ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Ακολουθεί το κείμενο του Π.Ι. με αρκετές ασαφείς θέσεις που σχετικοποιούν την μοναδική αλήθεια της Ορθοδόξου Πίστεως . Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο γεγονός, ότι οι συντάκτες δεν είναι ξεκαθαρισμένοι μέσα τους για την ειρήνη που φέρνει η Ορθόδοξη πίστη και ζωή. Αυτό φαίνεται όταν γράφουν : «…Θα είναι η χειρότερη εξέλιξη, δεδομένης της μόνιμης ροπής των θρησκειών και των Εκκλησιών προς τον φονταμενταλισμό και την παραδοσιοκρατία».
Περισσότερα για την αναίρεση των εσφαλμένων θέσεών τους, πού άλλωστε δεν τις συμμερίζεται και η ΠΕΘ , υπάρχει στο άρθρο του κ. Δημητρίου Η. Βογιατζή, Θεολόγου Καθηγητού του 3ου Λυκείου Υμηττού της 10-9-2008


Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος Π.Ι.
Γεώργιος Στάθης, Μόνιμος Πάρεδρος Π.Ι.
Παντελής Καλαϊτζίδης, Πάρεδρος ε.θ. Π.Ι.
Μεσογείων 396, 153 41 Αγία Παρασκευή
Τηλ.: 210.6001003, 693.7016.661
email: syang@pi-schools.gr

Αγία Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2008



Προς τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
  κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη


Κύριε Υπουργέ,

 Είναι γεγονός ότι για παραπάνω από τριάντα χρόνια όλοι οι Σύμβουλοι και οι Πάρεδροι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Α/θμιας όσο και της Β/θμιας Εκπαίδευσης εργάστηκαν για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό του μαθήματος των Θρησκευτικών σε συνεργασία πάντοτε με υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠΕΠΘ. Καρπός αυτής της εργασίας και συνεργασίας, που εναρμονίζεται απολύτως με το Σύνταγμα και τους νόμους, ήταν νέα αναλυτικά προγράμματα και σχολικά βιβλία, τα οποία είχαν θετική αποδοχή από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς τους. Στο πλαίσιο αυτό, το δικαίωμα απαλλαγής από το θρησκευτικό μάθημα ουδόλως εθίγη, αφού μπορούσαν με σύννομες διαδικασίες να εξαιρεθούν οι αλλόθρησκοι και οι ετερόδοξοι μαθητές. 
Έτσι, η εγκύκλιος της 10ης Ιουλίου 2008, σχετικά με την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, μας αιφνιδίασε και μας προβλημάτισε. Γιατί, για πρώτη φορά, υποδηλώνεται ότι όλοι οι μαθητές έχουν δικαίωμα απαλλαγής από τα Θρησκευτικά, αρκεί να το ζητήσουν, δίχως καμία περαιτέρω επεξήγηση. Στην ουσία, το μάθημα από υποχρεωτικό μετατρέπεται σε προαιρετικό και ενώ υπονοείται ο ομολογιακός του χαρακτήρας, ακόμη και οι ορθόδοξοι μαθητές μπορούν να απαλλάσσονται από τη διδασκαλία του. Οι δύο εγκύκλιοι που ακολούθησαν, 4-8-2008 και 26-8-1008, αντί να διευκρινίζουν και να απαντούν στα εύλογα ερωτήματα, επέτειναν την ασάφεια και, επιτρέψτε μας, τη σύγχυση.
Για τον λόγο αυτό, θα ήταν σκόπιμη η έκδοση νέας εγκυκλίου, στην οποία να βεβαιώνεται ο υποχρεωτικός χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών και να διευκρινίζεται ότι η απαλλαγή από αυτό αφορά λόγους θρησκευτικής συνείδησης, δηλαδή, περιπτώσεις αλλοθρήσκων και ετεροδόξων μαθητών που το επιθυμούν. 
Στο συνημμένο υπόμνημά μας, αναλύονται τα σχετικά με το δικαίωμα της απαλλαγής, οι παιδαγωγικές και άλλες επιπτώσεις από τις τελευταίες ρυθμίσεις, ο χαρακτήρας και η φυσιογνωμία του ισχύοντος θρησκευτικού μαθήματος, καθώς και οι προοπτικές για μία περαιτέρω αλλαγή του θεσμικού πλαισίου του, ώστε με μια νέα και διευρυμένη νομιμοποιητική βάση να απευθύνεται και να ενδιαφέρει όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως ομολογίας ή θρησκεύματος. 

Με τιμή,

Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος Π.Ι.

Γεώργιος Στάθης, Μόνιμος Πάρεδρος Π.Ι.

Παντελής Καλαϊτζίδης, Πάρεδρος ε.θ. Π.Ι.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΤΟΥ ΥΠΕΠΘ ΠΕΡΙ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

Το άρθρο 16 παρ. 2 του Συντάγματος προβλέπει την καλλιέργεια και ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών στη δημόσια εκπαίδευση. Επειδή, όμως, σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 1, «Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη» και «Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη…», για την θρησκευτική αγωγή προβλέπονται απαλλαγές και εξαιρέσεις, όταν ορισμένοι μαθητές ή οι κηδεμόνες τους το επιθυμούν. Η θρησκευτική ελευθερία, η οποία αποτελεί συνταγματική επιταγή αλλά και όρο του Ν. 1566, διασφαλίζεται στη δημόσια εκπαίδευση με τη γνώση και το διάλογο. Κι αυτό γιατί συχνά η έλλειψη γνώσης υπονομεύει τη θρησκευτική ελευθερία, καθώς καθιστά τον απληροφόρητο για το εν γένει θρησκευτικό φαινόμενο μαθητή ευάλωτο σε θρησκευτική παραπλάνηση. Ωστόσο, οι γονείς έχουν το δικαίωμα να εξασφαλίζουν για τα παιδιά τους  μόρφωση και εκπαίδευση, η οποία να συμφωνεί με τις δικές τους θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις (Προσθ. Πρωτ. 1, αρθρ. 2 ΕΣΔΑ).

Για τους λόγους αυτούς, η θρησκευτική ελευθερία διασφαλίζεται στην εκπαίδευση και με το δικαίωμα της απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών. Όπως πάντοτε γινόταν και συνεχίζει να γίνεται στο ελληνικό δημόσιο σχολείο, δικαίωμα απαλλαγής από το μάθημα έχουν οι αλλόθρησκοι, οι ετερόδοξοι και εκείνοι οι μαθητές που, για σοβαρούς λόγους θρησκευτικής συνείδησης, το επιθυμούν. Ωστόσο, το μέτρο της απαλλαγής δεν μπορεί να ισχύει για όλους τους μαθητές, παρά τα όσα δήλωσε πρόσφατα ο Συνήγορος του Πολίτη. Γιατί όταν γενικεύεται η δυνατότητα απαλλαγής, χωρίς μάλιστα να απαιτείται εξήγηση, τότε ένα μάθημα που ανήκει στον κορμό των μαθημάτων γενικής παιδείας, όπως είναι το μάθημα των Θρησκευτικών, καθίσταται αυτομάτως μάθημα προαιρετικό.

Ευρωπαϊκή πραγματικότητα και το δικαίωμα στη γνώση

Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ενταγμένο από συστάσεως του ελληνικού κράτους στον κορμό των μαθημάτων του σχολείου, τα δε αναλυτικά προγράμματα του μαθήματος, όπως και όλων των άλλων μαθημάτων, είναι νόμος του κράτους. Από τότε μέχρι σήμερα, το μάθημα έχει αλλάξει πολλές φορές ύφος και περιεχόμενο, ανάλογα με τις εκάστοτε απαιτήσεις και τα δεδομένα της κάθε εποχής. Όμως πάντοτε η ελληνική Πολιτεία είχε αυτή και όχι άλλος φορέας την εποπτεία, τον διαρκή έλεγχο, τον σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών και των βιβλίων αλλά και τον διορισμό, την επιμόρφωση και αξιολόγηση των θεολόγων εκπαιδευτικών. Ακόμη, κατά το Σύνταγμα, η Πολιτεία μεριμνά ώστε, παρέχοντας θρησκευτική αγωγή, να μην παραβιάζεται η θρησκευτική ελευθερία κανενός.

Από τις βασικότερες επιδιώξεις της εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να εφοδιάσει τους μαθητές με τα στοιχεία εκείνα που είναι απαραίτητα, ώστε να ζήσουν αρμονικά στην πολυπολιτισμική κοινωνία της Ευρώπης. Να γνωρίσουν, δηλαδή, οι μαθητές, όχι μόνο τη δική τους θρησκευτική κληρονομιά, αλλά και τις θρησκευτικές παραδόσεις και αξίες και άλλων ανθρώπων. Η επιδίωξη αυτή πέραν του ότι στοχεύει, με βάση τη γνώση, στο σχηματισμό μιας κοινωνίας ανεκτικότερης στην ετερότητα, υλοποιεί παράλληλα και το δικαίωμα του παιδιού στη γνώση. 

Ασκώντας το έργο αυτό η Πολιτεία, μπορεί να προφυλάσσει το σχολείο από εκδηλώσεις θρησκευτικού φονταμενταλισμού και άλλες ακραίες εκδηλώσεις θρησκευτικής πίστης, αλλά και να αποτρέπει, στο μέτρο του δυνατού, την ανάπτυξη επικίνδυνων για το κοινωνικό σώμα θρησκευτικών ομάδων ή σεκτών.

Με τη διδασκαλία ενός καθαρά ομολογιακού μαθήματος, που θα είναι εκ των πραγμάτων προαιρετικό, ή κάθε θρησκείας σε  χωριστή τάξη, μπορεί να εμφανιστεί στα σχολεία ένα πρωτόγνωρο για την Ελλάδα φαινόμενο, αυτό  της θρησκευτικής ομοσπονδοποίησης του σχολείου. Η θρησκευτική ομοσπονδοποίηση του σχολείου μπορεί να οδηγήσει μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα στην εκχώρηση της ευθύνης του θρησκευτικού μαθήματος από την Πολιτεία στις επιμέρους θρησκευτικές κοινότητες. Θα είναι η χειρότερη εξέλιξη, δεδομένης της μόνιμης ροπής των θρησκειών και των Εκκλησιών προς τον φονταμενταλισμό και την παραδοσιοκρατία. Αν τούτο συσχετιστεί με το δεδομένο ιστορικό γεγονός ότι στα Βαλκάνια και στην νοτιοανατολική Ευρώπη η θρησκεία υπήρξε σχεδόν πάντα παράγων εθνογένεσης, απαιτείται να μελετηθούν σε βάθος οι ποικίλες παράμετροι ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Πολλαπλά ομολογιακά μαθήματα

Η διδασκαλία κάθε θρησκεύματος χωριστά θα σημάνει και μιαν «επανομολογιοποίηση» των διαφόρων χριστιανικών Εκκλησιών, ομολογιών και κοινοτήτων στην Ελλάδα (Ρωμαιοκαθολικοί, ποικίλες προτεσταντικές κοινότητες, Αρμένιοι, Κόπτες κ.ά.), που ενδεχομένως θα απαιτήσουν την ιδιαίτερη διδασκαλία και προβολή της δικής τους ομολογίας. Επισημαίνεται ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο διά του τομέα των θεολόγων του, μετά από υπεύθυνο διάλογο, προχώρησε σε συμφωνία με την επιτροπή παιδείας της Συνόδου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα, ήδη από το 2005, προκειμένου να χρησιμοποιούν στις Κυκλάδες και στην Κέρκυρα και οι ρωμαιοκαθολικοί μαθητές γυμνασίου τα νέα διδακτικά βιβλία Θρησκευτικών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Το ισχύον θρησκευτικό μάθημα

Το υφιστάμενο μάθημα των θρησκευτικών, όπως και  οι προσανατολισμοί και οι επιλογές της δημόσιας εκπαίδευσης, πέρασε από διάφορες φάσεις, με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον μονοφωνικό ή κατηχητικό ή αυστηρά ομολογιακό. Σήμερα τείνει σταθερά να είναι ένα μάθημα ανοικτό και ανεκτικό προς τις άλλες χριστιανικές ομολογίες αλλά και τις άλλες θρησκείες με γνωσιακό και παιδαγωγικό χαρακτήρα.

Ως εκ τούτου, συνιστά γνωριμία με τα μορφωτικά αγαθά, τις αξίες και τον πολιτισμό που διαμόρφωσε ο Χριστιανισμός και η ορθόδοξη παράδοση, ενώ παράλληλα διδάσκεται το θρησκευτικό φαινόμενο γενικά και οι μεγάλες θρησκευτικές παραδόσεις των λαών. Ακόμη, στο πλαίσιο του μαθήματος, τα κοινωνικά και υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου προσεγγίζονται με πνεύμα διαλόγου, ελευθερίας και καταλλαγής, χωρίς ομολογιακή εμμονή, κατηχητισμό, φανατισμό ή μισαλλοδοξία. Με άλλα λόγια, το σύγχρονο μάθημα των Θρησκευτικών βοηθά στην κατανόηση της παράδοσης και εκφράζει τον θρησκευτικό πολιτισμό μας με σεβασμό προς κάθε ετερότητα.

Το μάθημα των Θρησκευτικών στη χώρα μας, ενταγμένο οργανικά στην παρεχόμενη από την Πολιτεία εκπαίδευση, διαλέγεται με τα άλλα μαθήματα στο πλαίσιο της διαθεματικής και διεπιστημονικής προσέγγισης της σχολικής γνώσης, η οποία αποσκοπεί στην καλλιέργεια ενός γνήσιου ανθρωπισμού. Η διαμόρφωση αξιών, στάσεων, η υπέρβαση των προκαταλήψεων, των στερεοτύπων και των διακρίσεων, η αποδοχή των διαφορών, η επίλυση των αντιπαλοτήτων, η ανάλυση και συζήτηση μεγάλων σύγχρονων προβλημάτων συνδέονται με τις  αξίες και την υπαρξιακή στάση που προκύπτει από το ήθος της ελληνορθόδοξης παράδοσης.

Ως εκ της θέσεώς του στον κορμό των μαθημάτων, δεν μπορεί να είναι «μονοφωνικό» και «μονόπλευρο». Είναι γεγονός ότι ο διάλογος των μαθημάτων στην ελληνική σχολική πραγματικότητα, διαμόρφωσε τις τελευταίες δεκαετίες νέες δυνατότητες και νέους ορίζοντες στη διδασκαλία και του θρησκευτικού μαθήματος. Το θρησκευτικό μάθημα με σαφή τον γνωσιολογικό του χαρακτήρα και απελευθερωμένο από την παλαιά αντίληψη που το ήθελε στενά ομολογιακό, κατηχητικό και ηθοπλαστικό, εγκεντρίζεται, πολλές φορές κριτικά και αυτοκριτικά, κυρίως, στα μορφωτικά και πολιτιστικά αγαθά της ελληνικής ορθόδοξης παράδοσης και του βυζαντινού πολιτισμού. Δίνοντας έμφαση στην ιστορία και στον πολιτισμό, έχει συνάμα ανοικτούς ορίζοντες και διαλέγεται με τα ζητήματα και τις προτεραιότητες που θέτει ο ραγδαία μεταβαλλόμενος σύγχρονος κόσμος και πολιτισμός. Αναμφίβολα, λοιπόν, προσφέρει στην υπόθεση της παιδείας στον τόπο μας και έχει πολλά ακόμη να συνεισφέρει στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής αγωγής.

Αν, λοιπόν, καθιερωθεί στο δημόσιο σχολείο προαιρετικό μάθημα Θρησκευτικών, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος το υπάρχον θρησκευτικό μάθημα να προσανατολισθεί προς μια απόλυτα ομολογιακή και κατηχητική έκφραση. Στην περίπτωση αυτή, είναι φανερό ότι θα υποβαθμιστούν οι υπάρχουσες Θεολογικές Σχολές των Πανεπιστημίων, ενώ οι εκπαιδευτικοί που θα διδάσκουν ένα αμιγώς ορθόδοξο ομολογιακό θρησκευτικό μάθημα, αλλά και το ίδιο το περιεχόμενο του μαθήματος, δεν θα εποπτεύονται και ελέγχονται από τα θεσμοθετημένα όργανα της Πολιτείας, αλλά απευθείας από την Εκκλησία.

Θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε εδώ ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, όταν το 2004 ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών εξεδήλωσε πρόθεση κηδεμονίας του μαθήματος (βλ. περ. Εκκλησία Δεκ. 2004-Ιαν. 2005), απάντησε ότι «το θρησκευτικό μάθημα δεν αντιμετωπίζεται ως ένα ειδικό μάθημα - με ό,τι αυτό συνεπάγεται - αλλά ως ένα κανονικό μάθημα του σχολικού προγράμματος». Ως εκ τούτου, το αναλυτικό πρόγραμμα και τα βιβλία των Θρησκευτικών, σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία, «είναι έργο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ως ανεξάρτητης δημόσιας υπηρεσίας, η οποία υπάγεται κατευθείαν στον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων» και όχι της Εκκλησίας.
Εξάλλου, η αρνητική κριτική που δέχθηκαν πρόσφατα τα νέα βιβλία των Θρησκευτικών του Γυμνασίου από εκκλησιαστικούς κύκλους σχετίζεται κυρίως με τον μη ομολογιακό χαρακτήρα τους. Αντίθετα, η θετική κριτική την οποία εξέφρασαν ακαδημαϊκοί κύκλοι (Τμήμα Θεολογίας Α.Π.Θ.), εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς σχετίζεται ακριβώς με τον ανοικτό, πλουραλιστικό και κυρίως με τον ορθό παιδαγωγικό και θεολογικό προσανατολισμό των νέων βιβλίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρόσφατη έρευνα της ΟΛΜΕ, το νέο βιβλίο Θρησκευτικών της Β΄ Γυμνασίου απέσπασε την πρώτη θέση μεταξύ όλων των νέων βιβλίων σύμφωνα με την κρίση των εκπαιδευτικών.

Θρησκευτική κατήχηση - όποιο κι αν είναι το θεματικό της περιεχόμενο - και δημόσιο σχολείο δεν μπορούν να συνδυαστούν στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές και πλουραλιστικές κοινωνίες. Αυτό, κατά τη γνώμη μας, θα πλήξει καίρια ένα ανοικτό, πλουραλιστικό, διαπολιτισμικό και ανεκτικό προς την ετερότητα θρησκευτικό μάθημα που χωράει, ενδιαφέρει και απευθύνεται σε όλους.

Προοπτικές περαιτέρω αλλαγής του θεσμικού πλαισίου του μαθήματος των Θρησκευτικών

Το μάθημα των Θρησκευτικών δεν είναι κατήχηση ή μύηση στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη, αλλά ένα από τα μαθήματα του σχολείου με ιδιαίτερο μορφωτικό και παιδαγωγικό περιεχόμενο. Για τον λόγο αυτό, δεν ορίζεται και δεν εποπτεύεται από καμία Εκκλησία, δόγμα ή ομολογία, ενώ η διδακτέα ύλη του καθορίζεται από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και αποτελεί - όπως κάθε αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας - νόμο του κράτους. Ακόμη, ο τρόπος διδασκαλίας και αξιολόγησής του διέπεται από τις παιδαγωγικές και διδακτικές παραμέτρους που ισχύουν για όλα τα μαθήματα του Ελληνικού σχολείου.

Αν και το νομικό πλαίσιο που διέπει το μάθημα είναι απολύτως σαφές και ξεκάθαρο, η πραγματικότητα αυτή συχνά δεν γίνεται αντιληπτή. Συχνά, πρωτοβουλίες και πρακτικές στη σχολική πράξη τροφοδοτούν τη δημόσια κριτική, δυσχεραίνοντας  την νηφάλια αντιμετώπιση. Σημειώνουμε εδώ με έμφαση ότι η κριτική και ο δημόσιος διάλογος, χαρακτηριστικά της δημοκρατικής πολιτείας, είναι όχι μόνο ευπρόσδεκτα αλλά και επιθυμητά. Ο διάλογος, όμως, και η κριτική γίνονται μόνο όταν ένα μάθημα του σχολείου είναι έτσι θεσμοθετημένο, ώστε να είναι ανοικτό και να αφορά όλους τους μαθητές. Διαφορετικά, και εφόσον η Πολιτεία δεν σχεδιάζει ούτε εποπτεύει, το μάθημα γίνεται κλειστό και, άρα, ανεξέλεγκτο.

Συνεπώς, απαιτείται άμεσα περαιτέρω αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και της νομιμοποιητικής βάσης του μαθήματος, ώστε ρητά και εκπεφρασμένα να μην θεωρείται πλέον θρησκευτική κατήχηση ή ομολογιακό μάθημα, αλλά ένα μάθημα με σαφώς ανοικτό, πλουραλιστικό και μορφωτικό-γνωσιολογικό περιεχόμενο. Ως βάση του μπορεί να χρησιμοποιηθεί το θρησκευτικό φαινόμενο γενικά, οι μεγάλες θρησκείες του κόσμου, ο Χριστιανισμός και η Ορθοδοξία ειδικότερα, με έμφαση στην ιστορία και στον πολιτισμό. Τούτο, άλλωστε, ισχύει εν πολλοίς και στα υπάρχοντα αναλυτικά προγράμματα και βιβλία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για εκσυγχρονισμό και προσαρμογή στα σημερινά δεδομένα, τόσο του χαρακτήρα όσο και του περιεχομένου του μαθήματος, όπως άλλωστε οι ίδιοι οι θεολόγοι-εκπαιδευτικοί έχουν επισημάνει σε συνέδρια των τελευταίων ετών με κεντρικό άξονα τον παραπάνω προβληματισμό.

Οι μαθητές οφείλουν να προσεγγίζουν τα παραπάνω από ιστορική και πολιτισμική σκοπιά, όχι μόνο για να γνωρίζουν τη δική τους θρησκευτική παράδοση αλλά και τις θρησκευτικές παραδόσεις των άλλων ανθρώπων με τους οποίους διαβιούν στις σύγχρονες ανοικτές και πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Μετά την τυπική αλλαγή του θεσμικού πλαισίου του μαθήματος, η θρησκευτική αγωγή δεν θα συνιστά παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας κανενός μαθητή. Αντίθετα, θα απευθύνεται και θα ενδιαφέρει όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως ομολογίας ή θρησκεύματος.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι Εθνικές Ανεξάρτητες Αρχές και οι ρυθμίσεις στη σχολική πράξη μετά την απαλλαγή από τα Θρησκευτικά

1.  Με δεδομένο ότι κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα τη σχολική καθημερινότητα από τους μαχόμενους εκπαιδευτικούς, σημειώνουμε τα εξής:

Οι δικαστικές αποφάσεις και οι γνωμοδοτήσεις των Ανεξάρτητων Αρχών ορίζουν ένα πλαίσιο δράσης. Η Διοίκηση θα πρέπει με προσεκτικές από κάθε άποψη διαδικασίες να τις υλοποιήσει. Πάντως, ο σχεδιασμός και η στρατηγική της εκπαίδευσης, αλλά και η κατάρτιση των  αναλυτικών προγραμμάτων και η σύνταξη των σχολικών βιβλίων είναι έργο και ευθύνη της επιστημονικής, παιδαγωγικής και εκπαιδευτικής κοινότητας, η οποία εκφράζεται από τα θεσμοθετημένα όργανα της Πολιτείας. Όπου, για κάθε ζήτημα της εκπαίδευσης, γίνεται ευρεία συζήτηση, αντιπαράθεση απόψεων, ουσιαστικά ένας εθνικός διάλογος. Οι αποφάσεις και τα πορίσματα που αφορούν κάθε μάθημα, άρα και το μάθημα των Θρησκευτικών, λαμβάνονται σε ολομέλειες θεσμοθετημένων οργάνων, τα οποία έχουν κύριο μέλημα την εφαρμογή των νόμων της Πολιτείας, την αναπλαισίωση της επιστημονικής γνώσης και την κοινωνική πραγματικότητα.

2. Με βάση την μέχρι τώρα σχολική εμπειρία, επισημαίνεται ότι θα υπάρξουν ποικίλα προβλήματα, γιατί ακόμη και οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις για την απασχόληση των απαλλαγέντων από τα Θρησκευτικά μαθητών με διαφορετικό διδακτικό αντικείμενο δεν μπορεί αυτονόητα να υλοποιηθούν στην σχολική πράξη και λειτουργία. Επιπλέον, θα υπάρξουν προβλήματα και μεταξύ συναδέλφων σχετικά με το ποιος, πώς και πότε θα αναπληρώνει τις ώρες απαλλαγής από τα Θρησκευτικά, με αποτέλεσμα οι μαθητές να παραμένουν τελικά εκτός μαθήματος.

3. Η διαδικασία απαλλαγής θα πρέπει να ελέγχεται από τον Διευθυντή του σχολείου, όπως προέβλεπε και συνιστούσε και η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ώστε πράγματι να απαλλάσσεται ο μαθητής που επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης και να αποκλειστεί η περίπτωση απαλλαγής για λόγους «ευκολίας» (ένα μάθημα λιγότερο, κενό κ.ά.).

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αλλάζει το ωρολόγιο πρόγραμμα, ώστε οι μαθητές που απαλλάσσονται από τα Θρησκευτικά να αποχωρούν από το σχολείο νωρίτερα.

Οι μαθητές που απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να περιφέρονται εντός ή εκτός του Σχολείου, όχι μόνο για λόγους ασφαλείας των ίδιων, αλλά και για την εύρυθμη λειτουργία του Σχολείου.

Όσον αφορά την τελευταία εγκύκλιο (26-8-08), η οποία ορίζει τα σχετικά με την παιδαγωγική απασχόληση των απαλλαγέντων από το μάθημα των Θρησκευτικών, δεν διευκρινίζεται σαφώς, αν και οι ορθόδοξοι μαθητές, πέρα από τους αλλόθρησκους ή ετερόδοξους, μπορούν να απαλλάσσονται (ή όχι) και άρα να παρακολουθούν υποχρεωτικά (ή όχι) κάποιο άλλο διδακτικό αντικείμενο.

Εφόσον ισχύσουν και οι δύο προηγούμενες εγκύκλιοι, είναι σαφές ότι το δικαίωμα της απαλλαγής μπορεί να χρησιμοποιηθεί τυπικά και ουσιαστικά και από τους ορθόδοξους μαθητές.

Ακόμη, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις για την απασχόληση των απαλλαγέντων από τα Θρησκευτικά μαθητών, όχι μόνο είναι πολύ δύσκολο έως και εντελώς αδύνατον να εφαρμοστούν στην πράξη, αλλά θα προκαλέσουν μόνο σύγχυση και αναστάτωση στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου και στο παιδαγωγικό κλίμα κάθε τάξης. Επιπλέον, μπορεί να επιτείνουν αυτό που προσπαθεί να θεραπεύσει η εγκύκλιος περί απαλλαγής, δηλαδή, την αξίωση αποκάλυψης των ατομικών θρησκευτικών πεποιθήσεων, επιτυγχάνοντας τα εντελώς αντίθετα, δηλαδή τον διαχωρισμό και τις διακρίσεις μεταξύ των μαθητών.

Νέα δεδομένα στα σχολεία;

Με την εκτεταμένη αυτή δυνατότητα απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών, εισάγονται κυριολεκτικά νέα δεδομένα στο σχολείο και στον σχολικό πολιτισμό. Εισάγεται, στην κυριολεξία, ένα σύστημα για μαθητές δύο ταχυτήτων, εκείνων που θα έχουν λιγότερα μαθήματα και, άρα, θα έχουν περισσότερα κενά και όσων θα έχουν περισσότερα μαθήματα και δεν θα έχουν κενά κ.λπ. Επιπλέον, οι μαθητές, ούτως ή άλλως, στιγματίζονται με την απαλλαγή ή την μη απαλλαγή, ενώ διακυβεύεται η θέση και το παιδαγωγικό status του δημόσιου σχολείου. Όταν, όμως, ένα μάθημα αμφισβητείται πολλαπλώς, με την δυνατότητα της εύκολης απαλλαγής από αυτό, πολλά μπορεί να συμβαίνουν σε κάθε σχολείο.

Κατά την διδακτική πράξη, π.χ. είναι δυνατό άλλοτε να σκληραίνει και να στενεύει φανατικά ο ομολογιακός του χαρακτήρας και, άλλοτε, για τους ίδιους λόγους, να διολισθαίνει σε μιαν ανεξέλεγκτη κατάσταση. Ακόμη, υπάρχει το ενδεχόμενο πολλοί γονείς για λόγους ευσέβειας, δηλαδή, εκ του αντιθέτου λόγου κινούμενοι, να ζητούν την απαλλαγή των παιδιών τους από τα Θρησκευτικά, γιατί, απλώς, δεν θα συμφωνούν με την μη ομολογιακή ή ακραιφνώς παραδοσιακή και ορθόδοξη γραμμή στη διδασκαλία του θεολόγου εκπαιδευτικού. Ένας σημαντικός αριθμός μαθητών, ενδεχομένως, να απαλλάσσεται από τα Θρησκευτικά, για να έχει ένα μάθημα λιγότερο, για να σχολάει νωρίτερα, για να έχει κενό κ.λπ.. Η τραγελαφική αυτή κατάσταση θα σημάνει γελοιοποίηση του μαθήματος, αλλά και των διδασκόντων με αρνητικές συνέπειες στο παιδαγωγικό κλίμα και στην καθημερινότητα του σχολείου.

Επίσης, σοβαρό ζήτημα θα προκύψει αναπόφευκτα και για τους διδάσκοντες το μάθημα καθηγητές θεολόγους. Είναι και αυτοί, όπως είναι ο Συνήγορος του Πολίτη, οι γονείς και οι μαθητές που επιθυμούν να εξαιρεθούν από τη διδασκαλία των Θρησκευτικών, Έλληνες πολίτες, υπάλληλοι του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, με υποχρεώσεις προς την Πολιτεία αλλά και με δικαιώματα.

Συνοψίζοντας, το μάθημα των Θρησκευτικών δεν αποτελεί μύηση σε μια εθνοκεντρική ή ομολογιακή ορθοδοξία, αλλά αποτελεί γνώση και μελέτη του Χριστιανισμού ως βιβλικής ιστορίας και βιβλικού λόγου, ως ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης και ως πολιτιστικής έκφρασης σε οικουμενικό πλαίσιο. Συνάμα, στις μεγαλύτερες τάξεις επιδιώκεται η γνωριμία με τη θρησκεία ως πανανθρώπινο φαινόμενο καθώς και με τα μεγάλα θρησκεύματα ανά τον κόσμο, αλλά και η σπουδή μιας σειράς από θέματα χριστιανικής ηθικής με επίκεντρο την ελευθερία, την ευθύνη και την ακεραιότητα του ανθρώπινου προσώπου και με κριτικές αναφορές στα σύγχρονα υπαρξιακά και κοινωνικά προβλήματα. Σε στενό σύνδεσμο με τη συνέχεια και την παράδοση του ελληνικού πολιτισμού, το μάθημα των Θρησκευτικών είναι, και οφείλει να συνεχίσει να είναι, κριτικό για κάθε μορφή θρησκευτικής παθολογίας, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες μιας ελεύθερης πλουραλιστικής δημοκρατικής κοινωνίας.

Είναι βέβαιο ότι η μετατροπή του σε προαιρετικό ή και αμφισβητούμενο μάθημα θα υποβαθμίσει σε όλο το ελληνικό δημόσιο σχολείο τη γνωριμία, την αντίληψη και τη θέση της Ορθοδοξίας στην ελληνική παράδοση και πολιτιστική κληρονομιά.

Το διοικητικό πλαίσιο δεν είναι ανεξάρτητο από το παιδαγωγικό

Στο δημόσιο σχολείο, ευαίσθητα ζητήματα, όπως είναι η ταυτότητα και η φυσιογνωμία ενός μαθήματος, ο υποχρεωτικός ή προαιρετικός του χαρακτήρας, δύσκολα αντιμετωπίζονται με υπηρεσιακές και γραφειοκρατικές αποφάσεις, δίχως να έχουν προηγουμένως αναλυθεί και ζυγιστεί οι επιπτώσεις τους στο παιδαγωγικό πλαίσιο και κλίμα του συγκεκριμένου μαθήματος, στην καθημερινή λειτουργία του σχολείου, στην εν γένει σχολική ζωή, στα λειτουργικά προβλήματα αλλά και τα νέα δεδομένα, τα οποία κατ’ ανάγκην θα συνεπιφέρουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οποιαδήποτε παρέμβαση ή αλλαγή στο διοικητικό πλαίσιο της εκπαίδευσης έχει άμεσες επιπτώσεις και στο παιδαγωγικό.

Για όλους αυτούς τους λόγους θα έπρεπε, πριν συνταχτεί η αρχική εγκύκλιος και οι διευκρινίσεις που ακολούθησαν για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, μια ειδική επιτροπή (Θεολόγοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Σχολικοί Σύμβουλοι, Νομικός Σύμβουλος του ΥΠΕΠΘ, υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΕΠΘ, ΥΠΕΞ κ.ά.) να έχει  μελετήσει το ζήτημα σε βάθος και από κάθε πλευρά, φροντίζοντας ώστε οι  προτάσεις και οι προτεινόμενες λύσεις να είναι συμβατές με το Σύνταγμα, τον Ν. 1566, τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, την αρχή της ανεξιθρησκίας, την πραγματικότητα των αλλοδαπών μαθητών στο ελληνικό σχολείο, αλλά και το όλο παιδαγωγικό πλαίσιο και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα του μαθήματος. Ωστόσο, η επιτροπή αυτή μπορεί να συνέλθει ακόμη και τώρα, για να επεξεργαστεί ένα ενιαίο και τελικό πλαίσιο σχετικά με το ζήτημα της απαλλαγής. 

ΠΗΓΗ: http://www.dide.ach.sch.gr/thriskeftika/news/Ypomnhma4_9_2008.doc

Τα όσα συνέβησαν και όσα συζητήθηκαν στον Τύπο, στην τηλεόραση, στο διαδίκτυο, στις όποιες συγκεντρώσεις έγιναν γύρω από το μάθημα των θρησκευτικών το τελευταίο διάστημα με αφορμή τους  άστοχους αλλά και επικίνδυνους  πειραματισμούς του Υπ. Παιδείας κατακαλόκαιρο, έφεραν στην επιφάνεια καταστάσεις που προβλημάτισαν αλλά ταυτόχρονα άνοιξαν δρόμους για διάλογο καλοπροαίρετο και δημιουργικό. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις ακούστηκαν και διαβάστηκαν απόψεις «ανθρώπων του πνεύματος», που μας έκαναν, να απορήσουμε. Και η απορία γίνεται μεγαλύτερη όταν οι απόψεις αυτές προέρχονται από ανθρώπους που εκπροσωπούν θεσμούς.

Στὴν ἀπόφαση 77Α/2002 τῆς Ἀρχῆς Προτασίας Προσωπικῶν Δεδομένων μεταξὺ ἄλλων ἀναφέρεται:

«Ἐν πρoκειμένῳ, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὶς σχετικὲς ρυθμίσεις, τὸ θρήσκευμα στὰ σχολεῖα καταχωρίζεται μεταξὺ ἄλλων:
στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους τῶν μαθητῶν τῆς Στοιχειώδους καὶ τῆς Μέσης Ἐκπαίδευσης καὶ στὸ ἀρχεῖο, ποὺ περιλαμβάνει τὶς δηλώσεις τῶν γονέων καὶ κηδεμόνων τῶν μαθητῶν, οἱ ὁποῖοι, μὲ βάση τὴν προαναφερθεῖσα δήλωση, ἀπαλλάσσονται ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Εἰδικώτερα :
» Ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους τῶν μαθητῶν Στοιχειώδους καὶ Μέσης Ἐκπαίδευσης προσβάλλει τὴν ἀρχὴ τῆς ἀναγκαιότητας.

∆ιότι σκοπὸς τῆς σχετικῆς ἐπεξεργασίας εἶναι ἀποκλειστικὰ καὶ μόνον ἡ ἐπίσημη βεβαίωση, ὅτι ὁ κάτοχος τοῦ ἀπολυτηρίου περάτωσε ἐπιτυχῶς τὸν ἀντίστοιχο ἐκπαιδευτικὸ κύκλο, ἐπιτυγχάνον τας τὴν σημειούμενη ἐπίδοση (βαθμό) σὲ καθένα ἀπὸ τὰ μαθήματα τοῦ ὑποχρεωτικοῦ προγράμματος διδασκαλίας. Ἐν ὄψει τοῦ σκοποῦ αὐτοῦ, ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος τοῦ μαθητῆ σὲ ξεχωριστὸ πεδίο ἐπὶ τοῦ τίτλου – ἀλλὰ καὶ ἡ καταχώρισή του στὸ ἀντίστοιχο ἀρχεῖο ποὺ τηρεῖ τὸ σχολεῖο (ἀρχεῖο τίτλων) – ὑπερβαίνει τὸν σκοπὸ τῆς ἐπεξεργασίας καί, ὡς ἐκ τούτου, δὲν εἶναι νόμιμη. Γιατὶ τὸ θρήσκευμα δὲν ἔχει καμμία ἀπολύτως σχέση μὲ τὴν ἐπίδοση τοῦ μαθητῆ οὔτε μὲ τὴν διαγωγή του, ποὺ καὶ αὐτὴ βεβαιώνεται στὸν τίτλο. Πολὺ περισσότερο πού, στὸν τίτλο τοῦ ἀπολυτηρίου σημειώνεται ὁ βαθμὸς ποὺ πῆρε ὁ μαθητὴς στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν (ἐὰν τὸ παρακολούθησε καὶ ἐξετάσθηκε σὲ αὐτό) καὶ πού, ὁ ἀπολυτήριος τίτλος χρησιμοποιεῖται ἀπὸ τὸν κάτοχό του ὡς τυπικὸ προσὸν γιὰ ποικίλες χρήσεις ἐκτὸς σχολείου (π.χ. γιὰ συμμετοχὴ σὲ ἐξετάσεις καὶ διαγωνισμοὺς καὶ γιὰ ἐξεύρεση ἐργασίας). Στὴν τελευταία αὐτὴ περίπτωση ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στὸ ἀπολυτήριο –ὅπως ἄλλωστε καὶ ἡ μὴ συμπλήρωση τοῦ σχετικοῦ πεδίου, ἐὰν ὑπάρχῃ– θὰ μποροῦσε ἐπιπλέον νὰ ἐκθέσῃ τὸν κάτοχο τοῦ ἀπολυτηρίου σὲ διακρίσεις μὲ βάση τὶς θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ἐνδεχόμενο τὸ ὁποῖο, u963 σύμφωνα μὲ τὴν παράγραφο 1 τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ Συντάγματος, ἡ ἔννομη τάξη καλεῖται πάσῃ θυσίᾳ νὰ ἀποτρέψῃ.
» Τὸ συμπέρασμα ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω εἶναι, ὅτι τόσο ὡς προαιρετικὴ ὅσο καὶ πολὺ περισσότερο ὡς ὑποχρεωτικὴ ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους σπουδῶν δὲν εἶναι νόμιμη, διότι ἀντιβαίνει πρὸς τὴν θεμελιώδη ἀρχὴ τῆς ἀναγκαιότητας τῆς ἐπεξεργασίας δεδομένων προσωπικοῦ χαρακτῆρα (ἄρθρο 4 §1 β΄ ν. 2472/1997). Τὸ σχετικὸ πεδίο (ἔνδειξη) θὰ πρέπει συνεπῶς νὰ διαγραφῇ.
» Τὸ αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ τὴν ὑποχρεωτικὴ δήλωση τοῦ θρησκεύματος, ποὺ προβλέπεται ὡς ἀναγκαία προϋπόθεση γιὰ τὴν ἀπαλλαγὴ μαθητῆ ἀπὸ τὰ Θρησκευτικά. ∆ιότι τοῦτο, ἀφ’ ἑνὸς μὲν θὰ ἀντέβαινε πρὸς τὴν ἀρνητικὴ θρησκευτικὴ ἐλευθερία τόσο τῶν ἐνδιαφερόμενων μαθητῶν ὅσο καὶ τῶν γονέων καὶ κηδεμόνων τους, ἀφ’ ἑτέρου θὰ προσέκρουε πρὸς τὸ εἰδικώτερο δικαίωμα τῶν γονέων “ὅπως ἐξασφαλίζωσι τὴν μόρφωσιν καὶ ἐκπαίδευσιν [τῶν παιδιῶν τους], συμφώνως πρὸς τὰς ἰδίας αὐτῶν θρησκευτικὰς καὶ φιλοσοφικὰς πεποιθήσεις” (ἄρθρο 2 Πρώτου Πρωτοκόλλου ΕΣ∆Α). Πράγματι, ὅπως παγίως ἑρμηνεύεται ἀπὸ τὰ δικαιοδοτικὰ ὄργανα τοῦ Στρασβούργου, τὸ δικαίωμα αὐτὸ ἀναφέρεται καὶ στὶς γενικώτερες κοσμοθεωρητικὲς ἀντιλήψεις, τὶς ὁποῖες, πέραν τῶν ἀμιγῶς θρησκευτικῶν, οἱ γονεῖς ἐνδεχομένως
ἀκολουθοῦν καί, βάσει τῶν ὁποίων, ἐπιθυμοῦν νὰ διαπαιδαγωγήσουν τὰ παιδιά τους. ∆ὲν εἶναι συνεπῶς ἀπαραίτητο νὰ εἶναι ἄθεοι, ἑτερόδοξοι ἢ ἑτερόθρησκοι, γιὰ νὰ ζητήσουν τὴν ἀπαλλαγὴ τῶν παιδιῶν τους ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν.
» Σημειώνεται ἐδῶ :
» Ὅτι μὲ βάση τὴν συλλογιστικὴ αὐτὴ ἡ παρακολούθηση ἢ μὴ τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ ἡ ἀναγραφὴ τοῦ σχετικοῦ βαθμοῦ στὸν τίτλο δὲν ὑποδηλώνει ἀπαραίτητα τὸ θρήσκευμα τοῦ κατόχου, ἀφοῦ καὶ ὁ ἄθεος ἢ ὁ ἀλλόθρησκος ποὺ ἐπιθυμεῖ, μπορεῖ νὰ παρακολουθήσῃ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἂν δὲν προβῇ σὲ σχετικὴ δήλωση καὶ
» ὅτι ἡ διοίκηση (ὁ ὑπεύθυνος ἐπεξεργασίας διευθυντὴς τοῦ σχολείου) δικαιοῦται νὰ ἐλέγχῃ τὴ σοβαρότητα τῶν σχετικῶν δηλώσεων.
» ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
» Σύμφωνα μὲ τὰ ἄρθρα 19§1 γ΄ καὶ 21§1 ν.2472/1997,
» Η ΑΡΧΗ
» Ἀπευθύνει σύσταση, προειδοποιεῖ καὶ καλεῖ τὸν ὑπεύθυνο ἐπεξεργασίας τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων μέσα σὲ εὔλογο χρόνο –καὶ πάντως ὄχι περισσότερο ἀπ’ ὅσο εἶναι ἀναγκαῖος γιὰ τὴν τροποποίηση τῶν σχετικῶν ρυθμίσεων καὶ τὴν προσαρμογὴ τῶν σχετικῶν πρακτικῶν– νὰ συμμορφωθῇ πρὸς τὸ περιεχόμενο τῆς παρούσας ἀπόφασης καί, εἰδικώτερα:
• Νὰ μεριμνήσῃ γιὰ τὴν ἄμεση τροποποίηση τῶν σχετικῶν ρυθμίσεων καὶ νὰ λάβῃ καὶ κάθε ἄλλο ἀναγκαῖο μέτρο, προκειμένου νὰ μὴν ἀναγράφεται οὔτε νὰ ἐπιτρέπεται ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους σπουδῶν ∆ημοτικῆς καὶ Μέσης Ἐκπαίδευσης.
• Νὰ ἐκδώσῃ κάθε ἀναγκαία ὁδηγία πρὸς τὶς οἰκεῖες ἐκπαιδευτικὲς ἀρχὲς καὶ τοὺς διευθυντὲς τῶν σχολειῶν, ὥστε ἐφ’ ἑξῆς ἀπὸ τοὺς γονεῖς ἢ κηδεμόνες, ποὺ ἐπιθυμοῦν τὰ παιδιά τους νὰ ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, νὰ μὴν ζητῆται νὰ δηλώνουν, ἂν εἶναι ἄθρησκοι, ἑτερόδοξοι ἢ ἑτερόθρησκοι, ἀλλὰ νὰ ἀσκοῦν τὸ δικαίωμά τους αὐτό, κατ’ ἐπίκληση τῶν πεποιθήσεών τους καὶ χωρὶς νὰ προβαίνουν σὲ καμμία περαιτέρω διευκρίνιση.
» Ἡ Γραμματέας Καλλιόπη Καρβέλη.
» Ὁ Πρόεδρος Κωνσταντῖνος ∆αφέρμος, Ἐπιτ. Ἀντιπρόεδρος Ἀρείου Πάγου.»

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΡΩΣΣΙΑ ΣΗΜΕΡΑ

Με αφορμή την έλευση των ιερών λειψάνων του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ στην Αθήνα, ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στο Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «ROMFEA.GR».
 
Η συνέντευξη του Μητροπολίτη κ. Νικόλαου στον Διευθύνοντα του Πρακτορείου Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «Romfea.gr» κ. Αιμίλιο Πολυγένη έχει ως εξής:
 

Αιμίλιος Πολυγένης: Ποιός ο λόγος που σε αυτή τη συγκεκριμένη συγκυρία ζητήσατε το λείψανο του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, Σεβασμιώτατε;
 
Μητρ. Μεσογαίας κ Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος: Το αίτημα της ελεύσεως του τιμίου λειψάνου του Αγίου Σεραφείμ, μας υποβλήθηκε από τον ιερέα και τους πιστούς της Ρωσόφωνης κοινότητάς μας, στις Αχαρνές, τον Φεβρουάριο του 2007. Τον Ιούλιο του ιδίου έτους, υποβάλαμε το αίτημα στον Πατριάρχη Μόσχας κ. Αλέξιο, ο οποίος και πέρσι το φθινόπωρο το έκανε δεκτό με μεγαλοκαρδία.
 

Γ2/49181/18-05-2005 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
 
Άδεια εισόδου σε Σχολεία 

Με αφορμή ερωτήματα που ετέθησαν στις υπηρεσίες μας αναφορικά με την πραγματοποίηση προγραμμάτων επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, εκδηλώσεων, δραστηριοτήτων , διεξαγωγή ερευνών στα σχολεία καθώς και τη διανομή εκπαιδευτικού ή άλλου εντύπου και ηλεκτρονικού υλικού , σας γνωρίζουμε τα εξής: 
Δεν επιτρέπεται η ικανοποίηση τέτοιων αιτημάτων χωρίς την έγκρίση των αρμοδίων Δ/νσεων του ΥΠΕΠΘ που έχουν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τη σχετική αρμοδιότητα. 
Παρακαλούνται οι Διευθυντές των Διευθύνσεων και οι Προϊστάμενοι των Γραφείων Π/θμιας Εκπ/σης και Δ/θμιας Εκπ/σης να φροντίσουν για την εφαρμογή της εγκυκλίου αυτής 

Γ7/37593/13-04-2005 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 

Εκπαιδευτικές Παρεμβάσεις στα Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλης της χώρας 

Σας ενημερώνουμε ότι, για οποιαδήποτε εκπαιδευτική παρέμβαση από συνεργαζόμενους με το ΥΠ.Ε.Π.Θ. επιστημονικούς φορείς ή επιστήμονες, σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, θα πρέπει εκ των προτέρων να υπάρχει έγκριση από την αρμόδια Διεύθυνση ΣΕΠΕΔ του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και να πραγματοποιείται με την εποπτεία των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας και Υπευθύνων Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων (ΣΣΝ). 
Υπεύθυνοι νια την τήρηση των παραπάνω είναι οι Διευθυντές των Σχολικών Μονάδων. 

Φ3/180/Γ1/145/14-02-2001 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 

Παρουσία ειδικών επιστημόνων στα σχολεία 

Με αφορμή ερωτήματα που υποβάλλονται στο Υπουργείο Παιδείας και αναφέρονται στη δυνατότητα παρουσίας στα σχολεία ειδικών επιστημόνων που διατίθενται από διάφορους φορείς (π.χ. Τοπική Αυτοδιοίκηση) σας κάνουμε γνωστά τα ακόλουθα: 
1. Στο σχολείο παρευρίσκονται μόνο οι εκπαιδευτικοί που ανήκουν σ` αυτό και κατά συνέπεια η παραμονή στο σχολικό χώρο ειδικών επιστημόνων ( π.χ. ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών) που διατίθενται από διάφορους φορείς δεν είναι δυνατή. 
2. Για ειδικές περιπτώσεις, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να συνεργάζονται με τα αναγνωρισμένα Ψυχοπαιδαγωγικά Κέντρα ( Ψυχοπαιδαγωγικές Υπηρεσίες) και να καλούν στα σχολεία ειδικούς επιστήμονες - συνεργάτες τους, σύμφωνα με το εδάφιο ζ της παραγράφου 1 του άρθρου 11 του Π.Δ. 201/98, όταν αυτό χρειαστεί, ύστερα βεβαίως από συνεννόηση με τους σχολικούς συμβούλους δημοτικής εκπαίδευσης και ειδικής αγωγής. 
3. Είναι γεγονός ότι σε πολλά δημοτικά σχολεία υπηρετούν εκπαιδευτικοί που έχουν ειδικές σπουδές ή μετεκπαίδευση στην ειδική αγωγή. Η σχολική μονάδα θα πρέπει να αξιοποιεί τους εκπαιδευτικούς αυτούς, ανεξάρτητα αν υπηρετούν σε ειδικές ή άλλες τάξεις και θα είναι οι πρώτοι από τους οποίους θα ζητείται η συνδρομή από τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς για την αντιμετώπιση ειδικών περιπτώσεων. Είναι αυτονόητο ότι η συνεργασία αυτή δεν θα πρέπει να λειτουργεί σε βάρος των διδακτικών καθηκόντων των παραπάνω εκπαιδευτικών. 
4. Στις περιπτώσεις που λειτουργούν από δήμους Κέντρα Υποστήριξης, είναι αυτονόητο ότι αυτά δεν μπορούν να στεγασθούν σε σχολικό χώρο ούτε είναι διαπιστωμένα όπως είναι οι αναγνωρισμένες Ψυχοπαιδαγωγικές Υπηρεσίες με τις οποίες όπως αναφέρουμε στην παραπάνω παράγραφο 2 πρωτίστως θα συνεργάζονται οι σχολικές μονάδες. Ωστόσο οι αρμόδιοι των παραπάνω Κέντρων Υποστήριξης (τα οποία εμφανίζονται με διάφορες ονομασίες) μπορούν να επικοινωνούν με τους διευθυντές των σχολείων, να τους ενημερώνουν για το έργο που προτίθενται να προσφέρουν και να ρυθμίζουν το θέμα της επικοινωνίας τους (γνωστοποίηση διεύθυνσης του κέντρου, τηλεφώνων, υπευθύνων κ.λ.π), ώστε, όταν θεωρηθεί απαραίτητο, να καλούνται από τη σχολική μονάδα για συνεργασία ή να γίνεται γνωστή η λειτουργία τους στους γονείς. Επισημαίνεται ότι στο σχολικό χώρο οι υπεύθυνοι των κέντρων αυτών συνεργάζονται με τους εκπαιδευτικούς και όχι και με τους μαθητές, τους οποίους μόνο οι γονείς μπορούν να οδηγήσουν σε παρόμοιες υπηρεσίες ή να φέρουν σε επικοινωνία τα παιδιά τους με τους υπεύθυνους αυτών των κέντρων. 

240/5/Γ2/1519/1985 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 

Παρακαλούμε να γνωρίσετε στους διευθυντές των σχολείων της αρμοδιότητας σας ότι απαγορεύεται κάθε ομιλία πολιτικού περιεχομένου προς μαθητές ή εκπαιδευτικούς μέσα στο χώρο του σχολείου από εκπροσώπους κομμάτων, φορείς συλλογικών οργάνων ή άλλα πρόσωπα. 

Γ2/2368/09-01-2007 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 

Οι Διευθυντές των Σχολικών Μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης υποχρεούνται να φροντίζουν, ώστε οι θύρες εισόδου - εξόδου στο χώρο του Σχολείου να παραμένουν κλειστές καθ` όλη τη διάρκεια λειτουργίας του Σχολείου. 
Με αυτόν τον τρόπο διαφυλάσσεται η ασφάλεια των μαθητών και αποτρέπεται η αναίτια είσοδος και έξοδος αυτών από τον προαύλιο χώρο του Σχολείου καθώς και η είσοδος ατόμων που ουδεμία σχέση έχουν με τη λειτουργία του Σχολείου. 
Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ 

Φ3/1207/Γ1/988/06-11-2000 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 

Είσοδος εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης στα σχολείαΙ

Στα πλαίσια του ανοίγματος του σχολείου στην κοινωνία εντάσσεται και η συνεργασία του με διάφορους φορείς, μεταξύ των οποίων είναι και οι εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης, οι οποίοι μπορούν να επισκέπτονται τα σχολεία και να συνεργάζονται με τους εκπαιδευτικούς. 
Ωστόσο, λόγω της ιδιαιτερότητας του σχολείου και της αναστάτωσης που προκαλείται στο πρόγραμμα λειτουργίας του, οι οποιεσδήποτε επισκέψεις δημοσιογράφων θα πρέπει να είναι προγραμματισμένες και να πραγματοποιούνται ύστερα από συνεννόηση με το διευθυντή του σχολείου. 
Οι αιτήσεις των εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης που επιθυμούν να επισκεφτούν τα σχολεία θα υποβάλλονται στις Διευθύνσεις Σπουδών του Υπουργείου Παιδείας (Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανάλογα) και εφόσον το αίτημα γίνει δεκτό, το Υπουργείο Παιδείας θα χορηγεί σχετική άδεια, με την προϋπόθεση ότι θα λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να εξασφαλίζεται ο σεβασμός της προσωπικότητας και των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονέων, καθώς και η ομαλή λειτουργία του σχολείου. 

Γ1/468/08-05-1997 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 

Είσοδος φωτογράφων στα σχολεία 

Με αφορμή ερωτήματα που υποβάλλονται στο Υπουργείο Παιδείας σχετικά με την είσοδο φωτογράφων στα σχολεία για τη. φωτογράφηση μαθητών, σας κάνουμε γνωστά τα ακόλουθα: 
Οι φωτογράφοι δεν θα γίνονται δεκτοί σε ώρες λειτουργίας του σχολείου για την άσκηση του επαγγέλματος τους. 
Στις περιπτώσεις εκείνες που εκφράζεται κοινή επιθυμία των γονέων να έχουν αναμνηστικές φωτογραφίες των παιδιών τους από την φοίτηση τους στο σχολείο, μπορούν οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, με δική τους ευθύνη, να καλούν επαγγελματίες φωτογράφους, σε χρόνο εκτός διδακτικού ωραρίου και με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται οι σχετικές οικονομικές διατάξεις (έκδοση αποδείξεων κτλ.). 
Επισημαίνεται ότι οι Δ/ντές και το διδακτικό προσωπικό των σχολικών μονάδων δεν έχουν καμία ανάμειξη σ` αυτή τη διαδικασία.

http://www.antibaro.gr/articles/education/2008_09_12_16_38_52.html
Παρασκευή, 12 Σεπτεμβρίου 2008
 Ιωάννης Τάτσης 

Μετά το σάλο που δημιουργήθηκε μέσα στο καλοκαίρι με την έκδοση από το Υπουργείο Παιδείας τριών εγκυκλίων σχετικά με τον τρόπο απαλλαγής των μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών, φτάσαμε πια στην αρχή της νέας σχολικής χρονιάς. Οι δύο πρώτες εγκύκλιοι δημιούργησαν προβλήματα που η τρίτη προσπάθησε να λύσει, αφήνοντας ωστόσο μέχρι στιγμής αναπάντητα πολλά πράγματα για την καθημερινή πρακτική στα σχολεία. Για παράδειγμα δεν έχει ακόμη πλήρως διευκρινιστεί αν οι εγκύκλιοι αναφέρονται σε Ορθόδοξους και μη μαθητές (όπως διαφαίνεται στις δύο πρώτες) ή σε ετερόδοξους και αλλόθρησκους μόνο μαθητές (όπως ρητά αναφέρει η τρίτη εγκύκλιος).

Παράλληλα όμως με τις τρεις εγκυκλίους, μέσα σε ένα κλίμα γενικής σύγχυσης, άρχισαν πάλι να ακούγονται φωνές εκπαιδευτικών που ζητούν να μη γίνεται πλέον πρωινή προσευχή, να μην γίνεται τακτικός εκκλησιασμός των παιδιών και να αποβληθεί κάθε εκκλησιαστικό στοιχείο από τη μαθητική ζωή του σχολείου. Γράφω αυτό το άρθρο για να υπενθυμίσω προς όλους τους συναδέλφους: 

1. Η πρωινή προσευχή στα σχολεία είναι θεσπισμένη με εγκυκλίους, προεδρικά διατάγματα και διευκρινιστικά σημειώματα του Υπουργείου Παιδείας. Στο τέλος του άρθρου παραθέτω μερικά αποσπάσματα από τους ισχύοντες νόμους*. Είναι δε η πρωινή προσευχή υποχρεωτική για τους διδάσκοντες εκπαιδευτικούς και τους μαθητές, κάθε πρωί πριν την έναρξη των διδακτικών ωρών. Ούτε προαιρετική είναι η πρωινή προσευχή, ούτε αρμοδιότητα του Διευθυντή ή του Συλλόγου των διδασκόντων να αποφασίσει για την πραγματοποίησή της ή όχι. Η κατάργησή της άτυπα σε κάποια σχολεία είναι παράνομη και ασφαλώς ο οποιοσδήποτε συνάδελφος μπορεί να απαιτήσει την πραγματοποίησή της στο σχολείο που υπηρετεί. 

2. Στις ίδιες εγκυκλίους προβλέπεται επίσης ο εκκλησιασμός των μαθητών με τη συνοδεία των διδασκόντων εκπαιδευτικών στις εθνικές εορτές, τη μνήμη του πολιούχου της πόλης, των Τριών Ιεραρχών και άλλες φορές μέσα στο χρόνο (συνηθίζεται π.χ. ο εκκλησιασμός των μαθητών πριν τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και σε κάποιες μεγάλες γιορτές). 

3. Όσον αφορά το πολύπαθο μάθημα των Θρησκευτικών, μία προσεκτική μελέτη των τριών εγκυκλίων μας οδηγεί στην εξής πρακτική. Εάν υπάρξει μαθητής που θα ζητήσει απαλλαγή με υπεύθυνη δήλωση, θα πρέπει πριν του δοθεί απαλλαγή να καθοριστεί το μάθημα που θα παρακολουθεί την ώρα που οι συμμαθητές του θα κάνουν Θρησκευτικά, ποιος καθηγητής θα το διδάσκει και σε ποια αίθουσα. Δεν νοείται μαθητής που απαλλάσσεται από τα Θρησκευτικά να κάθεται στο προαύλιο ή να αναχωρεί νωρίτερα για το σπίτι του. 

Αναγκάστηκα να υπενθυμίσω μερικούς νόμους του κράτους για να αποφευχθούν με την έναρξη της σχολικής χρονιάς φαινόμενα αποχριστιανοποίησης των σχολείων μας. Επειδή πολλοί εκπαιδευτικοί, ως γνωστόν, έχουν ιδέες αντιχριστιανικές και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τις μεταφέρουν και στα παιδιά, είναι καλό όσοι πιστεύουμε στην Αλήθεια του Χριστού να σταματήσουμε τις προσπάθειες αυτές. 

Είναι φανερό πως τα χρόνια που έρχονται θα γίνουν πολλές προσπάθειες από μεμονωμένα πρόσωπα αλλά και από φορείς για την αποχριστιανοποίηση των σχολείων μας με το πρόσχημα της προσαρμογής μας στην αδιάφορη πνευματικά Ευρώπη. Δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος των στελεχών της εκπαίδευσης έχει απόψεις και ιδέες εμποτισμένες με το δηλητήριο της αριστερής άθεης φιλοσοφίας και σκέψης. Το ίδιο και πολλοί μάχιμοι εκπαιδευτικοί που σπούδασαν στα ελληνικά πανεπιστήμια, όπου ομολογουμένως τις καίριες θέσεις έχουν καταλάβει (πως τα κατάφεραν άραγε;) οι δεδηλωμένοι άθεοι, «ανοιχτόμυαλοι», «προοδευτικοί» καθηγητές. 

Πρέπει επομένως να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά. Να πολεμήσουμε με κάθε τρόπο για να μείνουν στα σχολεία μας όσα στοιχεία της χριστιανικής Πίστης υπάρχουν και να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. Άλλοτε επιμένοντας στην τήρηση των νόμων, άλλοτε μαχόμενοι εναντίον νέων νομοθετημάτων που αντιστρατεύονται τα παλαιότερα, άλλοτε ορθώνοντας τη φωνή και το ανάστημά μας μέσα στους Συλλόγους των διδασκόντων και κυρίως μέσα στην τάξη. Εκεί, μέσα στην τάξη, από μεθαύριο μπορούμε να πλάσουμε τις ψυχές των ελληνόπουλων. Να τις γεμίσουμε με αγάπη για το Χριστό, την Ελλάδα, την Ορθοδοξία. Και να σπείρουμε σπόρους χριστιανικούς, ελληνορθόδοξους, αποκόπτοντας τα ζιζάνια των αθεϊστικών ιδεών, της κοσμικότητας και της σύγχυσης του σύγχρονου κόσμου. 

Καλή δουλειά από αύριο στα σχολειά μας. 
ΤΑΤΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 
Θεολόγος Γυμνασίου Πλαταριάς 


*ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΥΠΕΠΘ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΙΝΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 
ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ 
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 
Αθήνα 24 Φεβρουαρίου 2005 
Με αφορμή δημοσιεύματα μερίδας του Τύπου που αναφέρονται σε δήθεν προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας να «τονώσει» το θρησκευτικό συναίσθημα των μαθητών, από το Γραφείο Τύπου διευκρινίζονται τα εξής: 
Η παρακολούθηση και συμμετοχή των μαθητών στις δραστηριότητες της σχολικής μονάδας σε ότι αφορά τόσο στο μάθημα των Θρησκευτικών, όσο και στην συμμετοχή τους στην πρωινή προσευχή και τον εκκλησιασμό, καθορίζονται από την Εγκύκλιο Φ. 200.21/16/139240/26-11-77 του Υπουργείου Παιδείας. 
Ωστόσο, για όσους μαθητές δεν επιθυμούν την παρακολούθηση, ή την συμμετοχή τους στις ανωτέρω δραστηριότητες, το Υπουργείο Παιδείας με την Εγκύκλιο Γ2/ 61723-13/6/2002, παρέχει το δικαίωμα της πλήρους απαλλαγής τους, αρκεί ο ίδιος ο μαθητής, ή ο γονέας αυτού, να δηλώσει εγγράφως την επιθυμία του χωρίς να υποχρεούται σε καμία περαιτέρω εξήγηση, ή διευκρίνιση. 
Η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, θεωρεί πως το όλο θέμα καλύπτεται επαρκώς και με απόλυτο σεβασμό στην μη παραβίαση θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων των πολιτών. 




Εγκύκλιος Γ2/131757/22-11-2004 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 
Στοιχεία σύνταξης στους τίτλους σπουδών 
Απαντώντας στα υπ. αριθ. πρωτ. 4658/10-11-2004 ερωτήματα σας, σχετικά με τα απαραίτητα στοιχεία σύνταξης στους τίτλους σπουδών, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα. 

1. Ο αριθμός Μητρώου αρρένων αναγράφεται στο απολυτήριο Γυμνασίου, το οποίο αποτελεί απαραίτητο στοιχείο εγγραφής του μαθητή στο Λύκειο. Σε περίπτωση που δεν αναγράφεται αυτός υπάρχει η δυνατότητα στο σχολείο να ζητήσει από τον μαθητή να προσκομίσει πιστοποιητικό γέννησης ή άλλο σχετικό έγγραφο (ταυτότητα) που θα παρέχει την πληροφορία. 

2. Σε ότι αφορά την αναγραφή του Θρησκεύματος στη σύνταξη του τίτλου απόλυσης, σας πληροφορούμε ότι, σύμφωνα με την Γ2/61723/13-6-2002, ο χαρακτηρισμός Χ.Ο. αναγράφεται, εκτός αν έχει κατατεθεί υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86, στην οποία αναφέρεται το αντίθετο. 

3. Τέλος, σε ότι αφορά την πρωινή προσευχή, σύμφωνα με την Φ. 200.21 /16 / 139240 /26-11-77, την οποία σας επισυνάπτουμε, η καθημερινή κοινή προσευχή γίνεται με την απαιτούμενη ευλάβεια κάθε ημέρα πριν από την έναρξη των μαθημάτων σε κοινή συγκέντρωση μαθητών και διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου. 




Εγκύκλιος Γ/6251/22-10-1979 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 
Εκκλησιασμός μαθητών και έπαρση Σημαίας 
Παρακαλούμε να υπενθυμίσετε στους κ.κ. Επιθεωρητές των Εκπαιδευτικών Περιφερειών της δικαιοδοσίας σας ότι είναι απαραίτητο να παρακολουθήσουν τον προγραμματισμό του εκκλησιασμού των μαθητών που γίνεται από τους Δ/ντές των Σχολείων, ώστε να τηρηθούν όσα διαλαμβάνει η εγκύκλιος Δ/γή μας 200/21/16/139240/26.11.77 περί εκκλησιασμού μαθητών. 

Εξ άλλου παρακαλούμε να συστήσετε την τήρηση της αποφάσεως του κ. Υπουργού Παιδείας περί επάρσεως και υποστολής της Σημαίας στα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και εκπαιδευτήρια εν γένει (Υ.Α. 200.21/1/Γ/2046/23.3.79) με τη διευκρίνιση ότι όταν τα σχολεία λειτουργούν σε μια βάρδια, δηλ. μόνον πρωί, τότε η υποστολή θα γίνεται την τελευταία διδακτική ώρα. 




Φ200/21/16/139240/26-11-1977 ΥΠ.Ε.Π.Θ. 
(απόσπασμα) 
3. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συμμετοχή των μαθητών στις εθνικές εκδηλώσεις και επετείους είναι υποχρεωτική, για να δίδεται σ` αυτούς η ευκαιρία να παραδειγματίζονται και να διδάσκονται την Ιστορία της Φυλής μας και έξω από τις αίθουσες και τους κλειστούς χώρους του Σχολείου που καθημερινά διδάσκονται. Επίσης προκύπτει ότι στην τόνωση του θρησκευτικού συναισθήματος των μαθητών, εκτός των άλλων, θα βοηθήσει η καθημερινή κοινή προσευχή, η οποία υποχρεωτικά πρέπει να γίνεται με την απαιτούμενη ευλάβεια, κάθε ημέρα πριν από την έναρξη των μαθημάτων, σε κοινή συγκέντρωση μαθητών και διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του Σχολείου, καθώς και ο εκκλησιασμός των μαθητών. 




Προεδρικό Διάταγμα 201/98 
(απόσπασμα) 
5. Πρωινή προσευχή - σημαιοστολισμός. 
i. Πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείται κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπ/κών που εφημερεύουν. Σε περίπτωση δυσμενών καιρικών συνθηκών η προσευχή πραγματοποιείται στην αίθουσα κάθε. τάξης. Oι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν υποχρεωτικά στην πρωινή κοινή προσευχή και στον εκκλησιασμό και επιβλέπουν το τμήμα τους. Η συμμετοχή και των μη ορθόδοξων εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη για την επιτήρηση των μαθητών τους. Η συμμετοχή των ετερόδοξων μαθητών στην πρωινή προσευχή γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο εδάφιο δ της παραγράφου 10 αυτού του άρθρου. 



 

«Η χειρότερη μητέρα της Αμερικής»

Αφιερωμένο σε όλους τους γονείς που δηλώνουν χαλαρά:  «α, εγώ δεν έχω ιδέα από κομπιούτερ. Σ΄ αυτά το παιδί μου πραγματικά σκίζει».

Της ΕΛΕΝΑΣ ΑΚΡΙΤΑ ela@ath.forthnet.grΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: 5 Ιουλίου 2008    http://www.tanea.gr/default.asp?pid=10&ct=13&artid=74220 Η ΙΣΤΟΡΙΑ έχει συγκλονίσει το σύμπαν: μια από τις πιο φρικιαστικές απάτες που έχουν γίνει στο Διαδίκτυο με θύμα ένα νεαρό- και πλέον νεκρό13χρονο κορίτσι. Η κοινή γνώμη παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τη δίκη που άρχισε στην Αμερική. Το γεγονός παλαιότερο: ξεχάστηκε και επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο έπειτα από τις έρευνες του FΒΙ.

Δύο παιδιά στην εφηβεία τους γνωρίζονται μέσα από μια δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, ένα site με εκατομμύρια μέλη ανά την υφήλιο.

Ο Τζος Έβανς, 16 ετών, μόλις μετακομίζει στη γειτονιά της 13χρονης Μέγκαν, αρχίζει να επικοινωνεί διαδικτυακά μαζί της. Της γράφει πως δεν πάει σχολείο: εκπαιδεύεται στο σπίτι με ιδιαίτερα μαθήματα. Δεν έχει τηλέφωνο: δεν το είχαν εγκαταστήσει ακόμα.

Σιγά σιγά, οι «συνομιλίες» γίνονται όλο και πιο εξομολογητικές. Ένα «εξ αποστάσεως ειδύλλιο» δεν αργεί να ανθήσει. (Φυσικά, δεν έχουν συναντήσει ποτέ ο ένας τον άλλον.)

Η Μέγκαν χαρούμενη, ετοιμάζει το πάρτι γενεθλίων της. Τότε, εντελώς ξαφνικά, ο 16χρονος αλλάζει. Γίνεται επιθετικός, σαρκαστικός, τη βρίζει, την κατηγορεί ότι είναι διπρόσωπη.

Η Μέγκαν τα χάνει, αποσυντονίζεται, παγώνει.

Και δεν ξέρει ακόμα ότι τα χειρότερα έρχονται.

Γιατί ο Τζος είχε αποθηκεύσει όλες τις συνομιλίες με το κοριτσάκι. Και μια ωραία πρωία δημοσιοποιεί την ιστοσελίδα που περιείχε τις εξομολογήσεις της, τα μυστικά της, τη ζωή της ολόκληρη. Έτσι φόρα παρτίδα, κάνει την ψυχή της βορά στα κοφτερά δόντια γνωστών και αγνώστων.

Η Μέγκαν δεν αντέχει τον χλευασμό, τον διασυρμό από γνωστούς, γείτονες, συμμαθητές, φίλους. Κι όταν ο Τζος της έστειλε το τελευταίο μήνυμα «Νομίζω ότι ο κό σμος θα είναι πολύ καλύτερος χωρίς εσένα», το 13χρονο κοριτσάκι κρεμιέται στην ντουλάπα του παιδικού του δωματίου. Έτσι ξεψύχησε, έτσι τη βρήκε η μάνα της...

Μετά τον θάνατό της, βγήκαν όλα στη φόρα. Ο ηθικός αυτουργός του εγκλήματος, ο 16χρονος Τζος, ούτε Τζος λεγόταν ούτε 16χρονος ήταν.

Όλο αυτό το ειδύλλιο, όλη αυτή η φρικαλέα εικονική πραγματικότητα που οδήγησε στην αυτοκτονία, ήταν το δημιούργημα μιας γειτόνισσας της μικρής Μέγκαν. Όνομα: Λόρι Ντρου.

Αυτή παρίστανε τον (ανύπαρκτο) Τζος! Αυτή οδήγησε ψυχρά, συνειδητά, οργανωμένα τη μικρή σε θάνατο. Πρώτα κερδίζοντας την εμπιστοσύνη της, ύστερα διαπομπεύοντάς την, σπρώχνοντάς της στον πάτο: μέχρι να φτάσει στην αυτοκτονία, που ήταν και το τελικό ζητούμενο της Λόρι Ντρου.

Γιατί το έκανε αυτό; Ποιο το κίνητρο; Η Λόρι είχε μια κόρη τη Σάρα. Σάρα και Μέγκαν ήταν χρόνια κολλητές φίλες. Σε κάποια φάση, η φιλία τους διακόπηκε. Τότε η μητέρα- Λόρι μεταμορφώθηκε σε έφηβο- Τζος. Για να εκδικηθεί τη νεαρή γειτονοπούλα, πρώην φίλη της κόρης της.

Αργότερα, στην Αστυνομία η Λόρι Ντρου μόνο μετανιωμένη δεν εμφανίστηκε. Ο συνήγορός υποστήριξε ότι η μικρή ήταν ένα προβληματικό παιδί που έπασχε από κατάθλιψη. Κι ότι το μόνο που επεδίωκε η πελάτισσά του ήταν να μάθει τους λόγους που «ξέκοψε» τη φιλία με την κόρη της.

Όταν μαθεύτηκε πως μια γυναίκα 47 χρόνων έστησε παγίδα θανάτου σε ένα 13χρονο κοριτσάκι, ξέσπασε ο χαμός. Η οργή του κόσμου ανάγκασε την Αστυνομία της περιοχής να περιπολεί το σπίτι της γυναίκας μέρα- νύχτα γιατί οι γείτονες είχαν σκοπό να τη λιντσάρουν!

Στο μεταξύ, η κινητοποίηση της διαδικτυακής κοινότητας ήταν τεράστια με χαρακτηριστικά ψυχολογίας του όχλου. Μέσα από γνωστές σε όλους μας υπηρεσίες ο καθένας μπορούσε με δυο- τρία κλικ να βρει όλα τα προσωπικά δεδομένα της Λόρι Ντρου. Διεύθυνση, τηλέφωνα, μέχρι και φωτογραφίες του σπιτιού της.

Το καταπληκτικό είναι άλλο: ότι σύμφωνα με τη δήλωση του σερίφη της περιοχής, η Λόρι Ντρου - παρά το αξιόποινο των πράξεών της- ΔΕΝ ΥΠΕΠΕΣΕ ΣΕ ΑΔΙΚΗΜΑ. Όμως, στις 15 Μαΐου 2008, το ομοσπονδιακό δικαστήριο άσκησε δίωξη εναντίον της Λόρι Ντρου με τις κατηγορίες της συνωμοσίας και της άσκησης συναισθηματικής βίας. Οι διώξεις αυτές μπορούν να επισύρουν ποινή φυλάκισης μέχρι και 25 χρόνια.

Η Λόρι Ντρου είναι σήμερα γνωστή ως η «χειρότερη μητέρα στις ΗΠΑ».

Όσο για το ηθικόν δίδαγμα; Βγαίνει από μόνο του:

ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να ξέρουμε τι κάνουν τα παιδιά μας όταν ανοίγουν τον υπολογιστή τους.

ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να τους μάθουμε πως ο «άλλος χρήστης» στο όποιο τσατ μπορεί να ΔΗΛΩΝΕΙ συνομήλικός τους και να είναι έως και ΠΑΙΔΕΡΑΣΤΗΣ. ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να τους μαθαίνουμε να μη μοιράζονται ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΜΕ ΚΑΝΕΝΑΝ τα προσωπικά τους δεδομένα.

Να μη λένε ποιοι είναι, τι κάνουν, πού μένουν.

Να μην εμπιστεύονται ένα «πληκτρολόγιο» από το πουθενά.

Και να καταλάβουν πως αυτό το μέσον μπορεί να είναι χρηστικό, ψυχαγωγικό, ενημερωτικό, «επικοινωνιακό»... αλλά πάντα υπάρχει και η αθέατη πλευρά της σελήνης: αυτήν που εμείς ως γονείς ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να διδάξουμε στα παιδιά μας. Για να υπάρχουν λιγότερες «Μέγκαν» στο μέλλον...

Αν προφταίνουμε ακόμα... Αν αυτό είναι ακόμα εφικτό...

ΥΓ: Αφιερωμένο σε όλους τους γονείς που δηλώνουν χαλαρά «α, εγώ δεν έχω ιδέα από κομπιούτερ. Σ΄ αυτά το παιδί μου πραγματικά σκίζει».  

Δεν ξεχνώ …

… αυτά που έκαναν εναντίον της πατρίδας
Πατρίδα 1. 2. 3. 4. 5.		… αυτά που έκαναν εναντίον της πίστης μας
… αυτά που έκαναν εναντίον της οικογένειας		Ορθοδοξία 1. 2. 3. 4.
Οικογένεια 1. 2. 3. 4. 5.		… αυτά που έκαναν στην παιδεία μας
… αυτά που έκαναν στην κοινωνία μας		Παιδεία 1. 2. 3. 4. 5.
Κοινωνία 1. 2.  3. 4.
1974: Η προδοσία της Κύπρου!   Η ώρα της επανάστασης    Ποιοι πολεμούν την Πολύτεκνη Οικογένεια και τη Δημογραφική ανάπτυξη της Ελλάδας   ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ...;        Η καταιγίδα των αντιδράσεων για  το «αντιρατσιστικό»   ΤΟ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΠΟΡΙΣΜΑ -ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ : οι ορθές απόψεις που είχαν το 1993 οι πολιτικοί μας. Συγκρίνετε τη διαστροφή τους σήμερα !...   Τα 11 ιστορικά ΟΧΙ του Ελληνισμού !   Σε ποια άλλη χώρα γίνονται όλα αυτά ; ΜΗΠΩΣ «ΕΞΕΣΤΗΜΕΝ» (ΤΡΕΛΑΘΗΚΑΜΕ) ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΕΛΕΙΩΣ;		Μια Ελλάδα, παγκόσμιος γίγαντας ΠΛΟΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ που την ...χαρίζουν ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: Δεν θα γίνω ευκολόπιστο θύμα!   Μια Ελλάδα, παγκόσμιος γίγαντας ΠΛΟΥΤΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ που την ...χαρίζουν   Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς να καταγγέλω κάθε "σάπια"εκπομπή...       ΙΜΙΑ 1996 : ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΤΗΝ ΘΥΣΙΑ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΕΙΛΙΑ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ !   ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ μας !   Η γενοκτονία των Ελλήνων ΑΠΑΡΑΓΡΑΠΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΠΑΝΤΟΥΡΚΙΣΜΟΥ   ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: το όνομα «Μακεδονία» δεν θα χρησιμοποιηθεί στην ονομασία των Σκοπίων !

~

1.11.07

Το ολοκαύτωμα των Εβραίων στα... Νηπιαγωγεία  
ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΜΕΙΜΑΡΑΚΗ

Σεμινάρια σε δασκάλους για το πώς πρέπει να διδάσκουν το Ολοκαύτωμα των Εβραίων στα παιδιά του δημοτικού και του... νηπιαγωγείου, οργανώνει από την περασμένη Τετάρτη υπό την επίβλεψη της Ισραηλινής Κοινότητας στην Ελλάδα, η κ. Μαρία Ρεπούση.
Το πρώτο σεμινάριο πραγματοποιήθηκε σε γνωστό ξενοδοχείο της Αθήνας σε αγγλική γλώσσα με θέμα: «Πώς να διδάξουμε το Ολοκαύτωμα στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό Σχολείο» ενώ θα ακολουθήσουν κι άλλα.
Όλα τα σεμινάρια υποστηρίζονται, μέσω της Γραμματείας Νέας Γενιάς, από το Υπουργείο Εξωτερικών, τον οργανισμό International Task Force for Holocaust Education, Remembrance and Research και τα πολιτιστικά τμήματα των πρεσβειών Η.Π.Α. και Γερμανίας.

Το κυριότερο επιχείρημα για την μη διδασκαλία πχ. της Καταστροφής της Σμύρνης ή για την Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού από το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού, ήταν ότι τα ιστορικά στοιχεία που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα απεικόνιζαν πάρα πολλά αιματηρά επεισόδια, πολλές σκηνές βίας και θανάτου και, συνεπώς θα ήταν αντιπαιδαγωγικό και επικίνδυνο για τον ψυχισμό των μαθητών. Έτσι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο από κοινού με το Yπουργείο Παιδείας κατήργησαν αυτές τις αναφορές από την Ιστορία. Αλλά και με το πρόσχημα να μην δημιουργηθεί στους μαθητές το εθνικιστικό μίσος προς τους Τούρκους. Εξάλλου, η κ. Ρεπούση έχει επανειλημμένα εκφράσει την απέχθεια της για «ιστορία με αίμα, ηρωισμούς και θυσία».
Όμως, στην περίπτωση του Ολοκαυτώματος των Εβραίων από τους Ναζί στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν κρίνουν αντιπαιδαγωγικό να διδάσκουν με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες μάλιστα, στους μαθητές του Δημοτικού και του... νηπιαγωγείου τα βασανιστήρια που υπέστη ο πολύπαθος λαός των Εβραίων μέχρι και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί...

Το σχέδιο του μαθήματος
Σύμφωνα με το Σχέδιο του μαθήματος, οι καθηγητές έχουν υποχρέωση να οδηγήσουν τους μαθητές σε πολύ αναλυτική προσέγγιση του Ολοκαυτώματος και από την πλευρά του θύτη και από την πλευρά του θύματος. Δηλαδή, να βάλουν τους μαθητές στο πετσί του ρόλου. Και αυτό θα γίνει με τις συζητήσεις του μαθήματος μέσα στην τάξη (κάτι το οποίο δεν επιτρέπεται να γίνει πχ. για την Καταστροφή της Σμύρνης ή για την Γενοκτονία των Ποντίων) πρώτα σε μικρές ομάδες μαθητών και ύστερα σε ανοιχτή συζήτηση με την συμμετοχή όλων των μαθητών, υπό την καθοδήγηση των καθηγητών ασφαλώς.
Η λεπτομερής παρακολούθηση των δεινών που υπέστη ο λαός των Εβραίων από τους Ναζί είναι στα «πρέπει» του μαθήματος. Δηλαδή, στους μαθητές θα απεικονισθούν με την χρήση φωτογραφιών, εγγράφων, κ.α. όλες οι φρικιαστικές λεπτομέρειες από τις συγκεντρώσεις στα στρατόπεδα μέχρι την είσοδο τους στα κρεματόρια του Άουσβιτς. Ενώ, βιωματικές καταγραφές όσων επέζησαν του Ολοκαυτώματος θα αποτελούν τις ιστορικές πηγές του μαθήματος.
Πάντα με τις εντολές που δίνει η Διεθνής Σχολή Ολοκαυτώματος στο σχέδιο του μαθήματος, οι καθηγητές θα χρειασθεί να φέρουν στην τάξη υλικό από άλλες χώρες, αλλά κυρίως από την Ελλάδα, όπως μαρτυρίες Εβραίων για την «αδιαφορία» του ελληνικού πληθυσμού για την τύχη των Εβραίων, έγγραφα που μιλούν για την συμμετοχή των τοπικών αστυνομιών δυνάμεων στην σύλληψη και απέλαση των Εβραίων, πηγές που αναφέρουν τις λεηλασίες των εβραϊκών περιουσιών, στοιχεία για το αν οι Έλληνες χαίρονται ή αντιμετώπιζαν με συμπόνοια την «συμφορά» των Εβραίων.
Το ζητούμενο του μαθήματος είναι από τη μια να καλλιεργηθούν στους μαθητές αισθήματα συμπάθειας προς τον εβραϊκό λαό κι από την άλλη αισθήματα δυσαρέσκειας για την μερίδα εκείνη του ελληνικού λαού - αν υπάρχει - που δεν συμπαθεί τον λαό των Εβραίων.

 
Τα εγχειρίδια και οι πηγές για το ολοκαύτωμα έχουν ήδη εγκριθεί από το ΥΠΕΠΘ, για χρήση των εκπαιδευτικών, ενώ στα σχολεία έχουν ήδη διανεμηθεί με πρωτοβουλία του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος και του ΥΠΕΠΘ εκπαιδευτικά πακέτα με υποδείξεις για τη διδασκαλία του ολοκαυτώματος.
Για την κ. Ρεπούση οι εικόνες από το Ολοκαύτωμα της Σμύρνης είναι αντιπαιδαγωγικές, ενώ οι εικόνες από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων δεν είναι...