερή κλεψιά εἰς βάρος τοῦ Θεοῦ.

— Ποιός θά μέ δεῖ; συλλογίσθηκε. Μήπως τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι πού μαζεύουμε, εἶναι μετρημένα; Ἄς κρατήσω κι ἐγώ κάτι γιά τόν ἑαυτό μου.

Λησμόνησε ὁ δυστυχισμένος ὅτι ὁ Κύριος καί Εὐεργέτης του τούς παρακολουθοῦσε ἀπό ψηλά, ἀπό τά οὐράνια.

Πέρασαν λίγες μέρες γαλήνης. Οἱ Ἰσραηλίτες ξεκουράσθηκαν κι ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ ἑτοίμασε τά σχέδια του. Φώναξε λοιπόν μερικούς νέους τολμηρούς καί προσεκτικούς Ἰσραηλίτες:

— Γνωρίζετε, τούς εἶπε δείχνοντας πίσω ἀπό κάποιους λόφους, πώς πίσω ἀπ’ ἐκεῖ βρίσκεται μιά μικρή πολιτεία πού λέγεται Γαί. Δέν μποροῦμε νά πᾶμε στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, χωρίς νά περάσουμε ἀπό ἐκεῖ. Πρέπει, λοιπόν, ἐσεῖς νά πᾶτε αὐτή τή νύχτα καί μέ προσοχή, χωρίς νά σᾶς δεῖ καί νά σᾶς ἀκούσει κανείς, νά πλησιάσετε τήν Γαί. Νά παρακολουθήσετε ἄν ἔχει πολλούς κατοίκους, ἄν ἔχει γερά τείχη κι ἀπό ποῦ μποροῦμε νά μποῦμε καί νά τήν καταλάβουμε.

Οἱ ἄνδρες ἐκεῖνοι συμφώνησαν. Πῆγαν νά ἑτοιμασθοῦν καί πρός τό ἀπόγευμα ἔφυγαν, κανονίζοντας νά φθάσουν μετά τά μεσάνυχτα στή Γαί. Μέ ἀνυπομονησία ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ καί οἱ ἄλλοι Ἰσραηλίτες πού γνώριζαν τήν ἀποστολή τους, περίμεναν νά ἐπιστρέψουν.

Τήν ἄλλη μέρα, οἱ ἄνδρες ἐκεῖνοι, πλησίαζε μεσημέρι, ὅταν ἐπέστρεψαν. Κατευθύνθηκαν ἀμέσως στή σκηνή τοῦ ἀρχηγοῦ τους κι ἄρχισαν νά ἀναφέρουν τί εἶδαν καί τί ἀκοῦσαν.

— Δέν χρειάζεται νά μετακινηθοῦν ὅλοι οἱ πολεμιστές μας πρός τήν Γαί! εἶπαν. Εἶναι πολύ μικρή πόλη μ’ ἀδύνατο κάστρο καί δυό ὥς τρεῖς χιλιάδες ἄνδρες θά μπορέσουν νά τήν καταλάβουν μέ πολλή εὐκολία. Οἱ κάτοικοί της εἶναι πολύ λίγοι καί ἡ ἐπιχείρηση φαίνεται πολύ εὔκολη.

Ἑτοίμασε, λοιπόν, ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ γύρω στούς τρεῖς χιλιάδες ἄνδρες καί τούς ἔστειλε ἐναντίον τῆς Γαί. Μέ χαρά καί τραγούδι ξεκίνησε τό μικρό ἐκεῖνο στράτευμα γιά νά κυριεύσει τήν Γαί. Καί οἱ Ἰσραηλίτες πού ἀπέμειναν, οἱ γυναῖκες καί τά παιδιά πού μέ δάκρυα τούς ξεπροβόδισαν, περίμεναν μέ ἀγωνία τήν ἐπιστροφή τους. Στό βάθος ὅμως τῆς ψυχῆς τους ἦταν ἥσυχοι καί βέβαιοι πώς ὁ Παντοδύναμος Θεός καί πάλι θά τούς ὑποστήριζε καί θά τούς βοηθοῦσε νά νικήσουν ὅπως πάντα.

Πέρασε ἔτσι μιά νύχτα ἀγρυπνίας. Ἔφθασε καί δεύτερη καί οἱ φωτιές δέν εἶχαν σβήσει οὔτε στιγμή ἀπό τό σκοτεινό στρατόπεδο τῶν Ἰσραηλιτῶν. Τά παιδιά εἶχαν ἀποκοιμηθεῖ, ἀλλά οἱ μεγάλοι, ἄνδρες καί γυναῖκες ἀγρυπνοῦσαν τριγύρω στίς φωτιές.

— Γιατί ἄργησαν; ἀναρωτιοῦνται. Ἔπρεπε νά εἶχαν ἔλθει γοργά ταχυδρόμοι, γιά νά μᾶς φέρουν τό μήνυμα τῆς νίκης. Κι ἄρχισαν νά ἀνησυχοῦν ὅλοι τους.

Ξαφνικά, κάποιοι ἥσκιοι πηχτοί φάνηκαν νά πλησιάζουν τό στρατόπεδο τῶν Ἰσραηλιτῶν. Καί μιά φωνή δυνατή πετάχθηκε πρός τόν οὐρανό:

— Ἔρχονται!

Πραγματικά, οἱ τρεῖς χιλιάδες περίπου ἄνδρες γύριζαν. Πῶς ὅμως; Χτυπημένοι, κουρελιασμένοι, πολλοί χωρίς ὅπλα, μέ δεμένα ματωμένα κεφάλια καί τό χειρότερο: κουβαλώντας τριάντα ἕξι νεκρούς Ἰσραηλίτες, πού οἱ κάτοικοι τῆς Γαί σκότωσαν στήν μάχη.

Θρῆνος βαθύς ξέσπασε στούς Ἰσραηλίτες καί ἡ καρδιά τους πού ἦταν στηριγμένη, γεμάτη δύναμη καί ἐλπίδα ὕστερα ἀπό τήν κατάληψη τῆς Ἱεριχώ, ράγισε, κρύωσε, ἄρχισε νά φοβᾶται. Ἀνάμεσα σ’ ὅλους περισσότερο θρηνοῦσε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ πού ἀπό τή λύπη του ἔσχισε τά ἐνδύματά του καί μαζί μέ τούς ἄλλους ἄρχοντες τοῦ Ἰσρήλ ἔπεσαν πάνω στό χῶμα, μιά ὁλόκληρη μέρα, ἔχοντας χῶμα πάνω στό κεφάλι τους, γιά νά δείξουν τό πένθος καί τήν ἀπελπισία τους.

—Γιατί, Κύριε! ψιθύρισε μέσα στά δάκρυά του ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ. Γιατί νά φοβηθοῦν καί νά στρέψουν τά νῶτα οἱ Ἰσραηλίτες μπροστά στόν ἐχθρό; Τώρα, μέ τέτοια ἥττα ἀπό αὐτούς τούς λίγους καί ἀδύναμους κατοίκους τῆς Γαί, εἴμαστε κατεστραμμένοι. Ὅλοι θά πληροφορηθοῦν πώς νικηθήκαμε κι ἐνῶ ὥς τώρα μᾶς φοβοῦνταν, θά ὁρμήσουν ἐπάνω μας καί θά μᾶς ἐξολοθρεύσουν.

Καί ὁ Κύριος μίλησε καί εἶπε στόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ:

— Σήκω! Γιατί ἔπεσες πάνω στό χῶμα κι ἔκρυψες τό πρόσωπό σου; Ὁ λαός μου αὐτός ἁμάρτησε καί παρέβηκε τήν ἐντολή πού ἔδωσα. Κάποιος ἀπό ἀνάμεσά σας ἔκλεψε ἀπό τήν καταραμένη πόλη καί γι’ αὐτό τιμωρηθήκατε στή Γαί καί θά τιμωρηθεῖτε ἀκόμη. Δέν θά μπορέσουν πλέον οἱ Ἰσραηλίτες νά ἀντιμετωπίσουν τούς ἐχθρούς καί διαρκῶς θά νικῶνται καί θά ὑποχωροῦν μέχρι νά βγάλουν ἀπό ἀνάμεσά τους τόν κλέφτη πού εἶναι γι’ αὐτούς κατάρα καί ἀνάθεμα. Γι’ αὐτό, αὔριο χαράματα, νά συγκεντρώσεις ὅλο τό λαό γιά νά παραδειγμα-τισθεῖ. Κι ἐγώ ἀπό ἀνάμεσά τους θά ξεχωρίσω αὐτόν πού ἔκλεψε καί πρόσβαλε τό ὄνομά μου.

Τήν ἄλλη μέρα, χαράματα, ὅλος ὁ λαός μαζεύθηκε ἀνήσυχος, περιμένοντας νά πληροφορηθεῖ τήν αἰτία τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ. Καί μέ τρόπο μυστηριώδη ὁ Κύριος φανέρωσε πώς ὁ ἁμαρτωλός καί ὁ φταίχτης εἶναι ὁ Ἄχαρ. Τόν ἅρπαξαν καί τόν ἔφεραν μπροστά στόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ. Ἦταν κατακίτρινος, σάν τό χρυσάφι πού εἶχε κλέψει καί ἔτρεμε ὁλόκληρος.

— Ἐξομολογήσου, τοῦ φώναξε προστακτικά ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, καί πές φωναχτά καί καθαρά, τί ἁμάρτημα ἔκανες καί πρόσβαλες τόν Κύριο καί Θεό μας, γιατί ἐξαιτίας σου μᾶς τιμωρεῖ καί μᾶς δοκιμάζει.

Ὁ Ἄχαρ τότε, μέ κατεβασμένο τό κεφάλι φανέρωσε τήν κλεψιά του καί ὑπέδειξε καί τόν τόπο ποῦ εἶχε κρυμμένα αὐτά πού εἶχε κλέψει.

— Τά ἔχω κρυμμένα στό χῶμα, κάτω ἀπό τή σκηνή μου, ψιθύρισε κλαίγοντας.

Ἄνθρωποι σταλμένοι ἀπό τόν ἀρχηγό τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔτρεξαν ἀμέσως, βρῆκαν καί ἔφεραν τήν ὡραία στολή, τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι. Ὁ Ἄχαρ καταντροπιασμένος, ἄκουγε τίς χῆρες καί τά παιδιά τῶν σκοτωμένων στή μάχη τῆς Γαί νά τόν φωνάζουν «κλέφτη» καί «καταραμένο» καί δέν τολμοῦσε νά σηκώσει τά μάτια καί νά κοιτάξει ἄνθρωπο. Τότε, μέσα σέ μεγάλη σιωπή, ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ πῆρε τήν ἀπόφασή του:

— Πάρτε τον μαζί μέ τήν οἰκογένειά του κι ὅλα του τά ὑπάρχοντα, τά πράγματά του, τά κοπάδια του, τά γελάδια του, ὅ,τι ἔχει καί δέν ἔχει καί ὁδηγῆστε τον στήν Ἀχώρ.

Ἡ Ἀχώρ, παιδιά, ἦταν ἕνα ἄγριο, βαθύ καί σκοτεινό φαράγγι κοντά στό στρατόπεδο τῶν Ἰσραηλιτῶν. Κι ὅταν ἔφθασαν ἐκεῖ εἶπε στόν Ἄχαρ:

—Ἔγινες ἀφορμή μέ τήν κλοπή σου νά ἐξολοθρευθοῦν τόσοι ἀδελφοί σου καί νά χάσουμε τή μάχη τῆς Γαί. Γι’ αὐτό θά ἐξολοθρευθεῖς.

Κι ὅλοι μαζί οἱ Ἰσραηλίτες πῆραν πέτρες καί τόν λιθοβόλησαν. Σέ λίγο τό σῶμα του εἶχε ἐξαφανισθεῖ κάτω ἀπό ἕνα πέτρινο βουνό, ξακουστό σ’ ὅσους περνοῦσαν ἀπό κεῖνο τό φαράγγι γιά χρόνια πολλά. Τό γεγονός αὐτό ἔμεινε ἄσβεστο στή μνήμη τῶν Ἰσραηλιτῶν καί οἱ μητέρες πάντα τό ἔλεγαν στά παιδιά τους, γιά νά τά προφυλάξουν ἀπό τό φοβερό ἁμάρτημα τῆς κλοπῆς!

Β´. Ἐπεξεργασία:

Ποιό μεγάλο κακό ἔπαθαν, παιδιά, οἱ Ἰσραηλίτες;

(...) Ἔχασαν σέ μιά μάχη ἀπό μιά μικρή πόλη, τήν Γαί. Καί εἶχαν καί νεκρούς.

Καί ποιά ἦταν ἡ αἰτία τῆς καταστροφῆς;

(...) Μάλιστα! Ἡ κλοπή τοῦ Ἄχαρ, πού παράκουσε στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ.

Τί μᾶς διδάσκει, λοιπόν, ἡ τρομερή τύχη τοῦ Ἄχαρ;

(...) Ὅτι ὁ Θεός δέν ἀγαπᾶ τόν κλέφτη. Ὅτι ἡ κλοπή εἶναι ἁμαρτία!

Ποιά ἐντολή ἀνάμεσα στίς Δέκα μᾶς μιλάει γιά τήν κλοπή καί τί μᾶς λέει;

Ἡ ἕβδομη! Καί μᾶς λέει: «Οὐ κλέψεις» (Ἔξοδος κ΄ 14).

Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας ὅταν βρισκόταν στή γῆ καί Τόν ρώτησε κάποιος νέος ἄνθρωπος τί πρέπει νά κάνει γιά νά κληρονομήσει τόν Παράδεισο, ὁ Κύριος τοῦ εἶπε νά ἐφαρμόζει τίς ἐντολές: «τὸ οὐ φονεύσεις..., οὐ κλέψεις, οὐ ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καὶ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» (Ματθ. ιθ΄ 18-19).

Γ´. Ἐφαρμογή στή ζωή μας:

Τί θά ἀπαντούσατε, ἄν κάποιος σᾶς ρωτοῦσε, «γιατί δέν πρέπει νά κλέβουμε»; (...)

Γιατί δέν τό θέλει ὁ Οὐράνιος Πατέρας μας, ὁ Θεός. Μέ τήν κλοπή ἁμαρτάνουμε βαριά γιατί ἀφαιροῦμε κάτι πού ὁ Θεός ἔδωσε σ’ ἄλλον ἀδελφό μας καί ὄχι σ’ ἐμᾶς. Ἡ κλοπή εἶναι ἀντίθετη μέ τήν ἀγάπη τή χριστιανική καί βρίσκεται μέσα στίς καρδιές, τίς παγωμένες καί σκληρές.

Οἱ κλέφτες εἶναι δυστυχισμένοι ἄνθρωποι, διότι λατρεύουν τό χρῆμα καί τά ἐπίγεια ἀγαθά, τόσο πολύ, πού θυσιάζουν εὔκολα τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς τους, γιά νά κλέψουν καί νά τ’ ἀποκτήσουν. Ποτέ ἕνας κλέφτης δέν ἔχει ἤρεμη, γαλήνια καρδιά. Ἡ ζωή του εἶναι ἕνα μαρτύριο.

Ἀλλά ὁ κλέφτης ἀποκαλύπτεται πολλές φορές καί ντροπιάζεται. Δέν ἔχει μάτια νά δεῖ ἄνθρωπο, ἡ δυστυχία του εἶναι μεγάλη. Κανείς δέν τόν παίρνει στή δουλειά, κανείς δέν τόν ἐμπιστεύεται. Τόν βλέπουν στό δρόμο καί κάνουν οἱ γνωστοί του πώς δέν τόν γνωρίζουν, τόν περιφρονοῦν. Καί περνᾶ ὁ δυστυχής αὐτός ἄνθρωπος ὁλόκληρη τή ζωή του στιγματισμένος.

Δέν βλάπτει μονάχα τόν ἑαυτό του, γιατί μπορεῖ νά κάνει μεγαλύτερο κακό στούς ἄλλους ἀνθρώπους, ὅπως ὁ Ἄχαρ ἔγινε ἀφορμή νά σκοτωθοῦν τριάντα ἕξι συμπατριῶτες του.

Βλέπετε, παιδιά, πόσες ἁμαρτίες καί κακίες συνοδεύουν τήν κλοπή. Τό ἕνα κακό φέρνει τό ἄλλο. Καί ὁ ἄνθρωπος ὁδηγεῖται ἀπό τόν διάβολο στήν καταστροφή, ὅπως ὁ Ἄχαρ.

Καί μήν πεῖ κανείς στόν ἑαυτό του ὅτι «ἐγώ δέν εἶμαι κλέφτης μεγάλος. Ἐγώ μόνο μικροπράγματα κλέβω». Ὅλοι οἱ μεγάλοι κλέφτες, παιδιά, ἄρχισαν νά κλέβουν πρῶτα μικρά πράγματα καί μετά τούς ἔγινε κακιά συνήθεια καί ἔκλεβαν μεγάλα. Κι ὁ Ἰούδας λίγο - λίγο ξεκίνησε μέχρι πού ἔφτασε νά προδώσει τόν Χριστό μας γιά 30 ἀργύρια!

Κι ἄν ἔχω κλέψει κάποια φορά στή ζωή μου, πῶς μπορῶ νά ἐπανορθώσω τό λάθος μου; (...)Πολύ ὡραῖα! Ἐπιστρέφω στόν ἰδιοκτήτη τά κλεμμένα, ὁμολογῶ τό λάθος μου καί ζητῶ νά μέ συγχωρήσει. Πάνω ἀπ’ ὅλα μετανοῶ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τό ἐξομολογοῦμαι στόν Πνευματικό μου!

Ποιό σύνθημα θά λάβουμε σήμερα ἀπό τή διήγηση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού ἀκούσαμε καί ἀπό ὅσα συζητήσαμε;

Σύνθημα:

Δεν κλέβω ποτέ και τίποτα!

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα